intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học chính trị: Bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

13
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án "Bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ" làm rõ cơ sở lý luận về bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ; Từ đó, đánh giá thực trạng, đề xuất quan điểm, giải pháp nhằm tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học chính trị: Bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH ------------------------------------------------------------------------------------------------------ TRẦN THỊ THÚY BẢN LĨNH CHÍNH TRỊ CỦA SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÙNG BẮC TRUNG BỘ Chuyên ngành: Chính trị học Mã số chuyên ngành: 9310201 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ Nghệ An - 2021
  2. Công trình được hoàn thành tại: Trường Đại học Vinh Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Bùi Văn Dũng TS. Nguyễn Hữu Quyết Phản biện 1: Phản biện 2: Phản biện 3: Luận án được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ cấp trường họp tại ……………………………………………………… vào hồi ……….. giờ …… ngày…… tháng …… năm…….. Có thể tìm hiểu luận án tại: - Trung tâm Thông tin - Thư viện Nguyễn Thúc Hào, Trường Đại học Vinh. - Thư viện Quốc gia Việt Nam.
  3. 1 A. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Sinh viên Việt Nam là nguồn lực chủ yếu trong thời đại kinh tế tri thức, là bộ phận thanh niên ưu tú, có tri thức, sáng tạo, sống có ước mơ, hoài bão, có lý tưởng; là lực lượng quan trọng, kế thừa, phát huy thành quả cách mạng của Đảng, của dân tộc. Trong bối cảnh đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ, nhất là những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, hơn lúc nào hết, bên cạnh việc trang bị tri thức khoa học sâu rộng cho sinh viên, cần đặc biệt coi trọng rèn luyện bản lĩnh chính trị để sinh viên tiếp tục tham gia tích cực sự nghiệp xây dựng đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Trong suốt tiến trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đánh giá cao vai trò của sinh viên và luôn quan tâm đến công tác giáo dục và rèn luyện bản lĩnh chính trị, nâng cao lý tưởng cách mạng để góp phần xây dựng nguồn lao động chất lượng cao đáp ứng sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đảng ta luôn coi trọng giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội; xây dựng môi trường, điều kiện học tập, lao động giải trí, rèn luyện để phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả về trí tuệ, thể chất và giá trị thẩm mỹ. Sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội đã và đang tạo ra thế hệ sinh viên mới với nhiều đức tính và phẩm chất tốt đẹp. Đại hội Hội Sinh viên Việt Nam lần thứ X (2019 - 2023) đã đề ra tôn chỉ phấn đấu của sinh viên Việt Nam đó là: Bản lĩnh, học tập, sáng tạo, tình nguyện, hội nhập, phát triển. Trong những năm qua, phát huy truyền thống của tuổi trẻ, lực lượng sinh viên Việt Nam đã không ngừng phấn đấu, đạt nhiều thành tích trong học tập, nghiên cứu khoa học, trau dồi đạo đức cách mạng, rèn luyện bản lĩnh chính trị vững vàng. Tuy nhiên, mặt trái của nền kinh tế thị trường và quá trình toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng đã làm cho một bộ phận sinh viên có biểu hiện non kém về năng lực, dao động về lập trường, không chịu khó phấn đấu, thiếu dũng khí vươn lên để khẳng định bản thân. Với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi và thiếu sự trải nghiệm thực tiễn, sinh viên dễ bị cuốn hút bởi cái lạ, cái mới, dễ rơi vào cạm bẫy của cái xấu, cái phản giá trị từ những tác động bên ngoài. Trong những năm tới, tình hình thế giới sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; khoa học, công nghệ và kinh tế tri thức phát triển mạnh mẽ,
  4. 2 mức độ toàn cầu hoá ngày càng sâu rộng. Bên cạnh những thời cơ, thuận lợi, đất nước ta vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thế hệ trẻ đặc biệt là sinh viên tiếp tục là đối tượng, mục tiêu mà các thế lực thù địch tập trung lôi kéo, kích động, chia rẽ. Vùng Bắc Trung Bộ bao gồm 6 tỉnh từ Thừa Thiên Huế trở ra đến Thanh Hóa, mỗi địa phương có ít nhất 01 trường đại học (trừ tỉnh Quảng Trị). Cùng với các trường đại học trên cả nước, các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ đặc biệt coi trọng việc giáo dục và rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên. Đã có lớp lớp sinh viên được trang bị vững vàng về lập trường chính trị, năng lực chính trị, phẩm chất chính trị, dũng khí chính trị, những “Sinh viên 5 tốt” kiên định, quyết tâm vượt mọi thử thách để thực hiện mục tiêu học tập vì ngày mai lập nghiệp. Tuy nhiên, trước những tác động khách quan từ môi trường xã hội và từ chính bản thân sinh viên, bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ vẫn còn một số hạn chế, thiếu sót cần được nghiên cứu và tháo gỡ. Cho đến nay, vấn đề rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên còn vắng bóng những công trình khoa học nghiên cứu chuyên sâu nhằm đưa ra các giải pháp hữu hiệu góp phần phát huy tính tích cực xã hội; ngăn chặn và phòng ngừa những tác động tiêu cực từ đời sống xã hội đến bản lĩnh chính trị của sinh viên. Cần phải rất quan tâm rèn luyện bản lĩnh chính trị, không để sinh viên phai nhạt lý tưởng cách mạng, sống thực dụng, xa rời truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc. Nhận thức được tầm quan trọng của đề tài dưới cả góc độ lý luận và thực tiễn, nghiên cứu sinh lựa chọn nghiên cứu: “Bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ” làm luận án tiến sĩ ngành Chính trị học. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Làm rõ cơ sở lý luận về bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ; từ đó, đánh giá thực trạng, đề xuất quan điểm, giải pháp nhằm tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đề tài luận án. - Làm rõ những vấn đề lý luận về bản lĩnh chính trị của sinh viên. - Đánh giá thực trạng bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ, xác định những vấn đề đặt ra đối với bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ.
  5. 3 - Xây dựng quan điểm và đề xuất giải pháp tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Nghiên cứu những vấn đề lý luận, thực tiễn về bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ (tập trung nghiên cứu sinh viên đại học hệ chính quy tập trung). - Về không gian: Nghiên cứu bản lĩnh chính trị của sinh viên đại học hệ chính quy tập trung, qua khảo sát tại 05 trường đại học: Trường Đại học Hồng Đức; Trường Đại học Vinh; Trường Đại học Hà Tĩnh; Trường Đại học Quảng Bình; Trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế. - Về thời gian: Luận án nghiên cứu số liệu trong khoảng thời gian từ năm 2015 đến năm 2020. 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở lý luận Luận án được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, pháp luật Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về thanh niên, sinh viên. 4.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp lịch sử và logic được sử dụng để làm rõ cơ sở lý luận về bản lĩnh chính trị của sinh viên; phân tích thực trạng những ưu điểm, hạn chế; nguyên nhân thực trạng bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ trong khoảng thời gian từ năm 2015 đến năm 2020; xây dựng quan điểm và đề xuất giải pháp cơ bản nhằm tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ. Phương pháp phân tích được sử dụng để nghiên cứu tài liệu thứ cấp bao gồm các tài liệu trong nước và ngoài nước về bản lĩnh chính trị và bản lĩnh chính trị của sinh viên; Nghiên cứu tài liệu thứ cấp về khái niệm, các nhân tố cấu thành nội dung, những yếu tố ảnh hưởng bản lĩnh chính trị của sinh viên. Xác định nhóm vấn đề tương ứng với các nhóm tài liệu cần thiết, chọn lọc các nội dung quan trọng có liên quan; so sánh và đối chiếu với mục đích nghiên cứu đề tài để đánh giá, khái quát và đưa ra những nhận định riêng.
  6. 4 Phương pháp điều tra xã hội học được sử dụng để đánh giá thực trạng bản lĩnh chính trị của sinh viên tại 05 trường đại học ở 05 tỉnh vùng Bắc Trung Bộ. Tổng số sinh viên được lựa chọn khảo sát là 1.036 người đại diện cho các nhóm ngành sư phạm, kiến trúc và xây dựng, kinh doanh, công nghệ - thông tin, luật, nông - lâm - ngư nghiệp. Tác giả tập trung khảo sát những biểu hiện bản lĩnh chính trị của sinh viên đó là lập trường chính trị của sinh viên, phẩm chất chính trị của sinh viên, năng lực chính trị của sinh viên, dũng khí chính trị của sinh viên. Để phân tích thực trạng bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ ở chương 3, ngoài số liệu khảo sát xã hội học, tác giả sử dụng Báo cáo Đại hội Hội Sinh viên các trường đại học nhiệm kỳ 2020-2023; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các trường đại học nhiệm kỳ 2020-2025; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ nhiệm kỳ 2020-2025; Nghị quyết Đại hội Hội Sinh viên Việt Nam lần thứ X (nhiệm kỳ 2018-2023); các báo cáo của Hội Sinh viên Việt Nam từ năm 2016 đến nay. Trong quá trình thực hiện đề tài, tác giả sử dụng kết hợp các phương pháp nêu trên để tổng hợp, so sánh, khái quát, hệ thống hóa... để làm rõ các luận cứ, luận chứng, các yếu tố cấu thành bản lĩnh chính trị của sinh viên, đánh giá thực trạng, xây dựng quan điểm và đề xuất giải pháp tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ. 5. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu 5.1. Câu hỏi nghiên cứu Luận án được thực hiện xuất phát từ những câu hỏi nghiên cứu sau: - Những nhân tố nào tạo thành bản lĩnh chính trị của sinh viên? - Bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ biểu hiện như thế nào trong thời gian qua? - Những vấn đề gì đang đặt ra đối với bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ? - Những giải pháp nào đối với việc tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ? 5.2. Giả thuyết nghiên cứu Bản lĩnh chính trị của sinh viên do bốn nhân tố cơ bản cấu thành, đó là lập trường chính trị, phẩm chất chính trị, năng lực chính trị, dũng khí chính trị. Với những ưu điểm và hạn chế về bản lĩnh chính trị, các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ, cần có những giải pháp nhằm tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên.
  7. 5 6. Những đóng góp mới của đề tài 6.1. Những đóng góp về lý luận - Xây dựng một khung lý thuyết khoa học tương đối hoàn chỉnh về bản lĩnh chính trị của sinh viên để luận giải và làm rõ bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ. Cung cấp một cách tiếp cận mới trong việc nghiên cứu bản lĩnh chính trị và bản lĩnh chính trị của sinh viên. - Luận án góp phần làm phong phú thêm vào hệ thống các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về giáo dục và rèn luyện sinh viên nói chung; về rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên nói riêng. 6.2. Những đóng góp về thực tiễn - Luận án là cơ sở lý luận quan trọng để các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ xây dựng các chủ trương, kế hoạch tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên. - Luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho các tổ chức, đoàn thể và cá nhân tham gia công tác giáo dục sinh viên Việt Nam hiện nay. 7. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, phần nội dung của luận án được trình bày thành 4 chương, 11 tiết.
  8. 6 B. NỘI DUNG Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN Bản lĩnh chính trị là một phạm trù tổng hợp thể hiện nhiều đức tính và phẩm chất của con người. Khi con người đạt đến một trình độ nhận thức chính trị nhất định và ổn định thì có thể có bản lĩnh chính trị. Vấn đề bản lĩnh chính trị thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước. Dưới các cách tiếp cận khác nhau, nhiều văn bản, tài liệu, công trình khoa học đã được ban hành và công bố có liên quan đến bản lĩnh chính trị. Thứ nhất, các công trình đã khẳng định vai trò quan trọng của thế hệ trẻ, đặc biệt là sinh viên; đồng thời, khẳng định sự cần thiết phải trang bị cho họ hệ thống tri thức, bản lĩnh chính trị để họ đủ phẩm chất, năng lực trong hành trang bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Các công trình đều đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục và bồi dưỡng thế hệ trẻ để họ trở thành con người toàn diện như niềm tin và sự kỳ vọng mà xã hội đã dành cho họ. Trước những biến đổi theo chiều hướng tiêu cực trong đời sống xã hội hiện nay, bản lĩnh chính trị của thế hệ trẻ, trong đó có sinh viên trở thành vấn đề có ý nghĩa quan trọng, là điểm tựa để họ vững tin trước những thử thách của cuộc sống. Đây được coi là tiền đề quan trọng cho việc nghiên cứu các nội dung liên quan đến luận án. Thứ hai, khái niệm bản lĩnh và bản lĩnh chính trị được các nhà khoa học quan tâm bàn sâu. Bản lĩnh được khẳng định là phạm trù tổng hợp của nhiều đức tính, phẩm chất gắn liền với tính chủ thể, gắn liền với mỗi cá nhân; là kết quả của quá trình đào luyện và phấn đấu của chủ thể chính trị trong quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập và rèn luyện trên giảng đường đại học. Thứ ba, có khá nhiều công trình nghiên cứu về bản lĩnh chính trị gắn liền với các chủ thể. Khi con người đạt đến một trình độ nhận thức nhất định và biểu hiện thông qua hành động phù hợp thì sẽ có bản lĩnh chính trị. Nghiên cứu bản lĩnh chính trị của từng chủ thể mang tính đặc thù có thể thấy: 1) Bản lĩnh chính trị bao giờ cũng gắn liền với chủ thể, mang đặc trưng của chủ thể; 2) Bản lĩnh chính trị là phẩm chất quan trọng và cần thiết của mỗi cá nhân; 3) Bản lĩnh chính trị có cấu trúc bao gồm tổng hòa của nhiều đức tính, phẩm chất. Mỗi cấu trúc của bản lĩnh chính trị là một cái riêng sâu sắc mang tính chủ thể và tương đối hoàn chỉnh về mặt nội dung. Đây là một nguồn tư liệu quý giá để tác giả tham khảo khi xây dựng cấu trúc bản lĩnh chính trị của sinh viên.
  9. 7 Thứ tư, sinh viên là đối tượng nghiên cứu được các nhà khoa học trong nước và ngoài nước bàn sâu. Mặc dù các công trình nghiên cứu đề cập đến sinh viên dưới nhiều phương diện khác nhau nhưng đều có chung nhận định, sinh viên là lực lượng mang lại sự kỳ vọng lớn lao cho đất nước với những đặc trưng nổi trội cả về ưu điểm và hạn chế. Để sinh viên phát triển toàn diện theo đúng định hướng phát huy nguồn lực con người trong giai đoạn hiện nay, ngoài sự nỗ lực của bản thân sinh viên, còn có sự tác động mạnh mẽ và nhiều chiều từ những yếu tố khách quan. Trên cơ sở kế thừa và chọn lọc những kết quả nghiên cứu đã công bố, luận án tiếp tục giải quyết những vấn đề cơ bản sau: (1) Luận giải khung lý thuyết khoa học về bản lĩnh chính trị của sinh viên bao gồm: Khái niệm, nội dung, những yếu tố tác động bản lĩnh chính trị của sinh viên. Làm sâu sắc thêm những vấn đề lý luận về bản lĩnh chính trị và bản lĩnh chính trị của sinh viên; làm nổi bật những yếu tố tác động và sự cần thiết tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên. Đặc biệt, chỉ ra và phân tích cấu trúc bản lĩnh chính trị của sinh viên và sự ảnh hưởng của những yếu tố đó đến quá trình thực hiện vai trò và nhiệm vụ của sinh viên các trường đại học hiện nay. (2) Phân tích thực trạng, phân tích nguyên nhân của thực trạng và những vấn đề đặt ra đối với bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ. Phân tích, đánh giá những điểm căn bản, khác biệt về thực trạng bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ qua các nội dung chủ yếu là lập trường chính trị, phẩm chất chính trị, năng lực chính trị, dũng khí chính trị. Dựa vào khung lý luận đã xây dựng, luận án chỉ ra nguyên nhân thực trạng, trên cơ sở đó, làm rõ hơn những vấn đề đặt ra nhằm tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ. (3) Xây dựng quan điểm và đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu lý luận và thực trạng bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ, luận án cần xây dựng quan điểm và đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên. Luận án cần chú trọng đến các giải pháp nhằm khơi dậy và phát huy nghị lực vươn lên của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ trước những biến động phức tạp của tình hình chính trị - xã hội trong nước và thế giới.
  10. 8 Chương 2 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BẢN LĨNH CHÍNH TRỊ CỦA SINH VIÊN 2.1. Một số khái niệm có liên quan 2.1.1. Khái niệm bản lĩnh chính trị 2.1.1.1. Bản lĩnh Có nhiều quan niệm và cách tiếp cận khác nhau về bản lĩnh. Chúng tôi cho rằng, bản lĩnh là phẩm chất tự quyết định một cách độc lập, sáng tạo suy nghĩ, thái độ và hành động của chủ thể mà không bị dao động trước bất cứ tác động nào từ bên ngoài, là sự vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách và kiên quyết thực hiện mục đích đã xác định ở một giai đoạn lịch sử cụ thể xác định. 2.1.1.2. Chính trị Chính trị là toàn bộ những hoạt động có liên quan đến những quan hệ giữa các giai cấp, giữa các dân tộc và tầng lớp xã hội, mà cốt lõi của nó là vấn đề giành chính quyền, duy trì và sử dụng quyền lực của Nhà nước, sự xác định hình thức tổ chức, nhiệm vụ, nội dung hoạt động của Nhà nước. 2.1.1.3. Bản lĩnh chính trị Bản lĩnh chính trị là nhân tố tổng hòa giữa lập trường chính trị, phẩm chất chính trị, năng lực chính trị, dũng khí chính trị, được hình thành và bộc lộ trong thực tiễn chính trị, thể hiện sự vững vàng, kiên định, không bị dao động trước bất cứ tác động nào từ bên ngoài; quyết tâm phấn đấu thực hiện mục đích đã xác định ở một giai đoạn lịch sử cụ thể nào đó. 2.1.2. Khái niệm bản lĩnh chính trị của sinh viên 2.1.2.1. Sinh viên Sinh viên là những người đang học tập tại các trường đại học, cao đẳng và được đào tạo theo một chuyên môn nhất định để trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao trong tương lai. 2.1.2.2. Bản lĩnh chính trị của sinh viên Bản lĩnh chính trị của sinh viên là nhân tố tổng hòa giữa lập trường chính trị, phẩm chất chính trị, năng lực chính trị, dũng khí chính trị, được hình thành và bộc lộ trong thực tiễn chính trị, thể hiện sự vững vàng, kiên định, không bị dao động trước bất cứ tác động nào từ bên ngoài; quyết tâm vượt mọi thử thách để thực hiện mục tiêu học tập, rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp.
  11. 9 2.2. Nội dung bản lĩnh chính trị của sinh viên Bản lĩnh chính trị của sinh viên là nhân tố tổng hòa do bốn thành tố cơ bản cấu thành, đó là lập trường chính trị, phẩm chất chính trị, năng lực chính trị, dũng khí chính trị. Bốn thành tố này có sự thống nhất, phát triển, tạo nên trạng thái chính trị bền vững và ổn định, đảm bảo cho sinh viên thực hiện mục tiêu đã xác định. 2.2.1. Lập trường chính trị của sinh viên Lập trường chính trị của sinh viên là sự tuyệt đối trung thành với lợi ích của Đảng, của quốc gia - dân tộc và nhân dân; kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đường lối đổi mới của Đảng. Lập trường chính trị của sinh viên còn là nghiêm chỉnh chấp hành, tuyên truyền, phổ biến đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của nhà nước; quy chế, nội quy của nhà trường; giữ nghiêm kỷ luật, phát ngôn theo đúng nguyên tắc, quy định pháp luật. Sự kiên quyết đấu tranh với mọi hành vi xâm phạm lợi ích của Quốc gia, dân tộc, các quan điểm sai trái, thù địch; kiên quyết bảo vệ và giữ vững độc lập, chủ quyền của Tổ quốc. 2.2.2. Phẩm chất chính trị của sinh viên Phẩm chất chính trị của sinh viên định hướng các phẩm chất khác, giúp sinh viên có niềm tin chính trị vững vàng để xác định đường hướng phấn đấu đúng đắn, phù hợp với mục tiêu đặt ra; giúp sinh viên biết yêu, biết ghét đúng đối tượng, có đời sống tình cảm tích cực, lành mạnh; biết phân biệt rõ tốt - xấu, đúng - sai, tích cực - tiêu cực, tiến bộ - lạc hậu; có xu hướng cá nhân mạnh mẽ với khát khao dấn thân, hiến dâng và lý tưởng sống mãnh liệt. Phẩm chất chính trị của sinh viên biểu hiện ở tinh thần yêu nước nồng nàn và ý chí tự cường dân tộc; biểu hiện ở niềm tin chính trị; biểu hiện ở trách nhiệm chính trị của sinh viên đối với nhà trường, đối với xã hội, đối với Tổ quốc và đối với bản thân. 2.2.3. Năng lực chính trị của sinh viên Năng lực chính trị được xác định căn cứ vào khả năng đáp ứng của sinh viên trước yêu cầu thực tiễn đặt ra. Nói cách khác, năng lực chính trị là nhân tố bảo đảm cho sinh viên có thể thực hiện được một loại hoạt động nhất định đạt hiệu quả cao. Năng lực chính trị phải gắn với hoạt động, nghĩa là trí tuệ được giải phóng, phát huy vào quá trình học tập, rèn luyện của sinh viên để thực hiện mục đích đã chọn. Năng lực chính trị của sinh viên được xét dưới các giác độ: kiến thức chính trị, kỹ năng chính trị và hành vi ứng xử văn hóa chính trị của sinh viên. 2.2.4. Dũng khí chính trị của sinh viên Dũng khí chính trị là kết quả của quá trình rèn luyện, phấn đấu, mài dũa, thử
  12. 10 thách trong hoạt động thực tiễn, được kết hợp với khí chất cá nhân của chủ thể chính trị. Dũng khí, chí khí, khí phách là những từ có ý nghĩa tương đồng thể hiện bản lĩnh của con người và cộng đồng người. Bản lĩnh ấy bao giờ cũng gắn với tư chất dũng khí của cá nhân, là sản phẩm của những hoàn cảnh chính trị và chế độ chính trị nhất định. Dũng khí của sinh viên thể hiện ở tính mục đích chính trị, tính độc lập chính trị, tính quyết đoán chính trị, tính dũng cảm chính trị, tính kiên trì chính trị. 2.3. Những yếu tố cơ bản tác động đến bản lĩnh chính trị của sinh viên 2.3.1. Tác động của các chủ thể đào tạo, bồi dưỡng - Đảng ủy, Ban Giám hiệu Đảng ủy, Ban Giám hiệu nhà trường trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của nhà trường, từ công tác đào tạo, chuyên môn đến việc tổ chức rèn luyện bản lĩnh chính trị cho sinh viên. Tất cả những hoạt động, công tác lãnh đạo và chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Giám hiệu luôn tác động đến đội ngũ giảng viên và sinh viên nhà trường để góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao. - Khoa chuyên môn và đội ngũ các thầy, cô giáo giảng dạy Trong trường đại học, khoa chuyên môn chịu trách nhiệm về nội dung, chất lượng, tiến độ giảng dạy của những môn học được giao trong chương trình đào tạo, đảm nhận nhiệm vụ kiểm tra, đánh giá quá trình học tập và kết quả học tập của sinh viên. Khoa cũng là đơn vị tham gia vào quá trình quản lý đội ngũ giảng viên trực tiếp giảng dạy về tri thức chuyên ngành, giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên. - Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Sinh viên Với vai trò “Trường học xã hội chủ nghĩa” của thanh niên, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thông qua các nội dung, phương thức hoạt động khác nhau, với nhiều loại hình hoạt động khác nhau, nhằm đoàn kết, tập hợp, giáo dục thanh niên, sinh viên cùng hướng vào nhiệm vụ học tập, rèn luyện, hoàn thành mục tiêu, yêu cầu đào tạo đã xác định của nhà trường. - Phòng Công tác sinh viên Phòng Công tác sinh viên đảm nhận một khâu quan trọng trong quá trình rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên, là đơn vị hỗ trợ, có chức năng tham mưu cho Hiệu trưởng các hoạt động công tác về chiến lược người học và phục vụ cộng đồng; hỗ trợ công tác cố vấn học tập, công tác cựu sinh viên và các câu lạc bộ học thuật cho sinh viên. Với chức năng quản lý việc thực hiện các nhiệm vụ học tập của sinh viên theo đúng chương trình, kế hoạch đã định và thực hiện đúng các quy chế, quy định hiện hành, phòng Công tác sinh viên có tác động trực tiếp đến quá trình rèn luyện bản
  13. 11 lĩnh chính trị của sinh viên. 2.3.2. Tác động của môi trường văn hóa, kinh tế, xã hội - Yếu tố văn hóa Văn hóa có vai trò rất quan trọng trong đời sống cá nhân và xã hội, nó có tác động rất lớn đến sự hình thành và rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên. Thế hệ sinh viên ngày nay có điều kiện để học tập, tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại để hoàn thiện nhân cách, tăng cường hành vi ứng xử văn hóa, xây dựng lối sống văn hóa lành mạnh và tiến bộ. Bên cạnh đó, các hệ giá trị, các chuẩn mực văn hóa cũng có nhiều biến đổi không phù hợp với quá trình rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên. - Yếu tố dân tộc, tôn giáo Việt Nam là một quốc gia đa tín ngưỡng, đa tôn giáo. Người dân Việt Nam có truyền thống sinh hoạt, hoạt động tín ngưỡng từ lâu đời. Các thế lực thù địch lợi dụng sự khác nhau về hoàn cảnh lịch sử, điều kiện địa lý và trình độ phát triển về kinh tế, văn hóa, xã hội gây khó khăn trong việc triển khai thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Thách thức về dân tộc, tôn giáo lại càng phức tạp gấp bội khi chúng hướng vào giới trẻ, bộc lộ dã tâm phá hoại tương lai của dân tộc. - Yếu tố truyền thông xã hội Mạng xã hội bên cạnh những ưu điểm cũng có không ít những ảnh hưởng, tác động tiêu cực đến bản lĩnh của của giới trẻ như hiện tượng nghiện mạng xã hội gây ra hàng loạt các hệ lụy đáng tiếc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống sinh hoạt và lao động của mỗi cá nhân; tình trạng khủng hoảng, nhiễu loạn thông tin gây rối dư luận và thậm chí mang tính chất kích động, phản động… - Nền kinh tế thị trường và xu thế toàn cầu hóa Nền kinh tế thị trường và xu thế toàn cầu hóa mở ra nhiều cơ hội cho con người tiếp xúc với những thành tựu, những luồng tư tưởng mới dưới nhiều hình thức khác nhau trong đó thanh niên, sinh viên chịu tác động mạnh mẽ nhất. Một mặt, họ có thể tiếp thu những giá trị mới, tích cực do toàn cầu hóa mang lại nhưng mặt khác, họ cũng dễ bị dao động, mất phương hướng, giảm dũng khí, đã và đang đặt ra cho sinh viên nhiều thách thức lớn. 2.3.3. Tác động của yếu tố tâm sinh lý lứa tuổi và bản thân tự rèn luyện - Yếu tố tâm sinh lý lứa tuổi Sinh viên có nhu cầu thể hiện cá tính của mình. Sinh viên cũng là lứa tuổi thích được giao lưu và coi đó là một hoạt động học tập bổ ích và cần thiết. Hoạt động giao
  14. 12 lưu là môi trường mở mà các cá nhân có thể gặp gỡ, thâm nhập, trao đổi kinh nghiệm hay chia sẻ về những chủ đề mà bản thân sinh viên đang có nhu cầu tìm hiểu. Bên cạnh đó, tính thực tế, tính năng động và khả năng sáng tạo cũng là ưu điểm nổi trội của sinh viên - Yếu tố bản thân tự rèn luyện Tự học hay tự giáo dục là quá trình sinh viên tự học hỏi, tiếp thu, chắt lọc, tích lũy tri thức, vốn sống từ bên ngoài một cách có hệ thống để có lập trường kiên định, phẩm chất trong sáng, năng lực vững vàng và dũng khí tích cực. Nói đến tự giáo dục là nói đến tính tích cực, chủ động, sáng tạo của sinh viên, là sự vượt qua những trở ngại khó khăn trong học tập, rèn luyện lẫn cuộc sống để chiếm lĩnh tri thức, kinh nghiệm của các thế hệ đi trước. 2.4. Sự cần thiết tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên 2.4.1. Xuất phát từ vị trí, vai trò của sinh viên trong xã hội Trong giai đoạn nào, thanh niên, sinh viên cũng được đặt ở vị trí trung tâm chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố con người. Chăm lo, phát triển thanh niên, sinh viên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước. 2.4.2. Góp phần xây dựng con người phát triển toàn diện đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Rèn luyện bản lĩnh chính trị giúp sinh viên khẳng định bản thân và hòa nhập vào xã hội hiện đại, góp phần phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ, vươn lên làm chủ khoa học, công nghệ hiện đại, nâng cao khả năng thích ứng với xu thế đẩy mạnh hội nhập và giao lưu quốc tế. 2.4.3. Giúp sinh viên đứng vững trước những tác động tiêu cực từ mặt trái kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và sự chống phá của các thế lực thù địch Những biến động về kinh tế, chính trị, xã hội đã tác động mọi mặt đời sống xã hội trong đó có sự dao động về bản lĩnh chính trị của thế hệ trẻ. Tăng cường rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên nhằm khắc phục những hạn chế, lệch chuẩn, giúp họ “phòng ngừa”, “miễn dịch” trước những loại vi rút có hại lây lan và có nguy cơ gặm nhấm thực thể xã hội như hiện nay.
  15. 13 Chương 3 THỰC TRẠNG BẢN LĨNH CHÍNH TRỊ CỦA SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÙNG BẮC TRUNG BỘ HIỆN NAY 3.1. Khái quát về các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ 3.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội vùng Bắc Trung Bộ có ảnh hưởng đến bản lĩnh chính trị của sinh viên Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội vùng Bắc Trung Bộ có cả những yếu tố thuận lợi và bất lợi cho công tác rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên. Theo đó, các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ cần quan tâm, định hướng để đưa ra các giải pháp phù hợp và hiệu quả trong rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên. 3.1.2. Đặc điểm các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ Một là, nằm trong vùng Bắc Trung Bộ - mảnh đất giàu truyền thống yêu nước, là cái nôi của cuộc cách mạng giải phóng dân tộc. Hai là, các trường đại học được Bộ Giáo dục và Đào tạo, các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ luôn tạo mọi điều kiện về vật chất và tinh thần. Ba là, các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ có đội ngũ giảng viên đảm bảo cả về số lượng và chất lượng theo yêu cầu chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Bốn là, quy mô đào tạo của các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ không đồng đều. 3.1.3. Đặc điểm sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ Một là, sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ chịu ảnh hưởng từ quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế một cách sâu sắc. Hai là, sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ là bộ phận thanh niên ưu tú chủ yếu đến từ các địa phương trong vùng. Ba là, sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ sinh ra, lớn lên và học tập ở những địa phương giàu truyền thống văn hóa, lịch sử và tinh thần cách mạng, sớm có nhận thức chính trị sâu sắc. Bốn là, ý chí và nghị lực là phẩm chất nổi trội của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ được vượt lên từ cuộc sống vốn nhiều khó khăn và biến cố. Năm là, trăn trở, lo lắng về việc làm sau khi ra trường là đặc điểm chung của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ.
  16. 14 3.2. Những ưu điểm và hạn chế về bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ hiện nay 3.2.1. Những ưu điểm 3.2.1.1. Về lập trường chính trị của sinh viên Sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ có thế giới quan, phương pháp luận khoa học và nhân sinh quan cách mạng đúng đắn, nắm vững những nguyên lý chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nội quy, quy chế của nhà trường. Đa số sinh viên tin tưởng và đồng thuận với đường lối chính trị của Đảng, chấp hành chính sách, pháp luật của Nhà nước, ra sức học tập, rèn luyện, góp phần không nhỏ vào sự ổn định của địa phương và cùng làm nên những thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế - xã hội và văn hóa của các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ và cả nước. Sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ hiện nay có thái độ học tập nghiêm túc đối với các môn lý luận chính trị, nhận thức rõ các thế lực phản động, từ đó có ý thức đấu tranh chống các tư tưởng sai trái, xuyên tạc quan điểm, đường lối của Đảng, góp phần quan trọng trong việc đấu tranh chống lại âm mưu chống phá của các thế lực thù địch. Ưu điểm về lập trường chính trị của sinh viên, trước hết, đa số sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ được trang bị lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, có lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, kiên định, quyết tâm trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Đại bộ phận sinh viên có ý thức chấp hành pháp luật của nhà nước; nghiêm chỉnh chấp hành quy chế, nội quy của nhà trường; giữ nghiêm kỷ luật phát ngôn theo đúng nguyên tắc, quy định pháp luật. Trước những tình huống thực tiễn đặt ra, sinh viên luôn kiên quyết đấu tranh với mọi hành vi xâm phạm lợi ích của Quốc gia, dân tộc, kiên quyết bảo vệ và giữ vững độc lập, chủ quyền của Tổ quốc. 3.2.1.2. Về phẩm chất chính trị của sinh viên Tiếp nối truyền thống hào hùng của dân tộc, của Đảng, sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ luôn nêu cao tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp cách mạng, tình nguyện vì cộng đồng; sống có trách nhiệm với gia đình, xã hội; có niềm tin vươn lên trong học tập, rèn luyện, lập thân, lập nghiệp; có khát vọng cống hiến cho đất nước và Nhân dân, có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, môi trường an toàn, lành mạnh, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự phát triển của đất nước. Đó là biểu hiện trung
  17. 15 thành tuyệt đối với sự nghiệp cách mạng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, tinh thần sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, nhận bất cứ nhiệm vụ nào mà Đảng và Nhân dân giao cho. 3.2.1.3. Về năng lực chính trị của sinh viên Đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, sinh viên luôn chú ý rèn luyện năng lực chính trị. Trước hết, sinh viên luôn đặt nhiệm vụ học tập lên hàng đầu, tích lũy kiến thức cần thiết để lập thân, lập nghiệp. Sinh viên ngày càng tích cực rèn luyện kỹ năng thích ứng và thực hành xã hội, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của thị trường lao động. Trong giao tiếp, ứng xử, sinh viên có hành vi ứng xử phù hợp với các chuẩn mực văn hóa. 3.2.1.4. Về dũng khí chính trị của sinh viên Sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ có ý thức về nghề nghiệp tương lai rõ ràng, điều đó thôi thúc sinh viên cố gắng vươn lên trong học tập, rèn luyện để nâng cao trình độ chuyên môn, kĩ thuật, để rèn luyệnnăng lực đối phó với các tình huống thực tiễn. Trước những khó khăn và thách thức đặt ra, sinh viên luôn có ý chí quyết tâm, lòng kiên trì vượt khó, đó cũng là sự độc lập, sáng tạo, nhạy bén trong việc tìm ra những giải pháp tối ưu để kết quả học tập tốt cũng như các giải pháp cải tiến hữu ích trong hoạt động thực tiễn. Trước những tình huống thực tiễn đặt ra, sinh viên đã tỏ rõ dũng khí bảo vệ cái đúng, kiên quyết đấu tranh với cái sai để khẳng định lập trường, giá trị của bản thân. Ưu điểm về dũng khí chính trị của sinh viên là xác định mục đích học tập rõ ràng; sự độc lập trong tư duy và hành động; kiên trì đi đến mục tiêu đã chọn; quyết đoán trong các quyết định; tính dũng cảm chính trị 3.2.2. Những hạn chế 3.2.2.1. Về lập trường chính trị của sinh viên Một bộ phận sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ vẫn còn có biểu hiện lập trường tư tưởng chưa vững vàng. Trước những thủ đoạn tinh vi của các thế lực chống phá cách mạng nước ta, vẫn còn một số sinh viên tỏ ra hoài nghi, dao động về mục tiêu, lý tưởng cách mạng mà Nhân dân ta đã và đang kiên trì xây dựng. Đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có những đổi mới đáng kể đối với công tác giảng dạy các môn lý luận chính trị cho sinh viên trong các trường đại học, tuy nhiên, tình trạng lười học, ngại học, chưa nhận thức đầy đủ ý nghĩa của môn học, vẫn còn diễn ra ở một bộ phận sinh viên.
  18. 16 3.2.2.2. Về phẩm chất chính trị của sinh viên Tác động của xu thế toàn cầu hóa và mặt trái của nền kinh tế thị trường đã tác động đến phẩm chất chính trị của sinh viên. Một bộ phận sinh viên nói chung, sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ nói riêng thiếu lý tưởng sống, giảm sút niềm tin, ít quan tâm đến tình hình đất nước; có xu hướng đề cao chủ nghĩa cá nhân; sống buông thả bản thân; thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm; tiếp thu thiếu chọn lọc văn hóa từ bên ngoài. Một bộ phận sinh viên có biểu hiện suy giảm niềm tin, thiếu động lực phấn đấu, rèn luyện. Một bộ phận sinh viên thiếu ý thức với tập thể, với cộng đồng, tôn thờ lối sống vị kỷ. 3.2.2.3. Về năng lực chính trị của sinh viên Trong quá trình học tập và rèn luyện trên giảng đường đại học, có một số sinh viên chưa thật sự tích cực và tự giác để tích lũy kiến thức, rèn luyện kỹ năng, tự trang bị cho mình những hành trang cần thiết để sau này lập thân, lập nghiệp. Bên cạnh đó, ảnh hưởng của thế giới ảo trên mạng xã hội làm hạn chế dần nhu cầu giao tiếp, ứng xử trực diện của con người trong đời sống. Có không ít sinh viên ứng xử lúng túng, vụng về, không phù hợp với truyền thống văn hóa dân tộc, thiếu tinh tế trong các mối quan hệ ứng xử, điều này dẫn đến hành vi ứng xử văn hóa chính trị của sinh viên thiếu linh hoạt và chuẩn mực. 3.2.2.4. Về dũng khí chính trị của sinh viên Một số sinh viên chưa chủ động trong học tập, xác định động cơ học tập không rõ ràng nên thiếu sự nỗ lực và quyết tâm để hoàn thành mục tiêu đặt ra. Tính độc lập, chủ động, sáng tạo, năng lực thực hành sau đào tạo của sinh viên còn yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Một bộ phận sinh viên có tâm lý dựa dẫm, ỷ lại, xác định mục đích học tập không rõ ràng. Một bộ phận sinh viên thiếu kiên quyết đối với các hành vi tiêu cực và vi phạm pháp luật của người khác 3.2.3. Nguyên nhân của những ưu điểm và hạn chế về bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ 3.2.3.1. Nguyên nhân của những ưu điểm Những ưu điểm về bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ do bốn nguyên nhân sau: Thứ nhất, các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ làm tốt công tác định hướng
  19. 17 rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên. Thứ hai, truyền thống hiếu học và ý chí vượt lên hoàn cảnh của sinh viên. Thứ ba, thành tựu của quá trình đổi mới đất nước, mặt tích cực của toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 là những yếu tố quan trọng góp phần thúc đẩy sinh viên rèn luyện bản lĩnh chính trị. Thứ tư, sự nỗ lực của bản thân sinh viên trong rèn luyện bản lĩnh chính trị. 3.2.3.2. Nguyên nhân của những hạn chế Những hạn chế về bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ có thể kể đến bốn nguyên nhân sau đây: Thứ nhất, sự phối hợp giữa các chủ thể rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên chưa chặt chẽ, chưa thường xuyên. Thứ hai, tính cách con người vùng Bắc Trung Bộ có nhiều điểm chưa thích ứng với điều kiện kinh tế - xã hội mới. Thứ ba, xu thế toàn cầu hóa và mặt trái của cơ chế thị trường làm biến đổi một số quan hệ xã hội theo chiều hướng lệch chuẩn, có tác động đến bản lĩnh chính trị của sinh viên. Thứ tư, sự hiểu biết về các vấn đề chính trị - xã hội rộng nhưng chưa sâu ảnh hưởng đến quá trình rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên. 3.3. Những vấn đề đặt ra đối với bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ hiện nay 3.3.1. Mâu thuẫn giữa yêu cầu về bản lĩnh chính trị của sinh viên với sự bất cập trong nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên Đánh giá một cách khách quan có thể thấy, quá trình nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể trong rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên còn nhiều bất cập, biểu hiện sự lúng túng, chưa thống nhất giữa lý luận với thực tiễn. Do đó, rèn luyện bản lĩnh chính trị của sinh viên các trường đại học vùng Bắc Trung Bộ là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng và lâu dài, cần phải có giải pháp đồng bộ mang tính chiến lược của các chủ thể chính trị. 3.3.2. Mâu thuẫn giữa yêu cầu về lập trường chính trị, năng lực chính trị, phẩm chất chính trị, dũng khí chính trị với sự nỗ lực tu dưỡng, rèn luyện của bản thân sinh viên
  20. 18 Rèn luyện bản lĩnh chính trị không chỉ là nhu cầu của bản thân sinh viên mà còn là yêu cầu khách quan của xã hội. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận không nhỏ sinh viên thiếu ý thức trong tu dưỡng và rèn luyện, chưa thấy được tầm quan trọng của việc học tập và rèn luyện theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh nên chưa phát huy tính tích cực chính trị, chưa hứng thú với các môn lý luận chính trị. 3.3.3. Mâu thuẫn giữa yêu cầu bản lĩnh chính trị của sinh viên với hiện thực cuộc sống có nhiều diễn biến phức tạp Giảng đường đại học có thể ví như một xã hội thu nhỏ nên sẽ có những nghịch cảnh trái ngược diễn ra như một lẽ tự nhiên như tình trạng quay cóp, gian lận trong thi cử, mua điểm, bán bằng... Điều này tác động rất lớn đến niềm tin, lý tưởng, ước mơ, từ đó, dẫn đến giảm sút ý chí phấn đấu, phai nhạt lý tưởng cách mạng của một bộ phận sinh viên.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2