BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
<br />
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC<br />
VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM<br />
<br />
VIỆN KHOA HỌC VẬT LIỆU<br />
<br />
NGUYỄN THỊ PHƢƠNG<br />
<br />
NGHIÊN CỨU TỔNG HỢP VẬT LIỆU<br />
MỚI TRONG CẤY GHÉP VÀ TÁI TẠO<br />
XƢƠNG TRÊN CƠ SỞ HYDROGEL<br />
COMPOSITE SINH HỌC GỒM BIPHASIC<br />
CALCIUM PHOSPHATE VÀ POLYMER<br />
SINH HỌC (GELATIN, CHITOSAN)<br />
Chuyên ngành: VẬT LIỆU CAO PHÂN TỬ VÀ TỔ HỢP<br />
Mã số : 62440125<br />
<br />
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH KHOA HỌC VẬT LIỆU<br />
<br />
TP.HCM-2015<br />
<br />
Công trình đƣợc hoàn thành tại:<br />
Phòng Vật liệu hóa dƣợc, Viện Khoa học vật liệu ứng dụng, Viện Hàn lâm Khoa học<br />
và Công nghệ Việt Nam<br />
<br />
Những ngƣời hƣớng dẫn khoa học:<br />
1.<br />
<br />
PGS. TS. NGUYỄN CỬU KHOA<br />
<br />
2.<br />
<br />
TS. TRẦN NGỌC QUYỂN<br />
<br />
Phản biện 1:<br />
Phản biện 2:<br />
Phản biện 3:<br />
<br />
Luận án sẽ đƣợc bảo vệ trƣớc Hội đồng chấm luận án cấp Viện tổ chức tại Viện Khoa<br />
học vật liệu ứng dụng, viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt nam vào hồi<br />
giờ<br />
<br />
ngày<br />
<br />
tháng năm 2015<br />
<br />
Có thể tìm hiểu luận án tại thƣ viện:<br />
Thƣ viện Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam<br />
<br />
Tóm tắt luận án tiến sĩ ngành khoa học vật liệu<br />
MỞ ĐẦU<br />
Vật liệu y sinh đã và đang đƣợc nghiên cứu mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu thay thế các<br />
bộ phận cơ thể, cấy ghép mô, xƣơng của con ngƣời, hứa hẹn cho việc chữa trị và tái tạo các<br />
mô và cơ quan bị mất hoặc bị tổn thƣơng do chấn thƣơng, bệnh tật hoặc lão hóa.<br />
Trong lĩnh vực vật liệu dùng cho xƣơng, nhiều loại vật liệu dùng trong cấy ghép và<br />
thay thế xƣơng đã phát triển đáng kể trong những thập kỷ qua nhƣ kim loại và hợp kim (titan,<br />
hợp kim của titan, thép không rỉ...). Những vật liệu này tuy tƣơng hợp sinh học nhƣng tính<br />
chất cơ lý của kim loại, hợp kim khác biệt nhiều so với xƣơng dẫn đến nguy cơ gãy xƣơng do<br />
kém tƣơng thích giữa phần xƣơng tiếp xúc với kim loại ghép.<br />
Vì vậy, các nhà khoa học trên thế giới hiện nay quan tâm đến vật liệu trên cơ sở<br />
Hydroxyapatite (HAp) và biphase calcium phosphate (BCP). HAp và BCP có tính tƣơng hợp<br />
sinh học, hoạt tính sinh học cao, và khả năng chữa lành xƣơng do thành phần tƣơng tự thành<br />
phần khoáng trong xƣơng. Mặt khác, HAp và BCP có thể từ từ hòa tan trong cơ thể giải<br />
phóng ion calcium và phosphate có lợi trong việc hình thành và phát triển xƣơng. Tuy nhiên<br />
HAp và BCP ở dạng bột nên khó tạo hình có thành phần, cấu trúc xốp tƣơng tự nhƣ xƣơng.<br />
Hydrogel composite trên cơ sở BCP và polymer sinh học có thành phần, cấu trúc xốp<br />
tƣơng tự xƣơng, tƣơng hợp sinh học, suy giảm sinh học và BCP thúc đẩy sự tạo khoáng, cải<br />
thiện tính chất cơ học của vật liệu. Nhƣng các vật liệu này suy giảm nhanh, chƣa phù hợp với<br />
sự phát triển của xƣơng.<br />
Để giải quyết vấn đề trên cần thiết phải biến tính các polymer sinh học nhằm giảm<br />
khối lƣợng suy giảm, hƣớng tới ứng dụng các vật liệu hydrogel composite này trong cấy ghép<br />
và tái tạo xƣơng.<br />
Trên cơ sở đó, chúng tôi đề xuất đề tài “Nghiên cứu tổng hợp vật liệu mới trong cấy<br />
ghép và tái tạo xƣơng trên cơ sở hydrogel composite sinh học gồm biphasic calcium<br />
phosphate và polymer sinh học (gelatin, chitosan)”.<br />
Mục tiêu của luận án:<br />
Nghiên cứu tổng hợp vật liệu mới trên cơ sở hydrogel composite sinh học gồm<br />
biphasic calcium phosphate và polymer sinh học (gelatin, chitosan) nhằm mục đích tạo ra vật<br />
liệu có khả năng tƣơng hợp sinh học, kích thích sự phát triển xƣơng, có thời gian suy giảm<br />
phù hợp với thời gian xƣơng phát triển để có thể ứng dụng trong lĩnh vực cấy ghép và tái tạo<br />
xƣơng.<br />
Nội dung nghiên cứu luận án bao gồm:<br />
- Nghiên cứu tổng hợp nano BCP bằng phƣơng pháp kết tủa kết hợp sóng siêu âm<br />
ứng dụng trong vật liệu sinh y.<br />
<br />
Trang 3<br />
<br />
Tóm tắt luận án tiến sĩ ngành khoa học vật liệu<br />
- Nghiên cứu tổng hợp và xác định các tính chất của hydrogel tyramin gelatin (TAGelatin) và hydrogel composite TA-Gelatin/BCP.<br />
- Nghiên cứu tổng hợp và xác định các tính chất của hydrogel tyramin<br />
polyethyleneglycol gelatin (TA-PEG-Gelatin) và hydrogel composite TA-PEG-Gelatin/BCP.<br />
- Nghiên cứu tổng hợp và xác định các tính chất của hydrogel hydroxyphenyl acetic<br />
chitosan (HPA-Chitosan) và hydrogel composite HPA-Chitosan /BCP.<br />
- Nghiên cứu tổng hợp và xác định các tính chất của hydrogel tyramin tetronic<br />
chitosan (TA-TE-Chitosan) và hydrogel composite TA-TE-Chitosan/BCP.<br />
- Nghiên cứu tổng hợp và xác định các tính chất của hydrogel tyramin<br />
polyethyleneglycol<br />
<br />
chitosan<br />
<br />
(TA-PEG-Chitosan)<br />
<br />
và<br />
<br />
hydrogel<br />
<br />
composite<br />
<br />
TA-PEG-<br />
<br />
Chitosan/BCP.<br />
- Nghiên cứu tổng hợp và xác định các tính chất của hydrogel tyramin<br />
polyethyleneglycol chitosan oxi hóa (TA-PEG-Chitosan oxi hóa) và hydrogel composite TAPEG-Chitosan oxi hóa /BCP.<br />
Ý nghĩa khoa học của luận án:<br />
Kết quả nghiên cứu của luận án cho thấy một số kết luận có ý nghĩa khoa học sau:<br />
-<br />
<br />
Kết hợp sóng siêu âm trong quá trình tổng hợp BCP sẽ tạo thành các hạt kích<br />
<br />
thƣớc nano và đồng đều hơn so với không sử dụng sóng siêu âm. BCP and HAp obtained by<br />
untrasound assisted process<br />
<br />
-<br />
<br />
Để polymer sinh học tạo đƣợc hydrogel, cần thiết phải biến tính chúng với các<br />
<br />
phân tử hữu cơ đa nhóm chức (nhƣ TA, HPA,...) và tạo liên kết ngang bằng các hệ xúc tác<br />
enzyme nhƣ H2O2/HRP. Bằng các lƣợng H2O2 và HRP khác nhau có thể điều chỉnh đƣợc thời<br />
gian gel hóa.<br />
-<br />
<br />
Các hydrogel và hydrogel composite của polymer sinh học (gelatin, gelatin<br />
<br />
biến tính, chitosan và chitosan biến tính) với BCP đều không độc và đều có tính tƣơng hợp<br />
sinh học tốt với tế bào xƣơng MG-63.<br />
-<br />
<br />
Khối lƣợng suy giảm của polymer sinh học (gelatin và chitosan) đƣợc giảm<br />
<br />
xuống sao cho phù hợp với quá trình ghép và tái tạo xƣơng bằng cách biến tính các polymer<br />
sinh học trên với các hợp chất hữu cơ khác nhau nhƣ PEG, Te,...<br />
-<br />
<br />
Hydrogel composite gelatin biến tính và chitosan biến tính với BCP có khả<br />
<br />
năng tạo khoáng tốt hơn hẳn hydrogel tƣơng ứng và rất có triển vọng ứng dụng trong lĩnh vực<br />
ghép và tái tạo xƣơng.<br />
<br />
Trang 4<br />
<br />
Tóm tắt luận án tiến sĩ ngành khoa học vật liệu<br />
Bố cục của luận án:<br />
Luận án có 159 trang với 14 bảng, 85 hình. Ngoài phần mở đầu (3 trang), kết luận (23<br />
trang), danh mục các công trình công bố (2 trang) và tài liệu tham khảo (20 trang) luận án<br />
đƣợc chia thành 3 chƣơng nhƣ sau:<br />
Chƣơng 1: Tổng quan 38 trang<br />
Chƣơng 2: Thực nghiệm 20 trang<br />
Chƣơng 3: Kết quả và biện luận 68 trang<br />
Đóng góp mới của luận án:<br />
1.<br />
<br />
Đã nghiên cứu tổng hợp thành công BCP với các tỷ lệ HAp:-TCP khác nhau<br />
<br />
(1,53; 1,57; 1,61) tại pH khác nhau (7; 9; 11) bằng phƣơng pháp kết tủa kết hợp sóng siêu âm.<br />
Sản phẩm thu đƣợc có kích thƣớc nano và đồng đều hơn so với phƣơng pháp kết tủa không<br />
kết hợp với sóng siêu âm.<br />
2.<br />
<br />
Đã nghiên cứu tổng hợp và xác định tính chất của hydrogel TA-Gelatin, HPA-<br />
<br />
Chitosan và hydrogel composite TA-Gelatin/BCP, HPA-Chitosan/BCP. Kết quả cho thấy cả<br />
hydrogel và hydrogel composite có khối lƣợng suy giảm quá nhanh không phù hợp cho ghép<br />
và tái tạo xƣơng.<br />
3.<br />
<br />
Đã nghiên cứu tổng hợp và xác định tính chất của hydrogel TA-PEG-Gelatin,<br />
<br />
TA-TE-Chitosan, TA-PEG-Chitosan , TA-PEG-Chitosan oxi hóa và hydrogel composite TAPEG-Gelatin/BCP, TA-TE-Chitosan/BCP, TA-PEG-Chitosan/BCP , TA-PEG-Chitosan oxi<br />
hóa/BCP. Kết quả cho thấy hydrogel và hydrogel composite với hệ xúc tác H2O2/HRP có thời<br />
gian gel hóa nhanh, có cấu trúc xốp phù hợp cho xƣơng, không độc với tế bào xƣơng MG-63,<br />
tƣơng hợp sinh học tốt, khối lƣợng suy giảm phù hợp cho ghép và tái tạo xƣơng, tuy nhiên chỉ<br />
có hydrogel composite có khả năng kích thích và tạo mầm tinh thể HAp trên bề mặt. Do đó<br />
chỉ có hydrogel composite phù hợp cho ghép và tái tạo xƣơng.<br />
Phƣơng pháp nghiên cứu:<br />
Sử dụng phƣơng pháp mới trong tổng hợp nano BCP là phƣơng pháp kết tủa kết hợp<br />
sóng siêu âm tổng hợp hạt nano BCP ứng dụng trong vật liệu sinh y.<br />
Sử dụng phƣơng pháp phổ nhiễu xạ tia X, phổ hồng ngoại để phân tích cấu trúc của<br />
sản phẩm<br />
Sử dụng kính hiển vi điện tử quét SEM để đánh giá hình thái của sản phẩm.<br />
Sử dụng các phƣơng pháp biến tính vật liệu sinh học hiện đại và kỹ thuật dùng màng<br />
thẩm tách để điều chế các polymer.<br />
Sử dụng các phƣơng pháp phân tích cấu trúc và đánh giá độ chuyển hoá của quá trình<br />
biến tính các polymer nhƣ : 1H NMR, UV-Vis.<br />
<br />
Trang 5<br />
<br />