Bài giảng Kế toán tài chính (Phần 1) - ĐH Phạm Văn Đồng

TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG<br /> KHOA KINH TẾ<br /> <br /> BÀI GIẢNG<br /> MÔN: KẾ TOÁN TÀI CHÍNH<br /> (PHẦN 1)<br /> (Dùng cho đào tạo tín chỉ)<br /> <br /> Người biên soạn: ThS. Bùi Tá Toàn<br /> <br /> Lưu hành nội bộ - Năm 2015<br /> <br /> BCTC<br /> BHTN<br /> BHXH<br /> BHYT<br /> C/L<br /> <br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT<br /> Báo cáo tài chính<br /> Bảo hiểm thất nghiệp<br /> Bảo hiểm xã hội<br /> Bảo hiểm y tế<br /> Chênh lệch<br /> <br /> CCDC<br /> CĐKT<br /> DN<br /> ĐTXD<br /> FIFO<br /> GTGT<br /> KKĐK<br /> <br /> Công cụ dụng cụ<br /> Cân đối kế toán<br /> Doanh nghiệp<br /> Đầu tư xây dựng<br /> Nhập trước xuất trước (First in, First out)<br /> Giá trị gia tăng<br /> Kiểm kê định kỳ<br /> <br /> KPCĐ<br /> LIFO<br /> NHNN<br /> NL, VL<br /> NSNN<br /> NV<br /> PP<br /> <br /> Kinh phí công đoàn<br /> Nhập sau xuất trước (Last in, First out)<br /> Ngân hàng Nhà nước<br /> Nguyên liệu, Vật liệu<br /> Ngân sách Nhà nước<br /> Nguồn vốn<br /> Phương pháp<br /> <br /> QLDN<br /> SDCK<br /> SDĐK<br /> SPS<br /> SXKD<br /> TGHĐ<br /> TGNH<br /> TGNH<br /> <br /> Quản lý doanh nghiệp<br /> Số dư cuối kỳ<br /> Số dư đầu kỳ<br /> Số phát sinh<br /> Sản xuất kinh doanh<br /> Tỷ giá hối đoái<br /> Tiền gửi ngân hàng<br /> Tiền gửi ngân hàng<br /> <br /> TK<br /> TNDN<br /> TS<br /> TSCĐ<br /> TT/BB<br /> TT/HD<br /> <br /> Tài khoản<br /> Thu nhập doanh nghiệp<br /> Tài sản<br /> Tài sản cố định<br /> Thông tư/Bắt buộc<br /> Thông Tư/Hướng dẫn<br /> <br /> XDCB<br /> XĐKQKD<br /> <br /> Xây dựng cơ bản<br /> Xác định kết quả kinh doanh<br /> <br /> -1-<br /> <br /> Chương 1: KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN VÀ CÁC KHOẢN PHẢI THU<br /> 1.1 Kế toán vốn bằng tiền<br /> Vốn bằng tiền là một bộ phận của vốn sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp<br /> thuộc tài sản ngắn hạn được hình thành chủ yếu trong quá trình bán hàng và trong<br /> các quan hệ thanh toán.<br /> Vốn bằng tiền của doanh nghiệp bao gồm: Tiền mặt tồn quỹ, Tiền gửi ngân<br /> hàng và Tiền đang chuyển (kể cả ngoại tệ, vàng bạc đá quý, kim khí quý)<br /> Hạch toán vốn bằng tiền phải tuân thủ những quy định sau:<br /> - Phải sử dụng một đơn vị tiền tệ thống nhất là đồng Việt Nam.<br /> - Các loại ngoại tệ phải quy đổi ra đồng Việt Nam theo tỷ giá mua do Ngân<br /> hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ để ghi sổ kế toán<br /> và được theo dõi chi tiết riêng từng nguyên tệ trên TK 007 “ Ngoại tệ các loại”<br /> - Đối với vàng, bạc, đá quý, kim khí quý phải được đánh giá bằng tiền tệ tại<br /> thời điểm phát sinh theo giá thực tế (nhập xuất) để ghi sổ kế toán và phải theo dõi số<br /> lượng, trọng lượng, quy cách phẩm chất và giá trị của từng loại.<br /> - Vào cuối mỗi kì kế toán phải điều chỉnh lại các loại ngoại tệ theo giá thực tế.<br /> 1.1.1 Nhiệm vụ của kế toán vốn bằng tiền<br /> Vốn bằng tiền, đầu tư ngắn hạn, các khoản phải thu và ứng trước là một bộ<br /> phận vốn lưu động quan trọng của các doanh nghiệp. Nó vận động không ngừng,<br /> phức tạp và có tính lưu chuyển rất cao. Quản lý chặt chẽ vốn bằng tiền, các khoản<br /> đầu tư, phải thu và ứng trước là điều kiện tăng hiệu quả sử dụng vốn lưu động, bảo<br /> vệ chặt chẽ tài sản, ngăn ngừa các hiện tượng lãng phí, tham ô tài sản của đơn vị.<br /> Để góp phần quản lý tốt tài sản của doanh nghiệp, kế toán vốn bằng tiền, đầu<br /> tư ngắn hạn, các khoản phải thu và ứng trước cần thực hiện tốt các nhiệm vụ sau đây:<br /> - Phản ánh chính xác đầy đủ, kịp thời, số hiện có, tình hình biến động của các<br /> loại vốn bằng tiền, đầu tư ngắn hạn, các khoản phải thu.<br /> - Kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc chấp hành các chế độ, quy định các thủ tục<br /> quản lý về vốn bằng tiền, đầu tư ngắn hạn, các khoản phải thu.<br /> 1.1.2 Kế toán tiền mặt tại quỹ<br /> Tiền mặt là số vốn bằng tiền do thủ quỹ bảo quản tại quỹ (két)) của doanh<br /> nghiệp bao gồm: Tiền Việt nam, ngoại tệ, vàng bạc, đá quý,kim khí quý, tín phiếu<br /> và ngân phiếu.<br /> Trong mỗi doanh nghiệp đều có một lượng tiền mặt nhất định tại quỹ để phục<br /> vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh hàng ngày của mình. Số tiền thường xuyên<br /> tồn quỹ phải được tính toán định mức hợp lý, mức tồn quỹ này tuỳ thuộc vào quy<br /> <br /> -2-<br /> <br /> mô, tính chất hoạt động, ngoài số tiền trên doanh nghiệp phải gửi tiền vào ngân hàng<br /> hoặc các tổ chức tài chính khác.<br /> Mọi khoản thu chi, bảo quản tiền mặt đều do thủ quỹ chịu trách nhiệm thực<br /> hiện.Thủ quỹ không đợc trực tiếp mua bán vật tư, hàng hoá, tiếp liệu, hoặc không<br /> được kiêm nhiệm công tác kế toán. Tất cả các khoản thu, chi tiền mặt đều phải có<br /> chứng từ hợp lệ chứng minh và phải có chữ ký của Kế toán trưởng và Thủ trưởng<br /> đơn vị. Sau khi thực hiện thu chi tiền, thủ quỹ giữ lại các chứng từ để cuối ngày ghi<br /> vào sổ quỹ kiêm báo cáo quỹ. Sổ quỹ kiêm báo cáo quỹ được lập thành 2 liên, một<br /> liên lưu tại làm sổ quỹ, một liên làm báo cáo quỹ kèm theo các chứng từ thu, chi gửi<br /> cho kế toán tiền. Số tồn quỹ cuối ngày phải khớp đúng với số dư cuối ngày trên sổ<br /> quỹ.<br /> Các chứng từ sử dụng trong kế toán tiền mặt:<br /> - Phiếu thu<br /> - Mẫu 02-TT/BB<br /> Phiếu chi<br /> - Mẫu số 01- TT/BB<br /> Bảng kê vàng bạc, đá quý<br /> - Mẫu số 06- TT/HD<br /> Bảng kiểm kê quỹ<br /> - Mẫu số 07a – TT/BB và mẫu số 07b –<br /> TT/BB<br /> Các chứng từ sau khi đã kiểm tra đảm bảo tính hợp lệ được ghi chép, phản<br /> ánh vào các sổ kế toán liên quan bao gồm:<br /> - Sổ quỹ tiền mặt<br /> -<br /> <br /> - Các sổ kế toán tổng hợp<br /> - Sổ kế toán chi tiết từng loại ngoại tệ, vàng bạc...cả về số lượng và giá trị.<br /> Sau đây là mẫu sổ quỹ kiêm báo cáo quỹ<br /> SỔ QUỸ TIỀN MẶT<br /> ( Kiêm báo cáo quỹ)<br /> Ngày .... Tháng......Năm...<br /> TK<br /> Diễn giải<br /> ĐU<br /> <br /> Số hiệu chứng từ<br /> Thu<br /> <br /> Chi<br /> <br /> Số tiền<br /> Thu<br /> <br /> Chi<br /> <br /> Tồn quỹ<br /> <br /> Số dư đầu ngày<br /> Phát sinh trong ngày<br /> ........<br /> ................<br /> Cộng phát sinh<br /> Số dư cuối ngày<br /> Kèm theo.... chứng từ thu<br /> Kèm theo.....chứng từ chi<br /> <br /> Ngày ... tháng ...Năm<br /> Thủ quỹ ký<br /> <br /> -3-<br /> <br /> Để phán ánh tình hình thu chi và tồn quỹ tiền mặt của doanh nghiệp, kế toán<br /> sử dụng tài khoản 111 “ Tiền mặt”, tài khoản 111 có kết cấu như sau:<br /> Bên Nợ: - Các khoản tiền mặt, ngoại tệ., vàng bạc... nhập quỹ<br /> - Số tiền mặt thừa phát hiện khi kiểm kê<br /> - Chênh lệch tăng tỷ giá hối đoái do đánh giá lại cuối kỳ<br /> Bên có: - Các khoản tiền mặt, ngoại tệ, vàng bac... xuất quỹ<br /> - Các khoản tiền mặt phát hiện thiếu khi kiểm kê<br /> - Chênh lệch tỷ giá hối đoái giảm do đánh giá lại cuối kỳ<br /> Số dư bên Nợ: Số tiền mặt tồn quỹ hiện có<br /> Tài khoản 111 có 3 tài khoản cấp 2:<br /> -<br /> <br /> Tài khoản 1111- Tiền Việt Nam<br /> <br /> -<br /> <br /> Tài khoản 1112 – Ngoại tệ<br /> <br /> -<br /> <br /> Tài khoản 1113 – Vàng bạc, kim khí quý, đá quý<br /> <br /> Ngoài ra kế toán còn sử dụng các tài khoản liên quan khác như TK112,<br /> TK113, TK331,TK152,TK211, TK133, .....<br /> 1.1.2.1 Kế toán tổng hợp quỹ tiền mặt<br /> TK sử dụng:111 "Tiền mặt"<br /> - TK 111: phản ánh tình hình thu, chi tiền mặt tại quỹ của doanh nghiệp.<br /> - Kết cấu của TK 111:<br /> Bên Nợ:<br /> + Các khoản tiền mặt, ngân phiếu, ngoại tệ, vàng, bạc, đá quý nhập quỹ.<br /> + Số tiền mặt thừa ở quỹ tiền mặt phát hiện khi kiểm kê.<br /> + Chênh lệch tăng tỉ giá hối đoái do đánh giá lại cuối kì.<br /> Bên Có:<br /> + Các khoản tiền mặt, ngân phiếu, ngoại tệ, vàng bạc, đá quý xuất quỹ.<br /> + Số tiền mặt thiếu hụt quỹ tiền mặt.<br /> + Chênh lệch tỉ giá hối đoái giảm do đánh giá lại cuối kỳ<br /> Số dư bên Nợ: Số tiền mặt tồn quỹ hiện có.<br /> - TK 111 có 3 TK cấp 2: TK 1111: Tiền Việt Nam (gồm cả ngân phiếu tại<br /> quỹ tiền mặt); TK 1112: Ngoại tệ (đã quy đổi ra đồng Việt Nam); TK 1113: Vàng,<br /> bạc, đá quý .<br /> 1.1.2.2 Phương pháp hạch toán 1 số nghiệp vụ chủ yếu<br /> * Các nghiệp vụ thu tiền mặt<br /> 1- Rút tiền gửi Ngân hàng về nhập quỹ tiền mặt<br /> Nợ TK 111<br /> <br /> -4-<br /> <br />