intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Bài giảng Luật hành chính nhà nước: Phần 2 - CĐ Phương Đông

Chia sẻ: Minh Minh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST
Báo xấu
209
lượt xem 20
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Luật hành chính nhà nước: Phần 2 gồm chương 5 đến chương 10, nội dung 5 chương này trình bày về địa vị pháp lý của cơ quan hành chính nhà nước; địa vị pháp lý của cán bộ, công chức; vi phạm hành chính trách nhiệm vi phạm hành chính; địa vị pháp lý hành chính của cá nhân;...Mời bạn đọc cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Luật hành chính nhà nước: Phần 2 - CĐ Phương Đông

  1. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC CHƯƠNG V CHƯƠNG X ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA CƠ QUAN NHỮNG BIỆN PHÁP PHÁP LÝ BẢO ĐẢM PHÁP HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC CHẾ TRONG QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC I.KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ I.KHÁI NIỆM VÀ YÊU CẦU BẢO ĐẢM PHÁP CHẾ TRONG NƯỚC QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH - NHÀ NƯỚC 1.Khái niệm cơ quan hành chính nhà nước 1.Khái niệm Cơ quan hành chính nhà nước là bộ phận cơ bản trong hệ thống của cơ Bảo đảm pháp chế tức là phải củng cố việc xây dựng cơ chế, phương quan nhà nước, nên cũng có những đặc điểm chung của cơ quan nhà nước như: tiện, phương pháp và cáhc thức nhằm làm cho pháp luật được thực hiện có ge Quyền ban hành văn bản pháp luật, quyền nhân danh nhà nước khi tham gia hiệu quả trong thực tế, đem lại lợi ích cho Nhà nước, cho xã hội và cho người vào các quan hệ pháp luật, quyền áp dụng biện pháp cưỡng chế nhà nước khi lao động. cần thiết. Ngoài ra còn có một số dặc trưng riêng sau: Bảo đảm pháp chế là tổng thể các biện pháp, phương tiện tổ chức - - Cơ quan hành chính nhà nước là cơ quan duy nhất có chức năng pháp lý do các cơ quan nhà nước và mọi công dân áp dụng nhằm thực hiện le quản lý hành chính nhà nước trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước và các tổ chức ấy - Các cơ quan hành chính nhà nước tạo thành một hệ thống nhất từ cũng như việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân. trung ương đến địa phương. Từ khái niệm trên, bảo đảm pháp chế cũng được hiểu như là những điều kiện, những phương tiện và những khả năng thực hiện trên thực tế đối với ol - Thẩm quyền của các cơ quan hành chính nhà nước được pháp luật quy định trên cơ sở lãnh thổ, ngành hoặc lĩnh vực chuyên môn mang tính tổng pháp luật hiện hành nhằm xây dựng và củng cố chính quyền của dân, do dân, hợp. vì dân, bảo vệ các quyền và nghĩa vụ của công dân trên tất xả các mặt của đời sống xã hội. C - Là hệ thống cơ quan duy nhất có các đơn vị cơ sở trực thuộc. Như vậy: Cơ quan hành chính nhà nước là một bộ phận cấu thành của 2.Yêu cầu bộ máy nhà nước, trực thuộc cơ quan quyền lực nhà nước, có phương diện - Xây dựng hệ thống pháp luật hoàn chỉnh; hoạt động chủ yếu là hoạt động chấp hành, điều hành, với cơ cấu tổ chức và - Xây dựng bộ máy điều hành tinh gọn, đủ năng lực; - Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có trình độ và năng lực thực D phạm vi thẩm quyền độc lập. 2.Phân loại cơ quan hành chính nhà nước hiện nhiệưm vụ, công vụ được giao; - Đảm bảo về kinh phí đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới thực P a.Căn cứ vào phạm vi lãnh thổ hiện pháp luật, xây dựng pháp luật, xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn Dựa vào tiêu chí này, cơ quan hành chính nhà nước được phân thành minh; hai loại: Cơ quan hành chính nhà nước ở trung ương và cơ quan hành chính C - Nâng cao ý thức pháp luật cho công dân; nhà nước ở địa phương. Cơ quan hành chính nhà nước ở trung ương gồm: - Xử lý nghiêm minh mọi hành vi vi phạm pháp luật; Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang Bộ. Cơ quan hành chính nhà nước ở địa - Tiến hành nhiều hình thức, phương pháp và biện pháp khác nhau phương gồm: UBND các cấp. trong việc thực hiện pháp luật. b.Căn cứ vào phạm vi thẩm quyền II.CÁC BIỆN PHÁP PHÁP LÝ BẢO ĐẢM PHÁP CHẾ TRONG Dựa vào tiêu chí này thì cơ quan hành chínhn hà nước được phân QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC thành cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền chung và cơ quan nhàn 1.Hoạt động giám sát của cơ quan quyền lực nhà nước nước có thẩm quyền chuyên môn. Cơ quan hành chính nhà nước có thẩm a.Hoạt động giám sát của Quốc hội quyền chung gồm: Chính phủ và UBND các cấp. Cơ quan hành chính nhà Hoạt động giám sát của Quốc hội vừa là chức năng, vừa là nhiệm vụ nước có thẩm quyền chuyên môn gồm: Các Bộ, cơ quan ngang bộ. và quyền hạn của Quốc hội. Quyền đó đã được quy định trong Hiến pháp năm c.Căn cứ vào nguyên tắc tổ chức và giải quyết công việc 1992 và Luật Tổ chức Quốc hội là Quốc hội thực hiện quyền giám sát tối 18 55 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  2. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC phép có nội dung trái pháp luật thì người có thẩm quyền xử phạt phải thu hồi Dựa vào tiêu chí này cơ quan hành chính nhà nước cũng được phân ngay, đồng thời phải thông báo cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền. thành hai loại: cơ quan hành chính nhà nước tổ chức và hoạt động theo nguyên c.Thủ tục xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính tắc tập thể lãnh đạo kết hợp với thủ trưởng và cơ quan hành chính nhà nước tổ - Lập biên bản số lượng, chủng loại tang vật, phương tiện vi phạm bị chức và hoạt động theo chế độ thủ trưởng một người. tịch thu ; Cơ quan tổ chức và hoạt động theo chế độ tập thể lãnh đạo kết hợp với - Nếu cần niêm phong thì phải niêm phong ngay trước mặt người bị xử thủ trưởng là Chính phủ và Uỷ ban nhân dân các cấp. Đây là những cơ quan phạt và người chứng kiến thường xuyên phải quyết định những vấn đề quan trọng, liên quan đến nhiều - Đối với tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu thì lĩnh vực khác nhau nên cần có sự đóng góp ý kiến và bàn bạc tập thể. Thủ người ra quyết định tịch thu có trách nhiệm bảo quản tang vật, phương tiện. tướng Chính phủ và Chủ tịch Uỷ ban nhân dân chỉ là người thay mặt tập thể để d. Thủ tục áp dụng các biện pháp xử lý hành chính khác quyết định khi 2/3 số thành viên của Chính phủ và Uỷ ban nhân dân biểu quyết ge + Thủ tục áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn: tán thành. - Tổ chức cuộc họp để xem xét việc áp dụng biện pháp này; Cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền chuyên môn tổ chức và - Ra quyết định; hoạt động theo chế độ thủ trưởng là Bộ, cơ quan ngang bộ. - Giao người được giáo dục cho cơ quan, nhà trường, tổ chức xã hội ở II. ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC le cơ sở và gia đình quản lý giáo dục; 1.Chính phủ - Thi hành quyết định. - Vị trí pháp lý của Chính phủ: + Thủ tục áp dụng các biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở Điều 1 Luật tổ chức Chính phủ năm 2001 quy định: “Chính phủ là cơ giáo dục, cơ sở chữa bệnh: ol quan chấp hành của Quốc hội, cơ quan hành chính cao nhất của nước Cộng - Lập hồ sơ đề nghị; hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam” - Ra quyết đinh; Vị trí pháp lý của chính phủ còn thể hiện qua trình tự thành lập Chính - Thi hành quyết định; phủ. Hiến pháp năm 1992 quy định: Thủ tướng Chính phủ do Quốc hội bầu, C - Hoãn hoặc miến thi hành quyết định trong những trường hợp pháp miễn nhiệm, bãi nhiệm trên cơ sở đề nghị của Chủ tịch nước. Quốc hội phê luật quy định; chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách - Giảm thời hạn, tạm đình chỉ việc chấp hành quyết định theo quy chức các Phó Thủ tướng và các thành viên khác của Chính phủ. định. D - Cơ cấu tổ chức của Chính phủ: 5 Khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo Chính phủ gồm có: Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng và ( Xem Điều 118, 119 Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính ) Thủ trưởng các cơ quan ngang bộ. Ngoài Thủ tướng, các thành viên khác P 1. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc người đại diện không nhất thiết phải là đại biểu Quốc hội. Thủ tướng Chính phủ chịu trách hợp pháp của họ có quyền khiếu nại về quyết định xử phạt vi phạm hành nhiệm trước Quiốc hội và báo cáo công tác trước Quốc hội, Uỷ ban thường vụ C chính, quyết định áp dụng các biện pháp ngăn chặn và bảo đảm việc xử lý vi Quốc hội, Chủ tịch nước. phạm hành chính. Phó Thủ tướng giúp Thủ tướng theo sự phân công của Thủ tướng. 2. Người bị giáo dục tại xã, phường , thị trấn, đưa vào cơ sở giáo Trong thời gian Quốc hội không họp, Thủ tướng Chính phủ có quyền trình dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục hoặc người đại diện hợp pháp của họ có quyền Chủ tịch nước quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ công tác các Phó Thủ tướng, khiếu nại về việc áp dụng biện pháp đó. Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ. * Thẩm quyền giải quyết khiếu nại: Nhiệm kỳ của Chính phủ theo nhiệm kỳ của Quốc hội. Khi hết nhiệm + Xem luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật khiếu nại, tố cáo kỳ, Chính phủ tiếp tục làm nhiệm vụ cho đến khi Quốc hội khoá mới thành lập năm 2007 từ Điều 19 đến Điều 29 Chính phủ mới. * Thủ tục thời hạn giải quyết khiếu nại: - Chức năng của Chính phủ: - Xem luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật khiếu nại, tố cáo Với tư cách là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước ta, năm 2007 từ Điều 30 đến Điều 47. Chính phủ có chức năng thống nhất quản lý việc thực hiện các nhiệm vụ19 54 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  3. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của nhà Tuy nhiên trong thực tế hiện nay có rất nhiều văn bản luật hoặc pháp nước; đảm bảo hiệu lực của bộ máy từ trung ương đến cơ sở; bảo đảm sự tôn lệnh cũng có một số điều khoản quy định hành vi vi phạm hành chính. trọng chấp hành Hiến pháp và pháp luật; phát huy quyền làm chủ của nhân dân Như vậy, các cơ quan sau đây có thẩm quyền quy định hành vi vi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, bảo đảm ổn định và nâng cao đời phạm hành chính: sống vật chất và văn hoá của nhân dân. Chính phủ thực hiện chức năng quản lý - Quốc hội nhà nước bằng pháp luật; sử dụng tổng hợp các biện pháp hành chính, kinh tế, - Uỷ ban thường vụ Quốc hội tổ chức, giáo dục; phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan trong khi - Chính phủ. thực hiện nhiệm vụ quyền hạn của mình. b. Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính - Thẩm quyền của Chính phủ: * Những cơ quan có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính: Khi xem xét thẩm quyền của Chính phủ cần xem xét đồng thời cả - UBND các cấp; ge thẩm quyền của tập thể Chính phủ và thẩm quyền của người đứng đầu Chính - Công an nhân dân, Bội đội Biên phòng, cơ quan Hải quan, cơ quan phủ. Kiểm lâm, Cơ quan thuế, Quản lý thị trường, cơ quan thanh tra nhà nước Quyền hạn của Chính phủ: Lập quy, áp dụng pháp luật; tổ chức chỉ chuyên ngành, lực lượng Cảnh sát biển; đạo thực hiện pháp luật, lãnh đạo, đôn đốc các cơ quan nhà nước trong hệ - Toà án nhân dân các cấp; le thống bộ máy hành chính thực hiện tốt hoạt động quản lý nhà nước; định - Cơ quan thi hành án dân sự. hướng chiến lược phát triển nền hành chính của quốc gia; tổ chức và chỉ đạo * Những người sau đây có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính: các dịch vụ công. - Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng các cơ quan có thẩm quyền xử lý vi Quyền hạn của Thủ tướng chính phủ: phạm hành chính; ol + Quyền ban hành quyết định, chỉ thị; - Cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát nhân dân; cán bộ, chiến sĩ Bộ đội biên + Đề nghị Quốc hội thành lập hoặc bãi bỏ các Bộ và các cơ quan phòng,; cán bộ Hải quan; cán bộ, nhân viên Kiểm lâm, Thuế, Kiểm soát viên ngang bộ; trình Quốc hội phê chuẩn đề nghị về bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách thị trường; Thanh tra viên chuyên ngành, Thẩm phán chủ toạ phiên toà, Chấp C chức Phó Thủ tướng, Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ; hành viên thi hành án dân sự. + Phê chuẩn việc bầu cử, miễn nhiệm, điều động, cách chức Chủ tịch, 4. Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính. các Phó Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; a. Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính + Đình chỉ thi hành hoặc bãi bỏ những quyết định, chỉ thị, thông tư của Thủ tục vi phạm hành chính gồm có hai loại : thủ tục đơn giản và thủ D Bộ trưởng, các thành viên khác của Chính phủ; quyết định, chỉ thị của UBND tục thông thường và Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trái với Hiến pháp, +Thủ tục đơn giản là thủ tục được tiến hành tại chỗ đối với những vi P luật và các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên; phạm hành chính nhỏ, đơn giản, rõ ràng, có nhiều tình tiết giảm nhẹ. + Đình chỉ thi hành những nghị quyết của HĐND tỉnh, thành phố trực Thủ tục đơn giản được áp dụng trong trường hợp phạt cảnh cáo hoặc C thuộc trung ương trái với Hiến pháp, luật và các văn bản của cơ quan nhà nước phạt tiền đến 100.000 đồng. Cơ quan hoặc cán bộ có thẩm quyền xử phạt cấp trên, đồng thời đề nghị Uỷ ban thường vụ Quốc hội bãi bỏ. không cần lập biên bản mà ra quyết định xử phạt tại chỗ. 2.Bộ - Cơ quan ngang bộ + Thủ tục thông thường (có lập biên bản) được thực hiện trong trường Luật Tổ chức Chính phủ năm 2001 quy định: “Bộ, cơ quan ngang bộ hợp áp dụng mức phạt tiền trên 100.000 đồng và các hình thức khác (trừ cảnh là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với cáo và phạt tiền dưới 100.000 đồng). ngành hoă2cj lĩnh vực công tác trong phạm vi cả nước; quản lý các dịch vụ b.Thủ tục tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề công thuộc ngành, lĩnh vực; thực hiện đại diện chủ sở hữu phần vốn tại doanh Khi áp dụng hình thức này, người có thẩm quyền xử phạt phải ghi rõ trong nghiệp có vốn nhà nước theo quy định của pháp luật”. quyết định xử phạt tên, loại, số giấy phép, thời hạn tước quyền sử dụng và Kỳ họp thứ nhất Quốc hội khoá XII đã thống nhất sắp xếp lại các Bộ thông báo ngay cho cơ quan đã cấp giấy phép đó biết. và cơ quan ngang bộ. Hiện nay, có 18 bộ và 4 cơ quan ngang bộ, đó là: Bộ Khi phát hiện giấy phép được cấp không đúng thẩm quyền hoặc giấy Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hoá Thể thao và du lịch, 20 53 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  4. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC + Những người nghiện ma tuý được giáo dục nhiều lần nhưng không Bộ Tài nguyên môi trường, Bộ Công thương, Bộ Thông tin và truyền thông; sửa chữa. Bộ Nội vụ, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông + Những người hoạt động mại dâm được giáo dục nhiều lần nhưng thôn, Bộ giao thông vận tải, Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ Lao không sửa chữa. động thương binh và xã hội, Bộ Khoa học công nghệ, Bộ Giáo dục, Bộ Y tế, Uỷ ban dân tộc, Ngân hàng Nhà nước, Thanh tra Chính phủ, Văn phòng Chính c. Các biện pháp ngăn chặn vi phạm hành chính và bảo đảm việc xử phủ. lý hành chính - Vị trí pháp lý của Bộ, cơ quan ngang bộ: Trong trường hợp cần ngăn chặn kịp thời vi phạm hành chính hoặc để Bộ, cơ quan ngang bộ là cơ quan của Chính phủ. Đây là các cơ quan đảm bảo việc xử lý, người có thẩm quyền có thể áp dụng các biện pháp sau do Quốc hội thành lập và bãi bỏ theo đề nghị của Thủ tướng chính phủ. Các đề đây theo thủ tục hành chính: án của Chính phủ về việc thành lập, giải thể, sáp nhập các Bộ, cơ quan ngang ge - Tạm giữ người theo thủ tục hành chính: Đây là biện pháp được bộ phải được thảo luận tập thể và biểu quyết theo đa số. Bộ trưởng, Chủ nhiệm áp dụng khi cần ngăn chặn, đình chỉ ngay những người gây rối trật tự uỷ ban là thành viên của Chính phủ chịu trách nhiệm trước Chính phủ về công cộng, gây thương tích cho người khác hoặc cần phải xác minh những ngành, lĩnh vực mình quản lý. Ngoài ra các bộ trưởng, Chủ nhiệm uỷ ban còn tình tiết cần thiết để làm căn cứ cho việc xử phạt. Tạm giữ người theo thủ tục phải chịu trách nhiệm trước Quốc hội vừa với tư cách là người đứng đầu một hành chính phải do người có thẩm quyền áp dụng theo quy định của pháp luật. le ngành và vừa với tư cách là thành viên của Chính phủ. Thời hạn tạm giữ không quá 12 giờ, trong trường hợp cần thiết có thể kéo dài - Tổ chức - cơ cấu của Bộ, cơ quan ngang bộ: hơn nhưng không quá 24 giờ. Bộ trưởng là thủ trưởng của Bộ, cơ quan ngang bộ. Bộ trưởng do Thủ - Tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính: Đây là biện pháp tướng lựa chọn và đề nghị Quốc hội phê chuẩn việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, ol được áp dụng để xác minh những tình tiết cần thiết làm căn cứ quyết định các cách chức. biện pháp xử phạt đối với người vi phạm hoặc để đảm bảo chấp hành quyết Thứ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan ngang bộ là người giúp Bộ định xử phạt theo quy định của pháp luật. trưởng, được bộ trưởng phân công chỉ đạo một số mặt công tác và chịu trách C - Khám người theo thủ tục hành chính: Việc khám người được áp nhiệm trước Bộ trưởng về nhiệm vụ đượck phân công. dụng khi có căn cứ cho rằng người đó cất giấu trong người các đồ vật, tài liệu, Cơ cấu tổ chức của Bộ gồm: Vụ, thanh tra vụ, văn phòng bộ; cục, tổng phương tiện để vi phạm hành chính. Việc khám người phải quyết định bằng cục; các tổ chức sự nghiệp. Các đơn vị trên có trách nhiệm giúp Bộ trưởng văn bản. thực hiện chức năng quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật. D - Khám phương tiện vân tải, đồ vật theo thủ tục hành chính; Đây là - Thẩm quyền của Bộ, cơ quan ngang bộ: biện pháp được áp dụng khi có căn cứ cho rằng trong phương tiện vận tải, đồ + Là cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền chuyên môn quản lý vật có cất giấu tang vật vi phạm hành chính. P nhà nước về ngành, lĩnh vực nhất định; - Khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính: Chỉ + Phương tiện thực hiện hoạt động quản lý nhà nước là các quy phạm được tiến hành khi có căn cứ cho rằng ở nơi đó có cất giấu tang vật, phương C pháp luật trên cơ sở Bộ trưởng ban hành các văn bản pháp luật có tên gọi: tiện vi phạm hành chính. Khi khám phải có mặt người chủ hoặc người thành Quyết định, chỉ thị, thông tư; niên trong gia đình họ chứng kiến. + Thực hiện quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực theo nguyên tắc: - Bảo lãnh hành chính là việc giao cho gia đình, tổ chức xã hội nhận quản lý ngành, lĩnh vực kết hợp với quản lý theo lãnh thổ. quản lý, giám sát người có hành vi vi phạm pháp luật. Thẩm quyền quyết định áp dụng biện pháp này thuộc về Chủ tịch UBND cấp huyện. 3. Ủy ban nhân dân các cấp 3. Thẩm quyền quy định hành vi vi phạm hành chính và thẩm a.Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây quyền xử phạt vi phạm hành chính gọi chung là cấp tỉnh) a.Thẩm quyền quy định hành vi hành chính * Vị trí pháp lý: Theo Điều 2 Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính thì Chính phủ được UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương do HĐND tỉnh, thành giao quyền quy định hành vi vi phạm hành chính. phố trực thuộc trung ương bầu ra, là cơ quan chấp hành của HĐND tỉnh. 52 UBND tỉnh là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất ở địa phương, chịu21 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  5. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC trách nhiệm chấp hành Hiến pháp, luật, các văn bản pháp luật của cơ quan nhà - Buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi nước cấp trên và Nghị quyết của HĐND tỉnh. trường, lây lan dịch bệnh do vi phạm hành chính gây ra; * Về cơ cấu tổ chức: - Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc buộc tái xuất hàng hoá, vật UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương do HĐND tỉnh bầu gồm phẩm, phương tiện; Chủ tịch, Phó Chủ tịch và Uỷ viên. Trừ Chủ tịch, các thành viên của UBND - Buộc tiêu huỷ vật phẩm gây hại cho sức khoẻ con người, vật nuôi và tỉnh không nhất thiết là đại biểu HĐND tỉnh. Kết quả bầu các thành viên của cây trồng, văn hoá phẩm độc hại. UBND tỉnh phải được Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn. Số lượng thành viên b.Các biện pháp xử lý hành chính khác của UBND tỉnh từ 9 đến 11 thành viên; riêng TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh * Giáo dục tại xã, phường, thị trấn số lượng thành viên không quá 13 người. - Do chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn quyết định. Các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc ge - Thời hạn áp dụng từ 3 đến 6 tháng. trung ương được tổ chức phù hợp với cơ quan chuyên môn cấp trên (Bộ, cơ - Đối tượng được áp dụng quan ngang bộ). + Người đủ từ 12 tuổi đến 16 tuổi: Thực hiện hành vi có dấu hiệu của * Chức năng của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương: một tội phạm nghiêm trọng do cố ý quy định tại Bộ luật hình sự. Là cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền chung nên thẩm + Người từ đủ 12 tuổi trở lên nhiều lần có hành vi trộm cắp, lừa đảo le quyền của UBND tỉnh được xác lập trên cơ sở quền hạn của tập thể UBND nhỏ, đánh bạc nhỏ, gây rối trật tự công cộng. tỉnh và quyền hạn của Chủ tịch UBND tỉnh. + Người nghiện ma tuý từ đủ 18 tuổi trở lên, người bán dâm có tính UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có quyền: chất thường xuyên từ đủ 14 tuổi trở lên có nơi cư trú nhất định. - Ban hành quyết định, chỉ thị để chấp hành Hiến pháp, Luật, các văn ol + Người trên 55 tuổi đối với nữ, 60 tuổi đối với nam thực hiện hành vi bản pháp luật của các cơ quan nhà nước ở trung ương và Nghị quyết của vi phạm pháp luật. HĐND tỉnh; * Đưa vào trường giáo dưỡng - Tổ chức chỉ đạo thực hiện pháp luật; C - Do chủ tịch Uỷ ba nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh - Kiểm tra giám sát việc thực hiện pháp luật; quyết định. - Xử lý các hành vi vi phạm pháp luật; - Thời hạn áp dụng: Từ 6 tháng đến 2 năm. - Sắp xếp, quản lý về tổ chức đối với các cơ quan chuyên môn thuộc - Đối tượng áp dụng: UBND tỉnh; D Áp dụng đối với người đủ từ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi có hành vi vi - Báo cáo công tác trước Chính phủ; phạm pháp luật. - Tuân thủ triệt để văn bản của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ; +Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi: Phạm tội rất nghiêm trọng P - Chịu sự kiểm tra, giánm sát của Chính phủ. hoặc đặc biệt rất nghiệm trọng. b. Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau + Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 16 tuổi: Phạm tội ít nghiêm trọng hoặc C đây gọi chung là UBND cấp huyên) tội phạm nghiêm trọng ( mà trước đó đã được áp dụng biện pháp giáo dục tại * Vị trí pháp lý: xã, phường, thị trấn) UBND huyện do HĐND huyện bầu ra, là cơ quan chấp hành của + Người đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi: Vi phạm hành chính thường HĐND huyện, chịu trách nhiệm chấp hành các văn bản luật của cơ quan nhà xuyên. nước cấp trên và Nghị quyết của HĐND huyện. * Đưa vào cơ sở giáo dục * Về cơ cấu tổ chức: - Do Chủ tịch Uỷ ban nhân huyện quyết định. UBND huyện gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch và các Uỷ viên. Trừ Chủ - Thời hạn áp dụng: tịch, các thành viên của UBND huyện không nhất thiết phải là đại biểu HĐND + Đối với người nghiện ma tuý: Từ 1 năm đến 2 năm. huyện. Số lượng thành viên của UBND huyện từ 7 đến 9 thành viên. + Đối với người bán dâm: Từ 3 tháng đến 18 tháng. Các cơ quan chuyên môn của UBND huyện được tổ chức tương - Đối tượng áp dụng: 22 ứng với các cơ quan chuyên môn cấp trên. 51 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  6. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC - Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày lập biên bản về vi phạm hành * Chức năng của UBND huyện: chính, người có thẩm quyền phải ra quyết định xử phạt, nếu có nhiều tình tiết UBND huyện có chức năng quản lý nhà nước thống nhất trên mọi lĩnh phức tạp thời hạn trên có thể kéo dài nhưng không quá 30 ngày. vực trong phạm vi lãnh thổ huyện; nhằm triển khai thực hiện các văn bản pháp - Cá nhân, tổ chức bị xử phạt hành chính phải thi hành quyết định luật của cơ quan nhà nước cấp trên và của HĐND huyện. quyết định trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày được giao quyết định xử phạt, UBND huyện có quyền: trừ trường hợp pháp luật quy định khác. - Quyền lập quy nhằm cụ thể hoá, chi tiết hoá, hướng dân thực hiện c. Các hình thức xử phạt các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và của HĐND huyện; *Các hình thức xử phạt chính - Ban hành văn bản áp dụng pháp luật để giải quyết các trường hợp cụ - Cảnh cáo: thể xảy ra trong thực tiễn quản lý trên địa bàn lãnh thổ huyên; + Hình phạt cảnh cáo được áp dụng đối với những vi phạm hành - Tổ chức chỉ đạo quản lý nhà nước ở mọi lĩnh vực xuống cấp xã; ge chính nhỏ, vi phạm lần đầu, có tình tiết giảm nhẹ mà chưa gây thiệt hại vật - Xử lý các hành vi vi phạm pháp luật thuộc quyền theo quy định của chất do không hiểu biết hoặc do tác động của nguyên nhân khách quan. pháp luật; + Cảnh cáo thuộc trường hợp xử phạt theo trường hợp thủ tục đơn giản - Kiểm tra, giám sát việc tuân thủ pháp luật đối với các cơ quan nhàn và ra quyết định xử phạt tại chỗ. Cảnh cáo được quyết định bằng văn bản. nước cấp dưới; le - Phạt tiền. - Báo cáo công tác trước HĐND huyện và UBND tỉnh; + Phạt tiền được áp dụng phổ biến đối với nhiều loại hành vi hành - Tuân thủ triệt để các văn bản pháp luật của cơ quan nhà nước cấp chính, từ những vi phạm về an toàn xã hội đến những vi phạm trong các lĩnh tỉnh và HĐND huyện. vực quản lý kinh tế, tài nguyên... ol c.Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là UBND + Mức phạt tiền trong xử phạt vi phạm hành chính là từ 5.000 đồng cấp xã) đến 500.000.000 đồng. * Vị trí pháp lý: * Hình phạt bổ sung Là cơ quan hành hcính nhà nước cấp cơ sở, do HĐND xã bầu ra và là C - Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề. cơ quan chấp hành của HĐND xã, có trách nhiệm đưa đường lối, chủ trương, + Hình phạt này là tước bỏ có thời hạn hoặc không thời hạn việc sử chính sách, pháp luật của cấp trên vào thực tiến cuộc sống, đóng vai trò quyết dụng quyền nhất định đã được nhà nước cho phép đối với công dân hoặc tổ định đến hiệu lực, hiệu quả của quản lý nhà nước. chức khi những đối tượng này vi phạm điều kiện sử dụng quyền đó D * Cơ cấu tổ chức: - Tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính: UBND xã gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch và Uỷ viên. Số lượng các thành + Thực chất của hình thức phạt này là tước bỏ quyền sở hữu của người viên của UBND xã từ 5 đến 7 thành viên. Ở cấp xã không có các cơ quan P vi phạm và chuyển sang quyền sở hữu của nhà nước những vật, tiền, phương chuyên môn trực thuộc mà chỉ có các cán bộ, công chức giữ chức danh chuyên tiện ấy. môn nghiệp vụ. C Trực xuất vừa là hình thức xử phạt chính, vừa là hình thức xử phạt bổ * Chức năng của UBND cấp xã: sung. Hình thức xử phạt này chỉ áp dụng đối với người nước ngoài có hành vi - Ban hành quyết định, chỉ thị có tính chất bắt buộc thực hiện đối với vi phạm pháp luật trên lãnh thổ nước ta. Thủ tục trục xuất do Chính phủ quy cá nhân, tổ chức trên địa bàn xã; định. - Tổ chức thực hiện các quyết định, chỉ thị do cấp xã và cấp trên ban 2. Các biện pháp cưỡng chế hành chính khác hành; a. Các biện pháp cưỡng chế khác áp dụng ngoài hình thức xử phạt - Xử lý các hành vi vi phạm phạm pháp luật trong phạm vi thẩm quyền chính phát sinh từ vi phạm hành chính quy định; Những biện pháp này bao gồm: - Tổ chức chỉ đạo, quản lý nhà nước chung; - Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do vi phạm hành - Chịu sự kiểm tra, giám sát trực tiếp của UBND huyện; chính gây ra hoặc buộc tháo dỡ công trình xây dựng trái phép; - Chấp hành triệt để các văn bản pháp luật của cơ quan nhà nước 50 cấp trên và Nghị quyết của HĐND xã. 23 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  7. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC vi vượt quá thẩm quyền của người xử phạt thì người đó phải chuyển vụ vi III. CẢI CÁCH BỘ MÁY HÀNH CHÍNH- NỘI DUNG CƠ BẢN phạm đến cấp có thẩm quyền xử phạt. CỦA CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Nếu các hành vi thuộc thẩm quyền xử phạt của nhiều người thuộc các Cải cách hành chính ở nước ta được tiến hành đồng bộ trên cả ba mặt: ngành khác nhau thì quyền xử phạt thuộc Chủ tịch UBND cấp có thẩm quyền Cải cách thể chế nền hành chính; cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà xử phạt nơi xảy ra vi phạm. nước nhằm nâng cao hiệu quả; cải cách công vụ, nâng cao năng lực và làm * Các nguyên tắc xử phạt trong sạch đội ngũ cán bộ, công chức. - Mọi hành vi vi phạm hành chính phải được phát hiện kịp thời, xử lý Như vây, cải cách bộ máy hành chính nhà nước được xem là khâu nghiêm minh, nhanh chóng, phải đình chỉ ngay hành vi vi phạm, mọi hậu quả trọng tâm của cải cách hành chính quốc gia. Trong thời gian qua chúng ta đã do hành vi vi phạm hành chính gây ra phải được khắc phục. đạt được một số thành tựu nhất định như: Bước đầu đã có sự phân biệt rõ giữa - Việc xử phạt hành chính phải do người có thẩm quyền tiến hành theo ge quản lý nhà nước và quản lý sản xuất kinh doanh; cải cách một bước thể chế đúng quy định của pháp luật. hành chính và thủ tục hành chính; đổi mới chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn - Cá nhân, tổ chức chỉ bị xử phạt hành chính khi có hành vi vi phạm của Chính phủ và các cơ quan hành chính nhà nước khác; Bộ máy được tinh hành chính. giảm... - Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một lần. Nếu trường le Tuy nhiên, bộ máy hành chính nhà nước vẫn còn cồng kênh, hoạt động hợp có nhiều hành vi vi phạm thì sẽ bị xử lý về từng hành vi một, nếu hình kém hiệu quả, không thông suốt, làm tăng biên chế và chi phí hành chính. phạt tiền thì phải tổng hợp hình phạt. Nếu nhiều người cùng thực hiện một Mục tiêu của cải cách bộ máy hành chính nhà nước ta hiện nay là hành vi vi phạm thì mỗi người sẽ bị xử lý về hành vi của mình. hướng tới xây dựng bộ máy tinh giảm, tổ chức hợp lý, có chức năng, nhiệm - Khi xử phạt hành chính phải căn cứ vào tính chất, mức độ vi phạm, ol vụ, quyền hạn phù hợp, hoạt động có kỷ cương trong khuôn khổ của Hiến căn cứ vào nhân thân của người vi phạm, căn cứ vào các tình tiết tăng nặng, pháp và pháp luật. giảm nhẹ. Muốn thực hiện những mục tiêu trên, chúng ta phải có những giải - Không xử lý vi phạm hành chính trong trường hợp đó là sự kiện bất C pháp đồng bộ và triệt để sau đây: ngờ, tình thế cấp thiết, phòng vệ chính đáng hoặc khi bị bệnh tâm thần mất khả 1.Quan điểm cải cách bộ máy hành chính năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình. - Cải cách bộ máy hành chính nhà nước trên cơ sở đảm bảo quyền lực * Nguyên tắc về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính, thời hạn ra nhà nước là thống nhất có sự phân công, phân nhiệm một cách hợp lý giữa ba quyết định và thi hành quyết định xử phạt hành chính D quyền: Lập pháp, hành pháp và tư pháp, trong đó đặc biệt chú ý quyền hành - Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là một năm kể từ ngày vi pháp; phạm hành chính được thực hiện; đối với vi phạm hành chính trong các lĩnh P - Cải cách bộ máy hành chính nhà nước đặt trong bối cảnh xây dựng vực tài chính, chứng khoán, sở hữu trí tuệ, xây dựng môi trường, an toàn, kiểm nhà nước pháp quyền, nhà nước của dân, do dân và vì dân; soát bức xạ,... thì thời hiệu là hai năm, nếu quá thời hạn trên thì không xử phạt C - Cải cách bộ máy hành chính nhà nước trong xu thế hội nhập kinh tế nhưng có thể áp dụng các biện pháp sau: quốc tế, góp phần thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. + Buộc khôi phục tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do hành vi vi phạm 2. Các nguyên tắc cơ bản trong cải cách bộ máy hành chính hành chính gây ra. - Thể chế hoá kịp thời đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng về + Buộc tiêu huỷ vật phẩm gây hại cho sức khoẻ con người, văn hoá cải cách bộ máy hành chính nhà nước thành các quy phạm pháp luật trong phẩm độc hại. từng giai đoạn cụ thể; + Các biện pháp khác do Chính phủ quy định. - Luôn xuất phát từ lợi ích của nhân dân, đáp ứng quyền lợi, nguyện - Đối với cá nhân bị khởi tố, truy tố hoặc có quyết định đưa vụ án ra vọng chính đáng của nhân dân. Đảm bảo nguyên tắc “quyền lực nhà nước xét xử theo thủ tục tố tụng hình sự mà có quyết định đình chỉ điều tra hoặc thuộc về nhân dân”; đình chỉ vụ án thì bị xử phạt hành chính nếu hành vi có dấu hiệu vi phạm - Tuân thủ nguyên tắc tập trung dân chủ trong tổ chức hoạt động của hành chính, thời hiệu xử phạt là ba tháng kể từ ngày có quyết định đình chỉ. bộ máy hành chính nhà nước; 24 49 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  8. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Trách nhiệm hành chính là hình thức trách nhiệm pháp lý đặt ra đối - Phân biệt rõ chức năng quản lý nhà nước về quản lý kinh tế và quản với tổ chức, cá nhân vi phạm hành chính. lý sản xuất kinh doanh; Trách nhiệm hành chính là hậu quả bất lợi mà tổ chức hay người có - Đảm bảo nguyên tắc quản lý theo ngành, lĩnh vực và quản lý theo năng lực trách nhiệm hành chính phải gánh chịu trước nhà nước. lãnh thổ; 2. Xử phạt hành chính - Cải cách bộ máy hành chính đi đôi với việc xác định rõ chức năng, a. Khái niệm: nhiệm vụ, quyền hạn của từng cơ quan trong bộ máy hành chính nhà nước; của Xử phạt hành chính là một loại hoạt động cưỡng chế hành chính cụ cấp trung ương với địa phương. thể mang tính quyền lực nhà nước đối với người hay tổ chức có vi phạm hành 3. phương hướng cải cách bộ máy hành chính nhà nước trong chính; biểu hiện ở việc áp dụng các chế tài hành chính mang tính chất xử phạt, những năm đến: gây cho đối tượng bị áp dụng thiệt hại về vật chất hoặc tinh thần và do các chủ - Xác định lại vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ; ge thể có thẩm quyền nhân danh nhà nước thực hiện theo quy định của pháp luật. - Quy định một cách khoa học, khách quan, hợp lý chặt chẽ chức năng, Xử phạt vi phạm hành chính có các đặc điểm sau đây: nhiệm vụ, quyền hạn của các Bộ, cơ quan ngang bộ. Tinh giảm đến mức thấp - Xử phạt vi phạm hành chính là một loại hoạt động cưỡng chế nhà nhất các cơ quan thuộc Chính phủ; nước, mang tính quyền lực nhà nước. - Có sự phân cấp hợp lý từ trung ương xuống địa phương; le - Cơ sở để xử phạt hành chính là vi phạm hành chính. - Ổn định địa giới hành chính; - Hoạt động xử phạt hành chính được tiến hành qua nhiều khâu, nhiều - Cần xác định lại địa vị pháp lý hành chính của UBND xã theo hướng giai đoạn nhưng kết quả của hoạt đông này phải được thể hiện bằng quyết định tăng quyền tự quản đối với các hoạt động quản lý dân cư ở địa phương; xây xử phạt hành chính. dựng kế hoạch tổng thể về phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương, quản lý đất ol - Hoạt động xử phạt hành chính được tiến hành trong khuôn khổ và đai, quản lý trật tự trị an...; phải tuân theo pháp luật về trình tự, thủ tục hành chính. - Đổi mới hoàn thiện đội ngũ cán bộ, công chức. b. Các nguyên tắc xử phạt hành chính: C * Nguyên tắc phân định thẩm quyền xử phạt: - Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các cấp có quyền xử phạt hành chính trên mọi lĩnh vực trong phạm vi được phân cấp quản lý. - Người thuộc cơ quan chuyên môn có thẩm quyền xử phạt hành chính D thuộc lĩnh vực hoặc ngành do mình quản lý. - Trong trường hợp nếu vụ việc thuộc thẩm quyền của nhiều cơ quan P khác nhau thì cơ quan nào thụ lý trước thì cơ quan đó tiến hành xử phạt. - Thẩm quyền xử phạt của những người được quy định tại các Điều từ C Điều 28 đến Điều 40 Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính là thẩm quyền áp dụng đối với một hành vi vi phạm hành chính. Trong trường hợp phạt tiền, thẩm quyền xử phạt được xác định căn cứ vào mức tối đa của khung tiền phạt quy định đối với từng hành vi vi phạm cụ thể. - Trong trường hợp xử phạt một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính thì thẩm quyền xử phạt được xác định như sau: Nếu hình thức, mức phạt được quy định đối với từng hành vi đều thuộc thẩm quyền của một người xử phạt thì thẩm quyền xử phạt vẫn thuộc người đó. Nếu hình thức, mức xử phạt được quy định đối với một trong các hành 48 25 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  9. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC CHƯƠNG VI Điều 7 Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính quy định những người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi là những người bắt đầu có năng lực trách nhiệm ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA CÁN BỘ, CÔNG CHỨC hành chính, họ chỉ chịu trách nhiệm hành chính khi thực hiện hành vi vi phạm hành chính với lỗi cố ý. I.NHỮNG KHÁI NIỆM CHUNG VỀ CÁN BỘ CÔNG CHỨC + Có năng lực hành vi hành chính 1. Khái niệm cán bộ, công chức: Năng lực hành vi hành chính được hiểu là cá nhân thực hiện hành vi vi Điều 1 Pháp lệnh cán bộ, công chức xác định công chức là công dân phạm hành chính có khả năng nhận thức, điều khiển được hành vi của mình. Việt Nam, trong biên chế, bao gồm: Điều đó có nghĩa một người thực hiện hành vi vi phạm hành chính nhưng bị - Những người do bầu cử để đảm nhiệm chức vụ theo nhiệm kỳ trong mắc bệnh tâm thần hoặc bị bệnh khác làm mất khả năng nhận thức và điều các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ở trung khiển hành vi thì người đó không phải chịu trách nhiệm hành chính. ge ương; ở tỉnh; ở quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là cấp * Tổ chức - Chủ thể của vi phạm hành chính: huyện). Để đảm bảo việc đấu tranh phòng chống vi phạm hành chính có hiệu - Những người được tuyển dụng, bổ nhiệm vào một ngạch công chức quả, trong trường hợp một tổ chức nào đó (cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội, hoặc giao giữ một công vụ thường xuyên trong các cơ quan nhà nước ở trung đơn vị kinh tế... ) có biểu hiện xem thường pháp luật mà có những vi phạm le ương, cấp tỉnh,, cấp huyện. hành chính thì cũng phải chịu trách nhiệm hành chính. Tổ chức trong trường - Những người được tuyển dụng, bổ nhiệm vào một ngạch công chức hợp này có thể xem là chủ thể đặc biệt của vi phạm hành chính. Trong cấu hoặc giao giữ một công vụ thường xuyên trong các cơ quan nhà nước ở trung thành vi phạm hành chính của tổ chức, do không thể xác định được lỗi của nó ương, cấp tỉnh, cấp huyện. nên chỉ cần tổ chức đó có biểu hiện xâm hại đến khách thể trong lĩnh vực quản ol - Những người được tuyển dụng, bổ nhiệm vào một ngạch viên chức lý nhà nước, trái pháp luật hành chính là xem như đủ cơ sở để coi là chủ thể hoặc giao giữ một nhiệm vụ thường xuyên trong đơn vị sự nghiệp của Nhà của vi phạm hành chính. nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội. 4.Phân biệt vi phạm hành chính với tội phạm hình sự: C - Thẩm phán Toà án nhân dân, Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân. Vi phạm hành chính với tội phạm hình sự có những nét khác cơ bản - Những người được tuyển dụng, bổ nhiệm hoặc được giao nhiệm sau đây: thường xuyên làm việc trong các cơ quan, đơn vị thuộc quân đội nhân dân mà - Về mức độ: Vi phạm hành chính là loại hành vi tuy xâm hại đến các không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; làm quan hệ xã hội nhưng ở mức độ thấp, còn tội phạm hình sự có tính nguy hiểm D việc trong các cơ quan, đơn vị công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ cho xã hội, được quy định trong Bộ luật hình sự. Sự khác nhau về mức độ giữa sĩ quan chuyên nghiệp. chúng thường được xem xét thông qua tính chất quan trọng của khách thể bị P - Những người do bầu cử để đảm nhiệm chức vụ theo nhiệm kỳ trong xâm hại và mức độ gây thiệt hại của khách thể do hành vi vi phạm gây ra để Thường trực Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân; Bí thư, Phó Bí thư Đảng xác định ranh giới giữa vi phạm hành chính và tội phạm hình sự. C uỷ; người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội xã, phường, thị trấn (gọi chung là - Về sự điều chỉnh của pháp luật: Vi phạm hành chính được mô tả cấp xã). trong các văn bản quy phạm pháp luật có quy định hành vi vi phạm hành chính - Những người được tuyển dụng, giao giữ một chức danh chuyên môn và xử lý vi phạm hành chính, còn tội phạm được quy định cụ thể trong Bộ luật nghiệp vụ thuộc Uỷ ban nhân dân cấp xã. hình sự. 2.Ngạch, bậc công chức - Về thẩm quyền quy định hành vi: Ngạch là khái niệm chỉ chức danh công chức. Mỗi ngạch thể hiện chức Thẩm quyền quy định hành vi vi phạm hành chính thuộc về Quốc hội, và cấp về chuyên môn nghiệp vụ, có tiêu chuẩn riêng. Uỷ ban thường vụ Quốc hội và Chính phủ. Tất cả các chức trách của công chức được thể hiện trong các ngạch. Thẩm quyền quy định tội phạm thuộc về Quốc hội. Muốn nâng ngạch từ ngạch thấp lên ngạch cao phải qua kỳ thi nâng ngạch. II. TRÁCH NHIỆM HÀNH CHÍNH Công chức muốn chuyển từ ngạch này sang ngạch khác phải được sự đồng ý 1. Khái niệm của cơ quan quản lý và cơ quan sử dụng công chức. 26 47 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  10. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Khách thể của vi phạm hành chính bao gồm: Trong mỗi ngạch được chia thành các bậc để đánh giá và đãi ngộ trong + Khách thể chung: Là các quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực quá trình sử dụng công chức. Bậc là chỉ số tiền lương trong ngạch. Theo kết quản lý nhà nước hay nói cách khác là trật tự quản lý nhà nước nói chung. quả công tác, cứ 2 hoặc 3 năm công chức được xét để nâng bậc trong ngạch + Khách thể loại: Là những quan hệ xã hội có cùng hoặc gần tính chất của mình. với nhau trong từng lĩnh vực nhất định của quản lý nhà nước, đây chính là trật 3.Phân loại công chức tự quản lý nhà nước chuyên ngành hoặc lĩnh vực cụ thể. a.Phân loại theo trình độ đào tạo Ví dụ: Quy tắc quản lý nhà nước về lính vực y tế; quy tắc quản lý nhà - Công chức loại A là những công chức có trình độ đào tạo chuyên nước trong lĩnh vực hải quan... môn từ bậc đại học trở lên. + Khách thể trực tiếp: Là quan hệ xã hội cụ thể được pháp luật quy - Công chức loại B là những công chức có trình độ đào tạo chuyên định và bảo vệ. môn ở bậc trung học chuyên nghiệp, cao đẳng. ge Ví dụ: Khoản 1 Điều 3 Pháp lệnh nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú quy - Công chức loại C là những công chức có trình độ đào tạo chuyên định: “Người nước ngoài nhập cảnh, xuất cảnh Việt Nam phải có hộ chiếu môn ở bậc sơ cấp. hoặc giấy tờ có giá trị thay hộ chiếu và phải được cơ quan nhà nước có thẩm - Công chức loại D là những công chức có trình độ chuyên môn ở bậc quyền của Việt Nam cấp thị thực”. dưới sơ cấp (thường là nhứng người không có bằng cấp). le c. Mặt chủ quan của vi phạm hành chính b.Phân loại theo vị trí công tác Mặt chủ quan của vi phạm hành chính là quan hệ tâm lý bên trong, bao - Công chức lãnh đạo (chỉ huy, điều hành). gồm các yếu tố: lỗi, động cơ, mục đích của vi phạm hành chính. - Công chức chuyên môn nghiệp vụ. * Lỗi: Là trạng thái tâm lý của người vi phạm, biểu hiện thái độ của ol 4.Hoạt động công vụ người đó đối với hành vi vi phạm pháp luật của mình. Lỗi là yếu tố bắt buộc Trong hoạt động của bộ máy nhà nước, công vụ là những việc mang phải có trong mặt chủ quan của vi phạm hành chính. Lỗi có hai hình thức: Lỗi tính chất nhà nước, do các cơ quan nhà nước, các cá nhân trong cơ quan nhà cố ý và lỗi vô ý. C nước thực hiện, phù hợp với thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ của các cơ + Lỗi cố ý trong vi phạm hành: Là thái độ tâm lý của một người khi quan nhà nước và của các cá nhân đó, nhằm phục vụ nhà nước, phục vụ nhân thực hiện hành vi trái pháp luật, nhận thức được nghĩa vụ pháp lý bắt buộc dân. Bằng pháp luật, nhà nước đã xác định những công việc của mỗi cơ quan nhưng lại có ý thức xem thường, mặc dù họ hoàn toàn có khả năng xử sự theo nhà nước, mỗi cán bộ, công chức được phép nhân danh Nhà nước thực hiện. đúng nghĩa vụ đó. D Chỉ khi thực hiện những công việc mang tính nhà nước thuộc chức trách của + Lỗi vô ý trong vi phạm hành chính: Là lỗi của một người khi thực cán bộ, công chức đã được pháp luật quy định mới được coi là thi hành công hiện hành vi trái pháp luật do vô tình hay thiếu thận trọng mà đã không nhận vụ. Ngược lại, các cơ quan nhà nước, các cán bộ, công chức không được phep P thức được nghĩa vụ pháp lý bắt buộc, mặc dù họ có khả năng và điều kiện xử nhân danh nhà nước để thực hiện những việc trái quy định của pháp luật nhằm sự theo đúng nghĩa vụ này. mưu cầu lợi ích cá nhân. C * Mục đích: Không phải là dấu hiệu bắt buộc phải có trong mọi cấu Như vây, hoạt động công vụ là hoạt động mang tính quyền lực nhà thành của mọi loại vi phạm hành chính. nước, nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước, cán bộ, * Động cơ: Là động lực bên trong thúc đẩy người vi phạm hành chính công chức nhà nước theo quy định của pháp luật. Hoạt động công vụ phải tuân thực hiện hành vi vi phạm hành chính. Đông cơ vi phạm hành chính không theo những nguyên tắc thống nhất, công khai, đúng thẩm quyền, tuyệt đối tuân phải là yếu tố bắt buộc phải có trong cấu thành của tất cả mọi loại vi phạm thủ pháp luật và chịu trách nhiệm cá nhân. hành chính. II. CÁCH THỨC HÌNH THÀNH, QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐỘI d. Chủ thể của vi phạm hành chính (cá nhân, tổ chức) NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC * Cá nhân - Chủ thể của vi phạm hành chính: Một cá nhân khi có hành vi vi phạm hành chính sẽ trở thành chủ thể 1.Cách thức hình thành đội ngũ cán bộ, công chức Đội ngũ cán bộ, công chức Việt Nam được hình thành thông qua các của vi phạm hành chính phải có đủ hai điều kiện sau đây: + Đạt độ tuổi nhất định theo quy định của pháp luật hành chính 46 27 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  11. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC hình thức lựa chọn nhất định như: bầu cử, tuyển dụng, bổ nhiệm tuỳ theo vị trí sung này phản ánh mức độ xâm hại thấp hơn của loại vi phạm hành chính đó. công tác, tính chất công việc mà cán bộ, công chức đảm nhiệm. 3. Các yếu tố cấu thành vi phạm hành chính a. Bầu cử a. Mặt khách quan của vi phạm hành chính Bầu cử là hình thức tuyển chọn một số cán bộ, công chức có vị trí nhất Mặt khách quan của vi phạm hành chính là những biểu hiện bên ngoài định trong bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội. của hành vi vi phạm hành chính, bao gồm những yếu tố sau: Những cán bộ, công chức được tuyển chọn bằng hình thức bầu cử thường có vị - Hành vi vi phạm hành chính trí lãnh đạo, hoạt động của họ vừa mang tính chính trị vừa mang tính công vụ. - Hậu quả. b.Tuyển dụng - Mối quan hệ nhân quả. Theo quy định của các văn bản pháp luật về cán bộ, công chức hiện - Thời gian, địa điểm. hành thì hình thức tuyển dụng là thi tuyển để lấy người bổ sung thêm vào biên - Công cụ, phương tiện. ge chế cán bộ, công chức. * Hành vi vi phạm hành chính: Việc tuyển dụng công chức phải căn cứ vào nhu cầu công việc, vị trí Là những biểu hiện của con người hoặc tổ chức tác động vào thế giới công tác và theo chỉ tiêu biên chế được giao. khách quan dưới những hình thức bên ngoài cụ thể, xâm hại đến trật tự quản Người được tuyển dụng phải có phẩm chất đạo đức tốt, đáp ứng được lý. Hành vi vi phạm hành chính là yếu tố bắt buộc phải có mặt trong khách le tiêu chuẩn chuyên môn nghiệp vụ của ngạch tuyển vào và có đủ các điều kiện quan, nếu không có hành vi thì không có vi phạm xảy ra. do pháp luật quy định cụ thể đối với từng đối tượng cán bộ, công chức. * Hậu quả: Khoản 3 và 5 Điều 1 Pháp lệnh cán bộ, công chức quy định: Hậu quả của vi phạm hành chính là các quy tắc quản lý nhà nước bị - Là công dân Việt Nam, có địa chỉ thường trú tại Việt Nam. hành vi vi phạm pháp luật hành chính tác động và xâm hại. Đây không phải là ol - Tuổi đời dự tuyển đối với nam từ đủ 18 tuổi đến 40 tuổi; đối với nữ yếu tố bắt buộc phải có, thông thường hậu quả chỉ có ý nghĩa khi chúng ta xem từ đủ 18 tuổi đến 35 tuổi. xét và áp dụng hình phạt. - Có đơn xin dự tuyển, có lý lịch rõ ràng, có các văn bằng, chứng chỉ * Mối quan hệ nhân quả: C đào tạo theo yêu cầu trình độ của ngạch dự tuyển. Là mối quan hệ hữu cơ giữa hành vi vi phạm pháp luật hành chính và - Có đủ sức khoẻ để đảm nhận công vụ. hậu quả đã xảy ra. Nếu hậu quả không phải do hành vi vi phạm pháp luật hành - Không trong thời gian bị truy cứu trách nhiệm hình sự, chấp hành án chính gây ra thì người thực hiện hành vi không phải chịu trách nhiệm về hậu phạt tù, cải tạo không giam giữ, quản chế, đang bị áp dụng các biện pháp giáo quả đó. Việc xác định mối quan hệ nhân quả dựa trên những căn cứ sau: D dục tại xã, phường, thị trấn hoặc đưa vào cơ sở chữa bệnh, cơ sở giáo dục. + Hành vi trái pháp luật xảy ra trước hậu quả. c.Bổ nhiệm + Hành vi phải chứa đựng khả năng thực tế làm phát sinh hậu quả. P Bố nhiệm là quyết định xếp ngạch công chức chính thức cho người đạt + Hậu quả đó phải là sự hiện thực hoá khả năng thực tế làm phát sinh yêu cầu tập sự, người đạt kỳ thi nâng ngạch và công chức lãnh đạo. hậu quả của hành vi trái pháp luật. C 2.Sử dụng cán bộ, công chức Ngoài ra, còn có một số dấu hiệu khách quan khác như công cụ, Sử dụng cán bộ, công chức được hiểu là sử dụng lực lượng lao động phương tiện, thời gian, địa điểm... của vi phạm hành chính. Những dấu hiệu sau khi đã được bầu, tuyển dụng, bổ nhiệm. Trong việc sử dụng cán bộ, công này tuy không phổ biến và có ý nghĩa quyết định nhưng trong một số trường chức cần kết hợp hai yếu tố, đó là các tiêu chuẩn do nhà nước quy định và hợp chúng trở thành những dấu hiệu bắt buộc và có ý nghĩa quyết định đối với phẩm chất, năng lực, sở trường của cán bộ, công chức. Ngoài ra sử dụng cán một số vi phạm hành chính nhất định (thường được pháp luật mô tả cụ thể) bộ, công chức cũng cần đảm bảo cân đối giữa các vị trí trong một cơ quan, b. Khách thể của vi phạm hành chính: Khách thể của vi phạm hành giữa đội ngũ công chức và đội ngũ cán bộ Đảng, đoàn thể. chính là các quy định của pháp luật về quản lý nhà nước có nội dung xã hội là Sử dụng cán bộ, công chức cần giải quyết tốt mối quan hệ giữa sự các quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực quản lý nhà nước được pháp luật đóng góp sức lực của công chức và chế độ vật chất mà họ được hưởng. Sử quy định và bảo vệ. dụng cán bộ, công chức bao gồm những nội dung cụ thể như sau: Khách thể của vi phạm hành chính là yếu tố cơ bản bắt buộc phải có a.Nâng ngạch, chuyển ngạch trong mọi cấu thành vi phạm hành chính. 28 45 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  12. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC CHƯƠNG IX Việc nâng ngạch công chức phải thông qua kỳ thi nâng ngạch. Xét thi nâng ngạch cho công chức phải căn cứ vào nhu cầu, vị trí công tác của cơ quan VI PHẠM HÀNH CHÍNH nơi công chức đang làm việc. Công chức tham gia thi nâng ngạch phải có đủ VÀ TRÁCH NHIỆM VI PHẠM HÀNH CHÍNH các văn băng, chứng chỉ và các điều kiện khác theo quy định của pháp luật về ngạch dự thi và phảit được Hội đồng sơ tuyển của Bộ, cơ quan thuộc Chính I . VI PHẠM HÀNH CHÍNH phủ, UBND cấp tỉnh cử tham dự kỳ thi. 1. Khái niệm Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày công bố kết quả, công chức trúng Vi phạm hành chính là hành vi cá nhân hoặc tổ chức thực hiện một tuyển được bổ nhiệm vào ngạch trúng tuyển và được xếp lương theo hệ số của cách cố ý hoặc vô ý, vi phạm các quy định của pháp luật về quản lý nhà nước ngạch đó. mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt hành Công chức muốn chuyển từ ngạch chuyên môn này sang ngạch chuyên ge chính. môn khác thì phải đáp ứng đúng tiêu chuẩn chuyên môn nghiệp vụ của ngạch 2. Đặc điểm: chuyển đến và chuyển trong chỉ tiêu phân bổ của cơ quan. Cơ quan sử dụng Theo khái niệm vi phạm hành chính, trước hết cần khẳng định vi phạm công chức khi tiếp nhận công chức chuyển ngạch phải thành lập hội đồng kiểm hành chính phải là hành vi (hành động hay không hành động) của con người. tra để sát hạch về trình độ, năng lực của công chức. le Đây là dấu hiệu cơ bản bắt buộc phải có trong mọi loại vi phạm hành chính. Khi xét chuyển ngạch không được kết hợp nâng bậc, nâng ngạch. Từ đó, có thể thấy đặc điểm của vi phạm hành chính như sau b. Điều động - Hành vi trái pháp luật xâm phạm các quy tắc quản lý nhà nước; Điều động là chuyển cán bộ, công chức từ đơn vị này sang làm việc ở một cơ quan, đơn vị khác. Cơ quan, tổ chức có thẩm quyền quản lý cán bộ, ol - Hành vi vi phạm pháp luật hành chính phải có lỗi; - Hành vi đó không phải là tội phạm hình sự; công chức có quyền điều động cán bộ, công chức đến làm việc tại cơ quan, tổ - Hành vi đó được pháp luật quy định phải bị xử phạt hành chính. chức ở trung ương hoặc địa phương theo yêu cầu nhiệm vụ, công vụ. Việc điều II. CẤU THÀNH VI PHẠM HÀNH CHÍNH động cán bộ, công chức phải xem xét đến điều kiên, hoàn cảnh gia đình và bản C 1. Khái niệm thân của cán bộ, công chức được điều động. Cấu thành vi phạm hành chính là tổng hợp những dấu hiệu đặc trưng Việc điều động công chức được thực hiện trong các trường hợp sau thể hiện đầy đủ tính xâm hại cho trật tự quản lý nhà nước của một loại vi phạm đây: - Tăng cường, bổ sung cho cơ quan tổ chức, đơn vị về số lượng, chất D hành chính và cần thiết cho việc xác định ranh giới của các loại vi phạm hành chính với nhau. lượng đội ngũ công chức để đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ được giao. 2. Cấu thành vi phạm hành chính - Thực hiện việc luân chuyển công chức giữa trung ương và địa P Có nhiều cấu thành vi phạm hành chính khác nhau cho một loại vi phương, giữa các ngành, lĩnh vực theo quy hoạch đội ngũ công chức. phạm hành chính. Dựa vào các yếu tố trong cấu trúc của vi phạm hành chính, c.Biệt phái C có thể phân thành 3 loại cấu thành hành chính như sau: Biệt phái là trường hợp cử cán bộ, công chức đến làm việc có thời hạn a. Cấu thành cơ bản ở một cơ quan, tổ chức khác theo yêu cầu của nhiệm vụ, công vụ. Thời hạn cử Bao gồm dấu hiệu đặc trưng có trong mọi hành vi vi phạm pháp luật biệt phái không được quá 3 năm. của một loại vi phạm hành chính. Việc cử biệt phái công chức được thực hiện trong những trường hợp b. Cấu thành tăng nặng sau đây: Cũng bao gồm những dấu hiệu đặc trưng của cấu thành cơ bản, nhưng - Do có những nhiệm vụ đột xuất, cấp bách mà chưa có khả năng điều ngoài những dấu hiệu đó ra nó còn có dấu hiệu bổ sung. Dấu hiệu bổ sung này động công chức. phản ánh mức độ xâm hại cho xã hội cao hơn của loại vi phạm hành chính đó. - Do có những công việc cần giải quyết trong một thời gian nhất định. c. Cấu thành giảm nhẹ Cán bộ, công chức được biệt phái phải chịu sự phân công công tác của Cũng bao gồm những dấu hiệu của cấu thành cơ bản nhưng ngoài cơ quan, tổ chức nơi được cử đến. cơ quan, tổ chức biệt phái cán bộ, công 44 những dấu hiệu đó ra còn có những dấu hiệu bổ sung và những dấu hiệu bổ 29 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  13. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC chức có trách nhiệm trả lương và bảo đảm các quyền lợi khác của cán bộ, công - Quyền được nhà nước Việt Nam bảo vệ về danh dự, nhân phẩm theo chức được bệt phái. quy định của pháp luật Việt Nam và những điều ước quốc tế mà Việt Nam đã d. Đào tạo, bồi dưỡng ký kết. Mục đích của vấn đề đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức là nhằm - Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng. trang bị kiến thức, kinh nghiệm để cán bộ, công chức hoàn thành tốt hơn - Quyền được lao động trong phạm vi pháp luật cho phép. nhiệm vụ, công vụ được giao. - Người nước ngoài bị hạn chế ở một số lĩnh vực lao động: Cơ quan quản lý cán bộ, công chức có trách nhiệm xây dựng quy + Các hoạt động đánh bắt và khai thác hải sản. hoạch, kế hoạch và tổ chức việc đào tạo, bồi dưỡng để tạo nguồn và nâng cao + Lâm nghiệp: Trồng rừng, khai thác rừng, săn bắn thú rừng. trình độ, năng lực của cán bộ, công chức. + Sửa chữa máy thông tin: Phát thanh, truyền thanh, truyền hình. Việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức phải căn cứ vào quy hoạch, + Nghề khắc dấu, đúc chữ. ge tiêu chuẩn đối với từng chức vụ, tiêu chuẩn nghiệp vụ của từng ngạch. Kinh + Nghề in, sao chụp, đánh máy. phí đào tạo, bồi dưỡng do ngân sách nhà nước cấp, chế độ đào tạo, bồi dưỡng + Nghề kinh doanh liên quan đến chất nổ, chất phóng xạ. do các cơ quan có thẩm quyền quy định. + Nghề giải phẩu thẩm mỹ, cho thuê nhà trọ. e.Hưu trí, thôi việc - Quyền được học tập: le Cán bộ công chức có đủ điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng bảo + Người nước ngoài, người không quốc tịch được học tập tại các hiểm xã hội thì được hưởng chế độ hưu trí và các chế độ khác theo quy định trường của nhà nước Việt Nam từ các lớp mầm non, đến các trường Đại học, của luật lao động. sau Đại học. Ngoại trừ một số trường họ không được học: Quân sự, an ninh, Cán bộ, công chức được thôi việc và hưởng chế độ thôi việc trong kiểm sát, trường đào tạo thẩm phán... ol những trường hợp sau đây: - Quyền được khám và chữa bệnh tại các cơ sở ý tế của Nhà nước Việt - Do sắp xếp tổ chức, giảm biên ché theo quyết định của cơ quan, tổ Nam. chức có thẩm quyền. - Quyền được hưởng các chế độ bảo trợ xã hội. C - Tự nguyện xin thôi việc được cơ quan, tổ chức óc thẩm quyền đồng * Nghĩa vụ: ý. - Phải tuân thủ pháp luật Việt Nam. Cán bộ công chức tự ý bỏ việc thì bị xử lý kỷ luật, không được hưởng - Phải tôn trọng phong tục tập quán của người Việt Nam. chế độ thôi việc và các quyền lợi khác,phải bồi thường chi phí đào tạo theo - Không được làm phương hại đến sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất D quy định của pháp luật. nước Việt Nam, không được tuyên truyền gây hận thù dân tộc, không được 3.Quản lý cán bộ, công chức chia rẽ mối đoàn kết giữa nhân dân Việt Nam và các dân tộc trên thế giới. P Nội dung quản lý cán bộ, công chức bao gồm: - Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, điều C lệ, quy chế về cán bộ, công chức. - Lập quy hoạch, kế hoạch xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức. - Quy định chức danh và tiê chuẩn cán bộ, công chức. - Quyết định biên chế, quyết định công chức trong cơ quan nhà nước ở trung ương; quy định định mức biên chế hành chính, sự nghiệp thuộc UBND; hướng dẫn định mức biên chế trong các đơn vị sự nghiệp của nhà nước ở trung ương. - Tổ chức thực hiện việc quản lý, sử dụng và phân cấp quản lý cán bộ, công chức. - Ban hành quy chế tuyển dụng, nâng ngạch, chế độ tập sự, thử việc. - Đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá cán bộ, công chức. 30 43 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  14. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC * Quyền: - Thanh tra, kiểm tra việc thi hành các quy định của pháp luật về cán - Công dân có quyền tự do kinh doanh. bộ, công chức. - Công dân có quyền và nghĩa vụ lao động. - Chỉ đạo, tổ chức giảo quyết khiếu nại, tố cáo với cán bộ, công chức - Công dân có quyền được nghỉ ngơi. III.QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÁN BỘ, CÔNG CHỨC - Quyền được trả lương theo sức lao động. 1.Quyền của cán bộ, công chức - Công dân có quyền và nghĩa vụ học tập. a.Quyền lợi - Công dân có quyền được bảo vệ sức khoẻ. Cán bộ công chức được hưởng tiền lương tương xứng với nhiệm vụ, - Công dân có quyền nghiên cứu khoa học. công vụ được giao, được hưởng các chế độ chính sách về nhà ở, được đảm bảo * Nghĩa vụ: các điều kiện làm việc; được nghỉ ngơi theo quy định của pháp luật; được - Công dân có nghĩa vụ nộp thuế. hưởng các chế độ trợ cấp, bảo hiểm xã hội, tai nạn lao động, bệnh nghề ge - Công dân có nghĩa vụ lao động công ích. nghiệp, thai sản, hưu trí, chế độ tử tuất; có quyền tham gia hoạt động chính trị - Công dân phải có nghĩa vụ giữ gìn vệ sinh công cộng, bảo vệ môi - xã hội theo quy định của pháp luật; được tạo điều kiên để học tập nâng cao trường. trình độ nghiệp vụ, được quyền nghiên cứu khoa học, được khen thưởng khi c. Quyền tự do cá nhân của công dân. hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, công vụ được giao. le * Quyền: b.Quyền hạn - Tự do tín ngưỡng. Quyền hạn là nội dung cơ bản của thẩm quyên, là phương tiện để cán - Quyền bất khả xâm phạm về thân thể. bộ công chức hoàn thành nhiệm vụ, công vụ được giao. - Quyền được nhà nước bảo vệ về tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm. Quyền hạn của cán bộ, công chức phụ thuộc vào vị trí, chức năng, ol - Quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. nhiệm vụ của cán bộ, công chức đó trong hệ thống cơ quan nhà nước. Do đó, - Quyền được giữ bí mật về thư tín, điện tín, điện thoại. quyền hạn của cán bộ, công chức được quy định trong rất nhiều trong các văn II. QUY CHẾ PHÁP LÝ HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI NGƯỜI NƯỚC bản pháp luật như: Hiến pháp xác định quyền hạn của Chủ tịch nước, của Thủ C NGOÀI VÀ NGƯỜI KHÔNG QUỐC TỊCH twongs Chính phủ; Luật tổ chức Toà án xác định quyền hạn của Chánh án Toà 1. Khái niệm án nhân dân Tối cao; Luật Tổ chức Viện kiểm sát xá định quyền hạn của Viện Người nước ngoài là người đang có quốc tịch của một quốc gia khác trưởng Viện kiểm sát nhân dân Tối cao; Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính đang lao động, học tập, công tác, sinh sống trên lãnh thổ nước cộng hoà xã hội xác định quyền hạn của Chủ tịch UBND các cấp, thanh tra viên nhà nước D chủ nghĩa Việt Nam. chuyên ngành, chiến sĩ cảnh sát...trong việc xử phạt vi phạm hành chính... Người không quốc tịch là người không có quốc tịch của một nước nào 2.Nghĩa vụ của cán bộ, công chức P nhưng cư trú trên lãnh thổ Việt Nam Cán bộ công chức có nghĩa vụ trung thành với nhà nước; bảo vệ sự an 2. Quy chế pháp lý hành chính của người nước ngoài và người toàn, danh dự và lợi ích quốc gia; chấp hành nghiêm chỉnh đường lối chủ C không quốc tịch trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước; tận tuỵ phục vụ nhân Quy chế pháp lý hành chính của người nước ngoài, người không quốc dân, tôn trọng nhân dân; bảo vệ bí mật nhà nước... tịch là tổng thể những quyền mà nhà nước quy định họ được hưởng và những Ngoài ra, trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ, cán bộ, công chức nghĩa vụ mà nhà nước bắt buộc họ phải thực hiện mối quan hệ với nhà nước phải chịu trách nhiệm trước pháp luật; chấp hành sự phân công, điều động Việt Nam. công tác của cơ quan có thẩm quyền... Quyền và nghĩa vụ của người nước ngoài, người không quốc tịch Trong trường hợp nếu thấy có căn cứ cho rằng quyết định của cấp trên * Quyền: trái pháp luật thì phải báo cáo ngay với người ra quyết định, nếu người ra - Được cung cấp giấy chứng nhận đăng ký thường trú hoặc tạm trú tại quiyết định vẫn giữ nguyên ý kiến thì cán bộ, công chức phải chấp hành nhưng Việt Nam. phải báo cáo ngay với cấp trên trực tiếp của người ra quyết định và không phải - Quyền được nhà nước Việt Nam bảo hộ về tính mạng, tài sản, những chịu trách nhiệm về hậu quả thi hành quyết định đó. quyền và lợi ích hợp pháp khác. 3.Những việc cán bộ, công chức không được làm 42 31 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  15. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Pháp luật quy định cụ thể những việc cán bộ, công chức không được CHƯƠNG VIII làm nhằm giữ gìn trong sạch đội ngũ cán bộ, công chức, ngăn ngừa cán bộ, công chức phạm tội hoặc vi phạm pháp luật làm ảnh hưởng đến uy tín của ĐỊA VỊ PHÁP LÝ HÀNH CHÍNH CỦA CÁ NHÂN Đảng và Nhà nước. Đó là: - Không được chây lười trong công tác, trốn tránh trách nhiệm hoặc I. QUY CHẾ PHÁP LÝ HÀNH CHÍNH CỦA CÔNG DÂN thoái thác nhiệm vụ, không được gây bè phái, mất đoàn kết, cục bộ hoặc tự ý 1. Khái niệm bỏ việc. Quy chế pháp lý hành chính của công dân là tổng thể các quyền và - Không được cửa quyền, hách dịch, sách nhiễu, gây khó khăn, phiền nghĩa vụ của công dân trong quản lý hành chính nhà nước được quy định trong hà đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong khi giải quyết công việc. các văn bản pháp luật do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành và được - Không được thành lập, tham gia thành lập hoặc tham gia quản lý đảm bảo thực hiện trong thực tế. ge điều hành các doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ 2. Đặc điểm phấn, hợp tác xã, bệnh viện tư, trường học tư và tổ chức nghiên cứu khoa học - Mọi công dân Việt Nam được hưởng đầy đủ các quyền về tự do cá tư. nhân, về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội. - Không được làm tư vấn cho các doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh, - Được xác lập trên cơ sở các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân le dịch vụ và các tổ chức, cá nhân khác ở trong và ngoài nước về công việc có do Hiến pháp quy định. liên quan đến bí mật nhà nước, bí mật công tác, những công việc thuộc thẩm - Mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật. quyền giải quyết của mình và các công việc khác mà việc tư vấn có khả năng - Quyền và nghĩa vụ là hai mặt không thể tách rời, công dân được phương hại đến lợi ích quốc gia. hưởng quyền đồng thời phải làm tròn nghĩa vụ đối với nhà nước ol - Cán bộ, công chức làm việc ở những ngành nghề liên quan đến bí - Nhà nước chỉ truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với công dân khi mật nhà nước thì trong thời hạn ít nhất là 5 năm kể từ khi có quyết định hưu công dân có hành vi vi phạm pháp luật và trong giới hạn pháp luật cho phép. trí, thôi việc không được làm cho các tổ chức, cá nhân trong nước, hoặc tổ 2. Quy chế pháp lý hành chính của công dân C chức liên doanh với nước ngoài trong phạm vi các công việc liên quan đến a.Quyền và nghĩa vụ của công dân trong lĩnh vực hành chính - ngành nghề trtước đây mình đảm nhiệm chính trị - Người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan, vợ hoặc * Quyền: chồng, bố mẹ, con của những người đó không được góp vốn vào doanh nghiệp - Quyền tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội (điều 53 Hiến pháp D hoạt động trong phạm vi ngành nghề mà người đó trực tiếp thực hiện việc 1992). quản lý nhà nước. - Quyền bầu cử. P - Người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan, tổ chức - Quyền được bình đẳng trước pháp luật. không được bố trí vợ hoặc chồng, bố mẹ, con, anh chị em ruột của mình giữ - Quyền tự do đi lại, cư trú ở trong nước, tự do đi ra nước ngoài và từ nước ngoài trở về. C chức vụ lãnh đạo về tổ chức nhân sự, kế toán - tài vụ; làm thủ quỹ, thủ kho trong cơ quan, tổ chức hoặc mua bán vật tư hàng hoá, giao dịch, ký kết hợp - Quyền tự do ngôn luận, lập hội, biểu tình, theo quy định của Pháp đồng cho co9ư quan, tổ chức đó. luật. IV.KHEN THƯỞNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC - Quyền khiếu nại, tố cáo. Khen thưởng là một trong những hình thức ghi nhận công lao, những * Nghĩa vụ: đóng góp, cống hiến của cán bộ, công chức. Khen thưởng cũng là biện pháp - Công dân có nghĩa vụ tuân thủ Hiến pháp và Pháp luật. quản lý nhằm khích lệ, động viên tinh thần cán bộ, công chức. - Công dân có nghĩa vụ trung thành và bảo vệ Tổ quốc. Các hình thức khen thương: - Công dân có nghĩa vụ tôn trọng và bảo vệ tài sản của Nhà nước, tài - Giấy khen; sản công cộng. - Bằng khen; b.Quyền và nghĩa vụ của công dân trong lĩnh vực kinh tế, văn - Danh hiệu vinh dự nhà nước; hoá, xã hội 32 41 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  16. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Tổ hoà giải ở khu phố, thôn xóm, các cụm dân cư có trách nhiệm hoà - Huy chương; giải các mâu thuẩn nhỏ trong nội bộ cộng đồng dân cư, giúp nhân dân xây - Huân chương. dựng nếp sống văn hoá, chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật... Cán bộ, công chức (trừ những người do bầu cử để đảm nhận chức vụ theo nhiệm kỳ trong các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị Tổ chức thanh tra nhân dân thông qua việc thực hiện các quyền và - xã hội) lập thành tích xuất sắc trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ thì nghĩa vụ của mình, đã góp phần to lớn vào sự nghiệp phòng chống vi phạm được xét nâng ngạch, nâng bậc lương trước thời hạn. pháp luật. Tuỳ theo tính chất nghề nghiệp mà nhà nước còn quy định những hình thức khen thương riêng như huy chương “vì an ninh tổ quốc” đối với ngành công an nhân dân, danh hiệu nhà giáo ưu tú, nhà giáo nhân dân đối với ngành giáo dục, huy chương ‘bảo vệ pháp chế” đối với ngành kiểm sát... ge V.TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ CỦA CÁN BỘ, CÔNG CHỨC Cán bộ, công chức nếu vi phạm pháp luật thì tuỳ theo tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi vi phạm sẽ phải chịu những trách nhiệm pháp lý nhất định. le 1.Trách nhiệm hình sự Khoản 3 Điều 39 Pháp lệnh cán bộ, công chức quy đinh: “Cán bộ, công chức vi phạm pháp luật mà có dấu hiệu của tội phạm thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật” ol Cơ sơ để truy cứu trách nhiệm hình sự là hành vi tội phạm quy định trong luật hình sự. Cán bộ, công chức là chủ thể đặc thù của nhóm tội chức vụ như tội C tham ô, tội nhận hối lộ, tội cố ý làm trái...trong đó yêu tố “lợi dụng chức vụ, quyền hạn” là yếu tố bắt buộc trong cấu thành tội phạm. Trong trường hợp cán bộ, công chức phạm các tội khác không liên quan đến chức vụ, công vụ thì cán bộ, công chức sẽ bị truy cứu trách nhiệm D hình sự như mọi công dân khác. 2.Trách nhiệm hành chính P Trách nhiệm hành chính của cán bộ, công chức phát sinh khi có hành vi vi phạm hành chính. C Cũng như trách nhiệm hình sự, những vi phạm hành chính có yếu tố lợi dụng chức vụ, quyền hạn được coi là những vi phạm hành chính đặc thù của cán bộ, công chức và được xem là “tình tiết tăng nặng” khi xử lý vi phạm hành chính. 3.Trách nhiệm kỷ luật Cán bộ, công chức vi phạm các quy định của pháp luật, nếu chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm phải chịu một trong những hình thức kỷ luật sau: - Khiển trách; - Cảnh cáo; - Hạ bậc lương; 40 33 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  17. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC - Hạ ngạch; TNCS Hồ Chí Minh cũng có quyền giới thiệu thành viên của mình ra ứng cử - Cách chức; vào cơ quan quyền lực nhà nước; những cán bộ chủ chốt của tổ chức xã hội có - Buộc thôi việc. thể được nhà nước bổ nhiệm giữ các chức vụ trong cơ quan nhà nước. Thẩm quyền xử lý kỷ luật thuộc về cơ quan, tổ chức quản lý can bộ, công chức. Đặc biệt đối với tổ chức Công đoàn, đại diện bảo vệ quyền, lợi ích cho Việc bãi nhiệm, kỷ luật đối với cán bộ đảm nhiệm chưcvs vụ theo người lao động. Công đoàn được quyền phối hợp với cơ quan nhà nước để nhiệm kỳ trong các cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - quản lý bảo hiểm xã hội, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho người lao xã hội thực hiện theo quy định của pháp luật và theo điều lệ của các tổ chức động. Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam được Nhà nước giao quyền quản lý đó. Viện nghiên cứu khoa học kỹ thuật bảo hộ lao động, có nghĩa vụ phối hợp với 4.Trách nhiệm vật chất ge Trách nhiệm vật chất của cán bộ, công chức có bản chất là trách nhiệm cơ quan nhà nước liên quan nghiên cứu và kiến nghị với Nhà nước chương dân sự tức là trách nhiệm bồi thường khi gây thiệt hại, song nó cũng xuất phát trình ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật bảo hộ lao động. từ đặc tính nhiệm vụ, công vụ của cán bộ, công chức thể hiện ở mức bồi 2.Quyền và nghĩa vụ của tổ chức xã hội trong lĩnh vực xây dựng thường, trình tự, thủ tục xét bồi thường. pháp luật le Cán bộ, công chức làm mất mát, hư hỏng trang thiết bị hoặc có hành vi Điều 87 Hiến pháp năm 1992 quy định: “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khác gây thiệt hại tài sản của nhà nước thì phải bồi thươngdf theo quy định của pháp luật. Việc xem xét quyết định bồi thường thiệt hại phải căn cứ vào lỗi, và các tổ chức thành viên của Mặt trận có quyền trình dự án luật ra trước tính chất hành vi gây thiệt hại, mức độ thiệt hại tài sản thực tế và cần xét đến Quốc hội”. ol thực trạng hoàn cảnh gia đình, nhân thân của cán bộ, công chức gây thiệt hại. Điều 5 Luật Công đoàn quy định: “Công đoàn tham gia với nhà nước Trường hợp gây thiệt hại dưới 5 triệu đồng về nguyên tắc phải bồi xây dựng pháp luật, chính sách, chế độ về lao động, tiền lương, bảo hộ lao thường toàn bộ thiệt hại bằng cách trừ dần vào lương; nếu do vô ý thì phải bồi C động và các chính sách xã hội khác liên quan trực tiếp đến quyền, nghĩa vụ và thường nhiều nhất là 3 tháng lương và được trừ dần vào lương nhưng không dưới 10% và không vượt quá 30% tổng thu nhập tiền lương và phụ cấp (nếu lợi ích của người lao động”. có). Người đứng đầu cơ quan, tổ chức phải thành lập hội đồng để xem xét giải 3.Quyền và nghĩa vụ của tổ chức xã hội trong lĩnh vực thực hiện quyết việc bồi thường thiệt hại. D pháp luật Tổ chức xã hội có quyền kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật của các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội, các tổ chức kinh tế và công dân. P Thông qua hoạt động này, tổ chức xã hội tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước, quản lý xã hội. C Các tổ chức xã hội có quyền và nghĩa vụ tuyên truyền, giáo dục ý thức pháp luật đối với các thành viên trong tổ chức mình và đối với nhân dân lao động nói chung thông qua việc phát động các phong trào quần chúng, những buổi sinh hoạt tập thể, trao đổi về khoa học kỹ thuật, đường lối chính sách của Đảng... Tổ chức Công đoàn có quyền kiểm tra hoạt động của cơ quan nhà nước trong lĩnh vực bảo hộ lao động, trong việc xử lý cán bộ, công chức, trong việc phân phối quỹ phúc lợi... 34 39 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  18. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Hiện nay theo Nghị định 25/2004/NĐ-CP ngày 15/01/2004 của Chính CHƯƠNG VII phủ thì Trung tâm trọng tài được thành lập tại TP.Hà Nội, TP. Đà Nẵng,TP. Hồ Chí Minh . Tuỳ thuộc tình hình phát triển kinh tế - xã hội, trung tâm trọng ĐỊA VỊ PHÁP LÝ HÀNH CHÍNH tài có thể được thành lập ở các địa phương khác. Việc thành lập các Trung tâm CỦA TỔ CHỨC XÃ HỘI trọng tài phải đảm bảo các điều kiện theo quy định tại khoản 2 Điều 14 của Pháp lệnh trọng tài thương mại. I. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ MỤC ĐÍCH CỦA TỔ CHỨC XÃ Trung tâm trọng tài chỉ được phép thành lập khi có ít nhất năm sáng HỘI lập viên có đủ điều kiện làm trọng tài viên theo quy định của pháp luật đề nghị và được Hội Luật gia Việt Nam giới thiệu. Bộ trưởng Bộ Tư pháp có thẩm 1. Khái niệm Tổ chức xã hội là hình thức tổ chức tự nguyện của nhân dân, hoạt quyền xem xét, quyết định việc cấp giấy phép thành lập Trung tâm trọng tài. ge động theo nguyên tắc tự quản, nhằm đáp ứng những lợi ích chính đáng của các Trung tâm trọng tài được thành lập chi nhánh và các văn phòng đại thành viên và tham gia vào quản lý nhà nước, quản lý xã hội. diện ở trong và ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuôc jtrung ương, nơi Trung tâm trọng tài đặt trụ sở. 2. Đặc điểm - Các tổ chức xã hội được hình thành trên nguyên tắc tự nguyện của 4. Tổ chức tự quản những thành viên cùng chung một lợi ích hay cùng nghề nghiệp, cùng sở le - Được thành lập theo sáng kiến của nhà nước, hoạt động theo quy thích... định của Pháp luật. - Các tổ chức xã hội nhân danh tổ chức mình để tham gia hoạt động - Mục đích: Nhằm tự quản trong những lĩnh vực mà nhà nước không quản lý nhà nước, ngoại trừ trường hợp được nhà nước trao quyền thì có thể trực tiếp quản lý. ol nhân danh nhà nước. - Tổ chức và hoạt động: - Các tổ chức xã hội hoạt động tự quản theo điều lệ do các thành viên Được tổ chức theo phương thức bầu cử dân chủ, không có cơ cấu tổ trong tổ chức xây dựng hoặc theo quy định của nhà nước. chức chặt chẽ, không tạo thành hệ thống. Hoạt động đặt dưới sự quản lý của C - Các tổ chức xã hội hoạt dộng nhằm đáp ứng những lợi ích đa dạng, các cơ quan nhà nước hữu quan. chính đáng của các thành viên và mục đích hoạt động của tổ chức xã hội 5. Các tổ chức được thành lập theo dấu hiệu nghề nghiệp, sở thích không phải là phân chia lợi nhuận. hoặc các dấu hiệu khác - Mục đích: Nâng cao khả năng sáng tạo, sáng tác, bảo vệ quyền lợi 3. Mục đích D - Tổ chức xã hội được thành lập nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp hợp pháp của các thành viên. pháp của các bên tham gia. - Cùng sở thích: Tập hợp những người có cùng sở thích: Hội văn học - Giáo dục ý thức pháp luật cho các thành viên trong tổ chức. P nghệ thật, hội chim cảnh, cá cảnh... II. CÁC TỔ CHỨC XÃ HỘI Ở NƯỚC TA - Dấu hiệu đặc biệt: Hội người mù. 1. Tổ chức chính trị C III. QUY CHẾ PHÁP LÝ HÀNH CHÍNH CỦA TỔ CHỨC XÃ HỘI Tổ chức chính trị là tổ chức mà thành viên gồm những người cùng 1.Quyền và nghĩa vụ của tổ chức xã hội trong mối quan hệ với cơ hoạt động với nhau vì một khuynh hướng chính trị nhất định. quan nhà nước Ở nước ta hiện nay chỉ có một Đảng chính trị là Đảng Cộng sản Việt Giữa tổ chức xã hội và cơ quan nhà nước có mối quan hệ hợp tác giúp Nam. Hiến pháp năm 1992 xác định: “Đảng Cộng sản Việt Nam, đội tiên đỡ lẫn nhau trong quá trình hình thành, tồn tại và phát triển. Các tổ chức xã hội phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đại biểu trung thành quyền lợi của khác nhau thì có các quyền và nghĩa vụ khác nhau trong mối quan hệ với cơ giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc... là lực lượng lãnh quan nhà nước. đạo nhà nước và xã hội”. Đảng Cộng sản Việt Nam có vai trò lãnh đạo nhà nước, lãnh đạo xã Đảng Cộng sản Việt Nam có cơ cấu tổ chức và cách thức sinh hoạt hội. Đường lối lãnh đạo của Đảng được thể chế hoá thành pháp luật. Các tổ chặt chẽ theo điều lệ. Mọi tổ chức của Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến chức xã hội khác như: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn, Đoàn pháp và pháp luật. 38 35 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
  19. BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC BÀI GIẢNG LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC 2.Các tổ chức chính trị - xã hội - Là tổ chức của giai cấp công nhân Việt Nam được thành lập nhằm a. Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh phản ánh ý chí nguyện vọng của giai cấp nông dân Việt Nam, bảo vệ quyền lợi - Mục đích: Tập hợp, thu hút thế hệ trẻ vào những hoạt động có tính của người lao động, giúp nông dân nâng cao năng suất lao động. chất lành mạnh, bổ ích nhằm giáo dục về đạo đức, tư tưởng và pháp luật cho g.Hội cựu chiến binh các thành viên trong tổ chức. Là tổ chức đại diện cho ý chí và quyền lợi của cựu chiến binh, là thành - Các tổ chức của Đoàn thanh niên được hình thành trên phạm vi cả viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, nước, có mặt hầu như ở tất cả các tổ chức, đơn vị, cơ quan từ trung ương đến hoạt động theo đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Hiến pháp và địa phương. pháp luật của nhà nước. b. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 3. Các tổ chức xã hội - nghề nghiệp: - Mục đích: được thành lập nhằm huy động truyền thống đoàn kết toàn a. Đoàn luật sư ge dân, tăng cường sự nhất trí đoàn thể, đơn vị, động viên toàn dân tham gia xây * Mục đích: Hổ trợ tư pháp, đặt dưới sự quản lý của các cơ quan tư dựng và củng cố chính quyền nhân dân. pháp, tư vấn về pháp lý cho các cá nhân, tổ chức, tham gia tố tụng để bảo vệ - Tổ chức: theo hệ thống từ trung ương đến địa phương. quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự, tập hợp hướng dẫn, giám sát và c. Công đoàn bênh vực quyền lợi cho các luật sư, duy trì uy tín nghề nghiệp và nâng cao le - Công đoàn là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của hiệu quả hành nghề luật sư. người lao động. - Đoàn luật sư có tư cách pháp nhân, có tài khoản và con dấu riêng, - Cơ cấu tổ chức: hoạt động bằng kinh phí do các luật sư đóng góp và các nguồn thu hợp pháp - Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ, tổ chức theo nguyên tắc tập trung dân khác. ol chủ và được phân cấp để hoạt động trong phạm vi cả nước, tổ chức theo ngành - Theo quy định tại mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được nghề, có bốn cấp cơ bản: thành lập một đoàn luật sư khi có từ năm luật sư trở lên + Tổng liên đoàn lao động Việt Nam. - Đoàn luật sư hoạt động theo quy định của pháp luật, không có điều C + Liên đoàn lao động tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, công lệ, cụ thể hoạt động theo Luật Luật sư đoàn ngành, nghề toàn quốc. - Tổ chức: Đoàn luật sư gồm có: Ban chủ nhiệm đoàn luật sư, Ban + Công đoàn ngành, nghề địa phương, liên đoàn lao động quận, huyện, kiểm tra đoàn luật sư, nếu có số lượng đông thì thành lập Hội đồng luật sư. thị xã, thành phố thuộc tỉnh và cấp tương đương. - Đoàn luật sư hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ, mọi vấn D + Công đoàn cơ sở và nghiệp đoàn. đề đều được đưa ra bàn bạc tại hội nghị toàn thể luật sư (là cơ quan cao nhất - Mục đích: Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, của đoàn luật sư). P cùng với nhà nước tham gia vào vấn đề giải quyết việc làm, cải thiện và nâng b Trung tâm trọng tài cao đời sống của người lao động, đại diện lao động tham gia ký kết các thoả Để thống nhất trong việc giải quyết các vụ tranh chấp phát sinh trong C ước lao động, tham gia hoà giải tranh chấp giữa người lao động và người sử hoạt động thương mại, bảo đảm quyền tự do kinh doanh, bảo vệ quyền lợi ích dụng lao động, có quyền kiến nghị với các cơ quan nhà nước về các biện pháp hợp pháp của các bên trong quan hệ kinh doanh thương mại, ngày 25/02/2003 bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Uỷ ban thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh trọng tài thương mại. Theo d. Hội Liên hiệp phụ nữ pháp lệnh này thì hiện nay không còn tổ chức trọng tài kinh tế và trung tâm - Mục đích: Tập hợp những người là giới nữ nhằm thực hiện quyền trọng tài quốc tế Việt Nam, hoạt động trọng tài thương mại do các trung tâm bình đẳng nam nữ, thu hút phụ nữ vào các hoạt động xã hội, bảo vệ quyền và trọng tài thực hiện lợi ích hợp pháp của phụ nữ, tuyên truyền giáo dục ý thức thực hiện pháp luật. Trung tâm trọng tài là tổ chức xã hội nghề nghiệp có thẩm quyền giải - Tổ chức: Từ trung ương đến địa phương, tổ chức theo ngành nghề quyết các tranh chấp phát sinh trong hoạt động thương mại mà các bên tranh trong các đơn vị cơ sở. chấp là cá nhân kinh doanh hoặc tổ chức kinh doanh. Là một tổ chức phi chính e. Hội nông dân Việt Nam phủ, Trung tâm trọng tài có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng. 36 37 TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHƯƠNG ĐÔNG www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn www.phuongdongqn.vn / phuongdongqn.edu.vn
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2