Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Phát triển kinh tế - xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc

Chia sẻ: Na Na | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

97
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở làm rõ lý luận về phát triển kinh tế - xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh và phân tích, đánh giá thực trạng ở một số tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nam, luận án đề xuất quan điểm cơ bản và giải pháp chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số địa phương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Phát triển kinh tế - xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc

1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong giai đoạn hiện nay, nước ta b ước vào thời kỳ đẩ y mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế, trong bối cảnh thế gi ới đang thay đổi rất nhanh, phức tạp, khó lườ ng, tình hình đó đang đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới đòi hỏi phải thực hiện phát triển kinh t ế xã hội gắn với đảm bả o quốc phòng, an ninh. Một số tỉnh biên giới phía Bắc có vị trí chiến lược rất quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là địa bàn có tiềm năng kinh tế lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về quốc phòng, an ninh đối với sự nghiệp bảo vệ chủ quyền quốc gia. Phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc trong thời gian qua đã đạt được kết quả rất khả quan. Tuy nhiên, chất lượng, hiệu quả chưa cao, thiếu tính bền vững và còn nhiều vấn đề hạn chế, bất cập đang đặt ra. Với lý do đó, nghiên cứu sinh chọn đề tài “Phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc” làm luận án tiến sỹ. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu: Trên cơ sở làm rõ lý luận về phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh và phân tích, đánh giá thực trạng ở một số tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nam, luận án đề xuất quan điểm c ơ b ản và gi ải pháp chủ yếu phát triể n kinh tế xã hội gắn v ới đảm bảo quốc phòng, an ninh ở m ột s ố đị a phươ ng. Nhiệm vụ: + Tổng quan tình hình nghiên cứu, chỉ ra những nội dung đã được nghiên cứu, những vấn đề chưa được đề cập, nghiên cứu. + Hệ thống hoá, làm rõ khuôn khổ lý thuyết phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong điều kiện hiện nay ở Việt Nam.
2 + Phân tích, đánh giá đúng việc thực hiện phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc, chỉ rõ những thành tựu, hạn chế, nguyên nhân của chúng và những vấn đề đặt ra trong thời kỳ m ới. + Đề xuất quan điểm cơ bản, giải pháp chủ yếu nhằm phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc trong thời kỳ mới. 3. Đối tượng nghiên cứu Phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc, làm rõ mối quan hệ giữa phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh và các đối tượng có liên quan thuộc nhóm các nhân tố ảnh hưởng như: điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, chính trị… 4. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: luận án nghiên cứu lý luận, thực tiễn phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Trong đó, tập trung làm rõ mối quan hệ; nội dung phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh và các đối tượng có liên quan thuộc nhóm các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Về không gian: luận án nghiên cứu phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc, trong đó tập trung vào 3 tỉnh: Quảng Ninh, Lạng Sơn và Cao Bằng. Về thời gian: từ năm 2001 đến 2013. 5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu Cơ sở lý luận, thực tiễn Luận án nghiên cứu dựa trên những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kinh tế quân sự, học thuyết bảo vệ Tổ quốc, các văn kiện của Đảng, Nhà nước về phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh; những chủ trương, phương hướng phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng biên giới phía Bắc; các chỉ thị, nghị quyết của Bộ Quốc phòng; các báo cáo tổng kết, số liệu
3 thống kê của các cơ quan, sở, ban, ngành ở một số tỉnh biên giới phía Bắc; các công trình liên quan đến đề tài đã được công bố; kết quả điều tra nghiên cứu thực tế có liên quan đến đề tài là cơ sở lý luận, thực tiễn của luận án. Phương pháp nghiên cứu Luận án nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của kinh tế chính trị Mác Lênin; sử dụng phương pháp trừu tượng hoá khoa học, kết hợp các phương pháp lôgíc và lịch sử; phân tích và tổng hợp; thống kê so sánh và phương pháp chuyên gia để làm sáng tỏ nội dung luận án. 6. Những đóng góp mới về mặt khoa học của luận án Hệ thống hoá và làm rõ hơn một bước cơ sở khoa học về phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Phân tích, đánh giá thực trạng và nhận diện những vấn đề đang đặt ra đối với phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc, đặc biệt là trong tình hình phức tạp hiện nay. Đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc thời gian tới. 7. Kết cấu của luận án Luận án gồm: mở đầu; 4 chương, 12 tiết; kết luận; các công trình nghiên cứu của tác giả; tài liệu tham khảo và phụ lục. Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI 1.1. Khái quát lịch sử vấn đề nghiên cứu phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở Việt Nam 1.1.1. Phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong thời kỳ Phong kiến Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, ông, cha ta đã thực hiện kế sách "dựng nước đi đôi với giữ nước”. Nhất là trong thời kỳ phong kiến, kế sách “dựng nước đi đôi với giữ
4 nước” luôn được coi trọng, sự coi trọng đó được biểu hiện ở các kế sách cụ thể như: di dân, khai hoang lập ấp nơi biên ải; “thực túc binh cường”; “ngụ binh ư nông”… Đó chính là biểu hiện cụ thể của việc phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh. 1.1.2. Phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh từ khi có Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo 1.1.2.1. Trong thời kỳ Cách mạng Tháng Tám và kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược Vận dụng, phát triển sáng tạo kế sách "dựng nước đi đôi với giữ nước” của ông, cha ta, ngay từ khi thành lập và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn nhận thức đúng mối quan hệ giữa kháng chiến và kiến quốc, giữa tăng gia sản xuất và đẩy mạnh kháng chiến, thực hiện “trường kỳ kháng chiến, toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến”. Chủ trương đó ngày càng được Đảng ta nâng lên tầm cao mới, trở thành chủ trương chỉ đạo chiến lược. Tiếp tục kế thừa, phát triển tư tưởng trên, Đảng đã lãnh đạo nhân dân thực hiện thành công chủ trương kết hợp kinh tế với quốc phòng; quốc phòng với kinh tế trong xây dựng và bảo vệ miền Bắc; trong thực hiện cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân ở miền Nam, qua đó đã phát huy được sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong xây dựng và bảo vệ hậu phương miền Bắc, giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. 1.1.2.2. Thời kỳ cả nước thống nhất đi lên chủ nghĩa xã hội đến khi tiến hành công cuộc đổi mới Thời kỳ này, vấn đề kết hợp kinh tế xã hội với quốc phòng, an ninh trở thành một nội dung cơ bản của đường lối chung. Đảng ta xác định: “Phải kết hợp đúng đắn kinh tế với quốc phòng. Xây dựng đất nước phải đi đôi với bảo vệ đất nước đó là yêu cầu sống còn của dân tộc ta”. 1.1.2.3. Thời kỳ đổi mới, tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế Bước sang thời kỳ này, vấn đề kết hợp kinh tế với quốc phòng được Đảng ta cụ thể hoá cả về quan điểm, mục tiêu, phương thức, nội dung kết hợp. Đại hội XI của Đảng xác định:
5 “Kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng an ninh, quốc phòng an ninh với kinh tế trong từng chiến lược, quy hoạch, kế ho ạch, chính sách phát triển kinh tế xã hội và trên từng địa bàn”. Chính vì vậy, mỗi bước đổi mới, phát triển kinh tế xã hội luôn gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh, góp phần đảm bảo thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. 1.2. Những công trình khoa học nghiên cứu có liên quan đến phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh 1.2.1. Những công trình khoa học nghiên cứu liên quan đến phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số quốc gia trên thế giới Nhóm công trình này cho rằng, cần phải có một kết cấu khái niệm nghiên cứu quốc phòng và phát triển kinh tế; làm rõ an ninh quốc gia và phát triển kinh tế; đề cập tới các nội dung kinh tế quốc phòng; tập trung làm rõ ba vấn đề: chi tiêu quân sự trên thế giới, chi tiêu quốc phòng và tăng trưởng kinh tế, nhìn nhận quốc phòng và kinh tế quốc phòng trong bối cảnh toàn cầu; kinh tế quốc phòng được xem xét như là một bộ phận của nền kinh tế gắn liền với những vấn đề liên quan đến quốc phòng; xác định bản chất và phạm vi của kinh tế quốc phòng. Tuy nhiên, các công trình này chưa nghiên cứu một cách tổng thể và ở mỗi quốc gia là khác nhau. 1.2.2. Những công trình khoa học nghiên cứu liên quan đến phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở Việt Nam 1.2.2.1. Những công trình khoa học nghiên cứu lý luận và thực tiễn phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số khu vực, tỉnh, thành phố trên cả nước Nhóm công trình này cho rằng, vấn đề kết hợp kinh tế với quốc phòng là quy luật phổ biến ở mọi nước. Các tác giả đã phân tích, luận chứng làm rõ mối quan hệ, vai trò ngày càng tăng của nhân tố kinh tế với chiến tranh và quốc phòng; làm rõ tính quy luật, yêu cầu, phương thức, đặc điểm, mức độ và trình độ, nội dung kết
6 hợp kinh tế với quốc phòng ở nước ta. Đồng thời đề xuất, để bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới cần: nâng cao nhận thức, hiệu quả vận hành cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành; hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách có liên quan đến mối quan hệ giữa kinh tế xã hội với quốc phòng, an ninh; coi trọng kết hợp phát triển kinh tế xã hội với quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Đồng thời, tập trung phản ánh tư duy mới của Đảng về kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế. Trong đó, khẳng định: kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế là quan điểm nhất quán của Đảng; là sự tiếp nối truyền thống "dựng nước đi đôi với giữ nước" của dân tộc; nhiệm vụ phát triển kinh tế và củng cố quốc phòng, an ninh thống nhất trong mục tiêu chiến lược tổng hợp là “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”; con đường và biện pháp đảm bảo cho hai nhiệm vụ này cùng phát triển một cách hiệu quả là gắn kết lợi ích phát triển kinh tế xã hội với lợi ích quốc phòng, an ninh. Đồng thời, đi sâu nghiên cứu về thực tiễn phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số khu vực, tỉnh, thành phố trên cả nước. Từ đó chỉ ra việc kết hợp phát triển kinh tế xã hội với quốc phòng, an ninh là tất yếu khách quan đối với từng khu vực, tỉnh, thành phố trên cả nước; tuy nhiên trên từng khu vực, tỉnh, thành phố, địa bàn khác nhau thì thực hiện sự gắn kết cũng khác nhau. 1.2.2.2. Những công trình khoa học nghiên cứu liên quan đến phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc Những công trình này chỉ rõ yêu cầu khách quan, tính cấp thiết và bước đầu xác định được một số phương hướng, giải pháp thực hiện sự gắn kết như: tăng cường giáo dục nhận thức; xây dựng chiến lược kết hợp; tăng cường hiệu lực quản lý của Nhà nước; tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo, điều hành về gắn kết kinh tế xã hội với quốc phòng, an ninh... Tuy nhiên, cũng có những công trình mới chỉ đề cập đến một mặt, một nội dung của vấn đề mà đề tài nghiên cứu.
7 1.3. Những vấn đề rút ra từ tổng quan tình hình nghiên cứu Luận án tập trung nghiên cứu làm rõ hơn khuôn khổ lý thuyết về phát triển kinh tế xã hội hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc; làm rõ những khái niệm công cụ, xây dựng khái niệm trung tâm, trên cơ sở đó đi vào nghiên cứu giải quyết những nhiệm vụ luận án đề ra. Nghiên cứu một cách toàn diện trong mối quan hệ gắn bó chặt chẽ giữa kinh tế với xã hội và quốc phòng với an ninh trong phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Nghiên cứu một cách hệ thống, toàn diện cả lý luận, thực tiễn, tập trung phân tích, đánh giá đúng thực trạng, nguyên nhân và những vấn đề đặt ra cần giải quyết trong quá trình phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc. Đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc một cách hệ thống, đồng bộ nhằm nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh, góp phần xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Kết luận chương 1 Nghiên cứu tổng quan các công trình khoa học có liên quan đế đề tài như trên, làm cơ sở cho hướng nghiên cứu tiếp theo của luận án. Đó là những vấn đề có thể kế thừa, phát triển, tránh sự trùng lặp. Những vấn đề rút ra mà luận án phải tập trung nghiên cứu là sự gợi mở cho việc nghiên cứu làm sáng rõ việc phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc trong thời kỳ mới mới. Chương 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI GẮN VỚI ĐẢM BẢO QUỐC PHÒNG, AN NINH
8 2.1. Khái niệm và nội dung phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh 2.1.1. Khái niệm Tiếp tục nghiên cứu, kế thừa chọn lọc và phát triển các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án, từ nghiên cứu các khái niệm công cụ, nghiên cứu sinh cho rằng: Phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc là nh ữ ng ho ạt đ ộ ng ch ủ đ ộ ng, t ự giác c ủ a Đ ả ng b ộ , chính quy ề n đ ị a ph ươ ng các c ấ p, các t ỉ nh, c ủ a t ừng c ơ s ở và toàn dân, toàn quân d ự a trên c ơ s ở pháp lu ậ t, tinh th ần yêu n ướ c, đ ặ c điể m, yêu c ầ u c ủ a t ừ ng t ỉ nh đ ể thự c hi ệ n s ự th ống nh ất h ữu c ơ gi ữa các ho ạ t độ ng phát tri ể n kinh tế xã hội g ắ n v ớ i đ ả m b ả o quốc phòng, an ninh, h ướ ng t ới s ự phát tri ể n ổ n đị nh b ề n v ữ ng kinh tế xã hội g ắ n v ớ i đ ả m b ả o quốc phòng, an ninh trên cơ sở đảm bảo lợi ích của từng địa phương và lợi ích quốc gia để tạo thành sức mạnh tổng hợp, góp ph ần th ự c hi ện th ắng l ợi hai nhi ệm v ụ chi ến l ượ c xây d ự ng và bảo vệ Tổ quốc Vi ệt Nam xã hội chủ nghĩa trên đ ị a bàn m ỗ i t ỉ nh . 2.1.2. Nội dung 2.1.2.1. Phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong quy hoạch, kế hoạch và tổ chức thực hiện Sự phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh phụ thuộc rất lớn vào công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch và tổ chức thực hiện. Do đó, việc xây dựng quy hoạch, kế hoạch và tổ chức thực hiện phải đảm bảo khoa học và tính khả thi cao. Đó cũng là một trong những nhân tố đảm bảo cho quá trình nâng cao hiệu quả, khắc phục những tiêu cực, lãng phí, thiếu trách nhiệm trong quá trình thực hiện của các tổ chức và cá nhân... nhằm thúc đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh một cách hài hoà, đạt hiệu quả cao, vững chắc trong từng lĩnh vực, từng giai đoạn phát triển phù hợp với tình hình thực tiễn. 2.1.2.2. Phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong xây dựng cơ cấu kinh tế hợp lý Nội dung này đòi hỏi phải có sự thống nhất giữa lợi ích phát triển kinh tế xã hội với yêu cầu đảm bảo quốc phòng, an
9 ninh trong cơ cấu lao động xã hội. Thực chất, đó chính là sự gắn kết yêu cầu phát triển lực lượng sản xuất, khoa học, kỹ thuật, đổi mới trang bị kỹ thuật cho các ngành kinh tế với việc hiện đại hoá lực lượng quốc phòng, xây dựng và phát triển một hệ thống công nghiệp quốc phòng, một nền khoa học quân sự hiện đại nằm trong nền công nghiệp quốc gia. Trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nội dung này còn bao hàm cả việc duy trì một cơ cấu thành phần kinh tế hợp lý nhằm đảm bảo định hướng xã hội chủ nghĩa; đồng thời, khuyến khích tất cả các thành phần kinh tế tham gia thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, góp phần phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong thời kỳ mới. 2.1.2.3. Phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong các ngành, các lĩnh vực chủ yếu Trước hết, phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong ngành công nghiệp. Đây là nội dung có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, được quy định bởi vai trò của nền công nghiệp, bao gồm cả công nghiệp dân dụng và công nghiệp quốc phòng đối với sự phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh của mỗi địa phương. Thứ hai, phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong nông, lâm, ngư nghiệp. Đây là một nội dung có ý nghĩa quan trọng. Với nội dung này, trước hết cần phải có quy hoạch phân vùng phát triển các ngành nông nghiệp; đồng thời, cần có chính sách đầu tư các nguồn lực cho phát triển; gắn bó giữa phát triển sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp với xây dựng nông thôn mới trên từng địa bàn đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ biên giới, bảo vệ Tổ quốc. Thứ ba, phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong giao thông, bưu chính viễn thông, xây dựng cơ bản. Ở nội dung này, cần được tính toán, xem xét cụ thể cả mục tiêu phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh ngay từ khi lập quy hoạch và kế hoạch xây dựng, sửa chữa nâng cấp các tuyến giao thông, đường bộ, đường sắt, đường không, đường biển,
10 hệ thống kho bãi… tạo nên mạng lưới giao thông liên hoàn ở tất cả các cấp từ xã đến huyện, tỉnh và trên từng hướng chiến lược. Thứ tư, phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong lĩnh vực khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo. Khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo có tác động trực tiếp, toàn diện đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội và quốc phòng, an ninh. Vì vậy, thực hiện nội dung này cần phát triển theo hướng lưỡng dụng vừa đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội, vừa đảm bảo cho nhu cầu quốc phòng, an ninh, đây chính là yêu cầu khách quan, cấp thiết trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Thứ năm, phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong y tế. Đối với lĩnh vực y tế, tổ chức quân y gắn kết với dân y đã trở thành nề nếp thường xuyên, đem lại hiệu quả thiết thực trong phòng, khám, chữa bệnh cho cả quân đội và nhân dân. Sự gắn kết đó đã trở thành truyền thống, được duy trì thường xuyên cả trong thời bình và thời chiến, không chỉ thiết thực đối với vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, những nơi khó khăn, dân trí thấp mà còn phát huy hiệu quả cả ở địa bàn đô thị. Thứ sáu, phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong đối ngoại, kinh tế đối ngoại và công tác quốc phòng, đảm bảo an ninh. Nội dung này chỉ rõ, trong các hoạt động của mỗi mặt công tác cần đảm bảo lợi ích cho nhau; trong mỗi hoạt động phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh phải chú ý đến hiệu quả đối ngoại, kinh tế đối ngoại và công tác quốc phòng, đảm bảo an ninh và ngược lại, trong đối ngoại, kinh tế đối ngoại và công tác quốc phòng, đảm bảo an ninh phải chú ý đến mục tiêu, lợi ích phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh. 2.2. Sự cần thiết của phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh Một là, xuất phát từ mối quan hệ giữa phát triển kinh tế xã hội với đảm bảo quốc phòng, an ninh Phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh là hai lĩnh vực, hoạt động theo hai hệ thống quy luật khác nhau, song
11 giữa chúng có mối quan hệ biện chứng với nhau. Phát triển kinh tế xã hội có ý nghĩa rất quan trọng trong đảm bảo quốc phòng, an ninh. Ngược lại, quốc phòng, an ninh được đảm bảo sẽ có tác động tích cực to lớn trở lại thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. Chính mối quan hệ này đặt ra yêu cầu cần phải chủ động thường xuyên gắn kết chặt chẽ giữa phát triển kinh tế xã hội với đảm bảo quốc phòng, an ninh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Hai là, xuất phát từ yêu cầu của quy luật xây dựng Tổ quốc gắn liền với bảo vệ Tổ quốc Xây dựng Tổ quốc gắn liền với bảo vệ Tổ quốc là một quy luật của cách mạng Việt Nam. Trong bối cảnh hiện nay, quy luật đó càng có ý nghĩa đặc quan trọng. Quy luật đó đòi hỏi chúng ta trong khi tập trung sức xây dựng đất nước về mọi mặt, không một phút lơi lỏng nhiệm vụ đảm bảo quốc phòng, an ninh, đủ sức giữ vững môi trường hoà bình để đổi mới, xây dựng đất nước, bảo đảm cho mọi cơ sở, mọi thành quả của sự nghiệp xây dựng Tổ quốc luôn trong trạng thái được đảm bảo an toàn. Ba là, xuất phát từ thực tiễn thế giới và truyền thống của dân tộc Việt Nam Ở mỗi thời kỳ lịch sử, mỗi chế độ chính trị xã hội, mỗi quốc gia, dân tộc đều có sự vận dụng, phát triển và thực hiện phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Đối với dân tộc Việt Nam, ông cha ta đã sớm có tư tưởng gắn kết kinh tế với quốc phòng, với phương châm chiến lược "dựng nước đi đôi với giữ nước". Đó vừa là truyền thống, vừa là bài học kinh nghiệm quý báu của dân tộc Việt Nam được hun đúc qua các thời kỳ lịch sử và trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhằm vừa đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội vừa đảm bảo quốc phòng, an ninh bảo vệ Tổ quốc. 2.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh 2.3.1. Bối cảnh tình hình mới của thế giới, khu vực và trong nước
12 Hiện nay, bối cảnh tình hình thế giới đang thay đổi rất nhanh, phức tạp, khó lường. Tình hình khu vực Châu Á Thái Bình Dương, trong đó có khu vực Đông Nam Á có những diễn biến phức tạp, chứa đựng nhiều mâu thuẫn. Trong nước, những thành tựu, kinh nghiệm của gần 30 năm đổi mới đã tạo cho đất nước thế và lực, sức mạnh tổng hợp lớn hơn nhiều so với trước... Tuy nhiên, nước ta vẫn đứng trước nhiều thách thức lớn, đan xen nhau, tác động tổng hợp và diễn biến phức tạp, không thể coi thường bất cứ thách thức nào. 2.3.2. Âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng nước ta của các thế lực thù địch Nhân tố không kém phần quan trọng đang ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trên cả nước cũng như ở một số tỉnh biên giới phía Bắc đó là các thế lực thù địch đang ráo riết đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ và sẵn sàng can thiệp vũ trang khi có điều kiện. Do đó, phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh sẽ gặp những khó khăn phức tạp mới, phải có sự điều chỉnh cần thiết cho phù hợp. 2.3.3. Tư duy mới về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trong thời kỳ mới Trong thời kỳ mới, tư duy về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và nhiệm vụ quốc phòng, an ninh đã có sự phát triển mới phù hợp với bối cảnh tình hình. Đó là những phát triển mới hết sức quan trọng đối với nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc; không chỉ xác định rõ thêm các thành tố trong phương diện xã hội của đất nước, mà còn khẳng định lại các nội dung bảo vệ của quốc phòng, an ninh đã tiến hành từ trước đến nay. 2.4. Kinh nghiệm của khu vực Tây Nguyên về phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh Tây Nguyên là địa bàn giữ vị trí chiến lược quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội và chiến lược quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc. Trong thời gian qua, Đảng bộ, chính quyền, dân và quân các tỉnh khu vực Tây Nguyên đã thực hiện phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh đạt hiệu quả cao, ngày càng khẳng định đảm bảo sự ổn định, phát triển bền vững. Quá trình thực hiện đạt được kết quả đó đã để lại một số kinh nghiệm quý giá như sau:
13 Một là, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong quá trình thực hiện phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trên địa bàn khu vực Tây Nguyên. Hai là, phát huy vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước, các đơn vị kinh tế của lực lượng vũ trang trong quá trình thực hiện phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Ba là, giữ vững ổn định chính trị xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh trong quá trình thực hiện phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Bốn là, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc trên địa bàn khu vực Tây Nguyên. Năm là, kiên quyết đấu tranh chống những luận điệu tuyên truyền xuyên tạc và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động. Kết luận chương 2 Trên cơ sở kế thừa có chọn lọc những công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án như đã trình bày ở chương một, chương hai luận án đi vào hệ thống hoá, làm rõ thêm cơ sở lý luận, thực tiễn phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trên những nội dung cơ bản: phân tích làm rõ một số khái niệm công cụ, xây dựng khái niệm phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc; phân tích làm rõ những nội dung cơ bản; sự cần thiết và những nhân tố có tác động ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh; trình bầy kinh nghiệm của khu vực Tây Nguyên về phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh để một số tỉnh biên giới phía Bắc tham khảo, vận dụng. Chương 3 THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI GẮN VỚI ĐẢM BẢO QUỐC PHÒNG, AN NINH Ở MỘT SỐ TỈNH BIÊN GIỚI PHÍA BẮC 3.1. Các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh
14 Phần này, tập trung làm rõ các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh như: điều kiện địa lý; kinh tế xã hội, chính trị và quốc phòng, an ninh, trên cơ sở đó chỉ ra những thuận lợi, khó khăn ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc. 3.2. Thực trạng phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc 3.2.1. Sự gắn kết chặt chẽ phát triển kinh tế xã hội với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong công tác lập quy hoạch, kế hoạch và tổ chức thực hiện phát triển các ngành, các lĩnh vực Trong những năm qua, quán triệt sâu sắc, thực hiện nghiê m các nghị quyết của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, trên cơ sở quy hoạch phát triển kinh tế xã hội của cả nước đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, cho ý kiến chỉ đạo, một số tỉnh biên giới phía Bắc đã thường xuyên coi trọng công tác quy hoạch, kế hoạch và đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công tác xây dựng và quản lý quy hoạch. 3.2.2. Sự gắn kết chặt chẽ phát triển kinh tế xã hội với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong chuyển đổi cơ cấu kinh tế Cơ cấu kinh tế ở một số tỉnh biên giới phía Bắc chuyển dịch theo hướng tích cực từ nông nghiệp, dịch vụ, công nghiệp sang công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp. Cơ cấu công nghiệp chuyển dịch theo hướng tiến bộ, công nghiệp nhà nước đã tập trung vào những ngành có vốn đầu tư lớn, chủ đạo. C ơ cấu sản xuất nông nghiệp đã có sự chuyển dịch mạnh mẽ sang chăn nuôi và trồng cây công nghiệp; đối với lĩnh vực ngư nghiệp kinh tế biển (Quảng Ninh) có bước phát triển mạnh mẽ và được gắn kết chặt chẽ với quốc phòng, an ninh.
15 3.2.3. Sự gắn kết chặt chẽ phát triển kinh tế xã hội với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong xây dựng kết cấu hạ tầng Trên địa bàn cả nước cũng như một số tỉnh biên giới phía Bắc, việc xây dựng kết cấu hạ tầng đảm bảo là một trong những điều kiện quan trọng, quyết định hiệu quả phát triển kinh tế xã hội, tạo điều kiện thuận lợi đảm bảo quốc phòng, an ninh. Nhận thức tốt vấn đề đó, các đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn một số tỉnh biên giới phía Bắc đã tích cực góp phần tham gia xây dựng kết cấu hạ tầng đạt kết quả tốt, nhất là trong phát triển các khu kinh tế quốc phòng. 3.2.4. Những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân trong phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc thời gian qua 3.2.4.1. Những thành tựu và nguyên nhân Những thành tựu Một là, công tác lập quy hoạch, kế hoạch, tổ chức thực hiện phát triển các ngành, các lĩnh vực ở một số tỉnh biên giới phía Bắc đã đạt được nhiều tiến bộ tích cực trong việc gắn kết chặt chẽ phát triển kinh tế xã hội với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Hai là, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực từ nông nghiệp, dịch vụ, công nghiệp sang công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp, đã gắn kết chặt chẽ giữa phát triển kinh tế xã hội với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Hiệu quả sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trong các ngành kinh tế của một số tỉnh biên giới phía Bắc đã có sự phát triển tương đối rõ rệt; doanh thu thuần sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp tăng nhanh. Ba là, xây dựng kết cấu hạ tầng ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Kết quả đó được thể hiện cụ thể trên các lĩnh vực như: trong phát triển hệ thống đường giao thông; trong công tác thuỷ lợi; trong giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ; trong y tế; văn hoá thông tin; trong hoạt động đối ngoại, công tác quốc phòng, an
16 ninh, quản lý biên giới, trật tự an toàn xã hội ở một số tỉnh biên giới phía Bắc luôn được đảm bảo vững chắc. Bốn là, lực lượng quân đội đóng quân trên địa bàn, nhất là các đơn vị kinh tế quốc phòng đã đạt nhiều thành tựu quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Nguyên nhân Một là, trong quá trình phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc luôn được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, các bộ, ban, ngành. Đây là nguyên nhân quan trọng hàng đầu đưa đến những thành tựu trong phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc. Hai là, Đảng bộ, chính quyền, cùng với toàn dân, toàn quân trên địa bàn luôn có sự nhạy bén trong đổi mới tư duy, vận dụng sáng tạo đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và phát huy tinh thần đoàn kết, vượt mọi khó khăn trong thực hiện phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Ba là, Bộ Tư lệnh các quân khu: Quân khu 1, Quân khu 2, Quân khu 3 và Bộ Chỉ huy QS, Bộ Chỉ huy biên phòng một số tỉnh biên giới phía Bắc thường xuyên quán triệt sâu sắc và chỉ đạo thực hiện sâu sát, quyết liệt đường lối, quan điểm của Đảng, Nhà nước, Chính phủ về phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trên địa bàn toàn tuyến biên giới phía Bắc. Bốn là, Đảng bộ, chính quyền các tỉnh và Quân đội, Công an trên địa bàn một số tỉnh biên giới phía Bắc đã có sự phối hợp chặt chẽ, sự phấn đấu nỗ lực trong quá trình phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Năm là, trong quá trình phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc thườ ng xuyên nhận đượ c sự quan tâm hợp tác giúp đỡ có hiệu quả của nhân dân cả nướ c và các nướ c láng giềng. 3.2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân
17 Những hạn chế Một là, hạn chế trong công tác lập quy hoạch, kế hoạch và tổ chức thực hiện phát triển các ngành, các lĩnh vực . Công tác lập quy hoạch, kế hoạch và tổ chức thực hiện phát triển các ngành, các lĩnh vực ở một số tỉnh biên giới phía Bắc trong thời gian qua vẫn còn bộc lộ không ít tồn tại, yếu kém; sự thiếu đồng bộ giữa phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh còn xảy ra ở nhiều vùng, nhiều khu vực trên địa bàn biên giới. Hai là, hạn chế trong phát triển kinh tế, cơ cấu kinh tế chuyển dịch còn chậm, hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong các ngành kinh tế còn thấp; đời sống của nhân dân đồng bào các dân tộc còn chậm được cải thiện và nâng cao. Ba là, hạn chế trong phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng. Trong thời gian qua, mặc dù ở địa bàn một số tỉnh biên giới phía Bắc đã được Nhà nước ưu tiên vốn đầu tư tương đối lớn cho phát triển kết cấu hạ tầng, song do điều kiện địa hình phức tạp, chia cắt, hiểm trở, đồng bào các dân tộc sinh sống không tập trung… Do vậy, nhìn chung hiệu quả đầu tư còn thấp, so với yêu cầu thực tế mới chỉ đáp ứng được phần nào, đặc biệt là chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Bốn là, những hạn chế của lực lượng Quân đội đóng quân trên địa bàn thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Trong những năm qua, những đơn vị Quân đội đóng quân trên địa bàn một số tỉnh biên giới phía Bắc (loại hình các đơn vị dự toán có thu) công tác đầu tư cho nhiệm vụ tăng gia sản xuất làm kinh tế còn hạn chế, hiệu quả thấp. Đối với các đoàn kinh tế quốc phòng, quá trình xây dựng có nhiều khó khăn, công tác quy hoạch, kế hoạch xây dựng có khu kinh tế quốc phòng thiếu cụ thể; chưa huy động được sức mạnh tổng hợp; hiệu quả xây dựng thấp, chất lượng hạn chế, chưa thực hiện được tự cân đối theo quy định của Nhà nước. Nguyên nhân
18 Trước hết, cần phải khẳng định những hạn chế, yếu kém trong quá trình phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc thời gian qua là do nguyên nhân sâu xa thuộc về nhận thức. Hai là, điểm xuất phát của một số tỉnh biên giới phía Bắc thấp, điều kiện tự nhiên khó khăn, hầu hết các tỉnh thuộc diện miền núi, biên giới, thành phần dân cư cơ bản là đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống… do đó, sức hấp dẫn thu hút đầu tư nguồn ngoại lực kém; khả năng huy động các nguồn lực tại chỗ hạn chế… Ba là, trình độ dân trí, chất lượng nhân lực, trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ trên địa bàn một số tỉnh biên giới phía Bắc nói chung, đội ngũ cán bộ cơ sở nói riêng còn nhiều hạn chế… Bốn là, hệ thống chính sách phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh của Nhà nướ c, của các tỉnh, địa phươ ng, đơn vị trên địa bàn biên giới phía Bắc chưa đồng bộ, thiếu cơ chế, gi ải pháp rõ ràng nên nhiều khi, nhiều tr ường h ợp cấp dướ i, cấp cơ sở thực hiện chính sách do cấp trên quy định còn mang tính đối phó, hình thức; chưa thật s ự t ự giác và vận dụng một cách sáng tạo. Năm là, công tác đảm bảo an ninh, trật tự an toàn xã hội và môi trường sinh thái, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế xã hội chưa vươn lên ngang tầm với tình hình mới, điều kiện mới của một số tỉnh biên giới phía Bắc. 3.3. Những vấn đề đặt ra trong phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc 3.3.1. Yêu cầu ngày càng cao trong quá trình phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh với việc nhận thức còn hạn chế của một bộ phận không nhỏ nhân dân và cán bộ ở một số tỉnh biên giới phía Bắc. 3.3.2. Yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ quốc phòng, an ninh với quá trình phát triển kinh tế xã hội còn hạn chế trên địa bàn một số tỉnh biên giới phía Bắc.
19 3.3.3. Mâu thuẫn gi ữa quá trình phát triển kinh t ế xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh với chính quá trình quy hoạch phát triển kinh t ế xã hội. Kết luận chương 3 Từ cơ sở lý luận, thực tiễn phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc như trên, chươ ng 3 luận án tập trung k hái quát đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội, quốc phòng, an ninh , qua đó chỉ rõ những thuận lợi, khó khăn ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc; phân tích, đánh giá làm rõ thực trạng phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh; chỉ ra những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân của những thành tựu, hạn chế còn tồn tại; t hực trạng đó, đã và đang đặt một số vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu để tìm ra giải pháp khắc phục trong thời gian t ới. Chương 4 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI GẮN VỚI ĐẢM BẢO QUỐC PHÒNG, AN NINH Ở MỘT SỐ TỈNH BIÊN GIỚI PHÍA BẮC TRONG THỜI KỲ MỚI 4.1. Quan điểm cơ bản phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc trong thời kỳ mới 4.1.1. Giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa trong quá trình phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong thời kỳ mới Giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa trong quá trình phát triển kinh tế xã hội ở nước ta nói chung, ở một số tỉnh biên giới phía Bắc nói riêng có ý nghĩa to lớn cả về lý luận và thực tiễn. Đây không chỉ thuần tuý là vấn đề kinh tế xã hội mà còn là vấn đề chính trị kinh tế, liên quan đến sự phát triển của nền kinh tế, đến sự tồn vong của chế độ xã hội chủ nghĩa cũng như sự lãnh đạo của Đảng ta.
20 Quan điểm giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa trong quá trình phát triển kinh tế xã hội ở nước ta cũng như ở một số tỉnh biên giới phía Bắc là quan điểm chỉ đạo, là đường lối nhất quán của Đảng, Nhà nước ta. Quan điểm này chi phối toàn bộ quá trình phát triển của một số tỉnh biên giới phía Bắc cũng như trên toàn lãnh thổ Việt Nam. 4.1.2. Đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ và toàn diện trong quá trình phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh Một số tỉnh biên giới phía Bắc là địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng, an ninh; do đó, chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch luôn tìm mọi âm mưu, thủ đoạn, lợi dụng tình hình để kích động, lôi kéo, chống phá sự nghiệp đổi mới của chúng ta từ chính nơi đây. Để đảm bảo quốc phòng, an ninh, trước hết công cuộc phát triển kinh tế xã hội phải phát triển một cách hệ thống, đồng bộ và toàn diện cả về kinh tế, văn hoá, xã hội, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc trên địa bàn một số tỉnh biên giới phía Bắc, gắn với nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, xây dựng từng địa phương vững mạnh toàn diện. 4.1.3. Phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân; trước hết là nhiệm vụ trực tiếp của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân trên địa bàn một số tỉnh biên giới phía Bắc Phát triển kinh tế xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh ở một số tỉnh biên giới phía Bắc là một bộ phận hữu cơ trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội và chiến lược quốc phòng, an ninh của cả nước. Trong bối cảnh tình hình hiện nay, để thực hiện phát triển một cách cân đối, hài hoà giữa các địa phương, các vùng trong cả nước, nhất là đưa miền núi, biên giới, hải đảo phát triển theo kịp các vùng đồng bằng, đô thị trong cả nước, đòi hỏi Đảng, Nhà nước phải có chủ trương vừa phát huy tinh thần trách nhiệm chung của cả nước tạo thành sức mạnh tổng hợp, nhưng trước hết phải phát huy sự nỗ lực