Bài giảng Hệ thống sản xuất linh hoạt: Chương 5 - TS. Trần Đức Tăng

Chia sẻ: Manh Manh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:40

Thêm vào BST

Báo xấu

129
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chuẩn bị công nghệ có trợ giúp của máy tính là nội dung chính được trình bày trong chương 5 thuộc bài giảng Hệ thống sản xuất linh hoạt. Tham khảo bài giảng sẽ giúp người học nắm được các kiến thức tổng quát về tổng qua về chuẩn bị công nghệ, công nghệ nhóm, chuẩn bị CN có trợ giúp của máy tính.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hệ thống sản xuất linh hoạt: Chương 5 - TS. Trần Đức Tăng

H C VI N K THU T QUÂN S KHOA HÀNG KHÔNG VŨ TR BÀI Gi NG MÔN H C H TH NG S N XU T LINH HO T TS. Tr n ð c Tăng B môn CNTB & HKVT ði n tho i: 0973 991486 Email: tranductang@yahoo.com Chương 5: Chu n b công ngh có tr giúp c a MT 1. Gi i thi u 2. T ng quan v chu n b công ngh N i dung 3. Công ngh nhóm 4. Chu n b CN có tr giúp c a MT TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 1
1. Gi i thi u Chu n b công ngh (Process Planning -PP) là m t b ph n c a ho t ñ ng s n xu t, nó xác ñ nh trình t , n i dung, phương pháp, phương ti n, thông s c a c quá trình công ngh và c a các nguyên công công ngh ,nh m bi n nguyên v t li u ban ñ u thành s n ph m hoàn ch nh. S n ph m c a PP là quy trình công ngh (Process Plan) Ph n ti p theo là b n k ho ch v th i gian ñ th c hi n quá trình công ngh , g i là bi u ti n ñ s n xu t (Manufacturing Scheduling). TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT D a vào PP ngư i ta t ch c quá trình s n xu t, tính toán các ñ nh m c tiêu hao ñ l p k ho ch ñ m b o (thi t b , năng lư ng, v t li u, d ng c , lao ñ ng,…), tính giá thành s n ph m và l p ra bi u ti n ñ s n xu t. Bi u ti n ñ s n xu t cho phép l p các k ho ch th i gian khác nhau, như th i ñi m nh p v t tư, th i gian giao hàng, … Khi ng d ng CIM các khâu trên ñ u ñư c t ñ ng hóa và ñi u khi n b ng máy tính. Chu n b công ngh có tr giúp c a máy tính g i là CAPP (Computer-Aided Process Planning) TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 2
2. T ng quan v chu n b công ngh 2.1 Khái ni m v chu n b công ngh Cho ñ n nay h u h t các công vi c chu n b công ngh ñ u ñư c làm b ng tay. T ñ ng hóa chu n b công ngh ñã ñư c ñ xu t t hàng n a th k nay nhưng m i ch th c hi n t ng ph n. M t khác t ñ ng hóa cũng ph i d a trên n n công ngh truy n th ng. Chu n b công ngh là bi n các d li u thi t k s n ph m thành hư ng d n công ngh ñ làm ra s n ph m th c, ñ t các ch tiêu ch t lư ng, s lư ng và kinh t mong mu n. Trong công ngh truy n th ng chúng ta quen g i ñó là thi t k quy trình công ngh , và s n ph m c a nó g i là quy trình công ngh . TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT Thu t ng chu n b công ngh hàm nghĩa r ng hơn, bao g m c thi t k quy trình công ngh và thi t k trang b công ngh , th m chí c t ch c s n xu t. Các d li u thi t k thư ng n m trong các tài li u thi t k , g m các b n v k thu t, thuy t minh, danh m c chi ti t (Bill of Materials-BOM). TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 3
Tùy theo yêu c u mà quy trình công ngh có th ñơn gi n hay ph c t p, nhưng chu n b công ngh ph i d a vào các ki n th c sau: - Ki n th c v s n ph m, ch a trong các tài li u thi t k - Ki n th c v v t li u ñ ch t o ra s n ph m - Ki n th c v các lĩnh v c công ngh liên quan - Ki n th c v thi t b công ngh (trong s tay, catalog) - Ki n th c v d ng c (kh năng c t, tu i b n,…) và ñ gá - Ki n th c v ngu n l c c a cơ s s n xu t (thi t b , lao ñ ng…) - Ki n th c v ñ nh m c th i gian và chi phí. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT Trình t chu n b công ngh thư ng g m các bư c sau: - Phân tích tài li u thi t k (phân tích các b m t gia công, yêu c u k thu t, tính công ngh c a thi t k , ….) - Ch n phôi (v t li u, d ng, kích thư c, kh i lư ng…) - Thi t k ti n trình công ngh (n i dung th t các nguyên công và v trí th c hi n các nguyên công) - Thi t k các nguyên công công ngh (ch n máy, gá d ng c c t, d ng c ño) - Xác ñ nh ch ñ công ngh (lư ng dư gia công, ch ñ c t, trơn ngu i, ki m nghi m l c c t, ñ chính xác, ch t lư ng b m t, …) - L p tài li u công ngh (phi u quy trình công ngh , các ñ nh m c tiêu hao, chi phí,…) TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 4
2.2 Các phương pháp chu n b công ngh Phương pháp k th a - Phương pháp này d a vào các quy trình chu n, ñư c t o ra t trư c cho t ng nhóm chi ti t. Khi có chi ti t m i, ngư i ta căn c vào ñ c ñi m k t c u mà gán nó vào m t nhóm nh t ñ nh, sau ñó l y quy trình chu n tương ng, hi u ch nh các thông s cho phù h p. - Vì ph i d a vào phân nhóm và mã hóa chi ti t, phương pháp k th a g n li n v i công ngh nhóm (Group Technology) TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT - Các bư c áp d ng phương pháp k th a: - Xây d ng h th ng mã hóa chi ti t - Thi t l p nhóm chi ti t (Part Family) - Xây d ng quy trình công ngh chu n cho nhóm - Truy c p và bi n ñ i quy trình công ngh chu n theo yêu c u c a chi ti t m i. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 5
Trình t thi t k quy trình công ngh theo phương pháp k th a TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT Phương pháp s n sinh - Theo phương pháp này ngư i ta t o m i các quy trình công ngh trên cơ s các module (g m các nguyên công hay t p h p các nguyên công) chu n, ñư c xây d ng cho t ng lo i b m t - Các bư c thi t l p quy trình công ngh theo phương pháp s n sinh: - T b n v chi ti t ch n các b m t c n gia công - V i t ng b m t gia công, ch n nguyên công thích h p - Th c hi n các công vi c theo th t c thông thư ng: ch n máy, gá ñ t, d ng c , ch ñ công ngh , … - Xu t tài li u công ngh . TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 6
- ð gia công m t b m t thư ng t n t i nhi u phương án công ngh . Cái khó c a phương pháp này là ch n phương án. Khi l p quy trình công ngh b ng tay, nhà công ngh thư ng d a vào m t vài hư ng d n, theo kinh nghi m ho c thói quen. ði u này ñơn gi n nhưng không ñ m b o tính kh thi và hi u qu . - CAPP ñòi h i các công c toán h c tr giúp phân tích và ra quy t ñ nh. Quá trình này liên quan ñ n cơ s d li u công ngh (phương pháp gia công, máy c t, d ng c ,…) và phương pháp suy lý ñ l a ch n. Do ñó ngư i ta tìm ñ n trí tu nhân t o TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT Thi t k quy trình công ngh theo phương pháp s n sinh TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 7
3. Công ngh nhóm 3.1 Khái ni m Trong thiÕt kÕ, chóng ta ®· quen víi nguyªn t¾c thèng nhÊt ho¸ v tiªu chuÈn ho¸ kÕt cÊu. B»ng c¸ch quy c¸c c¬ cÊu, chi tiÕt m¸y cã chøc n¨ng v kÕt cÊu t−¬ng tù nhau vÒ mét sè h÷u h¹n c¸c nhãm ®iÓn h×nh m ng−êi ta ®· h¹n chÕ ®−îc sù ®a d¹ng vÒ kÕt cÊu cña c¸c c¬ cÊu v chi tiÕt m¸y. - VÝ dô, thay v× l m ra c¸c vÝt cã ®−êng kÝnh, chiÒu d i, b−íc ren, d¹ng ren,... tuú ý, ng−êi ta ®· quy −íc víi nhau chØ chÕ t¹o c¸c vÝt víi kÝch th−íc v h×nh d¹ng nhÊt ®Þnh. §iÒu ®ã l m t¨ng sè l−îng chi tiÕt cïng lo¹i, khiÕn cho chi phÝ s¶n xuÊt gi¶m, t¹o thuËn lîi cho ph©n phèi v sö dông. - Chóng ta cã thÓ t×m vÝ dô vÒ thèng nhÊt ho¸ v tiªu chuÈn ho¸ trong mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng, nh− thèng nhÊt cì gi y, cì quÇn ¸o, sè nèt nh¹c, cÊu tróc v¨n b¶n, thèng nhÊt con sè v ch÷ viÕt, thèng nhÊt quy t¾c øng xö trong x· héi,... TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT Tõ gi÷a thÕ kû tr−íc, ng−êi ta ®· ®−a ra kh¸i niÖm "thèng nhÊt ho¸", "®iÓn h×nh ho¸" qu¸ tr×nh c«ng nghÖ. §ã l xu h−íng gép c¸c chi tiÕt m¸y cã ®Æc ®iÓm kÕt cÊu v c«ng nghÖ t−¬ng tù nhau th nh tõng nhãm ®Ó cã thÓ ¸p dông chung mét quy tr×nh c«ng nghÖ, gia c«ng trªn cïng mét d©y chuyÒn, sö dông chung thiÕt bÞ, dông cô, ®å g¸. B»ng c¸ch ®ã, cã thÓ t¨ng tÝnh lo¹t cña s¶n phÈm, cho phÐp sö dông c¸c trang thiÕt bÞ chuyªn dïng, tù ®éng ho¸, ®ång thêi còng còng chuyªn m«n ho¸ c¶ c«ng nh©n,... KÕt qu¶ l mét mÆt, gi¶m ®¸ng kÓ thêi gian v chi phÝ chuÈn bÞ c«ng nghÖ, mÆt kh¸c l n©ng cao n¨ng suÊt, n©ng cao chÊt l−îng v gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 8
Tr−íc khi cã CNN, nguyªn t¾c thèng nhÊt ho¸ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ, do ®ßi hái sù thèng nhÊt vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ, nªn chØ ¸p dông ®−îc cho d¹ng s¶n xuÊt lo¹t lín v h ng khèi, trong ®ã sè lo¹i s¶n phÈm rÊt Ýt, cßn sè l−îng s¶n phÈm cïng lo¹i rÊt lín, t¹o tiÒn ®Ò vÒ kinh tÕ cho viÖc t¹o ra c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt chuyªn dïng, chØ ®Ó s¶n xuÊt mét v i lo¹i s¶n phÈm cè ®Þnh (d©y chuyÒn s¶n xuÊt cøng). NÕu sè lo¹i s¶n phÈm lín, sè s¶n phÈm cïng lo¹i nhá th× ph¶i dïng c¸c c«ng ®o¹n, ph©n x−ëng víi c¸c m¸y v¹n n¨ng, tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ v tù ®éng ho¸ thÊp, dÔ thÝch øng víi sù thay ®æi th−êng xuyªn vÒ chñng lo¹i s¶n phÈm, nh−ng n¨ng suÊt thÊp, chÊt l−îng kh«ng æn ®Þnh. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT Nh− vËy, muèn sö dông c¸c thiÕt bÞ chuyªn dïng, ®−îc tù ®éng ho¸ th× ph¶i n©ng cao tÝnh lo¹t cña s¶n phÈm. CNN xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ l cã nhiÒu chi tiÕt kh«ng thÓ dïng chung mét quy tr×nh c«ng nghÖ, nh−ng l¹i qua nh÷ng nguyªn c«ng gièng nhau v cã thÓ dïng chung mét hay mét sè trang, thiÕt bÞ c«ng nghÖ n o ®ã. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 9
Các ví d : (b) H chi ti t d ng h p yêu c u các nguyên công phay tương t nhau TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 10
CNN l biÖn ph¸p n©ng cao tÝnh lo¹t trong s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, lo¹t nhá b»ng c¸ch gép c¸c chi tiÕt t−¬ng tù nhau vÒ kÕt cÊu v c«ng nghÖ, sao cho trong quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng cã c¸c nguyªn c«ng gièng nhau. Nguyªn c«ng gièng nhau ®ång nghÜa víi dïng chung trang, thiÕt bÞ c«ng nghÖ. ¦u ®iÓm cña CNN l ë chç, nã kh«ng ®ßi hái tÊt c¶ hoÆc ®a sè nguyªn c«ng trïng nhau. Tuú theo sè nguyªn c«ng trïng nhau trong quy tr×nh c«ng nghÖ cña c¸c th nh viªn trong nhãm m ng−êi ta tæ chøc ra nguyªn c«ng nhãm, d©y chuyÒn nhãm. Nguyªn c«ng nhãm l tiÒn ®Ò vÒ c«ng nghÖ ®Ó thiÕt lËp ra tÕ b o s¶n xuÊt. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT Do t¨ng ®−îc sè chi tiÕt cïng ®−îc gia c«ng trªn mét lo¹i thiÕt bÞ m tÇn suÊt sö dông thiÕt bÞ t¨ng, cã ®iÒu kiÖn ®Ó sö dông thiÕt bÞ tù ®éng ho¸ cã n¨ng suÊt cao. Nãi c¸ch kh¸c, CNN cho phÐp ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, T§H ngay c¶ trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, lo¹t nhá. Tuy nhiªn, dï c¸c chi tiÕt ë trong cïng mét nhãm th× chóng còng kh«ng thÓ ho n to n gièng nhau vÒ kÕt cÊu (h×nh d¸ng, kÝch th−íc, vËt liÖu, yªu cÇu kü thuËt,...). V× vËy, mÆc dï cïng ®−îc gia c«ng trªn mét m¸y, dïng chung ®å g¸,... th× c¸ch g¸ kÑp, sö dông dông cô, chÕ ®é gia c«ng,... còng ph¶i kh¸c nhau. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 11
§Ó ®¸p øng yªu cÇu gia c«ng tÊt c¶ c¸c chi tiÕt trong nhãm, trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ l¹i ph¶i cã kÕt cÊu ®Æc biÖt, phøc t¹p h¬n, g©y nªn nh÷ng khã kh¨n míi trong thiÕt kÕ, chÕ t¹o trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ v thiÕt kÕ quy tr×nh c«ng nghÖ. Tõ ®ã sinh ra c¸c kh¸i niÖm "®å g¸ nhãm", "quy tr×nh CNN", "d©y chuyÒn CNN". Chóng cã ®Æc ®iÓm chung l phøc t¹p, ®¾t tiÒn, khã sö dông, khã tæ chøc. §ã chÝnh l r o c¶n, ®· tõng h¹n chÕ øng dông CNN trong c«ng nghiÖp. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT CNN më ®−êng ¸p dông c«ng nghÖ T§H v o s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, lo¹t nhá. VÒ phÇn m×nh, T§H l¹i gióp th¸o gì nh÷ng vËt c¶n trªn con ®−êng ph¸t triÓn v øng dông CNN. C«ng nghÖ tham sè v c«ng nghÖ thÝch nghi trong c¸c phÇn mÒm CAD hiÖn ®¹i l c«ng cô trî gióp tuyÖt vêi cho CNN. Nhê tÝnh linh ho¹t cao cña bé ®iÒu khiÓn contour m trªn c¸c m¸y v trung t©m gia c«ng CNC cã thÓ t¹o h×nh c¸c bÒ mÆt rÊt phøc t¹p, ®¹t ®é chÝnh x¸c vÞ trÝ v h×nh d¸ng cao m kh«ng cÇn c¸c ®å g¸, c¸c xÝch truyÒn ®éng phô, c¸c dao ®Þnh h×nh,... nh− tr−íc ®©y. Nãi c¸ch kh¸c, nhiÒu chøc n¨ng ®Þnh vÞ, t¹o h×nh cña c¸c ®å g¸, dông cô tr−íc ®©y ®· ®−îc chuyÓn cho ch−¬ng tr×nh NC, m ch−¬ng tr×nh NC th× dÔ t¹o, dÔ qu¶n lý, dÔ söa ®æi h¬n (nghÜa l linh ho¹t h¬n) rÊt nhiÒu so víi c¸c tiÒn nhiÖm cña nã. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 12
VÝ dô: C¶ 3 chi tiÕt ®Òu cã d¹ng trßn xoay, nh−ng cã biªn d¹ng rÊt phøc t¹p (gåm c¸c mÆt trô, c«n, cã l−în trßn hoÆc mÆt cÇu víi c¸c ®−êng kÝnh kh¸c nhau), tr−íc ®©y ph¶i ®−îc gia c«ng trªn m¸y tiÖn chÐp h×nh v mçi chi tiÕt ph¶i cã d−ìng riªng. H¬n n÷a, chi tiÕt (a) l¹i cã c¸c r·nh h−íng kÝnh, ph¶i gia c«ng trªn m¸y phay. V× vËy kh«ng thÓ gép chóng v o mét nhãm ®−îc. Song nÕu dïng m¸y CNC th× vÊn ®Ò l¹i kh¸c: c¶ 3 chi tiÕt ®Òu cã thÓ gia c«ng trän vÑn trong 1 lÇn g¸ trªn m¸y tiÖn 3 trôc (X, Z, C) víi dao cã dÉn ®éng (Driven Tool). (a) (b) (c) TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT C¸c chi tiÕt ®−îc gia c«ng trªn trung t©m phay CNC 5 trôc. NÕu theo c«ng nghÖ truyÒn thèng th× mçi chi tiÕt ph¶i tr¶i qua nhiÒu nguyªn c«ng, dïng nhiÒu lo¹i ®å g¸ v dông cô c¾t kh¸c nhau. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 13
Ta thÊy, khi sö dông m¸y CNC th× nhãm chi tiÕt gia c«ng ®−îc më réng rÊt nhiÒu, sè chñng lo¹i ®−îc gia c«ng t¨ng v mçi lo¹i kh«ng cÇn cã sè l−îng lín. CNN t¹o tiÒn ®Ò vÒ kinh tÕ ®Ó sö dông c¸c m¸y CNC hiÖn ®¹i, ®¾t tiÒn trong s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, lo¹t nhá. Ng−îc l¹i, m¸y CNC t¹o thuËn lîi cho viÖc ¸p dông CNN. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 3.2 Chi ti t t ng h p trong CNN C«ng viÖc quan träng bËc nhÊt khi øng dông CNN l ph©n nhãm chi tiÕt gia c«ng. §ã l gép c¸c chi tiÕt t−¬ng tù nhau vÒ kÕt cÊu v c«ng nghÖ v o mét nhãm. Mçi nhãm ®−îc ®¹i diÖn b»ng mét chi tiÕt tæng hîp. §ã l chi tiÕt thùc hoÆc gi¶ ®Þnh. Trong thiÕt kÕ, chi tiÕt tæng hîp ph¶i cã tÊt c¶ c¸c bÒ mÆt m c¸c chi tiÕt trong nhãm cã. B¶n thiÕt kÕ cña chi tiÕt tæng hîp ®−îc coi l thiÕt kÕ chuÈn. Khi thiÕt kÕ mét chi tiÕt cô thÓ trong nhãm, chØ cÇn lÊy v söa ®æi b¶n thiÕt kÕ chuÈn n y. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 14
Theo quan ®iÓm c«ng nghÖ th× chi tiÕt tæng hîp ph¶i tr¶i qua tÊt c¶ c¸c kh©u c«ng nghÖ m c¸c chi tiÕt trong nhãm tr¶i qua. Trong chuÈn bÞ c«ng nghÖ, quy tr×nh gia c«ng chi tiÕt tæng hîp ®−îc coi l quy tr×nh chuÈn. Quy tr×nh cña mét chi tiÕt trong nhãm nhËn ®−îc b»ng c¸ch bá bít c¸c kh©u kh«ng cã v chØnh söa c¸c th«ng sè, nÕu cÇn. Nh− vËy, thay v× ph¶i thùc hiÖn tØ mØ mäi c«ng viÖc thiÕt kÕ, chuÈn bÞ c«ng nghÖ, qu¶n lý s¶n xuÊt,... cho tÊt c¶ c¸c chi tiÕt, th× CNN chØ ®ßi hái thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc trªn cho chi tiÕt tæng hîp. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT Sù h×nh th nh chi tiÕt tæng hîp khi thiÕt kÕ TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 15
Sù h×nh th nh chi tiÕt tæng hîp khi CBCN TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 3.3 M ho¸ chi tiÕt ViÖc ph©n nhãm c¸c chi tiÕt v truy cËp th«ng tin vÒ kÕt cÊu, c«ng nghÖ tiªu chuÈn cña mçi nhãm ®Òu ph¶i th«ng qua m· chi tiÕt (Part Code). Qu¸ tr×nh t¹o ra m· ®−îc gäi l m· ho¸. M· ph¶i ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu nhÊt ®Þnh, nh− ph¶i râ r ng, kh«ng g©y sù nhËp nh»ng, dÔ sö dông, dÔ qu¶n lý b»ng m¸y tÝnh,... Do ®ã viÖc m· ho¸ ph¶i tu©n theo nh÷ng quy t¾c. HÖ thèng nh÷ng quy t¾c, dùa v o ®ã ®Ó m· ho¸ chi tiÕt ®−îc gäi l hÖ m· (Coding System). Cã nhiÒu hÖ m· kh¸c nhau ®· ®−îc sö dông, nh−ng chóng ®Òu cã chung nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ cÊu tróc. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 16
3.3.1 CÊu tróc cña m· M· chi tiÕt l mét chuçi c¸c ký tù (ch÷ c¸i hoÆc ch÷ sè), ®−îc s¾p xÕp theo quy t¾c nhÊt ®Þnh ®Ó thÓ hiÖn nh÷ng ®Æc ®iÓm kÕt cÊu v c«ng nghÖ cña chi tiÕt. CÊu tróc cña m· quy ®Þnh sè l−îng v thø tù cña c¸c ký tù trong ®ã. Cã 3 kiÓu cÊu tróc c¬ b¶n cña m·: - CÊu tróc kiÓu chuçi (Chain-type Structure) - CÊu tróc m· kiÓu thø bËc (Hierarchical Structure) - CÊu tróc lai (Hybrid Structure) TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT - CÊu tróc kiÓu chuçi (Chain-type Structure), trong ®ã ý nghÜa cña mçi ký tù trong chuçi l cè ®Þnh, kh«ng phô thuéc v o ký tù ®øng tr−íc nã. KiÓu cÊu tróc n y cßn cã tªn l Polycode (m· phøc). M· kiÓu n y dÔ hiÓu ®èi víi ng−êi nh−ng d i v l·ng phÝ bé nhí cña m¸y tÝnh. CÊu tróc m· kiÓu chuçi TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 17
- CÊu tróc m· kiÓu thø bËc (Hierarchical Structure), ý nghÜa cña mçi ký tù phô thuéc v o ý nghÜa ký tù tr−íc nã. KiÓu cÊu tróc n y cßn cã tªn l Monocode (m· ®¬n) hay Tree Structure (nh¸nh c©y). M· kiÓu n y gän, dÔ xö lý b»ng m¸y tÝnh, nh−ng khã hiÓu ®èi víi ng−êi khi xö lý thñ c«ng. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT - CÊu tróc lai (Hybrid Structure) sö dông c¶ 2 lo¹i trªn. HÇu hÕt c¸c hÖ m· sö dông trong c«ng nghiÖp ®Òu dïng cÊu tróc lai. CÊu tróc m· kiÓu hçn hîp (lai) TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 18
3.3.2 Mét sè hÖ m th«ng dông Cã nhiÒu hÖ m· th−¬ng m¹i, trong ®ã th−êng ®−îc nãi ®Õn l c¸c hÖ Opitz, KK-3, MICLASS, DCLASS, COFORM. Cã hÖ thuéc lo¹i ®Þnh h−íng thiÕt kÕ, cã lo¹i ®Þnh h−íng s¶n xuÊt. HÖ m· Opitz cã thÓ ®−îc biÕt ®Õn nhiÒu nhÊt, ®−îc H. Opitz ë tr−êng Tæng hîp Aachen - §øc thiÕt lËp. CÊu tróc cña hÖ cã 5 ký tù chÝnh v 4 ký tù bæ trî (h×nh bªn). - C¸c ký tù ®Çu chøa th«ng tin h×nh häc ¶nh h−ëng ®Õn chän ph−¬ng ph¸p, thiÕt bÞ v dông cô c¾t: trßn xoay hay kh«ng trßn xoay, biªn d¹ng chÝnh, gia c«ng trßn xoay, gia c«ng ph¼ng, c¸c bÒ mÆt phô (lç, r¨ng,...). TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT - C¸c ký tù bæ trî chøa th«ng tin vÒ kÝch th−íc, vËt liÖu, d¹ng ph«i, cÊp chÝnh x¸c. C¸c th«ng tin n y ¶nh h−ëng ®Õn viÖc chän chÕ ®é c«ng nghÖ. Ngo i ra, hÖ n y cßn cho phÐp më réng thªm 4 ký tù n÷a ®Ó tÝch øng víi ®Æc ®iÓm riªng cña mçi doanh nghiÖp. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 19
CÊu tróc cña hÖ m Opitz TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT HÖ m· KK-3 do Héi xóc tiÕn c«ng nghiÖp m¸y mãc (NhËt) x©y dùng. HÖ n y cã tíi 21 ký tù (H×nh bªn). - §Æc ®iÓm chung cña chi tiÕt ®−îc m« t¶ bëi 2 ký tù ®Çu: ký tù thø nhÊt m« t¶ chøc n¨ng (r¨ng, trôc, dÉn ®éng, kÑp,...), ký tù thø hai m« t¶ c¸c ®Æc ®iÓm bæ sung. - Nhãm 2 ký tù tiÕp theo chøa th«ng tin vÒ vËt liÖu: lo¹i vËt liÖu v d¹ng ph«i. TS. Tr n ð c Tăng – Khoa HKVT 20