Bài 1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ

Chia sẻ: Cuncon2211 Cuncon2211 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

110
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiểu được các khái niệm cơ bản: tính chất tương đối của chuyển động, chất điểm, quỹ đạo, hệ quy chiếu - Biết cách xác định vị trí của một chất điểm bằng tọa độ - Xác định thời gian bằng đồng hồ, phân biệt khoảng thời gian và thời điểm - Hiểu rõ tầm quan trọng của việc chọn hệ quy chiếu khi giải các bài toán về chuyển động của chất điểm

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài 1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ

Bài 1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ I. Mục tiêu 1 . Về kiến thức - Hiểu được các khái niệm cơ bản: tính chất tương đối của chuyển động, chất điểm, quỹ đạo, hệ quy chiếu - Biết cách xác định vị trí của một chất điểm bằng tọa độ - Xác định thời gian bằng đồng hồ, phân biệt kho ảng thời gian và thời điểm - Hiểu rõ tầm quan trọng của việc chọn hệ quy chiếu khi giải các bài toán về chuyển động của chất điểm - Nắm vững cách xác định tọa độ và thời điểm tương ứng của một chất điểm trên hệ trục tọa độ. 2 . Về kỹ năng - Xác định đ ược vị trí của một chất điểm trên một quỹ đạo cong hoặc thẳng - Vận dụng các kiến thức được học để giải các bài toán về hệ quy chiếu, đổi mốc thời gian. 3 . Về thái độ - Học sinh có ý thức làm việc theo nhóm, học hỏi bạn bè và giúp đỡ nhau trong quá trình tự xây d ựng, lĩnh hội tri thức. III. Phương pháp chủ đạo - Sử dụng phương pháp đàm tho ại. IV. Chuẩn bị Giáo viên - Một số thí dụ thực tế về cách xác định vị trí của một chất điểm nào đó (có th ể vẽ phóng to hình 1.4 SGK) - Một số tranh ảnh, video clip minh họ a cho chuyển động tương đối - Một số loại đồng hồ đo thời gian Học sinh Học sinh: HS chuẩn bị những gì mà giáo viên đ ã phổ biến như quan sát xe đang chạy, ngồi trên xe quan sát các vật hai bên đường, cọc tiêu, quan sát đu quay, lịch tàu chạy,… các kiến thứ c tổng hợp đã được học ở THCS. V. Thiết kế hoạt động dạy học Trợ giúp của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1. Kiểm tra Mục tiêu:HS Nhớ lại khái niệm chuyển động cơ và k hái niệm vật mốc GV yêu cầu học sinh nhắc lại khái niệm chuyển động cơ học (đ ã được học ở lớp 8) và nêu một vài ví dụ về chuyển động cơ học. HS: Cá nhân nhớ lại và trả lời câu hỏi của GV Tùy HS có th ể là: - Một đo àn tàu đang đi từ Đông Hà đ ến Huế.
- Một quả bóng đang lăn trên sân cỏ,… Cá nhân tiếp thu và ghi nhớ GV cho HS xem một số tranh ảnh, video clip về chuyển động cơ. GV chính xác hóa khái niệm: chuyển động cơ học và * Chuyển động cơ là sự khái niệm về vật mốc dời chỗ của vật theo thời gian. Vật đứng y ên gọi là vật làm mốc. Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm chất điểm và cách xác định vị trí của một chất điểm, cách xác định thời gian chuyển động Mục tiêu:Biết được chất điểm, xác định vị trí chất đ iểm, xác định thời gian chuyển động. GV yêu cầu HS đọc SGK mục 2 để tìm hiểu khái n iệm chất điểm, quỹ đạo và trả lời câu hỏi: - Khi nào vật được coi là một chất điểm? Cá nhân HS trả lời HS khác nhận xét - Khi kích thước vật rất nhỏ - Qu ỹ đạo chuyển động là gì? so với phạm vi chuyển động của nó thì vật được gọi là Yêu cầu HS hoàn thành câu C1 SGK chất điểm. - Những đường mà ch ất GV cho học sinh xem quỹ đạo của chiếc van xe đạp, điểm vạch ra trong không khi xe đ ạp đang chạy.(Dùng flash) gian trong quá trình chuyển động gọi là qu ỹ đạo chuyển động. Làm việc cá nhân, trả lời: RTĐ  0,4.10  4 (rất nhỏ) Rqđ => có th ể coi Trái Đất là một chất điểm trong chuyển động trên qu ỹ đạo quanh Thông báo: Ch ất điểm là một khái niệm trừu tượng m ặt trời. không có trong thực tế nh ưng rất thuận tiện trong việc n ghiên cứu chuyển động của các vật. Trên qu ỹ đạo chuyển động, làm thế nào có thể xác định được vị trí của một chất điểm? GV sử dụng hình vẽ 1.4 để hướng dẫn HS cách xác Các nhân nhận thức được đ ịnh tọa độ điểm M trên trục tọa độ. vấn đề cần nghiên cứu. HS trả lời Để xác định vị trí của một chất điểm, người ta chọn
một vật làm mốc, gắn vào đó một hệ tọa độ, vị trí của Một chiếc xe xuất phát từ Hà Nội lúc 7h, đến Hải chất điểm đ ược xác định Phòng lúc 9h, hãy xác định thời gian xe chạy? bằng tọa độ của nó trong hệ Thông báo: Trong câu hỏi trên cần xác định thời gian tọa độ n ày. h ay chính là xác định khoảng thời gian, và do đó câu Dự đoán câu trả lời của HS: trả lời đúng là 2 giờ = 120 phút. Trong đ ó 7h được - HS1: Thời gian xe chạy là gọi là gốc thòi gian, chính là thời điểm xe bắt đầu đi 7h và 9h là th ời điểm mà xe đến Hải Phòng. - HS2: Thời gian xe chạy là - Dụng cụ đo thời gian? Đơn vị đo thời gian chuẩn? 2h (120 phút). GV chính xác hóa câu trả lời của HS - HS 3:… Hoạt động 3. Tìm hiểu khái niệm hệ quy chiếu và chuyển động tịnh tiến Mục tiêu: - H iểu được về hệ quy chiếu - Biết được chuyển động tịnh tiến Thông báo: một vật mốc gắn với một hệ tọa độ và một gốc thời gian cùng với một đồng hồ hợp th ành một hệ quy chiếu. Tức là: H ệ quy chiếu = Hệ tọa độ gắn với vật mốc + Đồng hồ và gốc thời gian Cá nhân tiếp thu, ghi nhớ. Làm việc cá nhân. GV yêu cầu HS hoàn thành yêu cầu câu C3 trong Các nhân quan sát và thống SGK và đ ọc phần thông tin về phương trình chuyển nhất câu trả lời: động. GV dùng một chiếc xe lăn trên m ặt bàn (video clip)
và cho HS quan sát qu ỹ đạo của các điểm bất kì trên khung xe (chú ý: mỗi HS có thể cho quan sát các điểm khác - Các điểm trên khung xe có qu ỹ đạo là những đường nhau). - Hãy nhận xét về quỹ đạo của các điểm trên khung th ẳng song song với mặt xe khi xe chuyển động trên đường thẳng? đường. - Hãy quan sát hình vẽ ở C4 và cho biết qu ỹ đạo các - HS1: Các điểm của đ iểm của khoang ngồi A khi đu quay hoạt động? khoang ngồi có quỹ đạo là một vòng tròn. - Chuyển động của khung xe ôtô được coi là một - HS2: Các điểm của d ạng của chuyển động tịnh tiến. Vậy chuyển động khoang ngồi có quỹ đạo là của khoang ngồi trên đu quay có phải là chuyển động những vòng tròn có độ d ài tịnh tiến không? bằng nhau. GV chính xác hóa câu trả lời của học sinh và giới HS có thể không trả lời thiệu hai loại chuyển động tịnh tiến: chuyển động được hoặc trả lời “Không” tịnh tiến thẳng (là chuyển động của khung xe ôtô) và vì thông thường HS nghĩ chuyển động tịnh tiến tròn (là chuyển động của rằng cứ chuyển động tịnh khoang ngồi của đu quay). tiến là ph ải chuyển động th ẳng. Nhấn mạnh: khi vật chuyển động tịnh tiến, mọi điểm Các nhân tiếp thu, nghi nhớ. trên nó có qu ỹ đạo giống hệt nhau, thậm chí có thể chồng khít lên nhau được. Vì thế khi khảo sát chuyển động tịnh tiến của một vật, ta chỉ cần xét chuyển động của một điểm bất kì trên nó. Để hiểu rõ hơn về chuyển động tịnh tiến, GV có thể cho HS nêu thên ví dụ về chuyển động tịnh tiến, đặc b iệt là chuyển động tịnh tiến tròn. Thông báo: qu ỹ đạo của một vật chuyển động tịnh tiến có thể là một đường cong chứ không nhất thiết Cá nhân nêu ví d ụ về tịnh phải là th ẳng hay tròn (GV có thể dùng hình ảnh trục tiến tròn: của bánh xe lăn trên đoạn đường cong để minh họa). - Chuyển động của một điểm ở đầu kim đồng hồ. - Chuyển động của một điểm ở đầu cánh quạt khi quạt quay ổn định. …
Hoạt động 4. Củng cố - dặn dò. Định hướng bài mới GV nhận xét giờ học Yêu cầu HS hoàn thành bài tập 1 tại lớp. (gợi ý: Có thể tính thời gian tàu chạy từ HN đến Vinh và tàu chạy từ Vinh đến SG. Khi tính tổng thời gian tàu chạy từ HN đến SG cần tính thêm thời gian tàu HS: Cá nhân tính được: t = n ghỉ tại Vinh). 33h - Về nhà học bài, làm bài tập cuối b ài. - Ôn lại kiến thức về chuyển động đều và các yếu tố của lực đã học ở bài 3, bài 4 - Vật lí 8 - Các kiến thức về hệ tọa độ, hệ quy chiếu. - Đọc trước b ài mới.