ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br />
KHOA LUẬT<br />
<br />
HỒ NGỌC HẢI<br />
<br />
TỘI LẠM DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT<br />
TÀI SẢN CÓ ĐỐI TƯỢNG LÀ TÀI SẢN CÓ<br />
ĐĂNG KÝ QUYỀN SỞ HỮU, SỬ DỤNG<br />
THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM<br />
<br />
Công trình được hoàn thành<br />
tại Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội<br />
<br />
Người hướng dẫn khoa học: GS.TSKH Đào Trí Úc<br />
<br />
Phản biện 1:<br />
<br />
Phản biện 2:<br />
<br />
Chuyên ngành : Luật hình sự<br />
Mã số<br />
<br />
: 60 38 40<br />
<br />
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, họp tại<br />
Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội.<br />
Vào hồi ..... giờ ....., ngày ..... tháng ..... năm 2012.<br />
<br />
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC<br />
<br />
HÀ NỘI - 2012<br />
<br />
MỤC LỤC CỦA LUẬN VĂN<br />
Trang<br />
Trang phụ bìa<br />
Lời cam đoan<br />
Mục lục<br />
Danh mục các bảng<br />
<br />
2.2.3.<br />
1<br />
<br />
më ®Çu<br />
<br />
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TỘI LẠM DỤNG TÍN<br />
<br />
2.2.<br />
2.2.1.<br />
2.2.2.<br />
<br />
2.2.4.<br />
8<br />
<br />
Thực tiễn xét xử tội phạm lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản<br />
Các vụ án lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản điển hình<br />
Phân biệt tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản có<br />
đăng ký quyền sở hữu với giao dịch dân sự, kinh tế và một<br />
số tội phạm khác trong luật hình sự Việt Nam<br />
Vấn đề "hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế" có liên quan<br />
đến tài sản có đăng ký quyền sở hữu hiện nay ở nước ta<br />
Những nhận xét, đánh giá và các nguyên nhân cơ bản<br />
Chương 3: HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP<br />
<br />
NHIỆM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN CÓ ĐĂNG KÝ<br />
<br />
1.1.<br />
1.1.1.<br />
1.1.2.<br />
1.1.3.<br />
1.2.<br />
<br />
1.2.1.<br />
1.2.2.<br />
1.2.3.<br />
1.2.4.<br />
1.2.5.<br />
<br />
77<br />
80<br />
<br />
ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM NĂM<br />
<br />
Các vấn đề chung về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản<br />
có đăng ký quyền sở hữu trong luật hình sự Việt Nam<br />
Khái niệm và các dấu hiệu pháp lý hình sự của tội lạm dụng<br />
tín nhiệm chiếm đoạt tài sản<br />
Khái niệm đối tượng tác động của tội lạm dụng tín nhiệm<br />
chiếm đoạt tài sản<br />
Khái niệm và những đặc điểm của tội lạm dụng tín nhiệm<br />
chiếm đoạt tài sản có đăng ký quyền sở hữu<br />
Quy định của pháp luật hình sự một số nước trên thế giới về tội<br />
lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và kinh nghiệm rút ra<br />
đối với pháp luật hình sự Việt Nam<br />
Bộ luật hình sự Việt Nam<br />
Bộ luật hình sự Liên bang Nga<br />
Bộ luật hình sự Trung Quốc<br />
Bộ luật hình sự Thụy Điển<br />
Kinh nghiệm rút ra qua việc nghiên cứu pháp luật các nước trên<br />
thế giới<br />
Chương 2: TÌNH HÌNH TỘI PHẠM VÀ THỰC TIỄN XÉT XỬ<br />
<br />
8<br />
<br />
LẠM DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN<br />
CÓ ĐĂNG KÝ QUYỀN SỞ HỮU<br />
<br />
20<br />
33<br />
<br />
34<br />
35<br />
36<br />
38<br />
39<br />
41<br />
<br />
3.1.1.<br />
3.1.2.<br />
3.2.<br />
<br />
3.2.1.<br />
3.2.2.<br />
3.2.3.<br />
3.2.4.<br />
<br />
Hoàn thiện các quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam năm<br />
1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) về tội lạm dụng tín nhiệm<br />
chiếm đoạt tài sản có đăng ký quyền sở hữu<br />
Những cơ sở khoa học - thực tiễn của việc hoàn thiện<br />
Nội dung sửa đổi, bổ sung<br />
Những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng các quy định<br />
của Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm<br />
2009) về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản có đăng ký<br />
quyền sở hữu<br />
Tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho nhân dân<br />
Nâng cao trình độ, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ chấp<br />
hành viên, kiểm sát viên, thẩm phán, hội thẩm nhân dân<br />
Tăng cường phát triển đội ngũ Luật sư, trợ giúp pháp lý<br />
Tăng cường phòng, chống "hình sự hoá" các quan hệ dân sự,<br />
kinh tế có liên quan đến tài sản có đăng ký quyền sở hữu<br />
<br />
80<br />
<br />
KÕt luËn<br />
<br />
3.1.<br />
17<br />
<br />
TÀI SẢN<br />
<br />
Tình hình tội phạm lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản<br />
trong luật hình sự Việt Nam<br />
<br />
1999 (SỬA ĐỔI, BỔ SUNG NĂM 2009) VỀ TỘI<br />
<br />
8<br />
<br />
TỘI PHẠM LẠM DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT<br />
<br />
2.1.<br />
<br />
71<br />
<br />
NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG CÁC QUY<br />
<br />
QUYỀN SỞ HỮU<br />
<br />
45<br />
46<br />
60<br />
<br />
93<br />
96<br />
<br />
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
<br />
41<br />
<br />
80<br />
81<br />
88<br />
<br />
88<br />
90<br />
90<br />
91<br />
<br />
më ®Çu<br />
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi<br />
Nghiên cứu pháp luật hình sự Việt Nam về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm<br />
đoạt tài sản, tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản có đăng ký quyền sở<br />
hữu trong 10 năm (2000 - 2010) cho thấy: Tình hình tội phạm lạm dụng tín<br />
nhiệm chiếm đoạt tài sản có đăng ký quyền sở hữu ngày càng gia tăng về tính<br />
chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội. Đây là loại tội phạm mà người phạm<br />
tội có thể gây ra thiệt hại cho rất nhiều người, có những vụ mà chỉ có một bị<br />
cáo nhưng có đến gần 30 người bị hại, chưa kể những người liên quan khác.<br />
Đối với tội phạm này, tài sản bị chiếm đoạt có giá trị lớn và là những tài sản<br />
quan trọng của gia đình người bị hại, vì thế khi tài sản có đăng ký quyền sở<br />
hữu bị chiếm đoạt/không thể trả lại được thì làm cho người bị hại và gia đình<br />
họ không có đủ điều kiện sinh sống, bị kiệt quệ, nợ nần chồng chất. Điều này<br />
ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của chính người bị hại và cộng đồng,<br />
xã hội.<br />
Đây cũng là loại tội phạm có nhiều dấu hiệu có liên quan/ bị trùng với<br />
các dấu hiệu trong pháp luật dân sự; vì vậy mà tình hình "hình sự hóa" các<br />
quan hệ dân sự, kinh tế trong loại tội phạm lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài<br />
sản có đăng ký quyền sở hữu là khá nhiều. Có tình trạng như vậy là do các<br />
quy phạm pháp luật điều chỉnh vấn đề bảo vệ quyền sở hữu tài sản có đăng ký<br />
quyền sở hữu chưa được rõ ràng, cụ thể và các cơ quan nhà nước chưa có sự<br />
hướng dẫn hợp lý đối với những tình tiết còn gây nhầm lẫn, chưa hiểu rõ. Về<br />
mặt kỹ thuật lập pháp như vậy là chưa đáp ứng đủ yêu cầu của một quy phạm<br />
pháp luật là không gây nhầm lẫn, có tính thống nhất theo ngành luật và được<br />
áp dụng chung cho tất cả chủ thể tham gia quan hệ pháp luật, không để tình<br />
trạng mỗi địa phương áp dụng một kiểu, mỗi đối tượng có cách áp dụng khác<br />
nhau. Chính vì vậy, cần phải nghiên cứu sâu và làm rõ vấn đề lạm dụng tín<br />
nhiệm chiếm đoạt tài sản có đăng ký quyền sở hữu để góp phần xác định<br />
những thiếu sót trong kỹ thuật lập pháp và đưa ra giải pháp bổ sung, hoàn<br />
thiện quy phạm lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản tại Điều 140 Bộ luật<br />
hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009).<br />
<br />
Với nội dung nghiên cứu của luận văn này, chúng tôi đã nhận thấy tình<br />
trạng "không rõ ràng" trong việc xác định các dấu hiệu pháp lý hình sự của tội<br />
lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản có đăng ký quyền sở hữu và nêu ra một<br />
số vấn đề cần phải sửa đổi cho phù hợp với quan hệ xã hội hiện nay trong việc<br />
giao kết hợp đồng. Với mong muốn luận văn này có thể gợi ý, đóng góp và<br />
giải quyết phần nào những tồn tại, hạn chế trong việc áp dụng pháp luật trong<br />
thực tiễn; Chúng tôi nghiên cứu đề tài: Téi l¹m dông tÝn nhiÖm chiÕm ®o¹t<br />
tµi s¶n cã ®èi t-îng lµ tµi s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u, sö dông theo luËt<br />
h×nh sù ViÖt Nam để góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội<br />
phạm trong tình hình hiện nay.<br />
2. T×nh h×nh nghiªn cøu<br />
D-íi gãc ®é khoa häc ph¸p lý, trong thêi gian qua viÖc nghiªn cøu vÒ c¸c<br />
téi x©m ph¹m së h÷u b¾t ®Çu ®· ®-îc nghiªn cøu, cßn nghiªn cøu riªng rÏ vµ<br />
®éc lËp vÒ téi ph¹m l¹m dông tÝn nhiÖm chiÕm ®o¹t tµi s¶n cã ®¨ng ký quyÒn<br />
së h÷u míi chØ ®-îc ®Ò cËp gi¸n tiÕp qua ph©n tÝch chung vÒ c¶ nhãm téi x©m<br />
ph¹m së h÷u vµ téi l¹m dông tÝn nhiÖm chiÕm ®o¹t tµi s¶n th«ng qua c¸c yÕu<br />
tè cÊu thµnh téi ph¹m (kh¸ch thÓ cña téi ph¹m, mÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m,<br />
chñ thÓ cña téi ph¹m vµ mÆt chñ quan cña téi ph¹m) vµ h×nh ph¹t trªn ba b×nh<br />
diÖn khoa häc:<br />
* ë cÊp ®é gi¸o tr×nh ®¹i häc, s¸ch tham kh¶o, chuyªn kh¶o hay s¸ch<br />
b×nh luËn: 1) TS. NguyÔn Ngäc ChÝ, Ch-¬ng VI - C¸c téi x©m ph¹m së h÷u,<br />
Trong s¸ch: Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù ViÖt Nam (PhÇn c¸c téi ph¹m), TËp thÓ<br />
t¸c gi¶ do GS. TSKH. Lª C¶m chñ biªn, Nxb §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 2003;<br />
2) ThS. NguyÔn Sü §¹i, Ch-¬ng XIV - C¸c téi x©m ph¹m së h÷u, Trong s¸ch:<br />
B×nh luËn khoa häc Bé luËt h×nh sù 1999 (PhÇn c¸c téi ph¹m), TËp thÓ t¸c gi¶,<br />
Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi, 2001; 3) ThS. §inh V¨n QuÕ, B×nh luËn khoa<br />
häc Bé luËt h×nh sù PhÇn c¸c téi ph¹m, TËp II - C¸c téi x©m ph¹m së h÷u,<br />
Nxb Thµnh phè Hå ChÝ Minh, 2002; 4) Chuyªn ®Ò phßng ngõa, ph¸t hiÖn ®Êu<br />
tranh chèng c¸c téi x©m ph¹m së h÷u cã tÝnh chÊt chiÕm ®o¹t, Nxb C«ng an<br />
nh©n d©n, Hµ Néi, 1999; 5) Kû yÕu Héi th¶o Khoa häc: Bé luËt h×nh sù ViÖt<br />
Nam n¨m 1999, do Bé m«n T- ph¸p h×nh sù, Khoa LuËt, §¹i häc Quèc gia Hµ<br />
Néi, 2000.<br />
<br />
* ë cÊp ®é kh¸c: Qua nghiªn cøu cho thÊy, trong khoa häc luËt h×nh sù<br />
ViÖt Nam tr-íc ®©y vµ hiÖn nay ch-a cã khãa luËn, luËn v¨n hay luËn ¸n tiÕn<br />
sÜ luËt häc nµo ®Ò cËp ®Õn téi ph¹m nµy.<br />
Nh- vËy, qua nghiªn cøu néi dung c¸c c«ng tr×nh trªn cho thÊy: Mét sè<br />
c«ng tr×nh cã ph¹m vi nghiªn cøu réng vµ chung c¶ nhãm téi x©m ph¹m së h÷u,<br />
trong ®ã vÊn ®Ò vÒ téi l¹m dông tÝn nhiÖm chiÕm ®o¹t tµi s¶n chØ lµ mét phÇn nhá<br />
trong néi dung nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ trong c¸c gi¸o tr×nh, s¸ch b×nh luËn nªn<br />
ch-a ®-îc ph©n tÝch s©u vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn, ®Æc biÖt lµ nghiªn cøu ®éc lËp<br />
vµ ®¸nh gi¸ thùc tiÔn xÐt xö cña Tßa ¸n ë n-íc ta. Do ®ã, cho ®Õn nay, vÉn ch-a<br />
cã c«ng tr×nh khoa häc nµo nghiªn cøu ®éc lËp, cã hÖ thèng vµ ë cÊp ®é mét luËn<br />
v¨n th¹c sÜ luËt häc d-íi gãc ®é ph¸p lý h×nh sù vÒ téi l¹m dông tÝn nhiÖm chiÕm<br />
®o¹t tµi s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u. V× vËy, viÖc tiÕp tôc nghiªn cøu lý luËn ®Ó<br />
hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 (sửa đổi, bổ sung năm<br />
2009) vÒ téi l¹m dông tÝn nhiÖm chiÕm ®o¹t tµi s¶n, ph©n tÝch thùc tiÔn xÐt xö téi<br />
ph¹m nµy tõ n¨m 2000-2010, còng nh- ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶<br />
¸p dông c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù vÒ téi ph¹m nµy râ rµng vÉn cã ý nghÜa<br />
vÒ mÆt chÝnh trÞ - x· héi vµ thùc tiÔn - ph¸p lý quan träng. Tõ nh÷ng lý do trªn,<br />
chóng t«i quyÕt ®Þnh lùa chän ®Ò tµi: Téi l¹m dông tÝn nhiÖm chiÕm ®o¹t tµi<br />
s¶n cã ®èi t-îng lµ tµi s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u, sö dông theo luËt h×nh<br />
sù ViÖt Nam lµm luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc.<br />
3. Môc ®Ých nghiªn cøu<br />
Môc ®Ých nghiªn cøu cña luËn v¨n lµ trªn c¬ së kÕ thõa c¸c c«ng tr×nh<br />
khoa häc cña c¸c t¸c gi¶ ®i tr-íc, ®Æc biÖt nhÊn m¹nh khÝa c¹nh lý luËn vµ thùc<br />
tiÔn cña vÊn ®Ò vµ cËp nhËt sè liÖu thùc tiÔn vÉn cã tÝnh cÊp thiÕt, qua ®ã gãp phÇn<br />
n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m l¹m dông tÝn<br />
nhiÖm chiÕm ®o¹t tµi s¶n vµ gi¶m viÖc h×nh sù hãa quan hÖ d©n sù, kinh tÕ liªn<br />
quan ®Õn tµi s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u trong t×nh h×nh hiÖn nay.<br />
4. C¬ së lý luËn vµ c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu<br />
4.1. C¬ së lý luËn<br />
LuËn v¨n ®-îc thùc hiÖn trªn c¬ së lý luËn lµ ph-¬ng ph¸p luËn cña chñ<br />
nghÜa M¸c - Lªnin, t- t-ëng Hå ChÝ Minh vµ nh÷ng chñ tr-¬ng, ®-êng lèi cña<br />
§¶ng, Nhµ n-íc ta vÒ ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m.<br />
<br />
4.2. C¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu<br />
Qu¸ tr×nh nghiªn cøu trong ®Ò tµi sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu<br />
cña khoa häc luËt h×nh sù nh-: ph©n tÝch, tæng hîp vµ thèng kª x· héi häc;<br />
ph-¬ng ph¸p so s¸nh, ®èi chiÕu; ph©n tÝch quy ph¹m ph¸p luËt, kh¶o s¸t thùc<br />
tiÔn; ®iÒu tra ¸n ®iÓn h×nh... ®Ó ph©n tÝch vµ luËn chøng c¸c vÊn ®Ò khoa häc<br />
cÇn nghiªn cøu trong luËn v¨n nµy.<br />
Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi luËn v¨n, t¸c gi¶ ®· tiÕp thu cã<br />
chän läc kÕt qu¶ cña c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®· c«ng bè, c¸c ®¸nh gi¸, tæng<br />
kÕt cña c¸c c¬ quan chuyªn m«n vµ c¸c chuyªn gia vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn<br />
quan ®Õn c¸c vÊn ®Ò nghiªn cøu trong luËn v¨n.<br />
5. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña luËn v¨n<br />
5.1. VÒ lý luËn<br />
KÕt qu¶ nghiªn cøu cña luËn v¨n gãp phÇn hoµn thiÖn lý luËn vÒ téi ph¹m nãi<br />
chung, téi x©m ph¹m së h÷u cña c«ng d©n trong khoa häc luËt h×nh sù ViÖt Nam<br />
nãi riªng. Cô thÓ, ®· lµm râ c¸c vÊn ®Ò chung vÒ c¸c téi x©m ph¹m së h÷u cña<br />
c«ng d©n trong luËt h×nh sù ViÖt Nam, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè cÊu thµnh téi<br />
ph¹m cña téi l¹m dông tÝn nhiÖm chiÕm ®o¹t tµi s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u,<br />
ph©n biÖt téi nµy vµ mét sè téi kh¸c hay cã sù nhÇm lÉn trong thùc tiÔn; lµm<br />
s¸ng tá c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 (sửa đổi, bổ sung năm<br />
2009) vÒ téi l¹m dông tÝn nhiÖm chiÕm ®o¹t tµi s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u;<br />
ph©n tÝch th«ng qua nghiªn cøu thùc tiÔn xÐt xö trªn ®Þa bµn toµn quèc tõ n¨m<br />
2000 - 2010 vµ nghiªn cøu th«ng qua c¸c b¶n ¸n h×nh sù cña Tßa ¸n ®Ó ®¸nh gi¸,<br />
®ång thêi qua ®ã chØ ra mét sè m©u thuÉn, bÊt cËp cña c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh; chØ<br />
ra c¸c sai sãt trong qu¸ tr×nh ¸p dông c¸c quy ®Þnh ®ã, còng nh- ®-a ra nguyªn<br />
nh©n ®Ó t×m gi¶i ph¸p kh¾c phôc, ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p<br />
dông c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù vÒ téi l¹m dông tÝn nhiÖm chiÕm ®o¹t<br />
tµi s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u ë khÝa c¹nh lËp ph¸p vµ viÖc ¸p dông trong<br />
thùc tiÔn (®ã lµ gi¶i ph¸p vÒ mÆt téi ph¹m häc).<br />
5.2. VÒ thùc tiÔn<br />
LuËn v¨n cßn cã ý nghÜa lµm tµi liÖu tham kh¶o lý luËn, cã thÓ sö dông<br />
lµm tµi liÖu tham kh¶o, nghiªn cøu, häc tËp. Mét sè ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ cña<br />
luËn v¨n sÏ cung cÊp nh÷ng luËn cø khoa häc phôc vô cho c«ng t¸c lËp ph¸p<br />
<br />
vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn ¸p dông Bé luËt h×nh sù ViÖt Nam liªn quan ®Õn téi l¹m<br />
dông tÝn nhiÖm chiÕm ®o¹t tµi s¶n, qua ®ã gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng<br />
t¸c ®Êu tranh phßng, chèng téi nµy ë n-íc ta hiÖn nay vµ s¾p tíi.<br />
6. KÕt cÊu cña luËn v¨n<br />
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, néi dung<br />
cña luËn v¨n gåm 3 ch-¬ng:<br />
Ch-¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ téi l¹m dông tÝn nhiÖm chiÕm ®o¹t tµi<br />
s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u.<br />
Ch-¬ng 2: T×nh h×nh téi ph¹m vµ thùc tiÔn xÐt xö téi ph¹m l¹m dông tÝn<br />
nhiÖm chiÕm ®o¹t tµi s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u.<br />
Ch-¬ng 3: Hoµn thiÖn ph¸p luËt vµ nh÷ng gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p<br />
dông c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù ViÖt Nam n¨m 1999 vÒ téi l¹m dông tÝn<br />
nhiÖm chiÕm ®o¹t tµi s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u.<br />
Chương 1<br />
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TỘI LẠM DỤNG TÍN NHIỆM<br />
CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN CÓ ĐĂNG KÝ QUYỀN SỞ HỮU<br />
1.1. Các vấn đề chung về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản<br />
có đăng ký quyền sở hữu trong luật hình sự Việt Nam<br />
1.1.1. Khái niệm và các dấu hiệu pháp lý hình sự của tội lạm dụng tín<br />
nhiệm chiếm đoạt tài sản<br />
Sở hữu là quan hệ xã hội giữa người với người trong việc chiếm hữu<br />
tư liệu sản xuất và của cải xã hội. Sở hữu không chỉ bao gồm quan hệ con<br />
người chiếm hữu tư liệu sản xuất, của cải, mà điều cốt yếu là đề cập đến<br />
quan hệ giữa người với người trong quá trình diễn ra sự chiếm hữu đó.<br />
Người ta phân biệt hai loại sở hữu: sở hữu mang tính dân sự (sở hữu nhà<br />
ở, đồ dùng cá nhân) và sở hữu tư liệu sản xuất.<br />
Hiện nay, để bảo vệ quyền sở hữu tài sản của công dân, Nhà nước ta<br />
đã đưa ra nhiều quan hệ pháp luật để điều chỉnh:<br />
- Hiến pháp - Quy định chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội,<br />
quốc phòng, an ninh, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, cơ cấu,<br />
<br />
nguyên tắc tổ chức và hoạt động của các cơ quan nhà nước, thể chế hóa<br />
mối quan hệ giữa Đảng lãnh đạo, nhân dân làm chủ, Nhà nước quản lý;<br />
đồng thời ghi nhận các nguyên tắc, chính sách bảo vệ quyền sở hữu của<br />
công dân;<br />
- Bộ luật dân sự - Bảo vệ các quyền sở hữu tài sản trong quan hệ dân<br />
sự;<br />
- Luật đầu tư - Bảo vệ quyền sở hữu tài sản trong đầu tư sản xuất kinh<br />
doanh;<br />
- Luật hành chính - Đưa ra các biện pháp xử lý hành chính đối với<br />
việc xâm phạm quyền sở hữu tài sản ở mức độ nhẹ;<br />
- Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước - Quy định nguyên tắc sử<br />
dụng tài sản công, chế tài xử phạt vi phạm;<br />
- Bộ luật hình sự - Quy định việc xử lý những hành vi xâm phạm chế<br />
độ sở hữu tài sản được nhà nước bảo hộ.<br />
Trong Bộ luật hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) có<br />
riêng một chương quy định về các tội xâm phạm sở hữu, bao gồm 13 điều<br />
quy định rõ các hành vi xâm phạm sở hữu được Nhà nước bảo vệ. Nhóm<br />
tội phạm xâm phạm về sở hữu mang những đặc điểm:<br />
Về khách thể: Đó là quan hệ sở hữu, có nghĩa là các tội xâm phạm sở<br />
hữu phải là những hành vi gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại cho quan<br />
hệ sở hữu và gây thiệt hại này phải phản ánh đầy đủ tính nguy hiểm cho xã hội<br />
của hành vi đó.<br />
Về khách quan: Đó là các hành vi như chiếm đoạt, chiếm giữ trái<br />
phép, sử dụng trái phép, hủy hoại, làm hư hỏng tài sản,… Tuy hình thức<br />
thể hiện khác nhau nhưng những hành vi này đều xâm phạm đến quyền<br />
chiếm hữu, sử dụng, định đoạt của chủ sở hữu tài sản.<br />
Về chủ quan: Hầu hết các tội phạm được thực hiện do lỗi cố ý, chỉ có<br />
hai tội phạm được thực hiện do lỗi vô ý.<br />
Về chủ thể: Đó là những người có năng lực trách nhiệm hình sự và<br />
đạt độ tuổi nhất định.<br />
Tuy nhiên, do phạm vi nghiên cứu chỉ được giới hạn trong luận văn<br />
là Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản có đăng ký quyền sở hữu, chúng<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
