VÒ c¸c quan hÖ thÈm mü<br />
trong sù ph¸t triÓn x· héi<br />
<br />
Vò Träng dung(*)<br />
<br />
<br />
I. B¶n chÊt cña ho¹t ®éng thÈm mü vµ c¸c quan ®éng thÈm mü tuy vÒ c¬ b¶n liªn quan<br />
hÖ thÈm mü tíi ho¹t ®éng t×nh c¶m nh−ng nã vÉn<br />
g¾n víi lý trÝ. Tuy nhiªn, lý trÝ trong<br />
Víi c¬ chÕ kÕ thõa sinh häc vµ x· quan hÖ thÈm mü kh«ng bao giê t¸ch<br />
héi, con ng−êi cã nhiÒu ho¹t ®éng vµ c¸c khái t×nh c¶m.<br />
quan hÖ kh¸c nhau (nh− nhËn thøc, ý<br />
T×nh c¶m vµ t×nh c¶m thÈm mü lµ<br />
chÝ vµ t×nh c¶m), trong ®ã cã ho¹t ®éng<br />
kh«ng ®ång nhÊt. Nhu cÇu thÈm mü<br />
thÈm mü vµ quan hÖ thÈm mü. Ho¹t<br />
kh¸c víi c¸c nhu cÇu vÒ t×nh c¶m kh¸c ë<br />
®éng thÈm mü tuy cã liªn hÖ víi ho¹t<br />
yÕu tè kho¸i c¶m mang néi dung h−ëng<br />
®éng vËt lý, sinh häc, nhËn thøc, ý chÝ,<br />
thô vµ th−ëng ngo¹n. Nhu cÇu ngoµi<br />
nh−ng ®Æc tr−ng chñ yÕu lµ mäi ho¹t<br />
thÈm mü lu«n h−íng ®Õn chiÕm lÜnh ®èi<br />
®éng ®Òu ®−îc chi phèi tõ ho¹t ®éng<br />
t−îng, thñ tiªu ®èi t−îng, cßn nhu cÇu<br />
t×nh c¶m. V× thÕ, ng−êi ta nãi quan hÖ<br />
thÈm mü th× h−íng tíi sù miªu t¶, sù cæ<br />
thÈm mü lµ quan hÖ t×nh c¶m, quan hÖ<br />
vò, sù th−ëng ngo¹n vµ sù ®¸nh gi¸.<br />
c¶m tÝnh. Kh«ng cã ho¹t ®éng t×nh c¶m<br />
th× kh«ng thÓ cã quan hÖ thÈm mü cña B¶n chÊt cña ho¹t ®éng thÈm mü<br />
con ng−êi ®èi víi thÕ giíi - quan hÖ cña còng nh− cña c¸c quan hÖ thÈm mü lµ<br />
qu¸ tr×nh con ng−êi ®èi t−îng hãa c¸c lu«n lu«n tån t¹i d−íi d¹ng h×nh ¶nh.<br />
n¨ng lùc cña thÕ giíi c¸ nh©n th«ng qua NÕu thiÕu tÝnh ®a d¹ng cña h×nh ¶nh<br />
nh÷ng t×nh c¶m vµ chñ thÓ hãa thÕ giíi th× dï ho¹t ®éng cã nhiÒu xóc c¶m nh−<br />
kh¸ch quan b»ng t×nh c¶m, t¹o ra mét thÕ nµo nã vÉn kh«ng n»m trong quan<br />
®èi t−îng thÈm mü míi tõ t×nh c¶m. hÖ thÈm mü. NiÒm h−ng phÊn cña con<br />
ng−êi cã thÓ n¶y sinh trong qu¸ tr×nh<br />
Ho¹t ®éng cña t×nh c¶m b¾t ®Çu tõ con ng−êi h¨ng h¸i phôc vô x· héi, nç<br />
tri gi¸c, h×nh thµnh c¸c biÓu t−îng vµ lùc häc tËp v¨n hãa, say mª ph¸t minh<br />
æn ®Þnh trong c¸c ph¸n ®o¸n cña con khoa häc, phÊn ®Êu hoµn thµnh kÕ<br />
ng−êi vÒ cuéc sèng. Ho¹t ®éng t×nh c¶m ho¹ch.(*)NÕu nh÷ng ho¹t ®éng nµy g¾n<br />
lµ c¬ së cña c¸c ho¹t ®éng thÈm mü, nã víi nh÷ng h×nh ¶nh sinh ®éng cña cuéc<br />
g¾n víi së thÝch vµ kh¸t väng, hoµi b·o<br />
cña con ng−êi. Do ho¹t ®éng t×nh c¶m (*)<br />
PGS., TS., Gi¶ng viªn cao cÊp, Häc viÖn ChÝnh<br />
th−êng cã tÝnh chÊt ý thøc, nªn ho¹t trÞ – Hµnh chÝnh khu vùc I.<br />
VÒ c¸c quan hÖ thÈm mü… 23<br />
<br />
sèng th× nã sÏ n»m trong quan hÖ thÈm lµ mét gi¸ trÞ cã sù vËn ®éng biÖn<br />
mü cña con ng−êi víi cuéc sèng. Ng−îc chøng. V× lÏ ®ã mµ ng−êi ta nãi, quan hÖ<br />
l¹i, c¸c høng thó Êy g¾n víi c¸c kh¸i thÈm mü lµ mét quan hÖ gi¸ trÞ.<br />
niÖm nhËn thøc hay biÓu t−îng t©m<br />
Ho¹t ®éng thÈm mü còng nh− c¸c<br />
linh th× nã vÉn ch−a mang ý nghÜa ho¹t<br />
quan hÖ thÈm mü cña con ng−êi trong<br />
®éng thÈm mü.<br />
®êi sèng x· héi lµ mét lo¹i ho¹t ®éng<br />
Ho¹t ®éng thÈm mü lµ c¸c ho¹t tinh vi, tÕ nhÞ, nã tïy thuéc vµo lÜnh vùc<br />
®éng miªu t¶ víi tÝnh thÈm mü ®−îc thÓ cña t×nh c¶m, nh−ng g¾n liÒn víi nh÷ng<br />
hiÖn khi miªu t¶ cuéc sèng. T×nh c¶m n¨ng lùc c¸ nh©n rÊt ®a d¹ng. §ã lµ lo¹i<br />
thÈm mü kh¸m ph¸ ra nh÷ng ch©n trêi ho¹t ®éng võa phæ biÕn võa g¾n víi<br />
míi cña ®èi t−îng, nh÷ng c¸i ®Ñp, c¸i n¨ng khiÕu, tµi n¨ng vµ thiªn tµi. N¨ng<br />
cao c¶, c¸i anh hïng cña c¸c hiÖn t−îng lùc ho¹t ®éng thÈm mü cña con ng−êi<br />
cuéc sèng. HiÖu qu¶ miªu t¶ ®−îc béc lé, trong x· héi lµ rÊt kh¸c nhau. N¨ng<br />
®−îc tr×nh bµy d−íi d¹ng cuéc sèng mµ khiÕu vµ thiªn tµi ®−îc biÓu hiÖn trong<br />
qu¸ tr×nh miªu t¶ ®Ò xuÊt, ph¸t hiÖn. lÜnh vùc thÈm mü nghÖ thuËt lµ mét<br />
Nã võa chøng tá n¨ng lùc thÈm mü cña ho¹t ®éng thÈm mü rÊt ®Æc biÖt. Nã gãp<br />
chñ thÓ trong miªu t¶, võa tr×nh bµy phÇn rÊt to lín vµo thóc ®Èy, ph¸t hiÖn,<br />
®−îc søc sèng míi cña hiÖn t−îng ®−îc s¸ng t¹o sù ph¸t triÓn cña x· héi. Nã<br />
miªu t¶, võa thÓ hiÖn kh¶ n¨ng thÈm kªu gäi lßng nh©n ¸i vµ cæ vò chñ nghÜa<br />
mü x©m nhËp toµn diÖn vµo c¶ néi dung nh©n v¨n cao c¶.<br />
lÉn h×nh thøc cña hiÖn t−îng miªu t¶.<br />
Quan hÖ thÈm mü, vÒ b¶n chÊt lµ<br />
Quan hÖ thÈm mü thùc chÊt lµ mét<br />
nh÷ng quan hÖ x· héi, tuy nã g¾n liÒn<br />
quan hÖ gi¸ trÞ. C¸c ho¹t ®éng thÈm mü<br />
víi nh÷ng phót th¨ng hoa, nh÷ng n¨ng<br />
lu«n lu«n xuÊt ph¸t tõ c¸i ®Ñp, c¸i cao<br />
khiÕu c¸ nh©n, nh÷ng tµi n¨ng, nh÷ng<br />
c¶, c¸i anh hïng cña cuéc sèng. Thiªn<br />
thiªn tµi, nh−ng ®ã lµ quan hÖ mang<br />
nhiªn trë thµnh ®èi t−îng cña ho¹t ®éng<br />
tÝnh d©n téc, tÝnh thêi ®¹i rÊt s©u s¾c.<br />
thÈm mü lµ bëi v× chñ thÓ thÈm mü ®·<br />
Th«ng qua c¸c quan hÖ thÈm mü ng−êi<br />
t×m thÊy nh÷ng gi¸ trÞ thÈm mü cña tù<br />
ta thÊy nh÷ng n¨ng lùc thÈm mü cña c¸<br />
nhiªn g¾n liÒn víi thùc tiÔn cña con<br />
nh©n ®−îc ®èi t−îng hãa, c¸c vÊn ®Ò xÊu<br />
ng−êi. H«m qua c¸c gi¸ trÞ thÈm mü cña<br />
®Ñp, cao c¶, bi th−¬ng vµ anh hïng cña<br />
c¸c hiÖn t−îng tù nhiªn ch−a ®−îc ph¸t<br />
cuéc sèng ®−îc ph¶n ¸nh trong tÝnh lÞch<br />
hiÖn; h«m nay, ngµy mai gi¸ trÞ thÈm mü<br />
sö cô thÓ cña nã. §äc mét s¶n phÈm<br />
cña nã ®−îc béc lé dÇn dÇn vµ ng−îc l¹i,<br />
thÈm mü nghÖ thuËt nh− “B×nh Ng« ®¹i<br />
h«m qua ng−êi ta ®· ph¸t hiÖn ®−îc gi¸<br />
c¸o” cña NguyÔn Tr·i, ng−êi ta thÊy<br />
trÞ thÈm mü cña c¸c hiÖn t−îng tù nhiªn<br />
n¨ng lùc s¸ng t¹o cña NguyÔn Tr·i, c¸c<br />
hay hiÖn t−îng x· héi nµy, nh−ng h«m<br />
vÊn ®Ò x· héi to lín cña cuéc kh¸ng<br />
nay nã kh«ng cßn nh÷ng gi¸ trÞ thÈm mü<br />
chiÕn chèng qu©n Minh ë thÕ kû XV ë<br />
Êy n÷a. Mét con ng−êi ngµy h«m qua<br />
ViÖt Nam ®−îc ph¶n ¸nh b»ng nh÷ng<br />
ch−a lµ anh hïng, ngµy h«m nay lµ anh<br />
xóc c¶m thÈm mü thÓ hiÖn hµo s¶ng<br />
hïng. Ng−îc l¹i, ng−êi Êy h«m nay lµ<br />
lßng tù t«n d©n téc.<br />
anh hïng, ngµy mai kh«ng ph¶i lµ anh<br />
hïng. C¸c hiÖn t−îng thÈm mü thùc tÕ Cã thÓ nãi, vÒ b¶n chÊt, ho¹t ®éng<br />
kh«ng lµ mét thùc thÓ bÊt biÕn, mµ nã thÈm mü, quan hÖ thÈm mü lµ ho¹t<br />
24 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 10.2012<br />
<br />
<br />
®éng gi¸ trÞ mang tÝnh c¸ nh©n - x· héi b¹i t¹m thêi hay bÞ c¸i xÊu lÊn ¸t, th× sù<br />
v« cïng s©u s¾c. Nã kh«ng chØ lµ trÝ nhí vËn ®éng chñ yÕu cña nã vÉn lµ c¸i ®Ñp.<br />
cña x· héi mµ cßn lµ mét ®éng lùc to lín Ng−êi ta nãi c¸i ®Ñp gi÷ vÞ trÝ trung t©m<br />
ph¸t triÓn x· héi. trong quan hÖ thÈm mü, trong sù vËn<br />
®éng cña x· héi lµ v× thÕ.<br />
II. Sù vËn ®éng cña c¸c quan hÖ thÈm mü trong<br />
Quan hÖ thÈm mü lµ mét nguån<br />
®êi sèng x· héi<br />
n¨ng l−îng to lín thóc ®Èy mäi sù vËn<br />
C¸c quan hÖ thÈm mü, dï ®ã lµ c¸i ®éng x· héi tõ trong chiÒu s©u cña nã.<br />
®Ñp, c¸i cao c¶, c¸i anh hïng hay c¸i bi Nã cã kh¶ n¨ng di d−ìng tinh thÇn, t×nh<br />
th−¬ng, c¸i hµi h−íc ®Òu lµ s¶n phÈm c¶m, n¨ng lùc cña con ng−êi, gióp con<br />
cña nh÷ng ho¹t ®éng phong phó cña x· ng−êi v−ît qua nh÷ng bÕ t¾c bªn trong<br />
héi. Nã biÓu tr−ng cho nh÷ng thêi kú, hay tËp hîp con ng−êi l¹i nh»m khÝch lÖ<br />
nh÷ng søc sèng, nh÷ng xung ®éng, xung mäi n¨ng lùc s¸ng t¹o tiÒm tµng cña con<br />
®ét, nh÷ng bÕ t¾c cña c¸c qu¸ tr×nh vËn ng−êi trªn mäi lÜnh vùc cña cuéc sèng.<br />
®éng x· héi. Ng−êi ta th−êng nãi r»ng, Ho¹t ®éng thÈm mü, ®Æc biÖt lµ ho¹t<br />
mét x· héi t«n vinh nhiÒu anh hïng lµ ®éng s¸ng t¹o nghÖ thuËt cã t¸c ®éng<br />
x· héi Êy ph¶i gi¶i quyÕt rÊt nhiÒu trùc tiÕp vµ m¹nh mÏ ®Õn hÖ ý thøc x·<br />
nh÷ng khã kh¨n to lín. Mét x· héi xuÊt héi, t¹o nªn sù cæ vò, lßng say mª,<br />
hiÖn nhiÒu bi th−¬ng th× x· héi Êy ph¶i nh÷ng rung c¶m tét cïng cña ý thøc x·<br />
gi¶i quyÕt nh÷ng xung ®ét gay g¾t. héi. Quan hÖ thÈm mü mang trong nã<br />
Nh÷ng hiÖn t−îng thÈm mü hµi h−íc mét kh¶ n¨ng ®Æc biÖt, t¹o nªn sù kÝch<br />
th−êng xuÊt hiÖn ë cuèi cña nh÷ng sù thÝch t−¬ng ®ång, lµ ®éng lùc d©y<br />
chuyÓn biÕn ®Çy lè l¨ng cña x· héi mµ chuyÒn ®¸nh thøc tÊt c¶ c¸c n¬i s©u<br />
K. Marx gäi lµ nh÷ng tiÕng c−êi ®Ó nh©n th¼m cña t©m hån con ng−êi, c¸c thÕ hÖ<br />
lo¹i gi· tõ qu¸ khø mét c¸ch vui vÎ. Cã ng−êi, c¸c tÇng líp x· héi yªu quý c¸i<br />
thÓ nãi r»ng, mäi quan hÖ thÈm mü ®Òu ®Ñp chèng l¹i c¸i xÊu, v−¬n tíi c¸i cao<br />
g¾n liÒn víi sù vËn ®éng cña mçi x· héi, c¶, chèng l¹i c¸i thÊp hÌn.<br />
trong chóng ®Òu mang ý nghÜa cña<br />
Trong ®êi sèng x· héi, nÕu c¸c quan<br />
nh÷ng vÊn ®Ò x· héi.<br />
hÖ ph¸p luËt cã mét vai trß to lín trong<br />
Trong tiÕn tr×nh lÞch sö vËn ®éng viÖc ®Þnh h−íng, kiÓm so¸t c¸i ®óng, c¸i<br />
cña mäi x· héi, vÒ ph−¬ng diÖn thÈm sai cña x· héi; quan hÖ ®¹o ®øc ®Þnh<br />
mü mµ nãi, c¸i ®Ñp lu«n lµ ®éng lùc chñ h−íng, kiÓm so¸t c¸i thiÖn, c¸i ¸c cña x·<br />
®¹o ph¸t triÓn x· héi. Bëi, nh− chóng ta héi, th× quan hÖ thÈm mü ®Þnh h−íng vµ<br />
biÕt, nguån gèc c¬ b¶n cña c¸c quan hÖ kiÓm so¸t c¸i ®Ñp vµ c¸i xÊu cña x· héi.<br />
thÈm mü ®Òu do lao ®éng vµ s¸ng t¹o, Trong mçi x· héi ph¸t triÓn b×nh th−êng<br />
chiÕn ®Êu vµ c¶i t¹o cña x· héi t¹o nªn. th× c¶ ba quan hÖ nµy ®Òu ph¸t triÓn<br />
Kh«ng cã lao ®éng, kh«ng cã chiÕn ®Êu, t−¬ng t¸c. Sù vËn ®éng cña c¸c quan hÖ<br />
kh«ng cã s¸ng t¹o kh«ng thÓ cã sù vËn luËt ph¸p, c¸c quan hÖ ®¹o ®øc lµ c¬ së<br />
®éng cña x· héi theo c¸i ®Ñp, c¸i cao c¶, ®Ó ph¸t triÓn c¸i ®óng, kiÓm so¸t c¸i<br />
c¸i anh hïng. Sù tån t¹i, sù vËn ®éng, sai, ph¸t triÓn c¸i thiÖn, kiÓm so¸t c¸i<br />
sù ph¸t triÓn cña mäi x· héi ®Òu g¾n víi ¸c khi c¸c quan hÖ thÈm mü vËn ®éng.<br />
nguån lùc lao ®éng vµ chiÕn ®Êu cña x· Tuy nhiªn, c¸c quan hÖ thÈm mü khi<br />
héi. Cho dï x· héi cã sù tha hãa, thÊt vËn ®éng cã ¶nh h−ëng rÊt to lín ®Õn<br />
VÒ c¸c quan hÖ thÈm mü… 25<br />
<br />
c¸c quan hÖ ph¸p luËt vµ c¸c quan hÖ bi, c¸i hµi lµm cho mçi nh©n c¸ch trong<br />
®¹o ®øc cña x· héi. Quan hÖ luËt ph¸p sù ph¸t triÓn x· héi phong phó, cao<br />
chñ yÕu lµ quan hÖ lý trÝ nhµ n−íc, th−îng. Ho¹t ®éng thÈm mü gióp con<br />
quan hÖ ®¹o ®øc chñ yÕu lµ quan hÖ ý ng−êi v−ît lªn trªn nh÷ng nhu cÇu vËt<br />
chÝ x· héi, cßn quan hÖ thÈm mü lµ chÊt tÇm th−êng, nh÷ng ham mª chËt<br />
quan hÖ tæng hîp, quan hÖ t×nh c¶m hÑp, kh¬i dËy nh÷ng hoµi b·o lín lao<br />
®iÒu hßa kh«ng chØ quan hÖ luËt ph¸p, ®¹t tíi kh¸t väng lý t−ëng. Ho¹t ®éng<br />
quan hÖ ®¹o ®øc, mµ nã cßn tÝch lòy thÈm mü lu«n cã kh¸t väng v−¬n tíi c¸i<br />
n¨ng l−îng thóc ®Èy c¶ chiÒu h−íng ®Ñp, c¸i hµi hßa, c¸i hoµn thiÖn.<br />
ph¸t triÓn cña c¶ hai quan hÖ Êy trong<br />
sù ph¸t triÓn thèng nhÊt gi÷a n¨ng lùc Tuy nhiªn, còng cÇn ph¶i thÊy r»ng,<br />
cña c¸ nh©n víi yªu cÇu cña x· héi. trong ®êi sèng x· héi, cã nh÷ng quan hÖ<br />
thÈm mü g¾n bã chÆt chÏ víi quan hÖ<br />
Trong sù ph¸t triÓn cña x· héi, c¸i nhËn thøc, quan hÖ luËt ph¸p, quan hÖ<br />
®óng tuy ph¸t triÓn ý chÝ c«ng d©n cña ®¹o ®øc lµm cho c¸i ®óng, c¸i tèt cña ®êi<br />
con ng−êi, nh−ng quan hÖ ph¸p luËt lµ sèng x©m nhËp s©u vµ hßa quyÖn biÖn<br />
quan hÖ c−ìng bøc, do ®ã sù ph¸t triÓn chøng víi c¸i ®Ñp, c¸i cao c¶, thóc ®Èy<br />
nh©n c¸ch trë nªn cøng nh¾c. H¬n n÷a, sù ph¸t triÓn x· héi tiÕn lªn. Ng−îc l¹i,<br />
viÖc ®Þnh h−íng cña quan hÖ ph¸p luËt cã nh÷ng quan hÖ thÈm mü kh«ng g¾n<br />
®èi víi sù ph¸t triÓn x· héi kh«ng chØ bã víi c¸i ®óng, c¸i tèt, nã ph¸t triÓn<br />
®Þnh h−íng vÒ mÆt lý trÝ, mµ cßn cÇn bªn ngoµi c¸i ®óng vµ c¸i tèt, cã khi nã<br />
ph¶i ®Þnh h−íng c¶ vÒ mÆt t×nh c¶m l¹i chèng l¹i c¸i ®óng vµ c¸i tèt cña x·<br />
n÷a. Nã kh«ng chØ quan t©m ®Õn c¸i héi. T×nh h×nh ®ã lµm cho nhiÒu khuynh<br />
chung, mµ cßn ph¶i n©ng ®ì c¶ c¸i h−íng ph¸t triÓn cña x· héi trèng rçng<br />
riªng. V× lý do ®ã, sù t−¬ng t¸c thèng vÒ néi dung, khuyÕch tr−¬ng vÒ h×nh<br />
nhÊt vµ kh¸c biÖt gi÷a quan hÖ ph¸p thøc. §iÒu nµy ®· tõng x¶y ra víi chñ<br />
luËt vµ quan hÖ thÈm mü sÏ lµm cho nghÜa duy mü, chñ nghÜa h×nh thøc, vµ<br />
nh©n c¸ch con ng−êi ph¸t triÓn trong x· nhiÒu chñ nghÜa kh¸c trong sù ph¸t<br />
héi kh«ng chØ mét chiÒu. triÓn x· héi.<br />
Còng nh− vËy, sù ph¸t triÓn vÒ mÆt<br />
ë nh÷ng b−íc ngoÆt lín lao cña x·<br />
®¹o ®øc cña x· héi lµ sù ph¸t triÓn vÒ<br />
héi, c¸i ®óng, c¸i tèt biÕn thµnh c¸i sai,<br />
mÆt ý chÝ con ng−êi. Quan hÖ thÈm mü<br />
c¸i l¹c hËu, c¸i ¸c; chóng kh«ng thÓ lµ<br />
kh«ng chØ t¸c ®éng lªn mÆt lý trÝ, mµ<br />
nÒn t¶ng cña nh÷ng quan hÖ thÈm mü<br />
cßn ph¸t huy chøc n¨ng cña ý chÝ hoµn<br />
tèt ®Ñp, v× thÕ c¸c quan hÖ thÈm mü bÞ<br />
thiÖn c¸c quan hÖ ®¹o ®øc cña x· héi. ý<br />
ph¸t triÓn rèi lo¹n, chóng kh«ng ph¶n<br />
chÝ vµ t×nh c¶m ®¹o ®øc sÏ hßa quyÖn<br />
¸nh nh÷ng chiÒu h−íng ph¸t triÓn tèt<br />
thµnh sù thèng nhÊt cña c¸i thiÖn vµ c¸i<br />
®Ñp cña x· héi. Khi nh÷ng quan hÖ<br />
mü trong ®êi sèng x· héi.<br />
thÈm mü chèng l¹i c¸i ®óng, c¸i tèt, x·<br />
Do tÝnh ®Æc thï miªu t¶ cña quan héi sÏ vËn ®éng theo chiÒu h−íng ph¶n<br />
hÖ thÈm mü, mµ nã trë thµnh ph−¬ng l¹i tiÕn bé. Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña<br />
thøc ph¸t triÓn x· héi hµi hßa vµ con x· héi loµi ng−êi, cã nh÷ng thêi kú c¸c<br />
ng−êi ph¸t triÓn mäi mÆt trÝ, ®øc, thÓ, quan hÖ thÈm mü khuyÕch tr−¬ng vÒ<br />
mü trong x· héi. C¸i ®Ñp, c¸i cao c¶, c¸i h×nh thøc vµ trèng rçng vÒ néi dung. §ã<br />
26 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 10.2012<br />
<br />
<br />
lµ thêi kú x· héi suy tµn. Nã ®Æt ra vÊn biÕn, nh−ng nã lu«n vËn ®éng vµ tån t¹i<br />
®Ò cÇn thiÕt ph¶i thiÕt lËp quan hÖ míi mang b¶n s¾c d©n téc cña mét nÒn v¨n<br />
gi÷a c¸i ®óng, c¸i tèt, c¸i ®Ñp ph¸t triÓn hãa. TÝnh giai cÊp vµ tÝnh thêi ®¹i lµm<br />
thèng nhÊt vµ t−¬ng t¸c hîp lý, ®ã lµ cho c¸c quan hÖ thÈm mü lu«n lu«n hßa<br />
biÓu hiÖn cña sù ph¸t triÓn x· héi tiÕn quyÖn trong nã rÊt nhiÒu chuÈn mùc vµ<br />
bé vµ æn ®Þnh. gi¸ trÞ kh¸c nhau.<br />
Trong mèi quan hÖ gi÷a c¸i ®óng, Trong x· héi cã giai cÊp ®èi kh¸ng,<br />
c¸i tèt vµ c¸i ®Ñp vËn ®éng trong ®êi thËm chÝ kh«ng ®èi kh¸ng mµ bao gåm<br />
sèng x· héi, quan hÖ thÈm mü lu«n lu«n rÊt nhiÒu tÇng líp x· héi kh¸c nhau, c¸c<br />
lµ quan hÖ n¨ng ®éng, quan hÖ më quan hÖ thÈm mü còng rÊt kh¸c nhau.<br />
®−êng ®Ó ph¸t triÓn c¸i ®óng tíi hoµn C¸c thÞ hiÕu thÈm mü kh¸c nhau biÓu<br />
thiÖn vµ c¸i tèt còng ®¹t tíi lý t−ëng ®¹o hiÖn trong c¸c quan hÖ thÈm mü nhiÒu<br />
®øc, bëi v× quan hÖ thÈm mü lu«n lu«n h×nh, nhiÒu vÎ, mµ vÎ ®Æc tr−ng chñ yÕu<br />
g¾n liÒn víi −íc m¬ vµ hoµi b·o. Nã lµm nhÊt cña nã lµ mode (c¸ch thøc). Do sù<br />
cho c¸i ®· ®óng ë trong x· héi ngµy biÓu hiÖn cña c¸c thÞ hiÕu kh¸c nhau<br />
cµng ®óng h¬n, c¸i tèt ë trong x· héi mµ trong ®êi sèng x· héi cã nh÷ng mode<br />
ngµy cµng tèt h¬n. Quan hÖ thÈm mü ¨n, mode ë, mode mÆc, mode sinh ho¹t,<br />
lµm cho quan hÖ luËt ph¸p, quan hÖ ®¹o mode trang trÝ néi thÊt, thËm chÝ c¶<br />
®øc trë nªn sèng ®éng, giµu søc m¹nh. mode sèng kh¸c nhau. Sù kh¸c nhau<br />
Quan hÖ thÈm mü vËn ®éng trong nµy khi thµnh vÊn ®Ò x· héi næi tréi,<br />
®êi sèng x· héi kh«ng gièng víi c¸c ng−êi ta gäi lµ vÊn ®Ò thêi th−îng. Sù<br />
quan hÖ luËt ph¸p vµ quan hÖ ®¹o ®øc, vËn ®éng cña c¸c quan hÖ thÈm mü ®·<br />
trë thµnh mode, tuy nã chØ lµ mang tÝnh<br />
quan hÖ kinh tÕ vµ quan hÖ chÝnh trÞ.<br />
Nã vËn ®éng theo ph−¬ng thøc chinh thêi sù chø kh«ng mang tÝnh l©u dµi,<br />
phôc vµ cæ vò lµm cho nh©n c¸ch ®am nh−ng nã ®Æt ra rÊt nhiÒu vÊn ®Ò x·<br />
mª vµ biÕn ®æi lín lao. Nã kÝch thÝch héi, cã lóc trë thµnh nh÷ng vÊn ®Ò x·<br />
tÝnh tÝch cùc cña x· héi. Nã lµm cho c¸c héi cÊp b¸ch cÇn ph¶i gi¶i quyÕt.<br />
quan hÖ kinh tÕ vËn ®éng theo c¸i ®Ñp, Cã thÓ nãi, sù vËn ®éng cña c¸c<br />
®−a c¸i ®Ñp vµo trong c¸c ho¹t ®éng quan hÖ thÈm mü trong m«i tr−êng tù<br />
kinh tÕ, lµm cho c¸c s¶n phÈm cña kinh nhiªn còng ¶nh h−ëng to lín ®Õn c¸c<br />
tÕ ®Ñp h¬n lªn. qu¸ tr×nh x· héi. Sù h×nh thµnh nh÷ng<br />
quan hÖ thÈm mü cña nh©n lo¹i ®èi víi<br />
Trong qu¸ tr×nh vËn ®éng cña m×nh,<br />
m«i tr−êng tù nhiªn g¾n liÒn víi viÖc<br />
c¸c quan hÖ thÈm mü dï thiªn vÒ<br />
kh¸m ph¸ c¸c quy luËt hoµn thiÖn vµ<br />
th−ëng ngo¹n tù do, nh−ng nã kh«ng<br />
t×nh c¶m v« t− cña con ng−êi còng nh−<br />
bao giê t¸ch khái c¸c mèi quan hÖ c¬<br />
®èi víi nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc mµ con<br />
b¶n víi d©n téc, víi giai cÊp, víi thêi ®¹i<br />
ng−êi b¶o vÖ m«i tr−êng sèng cña m×nh.<br />
®· s¶n sinh ra nã. Quan hÖ thÈm mü dï<br />
cã mèi liªn hÖ quèc tÕ phæ biÕn, nh−ng Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp, cña<br />
nã lu«n lu«n ph¶n ¸nh c¸c ®Æc ®iÓm, c¸c qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa tõ nÒn v¨n<br />
®Æc tr−ng, phÈm gi¸ vµ t©m hån cña minh n«ng nghiÖp chuyÓn sang nÒn v¨n<br />
d©n téc. C¸i ®Ñp, c¸i cao c¶, c¸i anh minh c«ng nghiÖp t− b¶n chñ nghÜa ®·<br />
hïng mang nh÷ng gi¸ trÞ nh©n lo¹i phæ ph¸ vì rÊt nhiÒu c¶nh ®Ñp cña tù nhiªn.<br />
VÒ c¸c quan hÖ thÈm mü… 27<br />
<br />
NhiÒu quan hÖ thÈm mü cña con ng−êi thÇn s¸ng t¹o trong lao ®éng, t«n vinh<br />
vµ tù nhiªn bÞ x©m h¹i, rõng bÞ ph¸, nh÷ng ho¹t ®éng lao ®éng høng thó.<br />
sinh vËt bÞ tiªu diÖt, bôi khãi vµ hãa Trªn ph−¬ng diÖn sinh ho¹t, v¨n hãa<br />
chÊt gi¶i ®Çy mÆt ®Êt, bÇu trêi, ngÊm thÈm mü cæ vò c¸c lèi sèng, phong tôc,<br />
xuèng c¸c nguån n−íc ngÇm, t¸c ®éng tËp qu¸n, lêi ¨n, tiÕng nãi giao tiÕp cã<br />
m¹nh mÏ vµo cuéc sèng con ng−êi. Giai thÈm mü. Trªn ph−¬ng diÖn ho¹t ®éng<br />
®o¹n tÝch lòy t− b¶n chñ nghÜa ban ®Çu khoa häc, v¨n hãa thÈm mü cæ vò nh÷ng<br />
®· ph¸ hñy rÊt nhiÒu c¸c quan hÖ thÈm s¸ng kiÕn, nh÷ng ph¸t minh vµ cung cÊp<br />
mü cña con ng−êi víi tù nhiªn. NhiÒu cho khoa häc nh÷ng gîi më cña nh÷ng<br />
c¶nh ®Ñp cña tù nhiªn ®· bÞ tµn ph¸ tan s¸ng t¹o thÈm mü. Trªn ph−¬ng diÖn s−<br />
hoang. Nh©n lo¹i ®· c¶nh tØnh nh÷ng ph¹m, lÜnh vùc thÓ dôc, thÓ thao, v¨n<br />
hiÖn t−îng nµy vµ ®Ò xuÊt viÖc con hãa thÈm mü lu«n h−íng tíi nh÷ng quan<br />
ng−êi h·y quay trë vÒ víi tù nhiªn, gi÷ hÖ gi÷a ng−êi ®i d¹y vµ ng−êi ®i häc thËt<br />
lÊy c¶nh ®Ñp cña tù nhiªn, song hµnh sù tèt ®Ñp, nh÷ng trß ch¬i thÓ dôc, thÓ<br />
víi viÖc x©y dùng nÒn v¨n minh míi. thao mang ®Çy gi¸ trÞ thÈm mü,...<br />
<br />
III. V¨n hãa thÈm mü - mét nguån lùc quan träng Cã thÓ nãi, víi t− c¸ch lan táa, v¨n<br />
trong sù ph¸t triÓn x· héi<br />
hãa thÈm mü võa liªn kÕt c¸i ®óng, c¸i<br />
tèt víi c¸i ®Ñp trong cuéc sèng, võa kh¾c<br />
V¨n hãa, vÒ b¶n chÊt, lµ tr×nh ®é phôc c¸i sai, c¸i xÊu, c¸i ¸c, ®Þnh h−íng<br />
ph¸t triÓn cña con ng−êi trong ho¹t c¸i ®Ñp cho x· héi, cung cÊp cho x· héi<br />
®éng c¶i t¹o tù nhiªn, x©y dùng x· héi mét n¨ng l−îng tuyÖt vêi nhÊt ®Ó nã<br />
vµ tù ph¸t triÓn cña b¶n th©n con ng−êi, ph¸t triÓn.<br />
th× v¨n hãa thÈm mü thÓ hiÖn tr×nh ®é<br />
thÈm mü cña b¶n th©n con ng−êi trong Thø hai lµ t− c¸ch thùc thÓ, ®ã lµ<br />
ho¹t ®éng c¶i t¹o tù nhiªn, x©y dùng x· s¶n phÈm nghÖ thuËt mµ v¨n hãa thÈm<br />
héi vµ ph¸t triÓn nh÷ng n¨ng lùc thÈm mü t¹o ra, ph©n phèi, tiªu dïng cho x·<br />
mü cña b¶n th©n con ng−êi. héi. V¨n hãa thÈm mü tån t¹i d−íi d¹ng<br />
mét t¸c phÈm nghÖ thuËt, mét h×nh<br />
Còng nh− v¨n hãa, v¨n hãa thÈm t−îng nghÖ thuËt. §ã lµ cuèn tiÓu<br />
mü cã hai t− c¸ch. Thø nhÊt, nã lan táa thuyÕt hay bµi th¬, vë kÞch, cuèn phim,<br />
vµo mäi quan hÖ v¨n hãa t¹o nªn søc bøc tranh hay bøc ¶nh chôp... Thùc thÓ<br />
sèng, c¸i ®Ñp, c¸i cao c¶, c¸i anh hïng, nghÖ thuËt nµy lµ s¶n phÈm cña mét<br />
nh÷ng gi¸ trÞ thÈm mü c¬ b¶n cho c¸c ho¹t ®éng s¸ng t¹o cña tËp thÓ hay c¸<br />
quan hÖ Êy. V¨n hãa thÈm mü gãp phÇn nh©n. §ã lµ nh÷ng s¶n phÈm v¨n hãa<br />
hoµn thiÖn c¸c quan hÖ v¨n hãa kh¸c. chøa ®ùng nh÷ng h×nh t−îng thÈm mü<br />
C¸c quan hÖ thÈm mü t¹o ra mét v¨n ®−îc tæ chøc chØnh tÒ theo môc ®Ých<br />
hãa thÈm mü mµ nhê nã c¶ quan hÖ nhÊt ®Þnh. Nh÷ng s¶n phÈm v¨n hãa<br />
ph¸p luËt vµ quan hÖ ®¹o ®øc ®−îc hoµn nµy cã thÓ cã t¸c dông tÝch cùc, th«i<br />
thiÖn h¬n tõ lêi ¨n, tiÕng nãi, phong tôc, thóc, cæ vò, ®Þnh h−íng cho nh÷ng c¸i<br />
tËp qu¸n ®Õn lèi sèng. ®óng, c¸i tèt cña mäi quan hÖ x· héi.<br />
Trªn ph−¬ng diÖn lao ®éng, víi quy Nh÷ng s¶n phÈm v¨n hãa nµy còng cã<br />
luËt cña c¸i ®Ñp, v¨n hãa thÈm mü ®iÒu thÓ ph¸ ho¹i rÊt ghª gím nh÷ng gi¸ trÞ<br />
chØnh sù tha hãa, trong lao ®éng, chèng cña x· héi, nÕu nã cã ph¶n t¸c dông,...<br />
sù l−êi nh¸c trong lao ®éng, cæ vò tinh B»ng quy luËt cña t×nh c¶m, nh÷ng s¶n<br />
28 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 10.2012<br />
<br />
<br />
phÈm v¨n hãa nghÖ thuËt nh− nh÷ng vµ c¸c c¸ nh©n t¹o nªn sù rung chuyÓn<br />
®¹o qu©n hïng m¹nh cã thÓ chäc thñng to lín, d©y chuyÒn cña c¶ mét c¬ thÓ x·<br />
nh÷ng hµng rµo, nh÷ng l« cèt dÇy xi héi. TÝnh chÊt x· héi cña nh÷ng ho¹t<br />
m¨ng, s¾t, thÐp. Nã còng cã thÓ thñ thØ ®éng v¨n hãa thÈm mü Êy truyÒn ®i<br />
kªu gäi, thuyÕt phôc nh÷ng con ng−êi kh¾p n¬i trªn ®Êt n−íc. Nã vËn ®éng ®Õn<br />
®ang do dù tr−íc c¸i ®Ñp vµ c¸i xÊu. ®©u th× nh÷ng c¸i tèt, c¸i ®Ñp ®−îc ®¸nh<br />
thøc vµ chuyÓn ®éng theo g−¬ng.<br />
Bªn c¹nh ®ã, t− c¸ch thùc thÓ nghÖ<br />
thuËt cña v¨n hãa thÈm mü cßn cã thÓ Víi t− c¸ch c¸ nh©n, v¨n hãa thÈm<br />
cung cÊp cho x· héi nh÷ng m« h×nh, mü c¸ nh©n kh«ng chØ lµm phong phó<br />
nh÷ng ph−¬ng thøc, nh÷ng lý t−ëng v¨n hãa thÈm mü x· héi, mµ cßn lµ mét<br />
sèng tèt ®Ñp. Ng−êi ta nãi chóng nh− nguån lùc ®Æc biÖt ph¸t triÓn x· héi.<br />
nh÷ng t¶ng b¨ng lÆng lÏ tr«i, phÇn næi Nh÷ng n¨ng khiÕu, nh÷ng thÞ hiÕu,<br />
lµ rÊt Ýt, cßn phÇn ch×m cã thÓ cã søc lan nh÷ng tµi n¨ng, nh÷ng thiªn tµi trong<br />
táa s©u vµ l©u. Nã truyÒn vµo ®êi sèng lÜnh vùc thÈm mü cã ý nghÜa rÊt quan<br />
x· héi mu«n vµn h×nh thøc sèng vµ kªu träng trong sù ph¸t triÓn nh÷ng gi¸ trÞ<br />
gäi mçi ng−êi h·y nh©n réng ra vµ tiÕp thÈm mü ®Ønh cao cña x· héi.<br />
tôc thùc hiÖn theo c¸ch cña m×nh nh÷ng<br />
Ho¹t ®éng cña v¨n hãa thÈm mü c¸<br />
®Ò xuÊt cña nã.<br />
nh©n biÓu hiÖn tr−íc hÕt lµ ë qu¸ tr×nh<br />
Ngoµi ra, nguån lùc quan träng vµ tù ph¸t triÓn vÒ mÆt thÈm mü cña c¸<br />
dåi dµo cña v¨n hãa thÈm mü trong ®êi nh©n ®ã víi nh÷ng nhu cÇu thÈm mü.<br />
sèng x· héi còng ®−îc thÓ hiÖn ë hai t− ThÕ giíi cña nhu cÇu thÈm mü lµ mét<br />
c¸ch kh¸c. §ã lµ t− c¸ch x· héi vµ t− ma trËn thÈm mü. Cã nhu cÇu thÊp vµ<br />
c¸ch c¸ nh©n. nhu cÇu cao, cã nhu cÇu thËt vµ nhu cÇu<br />
gi¶, cã nhu cÇu sinh häc vµ nhu cÇu x·<br />
Tr−íc hÕt v¨n hãa thÈm mü x· héi<br />
héi, cã nhu cÇu xa xØ vµ nhu cÇu thùc tÕ.<br />
®−îc cÊu thµnh tõ c¸c thµnh tùu ®èi<br />
Sù tù ph¸t triÓn c¸c nhu cÇu thÈm mü<br />
t−îng hãa nh÷ng n¨ng lùc b¶n chÊt<br />
theo c¸i ®óng, c¸i tèt sÏ gióp nh÷ng c¸<br />
thÈm mü cña c¸ nh©n, nh−ng v¨n hãa<br />
nh©n ®ã ph¸t triÓn tèt ®Ñp vÒ mÆt thÈm<br />
thÈm mü cña x· héi kh«ng ph¶i lµ tæng<br />
mü vµ v¨n hãa thÈm mü cña c¸ nh©n ®ã<br />
sè ®¬n gi¶n tËp hîp vÒ mÆt l−îng cña<br />
sÏ vËn ®éng cïng chiÒu víi v¨n hãa<br />
v¨n hãa c¸ nh©n. V¨n hãa thÈm mü cña<br />
thÈm mü cña x· héi.<br />
x· héi cã céi nguån tõ nh÷ng ho¹t ®éng<br />
lao ®éng cña toµn x· héi. Nã lµ nh÷ng Cïng víi sù tù ph¸t triÓn vÒ nhu<br />
thµnh tùu sinh s«i, n¶y në cña mu«n vµn cÇu thÈm mü, v¨n hãa thÈm mü c¸ nh©n<br />
c¸c quan hÖ cña c¸ nh©n t−¬ng t¸c víi ®−îc thÓ hiÖn râ trong thÞ hiÕu thÈm mü<br />
nhau, chø kh«ng chØ ®¬n gi¶n lµ sè céng cña ho¹t ®éng thô c¶m, ®¸nh gi¸ vµ<br />
cña nh÷ng c¸ nh©n riªng lÎ. Nã cã cÊu s¸ng t¹o cña c¸ nh©n. Lµ biÓu hiÖn n¨ng<br />
tróc chØnh thÓ mang d¸ng dÊp cña c¶ lùc lùa chän, lµ biÓu hiÖn chÊt l−îng cña<br />
d©n téc, c¶ thêi ®¹i, c¶ giai cÊp. Mét chñ nh÷ng së thÝch trong ho¹t ®éng thÈm<br />
nghÜa anh hïng, mét c¸i ®Ñp, c¸i cao c¶ mü cña c¸ nh©n, thÞ hiÕu thÈm mü gióp<br />
cña thêi ®¹i biÓu hiÖn phÈm gi¸ cña thêi c¸ nh©n ®ã tiÕn s©u h¬n vµo thÕ giíi<br />
®¹i sinh ra nã. Vµ ®Õn l−ît m×nh, nã t¸c thÈm mü b»ng nh÷ng n¨ng lùc ®Æc biÖt<br />
®éng l¹i c¸c quan hÖ x· héi, c¸c thêi ®¹i cña m×nh, kÓ c¶ nh÷ng n¨ng lùc bÈm<br />
VÒ c¸c quan hÖ thÈm mü… 29<br />
<br />
sinh. Sù ph¸t triÓn cña v¨n hãa thÈm víi sù h×nh thµnh lÞch sö vµ cã l«gÝc néi<br />
mü c¸ nh©n cã liªn quan ®Õn sù lùa t¹i cña nã. X· héi cã sù vËn ®éng tõ<br />
chän lý t−ëng thÈm mü mµ ng−êi ®ã chiÒu s©u cña m×nh theo ®Þnh h−íng<br />
h−íng tíi. Lý t−ëng thÈm mü lµ nh÷ng XHCN th× v¨n hãa thÈm mü còng g¾n<br />
®Þnh h−íng, nh÷ng kh¸t väng, nh÷ng víi b¶n chÊt Êy cña x· héi. Sù ph¸t<br />
hoµi b·o vÒ c¸i ®Ñp, c¸i cao c¶, c¸i anh triÓn cña v¨n hãa thÈm mü theo ®Þnh<br />
hïng mµ c¸ nh©n cÇn h−íng tíi. Lùa h−íng XHCN lµ t¹o tiÒn ®Ò c¬ b¶n cèt<br />
chän lý t−ëng thÈm mü nµo lµ biÓu hiÖn yÕu gi¶i phãng lao ®éng khái sù tha hãa<br />
kh¸t väng thÈm mü cña c¸ nh©n Êy, nã theo quy luËt cña c¸i ®Ñp. C¸i ®Ñp theo<br />
gióp c¸ nh©n t¨ng thªm nghÞ lùc trong ®Þnh h−íng XHCN b¾t nguån s©u s¾c tõ<br />
qu¸ tr×nh ho¹t ®éng thÈm mü cña m×nh. lao ®éng tù do theo c¸i ®óng vµ c¸i tèt<br />
V¨n hãa thÈm mü ®Ønh cao lµ v¨n ®Ó mçi ng−êi ®Òu ph¸t triÓn tù do cña<br />
hãa thÈm mü g¾n víi nÒn nghÖ thuËt m×nh mµ kh«ng x©m ph¹m vµ lµm tæn<br />
®Ønh cao, ë ®ã tÝch hîp c¸c n¨ng lùc h¹i tù do cña ng−êi kh¸c, gióp ®ì mäi<br />
thÈm mü cña nh÷ng tµi n¨ng vµ thiªn ng−êi trong x· héi thùc hiÖn lý t−ëng<br />
tµi. V× thÕ ph¸t triÓn v¨n hãa thÈm mü ph¸t triÓn toµn diÖn.<br />
cña c¸ nh©n, cæ vò nh÷ng tµi n¨ng c¸<br />
§Ó cho v¨n hãa thÈm mü trong x·<br />
nh©n, tr©n träng nh÷ng thiªn tµi trong<br />
héi ta cã mét nguån n¨ng l−îng to lín<br />
ho¹t ®éng thÈm mü sÏ ¶nh h−ëng to lín<br />
thóc ®Èy x· héi theo ®Þnh h−íng XHCN,<br />
vµ s©u s¾c ®Õn sù ph¸t triÓn nh÷ng gi¸<br />
v¨n hãa thÈm mü ph¶i g¾n liÒn víi sù<br />
trÞ cao quý cña x· héi. V¨n hãa thÈm<br />
nghiÖp ®æi míi ®Êt n−íc v× nh÷ng gi¸ trÞ<br />
mü cã mét søc m¹nh néi sinh v« cïng to<br />
d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh. Néi lùc<br />
lín. TÝnh chÊt h×nh t−îng, tÝnh chÊt<br />
cña v¨n hãa thÈm mü cña chóng ta g¾n<br />
t×nh c¶m, tÝnh chÊt cæ vò, tÝnh chÊt<br />
liÒn víi sù nghiÖp ®æi míi cña ®Êt n−íc.<br />
miªu t¶ cña nã cã tÝnh g©y mª vµ lan<br />
V¨n hãa thÈm mü còng t¹o nªn mét<br />
truyÒn th«i thóc vµ kªu gäi lµm cho c¸c<br />
nguån lùc v« cïng quan träng ®Ó thóc<br />
quan hÖ x· héi ®−îc thøc tØnh, ®−îc vËn<br />
®Èy sù nghiÖp ®æi míi nµy.<br />
®éng tõ trong lßng s©u, tõ tiÒm thøc ®Õn<br />
mäi ho¹t ®éng thùc tiÔn. LÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi loµi<br />
§Êt n−íc ta ®ang ph¸t triÓn theo c¬ ng−êi còng nh− cña d©n téc ta ®Òu g¾n<br />
chÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN, v¨n liÒn c¸i ®óng, c¸i tèt víi c¸i ®Ñp. V¨n<br />
hãa thÈm mü lµ s¶n phÈm cña c¶ mét hãa thÈm mü ®−îc nu«i d−ìng trong nã,<br />
thÓ chÕ x· héi nµy, nã chÞu sù t¸c ®éng ®−îc hßa quyÖn trong nã c¶ c¸i ®óng, c¸i<br />
nhiÒu mÆt cña c¬ chÕ thÞ tr−êng, ®ång tèt vµ c¸i ®Ñp. H−íng ph¸t triÓn cña x·<br />
thêi nã còng ph¶i tù ®Þnh h−íng XHCN héi v¨n minh, x· héi tù do lµ lÊy v¨n<br />
®Ó t¹o ra nh÷ng ®éng lùc, tiªn phong hãa thÈm mü lµm trung t©m. V¨n hãa<br />
ph¸t triÓn ®Êt n−íc. V¨n hãa thÈm mü thÈm mü lµ biÓu hiÖn cña v¨n hãa tin<br />
tuy lµ mét bé phËn hîp thµnh cña nÒn häc, v¨n hãa tri thøc, lµ biÓu hiÖn cña<br />
v¨n hãa chung vµ t− c¸ch x· héi hay t− nÒn v¨n minh. Môc tiªu ph¸t triÓn cña<br />
c¸ch thùc thÓ cña nã còng kh«ng ph¶i lµ x· héi ta lµ d©n giµu, n−íc m¹nh, d©n<br />
nh÷ng thµnh tè ®¬n nhÊt bÊt biÕn tËp chñ, c«ng b»ng, v¨n minh. V¨n hãa<br />
hîp l¹i. Sù tån t¹i cña nã vÒ c¶ mÆt néi thÈm mü chÝnh lµ sù héi tô môc tiªu<br />
dung còng nh− h×nh thøc ®Òu g¾n liÒn nµy cña x· héi.<br />