Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Kon Tum.

Chia sẻ: Fvdxc Fvdxc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

162
lượt xem 62
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hệ thống hóa những vấn đề cơ bản về quản trị rủi ro tín dụng trong ngân hàng thương mại và thông qua phân tích thực trạng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Kon Tum.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Kon Tum.

1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG PHAN THANH HI N QU N TR R I RO TÍN D NG T I NGÂN HÀNG Đ U TƯ VÀ PHÁT TRI N T NH KON TUM Chuyên ngành : Qu n tr kinh doanh Mã s : 60.34.05 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Đà N ng – Năm 2011
2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: GS.TS. Trương Bá Thanh Ph n bi n 1: TS. Nguy n Hi p Ph n bi n 2: TS. Đ Ng c M Lu n văn ñã ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 9 và ngày 10 tháng 10 năm 2011 Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin H c li u - Đ i h c Đà N ng - Thư vi n Trư ng Đ i h c kinh t - Đ i h c Đà N ng
3 M Đ U 1. Lý do ch n ñ tài Ho t ñ ng tín d ng là m t trong nh ng ho t ñ ng ch y u, mang l i ngu n thu nh p l n cho các ngân hàng thương m i Vi t Nam. Tuy nhiên, ho t ñ ng tín d ng là ho t ñ ng luôn ch a ñ ng nhi u r i ro và t n th t tín d ng là t n th t l n nh t ñ i v i ho t ñ ng c a ngân hàng. R i ro tín d ng luôn song hành v i ho t ñ ng tín d ng, không th lo i b hoàn toàn r i ro tín d ng mà ph i qu n tr r i ro tín d ng m t cách khoa h c, toàn di n và có h th ng nh m nh n di n, ki m soát, phòng ng a và gi m thi u nh ng t n th t tín d ng. Ho t ñ ng trong ñi u ki n h i nh p kinh t qu c t , môi trư ng c nh tranh ngày càng kh c nghi t hơn, ñ t ra cho các ngân hàng thương m i ph i ti n hành cơ c u l i t ch c b máy, cơ c u l i ho t ñ ng, cơ c u l i các ch s ho t ñ ng theo các chu n m c, thông l qu c t và th c hi n ch c năng qu n tr r i ro tín d ng m t cách bài b n, hi u qu thì m i ñ m b o ho t ñ ng c a ngân hàng an toàn, hi u qu và phát tri n b n v ng. T th c tr ng ho t ñ ng qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng Đ u tư và Phát tri n (ĐT&PT) t nh Kontum th i gian qua cho th y n x u, n có kh năng m t v n còn cao, chưa ñư c ki m soát ch t ch , công tác qu n tr r i ro hi u qu chưa cao. Chính vì v y, yêu c u c p bách ñ t ra là ph i qu n tr r i ro tín d ng ñ nâng cao hi u qu , ch t lư ng ho t ñ ng, tăng uy tín và kh năng c nh tranh c a ngân hàng trong th i gian t i. Xu t phát t nh ng lý do trên, tác gi ch n v n ñ “Qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng ĐT&PT Kontum” làm ñ tài nghiên c u lu n văn th c s qu n tr kinh doanh c a mình. 2. M c tiêu nghiên c u c a ñ tài H th ng hóa nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v qu n tr r i ro tín d ng trong ngân hàng thương m i và thông qua phân tích th c tr ng công tác qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng ĐT&PT t nh Kontum giai ño n 2006-2010. Trên cơ s ñó, ñ xu t m t s gi i pháp hoàn thi n công tác qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng ĐT&PT t nh Kontum. 3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u - Đ i tư ng nghiên c u: Công tác qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng ĐT&PT t nh Kontum giai ño n 2006-2010. - Ph m vi nghiên c u: Nghiên c u nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v qu n tr r i ro tín d ng trong ngân hàng thương m i, th c tr ng công tác qu n tr r i ro tín d ng và ñ xu t m t s gi i pháp hoàn thi n công tác qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng ĐT&PT Kontum. 4. Phương pháp nghiên c u S d ng phương pháp th ng kê, phương pháp phân tích, phương pháp t ng h p, phương pháp so sánh, phương pháp di n gi i,.... 5. K t c u lu n văn Ngoài ph n M ñ u, K t lu n và ki n ngh , lu n văn g m ba chương.
4 - Chương 1. Nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v qu n tr r i ro tín d ng trong ho t ñ ng c a ngân hàng thương m i. - Chương 2. Th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng ĐT&PT t nh Kontum giai ño n 2006-2010. - Chương 3. M t s gi i pháp hoàn thi n công tác qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng ĐT&PT t nh Kontum. CHƯƠNG 1 NH NG V N Đ LÝ LU N CƠ B N V QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG M I 1.1. R i ro tín d ng trong ho t ñ ng c a ngân hàng thương m i 1.1.1. Nghi p v c p tín d ng c a ngân hàng thương m i C p tín d ng là vi c ngân hàng th a thu n ñ t ch c, cá nhân s d ng m t kho n ti n ho c cam k t cho phép s d ng m t kho n ti n theo nguyên t c có hoàn tr b ng nghi p v cho vay, chi t kh u, cho thuê tài chính, bao thanh toán, b o lãnh ngân hàng và các nghi p v c p tín d ng khác. 1.1.2. Phân lo i tín d ng Tùy theo nhu c u, m c ñích s d ng v n c a khách hàng; tiêu chí phân lo i và m c tiêu qu n tr r i ro tín d ng trên nhi u phương di n khác nhau, ngân hàng có các cách phân lo i khác nhau như sau: - Căn c vào th i gian cho vay: Cho vay ñư c phân thành cho vay ng n h n và cho vay trung dài h n. Vi c phân lo i tín d ng theo th i gian ph n ánh ñ n tính r i ro, an toàn và sinh l i c a ho t ñ ng tín d ng theo th i gian c a kho n n , cũng như kh năng hoàn tr c a khách hàng. - Căn c vào tài s n b o ñ m: C p tín d ng ñư c phân thành tín d ng có tài s n b o ñ m và tín d ng không có tài s n b o ñ m. Vi c phân lo i như trên có ý nghĩa r t quan tr ng trong vi c th c hi n chính sách khách hàng phù h p v i m c ñ tín nhi m, r i ro c a t ng nhóm khách hàng, t ng kho n n . - Căn c vào ñ i tư ng khách hàng vay v n: C p tín d ng ñư c phân thành c p tín d ng ñ i v i khách hàng là t ch c; khách hàng là cá nhân, h gia ñình. - Căn c vào ñ ng ti n c p tín d ng: C p tín d ng ñư c phân thành c p tín d ng b ng ñ ng n i t và c p tín d ng b ng ñ ng ngo i t . 1.1.3. R i ro tín d ng trong ho t ñ ng c a ngân hàng thương m i 1.1.3.1. Khái ni m r i ro tín d ng R i ro tín d ng là nh ng bi n c không mong ñ i mà khi x y ra s d n ñ n t n th t v tài s n c a ngân hàng, gi m sút hi u qu ho t ñ ng kinh doanh, th m chí d n ñ n nguy cơ ñ v , phá s n c a m t ngân hàng. 1.1.3.2. Phân lo i r i ro tín d ng Phân lo i r i ro tín d ng có vai trò quan tr ng trong vi c qu n tr r i ro tín d ng, nó giúp cho ngân hàng thư ng xuyên theo dõi, ñánh giá c p ñ r i ro tín d ng trên nhi u góc ñ khác nhau ñ có bi n pháp toàn di n, phù h p nh t nh m h n ch
5 ñ n m c th p nh t r i ro, t n th t x y ra cho ngân hàng. Có nhi u cách phân lo i r i ro tín d ng, nhưng ch y u là d a trên m t s tiêu chí cơ b n sau: - Căn c vào nguyên nhân phát sinh r i ro, r i ro tín d ng ñư c phân chia thành hai lo i: R i ro giao d ch và r i ro danh m c. + R i ro giao d ch là r i ro liên quan ñ n t ng kho n vay ho c t ng khách hàng c th . Đây là r i ro có th phát sinh liên quan ñ n quá trình c p tín d ng ñ i v i khách hàng. Nguyên nhân phát sinh r i ro là do nh ng h n ch trong quá trình giao d ch, ñánh giá khách hàng, xét duy t c p tín d ng. R i ro giao d ch ñư c phân thành ba lo i: R i ro l a ch n, r i ro b o ñ m và r i ro nghi p v . + R i ro danh m c là r i ro phát sinh liên quan ñ n s k t h p nhi u kho n tín d ng trong danh m c tín d ng c a Ngân hàng. Nguyên nhân phát sinh r i ro là do nh ng h n ch trong qu n lý danh m c c p tín d ng c a ngân hàng. R i ro tín d ng ñư c phân thành hai lo i: R i ro n i t i và r i ro t p trung. - Căn c vào phương di n qu n lý và giám sát c a ngân hàng, r i ro tín d ng ñư c phân lo i thành r i ro tín d ng nh n di n ñư c và r i ro tín d ng chưa nh n di n ñư c. + R i ro tín d ng nh n di n ñư c là lo i r i ro mà ngân hàng có th nh n di n ñư c nguyên nhân gây ra r i ro, ư c tính ñư c m c ñ nh hư ng, d ki n ñư c th i gian phát sinh và t ñó có bi n pháp h p lý ñ phòng ng a, h n ch r i ro. Nh ng r i ro tín d ng thu c lo i này thư ng do y u t ch quan c a con ngư i gây ra, c th có th là do khách hàng ho c chính b n thân ngân hàng gây ra cho mình, thông thư ng là xu t phát t phía khách hàng. + R i ro tín d ng chưa nh n di n ñư c là lo i r i ro tín d ng mà ngân hàng không th d ñoán ñư c, không bi t chúng s x y ra vào th i ñi m nào, cũng không th tính toán ñư c m t cách chính xác nh t nh ng nh hư ng mà chúng gây ra. Nh ng r i ro tín d ng lo i này thư ng không do y u t ch quan gây ra mà ch y u là do nh ng y u t khách quan gây ra như: Thiên tai, d ch b nh, ho ho n,… Hai lo i r i ro trên, thông thư ng ngân hàng t p trung qu n tr ñ ngăn ch n nh ng r i ro có th ki m soát ñư c, còn r i ro không th ki m soát ñư c thì ch có cách ch ng ñ . 1.1.3.3. Nguyên nhân phát sinh r i ro tín d ng - Nguyên nhân b t kh kháng. - Nguyên nhân ch quan thu c v ngư i vay. - Nguyên nhân thu c v ngân hàng. 1.1.3.4. nh hư ng c a r i ro tín d ng - Đ i v i ngân hàng: R i ro tín d ng làm nh hư ng ñ n uy tín, hi u qu ho t ñ ng, s c c nh tranh, kh năng thanh toán c a ngân hàng và th m chí có nguy cơ d n ñ n s ñ v , phá s n ngân hàng. - Đ i v i n n kinh t : Khi m t ngân hàng g p ph i r i ro tín d ng ngoài t m ki m soát ho c có nguy cơ ñ v , phá s n thì ngay l p t c nó s nh hư ng ñ n c ngành ngân hàng, có th gây nên các cu c kh ng ho ng tài chính ti n t .
6 1.2. Qu n tr r i ro tín d ng trong ho t ñ ng c a ngân hàng thương m i 1.2.1. Khái ni m qu n tr r i ro tín d ng Qu n tr r i ro tín d ng là quá trình nh n d ng, ki m soát, phòng ng a và gi m thi u nh ng t n th t, m t mát, nh ng nh hư ng b t l i c a r i ro tín d ng nh m t i ña hóa l i nhu n c a ngân hàng v i m c r i ro có th ch p nh n ñư c. Qu n tr r i ro tín d ng bao g m các n i dung: Nh n di n r i ro, ño lư ng r i ro, ki m soát r i ro và tài tr r i ro. 1.2.2. N i dung qu n tr r i ro tín d ng 1.2.2.1. Nh n di n r i ro tín d ng Nh n di n r i ro tín d ng là quá trình xác ñ nh liên t c và có h th ng trong ho t ñ ng kinh doanh tín d ng c a ngân hàng. Nh n di n r i ro tín d ng bao g m các công vi c theo dõi, xem xét, nghiên c u môi trư ng ho t ñ ng tín d ng và toàn b ho t ñ ng tín d ng c a ngân hàng, nh m th ng kê ñư c t t c các r i ro, không ch nh ng lo i r i ro ñã và ñang x y ra, mà còn d báo ñư c nh ng d ng r i ro m i có th xu t hi n ñ i v i ngân hàng, trên cơ s ñó ñ xu t các gi i pháp ki m soát và tài tr r i ro thích h p. Nh n di n r i ro qua các d u hi u s giúp ngân hàng có nh ng gi i pháp t i ưu ñ x lý k p th i; là khâu quan tr ng, quy t ñ nh ñ n vi c th c hi n m c tiêu qu n tr r i ro tín d ng và nâng cao hi u qu kinh doanh cho ngân hàng. Tuy nhiên, vi c nh n di n r i ro r t ph c t p, các nguyên nhân d n ñ n r i ro tín d ng r t ña d ng. Do v y, ngân hàng c n xây d ng m t b ng li t kê các d u hi u nh n bi t r i ro ñi n hình ñ h tr cho ho t ñ ng qu n tr r i ro tín d ng, có các nhóm d u hi u như: Nhóm d u hi u t phía khách hàng, nhóm d u hi u t phía ngân hàng. 1.2.2.2. Đo lư ng r i ro tín d ng - Xác ñ nh gi i h n r i ro tín d ng: Gi i h n r i ro tín d ng là biên ñ cao nh t v kh năng t n th t có th x y ra mà ngân hàng ch p nh n ñư c ñ ñ m b o ho t ñ ng tín d ng hi u qu , ho t ñ ng c a ngân hàng ngày càng phát tri n. Trong k ho ch, ñ nh hư ng ho t ñ ng tín d ng, các ngân hàng thương m i xây d ng gi i h n r i ro tín d ng phù h p ñ ñ m b o m c tiêu phát tri n c a m i ngân hàng trong t ng th i kỳ. Gi i h n r i ro tín d ng ñư c xây d ng trên cơ s th c tr ng ho t ñ ng c a t ng ngân hàng, kh năng tài chính và m c tiêu l i nhu n k ho ch c a m i ngân hàng. - Phân tích, ño lư ng r i ro tín d ng: Đo lư ng r i ro tín d ng là vi c ngân hàng xây d ng mô hình thích h p ñ lư ng hóa m c ñ r i ro tín d ng c a khách hàng. T ñó xác ñ nh ph n bù r i ro và gi i h n tín d ng an toàn t i ña ñ i v i m t khách hàng, cũng như trích l p qu d phòng ñ tài tr cho r i ro tín d ng. Phân tích, ño lư ng r i ro tín d ng giúp ngân hàng ra quy t ñ nh c p tín d ng cho khách hàng; ñ nh kỳ ho c ñ t xu t ñánh giá l i r i ro tín d ng cho toàn b danh m c tín d ng; cho phép ngân hàng lư ng trư c ñư c nh ng d u hi u mà kho n c p tín d ng có ch t lư ng x u ñi ñ có bi n pháp ñ i phó k p th i. Vi c ñánh giá, ño lư ng r i ro tín d ng giúp ngân hàng ư c lư ng ñư c m c t n th t có th x y ra ñ phân lo i tín d ng làm cơ s trích l p d phòng.
7 Có hai phương pháp cơ b n ñ phân tích, ño lư ng r i ro tín d ng, ñó là: Phương pháp ñ nh tính và phương pháp ñ nh lư ng. Hai phương pháp này không lo i tr nhau mà h tr l n nhau ñ phân tích, ño lư ng r i ro tín d ng. Do v y, ngân hàng có th s d ng m t trong hai phương pháp ho c s d ng c hai phương pháp ñ ñánh giá, ño lư ng r i ro. + Phương pháp ñ nh tính là phương pháp mà ngân hàng ti n hành thu th p thông tin, phân tích thông tin, ño lư ng r i ro tín d ng khách hàng vay v các m t: Năng l c pháp lu t dân s , năng l c hành vi dân s theo quy ñ nh c a t ng qu c gia; nhu c u v n vay; kh năng tài chính ñ m b o tr n vay ngân hàng; các bi n pháp ñ m b o nghĩa v tr n ;.. + Phương pháp ñ nh lư ng là phương pháp mà ngân hàng xây d ng h th ng x p h ng tín d ng khách hàng thông qua vi c ch m ñi m hai mhóm ch tiêu: Nhóm các ch tiêu phi tài chính, nhóm các ch tiêu tài chính và t tr ng t ng nhóm ch tiêu th hi n m c ñ quan tr ng c a t ng nhóm ch tiêu. K t qu x p h ng tín d ng cho phép ngân hàng phân khách hàng vay v n ra thành nhi u nhóm khách hàng khác nhau có m c ñ r i ro khác nhau. Tương ng ñ i v i m i nhóm khách hàng, ngân hàng áp d ng các chính sách khách hàng khác nhau và giám sát kho n vay phù h p v i m c ñ r i ro ñư c ño lư ng. 1.2.2.3. Ki m soát r i ro tín d ng Ki m soát r i ro tín d ng tín d ng là s d ng các bi n pháp, các k thu t, các công c , chi n lư c, các chương trình ho t ñ ng ñ ngăn ng a, né tránh ho c gi m thi u nh ng t n th t, nh ng nh hư ng không mong ñ i có th x y ra ñ i v i ngân hàng. Đ ki m soát r i ro tín d ng, c n th c hi n các gi i pháp sau: - Xây d ng và th c thi các chính sách, công c ñ ki m soát r i ro tín d ng. + Chính sách tín d ng: Chính sách tín d ng ph n nh cương lĩnh c p tín d ng c a m t ngân hàng, tr thành hư ng d n chung cho cán b ngân hàng, tăng cư ng chuyên môn hóa trong phân tích tín d ng, t o s th ng nh t chung trong ho t ñ ng tín d ng nh m h n ch r i ro tín d ng và nâng cao kh năng sinh l i c a ho t ñ ng tín d ng. N i dung c a chính sách tín d ng ñ nh hư ng ñ n các v n ñ cơ b n như: Đ nh hư ng tín d ng v gi i h n tăng trư ng tín d ng trong t ng giai ño n, gi i h n tín d ng cho t ng ngành, t ng lĩnh v c, t ng s n ph m c p tín d ng, ñ nh giá tín d ng, tài s n ñ m b o, phê duy t c p tín d ng, h th ng ñ nh h ng r i ro tín d ng, qu n lý tín d ng, qu n lý danh m c cho vay; chính sách khách hàng. Do v y, ñ ñ m b o ho t ñ ng tín d ng c a ngân hàng thương m i phát tri n ñúng ñ nh hư ng, ñ t ñư c m c tiêu an toàn, hi u qu , tăng trư ng b n v ng và ki m soát ñư c r i ro tín d ng thì m i ngân hàng thương m i ph i xây d ng ñư c m t chính sách tín d ng nh t quán, h p lý và phù h p v i ñ c ñi m c a ngân hàng mình. + Quy trình tín d ng: Ho t ñ ng tín d ng là ho t ñ ng ñóng vai trò r t quan tr ng ñ i v i ho t ñ ng c a ngân hàng thương m i Vi t Nam, ho t ñ ng c p tín d ng ngày càng ñư c m r ng, s n ph m c p tín d ng ngày càng ña d ng, phong phú hơn, môi trư ng c nh tranh ngày càng gay g t. Tuy nhiên, cùng v i quá trình ñó, ho t ñ ng tín d ng ngày càng ch a ñ ng, ti m n nhi u r i ro. Vì v y, c n ph i có các
8 bi n pháp ñ ki m soát và h n ch r i ro. M t trong nh ng bi n pháp ñó là thi t l p m t quy trình c p tín d ng ch t ch ñ hư ng d n nhân viên ngân hàng và các b ph n có liên quan th c thi vi c c p tín d ng ñ t hi u qu cao nh t và ki m soát r i ro tín d ng ñ t hi u qu . Quy trình tín d ng là t ng h p các nguyên t c, quy ñ nh c a ngân hàng trong vi c c p tín d ng. Trong ñó, xây d ng các bư c ñi c th theo m t trình t nh t ñ nh k t khi chu n b h sơ ñ ngh c p tín d ng cho ñ n khi t t toán kho n c p tín d ng. Vi c xây d ng quy trình c p tín d ng h p lý s góp ph n nâng cao hi u qu c a ho t ñ ng qu n tr r i ro tín d ng, nh m gi m thi u r i ro và nâng cao doanh l i cho ngân hàng. - Các bi n pháp gi m thi u, kh c ph c r i ro tín d ng. + B o hi m tín d ng: Đây là bi n pháp mà ngân hàng yêu c u khách hàng mua b o hi m t i các t ch c b o hi m ñ thu h i n khi r i ro x y ra, th c ch t ñây là bi n pháp chuy n m t ph n ho c toàn b r i ro tín d ng cho bên th ba. Có nhi u lo i b o hi m khác nhau như: b o hi m ho t ñ ng cho vay, b o hi m tài s n, b o hi m ti n vay,... + Th c hi n chi n lư c phân tán r i ro, ña d ng hóa danh m c c p tín d ng, ña d ng hóa các lo i hình khách hàng, các s n ph m c p tín d ng nh m m c ñích tránh ñ u tư t p trung vào m t ngành, m t lĩnh v c, m t khách hàng, m t s n ph m c p tín d ng. + Qu n lý giám sát và hoàn thi n h sơ kho n c p tín d ng: Khi xu t hi n các d u hi u r i ro, có nguy cơ phát sinh r i ro, ngân hàng th c hi n ngay vi c giám sát kho n c p tín d ng, thu th p các thông tin v tình hình tài chính, tình hình ho t ñ ng s n xu t kinh doanh và các thông tin có liên quan khác ñ giám sát kho n c p tín d ng m t cách ch t ch , xác ñ nh m c ñ nghiêm tr ng c a v n ñ , ñánh giá nguyên nhân gây ra r i ro ñ có bi n pháp x lý phù h p. + Xác ñ nh phương án cơ c u l i kho n n : Bi n pháp này ñư c áp d ng ñ i v i khách hàng ñư c ngân hàng ñánh gía là có kh năng ph c h i, phát tri n và khách hàng ch ng minh ñư c kh năng hoàn tr n g c, lãi ho c phí khi ñ n h n theo th i h n ñã ñư c cơ c u l i n . Trư ng h p kho n c p tín d ng không th ph c h i ñư c thì ngân hàng ph i quy t ñ nh chi n lư c thu h i n . + Th c hi n thông qua công c tín d ng phái sinh: Công c tín d ng phái sinh là các h p ñ ng tài chính ñư c ký k t b i các bên tham gia giao d ch tín d ng như: Ngân hàng, công ty tài chính, công ty b o hi m, nhà ñ u tư,...nh m ñưa ra nh ng kho n ñ m b o ch ng l i s d ch chuy n b t l i v ch t lư ng tín d ng c a các kho n ñ u tư ho c nh ng t n th t liên quan ñ n tín d ng. Đây là công c hi u qu giúp ngân hàng gi m thi u r i ro tín d ng và r i ro lãi su t. + Bi n pháp khuy n khích khách hàng tr n : Ngân hàng ch p nh n gi m m t ph n hay toàn b n lãi, phí ñ khuy n khích khách hàng tr toàn b n g c và m t ph n lãi, phí cho ngân hàng. + Phát m i tài s n b o ñ m: Ngân hàng c g ng thuy t ph c khách hàng t nguy n bán tài s n c a mình ñ tr n . Trư ng h p khách hàng không có thi n chí t
9 nguy n bán tài s n thì ngân hàng s ti n hành bán tài s n b o ñ m ñ thu h i n theo s giám sát và s phán quy t c a cơ quan pháp lu t. + Tr n thay: Trong trư ng h p có b o lãnh c a bên th ba, ngân hàng yêu c u bên th ba th c hi n nghĩa v b o lãnh ho c yêu c u bên th ba phát m i tài s n (trong trư ng h p b o lãnh b ng tài s n) ñ th c hi n nghĩa v b o lãnh. + Bán n : Đây là hình th c bán m t ph n ho c toàn b kho n n cho ch th khác ñ thu h i kho n n ñang r i ro, nh m gi m thi u t n th t cho ngân hàng. + Kh i ki n: Trong trư ng h p c n kh i ki n, ngân hàng ph i kh n trương hoàn thi n th t c pháp lý c n thi t kh i ki n ra tòa ñ thu h i n . + Bi n pháp ñ i v i cán b ngân hàng, các b ph n liên quan trong ngân hàng: C n xác ñ nh nguyên nhân, trách nhi m c a t ng cá nhân, t ng ñơn v ñ r i ro tín d ng x y ra. Trên cơ s ñó, ngân hàng l a ch n m c ñ x lý như: Truy c u trách nhi m, b i thư ng v t ch t,…ñ gi m thi u, kh c ph c, phòng ng a r i ro tín d ng. 1.2.2.4. Tài tr r i ro tín d ng Khi r i ro tín d ng x y ra, trư c h t ngân hàng c n theo dõi, xác ñ nh nh ng t n th t v tài s n, ngu n l c, giá tr pháp lý. Sau ñó th c hi n các bi n pháp kh c ph c và x lý mà v n không thu h i ñư c, ngân hàng c n có nh ng bi n pháp tài tr r i ro tín d ng phù h p ñ ñ m b o cho ho t ñ ng c a ngân hàng ñư c bình thư ng và ñ m b o ch p hành các quy ñ nh an toàn c a Ngân hàng Trung ương. Tài tr r i ro tín d ng là ñ bù ñ p nh ng kho n r i ro tín d ng x y ra, làm lành m nh hóa tài chính ngân hàng, ch không có nghĩa là xóa hoàn toàn n vay cho khách hàng. Đ i v i các kho n tín d ng ñư c tài tr r i ro thì chuy n theo dõi ngo i b ng và ngân hàng ti p t c s d ng các bi n pháp kh c ph c và x lý ñ t n thu h i n . Ngu n v n ñ tài tr r i ro tín d ng bao g m: Trích l p qu d phòng r i ro tín d ng, qũy d phòng tài chính, tr c p c a Chính ph . - Qu d phòng r i ro ñư c hình thành sau khi phân lo i các kho n c p tín d ng trên cơ s ñánh giá m c ñ r i ro c a các kho n c p tín d ng và ñư c h ch toán vào chi phí ho t ñ ng c a ngân hàng. Qu d phòng r i ro tín d ng ñư c dùng ñ bù ñ p nh ng t n th t trong ho t ñ ng tín d ng. Vi c áp d ng c th ngu n bù ñ p này ph thu c vào quy ñ nh c a m i qu c gia. - Qu d phòng tài chính ñư c hình thành trên cơ s t l trích d phòng tài chính, l i nhu n còn l i trư c khi trích qu d phòng tài chính và ph thu c vào quy ñ nh c a m i qu c gia. Qu d phòng tài chính ñư c trích l p hàng năm và qu này ñư c s d ng ñ bù ñ p t n th t tín d ng trong trư ng h p d phòng ñư c trích l p trong chi phí không ñ ñ bù ñ p t n th t th c t . - Ngoài các ngu n dùng ñ tài tr r i ro tín d ng, các ngân hàng thương m i còn có th ñư c bù ñ p t các ngu n khác như tr c p c a Chính ph trong nh ng trư ng h p t n th t do nguyên nhân b t kh kháng gây ra. Tóm l i, qua nghiên c u nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v qu n tr r i ro tín d ng trong ho t ñ ng c a ngân hàng thương m i, giúp chúng ta ti p c n m t cách có h th ng, khoa h c, ñ y ñ v các quan ñi m v r i ro tín d ng, n i dung c a qu n tr r i ro tín d ng và các chu n m c, thông l qu c t v qu n tr r i ro tín d ng. Trên cơ
10 s nh ng lý lu n ñó, v n d ng vào th c ti n ho t ñ ng qu n tr r i ro rín d ng cho phù h p v i ñi u ki n, ñ c ñi m ho t ñ ng c a t ng ngân hàng ñ gi m thi u nh ng t n th t, nh ng nh hư ng b t l i c a r i ro tín d ng ñ i v i ho t ñ ng tín d ng c a ngân hàng, ñ m b o ho t ñ ng c a ngân hàng an toàn, hi u qu và b n v ng. CHƯƠNG 2 TH C TR NG QU N TR R I RO TÍN D NG T I NGÂN HÀNG ĐT&PT T NH KONTUM GIAI ĐO N 2006-2010 2.1. Gi i thi u sơ lư c v Ngân hàng ĐT&PT t nh Kontum Ngân hàng ĐT&PT t nh Kontum là ñơn v thành viên c a Ngân hàng ĐT&PT Vi t Nam, ñư c thành l p theo Quy t ñ nh s 129/NH-QĐ ngày 30/8/1991 c a Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam v i nhi m v ban ñ u là k th a, ti p t c th c hi n các nhi m v c a ngành v qu n lý và c p phát v n ñ u tư xây d ng cơ b n c a Nhà nư c ñ n cu i năm 1994. T năm 1995 ñ n nay: Ho t ñ ng ñã chuy n ñ i m t cách căn b n t ch y u là qu n lý và c p phát v n ñ u tư xây d ng cơ b n c a Nhà nư c sang ho t ñ ng kinh doanh như m t ngân hàng thương m i, th c hi n ch c năng huy ñ ng v n; c p tín d ng ñ i v i các thành ph n kinh t ñ phát tri n s n xu t kinh doanh, cho vay ph c v ñ i s ng, kinh doanh ti n t , tín d ng và d ch v ngân hàng. 2.2. Môi trư ng ho t ñ ng kinh doanh giai ño n 2006-2010 2.2.1. Môi trư ng kinh t vĩ mô - Vi t Nam gia nh p T ch c thương m i th gi i v i các cam k t t do hóa thương m i, d ch v và ñ u tư, ti n hành c i cách kinh t và ñi u ki n v lao ñ ng và v trí ñ a lý thu n l i, Vi t Nam ñư c nhìn nh n là ñ a ch ñ u tư h p d n, các ngu n l c ñư c ñ vào Vi t Nam r t m nh, dư i nhi u hình th c, t ki u h i ñ n ñ u tư tr c ti p nư c ngoài cũng như ñ u tư gián ti p. - Bư c sang giai ño n 2008-2009, cu c kh ng ho ng tài chính và suy thoái kinh t th gi i bùng n ñã nh hư ng tiêu c c ñ n th trư ng tài chính, ñ u tư và thương m i toàn c u. Kh ng ho ng ñã nh hư ng tr c ti p làm s t gi m giá tr xu t kh u, dòng v n ñ u tư nư c ngoài vào Vi t Nam và gián ti p làm ch m l i ñà tăng trư ng kinh t . 2.2.2. Môi trư ng kinh doanh c a ngành tài chính, ngân hàng - Khuôn kh pháp lý ngành ngân hàng d n ñư c hoàn thi n theo hư ng ch t ch và ti p c n hơn v i thông l , chu n m c qu c t trên c ba c p ñ : Qu n lý ngành, qu n tr donh nghi p và quy ñ nh an toàn ho t ñ ng kinh doanh ngân hàng. - S thay ñ i v c u trúc s h u trong h th ng ngân hàng Vi t Nam, c u trúc th ph n gi a các kh i ngân hàng cũng có chuy n bi n ñáng k theo hư ng gi m th ph n c a ngân hàng thương m i nhà nư c và tăng d n th ph n c a các ngân hàng thương m i c ph n c quy mô tín d ng và huy ñ ng v n. - Chính sách ti n t , chính sách t giá ñư c ñi u ch nh linh ho t theo s bi n ñ ng c a th trư ng; môi trư ng c nh tranh ngày càng gay g t; các ngân hàng c nh
11 tranh ch y u b ng công c lãi su t, phí; ch t lư ng s n ph m, d ch v cung c p cho khách hàng và phong cách, thái ñ ph c v khách hàng. 2.3. Phân tích th c tr ng ho t ñ ng tín d ng c a Ngân hàng ĐT&PT Kontum 2.3.1. Phân tích quy mô, cơ c u s dư c p tín d ng Tính ñ n cu i năm 2010: T ng s dư c p tín d ng ñ t 1.202 t ñ ng, tăng 768 t ñ ng (tăng 177%) so v i năm 2006; t c ñ tăng trư ng bình quân c giai ño n là 23,2%/năm. Trong ñó: Dư n cho vay ñ t 1.089 t ñ ng, tăng 663 t ñ ng (tăng 156%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 90,6% t ng s dư c p tín d ng; t c ñ tăng trư ng bình quân c giai ño n là 21,2%/năm. S dư c p b o lãnh ñ t 113 t ñ ng, tăng 105 t ñ ng (tăng 1.233%) so v i năm 2006; t c ñ tăng trư ng bình quân c giai ño n là 80,8%/năm. Như v y, trong ho t ñ ng c p tín d ng thì ho t ñ ng cho vay là ho t ñ ng ch y u, chi m t tr ng l n (bình quân c giai ño n chi m 94,4%) và chuy n d ch theo hư ng h p lý gi m t tr ng cho vay, tăng d n t tr ng ho t ñ ng c p b o lãnh. Tuy nhiên, quy mô ho t ñ ng c p b o lãnh chi m t tr ng quá th p (bình quân c giai ño n chi m 5,6%), c n có bi n pháp tăng trư ng ho t ñ ng c p b o lãnh trong th i gian t i. 2.3.2. Phân tích quy mô, cơ c u ho t ñ ng cho vay 2.3.2.1. Phân lo i dư n cho vay theo th i gian Tính ñ n cu i năm 2010: Dư n cho vay ng n h n ñ t 660 t ñ ng, tăng 471 t ñ ng (tăng 250%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 60,6% t ng dư n ; t c ñ tăng trư ng bình quân c giai ño n là 30,6%/năm. Dư n cho vay trung dài h n ñ t 429 t ñ ng, tăng 192 t ñ ng (tăng 81%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 39,4% t ng dư n ; t c ñ tăng trư ng bình quân c giai ño n là 13,2%/năm. Như v y, quy mô, t tr ng, t c ñ tăng trư ng tín d ng ng n h n l n hơn tín d ng trung dài h n. Đi u này cho th y chuy n d ch cơ c u tín d ng phân theo th i gian h p lý, hi u qu hơn. 2.3.2.2. Phân lo i dư n cho vay theo thành ph n kinh t Tính ñ n cu i năm 2010: Dư n cho vay thành ph n kinh t nhà nư c ñ t 318 t ñ ng, tăng 75 t ñ ng (tăng 31%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 29,2% t ng dư n ; t c ñ tăng trư ng bình quân c giai ño n là 5,5%/năm. Dư n cho vay thành ph n kinh t tư nhân ñ t 771 t ñ ng, tăng 588 t ñ ng (tăng 321%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 70,8% t ng dư n ; t c ñ tăng trư ng bình quân c giai ño n là 37,1%/năm. Như v y, quy mô, t tr ng, t c ñ tăng trư ng dư n cho vay thành ph n kinh t tư nhân l n hơn dư n cho vay thành ph n kinh t nhà nư c. Đi u này cho th y chuy n d ch cơ c u tín d ng theo thành ph n kinh t phù h p v i chính sách phát tri n kinh t , c i cách, ñ i m i doanh nghi p nhà nư c c a Chính ph th i gian qua. 2.3.2.3. Phân tích cơ c u dư n cho vay theo tài s n b o ñ m Tính ñ n cu i năm 2010: Dư n cho vay có tài s n b o ñ m ñ t 1.059 t ñ ng, tăng 798 t ñ ng (tăng 306%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 97,2% t ng dư n ; t c ñ tăng trư ng bình quân c giai ño n là 31,9%/năm. Dư n cho vay không có tài s n b o ñ m ñ t 30 t ñ ng, gi m 135 t ñ ng (gi m 82%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 2,8% t ng dư n ; t c ñ tăng trư ng bình quân c giai ño n gi m là -
12 19,2%/năm. Như v y, quy mô, t tr ng, t c ñ tăng trư ng dư n cho vay có tài s n b o ñ m l n hơn dư n cho vay không có tài s n b o ñ m. Đi u này cho th y ngân hàng chú tr ng cho vay có tài s n b o ñ m nh m h n ch t n th t r i ro tín d ng trong trư ng h p x y ra r i ro tín d ng. Tuy nhiên, v khía c nh nào ñó s nh hư ng không t t ñ n kh năng c nh tranh tăng trư ng tín d ng. 2.3.2.4. Phân tích dư n cho vay theo ngành kinh t Tính ñ n cu i năm 2010: Dư n cho vay cá nhân, h gia ñình ñ t 432,3 t ñ ng, chi m t l 39,7% t ng dư n cho vay, t c ñ tăng trư ng bình quân c giai ño n là 105,7%/năm và t c ñ tăng trư ng có xu hư ng tăng d n qua các năm. Dư n cho vay ngành s n xu t và phân ph i ñi n ñ t 347,5 t ñ ng, chi m t l 31,9% t ng dư n cho vay, t c ñ tăng trư ng bình quân c giai ño n là 33%/năm và t c ñ tăng trư ng không n ñ nh qua các năm. Dư n cho vay ngành công nghi p ch bi n ñ t 142,5 t ñ ng, chi m t l 13,1% t ng dư n cho vay, t c ñ tăng trư ng bình quân c giai ño n cao là 149%/năm nhưng có xu hư ng tăng trư ng gi m d n qua các năm. Dư n cho vay các ngành khác quy mô dư n cho vay nh , chi m t tr ng không ñáng k so v i t ng dư n cho vay và có xu hư ng gi m d n qua các năm. Qua phân tích s li u cho th y chuy n d ch cơ c u tín d ng theo ngành kinh t h p lý, phù h p v i ñ nh hư ng chuy n d ch cơ c u tín d ng c a Ngân hàng ĐT&PT Vi t Nam. 2.3.3. Phân tích th c tr ng n x u 2.3.3.1. Phân tích th c tr ng n x u trong ho t ñ ng cho vay T ng dư n x u trong ho t ñ ng cho vay (n t nhóm 3 ñ n nhóm 5) ñ n cu i năm 2010 là 34,9 t ñ ng, gi m 39 t ñ ng (gi m 52,77%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 3,2% t ng dư n , gi m t l n x u so v i năm 2006 là 14,1%; t tr ng d n x u bình quân c giai ño n là 8,9%/năm. Như v y, n x u ñ n cu i năm 2010 m c cho phép (dư i 3,5%), n x u có xu hư ng gi m m nh v s tuy t ñ i, s tương ñ i; th hi n s quan tâm x lý n x u c a ngân hàng trong nh ng năm qua. Tuy nhiên n nhóm 4, 5 chi m t tr ng cao (92,3% t ng n x u), th hi n n có nguy cơ t n th t l n, nh hư ng l n ñ n hi u qu ho t ñ ng kinh doanh c a ngân hàng th i gian qua do ph i trích d phòng r i ro cao. 2.3.3.2. Phân tích th c tr ng n x u trong ho t ñ ng c p b o lãnh T ng n x u trong ho t ñ ng c p b o lãnh (n t nhóm 3 ñ n nhóm 5) ñ n cu i năm 2010 là 0,243 t ñ ng, tăng 0,243 t ñ ng so v i năm 2006; chi m t tr ng 0,2% t ng s dư c p b o lãnh; t tr ng d n x u bình quân c giai ño n là 0,44%/năm. Như v y, n x u trong ho t ñ ng c p b o lãnh không ñáng k , ch chi m t l 0,2% trên t ng s dư c p b o lãnh. Đi u này cho th y ho t ñ ng c p b o lãnh ít r i ro hơn so v i ho t ñ ng cho vay, c n ñ y m nh tăng trư ng c p b o lãnh ñ nâng cao hi u qu ho t ñ ng cho ngân hàng. 2.3.4. Phân tích hi u qu c a ho t ñ ng c p tín dung T ng l i nhu n trư c thu ñ n cu i năm 2010 ñ t 22,97 t ñ ng, tăng 17,04 t ñ ng so v i năm 2006, t c ñ tăng trư ng l i nhu n bình quân c giai ño n là 36,9%/năm, cao hơn t c ñ tăng trư ng s dư c p tín d ng. Trong ñó: L i nhu n trư c thu c a ho t ñ ng c p tín d ng ñ t 20 t ñ ng, tăng 15,17 t ñ ng (tăng
13 314,2%) so v i năm 2006, t c ñ tăng trư ng l i nhu n t ho t ñ ng c p tín d ng bình quân c giai ño n là 39,3%/năm; l i nhu n trư c thu c a ho t ñ ng d ch v ñ t 2,97 t ñ ng, tăng 1,87 t ñ ng (tăng 169,4%) so v i năm 2006, t c ñ tăng trư ng l i nhu n t các ho t ñ ng khác bình quân c giai ño n là 26,14%/năm. Như v y, quy mô l i nhu n thu ñư c t ho t ñ ng c p tín d ng là ch y u, t tr ng và t c ñ tăng trư ng t ho t ñ ng này chi m t l l n, quy t ñ nh ñ n hi u qu ho t ñ ng c a ngân hàng. 2.4. Phân tích th c tr ng công tác qu n tr r i ro tín d ng 2.4.1. Th c tr ng nh n di n r i ro tín d ng Vi c nh n di n các d u hi u r i ro tín d ng ñư c th c hi n thư ng xuyên, liên t c trong su t quá trình c p tín d ng thông qua các d u hi u r i ro ch y u như: Các d u hi u t phía khách hàng, các d u hi u t phía ngân hàng; vi c nh n di n r i ro tín d ng góp ph n quan tr ng trong vi c ngăn ng a và x lý r i ro tín d ng trong th i gian qua, ñ m b o ho t ñ ng tín d ng c a ngân hàng ñ t m c tiêu ñ ra. Tuy nhiên, công tác nh n di n r i ro còn m t s v n ñ c n nghiên c u kh c ph c. Đó là: Chưa t ng k t, d báo ñ ñưa ra b ng th ng kê các d u hi u r i ro tín d ng; thu th p thông tin ñ ph c v vi c phân tích, ñánh giá, nh n di n r i ro có ñ tin c y chưa cao, c p nh t chưa k p th i; chưa thư ng xuyên ki m tra, giám sát, thu th p thông tin sau khi c p tín d ng ñ k p th i nh n di n d u hi u r i ro tín d ng ñ có bi n pháp x lý k p th i, phù h p; công tác ki m tra, theo dõi, giám sát kho n vay, khách hàng sau khi c p tín d ng chưa thư ng xuyên, còn sơ sài, mang tính hình th c; trình ñ , kinh nghi m c a cán b liên quan trong vi c nh n di n r i ro tín d ng còn h n ch , chưa nh n di n ñ y ñ , chính xác, k p th i các d u hi u r i ro ñã, ñang và s x y ra trong ho t ñ ng tín d ng. 2.4.2. Th c tr ng ño lư ng r i ro tín d ng - Th c tr ng phân tích, ño lư ng r i ro tín d ng: Khi phát sinh kho n c p tín d ng và ñ nh kỳ hàng tháng ngân hàng ti n hành phân tích, ño lư ng r i ro tín d ng ñ th c hi n chính sách c p tín d ng ñ i v i khách hàng, xác ñ nh m c ñ r i ro có th ch p nh n ñư c, trích l p d phòng r i ro ñ tài tr r i ro tín d ng. T năm 2006 ñ n nay, ngân hàng th c hi n phân tích, ño lư ng r i ro tín d ng theo Quy t ñ nh 493/2005/QĐ-NHNN ngày 22/4/2005 c a Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam, c th như sau: + Đ i v i các khách hàng là cá nhân, khách hàng là t ch c mà chưa ñ ñi u ki n x p h ng tín d ng n i b ñang quan h tín d ng: Khi phát sinh kho n c p tín d ng và ñ nh kỳ hàng tháng, ngân hàng th c hi n phân lo i n , ño lư ng r i ro tín d ng toàn b danh m c c p tín d ng theo theo Đi u 6 c a Quy t ñ nh 493. Theo ñó, toàn b các kho n c p tín d ng này ñư c phân lo i thành 5 nhóm n . + Đ i v i khách hàng là t ch c ñ ñi u ki n x p h ng tín d ng n i b : Ngân hàng th c hi n phân lo i n , ño lư ng r i ro tín d ng trư c khi xem xét c p tín d ng và ñ nh kỳ hàng tháng x p h ng tín d ng n i b ñ i v i toàn b danh m c c p tín d ng theo Đi u 7 c a Quy t ñ nh 493. Ngân hàng s d ng phương pháp ch m ñi m các nhóm ch tiêu tài chính, phi tài chính c a t ng khách hàng; k t h p v i phương
14 pháp chuyên gia; phương pháp th ng kê ñ x p h ng khách hàng. Trong m i nhóm ch tiêu tài chính ho c phi tài chính, bao g m các ch tiêu nh ; s lư ng ch tiêu nh , thang ñi m và tr ng s c a m i ch tiêu khác nhau ñ i v i m i lo i khách hàng hay ngành kinh t khác nhau. Căn c vào t ng s ñi m ñ t ñư c, khách hàng ñư c phân lo i vào m t trong các m c x p h ng sau: Nhóm n ơ Đi m s X p h ng T 99 ñ n 100 ñi m AAA N nhóm 1 T 83 ñ n dư i 99 ñi m AA T 77 ñ n dư i 83 ñi m A T 71 ñ n dư i 77 ñi m BBB N nhóm 2 T 65 ñ n dư i 71 ñi m BB T 59 ñ n dư i 65 ñi m B N nhóm 3 T 53 ñ n dư i 59 ñi m CCC T 44 ñ n dư i 53 ñi m CC N nhóm 4 T 35 ñ n dư i 44 ñi m C N nhóm 5 Dư i 35 ñi m D Trên cơ s k t qu phân tích, ño lư ng r i ro tín d ng, Ngân hàng ch p nh n m c ñ r i ro ñ th c hi n các chính sách khách hàng ñ i v i ho t ñ ng tín d ng như sau: + Chính sách ti p th . ♦ Đ i v i kho n n nhóm 1 theo Đi u 6 Quy t ñ nh 493, nhóm khách hàng ñư c x p lo i AAA, AA, A theo Đi u 7 Quy t ñ nh 493: Ngân hàng ñánh giá là khách hàng m c tiêu, không ng ng tăng cư ng m r ng ñ phát tri n b n v ng m i quan h ñ i v i khách hàng hi n h u và thư ng xuyên quan tâm, ti p th khách hàng m i. ♦ Đ i v i kho n n nhóm 2 theo Đi u 6 Quy t ñ nh 493, nhóm khách hàng ñư c x p lo i BBB, BB theo Đi u 7 Quy t ñ nh 493: Ngân hàng th c hi n chính sách duy trì nh m ñáp ng nhu c u c p tín d ng phù h p c a khách hàng. Đ i v i khách hàng m i có m c x p h ng BBB, khách hàng n nhóm 2: Xác ñ nh chính sách ti p th có ch n l c phù h p v i ñ nh hư ng ho t ñ ng tín d ng trong t ng th i kỳ. + Chính sách c p tín d ng ñ i v i m c ñ r i ro x p lo i theo Đi u 7 Quy t ñ nh 493 như sau: Nhóm khách hàng Chính sách c p tín d ng - Cho vay d án: V n cho vay ≤ 85% T ng v n ñ u tư AAA, AA - Cho vay v n lưu ñ ng, c p b o lãnh theo h n m c - Cho vay d án: V n cho vay ≤ 83% T ng v n ñ u tư A - Cho vay v n lưu ñ ng, c p b o lãnh theo h n m c - Cho vay d án: V n cho vay ≤ 80% T ng v n ñ u tư BBB - Cho vay v n lưu ñ ng, c p b o lãnh: Xem xét áp d ng theo h n m c, khuy n khích c p tín d ng theo món - Cho vay d án: Không khuy n khích; trư ng h p c n BB thi t: V n cho vay ≤ 75% T ng v n ñ u tư
15 - Cho vay v n lưu ñ ng, c p b o lãnh: H n ch áp d ng theo h n m c, ch y u c p tín d ng theo món - Rút d n dư n : C p tín d ng t o ngu n thu tr n B, CCC, CC - Dư n cho vay không vư t 80% s thu n g c C, D Không c p tín d ng m i + Chính sách tài s n b o ñ m (TSBĐ) ñ i v i m c ñ r i ro x p lo i theo Đi u 7 Quy t ñ nh 493 như sau: Giá tr TSĐB x H s giá tr tài s n T l TSBĐ = X 100% T ng s dư cho vay, c p b o lãnh + Chính sách c p tín d ng và chính sách tài s n b o ñ m (TSBĐ) ñ i v i m c ñ r i ro x p lo i theo Đi u 6 Quy t ñ nh 493. Như v y, vi c áp d ng h th ng x p h ng tín d ng n i b ñ ño lư ng r i ro tín d ng theo Đi u 7 Quy t ñ nh 493 là h th ng ñư c ñánh giá ti m c n v i các tiêu chu n ñ nh h ng tín d ng qu c t , góp ph n quan tr ng trong vi c ñánh giá ñúng th c tr ng m c ñ r i ro tín d ng, ph c v t t cho vi c th c hi n chính sách ti p th và c p tín d ng ñ i v i khách hàng, ñ nh kỳ giám sát m c ñ r i ro danh m c tín d ng, làm cơ s trích d phòng ñ tài tr r i ro tín d ng. - Phân tích k t qu ño lư ng r i ro tín d ng. Tính ñ n cu i năm 2010: Dư n nhóm 1 là 913,5 t ñ ng, tăng 656,3 t ñ ng (tăng 255,3%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 83,9% t ng dư n ; t c ñ tăng bình quân c giai ño n là 28,3%/năm, t tr ng bình quân hàng năm c a c giai ño n là 72,8%. Dư n nhóm 2 là 140,5 t ñ ng, tăng 45,6 t ñ ng (tăng 47,9%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 12,9% t ng dư n ; t c ñ tăng bình quân c giai ño n là 7,9%/năm, t tr ng bình quân hàng năm c a c giai ño n là 18,3%. Dư n nhóm 3 là 2,7 t ñ ng, gi m 52,4 t ñ ng (gi m 95,1%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 0,2% t ng dư n ; t c ñ tăng bình quân c giai ño n là 436,6%/năm, t tr ng bình quân hàng năm c a c giai ño n là 7,2%. Dư n nhóm 4 là 27,5 t ñ ng, tăng 426,2 t ñ ng (tăng 2.015%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 2,5% t ng dư n ; t c ñ tăng bình quân c giai ño n là 453%/năm, t tr ng bình quân hàng năm c a c giai ño n là 0,6%. Dư n nhóm 5 là 4,7 t ñ ng, gi m 12,8 t ñ ng (gi m 73,1%) so v i năm 2006; chi m t tr ng 0,4% t ng dư n ; t c ñ tăng bình quân c giai ño n là 56,8%/năm, t tr ng bình quân hàng năm c a c giai ño n là 1,1%. Như v y, quy mô, t c ñ và t tr ng các kho n n có m c ñ r i ro khác nhau có s thay ñ i, chuy n bi n ñáng k , ph n ánh ñúng m c ñ r i ro c a các kho n n . S chuy n d ch các nhóm n theo chi u hư ng tích c c. 2.4.3. Ki m soát r i ro tín d ng 2.4.3.1. Các chính sách, công c ki m soát r i ro tín d ng - Đ nh hư ng tín d ng: Trên cơ s ñ nh hư ng chính sách tín d ng c a Ngân hàng ĐT&PT Vi t Nam, phân tích môi trư ng kinh doanh (Môi trư ng kinh t xã h i và môi trư ng kinh doanh ngành ngân hàng trên ñ a bàn), phân tích tình hình ho t ñ ng và ñi m manh – ñi m y u, cơ h i – thách th c c a ngân hàng ñ xây d ng ñ nh
16 hư ng tín d ng nh m ñ nh hư ng và ki m soát r i ro trong ho t ñ ng tín d ng, bao g m các ch tiêu chính như: Ch tiêu ki m soát tăng trư ng tín d ng; ch tiêu v chuy n d ch cơ c u tín d ng; t l n x u. - Quy trình c p tín d ng: Quy trình c p tín d ng quy ñ nh v trình t , th t c, th m quy n c p tín d ng ñ i v i khách hàng; quy trình này bu c t t c các cán b có liên quan t khâu ti p th khách hàng, l p ñ xu t c p tín d ng cho ñ n khi thanh lý h p ñ ng c p tín d ng ph i tuân th trình t , th t c c p tín d ng. Quy trình c p tín d ng áp d ng t i Ngân hàng ĐT&PT Kontum g m các bư c ch y u sau: Bư c 1: Ti p th khách hàng, l p Báo cáo ñ xu t c p tín d ng. Bư c 2: Phê duy t Báo cáo ñ xu t tín d ng Bư c 3: Th m ñ nh r i ro Bư c 4: Phê duy t c p tín d ng Bư c 5: Th c hi n các th t c sau phê duy t Bư c 6: Gi i ngân ho c phát hành b o lãnh Bư c 7: Giám sát và ki m soát - Xây d ng mô hình t ch c c p tín d ng, qu n tr r i ro tín d ng: Giai ño n 2006-2010, Ngân hàng ĐT&PT t nh Kontum t p trung chuy n ñ i t mô hình c a m t ngân hàng truy n th ng sang mô hình ngân hàng hi n ñ i, tách v m t t ch c gi a kh i kinh doanh, kh i qu n lý r i ro, kh i tác nghi p và kh i h tr ; ho t ñ ng tr c tuy n, có hi u qu ñ ph c v t t nh t nhu c u c p tín d ng cho khách hàng; ñ m b o an toàn trong ho t ñ ng kinh doanh tín d ng; góp ph n nâng cao hi u qu ho t ñ ng cho ngân hàng; ñáp ng yêu c u ki m soát n i b . Do ñó, ñã t o l p ñư c cơ c u t ch c hư ng theo thông l qu c t , ñáp ng yêu c u qu n tr r i ro tín d ng ñã ñư c th c hi n qua 3 khâu: Đ xu t - Phê duy t/qu n lý r i ro - Tác nghi p, ñ m b o nguyên t c trong qu n tr r i ro tín d ng là “ Qu n tr r i ro tín d ng ph i ñư c th c hi n ñ c l p, tách bi t v i quá trình c p tín d ng” theo mô hình sau: Giám ñ c H i ñ ng tín d ng Phó giám ñ c ph trách Phó giám ñ c ph Quan h khách hàng trách tác nghi p Phòng Quan h Các Phòng giao Phòng Qu n Phòng Qu n khách hàng d ch khu v c lý r i ro tr tín dung Quan h tr c tuy n: . Quan h ch c năng: Ngân hàng có quy ñ nh ch c năng, nhi m v c th c a các phòng ch c năng tham gia trong quá trình c p tín d ng, qu n tr r i ro tín d ng.
17 - Xây d ng ñ i ngũ cán b : Ngân hàng ñã t p trung tuyên truy n, ph bi n và tri n khai th c hi n 2 b quy chu n: B quy t c ng x và B quy chu n ñ o ñ c ngh nghi p ñ n toàn th cán b c a mình ñ xây d ng văn hóa Ngân hàng ĐT&PT Vi t Nam. Đ ng th i tăng cư ng công tác ñào t o, ñào t o l i ki n th c, rèn luy n k năng th c hi n th m ñ nh và ñánh giá r i ro tín d ng, ý th c tuân th pháp lu t và quy trình nghi p v cho ñ i ngũ cán b làm công tác tín d ng ñư c nâng cao, góp ph n quan tr ng trong vi c ki m soát, phòng ng a r i ro tín d ng. 2.4.3.2. Ki m soát r i ro tín d ng - Khi ho t ñ ng kinh doanh c a khách hàng xu t hi n các d u hi u r i ro, có nguy cơ phát sinh r i ro, ngân hàng th c hi n các bi n pháp ñ gi m thi u, kh c ph c như sau: + Qu n lý giám sát kho n vay: Th c hi n vi c giám sát kho n vay và thu th p các thông tin v tình hình tài chính, tình hình ho t ñ ng s n xu t kinh doanh và các thông tin có liên quan khác ñ giám sát kho n vay m t cách ch t ch , xác ñ nh m c ñ nghiêm tr ng c a v n ñ , ñánh giá nguyên nhân gây ra r i ro ñ có bi n pháp x lý phù h p. + Rà soát và xét l i tài s n b o ñ m n vay c a khách hàng v m t pháp lý, ti n hành ñ nh l i giá tr tài s n b o ñ m theo giá th trư ng c a tài s n, yêu c u b sung thêm tài s n; hoàn thi n h sơ pháp lý c a kho n vay. + Đ i v i các khách hàng ñư c ngân hàng ñánh gía là khó khăn t m th i, c n duy trì ho t ñ ng s n xu t kinh doanh, ngân hàng th c hi n bi n pháp thu h i n cũ, cho vay m i ñ duy trì ho t ñ ng theo nguyên t c cho vay m i không vư t 80% s thu n g c. + Đ i v i các khách hàng ñư c ngân hàng ñánh gía là không có kh năng ph c h i thì áp d ng bi n pháp thu h i n . - Tùy theo m c ñ và nguyên nhân phát sinh r i ro c a t ng kho n c p tín d ng, ngân hàng ñã áp d ng các bi n pháp x lý như: Khách hàng t tr n , khuy n khích khách hàng tr n , phát m i tài s n b o ñ m, kh i ki n, x lý b ng qu d phòng r i ro - Phân tích k t qu th c hi n các bi n pháp ki m soát, gi m thi u r i ro tín d ng. T ng s n x lý, thu h i t năm 2007 ñ n năm 2010 là 58,76 t ñ ng. Trong ñó: Thu n t bi n pháp khách hàng t tr là ch y u, ñ t hi u qu cao nh t, s thu ñư c 50,43 t ñ ng, chi m 85,8% t ng n thu h i; thu n t bi n pháp kích thích khách hàng tr n là 0,94 t ñ ng, chi m 1,6% t ng n thu h i; thu n t bi n pháp khách hàng bán tài s n th ch p là 2,91 t ñ ng, chi m 4,9% t ng n thu h i; thu n t bi n pháp kh i ki n là 4,48 t ñ ng, chi m 7,7% t ng n thu h i. Như v y, ngân hàng ñã tích c c tri n khai nhi u bi n pháp có hi u qu ñ ki m soát r i ro tín d ng ñ gi m thi u, kh c ph c r i ro tín d ng. Tuy nhiên, quá trình x lý thu h i các kho n n x u còn m t s h n ch như: Công tác x lý, thu h i n x u th c hi n chưa quy t li t, th i gian x lý, thu h i n x u kéo dài, hi u qu chưa cao; vi c gi i quy t tranh ch p, t t ng t i Tòa án thư ng kéo dài, vi c x lý tài s n b o
18 ñ m khó khăn, ph thu c r t nhi u vào s ph i h p c a cơ quan Thi hành án, Công an, Tòa án, y ban nhân dân các c p; th c hi n các th t c sáp nh p, gi i th , phá s n ti n hành ch m, quá trình x lý kéo dài. 2.4.4. Tài tr r i ro tín d ng 2.4.4.1. Trích d phòng r i ro tín d ng - Trên cơ s k t qu phân lo i n hàng quý và hàng năm, ngân hàng tính toán và trích l p d phòng ñ tài tr r i ro tín d ng. Trư ng h p s d phòng ph i trích theo k t qu phân lo i n kỳ hi n hành l n hơn s dư qu d phòng cu i kỳ trư c thì ph i trích thêm ph n qu d phòng r i ro còn thi u, trư ng h p s d phòng ph i trích theo k t qu phân lo i n kỳ hi n hành nh hơn s dư qu d phòng cu i kỳ trư c thì th c hi n thoái trích qu d phòng qu d phòng r i ro th a. Qu d phòng r i ro ñư c h ch toán vào chi phí. D phòng r i ro bao g m: D phòng r i ro chung và D phòng r i ro c th : + D phòng chung ñư c xác ñ nh b ng 0,75% t ng giá tr c a các kho n n t nhóm 1 ñ n nhóm 4. + D phòng c th (R) là kho n ti n ñư c trích l p trên cơ s phân lo i c th các kho n n theo quy ñ nh t i ñi u 6, ñi u 7 Quy t ñ nh 493 ñ d phòng cho nh ng t n th t tín d ng, ñư c xác ñ nh theo công th c: R = max {0, (A - C)} x r. Trong ñó: R: S ti n d phòng c th ph i trích, A: Giá tr c a kho n n , C: Giá tr kh u tr c a tài s n ñ m b o, r: T l trích l p d phòng c th ñ i v i t ng nhóm n (N nhóm 1: r = 0%, n nhóm 2: r = 5%, n nhóm 3: r = 20%, n nhóm 4: r = 50%, n nhóm 5: r = 100%). Giá tr kh u tr c a tài s n ñ m b o (C) = giá tr th m ñ nh x (nhân) t l ch p thu n theo tính pháp lý x (nhân) t l ch p nh n theo lo i tài s n x (nhân) t l ch p thu n theo kh năng phát m i. Như v y, vi c th c hi n trích d phòng r i ro t i Ngân hàng ĐT&PT Kontum tuân th theo quy ñ nh c a Ngân hàng nhà nư c Vi t Nam. Tuy nhiên, v quy ñ nh giá tr kh u tr c a tài s n ñ m b o (C) ñư c quy ñ nh c th hơn và ñư c ñi u ch nh phù h p v i tính pháp lý và kh năng phát m i c a tài s n. Đi u này cho th y ngân hàng r t quan tâm ñ n tính pháp lý và kh năng phát m i c a tài s n ñ h n ch t i ña t n th t khi có r i ro tín d ng x y ra. - Phân tích k t qu trích l p qu d phòng r i ro tín d ng: + Năm 2007, ngân hàng ch trích ñư c 15,95 t ñ ng qu d phòng r i ro tín d ng, s còn thi u so v i s d phòng ph i trích là 12,55 t ñ ng, do: Th nh t là l i nhu n ñ t th p, th hai là do n x u năm 2007 l n. Đ ñ m b o trích ñ ngu n d phòng r i ro theo quy ñ nh, ngân hàng ñã ñ ngh Ngân hàng ĐT&PT Vi t Nam trích h qu d phòng r i ro s ti n là 12,55 t ñ ng. + T năm 2008 ñ n năm 2010, ngân hàng ñã trích ñ qu d phòng r i ro theo s d phòng r i ro ph i trích theo k t qu phân lo i n hàng năm. Riêng năm 2009, s dư qu d phòng r i ro l n hơn s d phòng ph i trích theo k t qu phân lo i n nên ñã thoái trích d phòng chênh l ch s ti n 3,41 t ñ ng hoàn nh p. Đi u này cho
19 th y ho t ñ ng c a ngân hàng ngày càng có hi u qu , không nh ng ñ m b o trích ñ d phòng r i ro mà còn ñ t ñư c m c tiêu l i nhu n k ho ch hàng năm. 2.4.4.2. Tài tr r i ro tín d ng - Ngân hàng th c hi n tài tr r i ro tín d ng cho các ñ i tư ng khách hàng v i các ñi u ki n, trình t và th t c như sau: + Đ i tư ng và ñi u ki n kho n n ñư c xem xét tài tr r i ro tín d ng. ♦ Khách hàng là t ch c, doanh nghi p b gi i th , phá s n: Đi u ki n là ñã hoàn thành th t c gi i th , phá s n theo quy ñ nh c a pháp lu t và không còn ngu n tr n ngân hàng sau khi k t thúc gi i th , phá s n ho c ngu n tr n ñư c ñánh giá là khó có kh năng thu h i ho c n u thu h i ñư c thì th i gian thu h i kéo dài. ♦ Khách hàng là cá nhân b ch t ho c m t tích: Đi u ki n là có gi y ch ng t ho c gi y xác nh n m t tích do cơ quan có th m quy n c p và hoàn c nh gia ñình ngư i vay g p khó khăn v tài chính. ♦ Khách hàng x p n nhóm 5, các kho n n khoanh ch Chính ph x lý: Đi u ki n là khách hàng g p khó khăn v tài chính ( Đ i v i khách hàng là t ch c kinh t : Báo cáo tài chính năm li n trư c v i năm ñ xu t x lý r i ro tín d ng th hi n k t qu kinh doanh thua l ho c có l lu k ho c v n ch s h u âm; ñ i v i khách hàng cá nhân: Có báo cáo gi i trình hoàn c nh ngư i vay g p khó khăn v tài chính) và ngân hàng ñã n l c, s d ng m i bi n pháp thu h i n nhưng không thu ñư c. + Trình t th c hi n. ♦ Đ nh kỳ cu i quý, phòng Quan h khách hàng, các Phòng giao d ch rà soát danh m c các kho n n x u thu c ñ i tư ng và ñ ñi u ki n s d ng d phòng ñ x lý r i ro tín d ng thì l p T trình ñ xu t x lý r i ro trình Phó Giám ñ c ph trách Quan h khách hàng xem xét, phê duy t. ♦ Sau khi có ý ki n ñ ng ý c a Phó Giám ñ c ph trách Quan h khách hàng, các phòng g i h sơ và T trình sang Phòng Qu n lý r i ro ñ rà soát, t ng h p, n u ñ ñi u ki n thì l p T trình x lý r i ro trình Giám ñ c Chi nhánh xem xét, phê duy t. Trư ng h p ñ ng ý thì ti p t c trình H i ñ ng tín d ng xem xét, phê duy t. ♦ H i ñ ng tín d ng xét duy t các kho n n ñ xu t s d ng d phòng ñ x lý r i ro tín d ng ñ trình H i ñ ng x lý r i ro tín d ng Ngân hàng ĐT&PT Vi t Nam xem xét, phê duy t. + Th c hi n quy t ñ nh x lý r i ro tín d ng. + Theo dõi, giám sát, thu h i kho n n ñã ñư c tài tr r i ro tín d ng. + Xu t toán n h ch toán ngo i b ng x lý t d phòng r i ro tín d ng. - K t qu tài tr r i ro tín d ng: Năm 2007, ngân hàng ñã s d ng qu d phòng r i ro ñ tài tr r i ro tín d ng s ti n 13,55 t ñ ng cho kho n n khoanh cà phê ( Kho n n này khoanh n theo quy t ñ nh c a Chính Ph ). T năm 2008 ñ n năm 2010, chưa s d ng qu d phòng r i ro tín d ng ñ tài tr r i ro tín d ng do các kho n n chưa ñ ñi u ki n ñ tài tr r i ro theo quy ñ nh. - K t qu t n thu h i n các kho n n ñã ñư c tài tr r i ro tín d ng: T ng s n t n thu h i các kho n n ñã tài tr r i ro t năm 2007 ñ n năm 2010 là 65,704 t
20 ñ ng. Trong ñó: Bi n pháp ñôn ñ c khách hàng tr n thu ñư c 0,124 t ñ ng, chi m 0,3% t ng s n thu h i; bi n pháp kích thích khách hàng tr n thu ñư c 36,417 t ñ ng, chi m 55,4% t ng s n thu h i; bi n pháp bán tài s n th ch p thu ñư c 5,921 t ñ ng, chi m 9,0% t ng s n thu h i; bi n pháp bán n thu ñư c 20,181 t ñ ng, chi m 30,7% t ng s n thu h i; bi n pháp kh i ki n thu ñư c 3,061 t ñ ng, chi m 4,6% t ng s n thu h i. Qua s li u k t qu t n thu h i các kho n n ñã tài tr r i ro tín d ng cho th y: Ngân hàng ñã th c hi n các bi n pháp t n thu h i n phù h p v i ñ c ñi m, ñi u ki n th c t c a t ng kho n n và ñã thu h i n ñ t k t qu t t, gi m thi u ñ n m c t i ña t n th t cho ngân hàng. Tóm l i, qua phân tích th c tr ng công tác qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng ĐT&PT t nh Kontum cho th y: Công tác qu n tr r i ro tín d ng th c s ñư c tri n khai t năm 2006 và t ng bư c hoàn thi n vi c nh n di n r i ro, các công c ño lư ng, ki m soát r i ro tín d ng và th c hi n tài tr r i ro tín d ng. Công tác qu n tr r i ro tín d ng góp ph n quan tr ng trong vi c ph n ánh ñúng b n ch t, m c ñ r i ro t ng kho n n ; ki m soát ñư c ch t lư ng tín d ng m c cho phép; có bi n pháp x lý phù h p, thu h i n x u ñ t k t qu t t; ch ñ ng ñư c qu d phòng ñ tài tr r i ro tín d ng th i gian qua. Đ ñ m b o ho t ñ ng tín d ng c a ngân hàng an toàn, phát tri n b n v ng và hi u qu trong ñi u ki n h i nh p kinh t qu c t , môi trư ng c nh tranh ngày càng kh c nghi t hơn, c n ti p t c nghiên c u cơ s lý lu n v qu n tr r i ro tín d ng và v n d ng ñ hoàn thi n công tác qu n tr r i ro tín d ng trong th i gian t i theo nh ng chu n m c, thông l qu c t và phù h p v i ñi u ki n, ñ c ñi m c a ngân hàng. CHƯƠNG 3 M T S GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC QU N TR R I RO TÍN D NG T I NGÂN HÀNG ĐT&PT T NH KONTUM 3.1. Đ nh hư ng ho t ñ ng giai ño n 2011-2013 - M c tiêu chi n lư c: Xây d ng Ngân hàng ĐT&PT t nh Kontum tr thành m t ñơn v thành viên m nh c a T p ñoàn Tài chính – Ngân hàng ĐT&PT Vi t Nam kinh doanh ña d ng trong lĩnh v c tài chính, ti n t ; ho t ñ ng theo thông l và chu n m c qu c t ; v i quy mô, ch t lư ng và hi u qu ho t ñ ng hàng ñ u trong các ngân hàng thương m i ho t ñ ng t i t nh Kontum. - Các ñ nh hư ng và chính sách qu n tr r i ro tín d ng. + T p trung tái cơ c u khách hàng, ña d ng danh m c tài s n có nh m nâng cao hi u qu , ch t lư ng, ch ñ ng ki m soát r i ro và tăng trư ng b n v ng. + Phát tri n ho t ñ ng ngân hàng bán l , n m gi th ph n l n v dư n , huy ñ ng v n và d ch v bán l nh m phân tán r i ro và phát tri n b n v ng. + Nâng cao năng l c qu n lý r i ro; áp d ng các thông l t t nh t; hoàn thi n phương pháp xác ñ nh và ño lư ng r i ro tín d ng có hi u qu ; t p trung hoàn thi n