Vật lý 12 và hướng dẫn thiết kế bài giảng nâng cao và hướng dẫn thiết kế bài giảng (Tập 1): Phần 2

Chia sẻ: Gió Biển | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:131

Thêm vào BST

Báo xấu

105
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nối tiếp nội dung phần 1 Tài liệu Thiết kế bài giảng Vật lý 12 nâng cao (Tập 1), phần 2 giới thiệu tới người đọc cách thiết kế bài giảng Vật lý nâng cao về vấn đề: Sóng cơ, dao động và sóng điện từ. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vật lý 12 và hướng dẫn thiết kế bài giảng nâng cao và hướng dẫn thiết kế bài giảng (Tập 1): Phần 2

CHI/ONG III. SONG CO BAI14 SONG CO - PHl/ONG TRINH SONG I - MUC TifiU 1. Ve kiln thiic - Hiiu dupe hien tupng sdng co, nim dupc dinh nghTa song co. - Quan sat GV tien hanh thf nghiem vl sdng dpc sdng ngang, tir dd, phan biet dupc sdng dpc va sdng ngang. - Giai thich dupc nguyen nhan tao thanh sdng co. - Neu dupc y nghTa cac dai lupng dac trung cho sdng co : bien dp, chu ki, tin sd, budc sdng, tdc dp truyin sdng. - Xic dinh dupe bien dp sdng va budc sdng cua sdng trong kenh sdng nude. - Lap dupc phuang trinh sdng va dua vao phuang trinh nay, neu dupc tinh tuan hoan theo khdng gian va theo thdi gian ciia sdng. 2. Ve ki nSng - Quan sit GV tiln hanh thi nghiem, tir dd, riit ra kei luan vl chuyin ddng cua mdi phin tir cua mdi trudng va chuyin ddng lan truyin cua sdng. - Giai thich hien tupng vat 11. - Giai toan vat If vl phuang trinh sdng co, tdc dp truyin sdng va budc sdng. II-CHUXNBI Giao viin - Ld xo dl lam sdng ngang va sdng dpc. - Kenh sdng nude (neu ed). - Ve hinh 14.3 va 14.4 SGK tren giiy khd AQ. - Chuin bi phin mIm Sdng co hpc cua tic gia Pham Xuan Que va may chieu projector (ne'u cd). - Phie'u hpc tap cho HS. 123
Hoc sinh - On lai cac kien thiic vl phuang trinh dao ddng dilu hoa cua con lie Id xo, eac dai lupng dac trung cua dao ddng. Ill - THifi'T Kfi' H O A T D 6 N G DAY - H O C Hoat d d n g cua hgc sinh Trg giiip cua giao vien Hoat dgng 1 Kiem tra, chuan bj dieu kien GV neu cau hdi kilm tra kie'n thiie cu: xuat phat. Dat van de. - Viei phuang trinh dao ddng ciia con lie Id xo va neu y nghTa cac dai lupng HS suy nghT ca nhan tim cau tra dac trung ciia dao ddng dilu hoa? Idi. Dgt vdn de : Hing ngay, ta thudng nghe ndi den sdng nude, sdng am, lan sdng dien do dai phat thanh truyin di. HS y thiic dupe van dl ciia bai hpc. Vay sdng la gi ? Nd cd nhiing tfnh chit gi ? Bai hpc ngay hdm nay giiip chiing ta nghien ciiu dilu dd. Hoat dgng 2 Tim hieu hien tugng sdng co hgc. GV cho HS xem hinh anh mat nude khi cd mdt vien da dupc nem xudng qua HS quan sat va md ta hien tupng may chieu projector va yeu ciu HS mo - Khi nem vien d i xudng nude, ta hien tupng. tren mat nude xuat hien nhirng GV cho HS xem hinh anh sdng nude vdng trdn ddng tam loi, Idm xen ke trong kenh tao sdng nude. lan rdng din tao thanh sdng nude. 124
Hoat ddng cua hgc sinh Trg giiip cua giao vien HS dua ra cae nhan xet khac nhau: GV neu cau hdi dl HS tim hiiu hien Nhdn xet 1 ; - Cac phin tir cua mdi | tupng sdng ca: trudng dupc truyin di khi sdng lan ; - Nhan xet gi vl chuyin ddng cua mdi truyin. phin tu cua mdi trudng truyin sdng khi Nhdn xet 2 : - Cac phin tii eiia mdi • ed chuyin ddng Ian truyin sdng trong trudng dao ddng tai chd khi sdng ; mdi trudng ? lan truyin. ; Ke't lugn : Mieng xd'p nhd ndi tren ; GV tie'n hanh thi nghiem vdi kenh sdng mat nude dao ddng len xudng tai : nude khi bd mdt mieng xd'p nhd ndi tren chd, cdn cac dinh sdng chuyin ; mat nude dao ddng va yeu ciu HS riit ra ddng theo phuang nim ngang ngay i kei luan. cang ra xa tam dao ddng. Vay cac ; phin tir ciia mdi trudng dao ddng tai chd khi cd chuyin ddng Ian truyin sdng trong mdi trudng. GV thdng bao: HS tie'p thu, ghi nhd khai niem. - Sdng ea la dao ddng ca lan truyin trong mdi trudng. GV tie'n hanh thi nghiem vdi Id xo trong hai trudng hop a) va b), yeu ciu HS nhan xet vl phuang dao ddng ciia cac phin tir cua mdi trudng vdi phuong truyin sdng. Trudng hpp a) 1^ > - Cae phin tir dao ddng vudng gdc ; vdi phuang truyin sdng. Trudng hpp b) • - Cic phin tii dao ddng theo | . ^[] A > phuang truyin sdng. | GV thdng bao: - Khi eac phan tii cua mdi trudng dao 125
Hoat ddng ciia hgc sinh Trg giiip cua giao v i i n HS tie'p thu, ghi nhd khai niem. ddng theo phuang vudng gdc vdi phuang truyin sdng, ta ed sdng ngang. ^ Khi eac phan tir cua mdi trudng dao ddng theo phuang truyin sdng, ta ed sdng dpc. Hoat dgng 3 Giai thich sir tao thanh sdng co GV cho HS quan sat hinh ve bilu diln md hinh ciia eic phin tii sdng ngang(hinh 14.3 SGK) d nhiing thdi HS quan sat, suy nghT ea nhan, sau dilm lien tiep va neu cau hdi dl HS giai dd thaof luan chung toan Idp. thfch sur tao thanh sdng co. - GiQa eac phin tii cua spi day dan - Giiia cic phin tit cua spi day dan hdi hdi cd luc dan hdi lien kei chiing. cd luc lien kei khdng ? Luc dd la luc gi ? - O thdi dilm ban diu t = 0, tat ca - Hien tupng gi xay ra neu giiia chiing eic phin tir cua day diu diing ydn khdng cd luc lien ket ? d vi tri 7. - Truyin cho phin tir 0 mdt dao ddng T theo phuang thing diing cd chu ki dao - Trong khoang thdi gian / = —. ddng T. Nhan xet su chuyin ddng eiia cac phin tur ke tiep d cac thdi dilm tie'p phin tir 0 chuyin ddng tu vi trf can bing len vi trf cao nhat. Trong khi theo. dd, luc lien kei dan hdi keo phin tir - Hay chi ra vi tri va hudng chuyin 1 chuyin ddng theo, nhung chuyin ddng cua cic phin tir so 6 va sd 12 ciia ddng sau mdt chiit. Cung nhu the, , T 3T 5T Id xo d cac thdi diem —; — \T; —;...? chuyin ddng dupc truyin de'n phin 2 2 2 tir 2, sau phin tir 1 mdt chiit. Day (GV dimg cac mui tdn dl chi hudng cd vi tri II. chuyin ddng cua cac phin tir khi HS tra - Phin tir 0 tie'p tuc thuc hien dao Idi). ddng va dao ddng nay lin lupt - Nhan xet gi vl pha dao ddng cua cac dupe truyin cho cac phan tir tie'p phin tir cang d xa tam dao ddng ? theo cua day. Cae phin tir nay thuc hien dao ddng cimg tin so, cung bien dp vdi phin tir 0 nhung tri pha hon. 126
Hoat d d n g cua hgc sinh Trg giiip cua giao vien - Cac phin tir cang xa tam dao ddng thi cang tri pha hon cac phin tir gin tam dao ddng. HS tie'p thu, ghi nhd. GV thdng bao: - Sdng CO dupc tao thanh nhd lire lien kei dan hdi giua eac phan tur ciia mdi trudng truyin dao ddng. Mdi trudng nao cd luc dan hdi xuit hien khi hi bien dang lech thi truyin sdng ngang. Neu luc dan hdi xuat hien khi cd bien dang nen, dan thi mdi trudng truyin sdng dpc. Hoat dgng 4 Tim hieu nhOmg dai lugng ddc GV yeu ciu HS dpc SGK muc 2, sau dd trung ciia chuyen ddng sdng neu cac cau hdi dl HS tim hiiu cac dai lupng dac tnmg cua chuyin ddng sdng: HS dpc SGK, sau dd thao luan chung toan Idp. - Tit ca cac phin tir ciia mdi - So sinh chu ki va tan so ciia cic phin trudng diu dao ddng vdi cimg chu tir cua mdi trudng vdi chu ki va tin so kl va tin sd bing chu ki, tin sd ciia cua ngudn dao ddng. nguon dao ddng gpi la chu ki va - Bien dp sdng dupc xac dinh nhu the' tin sd ciia sdng. nao? Nhan xet gi vl bien dp sdng tai - Bien dp sdng tai mdi dilm trong nhirng dilm d xa tam dao ddng ? khdng gian chfnh la bidn dp dao - Budc sdng la gi ? Hai dilm each nhau ddng cua phin tir mdi trudng tai mdt budc sdng cd dac dilm gi ? dilm dd. Trong thue te, cang ra xa tam dao ddng thi bien dp sdng - Tdc dp truyin sdng dupc xac dinh cang nhd. bing cdng thiic nao ? - Budc sdng la quang dudng sdng - Ban chit ciia qua trinh truyin sdng la truyin di dupc trong mdt chu ki dao ddng. Hai dilm each nhau mdt budc sdng dao ddng cung pha vdi nhau. 127
Hoat ddng cua hgc sinh Trg giiip cua giao vidn - Tdc dp truyin sdng dupc xic dinh : v= ^=fX T - Sdng truyin dao ddng cho cac phan tir ciia mdi trudng, nghTa la truyin cho chiing nang lupng. Qua trinh truyin sdng la qua trinh truyin nang lupng. - Mdt HS dung thudc va biit da len GV yeu ciu HS xac dinh budc sdng va xac dinh budc sdng va bien dp bien dp sdng ciia sdng trong kenh sdng sdng ciia sdng trong kenh sdng nude. nude. Hoat dgng 5 Lap phuang trinh sdng, tir dd GV neu cau hdi dl HS lap phuang trinh suy ra mdt sd' tinh chat ciia sdng sdng: HS suy nghT ci nhan, sau dd thao - Gia sir dao ddng cua phan tii 0 cua luan chung toan Idp. sdng la dilu hoa, Ii dp u bie'n thien theo thdi gian : u = A cos cot thi diem M each 0 mdt khoang x cd phuang trinh dao ddng nhu the' nao ? GV neu cac cau hdi gpi y: Ta cd phuang trinh dao ddng ciia - Xet sdng truyin dpc theo true Ox, bd dilm 0 la: qua luc can dl bien dp dao ddng tai mpi 2;r dilm la nhu nhau. Dao ddng cua dilm u = Acoscot = Acos—t T M sdm pha hon hay tri pha han dao X ddng ciia dilm 0 ? Sau khoang thdi gian t = — sdng - Sau khoang thdi gian bing bao nhieu V dupc truyin tdi diem M nen thi dao ddng dupc truyin de'n diem M ? phuong trinh dao ddng cua M cd dang : 128
Hoat ddng cua hgc sinh Trg giiip cua giao vien / .\ Mw(0 = ^COS — f •Uj^it) = ACOS2TT - - - I (1) T X GV thdng bao: HS tie'p thu, ghi nhd. - Phuang trinh (1) la phuang trinh dao ddng ciia dilm M ed toa dp x tren phuang truyin sdng tai thdi dilm t gpi la phuang trinh sdng. Xet dilm tren dudng truyin sdng GV neu cau hdi dl HS tim hiiu mdt sd cd toa do X = d. Thay x = d vao tinh chai cua sdng: phuang trinh (1) ta dupc: - Tir phuang trinh sdng, suy ra tinh tuin 2;r 2TTd hoan ciia sdng theo thdi gian va khdng Up = A cos - / - - gian. ^T A , Chuyin ddng cua P la mdt dao - Xet dilm P tren dudng truyen sdng cd ddng tuin hoan theo thdi gian toa do X = d, sau khoang thdi gian bing vdi chu ki T bao nhieu thi dilm P thuc hien dupc them mdt dao ddng toan phin ? Xet vi tri cic dilm cua sdng tai mot thdi dilm xac dinh IQ. Ta ed: - Xet tai mdt thdi dilm IQ bat ki, sau quang dudng bing bao nhieu thi hinh 2TT_ 2TT ' M(X,/O) = ^COS X dang sdng dupc lap lai nhu cu ? T ' A Tir phuong trinh ta thay li dp u bie'n thien tuin hoan theo toa dp X, nghTa la cii sau mdi khoang cd dp dai bing mdt budc sdng, sdng lai cd hinh dang lap lai nhu cQ. Hoat dgng 6 Lam bai tap ap dung HS suy nghT ca nhan, sau dd thao GV yeu ciu HS lam bai tap I trong luan chung toan Idp. phie'u hpc tap. 129
Hoat d d n g cua hgc sinh Trg giiip cua giao vidn GV neu cac cau hdi gpi y: a) 1 a CO V = — = = 4m / .v t 0.3 - Tdc dp truyin sdng dupc xic djnh Budc sdng : A = v.r = 4.1,6 = 6,4m bing cdng thiic nao ? - Budc sdng va tdc dp truyin sdng lien b) Phuang trinh sdng ciia P ed he vdi nhau nhu the nao ? dang: - Phuang trinh truyin sdng tai dilm P ( t x\ cd dang nhu the' nao ? Upit) = ACOS2TT '^ [T A ^ TTt TT^ => Upit) = 0,02cos im) 0,8 2 c) Tai thdi dilm t = 3,2s, dilm P cd li dp la : ^7r.3,2 ; r ) Upit) = 0,02 COS 0,8 ~2 = 0 , 0 2 c o s - = 0(m) 2 Hoat ddng 7 Cung cd bai hgc va dinh hudng GV yeu cau HS tie'p tuc lam viec vdi nhiem vu hgc tap tie'p theo phie'u hpc tap dl ren luyen each lam bai tap trie nghiem khach quan phan sdng HS lam viec ea nhan, sau dd thao CO hpc. luan chung toan Idp. - HS vl nha lam eac bai tap 1, 2, 3, 4 SGK. - On tap cac kien thiic vl phuang trinh sdng. PHIEU HOC TAP Cau 1. Cho mdt spi day cao su nim ngang. Lam cho dau C ciia day dao ddng theo phuang thing diing vdi bien dp 2cm va chu ki l,6i-. Tai thdi dilm r = 0, C cd li dp cue dai. Sau 0,3i- thi dao ddng dupc truyin di dupc 1,2m dpc theo day. a) Tim budc sdng. 130
b) Viei phuang trinh dao ddng ciia mdt dilm P a each diu day mdt doan la 1,6m. Chpn md'c thdi gian la liic bit dau truyin dao ddng cho C tir vi tri cd li dp cue dai. c) Xac dinh li dp 7' d thdi dilm / = 3,2s. Cau 2. Kit luan nao sau day diing khi ndi vl chu ki va tin sd cua cac phin tir dao ddng ciia mdi trudng truyin sdng ? A. Cac phin tii d gin tam dao ddng cd chu ki va tin sd Idn nhat. B. Tat ca cae phin tir dao ddng vdi cung chu k i . cimg tan sd. C. Cang xa tam dao ddng, cac phan tir cd chu ki va tin sd cang Idn. D. Tai ea eac phin tir dao ddng vdi chu ki va tin sd bit ki. Cau 3. Budc sdng la A. khoang each giiia hai phin tir dao ddng tren phuang truyin sdng. B. quang dudng sdng truyin di dupc trong 1 phiit. C. khoang each giira hai phin tir dao ddng eiing pha gin nhau nhat tren phuang truyin sdng. D. quang dudng sdng truyin di dupc trong 1 giay. Cau 4. Phat bilu nao sau day diing khi ndi vl pha dao ddng ciia cac phin tir dao ddng trong mdi trudng truyin sdng ? A. Cac phin tir xa tam dao ddng sdm pha hon cac phin tir gin tam dao ddng. B. Tit ca cae phin tir dao ddng trong mdi trudng cd ciing pha dao ddng. C. Cac phin tir gin tam dao ddng sdm pha hon cac phin tir xa tam dao ddng. D. Cac phin tir nam trong khoang each bing mdt budc sdng cd cung pha dao ddng. Cau 5. Phat bilu nao sau day sai khi ndi vl tdc dp truyin sdng ? A. Td'e dp truyin sdng chinh la tdc dp truyin cac phin tir dao ddng. B. Td'e dp truyin sdng chinh la tdc dp truyin pha dao ddng. C. Tdc dp truyin sdng bing thuang sd giira budc sdng va chu ki dao ddng. D. Td'e dp truyin sdng bing tich sd giira tin so sdng vdi budc sdng. Cau 6. Mdt sdng co hpc cd chu ki bing 0,00Is truyin di vdi tdc dp 340mls thi budc sdng ciia nd la A. 340m. B. 34m. C. 3,4m. D. 0,34m. 131
Cau 7. Ban Anh lam mdt thi nghiem vdi kenh sdng nude, khi nhin thay mat cit ciia nude trong kenh sdng nude cd dang hinh sin thi ban ay bd mdt mieng xd'p ndi tren mat nude. Sau mdt chu ki dao ddng cua sdng nude trong kenh sdng thi mieng xd'p se A. dich chuyin dupc mdt budc sdng. B. dich chuyin vl phia cud'i cua kenh sdng nude. C. dich chuyin len phfa diu ciia kenh sdng nude. D. dao ddng len xudng tai vi trf tha. BAI15 PHAN XA SONG - SONG D U N G I - MUC TifiU 1. Ve kien thiic - Md ta dupc hien tupng thu dupc khi quan sat giao vien lam thf nghiem vl sir phan xa sdng va hien tupng sdng dimg tren Id xo va tren spi day. - Giai thich dupc su tao thanh sdng dtmg. - Hiiu dupc hien tupng sdng dirng, phan biet dupc nhirng dilm niit va nhii'ng dilm bung. - Van dung cac kien thiic vl sdng dimg dl lam mdt so bai tap don gian nhu xac dinh budc sdng tren spi day cd sdng dimg, xac dinh tdc dp truyin sdng... 2. Ve ki nang - Quan sit GV tien hanh thf nghiem, tir dd, riit ra kdt luan vl su phan xa sdng. - Giai thich hien tupng vat li. - Giai toan vat li vl hien tupng sdng dimg. II - C H U X N BI Giao viin - Ld xo dl lam sdng ngang va sdng dpc. - Kenh sdng nude (ne'u cd). - Bd thi nghiem vl sdng diing tren mdt spi day dan hdi. - Phie'u hpc tap cho HS. 132
Hpc sinh - On tap cae kie'n thiic vl phuang trinh sdng. Ill - THifi'T Kfi' HOAT D 6 N G DAY - HOC Hoat ddng cua hgc sinh Trg giiip cua giao vien Hoat dgng 1 Kiem tra, chuan bj dieu kien GV neu eau hdi kilm tra kie'n thiie cu: xuat phat. - Mdt ngudn sdng dao ddng vdi phuong trinh u = Acosat. Viei phuang trinh HS suy nghT ca nhan tim cau tra dao ddng cua dilm M tren phuong Idi. truyin sdng each ngudn sdng mdt doan bing d ? Hoat dgng 2 Tim hieu su phan xa sdng va GV tie'n hanh thf nghiem vdi Id xo va hien tugng sdng dimg vdi kenh sdng nude vl hien tupng sdng phan xa, ydu ciu HS quan sat va md ta HS chii y quan sat va md ta hien hien tupng. tupng. - Kit qua thi nghiem cho thay : - Bd tam khir phan xa ra khdi kenh sau khi dap vao thanh cua kenh sdng. Cho ddng co hoat ddng trong thdi sdng, bie'n dang se truyin ngupe gian rat ngin (hai vat tao sdng thue hien trd lai. dupe 1-2 chu ki chuyin ddng len xudng). Khi dd, xuit hien mdt bien dang lan truyin tren mat nude. Hien tupng gi xay ra khi bien dang truyin tdi thanh eiia kenh sdng nude ? - Bie'n dang dupc truyin din diu - Cim mdt diu A ciia Id xo dua len dua cd dinh ciia Id xo thi bi truyin xudng gay ra mdt bie'n dang tren Id xo. ngupc trd lai. Hien tupng gi xay ra khi bien dang nay truyin dpc theo Id xo din diu ed dinh - Khi bie'n dang dupe truyin cua Id xo ? ngupc trd lai d thanh kenh sdng - Hay so sanh chilu bie'n dang khi nude hoac d diu ed dinh ciia Id xo tmyin ngupc trd lai vdi chilu ciia bien thi ngupc chilu vdi chilu ciia bien dang khi dupc truyin tdi thanh ciia dang truyin tdi. kenh sdng nude hoac den diu cd dinh ciia Id xo ? 133
Hoat ddng ciia hgc sinh Trg giiip ciia giao vien GV thdng bao vl su phan xa sdng: - Neu cho dau ciia Id xo thue hien mot dao ddng dilu hoa theo phuong vudng gdc vdi Id xo thi xuat hien mdt sdng truyin de'n B gpi la sdng tdi. Sau dd, dao ddng dupc truyin ngupc lai tao thanh HS tie'p thu, ghi nhd. sdng phan xa. - Thuc nghiem chiing td, sdng phan xa cd ciing tin so va ciing budc sdng vdi sdng tdi. Nlu diu phan xa cd dinh thi sdng phan xa ngupe pha vdi sdng tdi. GV tie'n hanh thi nghiem tang tin sd HS ehii y quan sat GV tien hanh dao ddng dilu hoa ciia mdt diu Id xo thi nghiem va md ta hien tupng. hoac mdt diu spi day dl HS quan sat va yeu ciu HS md ta hien tupng quan sat duoc - Khi tang din tin so dao ddng cua Id xo, de'n mdt liic ta khdng cdn phan biet dupc sdng tdi va sdng phan xa niia. Liic dd tren Id xo xuat hien nhimg dilm diing yen xen ke vdi nhirng diem dao ddng vdi bien dp kha Idn. - Khi tang din tin sd dao ddng cua spi day bing viec thay ddi tdc dp "ZrS^^ifei^sSrt^WiJ^ s? ciia ddng co gin tren la thep dan hdi. Hien tupng thu dupc gic j nhu hien tupng d tren. GV thdng bao vl hien tupng sdng dimg: - Hien tupng thu dupc d thf nghiem tren la hien tupng sdng dimg. Nhiing dilm diing yen tren Id xo hoac tren spi day la 134
Hoat ddng cua hgc sinh Trg giiip cua giao vien nhiing diem niit, nhihig dilm dao ddng vdi bien dp cue dai gpi la nhimg dilm bung. Nhirng niit va bung xen ke, each diu nhau. Hoat dgng 3 « Giai thich su tao thanh sdng • GV neu cau hdi dl HS giai thich hien dimg tren sgi day tupng: HS thao luan chung toan Idp. - Hay giai thich hien tupng thu dupc d tren ? Xet dilm M tren spi day, dao ddng ; GV neu cac cau hdi gpi y: ciia dilm M la tdng hpp 2 dao - Xet mdt dilm M tren spi day cd mdt ddng do sdng tdi truyin tdi M va \ diu CO dinh, khi mdt dau spi day dao sdng phan xa tir B truyin tdi M. • ddng dilu hoa thi dilm M thuc hien Phuong trinh dao ddng cua dilm B \ nhirng dao ddng tit dau truyin tdi ? cd dang : Ug = A cos 2;r/r ; - Gia sir tai thdi dilm t, sdng tdi truyin de'n B va phuang trinh dao ddng cua Song tdi VV\^ d sdng tdi tai fi la Ug= A cos 27Tft thi \ >. ^ phuong trinh dao ddng do sdng tdi A M < ^ Song phan xa IB| truyin din M each B mdt doan d cd dang nhu the' nao ? - Dilm M dao ddng sdm pha hay tre pha hon dilm B ? Suy ra phuong trinh dao ddng ciia \ - Dac dilm cua sdng phan xa tai dilm B dilm M: i la gi ? (^ ^ 2TTd] - Dilm B CO dinh nen pha dao ddng ciia U;^ = A cos 2TTft + A sdng phan xa tai B cd dac dilm nhu the' i nao ? 135
Hoat ddng cua hgc sinh Trg giup cua giao viin Sdng phan xa d fi cd li dp ngupc chilu vdi li dp eiia sdng tdi. Do dd phuang trinh cua sdng phan xa d fi la: Ug =-AC0s2TTf, = Ac0s[2TTft-TT) Sdng phan xa tir B truyin de'n M, - Sdng phan xa truyin den M cd phuong phuang trinh sdng phan xa tai M la : trinh nhu the nao ? 2TTd - Sdng phan xa truyin den M sdm pha *M Acos 2TTft - TT • hay tri pha hon sdng phan xa tai B ? Ta cd phuang trinh dao ddng tdng - Hay xac dinh phuang trinh dao ddng hpp ciia dilm M : tdng hop cua dilm M ? U=UM+UM 2TTd TT u = 2 Acos A 2) TT xeos 2TTft Bien dp dao ddng tdng hop ciia dilm M la: 2TTd TT a = 2 Acos
Hoat dgng cua hgc sinh Trg giiip cua giao vien Nlu M khdng dao ddng thi: 2TTd TT , „ cos +- =0 A 2 '2TTd 7T\ + ^ = (2A: + 1)TT A 2 A 'd = k vay, neu khoang each d bing so nguyen lin nira budc sdng thi bien dp dao ddng tai dd bing 0, dilm M la mdt niit sdng. 1 U Nlu khoang each d = k + thi bien dp dao ddng tai dd cd gia tn ciic dai, diem M la mdt dilm bung sdng. HS thao luan chung toan lap. GV neu eau hdi dl HS tim dilu kien dl cd sdng diing tren spi day: - Tim dilu kien dl cd sdng dimg trdn spi day cd hai diu cd dinh va spi day cd mdt diu cd dinh va mdt diu tu do? - Ddi vdi spi day ed hai diu cd GV neu cau hdi gpi y: dinh hay mdt diu spi day cd dinh - Dd'i vdi spi day cd hai diu cd dinh thi va mdt diu dao ddng vdi bidn dp hai dau cd dinh dd ddng vai trd la niit nhd, khi cd hien tupng sdng dimg sdng hay la bung sdng ? tren spi day, chilu dai spi day - Khoang each giiia hai mit lien tiep dupe xac dinh: hoac hai bung lien tiep bang bao nhieu ? A l = n— vdi rt = 1, 2, ... n la sd - Gia sir tren spi day cd hai diu cd dinh 2 de'm dupc n bung sdng thi chilu dai spi bung sdng quan sat dugc tren spi day bing bao nhieu ? Chilu dai spi day day. 137
Hoat d d n g cua hgc sinh Trg giiip cua giao vien - Ddi vdi spi day cd mdt dau tu do lien he nhu the' nao vdi budc sdng va sd thi dau tu do phai la mdt bung bung sdng ? sdng. Chilu dai spi day bing mdt - Ddi vdi spi day cd mdt dau cd dinh va so le lin mdt phin tu budc sdng: mdt diu tu do thi diu day nao ddng vai trd la nut sdng, diu day nao ddng vai tro I = m— vdi m = 1, 3. 5, ... la mdt bung sdng ? 4 - Khoang each giira mdt niit sdng va mdt bung sdng kl nhau bing bao nhieu ? Hoat dgng 4 Lam bai tap ap dung GV yeu ciu HS lam bai tap 1 trong phie'u hpc tap. HS lam viec ca nhan, sau dd thao luan chung toan Idp. GV neu eac cau hdi gpi y. Spi day ed hai dau cd dinh. Dilu - Hai dau spi day la hai mit sdng hay kien dl cd sdng dimg tren spi day hai bung sdng ? la: - Dilu kien dl cd sdng dimg tren spi day la gi ? 2 - Td'e dp truyin sdng tren spi day dupc xic dinh bing cdng thiic nao ? =^ /I = — = 30cm n Tdc dp tmyIn sdng tren spi day la : v = / A = 50.30 = 1500cm/5. Hoat dgng 5 Cling cd bai hgc va dinh hudng GV yeu ciu HS lam cac bai tap trie nhiem vu hgc tap tie'p theo nghiem khach quan trong phieu hpc tap. HS lam viec ca nhan, sau dd thao - HS vl nha lam cac bai tap 1, 2, 3, 4 luan chung toan Idp. SGK. - On lai cac kiln thiic vl phuang trinh sdng, sdng dimg. 138
PHIEU HOC TAP Cau 1. Trong mdt thi nghiem, ngudi ta diing may rung vdi tin sd / = 5077z dl truyin dao ddng cho mdt diu spi day dan hdi cd chilu dai 60cm, dau kia eiia day dupc giir cd dinh. Ngudi ta quan sat thay sdng dimg tren day va dem dupc 4 bung sdng. Xac dinh budc tren day va td'e dp truyin sdng. Cau 2. Khi cd sdng dimg tren spi day thi budc sdng dupc xac dinh bing A. chilu dai spi day. B. khoang each giira hai niit sdng hoac hai bung sdng. C. khoang each giiia hai nut sdng hoac hai bung sdng ke' tiep. D. hai lan khoing each giiia hai niit sdng hoac hai bung sdng ke' tilp. Cau 3. Quan sat sdng dimg tren mdt spi day, mdt ban riit ra kei luan : khoang each giua hai bung sdng ke' tie'p bang A. mdt budc sdng. B. hai budc sdng. C. nira budc sdng. D. mdt phin tu budc sdng. Cau 4. Sdng dimg dupc tao ra tren day AB = 11cm vdi dau B tu do, dau A cd dinh. Budc sdng bing 4cm. Tren day cd: A. 6 bung sdng va 6 mit sdng. B. 5 bung sdng va 6 niit sdng. C. 6 nut sdng va 5 bung sdng. D. 5 bung sdng va 5 mit sdng. Cau 5. Mdt spi day chilu dai /, hai diu A, B cd dinh. Khi cho spi day dao ddng thi tren day xuit hien sdng diing. Kep mdt mau giiy nhe tren spi day, di chuyin miu giiy dd dpc theo chilu dai spi day thi tha'y ed 2 vi tri tren spi day mau giay khdng hi rai. Budc sdng dupc xac dinh: A. A = l. B. A = -- 2 3 2 C. A = -l. D. A = -l. 2 3 139
BAI16 GIAO THOA SONG I - MUC TifiU 1. Ve kien thiifc - Dua ra dupc du doan vl su tao thanh van giao thoa tren mat nude. - Ap dung phuang trinh sdng va kei qua cua viec tim sdng tdng hop cua hai song ngang eiing tan sd va cimg pha dl kilm tra du doan bing con dudng If thuyei. - Nim dupc dilu kien dl cd hien tupng giao thoa. - Nim va md ta dupc hien tupng nhilu xa cua sdng nude qua mdt khe hep. - Van dung eac kiln thiic vl giao thoa de lam mdt sd bai tap trie nghiem khach quan vl hien tupng giao thoa. 2. Ve kl n a n g - Quan sat GV tiln hanh thi nghiem, tir dd, riit ra ket luan vl su phan xa sdng. - Giai thfch hien tupng vat li. - Ren luyen cho HS dua ra du doin ed can cii. - Ren luyen cho HS giai cac bai tap trie nghiem khich quan vl hien tupng giao thoa. II-CHUXNBI Giao viin - Chuan bi phin mIm Sdng co hpc ciia tic gia Pham Xuan Que' va miy chieu projector (neu cd) dl md phdng hien tupng giao thoa sdng ca hpc. - Chuan hi bd thi nghiem vl khay sdng nude dl lam thf nghiem vl giao thoa sdng nude va hien tupng nhilu xa sdng nude qua mdt khe hep. - Phie'u hpc tap cho HS. Hpc sinh - On lai cic kiln thiic vl phuang trinh sdng, sdng dimg. 140
Ill - THifi'T Kfi' HOAT D 6 N G DAY - HOC Hoat ddng cua hgc sinh Trg giiip cua giao v i i n Hoat dgng 1 Kiem tra, chuan bi dieu kien GV neu cau hdi kiem tra kie'n thirc cu: xuat phat. Dat van de - Hay van dung phuong trinh sdng dl giai thich hien tupng sdng dung tren spi HS suy nghT ca nhan tim eau tra day dan hdi. Idi. Dgt vdn de : Bai hpc trudc chiing ta da nghien ciiu hien tupng sdng dimg tren mdt spi day dan hdi ma dao ddng ciia mdi dilm tren spi day la tdng hpp ciia HS nhan thiie dupc vin dl cua bai hai dao ddng do sdng tdi va sdng phan hpc. xa tren spi day truyin tdi. Hdm nay, chiing ta nghien ciiu dao ddng cua mdt dilm ciia mdi trudng truyin sdng ma trong mdi trudng truyin sdng cd hai ngudn sdng. Hoat dgng 2 Nghien ciiru su giao thoa cua hai Giao vien neu cau hdi vl vin d l cin song tren m$t nude nghien ciiu: HS thao luan nhdm, sau dd dai - Hien tupng gi xay ra khi cho hai dien nhdm dua ra cac du doan. ngudn dao ddng S,, S2 ciing tin sd, ciing - Tuong tu nhu hien tupng sdng pha dao ddng tren mat nude ciia mdt dimg, ta se thiy tren mat nude xuit khay nude ? hien nhiing dilm khdng dao ddng GV neu cau hdi gpi y: va nhirng dilm dao ddng vdi bien - Xet mdt dilm M tren mat nude, dao dp cue dai. ddng ciia dilm M duac truyin tir dau tdi ? GV neu cau hdi dl HS kilm tra du doan bing con dudng 11 thuyei - Bing if thuyei cd thi kilm tra du doan tren nhu the' nao? S, S2 141
Hoat d d n g ciia hgc sinh Trg giiip cua giao vien Hai ngudn 5,, 52 dao ddng eiing GV neu cau hdi gpi y dl HS kilm tra du tin sd, ciing pha thi hai sdng chiing doan bang eon dudng li thuyet. tao thanh cd ciing budc sdng. - Hai ngudn 5,, 52 dao ddng ciing tin Phuang trinh dao ddng ciia hai so, eiing pha thi hai sdng chiing tao ngudn 5|, 52 cd dang : thanh ed budc sdng nhu the' nao neu coi bien dp dao ddng eiia hai ngudn bing A 2;r i] = U2 Acos—t nhau ? T - Phuang trinh dao ddng eiia hai ngudn - Tai dilm M cd hai dao ddng do 5|, 52 cd dang nhu the' nao neu coi bien hai ngudn sdng truyin de'n la : dp dao ddng ciia hai ngudn khdng thay f d^_\ \M = ACOS2TT ddi trong qua trinh truyin sdng ? T A] - Hai dao ddng thanh phin ciia dilm M "2W "= ^eos2;r do hai ngudn 5|, 52 truyin den cd dang" AJ nhu the' nao ? Dp lech pha ciia hai dao ddng do - Xac dinh dp lech pha cua hai dao hai ngudn sdng truyin de'n la : ddng thanh phin cua dilm M va bien dp ciia dao ddng tdng hop tai M ? ^(P = ^[d2-d\) Dao ddng tai M la tdng hpp hai dao ddng tir 5, va 52 truyin den : Bien dp dao ddng tai M phu thudc vao dp lech pha giira hai dao ddng va ed gia tri la : AII = A^ + AI + 2A]A2 cos Acp = 2A^+2A^cosA(p ^ All =2A^[\ + cosAcp) Acp A,,=2A eos- 142