Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài giảng chương 2 "Tính chất lý hóa của sợi dệt" dưới đây để nắm bắt được những nội dung về tính chất của sợi dệt như: xơ xenllulo, xơ protit, xơ amian, xơ hóa học. Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Chương 2: Tính chất lý hóa của sợi dệt
- CHÖÔNG 2:
TÍNH CHAÁT LYÙ HOÙA CUÛA SÔÏI
DEÄT
2.1. XÔ XENLLULO
2.2. XÔ PROTIT
2.3. XÔ AMIAN
2.4. XÔ HOÙA HOÏC
www.themegallery.com Company Logo
- 2.1. XÔ XENLULOÂ
Xenluloâ laø polyme chính cuûa caùc
loaïi xô goác thöïc vaät (boâng, lanh,
gai, …)
Coâng thöùc ôû daïng:
(C6H10O5)n hoaëc [-C6H7O2(OH)3-]n
Khoái löôïng rieâng khoaûng 1,52 –
1,56 g/cm3
www.themegallery.com Company Logo
- 2.1.1.Caùc tính chaát cuûa xô xenlulo
(xô boâng)
2.1.1.1. AÛnh höôûng cuûa nöôùc
2.1.1.2. AÛnh höôûng cuûa aùnh saùng
maët trôøi
2.1.1.3. AÛnh höôûng cuûa nhieät ñoä
2.1.1.4. AÛnh höôûng cuûa axit
2.1.1.5. AÛnh höôûng cuûa chaát oxy
hoùa
2.1.1.6. AÛnh höôûng cuûa kieàm
2.1.1.7. AÛnh höôûng cuûa vi sinh vaät
2.1.1.8. ÖÙng duïng
www.themegallery.com Company Logo
- 2.1.1.1. AÛnh höôûng cuûa nöôùc
- Xenluloâ khoâng bò hoøa tan trong
moâi tröôøng nöôùc vaø caùc chaát
nhö: coàn, benzen, axeâtoân…
- Xenluloâ hoøa tan trong dung dòch
amoâniac ñoàng [Cu(NH3)n](OH)2
- Trong moâi tröôøng nöôùc, xô boâng
bò tröông nôû, dieän tích maët caét
ngang taêng töø 22–34% coøn
chieàu daøi chæ taêng 1%
www.themegallery.com Company Logo
- 2.1.1.2. AÛnh höôûng cuûa aùnh
saùng maët trôøi
Caùc phaân töû xenluloâ bò oxy hoùa baèng oxy
cuûa khoâng khí döôùi taùc duïng cuûa aùnh
saùng maët trôøi vaø khí quyeån
Ñoä beàn cuûa vaät lieäu xenluloâ bò giaûm ñi
moät nöûa khi chieáu tröïc tieáp tia saùng maët
trôøi trong thôøi gian 900–1000 giôø.
Döôùi taùc duïng cuûa khí quyeån:
- Vaät lieäu xenluloâ bò laõo hoùa (hao moøn
- Giaûm caùc tính chaát cô lí
- Giaûm ñoä beàn
- Giaûm ñoä daõn nôû cuûa xô vaø taêng ñoä
cöùng.
www.themegallery.com Company Logo
- 2.1.1.3. AÛnh höôûng cuûa nhieät ñoä
Ñoát noùng xô xenluloâ ôû nhieät ñoä 120 –
130oC trong moät vaøi giôø khoâng thaáy
coù söï thay ñoåi roõ reät.
Sau 160oC quaù trình phaù huûy nhanh
Sau 180oC quaù trình phaù huûy caùc phaân
töû xenluloâ tieán haønh raát maïnh.
Khi ñoát noùng trong traïng thaùi khoâ
(khoâng cho khoâng khí tham gia töï do)
xenluloâ seõ taïo ra caùc chaát: than (gaàn
40% khoái löôïng), nöôùc, axit axeâtic, vaø
caùc chaát khaùc. Neáu ñoát noùng ñeán
180oC thì caùc phaân töû xenluloâ daàn daàn
www.themegallery.com Company Logo
- 2.1.1.4. AÛnh höôûng cuûa axit
Xenluloâ bò phaù huûy trong axit voâ cô, lieân
keát glucoâzit bò ñöùt vaø lieân keát vôùi nöôùc –
taïo neân quaù trình thuûy phaân. Saûn phaåm
cuoái cuøng cuûa quaù trình thuûy phaân laø
glucoâ
(C6H10O5)n + nH2O nC6H12O6
Caùc loaïi axit höõu cô coù taùc duïng phaù huûy
yeáu hôn
Cho xenluloâ taùc duïng vôùi axit Nitric seõ taïo
thaønh Nitroâxenluloâ.
[C6H7O2(OH)3]n + nHNO3 [C6H7O2(ONO2)2OH]n +
2nH O 2
www.themegallery.com Company Logo
- 2.1.1.5. AÛnh höôûng cuûa chaát oxy hoùa
Cenllulo beàn vôùi hydrosulfit neân
chaát naøy duøng ñeå taåy traéng
quaàn aùo.
Tính chaát cuûa xô xenluloâ thay
ñoåi, ñoä beàn sôïi giaûm hoaëc coù
theå bò phaù huûy ñoái vôùi boät
taåy traéng, muoái natri, muoái kali…
www.themegallery.com Company Logo
- 2.1.1.6. AÛnh höôûng cuûa kieàm
Xenluloâ beàn vöõng döôùi taùc duïng
cuûa kieàm.
Neáu cho phaûn öùng tieán haønh khi
ñoát noùng NaOH vôùi xenluloâ ta ñöôïc
moät hôïp chaát laø xenluloâ kieàm.
C6H7O2(OH)3 + NaOH
C6H7O2(OH)2OH.NaOH
Ñaây laø hôïp chaát khoâng beàn, deã
haáp thuï nöôùc, deã nhuoäm maøu
Trong dung dòch NAOH naáu soâi, caáu
www.themegallery.com Company Logo
- 2.1.1.6. AÛnh höôûng cuûa kieàm
ÖÙng duïng cuûa quaù trình kieàm hoùa:
- Laøm boùng: Laøm cho xô boâng bôùt
xoaên, co ruùt veà chieàu daøi, taêng
kích thöôùc maët caét ngang, do ñoù
taêng ñoä beàn tuyeät ñoái khi keùo
ñöùt.
- Neáu quaù trình taùc duïng cuûa kieàm
leân vaät lieäu Xenllulo ñoàng thôøi keùo
caêng, khi ñoù xô coù daïng troøn hôn,
beà maët nhaün hôn, phaûn chieáu aùnh
www.themegallery.com Company Logo
- 2.1.1.7. AÛnh höôûng cuûa vi sinh
vaät
Khi ñeå vaät lieäu xenluloâ bò aåm
trong thôøi gian daøi, nhaát laø trong
moâi tröôøng khoâng khí aåm moät
soá loaïi vi khuaån vaø naám moác seõ
phaùt trieån gaây neân quaù trình
thuûy phaân xenluloâ daãn tôùi phaù
huûy moät phaàn hoaëc phaù huûy
hoaøn toaøn caáu truùc phaân töû.
www.themegallery.com Company Logo
- 2.1.1.8. ÖÙng duïng
Vaûi sôïi xenluloâ thöôøng duøng may
quaàn aùo maëc muøa heø, quaàn aùo
treû em, ngöôøi giaø, ngöôøi beänh,…
Vaûi cotton duøng trong sinh hoaït caàn
huùt aåm toát nhö aùo goái, chaên
meàn, taám traûi giöôøng, khaên tay,
khaên taém, khaên baøn, khaên aên,
giaøy vaûi v.v...
Nhieät ñoä uûi thích hôïp töø 180o
200oC, uûi khi vaûi aåm.
Giaët baèng xaø phoøng kieàm.
Phôi ngoaøi naéng, caát giöõ nôi khoâ
www.themegallery.com Company Logo
- 2.1.1.9. Öu nhöôïc ñieåm cuûa
vaûi sôïi goác xenluloâ
Öu ñieåm:
- Söû duïng cho may maëc hôïp veä sinh do huùt
aåm cao, phaùt sinh tónh ñieän ma saùt ít
- Thích hôïp cho haøng maëc loùt, maëc maùt,
quaàn aùo treû em, ngöôøi giaø, trang phuïc lao
ñoäng, quaân ñoäi…
- Thích hôïp cho ñoà duøng sinh hoaït caàn huùt
aåm toát nhö aùo goái, chaên meàn, khaên tay,
khaên taém, giaøy vaûi…
Nhöôïc ñieåm:
- Choùng nhaøu
- Deã muïc do vi sinh vaät,
www.themegallery.com Company Logo
- 2.2. XƠ PROTIT
Protit laø polyme chính taïo neân len, tô
taèm vaø moät soá xô nhaân taïo.
Polyme ñöôïc hình thaønh töø nhieàu
phaân töû axit amin coù coâng thöùc
daïng toång quaùt: H2N-CnHn-COOH.
Hai nhoùm chöùc ôû ñaàu vaø cuoái
phaân töû polyme laø:
+ Amin (-NH2) coù tính kieàm
+ Cacboxil (-COOH) coù tính axit
Vì theá laøm cho xô protit deã aên maøu
www.themegallery.com Company Logo
- 2 . 2 . 1 . TÔ TAÈM
Tô taèm chieám hôn 90%, laø loaïi tô phoå
bieán nhaát.
Saâu taèm aên laù daâu nhaû ra chaát
loûng. Chaát loûng gaëp khoâng khí cöùng
ñoâng raát nhanh thaønh sôïi tô taèm.
Phibroin chieám khoaûng 75% thaønh phaàn
trong tô taèm.
Khoái löôïng rieâng cuûa phibroâin: 1,37
g/cm3.
Ñoä daøi: ñoä daøi cuûa tô taèm phuï thuoäc
vaøo gioáng taèm vaø muøa thu hoaïch.
Moãi keùn taèm coù theå cho töø 300-1500
www.themegallery.com Company Logo
- 2.2.1.1. Chu kyø sinh tröôûng
cuûa tô taèm
(1)Tröùng (2) Taèm aên laù daâu
taèm coù Taèm (sau 16-18 ngaøy)
hình baàu taèm chín (chín 3-4
duïc, daøi ngaøy) Taèm nhaû
1,5mm
Tröùng tô keùo keùn (keùo 3-
4 ngaøy). Taèm bieán
thaønh nhoäng trong
keùnNhoäng
(4) Ngaøi thaûi ra
chaát kieàm
loûng taåm öôùt Ngaøi (3) Khoaûng 8-
1 ñaàu keùn vaø
chui ra ngoaøi.
(Böôùm) 10 ngaøy töø
khi keùo keùn
Ngaøi
www.themegallery.com khoâng Company Logo
- 2.2.1.2. Caáu taïo cuûa keùn taèm
Keùn taèm goàm 3 lôùp:
Lôùp ngoaøi cuøng: laø lôùp tô goác (lôùp aùo
keùn).
- Chaát löôïng cuûa lôùp naøy khoâng toát, tô
cöùng vaø thoâ, nhieàu keo.
- Chuû yeáu duøng ñeå deät luïa goác hoaëc
ñan löôùi.
Lôùp giöõa: laø lôùp tô noõn ( thaân tô).
- Chaát löôïng cuûa lôùp tô naøy toát, sôïi tô
maûnh, meàm mòn.
- Duøng ñeå deât luïa.
www.themegallery.com Company Logo
- 2 . 2 . 1 . 3 . Tín h c h a á t c ô ly ù
c u û a t ô t a è m
AÛnh höôûng cuûa nöôùc
AÛnh höôûng cuûa nhieät ñộ
AÛnh höôûng cuûa aùnh saùng maët
trôøi
AÛnh höôûng cuûa axit
AÛnh höôûng cuûa kieàm
AÛnh höôûng cuûa caùc chaát oxy
hoùa
ÖÙng duïng cuûa tô taèm.
www.themegallery.com Company Logo
- a . AÛn h h ö ô û n g c u û a
nöôùc
Trong moâi tröôøng nöôùc, xô meàm
ra, tröông nôû vaø ñaøn hoài hôn.
ÔÛ nhieät ñoä cuûa nöôùc 250C tô seõ
nôû chieàu ngang töø 16-20%, chieàu
daøi chæ taêng 1-2%.
Trong moâi tröôøng khoâng khí coù ñoä
aåm töông ñoái ñeán 90%, luùc ñoù
ñöôøng kính sôïi tô taêng ñeán 9%.
Ñoái vôùi xixeârin (chaát keo gheùp
dính hai sôïi tô) trong moâi tröôøng
nöôùc coù nhieät ñoä 1100C bò hoøa
www.themegallery.com Company Logo
- b . AÛn h h ö ô û n g c u û a
n h ie ä t ñ o ä
Nhieät ñoä 130-1400C taùc duïng leân
xô trong thôøi gian ngaén khoâng
laøm cho xô thay ñoåi tính chaát.
Khi ñoát noùng keùo daøi thaäm chí
ôû nhieät ñoä thaáp (80-1000C) laøm
cho xô bò cöùng, gioøn, thay ñoåi
maøu saéc vaø giaûm tính chaát cô
lyù.
Nhieät ñoä 1700C tô bò phaù huûy.
www.themegallery.com Company Logo
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
