Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục: Rèn luyện kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của Luận án nhằm đề xuất một số biện pháp sư phạm nhằm rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo ngành Giáo dục tiểu học ở các trường sư phạm nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục: Rèn luyện kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH TRỊNH CÔNG SƠN RÈN LUYỆN KỸ NĂNG THIẾT KẾ VÀ SỬ DỤNG TÌNH HUỐNG DẠY HỌC TÍCH HỢP TRONG MÔN TOÁN CHO SINH VIÊN NGÀNH GIÁO DỤC TIỂU HỌC Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn Toán Mã số: 9140111 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGHỆ AN, 2021
Công trình được hoàn thành tại: TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. NGUYỄN THỊ CHÂU GIANG 2. PGS. TS. TRẦN ANH TUẤN Phản biện 1: ....................................................................................................... ............................................................................................................................ Phản biện 2: ....................................................................................................... ............................................................................................................................ Phản biện 3: ....................................................................................................... ............................................................................................................................ Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp trường, họp tại: Trường Đại học Vinh, số 182 Lê Duẩn, Thành phố Vinh, Nghệ An Vào hồi ..... giờ ..... phút, ngày ..... tháng ..... năm 2021 Có thể tìm hiểu luận án tại: 1. Thư viện Quốc gia Việt Nam 2. Trung tâm Thông tin & Thư viện Nguyễn Thúc Hào, Trường Đại học Vinh.
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Dạy học tích hợp là một quan điểm dạy học phù hợp với xu hướng đổi mới của giáo dục ở nước ta hiện nay Sự phát triển của nền kinh tế thị trường cùng với quá trình toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ đòi hỏi ngành giáo dục và đào tạo của nhiều quốc gia thay đổi theo hướng hình thành và phát triển cho người học hệ thống NL cần thiết để có thể tham gia hiệu quả vào thị trường lao động trong nước và quốc tế. Một trong những giải pháp để đổi mới giáo dục theo định hướng phát triển NL cho HS đó là dạy học theo quan điểm tích hợp. Theo quan điểm tích hợp, GV không chỉ hướng đến mục tiêu truyền thụ cho HS các khái niệm một cách rời rạc mà còn giúp HS nhận thấy được sự liên kết và tổng hợp các tri thức ở các lĩnh vực khác nhau một cách có hệ thống; giúp HS nhận thấy được ý nghĩa của các tri thức khoa học, nâng cao khả năng vận dụng các tri thức đó vào thực tiễn; từ đó góp phần hình thành và phát triển NL cho HS. 1.2. Ở nước ta, quá trình thực hiện dạy học tích hợp nói chung và dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học nói riêng còn gặp những khó khăn nhất định Ở nước ta, việc tổ chức DHTH nói chung và DHTH trong môn Toán nói riêng trong những năm gần đây đã chú trọng triển khai và đạt một số kết quả đáng ghi nhận. Tuy vậy, thực tế dạy học cho thấy không nhiều GV khai thác hết các khả năng tích hợp, chưa cụ thể hóa các khả năng này để tổ chức DHTH trong môn Toán ở tiểu học. Hay nói cách khác là GV còn thiếu ý tưởng trong việc thiết kế các TH DHTH và chưa biết sử dụng các TH DHTH để tổ chức DHTH một cách hiệu quả. Nguyên nhân của thực trạng là do khi còn học ở trường sư phạm, SV ngành Giáo dục tiểu học chưa được trang bị đầy đủ những KT và KN DHTH cần thiết, khiến cho hành trang vào nghề của họ bị thiếu hụt khi ra trường. 1.3. Việc trang bị kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học là việc làm cần thiết Những phân tích ở trên cho thấy: Để tổ chức DHTH một cách có hiệu quả, GV cần phải được trang bị những KT và KN DHTH từ lúc đang còn học tập ở trường sư phạm. Vấn đề đặt ra là: Cần phải trang bị cho họ những KT và KN DHTH nào?
2 Theo quan điểm của dạy học tích cực, học tập là quá trình HS tương tác với môi trường để thích nghi khi gặp chướng ngại, khó khăn. Và để tạo ra môi trường học tập, GV phải cần đến các TH dạy học. Theo đó, để tổ chức DHTH trong môn Toán ở tiểu học, GV cần phải thiết kế các TH DHTH và sử dụng các TH đó để tổ chức dạy học. Từ đó cho thấy, KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học là một trong những KN quan trọng đảm bảo cho GV có thể thực hiện DHTH trong môn Toán ở tiểu học một cách có hiệu quả. 1.4. Việc rèn luyện kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học cho sinh viên ngành giáo dục tiểu học vẫn còn nhiều khía cạnh chưa được quan tâm nghiên cứu Trong những năm qua, đã có nhiều công trình nghiên cứu về DHTH và vấn đề chuẩn bị cho SV sư phạm những KT và KN cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu DHTH, chẳng hạn các công trình của các tác giả: Đinh Quang Báo và Hà Thị Lan Hương; Đỗ Hương Trà; Phạm Sỹ Nam; Nguyễn Thế Sơn; Đào Tam và Phạm Văn Hiệu; Dương Minh Thành và Trương Thị Thúy Ngân; Hà Thị Lan Hương… Các nghiên cứu đều khẳng định sự cần thiết của việc trang bị các KT, KN cần thiết cho SV sư phạm nhằm chuẩn bị cho việc tổ chức DHTH trong môn Toán sau khi ra trường. Tuy vậy, cho đến nay vẫn chưa có một công trình nào nghiên cứu về vấn đề rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV ngành Giáo dục tiểu học. Từ những lý do trên, chúng tôi lựa chọn “Rèn luyện kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học” làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu nhằm đề xuất một số biện pháp sư phạm rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán cho SV ngành Giáo dục tiểu học. 3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quá trình đào tạo GV tiểu học ở các trường sư phạm. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV ngành Giáo dục tiểu học. 3.3. Phạm vi nghiên cứu
3 Việc rèn luyện được tổ chức thông qua các học phần môn Toán, học phần rèn luyện nghiệp vụ sư phạm và học phần thực tập sư phạm. 4. Giả thuyết khoa học Nếu xác định rõ những KN thành phần của KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học và đề xuất, thực hiện các biện pháp luyện tập những KN thành phần đó thì sẽ nâng cao chất lượng rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV ngành giáo dục Tiểu học các trường sư phạm. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của việc rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm. 5.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng nhận thức của SV và GgV về KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học, thực trạng KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học và thực trạng rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV. 5.3. Đề xuất các biện pháp sư phạm nhằm rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm. 5.4. Tiến hành thực nghiệm sư phạm để kiểm chứng tính hiệu quả và khả thi của các biện pháp được đề xuất. 6. Phương pháp nghiên cứu 6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận (phân tích và tổng hợp tài liệu; khái quát hóa và nhận định độc lập). 6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn (điều tra; quan sát sư phạm; tổng kết kinh nghiệm giáo dục; lấy ý kiến chuyên gia; thực nghiệm sư phạm). 6.3. Phương pháp xử lý thông tin 7. Những đóng góp mới của đề tài 7.1. Về mặt lý luận - Đưa ra khái niệm, đặc điểm và các dạng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học. - Đưa ra khái niệm và cấu trúc của KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học của SV ngành Giáo dục tiểu học. - Góp phần làm rõ thực trạng của rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV ngành Giáo dục tiểu học.
4 - Đề xuất được năm biện pháp sư phạm nhằm rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán cho SV ngành Giáo dục tiểu học có tính khoa học và khả thi. 7.2. Về mặt thực tiễn - Đưa ra các hướng dẫn sư phạm cụ thể cho việc rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học của SV ngành Giáo dục tiểu học. - Cung cấp tài liệu tham khảo cho GgV, góp phần nâng cao hiệu quả việc rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán cho SV ngành Giáo dục tiểu học. 8. Những luận điểm đưa ra bảo vệ - Cách quan niệm về TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học, về KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán của SV ngành Giáo dục tiểu học đưa ra trong luận án của chúng tôi là một cách quan niệm có ý nghĩa cả về mặt lý luận và thực tiễn. - Việc xác định các biện pháp sư phạm nhằm rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán cho SV ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm là có cơ sở khoa học. - Các biện pháp sư phạm rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán cho SV ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm là khả thi và hiệu quả. 9. Cấu trúc của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án có 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc rèn luyện kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm Chương 2. Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm Chương 3. Thực nghiệm sư phạm Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC RÈN LUYỆN KỸ NĂNG THIẾT KẾ VÀ SỬ DỤNG TÌNH HUỐNG DẠY HỌC TÍCH HỢP TRONG MÔN TOÁN CHO SINH VIÊN NGÀNH GIÁO DỤC TIỂU HỌC 1.1. Tích hợp và dạy học tích hợp 1.1.1. Một số quan niệm về tích hợp và dạy học tích hợp Trên thế giới, nhiều nhà nghiên cứu quan tâm đến tích hợp và DHTH. Ở nước ngoài
5 có Lucian Ciolan, Xavier Roegiers, Robin Forgaty, Susan M. Drake,... Ở trong nước có Nguyễn Hữu Châu, Hà Thị Lan Hương, Đỗ Hương Trà, Đinh Quang Báo. Những nghiên cứu trên đều đưa ra những đặc điểm chung về khái niệm DHTH. Đó là, dạy học theo hướng liên kết các nội dung thuộc nhiều môn học, nhiều lĩnh vực khác nhau thông qua việc tổ chức, hướng dẫn HS giải quyết nhiệm vụ học tập. Để làm cơ sở cho những khái niệm tiếp theo trong luận án, chúng tôi thống nhất sử dụng khái niệm DHTH của tác giả Đinh Quang Báo: “DHTH là định hướng dạy học trong đó GV tổ chức, hướng dẫn để HS biết huy động tổng hợp KT, KN thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau nhằm giải quyết các nhiệm vụ học tập; thông qua đó hình thành những KT, KN mới; phát triển được những NL cần thiết, nhất là NL giải quyết vấn đề trong học tập và trong thực tiễn cuộc sống”. 1.1.2. Vai trò của dạy học tích hợp đối với sự đổi mới giáo dục hiện nay DHTH có vai trò quan trọng đối với sự đổi mới giáo dục hiện nay. Cụ thể: - DHTH phản ánh đúng bản chất về sự tồn tại của một sự vật, sự việc, hiện tượng trong thế giới khách quan - DHTH có nhiều điều kiện để hình thành và phát triển NL người học - DHTH trang bị cho HS những KT, KN cần thiết ngoài môn học, giúp các em đối mặt với những thách thức trong cuộc sống - DHTH thiết lập mối quan hệ giữa các KT, KN và phương pháp của các môn học 1.1.3. Các mô hình dạy học tích hợp Đã có nhiều tác giả trong và ngoài nước nghiên cứu và đề xuất các mô hình DHTH khác nhau. Ở nước ngoài có các tác giả: Xavier Roegiers, Robin Forgaty, Susan M. Drake,... Ở trong nước có các tác giả Đỗ Hương Trà, Nguyễn Thế Sơn, Lê Thị Hoài Châu,... Để xác định các hình thức DHTH trong môn Toán ở tiểu học, chúng tôi sử dụng quan điểm và cách phân loại của tác giả Lê Thị Hoài Châu về DHTH trong môn Toán. Theo đó, có hai hướng tích hợp trong dạy học môn Toán, đó là: tích hợp trong nội bộ môn Toán, tích hợp theo phương thức liên môn và gắn Toán học với thực tiễn. 1.1.4. Dạy học tích hợp đối với môn Toán ở tiểu học 1.1.4.1. Vai trò của dạy học tích hợp đối với dạy học môn Toán ở tiểu học DHTH trong môn Toán là cần thiết và xuất phát từ nhu cầu nội tại của Toán học,
6 nhằm làm sáng tỏ bản chất về sự tồn tại, phát triển của các khái niệm và các lý thuyết Toán học. Đối với môn Toán ở cấp tiểu học, quan điểm DHTH lại càng phù hợp. Trước hết, nhìn vào chương trình ta có thể thấy môn Toán ở tiểu học được tổ chức thành một môn học thống nhất, không phân chia thành các phân môn. Trong đó, các KT, KN về “Số học và phép tính” là nền tảng để hình thành KT, KN thuộc các mạch KT khác. Ngược lại, thông qua các mạch KT khác, HS được ôn tập và củng cố các KT, KN về “Số học và phép tính”. Hơn nữa, đối với HS tiểu học, do tư duy trực quan – cụ thể còn chiếm ưu thế nên để hình thành những khái niệm trừu tượng của số học cần phải sử dụng ngôn ngữ của hình học. Điều này giúp cho mối liên hệ giữa hai mạch KT này lại càng trở nên chặt chẽ hơn ở cấp tiểu học. Từ những phân tích trên cho thấy, DHTH là quan điểm phù hợp với việc dạy học môn Toán ở tiểu học. Và trong thực tế, dạy học môn Toán ở tiểu học lâu nay đã chứa đựng yếu tố tích hợp. Vấn đề đặt ra là GV cần phải nhận ra và khai thác các yếu tố tích hợp đó để nâng cao hiệu quả của dạy học Toán. 1.1.4.2. Khái niệm DHTH trong môn Toán ở tiểu học là kiểu dạy học trong đó GV tổ chức, hướng dẫn HS huy động các KT, kinh nghiệm khác nhau trong môn Toán, trong các môn học khác hoặc trong thực tiễn để giải quyết nhiệm vụ học tập, thông qua đó đạt được mục tiêu dạy học môn Toán ở tiểu học. 1.1.4.3. Các hình thức dạy học tích hợp trong dạy học môn Toán ở tiểu học DHTH trong môn Toán ở tiểu học gồm hai dạng cơ bản: - Dạng 1: Tích hợp trong nội bộ môn Toán ở tiểu học Dạng này gồm hai hướng khai thác đó là: Khai thác mối liên hệ giữa các bài học, chủ đề trong môn Toán ở tiểu học và khai thác mối liên hệ giữa các mạch kiến thức của môn Toán ở tiểu học - Dạng 2: Tích hợp liên môn và gắn môn Toán ở tiểu học với thực tiễn Dạng này gồm hai hướng khai thác đó là: Khai thác mối liên hệ giữa môn Toán ở tiểu học với môn học khác và khai thác mối liên hệ giữa môn Toán với thực tiễn . 1.2. Tình huống dạy học 1.2.1. Tình huống Qua tham khảo Từ điển Tiếng Việt; Từ điển tâm lý học; công trình nghiên cứu của tác giả Nguyễn Bá Kim, có thể hiểu TH là hệ thống những sự kiện xảy ra trong một
7 không gian và thời gian nhất định. Những sự kiện này xảy ra bên ngoài nhận thức của chủ thể, thôi thúc chủ thể hành động để đạt được mục đích. 1.2.2. Tình huống dạy học Từ những công trình nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước, chúng tôi cho rằng: TH dạy học là TH được thiết kế theo dụng ý sư phạm của GV nhằm chuyển các nhiệm vụ học tập tới HS, khi HS giải quyết được các nhiệm vụ đó sẽ đạt được mục tiêu dạy học. 1.3. Tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học 1.3.1. Tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học là TH dạy học mà GV có thể tổ chức dạy học theo hướng chuyển giao các nhiệm vụ học tập để HS giải quyết thông qua huy động các KT, kinh nghiệm khác nhau trong nội bộ môn Toán, trong các môn học khác, hoặc từ thực tiễn cuộc sống, từ đó đạt được mục tiêu dạy học môn Toán ở tiểu học. 1.3.2. Phân loại tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học 1.3.3.1. Tình huống dạy học tích hợp bên trong môn Toán ở tiểu học - Tình huống kết nối các bài học, chủ đề khác nhau trong môn Toán ở tiểu học - Tình huống tích hợp kết nối các mạch KT khác nhau của môn Toán ở tiểu học 1.3.3.2. Tình huống dạy học tích hợp liên môn - Tình huống kết nối môn Toán với môn học khác - Tình huống kết nối môn Toán với thực tiễn 1.4. Thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học Qua tham khảo những công trình nghiên cứu của các tác giả Waterman M. và Stanley E.; Đỗ Hoàng Mai; Trịnh Văn Biều, chúng tôi xác định quy trình thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học gồm các bước sau: Bước 1: Xác định mục tiêu bài học Bước 2: Khai thác khả năng tích hợp theo nội dung bài học Bước 3: Lựa chọn khả năng tích hợp và xây dựng tình huống tương thích với khả năng được lựa chọn Bước 4: Thử nghiệm tình huống trong thực tiễn dạy học Bước 5: Điều chỉnh và vận dụng tình huống để tổ chức dạy học 1.5. Kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở
8 tiểu học 1.5.1. Các quan niệm về kỹ năng Vấn đề về KN và rèn luyện KN đã được nhiều tác giả trong và ngoài nước nghiên cứu. Ở nước ngoài có V.A. Cruchesky, A.G.Covaliop, K.K.Platonop, G.G.Golubev, N.D. Levitop, A.V. Petrovsky... Ở trong nước có Trần Trọng Thủy, Nguyễn Thị Thanh, Nguyễn Thành Kỉnh, Đặng Thành Hưng,... Đồng tình với quan điểm của tác giả Đặng Thành Hưng, chúng tôi cho rằng: KN là một dạng hoạt động được thực hiện tự giác dựa trên tri thức, vốn kinh nghiệm và điều kiện tâm lý bên trong mỗi cá nhân vào các tình huống khác nhau để đạt được các mục tiêu đã xác định. 1.5.2. Khái niệm kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học là hoạt động được thực hiện tự giác dựa trên tri thức, vốn kinh nghiệm và điều kiện tâm lý bên trong của người GV nhằm tìm tòi, điều chỉnh, sáng tạo các TH tương thích dựa trên khai thác các khả năng tích hợp theo các nội dung trong dạy học Toán ở tiểu học và sử dụng các TH có được để tổ chức dạy học môn Toán ở tiểu học theo định hướng tích hợp. 1.5.3. Các kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học gồm các KN thành phần như sau: a) KN xác định mục tiêu bài học b) KN khai thác khả năng tích hợp theo nội dung bài học c) KN lựa chọn khả năng tích hợp và xây dựng tình huống tương thích với khả năng được lựa chọn d) KN thử nghiệm TH trong thực tiễn dạy học e) KN tổ chức dạy học tích hợp thông qua TH KN này được chia thành ba KN thành phần là: - KN lựa chọn phương pháp dạy học thích ứng với việc tổ chức DHTH - KN tổ chức, sắp xếp chuỗi hoạt động dạy học theo tiến trình phù hợp với phương pháp dạy học đã lựa chọn
9 - KN xử lý các TH sư phạm nảy sinh trong quá trình tổ chức dạy học 1.6. Một số vấn đề về rèn luyện kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học ở các trường sư phạm 1.6.1. Một số đặc điểm về chương trình đào tạo giáo viên tiểu học ở các trường sư phạm CT đào tạo GV tiểu học ở hầu hết các trường sư phạm đều hướng đến việc trang bị cho SV ngành Giáo dục tiểu học nền tảng tri thức rộng, trải đều trên nhiều lĩnh vực. Điều này giúp cho họ dễ dàng hơn trong việc khai thác các mối liên hệ giữa môn Toán với các môn học khác và với thực tiễn. 1.6.2. Khái quát về nội dung dạy học toán trong chương trình đào tạo GV tiểu học CT đào tạo GV tiểu học của các trường sư phạm hiện nay vẫn chưa xây dựng một học phần riêng về DHTH. SV chỉ được lĩnh hội những tri thức về DHTH thông qua những nội dung được lồng ghép trong các học phần chuyên ngành. Bên cạnh đó, SV chưa được trang bị những KT Triết học trong dạy học Toán ở tiểu học; chưa được nghiên cứu lịch sử Toán gắn với CT Toán ở tiểu học. Đây là những KT nền tảng về phương pháp luận Toán học, định hướng cho việc tìm kiếm, xây dựng các TH DHTH và tổ chức DHTH trong môn Toán ở tiểu học. 1.6.3. Rèn luyện kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm Việc rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm cần thực hiện qua bốn giai đoạn như sau: Giai đoạn 1: Tổ chức cung cấp tri thức cơ bản, cần thiết Giai đoạn 2: Tổ chức quan sát mẫu và thực hành theo mẫu Giai đoạn 3: Tổ chức luyện tập các thao tác trong điều kiện biến đổi Giai đoạn 4: Đánh giá kỹ năng 1.6.4. Một số học phần có nhiều cơ hội để rèn luyện kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm Việc rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm nên được thực hiện tích hợp trong các học phần như sau: Phương pháp dạy học Toán ở tiểu học; Thực hành phương pháp dạy học
10 bộ môn (Ở một số trường gọi là học phần Tập giảng); Rèn luyện nghiệp vụ sư phạm (Ở một số trường gọi là học phần Kiến tập sư phạm); Thực tập sư phạm. 1.7. Khảo sát thực trạng việc rèn luyện kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn Toán cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học tại các trường sư phạm 1.7.1. Mục đích khảo sát - Tìm hiểu nhận thức của SV và GgV về DHTH trong môn Toán ở tiểu học; về KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học. - Tìm hiểu thực trạng KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học của SV; Tìm hiểu thực trạng công tác rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV. 1.7.2. Đối tượng, địa bàn khảo sát - Đối tượng khảo sát chúng tôi lựa chọn GgV, SV các Trường Đại học Vinh, Trường Trường Đại học Hồng Đức, Trường Đại học Quảng Nam, Trường Đại học Đồng Tháp, Trường Đại học Thái Nguyên, Trường Đại học Sài Gòn. 1.7.3. Phương pháp khảo sát Chúng tôi đã tìm kiếm và thống kê thông tin, số liệu bằng phiếu hỏi ý kiến và phiếu đánh giá. 1.7.4. Kết quả khảo sát 1.7.4.1. Nhận thức của GgV và SV về DHTH trong môn Toán ở tiểu học Hầu hết GgV đều xác định đúng quan niệm và vai trò của DHTH. Tuy vậy, một số GgV vẫn còn gặp khó khăn trong việc cụ thể hóa quan điểm DHTH vào dạy học môn Toán. Đối với SV, hầu hết đều chưa xác định được bản chất và mục tiêu của DHTH trong môn Toán ở tiểu học; chưa nhận thức đúng đắn về những vấn đề cơ bản của phương pháp luận Toán học. 1.7.4.2. Nhận thức của GgV và SV về KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học đối với SV ngành Giáo dục tiểu học Đa số GgV và SV đều cho rằng KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học có vai trò quan trọng đối với SV ngành Giáo dục tiểu học (GgV = 93%, SV = 91%). Bên cạnh đó, vẫn có một số GgV và SV cho rằng KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học “ít quan trọng” (GgV = 7%, SV = 9%).
11 1.7.4.3. Thực trạng KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học của SV Mặc dù có sự chênh lệch giữa đánh giá của GgV và SV nhưng tất cả các KN thành tố của KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học chỉ được đánh giá từ mức độ “Trung bình” trở xuống. 1.7.4.4. Thực trạng rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV Hoạt động rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học được các trường sư phạm tiến hành chủ yếu dưới hình thức lồng ghép qua các học phần trong CT đào tạo và đã được một số kết quả đáng kể. Tuy nhiên, hiệu quả của công tác rèn luyện vẫn chưa cao. Lý luận về hoạt động thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học được trang bị cho SV vẫn còn rời rạc và thiếu tính hệ thống; vẫn chưa có nội dung hay chuyên đề lý luận đầy đủ về thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học để trang bị cho SV. Bên cạnh đó, thời lượng và nội dung dành cho các hoạt động tổ chức thực hành thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học vẫn còn ít, chưa đủ để hình thành được các KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học. Ngoài ra, sự phối hợp giữa trường sư phạm và trường tiểu học trong việc tổ chức rèn luyện và đánh giá KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Vì thế, SV vẫn còn rất bỡ ngỡ và lúng túng trong việc vận dụng những tri thức học được vào thực tế dạy học. Kết luận chương 1 Trong chương này, Luận án đã đi tìm hiểu cơ sở lý luận và thực tiễn của việc rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm. Có thể tóm tắt các kết quả đạt được như sau: 1) Hệ thống hóa quan điểm của một số tác giả trong nước và ngoài nước về khái niệm tích hợp và DHTH. Có nhiều định nghĩa về DHTH, nhưng cơ bản là thống nhất. 2) Đưa ra quan niệm về DHTH trong môn Toán ở tiểu học, và quan niệm về TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học. 3) Đưa ra một quy trình để thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học. 4) Đưa ra quan niệm về KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học và hệ thống các KN thành phần của KN đó.
12 5) Đưa ra quy trình để rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm. 6) Làm rõ thực trạng của việc rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học cho SV ngành Giáo dục tiểu học các trường sư phạm, trong đó nêu rõ bảy thuận lợi và bảy khó khăn trong việc rèn luyện. Chương 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG THIẾT KẾ VÀ SỬ DỤNG TÌNH HUỐNG DẠY HỌC TÍCH HỢP TRONG MÔN TOÁN CHO SINH VIÊN NGÀNH GIÁO DỤC TIỂU HỌC 2.1. Định hướng xây dựng và thực hiện biện pháp 1) Các biện pháp phải thể hiện rõ ý tưởng, mục đích rèn luyện KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học, góp phần nâng cao KN dạy học cho SV, đáp ứng yêu cầu của DHTH nói chung và DHTH trong môn Toán ở tiểu học nói riêng. 2) Các biện pháp cần quan tâm đến việc tăng cường hoạt động thực hành, trải nghiệm cho người học, phát huy tối đa tính tích cực, độc lập của SV và được thể hiện thông qua các phương pháp dạy học hiện đại, phù hợp với quá trình đào tạo ở các trường sư phạm; đồng thời đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục Việt Nam hiện nay theo định hướng phát triển NL. 3) Các biện pháp được đề xuất trên cơ sở rèn luyện các KN thành phần của KN thiết kế và sử dụng TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học và căn cứ vào các giai đoạn hình thành KN sư phạm cho SV; được thực hiện thường xuyên và liên tục trong suốt quá trình đào tạo tại trường sư phạm. 4) Các biện pháp phải căn cứ vào mục tiêu, nội dung, thời lượng dạy học các học phần Toán và học phần rèn luyện nghiệp vụ sư phạm trong CT đào tạo GV tiểu học ở các trường sư phạm; quan tâm đến sự phối hợp của GgV giảng dạy môn Toán với GgV dạy các môn khác tại trường sư phạm, với GV và cán bộ quản lý ở trường tiểu học. 5) Các biện pháp nhằm khắc phục những khó khăn, hạn chế trong việc trang bị những tri thức về DHTH trong môn Toán ở tiểu học và những tồn tại trong quá trình rèn luyện KN sư phạm cho SV ngành Giáo dục tiểu học ở trường sư phạm. 6) Các biện pháp phải phù hợp với tình hình, đặc điểm dạy học ở trường tiểu học: về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, sỹ số HS trong lớp học, phù hợp với đối tượng HS và điều kiện dạy học thực tế ở trường tiểu học.
13 2.2. Một số biện pháp sư phạm nhằm rèn luyện kỹ năng thiết kế và sử dụng tình huống dạy học tích hợp trong môn toán cho sinh viên ngành Giáo dục Tiểu học tại các trường sư phạm 2.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức cho sinh viên phân tích chương trình và sách giáo khoa môn Toán ở tiểu học theo định hướng tích hợp 2.2.1.1. Mục đích của biện pháp Giúp SV rèn luyện KN xác định mục tiêu bài học và KN khai thác khả năng tích hợp tương thích với nội dung của bài học. 2.2.1.2. Cơ sở của biện pháp Mục tiêu bài học theo định hướng tích hợp, khả năng tích hợp theo nội dung của bài học không được thể hiện một cách tường minh trong bài học mà được ẩn chứa trong quan điểm xây dựng, mục tiêu và cấu trúc nội dung của CT môn Toán ở tiểu học. Việc làm nổi bật các yếu tố này trong mỗi bài học là một khó khăn lớn đối với SV. Để khắc phục được khó khăn này, GgV cần tập luyện cho SV ý thức và thói quen phân tích CT, SGK môn Toán ở tiểu học theo định hướng tích hợp. 2.2.1.3. Tổ chức thực hiện biện pháp Hoạt động 1: Phân tích quan điểm xây dựng, mục tiêu của CT môn Toán ở tiểu học theo định hướng tích hợp Hoạt động 2: Phân tích làm sáng tỏ các mối liên hệ bên trong môn Toán ở tiểu học, mối liên hệ giữa môn Toán ở tiểu học với môn học khác, mối liên hệ giữa môn Toán ở tiểu học với thực tiễn - Phân tích những biểu hiện cụ thể của mối liên hệ giữa các bài học, chủ đề khác nhau trong môn Toán ở tiểu học - Phân tích những biểu hiện cụ thể của mối liên hệ giữa các mạch KT khác nhau trong môn Toán ở tiểu học - Phân tích những biểu hiện cụ thể của mối liên hệ giữa môn Toán ở tiểu học với các môn học khác và với thực tiễn Hoạt động 3: Tổ chức, hướng dẫn SV xác định mục tiêu bài học theo định hướng tích hợp - Trang bị cho SV những tri thức gắn với việc xác định mục tiêu dưới dạng chuẩn đầu ra
14 - Hướng dẫn SV xác định mục tiêu của một bài học cụ thể theo định hướng tích hợp Hoạt động 4: Tổ chức, hướng dẫn SV khai thác khả năng tích hợp tương thích với nội dung của bài học Khai thác khả năng tích hợp là xác định những “con đường” giúp GV tổ chức DHTH nhằm đạt tới mục tiêu DHTH đã xác định trước đó. Để xác định các khả năng tích hợp này, GV cần đặt KT của bài học trong các mối liên hệ nội bộ trong môn Toán, mối liên hệ giữa môn Toán với môn học khác và với thực tiễn; Tạo cơ sở để tìm ra nguồn gốc, ý nghĩa thực tiễn của KT rồi từ đó xác định những khả năng tích hợp tương thích với từng nội dung cụ thể của bài học. Ví dụ 2.6: Xác định khả năng tích hợp trong bài học “Phân số” (SGK Toán 4, [28] – Trang 106) GgV có thể hướng dẫn SV xác định mục tiêu bài học theo tiến trình như sau: - Yêu cầu SV xác định nội dung dạy học của bài học, bao gồm: + Dùng mô hình diện tích để hình thành cho HS khái niệm phân số; + Dùng các mô hình trực quan khác giúp HS tiếp cận khái niệm phân số theo nhiều ý nghĩa khác nhau; + Tổ chức cho HS luyện tập sử dụng phân số để mô tả, biểu diễn các các TH dưới nhiều nghĩa khác nhau. + Tổ chức cho HS vận dụng khái niệm phân số để giải quyết một TH thực tiễn. - Hướng dẫn SV xác định khả năng tích hợp tương thích với mỗi nội dung: + Những khả năng tích hợp trong nội bộ môn Toán: Thực hiện tích hợp Số học và Hình học thông qua việc sử dụng các mô hình trực quan để mô tả khái niệm phân số; Cách “tiếp cận độ đo” cho phép GV thực hiện tích hợp “Số học” và “Đo đại lượng”. + Những khả năng tích hợp liên môn: Lồng ghép nội dung các môn Mỹ thuật, Kỹ thuật bằng việc sử dụng các mô hình trực quan; Lồng ghép nội dung dạy học môn Tiếng Việt bằng cách tổ chức cho HS sử dụng khái niệm phân số để mô tả, biểu diễn các TH. 2.2.2. Biện pháp 2: Tạo cơ hội cho sinh viên nghiên cứu, thảo luận, tìm kiếm và xây dựng các tình huống tương thích với các khả năng tích hợp của các bài học trong môn Toán ở tiểu học 2.2.2.1. Mục đích của biện pháp
15 Giúp SV rèn luyện KN lựa chọn khả năng tích hợp và xây dựng TH tương thích với khả năng tích hợp được lựa chọn. 2.2.2.2. Cơ sở của biện pháp Vì chưa được trải nghiệm nhiều trong thực tiễn dạy học ở trường tiểu học nên đa số SV dễ thiếu sót, sai lầm trong việc đề xuất, lựa chọn các khả năng tích hợp của mỗi bài học. Để khắc phục, GgV cần tạo cơ hội cho SV được trao đổi, thảo luận với nhiều người, đặc biệt là với GgV trường sư phạm và GV trường tiểu học có kinh nghiệm. 2.2.2.3. Tổ chức thực hiện biện pháp GgV có thể tổ chức cho SV seminar trong quá trình dạy học học phần Phương pháp dạy học môn Toán ở tiểu học và tiến hành các hoạt động theo các giai đoạn sau: A) Giai đoạn chuẩn bị: Hoạt động 1: Đề xuất một số chủ đề seminar mà SV cần nghiên cứu Hoạt động 2: Trang bị cho SV một số tri thức cần thiết để tiến hành hoạt động nghiên cứu Hoạt động 2.1: Hướng dẫn SV cách nhận biết các TH tương thích với khả năng tích hợp trong môn Toán ở tiểu học Trên cơ sở phân tích khái niệm, đặc điểm và các dạng của TH DHTH trong môn Toán ở tiểu học, GgV tổ chức cho SV thực hành nhận biết các TH DHTH thông qua một số ví dụ cụ thể. Hoạt động 2.2: Hướng dẫn SV cách điều chỉnh các TH có sẵn thành các TH tương thích với khả năng tích hợp trong môn Toán ở tiểu học SV có thể tham khảo một số nguồn tài liệu như sau để sưu tầm các TH: SGK Toán (1, 2, 3, 4, 5), tài liệu tham khảo Toán tiểu học, Tạp chí Toán tuổi thơ, các đề thi Toán tiểu học trong nước và quốc tế, các diễn đàn Toán tiểu học trên internet như: Diễn đàn GV Toán, Toán tiểu học Việt Nam, Chuyên Toán tiểu học,... Hoạt động 2.3: Hướng dẫn SV sáng tạo TH tương thích với khả năng tích hợp dựa trên các sự việc, hiện tượng trong đời sống Bên cạnh việc tìm kiếm và điều chỉnh các TH có sẵn, nhiều khi chúng ta thường nảy sinh các ý tưởng về các TH DHTH khi bắt gặp một hiện tượng trong tự nhiên, hay một hiện tượng nào đó trong xã hội. Khi đó, mặc dù chưa hình dung được một cách rõ ràng về vai trò của các TH này trong một bài học cụ thể tuy nhiên việc lưu giữ chúng luôn có ích.
16 B) Giai đoạn tổ chức seminar Hoạt động 3: Tổ chức cho SV báo cáo kết quả nghiên cứu về các khả năng tích hợp của chủ đề Đây là giai đoạn chủ yếu diễn ra các hoạt động của SV. Tuy vậy, GgV vẫn thể hiện vai trò chỉ đạo của mình thông qua việc hướng dẫn SV báo cáo và thảo luận những vấn đề trọng tâm, khuyến khích mỗi SV đưa ra ý kiến của bản thân. Hoạt động 4: Tổ chức cho SV thảo luận để lựa chọn các khả năng tích hợp phù hợp và xây dựng các TH tương thích với các khả năng đó Hoạt động 4.1: Tổ chức cho SV thảo luận để lựa chọn các khả năng tích hợp phù hợp Để lựa chọn khả năng tích hợp phù hợp, GgV cần hướng dẫn SV tập trung thảo luận làm rõ một số vấn đề trọng tâm như sau: - Phân tích làm rõ tính hợp lý của các nội dung được tích hợp trong khả năng Tính hợp lý ở đây thể hiện qua việc các nội dung tích hợp có cùng thuộc CT của một lớp hay không? Khi dạy học bài tích hợp thì HS đã được học những nội dung đó hay chưa? - Ngoài ra, SV cần phải xem xét về sự ảnh hưởng của các yếu tố không gian, thời gian, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học đối với phương án tổ chức dạy học theo các khả năng tích hợp. Hoạt động 4.2: Tổ chức cho SV làm việc theo nhóm để xây dựng các TH tương thích với các khả năng tích hợp Sau khi lựa chọn được những khả năng tích hợp của bài học, SV cần phải tiến hành rà soát SGK và các tài liệu tham khảo có liên quan để tìm kiếm, xây dựng các TH tương thích với các khả năng đó. Lúc này có ba trường hợp xảy ra: Tìm được TH tương thích, tìm được TH tương đối tương thích và không tìm được TH tương thích. Ba trường hợp này dẫn đến ba dạng hoạt động diễn ra tiếp theo đó là: Sử dụng TH sẵn có; Điều chỉnh TH sẵn có và sử dụng; Đề xuất TH và sử dụng. 2.2.3. Biện pháp 3: Tổ chức cho sinh viên các hoạt động thực hành, trải nghiệm dạy học tích hợp trong dạy học Toán ở trường tiểu học 2.2.3.1. Mục đích của biện pháp Giúp SV rèn luyện KN lựa chọn phương pháp dạy học hiện đại thích ứng với việc tổ chức DHTH.
17 2.2.3.2. Cơ sở của biện pháp Trong quá trình học tập ở trường sư phạm, việc tổ chức cho SV thực hành dạy học các bộ môn chủ yếu được thực hiện trên đối tượng giả định mà chưa có nhiều cơ hội để được trải nghiệm thực tế dạy học, đặc biệt là DHTH. Điều này khiến cho hầu hết SV chỉ dựa trên suy nghĩ, quan điểm của cá nhân mà thiếu đi cơ sở thực tiễn trong việc lựa chọn và vận dụng các phương pháp dạy học. Thông qua hoạt động trải nghiệm, SV có một cái nhìn thực tế về những đặc điểm, yêu cầu của việc tổ chức DHTH trong môn Toán ở trường tiểu học, từ đó có cơ sở để lựa chọn và vận dụng những phương pháp dạy học phù hợp. 2.2.3.3. Tổ chức thực hiện biện pháp GgV có thể tổ chức thông qua các hoạt động sau: Hoạt động 1: Trang bị cho SV cơ sở lý luận về các phương pháp dạy học hiện đại phù hợp với quan điểm của DHTH Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, chúng tôi xác định 4 phương pháp dạy học chính: Dạy học phát hiện và GQVĐ, dạy học kiến tạo, phương pháp bàn tay nặn bột, dạy học theo dự án. Hoạt động 2: Tổ chức cho SV nghe báo cáo kinh nghiệm về quá trình tổ chức DHTH trong môn Toán ở trường tiểu học Hoạt động 3: Tổ chức cho SV dự giờ DHTH trong môn Toán ở trường tiểu học Hoạt động 4: Tổ chức cho SV thực hành lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp để tổ chức DHTH trong môn Toán ở tiểu học Trong hoạt động này, GgV cần đưa ra một số TH cụ thể và yêu cầu SV xây dựng khung các hoạt động dạy học phù hợp với tiến trình dạy học của các phương pháp đó. Cần lưu ý rằng tương ứng với một TH, GV có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để tổ chức dạy học. Vì thế, GgV nên khuyến khích SV đưa ra những ý kiến, nhận xét của bản thân về việc lựa chọn và vận dụng các phương pháp dạy học để tổ chức dạy học qua một TH cụ thể. 2.2.4. Biện pháp 4: Hướng dẫn sinh viên nghiên cứu quá trình học tập môn Toán theo quan điểm tích hợp của học sinh tiểu học thông qua “nghiên cứu trường hợp” 2.2.4.1. Mục đích của biện pháp Giúp SV rèn luyện KN tổ chức, sắp xếp chuỗi hoạt động dạy học theo tiến trình phù
18 hợp với phương pháp dạy học đã lựa chọn. 2.2.4.2. Cơ sở của biện pháp Thông qua nghiên cứu ở những trường hợp cụ thể, SV mới tìm thấy chính xác các biểu hiện của HS trong quá trình học tập. Đây là cơ sở quan trọng để SV đề xuất những câu hỏi, gợi ý giúp HS tiến hành quá trình học tập một cách có hiệu quả. 2.2.4.3. Tổ chức thực hiện biện pháp Để tổ chức biện pháp GgV cần thực hiện 2 hoạt động chính như sau: Hoạt động 1: Tổ chức và hướng dẫn SV thu thập các thông tin về quá trình học tập của HS thông qua TH DHTH Trước hết, GgV chia nhóm SV và giao cho mỗi nhóm một TH DHTH để tiến hành “nghiên cứu trường hợp”. GgV cần mô tả mục tiêu tích hợp, các khả năng tích hợp và yêu cầu SV lựa chọn phương pháp phù hợp để tổ chức dạy học qua TH. Hoạt động 2: Tổ chức cho SV báo cáo, thảo luận kết quả nghiên cứu từ đó xây dựng hệ thống câu hỏi định hướng, gợi ý giúp HS thực hiện tiến trình hoạt động trong các khâu của DHTH Sau khi đã thu thập được những thông tin cần thiết, GgV tổ chức cho các nhóm báo cáo và thảo luận kết quả nghiên cứu để xây dựng, sắp xếp chuỗi hoạt động dạy học thông qua TH. Ví dụ 2.21: Xây dựng chuỗi hoạt động theo tiến trình dạy học “Phát hiện và GQVĐ” 4 2 Cho TH: “Tính diện tích hình chữ nhật có chiều dài m và chiều rộng m .” (SGK 5 3 Toán 4, trang 132). GgV có thể hướng dẫn SV theo tiến trình sau: - Xác định mục tiêu tích hợp thông qua TH trên: Qua việc giải quyết TH trên, GV giúp HS hiểu được của kết quả của phép nhân hai phân số là số đo diện tích của một hình chữ nhật có chiều dài và chiều rộng là hai phân số đó. - Xác định khả năng tích hợp: Tích hợp số học với hình học và đo lường: Thông qua giải bài toán tính diện tích của một hình chữ nhật để hình thành quy tắc nhân hai phân số. - Xác định chuỗi hoạt động dạy học theo phương pháp dạy học “Phát hiện và