Ảnh hưởng của công nghệ thông tin đối với nghề kế toán và giáo dục kế toán

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày ảnh hưởng của công nghệ thông tin đối với nghề kế toán và giáo dục kế toán; Tác động của hệ thống thông tin kế toán đến lý thuyết kế toán; Tác động đến nghiệp vụ kế toán; Tác động đến việc giáo dục kế toán hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ảnh hưởng của công nghệ thông tin đối với nghề kế toán và giáo dục kế toán

Ảnh hưởng của công nghệ thông tin đối với nghề kế toán và giáo dục kế toán Impacts of information technology on accounting professional and accounting education Đỗ Thị Thu Thuỷ* *Phân hiệu trường Đại học Thủy Lợi Tóm tắt Công nghệ thông tin (CNTT) cũng như internet đã thay đổi đáng kể cách các tổ chức vận hành kinh doanh. Khi áp dụng CNTT kế toán có thể cung cấp thông tin tài chính kịp thời, chính xác và đầy đủ cho doanh nghiệp (DN), từ đó nâng cao tính hữu ích của việc ra quyết định, nâng cao hiệu quả và tính chuẩn mực của hoạt động kế toán. CNTT không chỉ thay đổi công cụ kế toán mà còn thay đổi các chức năng của kế toán; không chỉ lý thuyết và nguyên tắc kế toán, mà còn cả nghiệp vụ kế toán. Do đó, làm thay đổi cách thức đào tạo kế toán ở các trường đại học. Từ khóa: nghề kế toán, công nghệ thông tin, giáo dục kế toán. Abstract Information technology as well as the internet has dramatically changed the way organizations run their business. When applying information technology (IT), accounting can provide immediate, accurate and complete financial information for businesses, thereby improving the usefulness of decision-making, improving efficiency and standards of operational accounting. IT changes not only accounting tools but also accounting functions; not only accounting theory and principles, but also accounting profession, thus changing the way accountants are trained in universities. Keywords: accounting profession, information technology, accounting education. JEL Classification: M00, M30, M40 DOI: https://doi.org/10.59006/vnfa-jaa.0320232 1. Tác động của hệ thống thông tin kế toán đến lý thuyết kế toán 1.1. Ảnh hưởng đến chu trình kế toán truyền thống Lý thuyết và phương pháp kế toán truyền thống dựa trên cơ sở kế toán thủ công. Tuy nhiên, chúng đang và sẽ thay đổi theo suy luận của CNTT. Chu trình kế toán bao gồm các bước sau: ghi nhật ký các giao dịch; ghi vào sổ cái; lập số dư thử; điều chỉnh và lập
số dư thử điều chỉnh; lập báo cáo tài chính và thuyết minh phù hợp. Trong thời đại kế toán thủ công, kế toán phải thực hiện toàn bộ chu trình kế toán theo cách thủ công. Phân loại và tóm tắt chứng từ, kiểm soát việc ghi sổ cái, sổ chi tiết, kiểm tra đối chiếu các tài khoản là những lý thuyết cơ bản trong kế toán thủ công. Hiện nay, khi ứng dụng CNTT thì việc duy nhất mà kế toán làm là ghi nhận các giao dịch vào máy tính, máy tính sẽ xử lý các bước khác một cách tự động hoặc theo yêu cầu, mà không cần lo lắng về việc đăng tải hoặc bổ sung sai sót. 1.2. Tác động đến kiểm soát và kiểm toán nội bộ Trong kế toán thủ công, kiểm soát nội bộ đạt được bằng cách tách biệt các nhiệm vụ, kiểm tra xem các con số từ các nguồn khác nhau có thể khớp với nhau hay không, kiểm toán viên bắt đầu từ tài liệu nguồn, kiểm toán đến số dư thử nghiệm, hoặc bắt đầu từ BCTC đến tài liệu nguồn hoặc thực hiện kiểm tra chọn lọc, để tìm ra sai sót và gian lận. Hiện nay, ngày càng có nhiều quy trình kế toán được thực hiện bằng máy tính hoặc thông qua mạng internet, nên bất kỳ sai sót nào trong chương trình ứng dụng hoặc hệ thống sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng, định hướng và trọng tâm kiểm toán đã thay đổi, vì hầu hết các thủ tục được hoàn thành tự động. Do đó, điều quan trọng là phải xác định người vận hành và thực hiện các biện pháp kiểm soát ủy quyền thích hợp, bảo mật phần cứng và phần mềm, kiểm toán chứng từ và phân tách nhiệm vụ là những điểm chính của kiểm soát nội bộ. Việc lưu trữ hồ sơ kế toán đã thay đổi từ bộ nhớ giấy sang bộ nhớ điện tử, dễ bị chỉnh sửa và thay đổi. Do đó, làm thế nào để ngăn chặn việc sửa đổi trái phép số liệu và tội phạm qua máy tính là những yếu tố quan trọng cần xem xét trong hệ thống thông tin kế toán (TTKT). Việc kiểm toán hệ thống kiểm soát nội bộ là cần thiết, nhằm đảm bảo hệ thống TTKT an toàn, tin cậy và sử dụng hiệu quả. 1.3. Ảnh hưởng đến các nguyên tắc kế toán Đặc điểm định tính cơ bản của kế toán là tính phù hợp với quyết định. Đặc điểm này bị hạn chế bởi kế toán thủ công, kế toán truyền thống nhấn mạnh nguyên tắc trọng yếu hoặc kế toán phải xem xét tầm quan trọng tương đối của bất kỳ giao dịch nào, điều này làm giảm độ chính xác của TTKT và hạn chế khả năng cung cấp TTKT cho bộ phận quản lý. Trong thời đại CNTT hiện nay, việc thu thập, xử lý và sử dụng dữ liệu đều thông qua máy tính. Máy tính có khả năng xử lý dữ liệu lớn hơn nhiều, nguồn TTKT được mở rộng và chuyên sâu hơn, có thể quản lý tốt và chi tiết.
Xem lại lịch sử ta thấy rằng, chức năng của kế toán thực chất là phản ánh và giám sát, còn thụ động và lạc hậu, dự báo trước sự kiện và kiểm soát trong quá trình thực hiện vẫn còn mơ hồ. CNTT thúc đẩy khả năng và năng lực xử lý thông tin của DN, đến mức các chức năng như dự báo, kiểm soát và quản lý có thể được thực hiện tốt. 2. Tác động đến nghiệp vụ kế toán Với sự phát triển nhanh chóng của CNTT và thương mại điện tử ngày càng hoàn thiện, trong hệ thống TTKT, việc xử lý dữ liệu mang tính tự động cao, thông tin được mở cho người trong và ngoài cuộc và được chia sẻ cao, việc ghi nhật ký có thể được thực hiện tự động khi các giao dịch xảy ra. Điều đó có nghĩa là, công việc kế toán truyền thống giảm đi đáng kể và kế toán viên sẽ tập trung chủ yếu vào việc phân tích và sử dụng TTKT. Mặt khác, chất lượng của TTKT phụ thuộc vào độ tin cậy của phần cứng và phần mềm, cũng như trình độ sử dụng phần mềm kế toán của nhân viên. Một nhân viên chỉ có kiến thức về kế toán, quy định về thuế có thể không đáp ứng được nhu cầu của thời đại thông tin. Những người am hiểu lý thuyết kế toán và thông thạo thực hành, hiểu biết về các quy luật kinh tế, sử dụng tốt CNTT được trọng dụng hơn. 3. Tác động đến việc giáo dục kế toán hiện nay Kế toán hiện nay có hai lĩnh vực chính là kế toán tài chính và kế toán quản trị. Một là, kế toán tài chính Được hiểu là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính bằng báo cáo tài chính cho đối tượng có nhu cầu sử dụng thông tin của đơn vị kế toán. TTKT tài chính cung cấp mang tính tổng hợp và chủ yếu cung cấp cho đối tượng bên ngoài DN. Công việc này mang tính lặp lại nhiều và có khả năng bị thay thế bởi sự phát triển của CNTT. Hai là, kế toán quản trị Là nhằm tối đa hóa lợi ích kinh tế của DN, tăng cường công tác quản lý nội bộ, khai thác triệt để các thông tin tài chính trong DN và phục vụ việc ra quyết định cho DN. Kế toán quản trị hướng tới tương lai, có thể sử dụng các phương pháp khoa học để phân tích dữ liệu lịch sử của DN, từ đó có thể nhìn thấy tình hình thực tế ẩn giấu đằng sau dữ liệu quá khứ. Thông qua phân tích dữ liệu, người quản lý DN không chỉ cải thiện độ chính xác của việc ra quyết định, giảm chi phí DN một cách hợp lý mà còn dự đoán
được sự phát triển trong tương lai của DN, điều đó dẫn đến thiết lập một chiến lược phát triển thực tế hơn. Một phần quan trọng của chức năng kế toán quản trị là xác định, tính toán và kiểm soát chi phí, có mặt khắp nơi trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh của DN. Tùy theo yêu cầu quản lý khác nhau mà việc xác định và phân loại chi phí được kiểm soát, tính toán và sắp xếp, hệ thống kiểm soát chi phí được xây dựng hiệu quả. Sự cạnh tranh trên thị trường hiện nay ngày càng trở nên phức tạp hơn và việc duy trì khả năng dẫn đầu về chi phí là chìa khóa để chiến thắng trong cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa các DN. Vai trò của kế toán quản trị không thể phủ nhận, tuy nhiên người làm kế toán quản trị đang chứng kiến một xu thế mới trong ngành kế toán trước sự thay đổi của khoa học công nghệ. Việc ra đời các phần mềm kế toán, các ứng dụng tài chính, các phần mềm như CRM, ERP,… đã giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian cho kế toán. Một xu thế mới đang dần hình thành khi nghề kế toán trở thành một nghề thiên nhiều đến quản trị thông tin tài chính. Các kế toán viên sẽ dành nhiều thời gian cho việc phân tích, lập kế hoạch, dự báo, lập ngân sách hoặc đưa ra các thông tin hỗ trợ, tham mưu cho ban lãnh đạo DN về kế toán quản trị. Xu hướng này làm cho vai trò của kế toán quản trị ngày càng lớn dần lên, tăng dần lên trong các DN, dần thay thế kế toán tài chính trước đây. Bên cạnh đó yêu cầu về kiểm soát nội bộ và kiểm toán nội bộ cũng thay đổi do sự phát triển của CNTT. Để phát huy được vai trò này nhà trường, cần xây dựng bộ dữ liệu để sinh viên thực hành trên phần mềm như CRM, ERP,… bên cạnh việc giảng dạy lý thuyết như hiện nay. 4. Kết luận CNTT tác động lớn đến lý thuyết kế toán, nghiệp vụ kế toán và cả giáo dục kế toán. CNTT không chỉ là sự phát triển của bản thân, mà còn định hình một môi trường kinh doanh, xã hội và văn hóa mới. Với sự phát triển nhanh chóng của internet, sự bùng nổ của thương mại điện tử làm nảy sinh yêu cầu lớn hơn đối với người làm kế toán, có kiến thức về kế toán và pháp luật, thành thạo CNTT hiện đại và có khả năng tự học xuất sắc. Vì vậy, những thay đổi phải xảy ra trong giáo dục kế toán của các trường đại học ngày nay. Tài liệu tham khảo
Aytaç, A., Eker M. (2017). The Role of ERP in Advanced Managerial Accounting Techniques: A Conceptual Framework, Business and Economics Research Journal, Volume 8, Number 1 Galani Despina, Efthymios Gravas & Antonios Stavropoulos. (2010). The Impact of ERP Systems on Accounting Processes, World Academy of Science, Engineering and Technology, issue 66, Australia. Đỗ Thị Thu Thuỷ. (2020) sự thích ứng của kế toán viên trong môi trường trí tuệ nhân tạo, Tạp chí Kế toán và Kiểm toán, số 6/2022 https://ueh.edu.vn/dao-tao/dai-hoc-chinh-quy/cu-nhan-chinh-quy-chuan/ke-toan- doanh-nghiep/ https://saa.neu.edu.vn/images/ckeditor/files/Thong%20bao/ketoan%2063.pdf