Viêm Amiđan và VA

Chia sẻ: Quynh Quynh Ha | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

67
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Amiđan và VA là các tập hợp có thành phần là các mô tương tự như các hạch bạch huyết nằm ở cổ hoặc những phần khác của cơ thể.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Viêm Amiđan và VA

Viêm Amiđan và VA Amiđan và V A là các tập hợp có thành phần là các mô tương tự như các hạch bạch huyết nằm ở cổ hoặc những phần khác của cơ thể. Chúng kết hợp lại với nhau thành một vòng mô tuyến (vòng Waldeyer) b ao x ung q uanh phía sau họng. Amiđan là 2 khối mô nằm ở hai bên mặt sau họng. Amiđan bình thường thường có cùng kích thước và cùng có màu hồng với các mô xung quanh. Ở bề mặt của chúng có những vết lõm li ti được gọi là các hốc, các hốc này có thể sâu và chứa các túi m ủ hoặc sỏi. VA nằm cao phía trên vòm họng, gần mũi và khẩu cái mềm (trần của ổ miệng), không giống như các amiđan, V A không dễ d àng nhìn thấy nếu được nhìn từ ngoài miệng vào. Chức năng của amiđan và VA là gì? Amiđan và V A được cho là có chức năng hỗ trợ cơ thể chống lại các vi khuẩn và virus từ bên ngoài xâm nhập vào bằng cách giúp cơ thể tạo ra các kháng thể. Tuy nhiên, chức năng này chỉ quan trọng trong năm đầu tiên của cuộc đời. Không có một bằng chứng nào cho thấy vai trò của amiđan và V A trong chức năng miễn dịch. Các nghiên cứu khoa học cho thấy những trẻ đã được cắt amiđan và VA không bị suy giảm chức năng miễn d ịch với các loại bệnh hoặc khả năng tránh bị nhiễm trùng.
Những vấn đề thường gặp của amiđan và VA Những vấn đề thường gặp nhất của amiđan và V A là nhiễm trùng tái phát và nhiễm trùng mạn tính cùng với phì đại. Viêm amiđan cấp tính Viêm amiđan cấp tính là tình trạng nhiễm trùng của các amiđan do một trong vài loại vi khuẩn hoặc virus. V iêm amiđan cấp được đặc trưng b ởi hiện tượng viêm họng khởi p hát đột ngột ho ặc khởi p hát từ từ và thường kèm theo sốt. Bệnh nhân có thể bắt đầu ngưng nuốt nước b ọt, bắt đầu chảy nước dãi, than đau tai khi nuốt và có hơi thở hôi. Bề m ặt của amiđan bắt đầu có màu đỏ tươi ho ặc bị bao phủ bởi một lớp màu trắng nâu (tăng tiết). Các hạch ở cổ có thể sưng to lên (nổi hạch cổ ). Có thể sẽ có sốt. Có một dạng viêm amiđan đặc hiệu do vi khuẩn streptococcus gây ra. N ó có thể gây tổn thương thứ phát cho các van tim (sốt thấp khớp) và thận (viêm cầu thận). Nó còn có thể gây phát ban d a, viêm xoang, viêm phổi, và nhiễm trùng tai. Bệnh lý tăng bạch cầu đơn nhân cấp tính do Epstein-Barr virus có thể dẫn đến nhiễm trùng họng rất nặng nề đ ược đ ặc trưng bởi sự phì đ ại nhanh chóng của amiđan, V A, và các hạch b ạch huyết ở cổ. Nó còn có thể làm cho bệnh nhân rất mệt m ỏi. Tình trạng viêm họng và phù nề amiđan có thể kéo dài từ 1 tuần cho đến 1 tháng và không đ áp ứng với các loại kháng sinh thường được các bác sĩ kê toa. Viêm amiđan mạn tính Viêm amiđan mạn tính là tình trạng nhiễm trùng dai dẳng của amiđan. N hiễm trùng lặp đi lặp lại có thể làm hình thành những túi nhỏ chứa vi khuẩn bên trong amiđan. Thông thường có thể tìm thấy những viên sỏi nhỏ có mùi hôi ở bên trong các túi này. Những viên sỏi này có chứa một lượng lớn sulfamid. Khi b ị nghiền ép, chúng có thể tạo ra mùi trứng thối đặc trưng làm cho hơi thở có mùi hôi. Chúng cũng tạo cho bệnh nhân cảm giác có một vật gì đó vướng ở đằng sau họng. Áp xe quanh amiđan Áp x e quanh amiđan là tình trạng tụ mủ ở phía sau amiđan và đ ẩy amiđan đi ra
ngoài về phía lưỡi gà (một mẩu mô m ềm nhô x uống dưới và đung đưa ở phía sau họng. Thường sẽ rất đ au và làm giới hạn động tác há miệng. N ếu không điều trị, nhiễm trùng có thể lan xuống sâu bên trong cổ và d ẫn đến biến chứng đe dọa mạng sống và gây tắc nghẽn đường thở. Phì đại amiđan và VA Amiđan và V A bị phì đ ại có thể gây tắc nghẽn đường thở làm cho bệnh nhân ngáy và gây cản trở giấc ngủ dẫn đ ến thức giấc giữa chừng ho ặc ngừng thở lúc ngủ. Những biểu hiện khác bao gồm: thường xuyên thức giấc khi ngủ, ngủ bứt rứt không yên, gặp ác mộng, đ ái dầm, thay đổi tính tình, thường xuyên buồn ngủ và thậm chí là những bệnh về tim. Một số b ác sĩ nha khoa cho rằng tình trạng này nếu kéo dài có thể làm lệch sự sắp xếp của các răng (lệch khớp cắn). Sự phì đại và nhiễm trùng m ạn tính của V A có thể dẫn đến nhiễm trùng các đường dẫn khí xung quanh mũi (viêm xoang) hoặc chảy nước m ũi/nghẹt m ũi, và/hoặc ảnh hưởng đến vòi nhĩ gây viêm tai mạn tính. Điều trị Viêm amiđan và VA do vi khuẩn có thể được điều trị bằng nhiều loại kháng sinh khác nhau. Viêm amiđan gây ra bởi streptococcus có thể d ẫn đ ến những biến chứng nghiêm trọng và buộc p hải được điều trị. Thông thường, chẩn đoán viêm họng do streptococcus có thể được xác đ ịnh bằng cách cấy dịch tiết từ họng hoặc xét nghiệm streptococcus nhanh tại phòng mạch bác sĩ. K hi bắt đầu điều trị, đ iều quan trọng cần thực hiện là phải uống đủ liều kháng sinh được kê toa do nếu ngừng điều trị trước thời hạn có thể cho các tác d ụng ngược và làm cho vi khuẩn phát triển trở lại. N ếu bệnh nhân kháng thuốc ho ặc nhiễm trùng tái p hát thường xuyên thì có thể sẽ đ ược cân nhắc làm phẫu thuật cắt bỏ. Viêm amiđan do virus thường chỉ đ ược điều trị bằng biện pháp nâng đỡ (cung cấp nước và đ iều trị sốt). Kháng sinh không hiệu quả đối với những trường hợp viêm amiđan d o virus. Áp x e quanh amiđan cần được dẫn lưu bằng cách rút dịch ra ngoài bằng kim và ống chích hoặc dùng dao mổ rạch một đường mở ra ngoài, hoặc cắt bỏ amiđan. Sỏi bên trong amiđan cần phải được loại bỏ bằng một ngón tay sạch hoặc bởi một
đầu dụng cụ cùn. Phì đại toàn bộ amiđan và V A gây tắc nghẽn đường thở có thể cần được điều trị lâu dài bằng kháng sinh, hoặc thậm chí đ iều trị ngắn hạn bởi corticoid (chẳng hạn như các thuốc p rednisone và prednisolone). Khi nào cần phải cắt bỏ amiđan và/hoặc VA? Phẫu thuật cắt bỏ amiđan và V A được chỉ định ở những người b ị những đợt viêm dai d ẳng hoặc lặp đi lặp lại, đặc b iệt là khi những tình trạng này gây cản trở đến sinh hoạt hằng ngày của bệnh nhân. Thông thường, viêm tái phát ở trẻ em được định nghĩa là khi xuất hiện từ 6 đến 7 đợt nhiễm trùng trong 1 năm, hoặc 4 đến 5 đợt mỗi năm trong 2 năm liên tiếp, hoặc 3 đợt mỗi năm trong 3 năm liên tiếp. Một đợt viêm amiđan có ý nghĩa được định nghĩa là một đ ợt có ít nhất một trong số những tiêu chuẩn sau: (1) Sốt trên 38°C; (2) có hạch nổ lớn và căng đau; (3) có mủ bao bọc xung q uanh amiđan; hoặc (4) kết quả test cho streptococcus dương tính. Ở người lớn, độ nặng, tần số, và sự khó chịu đ i kèm với những lần viêm nhiễm tái phát được đánh giá là q uan trọng hơn những con số cụ thể. V iêm mạn tính với những biểu hiện đặc trưng như hơi thở hôi và/hoặc sỏi amiđan gây hạn chế hoạt động cũng là những chỉ định để cắt amiđan . Cắt amiđan và V A cũng đặc biệt được khuyến khích ở những bệnh nhân đang trải qua hoặc có thể sẽ phải trải qua những biến chứng nặng nề của tình trạng nhiễm trùng. Những biến chứng này bao gồm: áp xe quanh amiđan, đã từng bị những biến chứng d o nhiễm streptococcus (b ệnh thấp tim, viêm cầu thận), hoặc áp xe cổ. Nghi ngờ tính chất ác tính của khối u cũng là một lý do xác đáng để phẫu thuật. Phẫu thuật cắt amiđan và V A cũng được khuyến cáo trong những trường hợp phì đại amiđan và VA gây ra những rối loạn về giấc ngủ nặng nề (ngáy và khó thở), ngưng thở lúc ngủ, bất thường về răng, và khó nuốt. Phì đại VA đơn độc, ho ặc kết hợp với phì đ ại amiđan có thể gây tắc nghẽn ở mũi, viêm tai tái phát, hoặc viêm xoang. N ếu những bệnh này không điều trị được hiệu quả bằng thuốc thì cần phải thực hiện phẫu thuật. Cần phải nhấn m ạnh rằng tất cả các quyết định về việc có nên phẫu thuật hay không là tùy thuộc vào tình trạng của từng bệnh nhân một. Thêm những yếu tố khác bao gồm: sự đáp ứng với kháng sinh, những bệnh hiện tại mà b ệnh nhân
đang có, quá trình học hành ở trường, và sự ưu tiên của gia đình cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc quyết định. Tóm tắt Amiđan và V A là những mô bạch huyết tương tự như các hạch hoặc  tuyến bạch huyết phân bố khắp nơi trên cơ thể. Viêm amiđan cấp là tình trạng nhiễm trùng của amiđan gây ra bởi một  trong một số loại vi khuẩn hoặc virus. Viêm amiđan mạn tính là tình trạng nhiễm trùng dai dẳng của amiđan  và có thể hình thành sỏi nhỏ. Áp x e quanh amiđan là tình trạng tích tụ mủ ở phía sau amiđan.  Tắc nghẽn đường thở do amiđan và VA bị p hì đại có thể gây ngáy và  cản trở giấc ngủ. Viêm amiđan và VA do vi khuẩn có thể được điều trị với kháng sinh  thích hợp còn nếu nguyên nhân là virus thì không thể điều trị bằng kháng sinh được. Phẫu thuật cắt amiđan và V A được chỉ đ ịnh trong những trường hợp  sau: (1) ở những bệnh nhân bị nhiễm trùng tái p hát nhiều lần hoặc nhiễm trùng dai dẳng; (2) khi những b iến chứng nặng nề của tình trạng nhiễm trùng xảy ra; và (3) khi sự p hì đại của amiđan và VA có thể gây ra những rắc rối cho hoạt động thở, nuốt hoặc về răng.