bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o<br />
tr−êng ®¹i häc s− ph¹m hμ néi<br />
<br />
§Æng Thu Thuû<br />
<br />
Nh÷ng ®æi míi c¬ b¶n cña th¬ tr÷ t×nh<br />
viÖt nam tõ gi÷a thËp kØ 80 ®Õn nay<br />
<br />
Chuyªn ngµnh: V¨n häc ViÖt Nam<br />
M· sè: 62.22.3401<br />
<br />
Tãm t¾t luËn ¸n tiÕn sÜ Ng÷ v¨n<br />
<br />
Hμ Néi - 2009<br />
<br />
C«ng tr×nh ®−îc hoµn thµnh t¹i<br />
Khoa Ng÷ v¨n - tr−êng ®¹i häc s− ph¹m hμ néi<br />
<br />
Ng−êi h−íng dÉn khoa häc:<br />
PGS. NguyÔn V¨n Long<br />
Ph¶n biÖn 1:<br />
<br />
Ph¶n biÖn 2:<br />
<br />
Ph¶n biÖn 3:<br />
<br />
LuËn ¸n sÏ ®−îc b¶o vÖ tr−íc héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp nhµ n−íc<br />
Häp t¹i Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi<br />
Vµo håi<br />
<br />
giê<br />
<br />
th¸ng<br />
<br />
n¨m<br />
<br />
Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i Th− viÖn Quèc gia<br />
vµ Th− viÖn tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi<br />
<br />
DANH MôC MéT Sè C¤NG TR×NH CñA T¸C GI¶<br />
LI£N QUAN §ÕN LUËN ¸N<br />
<br />
1. §Æng Thu Thñy (2003), Søc trÎ cña mét tµi n¨ng ChÕ Lan Viªn, DiÔn<br />
®µn V¨n nghÖ ViÖt Nam, sè Xu©n, tr 19- 22.<br />
<br />
2. §Æng Thu Thñy (2004), Ta lµ ai ? C©u hái cuéc ®êi, Kû yÕu Héi th¶o<br />
khoa häc Nh÷ng nhµ nghiªn cøu Ng÷ v¨n trÎ, T¹p chÝ Khoa häc §HSP Hµ<br />
Néi, tr 137-141.<br />
3. §Æng Thu Thñy (2006), §«i ®iÒu vÒ v¨n hãa ®äc th¬ h«m nay, V¨n häc<br />
ViÖt Nam sau 1975- Nh÷ng vÊn ®Ò nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y, NXB Gi¸o dôc,<br />
Hµ Néi, tr 430-440.<br />
4. §Æng Thu Thñy (2008), Vµi nhËn xÐt vÒ sù ®æi míi ng«n ng÷ th¬ ca ViÖt<br />
Nam ®−¬ng ®¹i, T¹p chÝ Ng«n ng÷, sè 6, tr 38- 48.<br />
5. §Æng Thu Thñy (2008), Sù vËn ®éng cña quan niÖm th¬ vµ nhµ th¬ thêi k×<br />
®æi míi, T¹p chÝ Nghiªn cøu V¨n häc, sè 7, tr 67- 85.<br />
6. §Æng Thu Thñy (2008), Vµi nÐt vÒ th¬ thÞ gi¸c ë ViÖt Nam, T¹p chÝ Khoa<br />
häc §¹i häc S− ph¹m, sè 6, tr 56- 62<br />
7. §Æng Thu Thñy (2008), Vµi nÐt vÒ th¬ t×nh ViÖt Nam ®−¬ng ®¹i, §Æc san<br />
khoa häc (Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc t¹i Héi th¶o khoa häc c¸n bé<br />
trÎ- Tr−êng §¹i häc S− ph¹m), tr 44- 51.<br />
<br />
1<br />
<br />
Më §Çu<br />
1. Lý do chän ®Ò tµi<br />
Nhu cÇu nghiªn cøu th¬ ViÖt Nam tõ gi÷a thËp kØ 80 (cña thÕ kØ XX) ®Õn<br />
nay b¾t nguån tõ chÝnh thùc tr¹ng phong phó, bÒ bén, phøc t¹p vµ ®ang vËn ®éng<br />
cña nã (sù bïng næ vÒ sè l−îng, sù ®a s¾c ®a diÖn, sù më réng biªn ®é ph¶n ¸nh,<br />
tÝnh chÊt ®a khuynh h−íng, sù ®a d¹ng vÒ thi ph¸p...).<br />
Nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy tÊt yÕu dÉn ®Õn tÝnh phøc t¹p, ®a chiÒu trong qu¸ tr×nh<br />
tiÕp nhËn. Ch−a bao giê l¹i cã mét kho¶ng c¸ch lín gi÷a s¸ng t¹o vµ tiÕp nhËn,<br />
gi÷a c¸c quan ®iÓm tiÕp nhËn nh− b©y giê. Quan s¸t qu¸ tr×nh vËn ®éng cña th¬<br />
mÊy m−¬i n¨m qua, chóng t«i nhËn thÊy râ nç lùc c¸ch t©n cña nh÷ng ng−êi<br />
cÇm bót. §æi míi lµ mét vÊn ®Ò cèt yÕu, mang tÝnh thêi sù cña th¬ ViÖt Nam<br />
giai ®o¹n nµy.<br />
Cã nhËn diÖn râ vÒ hiÖn t¹i míi chñ ®éng trong t−¬ng lai. Muèn gi¶i quyÕt<br />
cã hiÖu qu¶ nh÷ng tån t¹i mµ th¬ ®ang ®Æt ra ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nã,<br />
tr−íc hÕt cÇn nh×n nhËn chÝnh x¸c thùc tr¹ng s¸ng t¸c.<br />
Hµnh tr×nh ®i t×m vµ kh¼ng ®Þnh m×nh cña th¬ h«m nay v« cïng khã kh¨n vµ<br />
phøc t¹p bëi nã ®ang sinh tån trong mét thÕ giíi ®a cùc, phi trung t©m. T×m hiÓu<br />
nh÷ng ®æi míi cña th¬, ta sÏ thÊy râ thªm con ®−êng quanh co vµ kh«ng Ýt ghËp<br />
ghÒnh cña mét thÓ lo¹i v¨n ch−¬ng trong tiÕn tr×nh héi nhËp. Th¬ ca lµ nghÖ<br />
thuËt cña ng«n tõ. Bëi thÕ, th¬ g¾n chÆt víi t©m thøc, ®iÖu hån, ®iÖu c¶m cña<br />
d©n téc. Qua thùc tr¹ng ®æi míi th¬ ®−¬ng ®¹i, chóng ta cã thÓ rót ra nh÷ng quy<br />
luËt, nh÷ng bµi häc khi ®i t×m mét con ®−êng, mét c¸ch thøc héi nhËp trong lÜnh<br />
vùc v¨n hãa tinh thÇn cña d©n téc.<br />
Trong thêi ®¹i bïng næ th«ng tin nh− hiÖn nay, nhu cÇu cËp nhËt kiÕn thøc lµ<br />
rÊt cÇn thiÕt. Yªu cÇu gi¶ng d¹y thêi sù v¨n häc hiÖn nay ®ang ®−îc ®Æt ra<br />
nh−ng kh«ng dÔ g× gi¶i quyÕt.<br />
V× nh÷ng lÝ do trªn, viÖc tæng kÕt, ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ch quan, toµn diÖn<br />
vÒ nh÷ng ®æi míi cña th¬ ViÖt Nam trong mÊy chôc n¨m qua lµ v« cïng cÇn<br />
thiÕt vµ cã ý nghÜa. Víi c«ng tr×nh nµy, chóng t«i hy väng sÏ gãp thªm ®−îc mét<br />
tiÕng nãi vµo cuéc ®èi tho¹i d©n chñ vÉn ®ang cßn tiÕp diÔn vÒ th¬ ®−¬ng ®¹i.<br />
2. LÞch sö vÊn ®Ò<br />
Th¬ giai ®o¹n nµy chñ yÕu ®−îc tiÕp cËn d−íi gãc ®é phª b×nh (vÒ mét t¸c<br />
gi¶, mét vÊn ®Ò thêi sù v¨n häc, mét hiÖn t−îng míi næi…). Nh×n chung, ®−îc<br />
quan t©m, tranh luËn nhiÒu h¬n c¶ lµ c¸c vÊn ®Ò: truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, th¬ vµ tÝnh<br />
d©n téc, ch÷ vµ nghÜa, th¬ vµ sex.<br />
<br />
Bªn c¹nh rÊt nhiÒu bµi viÕt vÒ c¸c t¸c gi¶, t¸c phÈm cô thÓ lµ mét sè bµi viÕt,<br />
c«ng tr×nh nghiªn cøu ®i vµo nhËn diÖn, miªu t¶ nh÷ng ®Æc ®iÓm, diÖn m¹o cña<br />
th¬, ph©n lo¹i c¸c d¹ng thøc cña c¸i t«i tr÷ t×nh. Cã thÓ ®iÓm ®Õn nh÷ng c«ng<br />
tr×nh tiªu biÓu sau:<br />
1. Nöa thÕ kØ th¬ ViÖt Nam 1945-1995 (Vò TuÊn Anh- 1997)<br />
2. Th¬ tr÷ t×nh ViÖt Nam 1975-1995 (Lª L−u Oanh- 1998)<br />
3. MÊy vÊn ®Ò vÒ th¬ ViÖt Nam 1975-2000 (Ph¹m Quèc Ca- 2003)<br />
<br />
2<br />
<br />
Ngoµi ba c«ng tr×nh nghiªn cøu cã quy m« vµ tÝnh chuyªn biÖt nh− trªn cßn<br />
cã mét sè bµi viÕt mang tÝnh chÊt tæng kÕt: NhËn xÐt vÒ t− duy th¬ thêi k× ®æi<br />
míi (NguyÔn B¸ Thµnh), M−êi n¨m th¬ thêi k× ®æi míi- nh÷ng xu h−íng t×m tßi<br />
(Mai H−¬ng), Hµnh tr×nh th¬ ViÖt Nam hiÖn ®¹i (TrÇn §×nh Sö), VÒ mét xu<br />
h−íng ®æi míi thi ph¸p trong th¬ hiÖn nay (§ç Lai Thuý), Nh×n l¹i tiÕn tr×nh th¬<br />
ViÖt Nam hiÖn ®¹i (Vò QuÇn Ph−¬ng), M−êi n¨m câng th¬ leo nói (Thanh<br />
Th¶o), Tæng quan vÒ th¬ ViÖt Nam 1975-2000, Th¬ ViÖt Nam thêi k× ®æi míi<br />
1986-2000 (M· Giang L©n), Nh÷ng chuyÓn ®éng cña th¬ ViÖt Nam ®−¬ng ®¹i<br />
(NguyÔn §¨ng §iÖp), Th¬ tõ sau 1975 (NguyÔn V¨n Long).<br />
Nh×n chung c¸c ý kiÕn ®Òu kh¸ thèng nhÊt víi nhau trong viÖc ph©n chia<br />
d¹ng thøc cña c¸i t«i tr÷ t×nh, c¸c xu h−íng cña th¬, thõa nhËn nh÷ng ®æi míi vÒ<br />
mét sè ph−¬ng diÖn néi dung vµ h×nh thøc nghÖ thuËt. VÒ néi dung: ®¸ng chó ý<br />
lµ xu h−íng trë vÒ víi c¸i t«i c¸ nh©n, kh¼ng ®Þnh con ng−êi c¸ tÝnh, quan t©m<br />
tíi nh÷ng vÊn ®Ò nh©n sinh thÕ sù. VÒ nghÖ thuËt: næi bËt lªn lµ vÊn ®Ò c¸ch t©n<br />
ng«n ng÷; sù ®a d¹ng, linh ho¹t vÒ giäng ®iÖu; sù ®a d¹ng trong cÊu tróc thÓ<br />
lo¹i. Tïy vµo tõng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ vµ c¶m quan thÈm mÜ mµ cã nh÷ng th¸i ®é<br />
kh¸c nhau ®èi víi nh÷ng c¸ch t©n th¬. Cã ng−êi lÊy tiªu chÝ cña th¬ thêi k× c¸ch<br />
m¹ng, cã ng−êi l¹i xuÊt ph¸t tõ nh÷ng nhu cÇu cña con ng−êi hiÖn ®¹i trong<br />
hoµn c¶nh x· héi hiÖn ®¹i, cã ng−êi ®øng tõ gãc ®é chÝnh trÞ, ®¹o ®øc, t− t−ëng,<br />
cã ng−êi l¹i xuÊt ph¸t tõ ®Æc tr−ng thÈm mÜ cña thÓ lo¹i ®Ó ®¸nh gi¸ th¬ ®−¬ng<br />
®¹i. Cã ng−êi tung h« mét c¸ch hµo phãng, ng−êi th× kh¾c nghiÖt ®Õn tµn nhÉn,<br />
còng cã kh«ng Ýt ng−êi ®iÒm ®¹m, chõng mùc. Tuy vËy, vÒ c¬ b¶n, sù vËn ®éng<br />
trªn c¸c ph−¬ng diÖn cña th¬ ViÖt Nam thêi k× ®æi míi ®· ®−îc kh¼ng ®Þnh theo<br />
chiÒu h−íng tÝch cùc, nhÊt lµ nh÷ng ®æi míi vÒ néi dung. Nh÷ng ®æi míi vÒ<br />
h×nh thøc nghÖ thuËt cã phÇn phøc t¹p, nhiÒu nhËn ®Þnh tr¸i chiÒu h¬n.<br />
TÊt c¶ c¸c bµi viÕt mang tÝnh tæng kÕt, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Òu giíi<br />
h¹n ë mèc thêi gian n¨m 2000 trë vÒ tr−íc. Cho ®Õn nay (2007), ch−a cã mét<br />
c«ng tr×nh chuyªn biÖt nµo nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò Nh÷ng ®æi míi c¬ b¶n cña<br />
th¬ ViÖt Nam tõ gi÷a thËp kØ 80 ®Õn nay. LuËn ¸n sÏ ®i t×m c¸i míi trªn b×nh<br />
diÖn bao qu¸t, tõ néi dung c¶m høng ®Õn nghÖ thuËt biÓu hiÖn nh»m ph©n biÖt<br />
víi c¸i tr−íc ®ã. Kh«ng tiÕp cËn d−íi gãc ®é lÝ luËn hay ®Æc tr−ng thi ph¸p,<br />
chóng t«i xem xÐt sù vËn ®éng nµy trong mèi quan hÖ h÷u c¬ víi ý thøc nghÖ<br />
thuËt, quan niÖm thÈm mÜ cña thêi ®¹i.<br />
3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu<br />
§èi t−îng nghiªn cøu cña luËn ¸n lµ th¬ tr÷ t×nh ViÖt Nam tõ gi÷a thËp<br />
kØ 80 ®Õn nay (vÒ c¬ b¶n, luËn ¸n dõng ë mèc thêi gian n¨m 2005. Chóng t«i sÏ<br />
chØ ®Ò cËp ®Õn mét sè Ýt tËp th¬ g©y ®−îc d− luËn, ®−îc c«ng bè vµo hai n¨m<br />
2006, 2007).<br />
Th¬ tõ sau 1975 ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 80 chñ yÕu tr−ît theo qu¸n tÝnh cña<br />
nÒn th¬ kh¸ng chiÕn. So víi v¨n xu«i, th¬ nhËp cuéc chËm h¬n bëi ®æi míi trong<br />
th¬ lµ ®æi míi c¸i phÇn gèc rÔ, s©u xa nhÊt, ®æi míi c¶ t©m hån, t×nh c¶m, niÒm<br />
vui, nçi buån chø kh«ng ph¶i chØ vÒ nhËn thøc. Tõ gi÷a nh÷ng n¨m 80, th¬ míi<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
