Nội dung cơ bản của bài giảng Danh pháp trong hóa học hữu cơ là trình bày về cách đặt danh pháp cũng như tên gọi trong hóa học hữu cơ; bảng ghép tên gọi hợp chất hữu cơ; cách chọn mạch chính và đánh số; cách đặt danh pháp cho hidrocarbon không no, hợp chất dị vòng, với hợp chất có nhóm thế, nhóm chức.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Danh pháp trong hóa học hữu cơ
- DANH PHÁP
TRONG HÓA HỌC HỮU CƠ
1 TIẾT (0)
- DANH PHÁP – TÊN GỌI
• Tên thông thường(tên riêng)
• Tên chung - danh pháp quốc tế: chỉ số chỉ vị trí
đặt phía trước
Cấu trúc của tên gọi: Gồm 3 phần:
Đầu + thân + đuôi
Nhánh mạch chính nối đa
nhóm thế vòng nhóm chức
nhóm chức phụ
- Từ gốc
- BẢNG GHÉP TÊN GỌI
Đầu thân đuôi
Nhóm Nhóm Mạch nhánh Mạch Liên Nhóm chức
chức phụ thế chính kết chính
-COOH -X -CH3 Methyl 1C Meth C-C -COOH oic
carboxy Halogeno -C2H5 Ethyl 2C Eth an -CHO al
-CHO -NO 3C Prop C=C =C=O on
-CH2CH=CH2
aldo Nitroso 4C but en -OH ol
2-propenyl
=C=O -NO2 …. C≡C -SH thiol
-C6H5 phenyl
ceto Nitro Cyclo yn -X Halogenid
-OH -OCH3 methoxy
-NH2 vòng no -NH2 Amin
Hidroxy -OC6H5 phenoxy
Amino C6H6
-SH -COCH3 acetyl benzen
mecrapto -COC6H5 benzoyl
- PHÂN BIỆT
- Cách chọn mạch chính và đánh số
1.Với hidrocarbon no
-Mạch chính: dài nhất, nhiều nhánh nhất, C số 1 bắt đầu từ
1 2 3 4
đầu mạch gần nhánh nhất
2-methyl butan CH3CHCH2CH3
CH3
-Mạch chính: bắt đầu gần nhánh đơn giản hơn
CH3
6 5 4 2 1
4-ethyl-3-methyl hexan CH3CH2CHCHCH2CH3
C2H5
-Mạch chính: được đánh số theo quy tắc “Tổng số trên
mạch chính là nhỏ nhất” 1 2
CH3
4 5 6 7
5- ethyl- 2,3-dimethyl heptan CH3CHCHCH2CHCH2CH3
CH3 C2H5
- 2.Với hidrocarbon không no
- Mạch chính: có nhiều liên kết đôi và dài nhất, số bắt đầu
gần liên kết đôi.
6 5 4 3 2 1
CH3CH CHCHCH CH2
3-methyl-1,4-hexadien CH3
- Mạch chính có cả liên kết đôi và liên kết ba, số bất đầu
gần liên kết đôi
1-penten-4-in 1 4
2 3 5
CH2 CHCH2C CH
- 3. Với hợp chất vòng
-Mạch chính là vòng, số bắt đầu từ C mang nhánh đơn
giản nhất, số tiếp theo đánh theo quy tắc nhỏ nhất.
CH3 CH3
CH3
1 8 1
1
2 2 9 2 C2H5
6 6 7
3 3
5 5 6 3
10
4 C2H5 C3H7 4 5 4
3-ethyl-1-methyl ciclohexan 2-ethyl-1-methyl napthalen
1-methyl-3-propyl benzen
-Vòng có nhiều nhóm thế hoặc nhóm chức, số bắt đầu từ
C mang nhóm có khối lượng nguyên tử nhỏ nhất, số
tiếp theo đánh theo quy tắc nhỏ nhất. CH3
4-amino-1,2-dimethyl benzen 6 1 2 CH3
3
5
4
NH2
- Với hợp chất vòng
-Mạch chính không phải là vòng khi hợp chất có nhiều
vòng rời rạc.
diphenyl methan CH2
-Mạch có nhiều vòng ghép, nhiều cầu
CH3
1
2 O
6
7
CH3 CH3 3
5
4
1,7,7-trimethyl biciclo[2.2.1] heptan-2-on
- 4.Với hợp chất có nhóm thế, nhóm chức
-Mạch chính có nhóm thế, nhóm chức: số bắt đầu từ
nhóm chức 5 4 3 2 1
CH3CH2CHCH2CH2OH
3-chloro-1-pentanol
Cl
-Mạch chính có nhiều nhóm chức, số bắt đầu từ nhóm
chức chính
5 4 3 2 1
CH3CH2CHCH2COOH
Acid-3-hidroxy pentanoic
OH