Bài giảng Công ty tài chính và công ty cho thuê tài chính - Nguyễn Anh Vũ

ĐH Ngân hàng TP.HCM - Khoa TTCK<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> Nội dung<br /> <br /> CÔNG TY TÀI CHÍNH VÀ CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH<br /> GV. NGUYỄN ANH VŨ KHOA TTCK - ĐHNH<br /> <br />  <br /> <br /> Công ty cho thuê tài chính. Công ty tài chính<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> 1<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> 2<br /> <br /> Công ty cho thuê tài chính<br />    <br /> <br /> Khái niệm công ty CTTC<br /> o Công ty cho thuê tài chính là một tổ chức tín dụng phi<br /> <br /> <br /> <br /> Khái niệm công ty cho thuê tài chính Các nghiệp vụ của công ty cho thuê tài chính. Cho thuê tài chính và cho thuê hoạt động Nguyên tắc kế toán đối với hoạt động cho thuê tài chính và thuê hoạt động. Quy trình nghiệp vụ cho thuê tài chính<br /> <br /> <br /> <br /> ngân hàng, là pháp nhân Việt Nam. Công ty cho thuê tài chính được thành lập và hoạt động tại Việt Nam dưới các hình thức sau: Công ty cho thuê tài chính Nhà nước, Công ty cho thuê tài chính cổ phần, Công ty cho thuê tài chính trực thuộc của tổ chức tín dụng, Công ty cho thuê tài chính liên doanh. Công ty cho thuê tài chính 100% vốn nước ngoài. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam là cơ quan quản lý Nhà nước về hoạt động cho thuê tài chính, có nhiệm vụ cấp và thu hồi Giấy phép thành lập và hoạt động; giám sát và thanh tra hoạt động của các công ty cho thuê tài chính; trình cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy định về hoạt động cho thuê tài chính.<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> 3<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> 4<br /> <br /> Financial and Leasing Company<br /> <br /> 1<br /> <br /> ĐH Ngân hàng TP.HCM - Khoa TTCK<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> Nghiệp vụ công ty cho thuê tài chính<br />   <br /> <br /> Nghiệp vụ huy động vốn<br />  <br /> <br /> Nghiệp vụ huy động vốn Nghiệp vụ tài sản có Các dịch vụ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nhận tiền gửi có kỳ hạn từ 01 năm trở lên của tổ chức, cá nhân. Vay vốn ngắn, trung và dài hạn của tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. Phát hành trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi và giấy tờ có giá khác có kỳ hạn trên một năm để huy động vốn của tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước khi được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chấp thuận; Vay vốn của các tổ chức tài chính, tín dụng trong và ngoài nước; Nhận các nguồn vốn khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.<br /> Nguyễn Anh Vũ 6<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> 5<br /> <br /> Nghiệp vụ tài sản có<br /> o Cho thuê tài chính; o Cho thuê vận hành; o Mua và cho thuê lại theo h.nh thức cho thuê<br /> tài chính; o Bán các khoản phải thu từ hợp đồng cho thuê tài chính cho các tổ chức, cá nhân.<br />    <br /> <br /> Các dịch vụ<br /> Tư vấn cho khách hàng về những vấn đề có liên quan đến nghiệp vụ cho thuê tài chính; Thực hiện các dịch vụ quản lý tài sản liên quan cho thuê tài chính. Thực hiện các dịch vụ bảo lãnh liên quan đến cho thuê tài chính theo hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước; Dịch vụ uỷ thác: Công ty cho thuê tài chính cho khách hàng thuê theo chỉ định của bên uỷ thác và được hưởng phí uỷ thác cho thuê. Mọi rủi ro trong quá trình uỷ thác cho thuê do bên uỷ thác chịu. Công ty cho thuê tài chính được thực hiện các dịch vụ uỷ thác sau: Nhận uỷ thác bằng máy móc, thiết bị để cho thuê tài chính đối với khách hàng; Nhận uỷ thác bằng tiền từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để nhập máy móc, thiết bị cho thuê tài chính đối với khách hàng.<br /> Nguyễn Anh Vũ 8<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> 7<br /> <br /> Financial and Leasing Company<br /> <br /> 2<br /> <br /> ĐH Ngân hàng TP.HCM - Khoa TTCK<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> Thuê tài chính<br /> <br /> <br /> Thuê tài chính<br /> Một giao dịch cho thuê tài chính phải thoả một trong những điều kiện sau đây: o Khi kết thúc thời hạn cho thuê theo hợp đồng, bên thuê được chuyển quyền sở hữu tài sản thuê hoặc được tiếp tục thuê theo sự thoả thuận của hai bên; o Khi kết thúc thời hạn cho thuê theo hợp đồng, bên thuê được quyền ưu tiên mua tài sản thuê theo giá danh nghĩa thấp hơn giá trị thực tế của tài sản thuê tại thời điểm mua lại; o Thời hạn cho thuê một loại tài sản ít nhất phải bằng 60% thời gian cần thiết để khấu hao tài sản thuê;  Tổng số tiền thuê một loại tài sản quy định tại hợp đồng cho thuê tài chính, ít nhất phải  tương đương với giá trị của tài sản đó tại thời điểm k. hợp đồng".<br /> ( NGHỊ ĐỊNH SỐ 65/2005/NĐ-CP)<br /> Nguyễn Anh Vũ 10<br /> <br /> Cho thuê tài chính là hoạt động tín dụng trung và dài hạn thông qua việc cho thuê máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác trên cơ sở hợp đồng cho thuê giữa bên cho thuê với bên thuê.Bên cho thuê cam kết mua máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác theo yêu cầu của bên thuê và nắm giữ quyền sở hữu đối với các tài sản cho thuê. Bên thuê sử dụng tài sản thuê và thanh toán tiền thuê trong suốt thời hạn thuê đ. được hai bên thoả thuận. (Nghị Định số 16/2001/NĐ-CP)<br /> Nguyễn Anh Vũ 9<br /> <br /> Phân biệt thuê tài chính và thuê hoạt động theo chuẩn mực kế toán VN<br /> <br /> <br /> Phân biệt thuê tài chính và thuê hoạt động theo chuẩn mực kế toán<br /> Việc phân loại thuê tài sản là thuê tài chính hay thuê hoạt động phải căn cứ vào bản chất các điều khoản ghi trong hợp đồng. Ví dụ các trường hợp thường dẫn đến hợp đồng thuê tài chính là:  Bên cho thuê chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho bên thuê khi hết thời hạn thuê;  Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, bên thuê có quyền lựa chọn mua lại tài sản thuê với mức giá ước tính thấp hơn giá trị hợp lý vào cuối thời hạn thuê.<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ 12<br /> <br /> <br /> <br /> Thuê tài sản được phân loại là thuê tài chính nếu nội dung hợp đồng thuê tài sản thể hiện việc chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền quyền sở hữu tài sản. Thuê tài sản được phân loại là thuê hoạt động nếu nội dung của hợp đồng thuê tài sản không có sự chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản. Bên cho thuê và bên thuê phải xác định thuê tài sản là thuê tài chính hay thuê hoạt động ngay tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản.<br /> Nguyễn Anh Vũ 11<br /> <br /> Financial and Leasing Company<br /> <br /> 3<br /> <br /> ĐH Ngân hàng TP.HCM - Khoa TTCK<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> Phân biệt thuê tài chính và thuê hoạt động theo chuẩn mực kế toán<br />  Thời hạn thuê tài sản chiếm phần lớn thời gian sử<br /> <br /> <br /> Nghĩa vụ của bên đi thuê tài chính<br /> Sử dụng tài sản thuê đúng mục đích đã thoả thuận trong hợp đồng cho thuê tài chính; không được chuyển quyền sử dụng tài sản thuê cho cá nhân, tổ chức khác nếu không được bên cho thuê đồng ý bằng văn bản. Trả tiền thuê theo thoả thuận trong hợp đồng cho thuê tài chính và thanh toán các chi phí có liên quan đến việc nhập khẩu, thuế, lệ phí đăng ký quyền sở hữu, bảo hiểm đối với tài sản thuê. Chịu mọi rủi ro về việc mất mát, hư hỏng đối với tài sản thuê và chịu trách nhiệm về mọi hậu quả do việc sử dụng tài sản thuê gây ra đối với tổ chức và cá nhân khác trong quá trình sử dụng tài sản thuê. Bảo dưỡng, sửa chữa tài sản thuê trong thời hạn thuê. Không được tẩy xoá, làm hỏng ký hiệu sở hữu gắn trên tài sản thuê. Không được dùng tài sản thuê để thế chấp, cầm cố hoặc để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ khác.<br /> Nguyễn Anh Vũ 14<br /> <br /> dụng kinh tế của tài sản cho dù không có sự chuyển giao quyền sở hữu;  Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu chiếm phần lớn giá trị hợp lý của tài sản thuê;  Tài sản thuê thuộc loại chuyên dùng mà chỉ có bên thuê có khả năng sử dụng không cần có sự thay đổi, sữa chữa lớn nào.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ 13<br /> <br /> Các nguyên tắc kế toán với tài sản thuê tài chính<br /> o Đối với bên thuê<br />  Bên thuê ghi nhận tài sản thuê tài chính là tài sản và nợ<br /> <br /> Các nguyên tắc kế toán với tài sản thuê tài chính<br /> <br /> o Đối với bên cho thuê<br />  Bên cho thuê phải ghi nhận giá trị tài sản cho thuê tài chính là khoản phải thu trên Bảng cân đối kế toán bằng giá trị đầu tư thuần trong hợp đồng cho thuê tài chính.  Đối với thuê tài chính phần lớn rủi ro và lợi ích kinh tế gắn liền với quyền sở hữu tài sản được chuyển giao cho bên thuê, vì vậy các khoản phải thu về cho thuê tài chính phải được ghi nhận là khoản phải thu vốn gốc và doanh thu tài chính.<br /> Nguyễn Anh Vũ 16<br /> <br /> phải trả trên Bảng cân đối kế toán với cùng một giá trị bằng với giá trị hợp lý của tài sản thuê tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản. Nếu giá trị hợp lý của tài sản thuê cao hơn giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu cho việc thuê tài sản thì ghi theo giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu.  Khoản thanh toán tiền thuê tài sản thuê tài chính phải được chia ra thành chi phí tài chính và khoản phải trả nợ gốc.  Thuê tài chính sẽ phát sinh chi phí khấu hao tài sản và chi phí tài chính cho mỗi kỳ kế toán. Chính sách khấu hao tài sản thuê phải nhất quán với chính sách khấu hao tài sản cùng loại thuộc sở hữu của doanh nghiệp đi thuê.<br /> Nguyễn Anh Vũ 15<br /> <br /> Financial and Leasing Company<br /> <br /> 4<br /> <br /> ĐH Ngân hàng TP.HCM - Khoa TTCK<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> Thuê hoạt động<br /> Cho thuê vận hành (Cho thuê hoạt động) là hình thức cho thuê tài sản, theo đó Bên thuê sử dụng tài sản cho thuê của Bên cho thuê trong một thời gian nhất định và sẽ trả lại tài sản đó cho Bên cho thuê khi kết thúc thời hạn thuê tài sản. Bên cho thuê giữ quyền sở hữu tài sản cho thuê và nhận tiền cho thuê theo hợp đồng cho thuê.  Một giao dịch cho thuê đợc xác định là cho thuê vận hành khi:  Quyền sở hữu tài sản cho thuê không đợc chuyển giao cho Bên thuê khi kết thúc hợp đồng cho thuê vận hành.  Hợp đồng cho thuê không quy định việc thoả thuận mua tài sản cho thuê giữa Bên cho thuê và Bên thuê.  Thời hạn thuê chỉ chiếm một phần trong khoảng thời gian hữu dụng của tài sản cho thuê.Tổng giá trị tiền thuê chỉ chiếm một phần trong giá trị tài sản cho thuê.<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ 17<br /> <br /> Nguyên tắc hạch toán đối với thuê hoạt động<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bên cho thuê phải ghi nhận tài sản cho thuê hoạt động trên Bảng cân đối kế toán theo cách phân loại tài sản của doanh nghiệp. Tài sản cho thuê không được coi là tài sản trong bảng cân đối kế toán của Bên thuê Chi phí cho thuê hoạt động, bao gồm cả khấu hao tài sản cho thuê, được ghi nhận là chi phí trong kỳ khi phát sinh. Số tiền thuê đợc coi là thu nhập của Bên cho thuê và là chi phí hoạt động của Bên thuê. Khấu hao tài sản cho thuê phải dựa trên một cơ sở nhất quán với chính sách khấu hao của bên cho thuê áp dụng đối với những tài sản tương tự.<br /> Nguyễn Anh Vũ 18<br /> <br /> Quy trình nghiệp vụ CTTC<br /> <br /> Các loại hình CTTC<br />    <br /> <br /> Löïa choïn thieá t bò (Beân thueâ  Nhaø cung caáp) Noäp giaáy ñeà nghò cho thueâ taøi chính (Beân thueâ  Beân cho thueâ) Kyù keát hôïp ñoàng cho thueâ taøi chính (Beân thueâ  Beân cho thueâ)<br /> Thieát bò nhaäp töø nöôùc ngoaøi Thieát bò coù saün trong nöôùc<br /> <br /> Cho thueâ coù söï tham gia cuûa hai beân Cho thueâ coù söï tham gia cuûa ba beân Cho thueâ hôïp taùc ( Leveraged lease) Mua vaø cho thueâ laïi (Buying and Lease back)<br /> <br /> Môû tín duï ng thö (L/C) (Beân cho thueâ) Hoaøn taát thuû tuïc haûi quan (Beân cho thueâ)<br /> <br /> Ñôn ñaët haøng (Beân cho thueâ  Nhaø cung caáp)<br /> <br /> Giao taøi saûn (Nhaø cung caáp  Beân thueâ)<br /> <br /> Laép ñaët vaø chaïy thöû (Nhaø cung caáp  Beân thueâ) Baét ñaàu thöïc hieän hôïp ñoàng cho thueâ taøi chính (Beân thueâ  Beân cho thueâ)<br /> <br /> Xử lý tài sản sau khi kết thúc HĐ thuê<br /> 20<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> 19<br /> <br /> Nguyễn Anh Vũ<br /> <br /> Financial and Leasing Company<br /> <br /> 5<br /> <br />