Bμi gi¶ng c¬ häc ®Êt<br />
<br />
ch−¬ng III: ph©n bè øng suÊt trong ®Êt<br />
<br />
Ch−¬ng III:<br />
<br />
ph©n bè øng suÊt trong ®Êt<br />
<br />
Bμi 1<br />
<br />
Ph©n bè øng suÊt<br />
do träng l−îng b¶n th©n cña ®Êt<br />
<br />
I. mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n<br />
1. ¸p lùc n−íc lç rçng vμ øng suÊt hiÖu qu¶<br />
Khi øng suÊt bªn ngoμi truyÒn lªn khèi ®Êt b·o hoμ, ¸p lùc n−íc lç rçng sÏ t¨ng tøc<br />
thêi. §iÒu ®ã lμm cho n−íc lç rçng cã xu h−íng ch¶y tho¸t khái hÖ lç rçng, ¸p lùc<br />
n−íc lç rçng sÏ gi¶m ®i vμ øng suÊt t¸c dông truyÒn cho kÕt cÊu h¹t cña ®Êt. T¹i<br />
mét thêi ®iÓm sau khi ®Æt t¶i, øng suÊt tæng t¸c dông sÏ c©n b»ng bëi hai thμnh<br />
phÇn néi øng suÊt.<br />
-<br />
<br />
¸p lùc n−íc lç rçng (u): lμ ¸p lùc g©y ra trong chÊt láng (n−íc, hoÆc h¬i n−íc<br />
vμ n−íc) chøa ®Çy lç rçng. ChÊt láng trong lç rçng cã thÓ truyÒn øng suÊt<br />
ph¸p nh−ng kh«ng truyÒn ®−îc øng suÊt tiÕp, v× thÕ kh«ng t¹o ®−îc søc<br />
chèng c¾t. V× vËy ®«i khi cßn gäi lμ ¸p lùc trung tÝnh.<br />
<br />
-<br />
<br />
øng suÊt hiÖu qu¶ (σ’): lμ øng suÊt truyÒn cho kÕt cÊu ®Êt qua chç tiÕp xóc<br />
gi÷a c¸c h¹t. ChÝnh thμnh phÇn øng suÊt nμy ®· ®iÒu khiÓn c¶ biÕn d¹ng thay<br />
®æi thÓ tÝch vμ søc chèng c¾t cña ®Êt v× øng suÊt ph¸p vμ øng suÊt tiÕp truyÒn<br />
qua ®−îc chç tiÕp xóc h¹t víi h¹t. Terzaghi (1943) chØ ra r»ng, víi ®Êt b·o hoμ,<br />
øng suÊt hiÖu qu¶ cã thÓ x¸c ®Þnh theo sù chªnh lÖch gi÷a øng suÊt tæng vμ ¸p<br />
lùc n−íc lç rçng:<br />
<br />
σ’ = σ - u<br />
<br />
(31-1)<br />
<br />
Gi¶ sö x¸c ®Þnh øng suÊt t¹i mét ®iÓm A nh−<br />
h×nh (3-1) vμ xem nh− øng suÊt th¼ng ®øng t¹i<br />
®iÓm A n»m ë ®é s©u (h1 # h2)<br />
-<br />
<br />
øng suÊt tæng:<br />
<br />
h1, γ<br />
MNN<br />
<br />
σ = h1.γ + h2.γbh<br />
<br />
σ ë ®iÓm A gåm c¶ ¸p lùc n−íc lç rçng (u) vμ<br />
øng suÊt cã hiÖu (σ’) t¹i ®iÓm tiÕp xóc gi÷a c¸c<br />
h¹t ®Êt.<br />
<br />
h2; γbh<br />
A<br />
<br />
H×nh 3-1<br />
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn tr−êng tù nhiªn kh«ng cã dßng thÊm, ¸p lùc n−íc lç rçng<br />
thuû tÜnh ®−îc ®Æc tr−ng bëi mÆt n−íc ngÇm hay møc n−íc ngÇm. NÕu mÆt n−íc<br />
<br />
Bé m«n §Þa Kü ThuËt<br />
<br />
Trang 1<br />
<br />
Bμi gi¶ng c¬ häc ®Êt<br />
<br />
ch−¬ng III: ph©n bè øng suÊt trong ®Êt<br />
<br />
ngÇm n»m s©u d−íi mÆt ®Êt (dn) th× t¹i ®é s©u (z ) , ¸p lùc n−íc lç rçng thuû tÜnh<br />
tÝnh theo c«ng thøc:<br />
<br />
uz = 9.81*(z-dn)<br />
<br />
(31-3)<br />
<br />
-<br />
<br />
Khi z>dn , uz cã gi¸ trÞ d−¬ng;<br />
<br />
-<br />
<br />
Khi z