Bài giảng Giản đồ pha: Chương 1 - Nguyễn Văn Hòa

CHƯƠNG 1 – MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1. KHÁI NIỆM VỀ LÝ THUYẾT GIẢN ĐỒ<br /> TRẠNG THÁI CÂN BẰNG PHA (giản đồ pha)<br />  Phương pháp truyền thống cổ điển nghiên cứu các tương<br /> tác hóa học là phương pháp chế luyện.<br />  Phương pháp nghiên cứu mới là phương pháp giản đồ<br /> pha – là phương pháp phân tích hình học các đồ thị biểu<br /> diễn sự phụ thuộc giữa các tính chất  (vật lý, hóa học, cơ<br /> học…) và những thông số xác định trạng thái cân bằng<br /> của hệ như thành phần x, nhiệt độ t, áp suất p, năng<br /> lượng E… Tức là khảo sát hàm số f(, x, t, p, E …) = 0.<br /> Giản đồ pha<br /> <br /> nvhoa102@yahoo.com<br /> <br /> 1<br /> <br /> CHƯƠNG 1 – MỞ ĐẦU<br /> <br /> 2. CÁC KHÁI NIỆM VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT<br /> CỦA GIẢN ĐỒ PHA<br /> 2.1. Các khái niệm<br /> <br /> a. Hệ (vật chất)<br />  Hệ là tập hợp của 1 hay nhiều chất có thành phần, nhiệt<br /> độ, áp suất nhất định.<br /> <br />  Hệ vật lý là hệ không có tương tác hóa học xảy ra, còn hệ<br /> hóa học có tương tác hóa học xảy ra.<br /> <br /> Giản đồ pha<br /> <br /> nvhoa102@yahoo.com<br /> <br /> 2<br /> <br /> CHƯƠNG 1 – MỞ ĐẦU<br /> <br /> b. Cấu tử<br />  Cấu tử là những chất riêng biệt tối thiểu cần thiết để tạo<br /> thành hệ.<br /> Ví dụ: Hệ nước đá – nước lỏng – hơi nước chỉ có 1 cấu tử<br /> là nước; hệ dung dịch muối ăn trong nước có 2 cấu tử là<br /> NaCl và nước.<br />  Những hệ có tương tác hóa học xảy ra thì số cấu tử bằng<br /> số chất riêng biệt trừ đi số phản ứng xảy ra giữa chúng.<br /> Ví dụ: Hệ gồm CaCO3, CaO và CO2 có xảy ra phản ứng:<br /> <br /> CaCO3 = CaO + CO2 nên số cấu tử bằng 3 – 1 = 2.<br /> Giản đồ pha<br /> <br /> nvhoa102@yahoo.com<br /> <br /> 3<br /> <br /> CHƯƠNG 1 – MỞ ĐẦU<br /> <br /> c. Pha<br />  Pha là tập hợp tất cả những phần đồng nhất của hệ về<br /> thành phần, cấu tạo, tính chất và được phân chia với các<br /> phần khác bằng bề mặt phân chia.<br /> Ví dụ: hệ 1 cấu tử nước đá – nước lỏng – hơi nước có 3<br /> pha; hệ gồm có cát và sỏi có 2 pha.<br />  Hợp chất hóa học là pha có thành phần cố định, còn dung<br /> dịch là pha có thành phần thay đổi.<br /> <br /> Giản đồ pha<br /> <br /> nvhoa102@yahoo.com<br /> <br /> 4<br /> <br /> CHƯƠNG 1 – MỞ ĐẦU<br /> <br /> d. Trạng thái cân bằng<br />  Trạng thái cân bằng là trạng thái không thay đổi theo thời<br /> gian. Ở trạng thái này thành phần, nhiệt độ, áp suất không<br /> những không thay đổi mà còn phải giống nhau ở mọi<br /> điểm của hệ.<br />  Theo khái niệm này: hệ là tập hợp các pha ở trạng thái<br /> cân bằng, hệ đồng thể có 1 pha, hệ dị thể có nhiều pha.<br /> <br /> Giản đồ pha<br /> <br /> nvhoa102@yahoo.com<br /> <br /> 5<br /> <br />