06-Sep-11<br />
<br />
CHƯƠNG 3:<br />
TÀI KHOẢN VÀ GHI SỔ KÉP<br />
<br />
Tài khoản<br />
Khái niệm:<br />
Tài khoản là phương pháp kế<br />
toán phân loại nghiệp vụ<br />
kinh tế phát sinh theo yêu<br />
cầu phản ánh và giám đốc<br />
một cách thường xuyên, liên<br />
tục và có hệ thống số hiện<br />
có và tình hình biến động<br />
của từng loại tài sản, từng<br />
loại nguồn vốn cũng như<br />
từng loại doanh thu, chi phí<br />
trong quá trình hoạt hộng<br />
của doanh nghiệp.<br />
<br />
1<br />
<br />
3.1.2 Phân loại tài khoản:<br />
- Phân loại tài khoản theo mối quan hệ với báo cáo tài chính:<br />
Tài khoản tài sản: gồm những tài khoản phản ánh tài sản trong<br />
doanh nghiệp, thuộc “Tài sản” trong bảng cân đối kế toán.<br />
Tài khoản nguồn vốn: gồm những tài khoản phản ánh nợ phải<br />
trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp, thuộc “Nguồn<br />
vốn” trong bảng cân đối kế toán.<br />
Tài khoản doanh thu: gồm những tài khoản phản ánh các loại<br />
doanh thu của doanh nghiệp, thuộc “Doanh thu” trong Báo<br />
cáo kết quả hoạt động kinh doanh.<br />
Tài khoản chi phí: gồm những tài khoản phản ánh các loại chi<br />
phí của doanh nghiệp, thuộc “Chi phí” trong Báo cáo kết<br />
quả hoạt động kinh doanh.<br />
=>Tài khoản tài sản: Tài khoản loại ...<br />
=>Tài khoản nguồn vốn: Tài khoản loại ...<br />
=>Tài khoản doanh thu: Tài khoản loại ...<br />
=>Tài khoản chi phí: Tài khoản loại ...<br />
3<br />
<br />
2<br />
<br />
- Phân loại tài khoản theo mối liên hệ với kỳ<br />
kế toán:<br />
Tài khoản thường xuyên: gồm những tài<br />
khoản luôn có số dư chuyển từ cuối kỳ kế<br />
toán này sang đầu kỳ kế toán khác trong<br />
suốt quá trình hoạt động của doanh nghiệp.<br />
Tài khoản tạm thời: gồm những tài khoản có<br />
số dư tạm thời trong kỳ kế toán, đến cuối<br />
kỳ số dư đó phải được chuyển hết. Sang<br />
đầu kỳ sau những tài khoản này bắt đầu<br />
bằng 0.<br />
Tài khoản thường xuyên: Tài khoản loại<br />
<br />
Tài khoản tạm thời: Tài khoản loại<br />
<br />
4<br />
<br />
1<br />
<br />
06-Sep-11<br />
<br />
- Phân loại tài khoản theo nội dung kinh tế:<br />
Loại tài khoản phản ánh tài sản: nhóm tài khoản phản ánh tài sản<br />
ngằn hạn, nhóm tài khoản phản ánh tài sản dài hạn<br />
Loại tài khoản phản ánh nguồn vốn: nhóm tài khoản phản ánh nợ<br />
phải trả, nhóm tài khoản phản ánh nguồn vốn<br />
Loại tài khoản phản ánh doanh thu và thu nhập từ các hoạt động<br />
kinh doanh: tài khoản phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp<br />
dịch vụ, tài khoản phản ánh doanh thu hoạt động tài chính, tài<br />
khoản phản ánh thu nhập khác<br />
Loại tài khoản phản ánh chi phí: tài khoản phản ánh chi phí<br />
nguyên vật liệu trực tiếp (TK….), chi phí nhân công trực tiếp<br />
(TK….), chi phí sản xuất chung (TK ….), chi phí bán hàng<br />
(TK…), chi phí quản lý doanh nghiệp (TK….),…<br />
<br />
3.1.3 Kết cấu tài khoản:<br />
Về hình thức, để tiện cho người học, trong lý thuyết tài khoản<br />
được thể hiện dưới dạng chữ T, nhưng trong thực tế tài<br />
khoản được biểu hiện dưới dạng sổ.<br />
Tài khoản có kết cấu chia làm 2 bên: bên trái gọi là bên nợ,<br />
bên phải gọi là bên có<br />
<br />
NÔÏ<br />
<br />
Taøi khoaûn…<br />
<br />
COÙ<br />
<br />
Soá tieàn ghi vaøo beân<br />
<br />
Soá tieàn ghi vaøo beân<br />
<br />
traùi goïi laø ghi NÔÏ<br />
<br />
phaûi goïi laø ghi COÙ<br />
<br />
5<br />
<br />
6<br />
<br />
Dạng sổ:<br />
Ngaøy Chöùng töø ghi<br />
soå<br />
,<br />
thaùng<br />
Soá<br />
Ngaøy,<br />
ghi<br />
hieäu thaùng<br />
soå<br />
A<br />
<br />
B<br />
<br />
D<br />
<br />
Soá tieàn<br />
Nôï<br />
<br />
Coù<br />
<br />
E<br />
<br />
Dieãn giaûi<br />
<br />
C<br />
<br />
Ghi<br />
chuù<br />
<br />
Soá<br />
hieäu<br />
TK<br />
ñoái<br />
öùng<br />
<br />
1<br />
<br />
2<br />
<br />
G<br />
<br />
NỢ<br />
SDĐK:<br />
<br />
Số hiệu tài khoản<br />
Dư nợ đầu kỳ<br />
SDĐK:<br />
<br />
CÓ<br />
Dư có đầu kỳ<br />
<br />
SDCK:<br />
<br />
Phát sinh bên nợ<br />
Dư nợ cuối kỳ<br />
<br />
Phát sinh bên có<br />
Dư có cuối kỳ<br />
<br />
SDCK:<br />
<br />
- Soá dö ñaàu naêm<br />
- Soá phaùt<br />
thaùng<br />
<br />
sinh trong<br />
<br />
……<br />
…..<br />
Coäng soá phaùt sinh<br />
Soá dö cuoái kyø<br />
7<br />
<br />
8<br />
<br />
2<br />
<br />
06-Sep-11<br />
<br />
3.2 Nguyên tắc ghi chép trên các tài khoản kế toán.<br />
Đối với tài khoản tài sản (TK loại 1 và TK loại 2)<br />
NÔÏ<br />
<br />
TK Taøi saûn<br />
<br />
COÙ<br />
<br />
Nợ<br />
<br />
TK 111 “Tiền mặt”<br />
<br />
Soá dö ñaàu kyø<br />
TAØI SAÛN TAÊNG<br />
<br />
TAØI SAÛN GIAÛM<br />
<br />
Coäng soá phaùt sinh<br />
<br />
Coäng soá phaùt sinh<br />
<br />
Các khoản tiền mặt nhập quỹ<br />
Tiền mặt thừa khi kiểm kê<br />
<br />
Các khoản tiền mặt xuất quỹ<br />
Tiền mặt thiếu khi kiểm kê<br />
<br />
Chênh lệch tỷ giá tăng do đánh Chênh lệch tỷ giá giam do<br />
giá lại số dư ngoại tệ cuối<br />
đánh giá lại số dư ngoại tệ<br />
kỳ<br />
cuối kỳ<br />
<br />
Soá dö cuoái kyø<br />
SDCK = SDÑK + Soá PS<br />
taêng – Soá PS giaûm<br />
<br />
Tiền mặt hiện đang tồn tại<br />
quỹ cuối kỳ<br />
<br />
9<br />
<br />
10<br />
<br />
Nợ<br />
Nợ<br />
<br />
TK 112 “Tiền gửi ngân hàng”<br />
<br />
Có<br />
<br />
Tiền gửi ngân hàng hiện đang<br />
tồn đầu kỳ<br />
Các khoản gửi ngân hàng nhập<br />
quỹ<br />
<br />
Có<br />
<br />
Tiền mặt hiện đang tồn đầu<br />
kỳ<br />
<br />
TK 141”Tạm ứng”<br />
<br />
Có<br />
<br />
Các khoản tiền tạm ứng chưa<br />
thanh toán<br />
Các khoản tiền đã tạm ứng cho Các khoản tiền tạm ứng đã<br />
CNV trong doanh nghiệp<br />
thanh toán theo số chi<br />
thực tế đã duyệt<br />
<br />
Các khoản tiền gửi ngân<br />
hàng rút ra<br />
<br />
Chênh lệch tỷ giá tăng do đánh Chênh lệch tỷ giá tăng do<br />
giá lại số dư ngoại tệ cuối kỳ<br />
đánh giá lại số dư ngoại<br />
tệ cuối kỳ<br />
<br />
Chi thêm kho số tiền thanh<br />
toán > số tiền tạm ứng<br />
<br />
Tiền gửi ngân hàng hiện đang<br />
tồn cuối kỳ<br />
<br />
Các khoản tiền tạm ứng hiện<br />
chưa thanh toán<br />
<br />
11<br />
<br />
Số tiền tạm ứng chi không<br />
hết nhập lại quỹ hay trừ<br />
vào lương<br />
<br />
12<br />
<br />
3<br />
<br />
06-Sep-11<br />
<br />
Caùch ghi vaøo taøi khoaûn Taøi saûn:<br />
<br />
Nợ<br />
<br />
TK 131 “Phải thu khách hàng”<br />
<br />
Có<br />
<br />
Số tiền phải thu khách hàng<br />
đầu kỳ<br />
Số tiền khách hàng đã trả<br />
nợ<br />
Số tiền phải thu khách hàng về<br />
sản phẩm, hàng hóa dịch vụ<br />
đã cung cấp cho khách hàng<br />
và được xác định là tiêu thụ<br />
<br />
Số tiền đã nhận trước, trả<br />
trước của khách hàng<br />
<br />
14<br />
<br />
Ví duï: Haõy môû, ghi vaø khoùa Taøi khoaûn Tieàn maët<br />
- Tieàn maët toàn ñaàu thaùng 10.000.000.<br />
1- Duøng tieàn maët ñeå môû taøi khoaûn ôû ngaân haøng 5.000.000<br />
2- Baùn haøng thu baèng tieàn maët 25.000.000<br />
3- Vay ngaén haïn ngaân haøng nhaäp quyõ tieàn maët 10.000.000<br />
4- Traû löông cho nhaân vieân baèng tieàn maët 15.000.000<br />
<br />
Nợ<br />
<br />
TK ……………..<br />
<br />
Có<br />
<br />
Chiết khấu thương mại cho<br />
khách hàng<br />
Khoản giảm giá hàng bán<br />
Doanh thu của hàng bán bị<br />
trả lại<br />
<br />
Số tiền thừa trả lại cho khách<br />
hàng<br />
Số tiền còn phải thu khách<br />
hàng<br />
<br />
Chiết khấu thanh toán khách<br />
hàng hưởng<br />
13<br />
<br />
Giả sử số dư tiền mặt vào ngày 30/6/201X tại Công ty DCF là<br />
15.000.000đ<br />
– Ngày 05/7, phiếu thu số 71: Rút tiền gửi ngân hàng về<br />
nhập quỹ tiền mặt 55.000.000đ<br />
– Ngày 08/7, phiếu chi số 76: Tạm ứng cho nhân viên A<br />
mua hàng 20.000.000đ<br />
– Ngày 13/7, phiếu chi số 77: Tạm ứng lương đợt 1 cho<br />
nhân viên 40.000.000đ<br />
– Ngày 15/7, phiếu thu số 72: Khách hàng thanh toán<br />
bằng tiền mặt 16.000.000đ<br />
– Ngày 23/7, phiếu chi số 78: Thanh toán tiền điện thoại<br />
tháng 06 là 1.350.000đ<br />
– Ngày 30/7, phiếu chi số 79: Nộp tiền mặt vào ngân<br />
hàng 18.000.000đ<br />
Yêu cầu:<br />
- Mở tài khoản “Tiền mặt” và phản ánh tình hình thay đổi tiền<br />
mặt trong tháng 07/201X.<br />
15<br />
- Xác định số dư tiền mặt còn lại cuối kỳ.<br />
<br />
Đối với tài khoản nguồn vốn (TK loại 3 và TK loại 4)<br />
NÔÏ<br />
<br />
TK Nguoàn voán<br />
<br />
COÙ<br />
<br />
Soá dö ñaàu kyø<br />
NGUOÀN VOÁN GIAÛM<br />
<br />
NGUOÀN VOÁN TAÊNG<br />
<br />
Coäng soá phaùt sinh<br />
<br />
Coäng soá phaùt sinh<br />
Soá dö cuoái kyø<br />
SDCK = SDÑK + Soá PS<br />
taêng – Soá PS giaûm<br />
<br />
16<br />
<br />
4<br />
<br />
06-Sep-11<br />
<br />
18<br />
<br />
Cách ghi vào tài khoản nguồn vốn<br />
Nợ<br />
<br />
TK 331 “Phải trả người bán”<br />
Có<br />
Số tiền phải trả người bán<br />
đầu kỳ<br />
<br />
Số tiền đã trả hoặc đã ứng<br />
trước cho người bán<br />
Số tiền chiết khấu thương mại,<br />
chiết khấu thanh toán, giảm<br />
giá hàng mua, hàng mua bị<br />
trả lại được người bán chấp<br />
thuận cho doanh nghiệp trừ<br />
vào nợ phải trả<br />
<br />
Số tiền phải trả cho người bán<br />
<br />
Ví duï: Haõy môû, ghi vaø khoùa ‘Taøi khoaûn Phaûi traû ngöôøi baùn’<br />
1- Mua haøng hoùa chöa traû tieàn ngöôøi baùn 30.000.000<br />
2- Duøng tieàn maët traû nôï ngöôøi baùn 20.000.000<br />
3- Mua vaät lieäu nhaäp kho trò giaù 50.000.000, ñaõ traû baèng tieàn<br />
maët 15.000.000<br />
4- Vay ngaén haïn ngaân haøng traû nôï ngöôøi baùn 25.000.000<br />
<br />
Nợ<br />
<br />
Tài khoản ……………………<br />
<br />
Có<br />
<br />
Số tiền còn phải trả người<br />
bán đầu kỳ<br />
17<br />
<br />
Số nợ vay ngắn hạn đến ngày 31/8/200X của công ty DCF<br />
là 315.000.000đ<br />
• Ngày 07/9 thanh toán nợ vay ngắn hạn 200.000.000đ<br />
• Ngày 17/9 vay thêm 300.000.000đ thanh toán tiền hàng<br />
• Ngày 23/9 vay thêm 120.000.000đ mua nguyên vật liệu<br />
dùng cho sản xuất<br />
• Ngày 29/9 thanh toán nợ vay ngắn hạn 478.000.000đ<br />
Yêu cầu:<br />
- Mở tài khoản “Vay ngắn hạn” và phản ánh tình hình nợ<br />
vay ngắn hạn trong tháng 09/200X.<br />
- Xác định số dư vay ngắn hạn còn lại cuối kỳ<br />
<br />
c- Cách ghi vào tài khoản Doanh thu, Thu nhập<br />
Nợ<br />
<br />
TK Doanh thu, thu<br />
nhập<br />
<br />
20<br />
<br />
Có<br />
<br />
- Các khoản giảm trừ - Doanh thu bán hàng,<br />
doanh thu<br />
cung cấp dịch vụ<br />
- Kết chuyển doanh - Doanh thu hoạt động<br />
thu thuần, thu nhập TC<br />
để xác định kết quả - Thu nhập khác<br />
kinh doanh<br />
Cộng số phát sinh<br />
<br />
Cộng số phát sinh<br />
<br />
19<br />
<br />
5<br />
<br />