Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Phụ nữ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị ở vùng đồng bằng sông Hồng thời kỳ đổi mới

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> NGUYỄN THỊ TUYẾT<br /> <br /> PHô N÷ L·NH §¹O, QU¶N Lý TRONG<br /> HÖ THèNG CHÝNH TRÞ ë VïNG §åNG B»NG S¤NG HåNG<br /> THêI Kú §æI MíI<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ<br /> CHUYÊN NGÀNH: CHỦ NGHĨA Xà HỘI KHOA HỌC<br /> Mã số: 62 22 85 01<br /> <br /> HÀ NỘI - 2015<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại<br /> Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Đỗ Thị Thạch<br /> <br /> Phản biện 1:.........................................................<br /> .........................................................<br /> <br /> Phản biện 2:.........................................................<br /> .........................................................<br /> <br /> Phản biện 3:.........................................................<br /> .........................................................<br /> <br /> Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện<br /> họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> Vào hồi...... giờ....... ngày...... tháng...... năm 20....<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia<br /> và Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> <br /> 1<br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài luận án<br /> Các nhà tương lai học khi dự báo xu hướng phát triển của nhân loại ở thế kỷ<br /> XXI đã nhận định rằng, yếu tố quan trọng nhất quyết định sự phát triển chính là<br /> lao động trí tuệ, nguồn lực con người, trong đó có nguồn lực lao động nữ. Việc<br /> giải phóng, phát huy tiềm năng của phụ nữ là đòi hỏi khách quan và bức thiết của<br /> sự phát triển xã hội theo hướng bền vững. Sự bình đẳng và tiến bộ về giới trong<br /> lãnh đạo chính trị sẽ tạo điều kiện khai thác và phát huy một cách có hiệu quả lao<br /> động nữ, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia, dân tộc<br /> trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.<br /> Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức<br /> chính trị - xã hội, trong những năm đổi mới vừa qua vị thế của phụ nữ Việt Nam<br /> ngày càng được nâng cao, nhất là trong lĩnh vực lãnh đạo, quản lý; số lượng nữ<br /> lãnh đạo, quản lý các cấp trong hệ thống chính trị (HTCT) ở Việt Nam ngày càng<br /> có xu hướng gia tăng. Tuy nhiên, so với tiềm năng của phụ nữ và với yêu cầu của<br /> sự nghiệp đổi mới, phụ nữ lãnh đạo, quản lý các cấp trong HTCT còn ít về số<br /> lượng, hạn chế về chất lượng trong tương quan so với nam giới. Hiện tượng tham<br /> gia ở “cấp phó” hay “lĩnh vực xã hội” trong công tác lãnh đạo, quản lý của phụ<br /> nữ đang trở thành phổ biến, có tính chất như hiệu ứng xã hội từ cấp vi mô đến<br /> cấp vĩ mô.<br /> Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) là địa bàn có quá trình phát triển lâu đời về<br /> văn hóa và truyền thống cách mạng, có sự phát triển khá cao về kinh tế - xã hội,<br /> đặc biệt trình độ dân trí luôn đạt mức cao so với các vùng khác trong toàn quốc.<br /> Tuy nhiên, tỷ lệ phụ nữ lãnh đạo, quản lý trong HTCT ở vùng ĐBSH chỉ đạt<br /> 23,3%, trong khi đó vùng Trung du và miền núi phía Bắc là 26,6%; vùng Tây<br /> nguyên là 24,2%; vùng Đông Nam Bộ là 27,5%. Đây là một nghịch lý cần được<br /> quan tâm cả về nhận thức lý luận cũng như trong hoạt động thực tiễn.<br /> Tuy nhiên, cho đến nay vấn đề này vẫn chưa được nghiên cứu một cách sâu<br /> sắc và toàn diện. Chính vì vậy, tác giả đã lựa chọn chủ đề: “Phụ nữ lãnh đạo,<br /> quản lý trong hệ thống chính trị ở vùng đồng bằng sông Hồng thời kỳ đổi mới”<br /> làm đề tài luận án tiến sĩ triết học, chuyên ngành Chủ nghĩa xã hội khoa học, với<br /> mong muốn góp phần làm rõ hơn thực trạng, nguyên nhân của vấn đề và từ đó đề<br /> xuất các giải pháp khắc phục.<br /> <br /> 2<br /> 2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận án<br /> 2.1. Mục đích nghiên cứu<br /> Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về phụ nữ lãnh đạo, quản lý<br /> trong HTCT, phân tích làm rõ thực trạng và những vấn đề đặt ra, luận án đề xuất<br /> một số quan điểm, giải pháp nhằm tăng cường số lượng, chất lượng phụ nữ lãnh<br /> đạo, quản lý trong HTCT ở vùng ĐBSH hiện nay.<br /> 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu<br /> Một là, khái quát cơ sở lý luận và thực tiễn về phụ nữ lãnh đạo, quản lý<br /> trong HTCT;<br /> Hai là, phân tích làm rõ thực trạng phụ nữ lãnh đạo, quản lý trong HTCT<br /> ở vùng ĐBSH và những vấn đề đặt ra hiện nay;<br /> Ba là, đề xuất các quan điểm, giải pháp nhằm tăng cường phụ nữ lãnh<br /> đạo, quản lý trong HTCT ở vùng ĐBSH hiện nay.<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án<br /> 3.1. Đối tượng nghiên cứu<br /> Luận án nghiên cứu về số lượng, chất lượng, tỷ lệ phụ nữ lãnh đạo, quản<br /> lý trong HTCT ở ba khối cơ quan: Đảng, Chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các<br /> tổ chức chính trị - xã hội; các cấp tỉnh/thành phố, quận/huyện/thị xã và<br /> xã/phường/thị trấn. Trong đó, luận án tập trung nghiên cứu về số lượng, tỷ lệ phụ<br /> nữ lãnh đạo, quản lý khối cơ quan Đảng và Chính quyền vùng đồng bằng sông<br /> Hồng hiện nay.<br /> 3.2. Phạm vi nghiên cứu<br /> Về không gian: ĐBSH (gồm 11 tỉnh, thành phố); trong đó luận án chú<br /> trọng phân tích một số tỉnh/thành phố có tính đại diện: Thành phố Hà Nội (đại<br /> diện cho trung tâm); Hải Phòng, Vĩnh Phúc (đại diện cho các tỉnh phía Đông<br /> Bắc); Nam Định, Hà Nam (đại diện cho các tỉnh phía Nam).<br /> Về thời gian: Luận án nghiên cứu phụ nữ lãnh đạo, quản lý trong HTCT ở<br /> vùng ĐBSH thời kỳ đổi mới, trong đó chủ yếu tập trung khảo sát: cấp tỉnh nhiệm<br /> kỳ 2011 - 2016; cấp huyện, xã nhiệm kỳ 2010 - 2015.<br /> Về lĩnh vực: Tác giả tập trung nghiên cứu phụ nữ trong Ban Chấp hành<br /> (BCH), Ban Thường vụ (BTV) Đảng ủy, đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND),<br /> Chủ tịch, Phó Chủ tịch thường trực HĐND, Uỷ ban nhân dân (UBND),<br /> trưởng/phó các Sở, Ban, Ngành, phòng chuyên môn, trưởng/phó Mặt trận Tổ<br /> quốc, tổ chức chính trị - xã hội các cấp ở vùng ĐBSH hiện nay.<br /> <br /> 3<br /> 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận án<br /> 4.1. Cơ sở lý luận<br /> Luận án được thực hiện trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư<br /> tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam và các chủ trương,<br /> chính sách, pháp luật của Nhà nước Việt Nam về phụ nữ trong lĩnh vực chính trị<br /> nói chung và công tác lãnh đạo, quản lý nói riêng.<br /> Luận án tham khảo các kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học ở trong<br /> và ở ngoài nước liên quan đến chủ đề của luận án.<br /> 4.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> Trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa<br /> duy vật lịch sử, luận án sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, thống kê, so<br /> sánh và một số phương pháp liên ngành.<br /> Luận án sử dụng phương pháp điều tra xã hội học (gồm các cuộc phỏng<br /> vấn sâu được kết hợp trong quá trình nghiên cứu, khảo sát. Đối tượng là cán bộ<br /> lãnh đạo, quản lý trong HTCT các cấp, các tỉnh khác nhau. Bảng hỏi: gồm 9 câu<br /> hỏi, với dung lượng mẫu là 305, đối tượng hỏi là cán bộ lãnh đạo, quản lý tại một<br /> số tỉnh/thành đại diện trong HTCT các cấp ở ĐBSH) [Phụ lục 2].<br /> 5. Đóng góp mới về khoa học của luận án<br /> Một là, luận án góp phần làm rõ thực trạng phụ nữ lãnh đạo, quản lý trong<br /> HTCT ở vùng ĐBSH, chỉ ra nguyên nhân và những vấn đề đặt ra đối với phụ nữ<br /> lãnh đạo, quản lý trên phương diện chính trị - xã hội.<br /> Hai là, luận án góp phần đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường số<br /> lượng, tỷ lệ phụ nữ lãnh đạo, quản lý trong HTCT vùng ĐBSH hiện nay.<br /> 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án<br /> Luận án cung cấp một số cơ sở lý luận góp phần cho việc hoạch định,<br /> thực hiện chính sách về phụ nữ, bình đẳng giới, cán bộ nữ trong HTCT ở các tỉnh<br /> vùng ĐBSH hiện nay.<br /> Luận án là tài liệu tham khảo phục vụ cho việc nghiên cứu và giảng dạy<br /> những chuyên đề liên quan đến phụ nữ trong lãnh đạo, quản lý, bình đẳng giới<br /> trong tham gia chính trị, thuộc chuyên ngành Chủ nghĩa xã hội khoa học và các<br /> chuyên ngành liên quan.<br /> 7. Kết cấu của luận án<br /> Ngoài phần mở đầu, tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài,<br /> kết luận, danh mục các công trình đã công bố của tác giả liên quan đến luận án,<br /> danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án gồm 4 chương, 11 tiết.<br /> <br />