VIÊM HOẠI TỬ RUỘT NON

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

75
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'viêm hoại tử ruột non', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: VIÊM HOẠI TỬ RUỘT NON

VIEÂM HOAÏI TÖÛ RUOÄT NON I. ÑAÏI CÖÔNG: Vieâm hoaïi töû ruoät non (VHTRN) laø beänh nhieãm truøng ñöôøng tieâu hoaù do vi khuaån kî khí Clostridium perfringens type C. Tröôùc ñaây, haøng naêm coù vaøo khoaûng 100 tröôøng hôïp VHTRN nhaäp vieän; nhöng töø naêm 1990 trôû laïi ñaây beänh lyù naøy raát ít gaëp. Ngoaïi ñoäc toá  cuûa vi truøng gaây vieâm, phuø neà, hoaïi töû, xuaát huyeát töøng maûng ôû ruoät non, chuû yeáu laø vuøng hoång traøng. Bieán chöùng naëng laø soác vaø taéc ruoät hoaëc thuûng ruoät. Taïi Papua New Guinea töø khi aùp duïng chuûng ngöøa ñaõ laøm giaûm ñaùng keå tæ leä beänh naøy. II. CHAÅN ÑOAÙN: 1. Coâng vieäc chaån ñoaùn: a) Hoûi beänh:  Yeáu toá dòch teã vaø ñòa phöông: ngoaïi thaønh, caùc tænh mieàn ñoâng Nam boä. Thaùng cao ñieåm laø thaùng 4 - 5.  Ngaøy beänh: thöôøng caáp tính ngaøy thöù 2 - 4.  Khôûi phaùt: ñau buïng, noân oùi, soát nheï, tieâu chaûy phaân hoâi, tieâu maùu. b) Khaùm laâm saøng:  Daáu hieäu sinh toàn.  Daáu hieäu soác: thöôøng xaûy ra trong 4 ngaøy ñaàu tieân.  Buïng chöôùng, ño voøng buïng, khoái u vuøng haï söôøn phaûi.  Maøu da: da noåi boâng trong soác naëng.  Thaêm tröïc traøng, sonde tröïc traøng: phaân naâu ñoû hoaëc nhö nöôùc röûa thòt, hoâi. c) Ñeà nghò caän laâm saøng:  CTM, tieåu caàu.  X-quang buïng: – Daáu hieäu phuø neà thaønh ruoät, lieät ruoät, baùn taéc ruoät, dòch oå buïng. Trong tröôøng hôïp nghi ngôø chaån ñoaùn coù theå laäp laïi sau 12-24 giôø. – Trong tröôøng hôïp coù bieán chöùng ngoaïi khoa: möùc khí dòch phaân taàng (taéc ruoät), lieàm hôi döôùi cô hoaønh (thuûng ruoät).  Sieâu aâm buïng: phuø neà thaønh ruoät, haïch maïc treo, dòch oå buïng. Ngoaøi ra sieâu aâm coøn giuùp chaån ñoaùn phaân bieät loàng ruoät.  Ion ñoà, ñöôøng huyeát 2. Chaån ñoaùn xaùc ñònh:  Dòch teã: ngoaïi thaønh, mieàn Ñoâng Nam boä.  Laâm saøng: ñau buïng, soát, tieâu maùu naâu ñoû hoaëc nhö nöôùc röûa thòt. Soác vaøo ngaøy ngaøy 2-3 keøm da noåi boâng.  CTM: baïch caàu taêng, chuyeån traùi.  X quang buïng khoâng söûa soaïn: daáu daøy thaønh ruoät.
3. Chaån ñoaùn phaân bieät: a. Loàng ruoät: treû 6-12 thaùng, tieâu maùu ñoû. b. Lî tröïc truøng: hoäi chöùng lî, tieâu ñaøm maùu. c. Soát xuaát huyeát: baàm maùu da, tieåu caàu giaûm, tieâu phaân ñen, gan to. 4. Phaân loaïi daïng laâm saøng VHTRN treû em: Möùc ñoä Bieåu hieän laâm saøng Chæ ñònh ñieàu trò Khoâng bieán chöùng ngoaïi khoa, Noäi khoa Nheï khoâng soáùc Soác coù hoaëc khoâng keøm da noåi Hoài söùc choáng soác Soác boâng Phaãu thuaät sôùm. Bieán chöùng ngoaïi: Taéc ruoät, Phaãu thuaät Bieán chöùng thuûng ruoät ngoaïi khoa III. ÑIEÀU TRÒ: 1. Nguyeân taéc ñieàu trò  Buø dòch choáng soác.  Khaùng sinh choáng vi khuaån kî khí.  Phaãu thuaät caét boû ñoaïn ruoät hoaïi töû trong tröôøng hôïp soác hoaëc coù bieán chöùng ngoaïi khoa.  Ñieàu trò bieán chöùng. 2. Vieâm hoaïi töû ruoät non coù soác:  Buø dòch vaø choáng soác Ñieàu trò soác: Lactated Ringer hoaëc Normal saline: 20ml/kg TTM nhanh trong voøng 15 phuùt hoaëc bôm tröïc tieáp, sau ñoù TTM Dextran 70 trong NaCl 0,9% 20ml/kg/15-60 phuùt: + Neáu ñaùp öùng toát truyeàn tieáp tuïc Dextran 70, 10 ml/kg/giôø trong 2-3 giôø. + Neáu vaãn chöa ra soác ño CVP: neáu CVP thaáp, truyeàn Dextran. Trong nhöõng tröôøng hôïp soác naëng, löôïng dòch truyeàn khoaûng 60ml/kg trong 1-2 giôø ñaàu. Neáu CVP bình thöôøng coù theå phoái hôïp Dopamine. Trong tröôøng hôïp soác keøm noåi boâng neân coù chæ ñònh sôùm Dopamine ngay sau khi ñaõ truyeàn lieàu ñaàu ñaïi phaân töø. Khi ra soác truyeàn dòch duy trì Dextrose saline 10ml/kg/giôø, sau ñoù giaûm daàn tuøy ñaùp öùng laâm saøng.
Löu ñoà buø dòch choáng soác LR /NS 20 mL/kg TTM 15ph Dextran 70: 20 mL/kg/15-60ph Ñaùp öùng toát Khoâng ñaùp öùng Dextran70: 20 mL/kg/g Dextran70: 10 mL/kg/g x 2-3giôø Ñaùp öùng toát Ñaùp öùng toát Khoâng ñaùp öùng Ño CVP  Dopamine LR: 10 mL/kg/g  Khaùng sinh: Cefotaxim 200mg/kg/ngaøy, TM moãi 6 giôø.  Ñaët sonde daï daøy daãn löu.  Ñieàu trò trieäu chöùng: – Haï ñöôøng huyeát Dextrose 30% 1-2 mL/kg TMC. – Roái loaïn ñieän giaûi (xem phaùc ñoà roái loaïn ñieän giaûi). – Soát: Prodafalgan 25 mg/kg/laàn TMC (xem phaùc ñoà ñieàu trò soát).  Phaãu thuaät caét boû ñoaïn ruoät hoaïi töû: – Muïc ñích phaãu thuaät laø loaïi boû ñoaïn ruoät chöùa ñaày vi khuaån vaø ñoäc toá vì theá caàn phaûi phaãu thuaät sôùm ngay khi beänh nhaân oån ñònh hoaëc ra soác: tænh taùo, huyeát aùp taâm thu > 80 mmHg, maïch < 160 laàn/phuùt, thôû < 60 laàn/phuùt, nöôùc tieåu > 1 mL/kg/giôø, giaûm da noåi boâng. – Trong vaø sau khi phaåu thuaät beänh nhaân phaûi ñöôïc tieáp tuïc hoài söùc soác. 3. Vieâm hoaïi töû ruoät non khoâng soác: 3.1. Ñieàu trò ban ñaàu:  Buø dòch: löôïng dòch caàn buø baèng löôïng dòch maát qua sonde daï daøy, tieâu loûng vaø nhu caàu caên baûn. Dung dòch ñöôïc choïn laø Dextrose 5% in Lactate Ringer hay Dextrose 5% trong Natri clorua 4,5‰, chuù yù pha theâm Kali clorua 1-2 mEq/100 mL dòch ngay khi coù nöôùc tieåu.  Khaùng sinh: Cefotaxim: 100mg/kg/ngaøy, TM moãi 6 giôø.  Nhòn aên, ñaët sonde daï daøy daãn löu trong 24 – 48 giôø ñaàu.
3.2. Ñieàu trò tieáp theo  Chæ ñònh phaãu thuaät: sau 6 – 24 giôø ñieàu trò noäi khoa, tình traïng beänh nhaân xaáu hôn: soác, buïng chöôùng taêng daàn keøm löôïng dòch qua sonde daï daøy nhieàu > 100 ml/6 giôø, xuaát huyeát tieâu hoùa oà aït phaûi buø maùu, hoaëc coù bieán chöùng ngoaïi khoa.  Dinh döôõng: Khi laâm saøng ñaùp öùng toát: heát soát, tieâu phaân vaøng, dòch daï daøy löôïng ít vaø traéng trong, buïng heát chöôùng thì baét ñaàu cho aên ñöôøng mieäng, baét ñaàu vôùi nöôùc ñöôøng, söõa, sau ñoù chaùo hoaëc côm.  Truyeàn maùu: khi Hct < 30%, truyeàn maùu töôi toaøn phaàn 10-20ml/kg.  Khaùng sinh: duy trì khaùng sinh trong thôøi gian 7 - 10 ngaøy.  Xoå giun: Mebendazole hay Pyrantel palmoate. 4. Vieâm ruoät hoaïi töû coù bieán chöùng ngoaïi khoa: Caùc tröôøng hôïp coù bieán chöùng ngoaïi khoa taéc ruoät, thuûng ruoät seõ phaãu thuaät caét noái ruoät sau khi ñieàu chænh xong tình traïng maát nöôùc vaø roái loaïn ñieän giaûi. 5. Saên soùc vaø theo doõi:  Coù soác: Daáu hieäu sinh toàn moãi 30 phuùt trong luùc soác, löôïng nöôùc tieåu, löôïng vaø tính chaát phaân, voøng buïng.  Khoâng soác: Daáu hieäu sinh toàn moãi 1 – 2 giôø, löôïng nöôùc tieåu, löôïng vaø tính chaát dòch daï daøy, phaân, voøng buïng.  Theo doõi buïng ngoaïi khoa: daáu hieäu taéc ruoät, thuûng ruoät.  Caän laâm saøng: – Hct, ion ñoà, ñöôøng huyeát. – X quang buïng ñöùng, sieâu aâm buïng neáu nghi ngôø bieán chöùng ngoaïi khoa. 6. Taùi khaùm: taát caû beänh nhaân, nhaát laø caùc tröôøng hôïp coù phaãu thuaät caét noái ruoät phaûi ñöôïc taùi khaùm haøng thaùng ít nhaát trong 6 thaùng ñaàu ñeå theo doõi caân naëng, caùc trieäu chöùng veà tieâu hoùa vaø keùm haáp thu nhö ñau buïng, noân oùi, tieâu chaûy, chöôùng buïng.