Bài giảng Những vấn đề chung về thuế

Chia sẻ: Phuc Nguyen | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

69
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng cung cấp cho người học các kiến thức: Những vấn đề chung về thuế, vai trò của thuế, phân loại thuế, yếu tố cấu thành một sắc thuế, hệ thống thuế Việt Nam,... Hi vọng đây sẽ là một tài liệu hữu ích dành cho các bạn sinh viên đang theo học môn dùng làm tài liệu học tập và nghiên cứu. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Những vấn đề chung về thuế

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ THUẾ Người trình bày: TRẦN MẠNH THUẤN Thạc sỹ kinh tế Web: www.vtca.vn Email: Hoituvanthuevietnam@gmail.com
Kết cấu bài giảng  Phần 1 Khái niệm, đặc điểm, chức năng, vai trò của thuế Phân loại thuế và yếu tố cấu thành một sắc thuế  Phần 2: Hệ thống thuế Việt Nam
I. Khái niệm, đặc điểm, chức năng, vai trò của thuế  1. Khái niệm thuế  2. Đặc điểm của thuế  3. Chức năng, vai trò của thuế
1. Khái niệm thuế  Sự ra đời của thuế là một tất yếu khách quan gắn liền với sự ra đời, tồn tại và phát triển của Nhà nước.  Về kinh tế học, thuế là một biện pháp đặc biệt, theo đó, NN sử dụng quyền lực của mình để chuyển một phần nguồn lực từ khu vực tư sang khu vực công  Về phân phối TN thì thuế là hình thức phân phối và phân phối lại TSPXH và TNQD  Về người nộp thuế, thuế được coi là khoản đóng góp bắt buộc  Khái niệm : Thuế là một khoản đóng góp bắt buộc của các pháp nhân, thể nhân cho Nhà nước theo mức độ và thời hạn được pháp luật quy định, không mang tính chất hoàn trả trực tiếp, nhằm sử dụng cho mục đích chung toàn xã hội.
2. Đặc điểm của thuế  1. Thuế luôn gắn liền với quyền lực Nhà nước Thuế là nghĩa vụ cơ bản của công dân đã được quy định trong Hiến Pháp : “Các cơ sở SXKD thuộc mọi thành phần KT phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đối với NN, đều bình đẳng trước pháp luật...”, “Công dân có nghĩa vụ đóng thuế và lao động công ích theo quy định của pháp luật”.  2. Thuế là một phần thu nhập của các tầng lớp dân cư bắt buộc phải nộp cho Nhà nước NN sử dụng quyền lực chính trị buộc người nộp thuế chuyển giao một phần TN cho NN thông qua quy định PL về thuế  3.Thuế là hình thức chuyển giao thu nhập không mang tính chất hoàn trả trực tiếp Thuế không mang tính chất hoàn trả trực tiếp, mà nhận được lợi ích do NN cung cấp cho cộng đồng xã hội ( Cơ sở hạ tầng, phúc lợi xã hội…)
3. Chức năng, vai trò của thuế  1. Huy động nguồn lực tài chính cho NSNN  Tỷ trọng các khoản thu từ phí, lệ phí chiếm tỷ trọng 90,3% trong giai đoạn từ 2006 2010, nếu tính cả thu tiền sử dụng đất thì chiểm tỷ trọng 98,3 % trong tổng số thu NSNN  Tỷ lệ động viên thu NSNN 2006 2010 bình quân đạt 22,7% GDP (loại trừ yếu tố giá và thu từ đất ) so với mục tiêu NQ Đại hội Đảng lần thứ X đặt ra là 21 22% GDP, trong đó động viên từ thuế và phí vào NSNN BQ đạt 22,3 % GDP  Tốc độ tăng thu từ thuế, phí và lệ phí vào NSNN bình quân hàng năm đạt 19,6%  Số liệu cụ thể như sau:
3. Chức năng, vai trò của thuế  Thu NSNN năm 2015  TỔNG THU CÂN ĐỐI NSNN :911.100 tỷ đ  Thu nội địa 638.600  Thu từ dầu thô 93.000  Thu cân đối từ XNK 175 000  Thuế XKK,TTDB,BVMT 83.400  Thuế GTGT 176.600  Hoàn thuế GTGT 85.000  Thu viện trợ 4.500
3. Chức năng, vai trò của thuế  Tổng thu nội địa 638. 600  Thu từ khu vực DNNN 222.842  Thu từ khu vực DNĐTNN 142.459  Thu từ khu vực ngoài QD 119.546  thu nhập cá nhân 51.266  Lệ phí trước bạ 15.435  Thuế bảo vệ môi trường 12.939  Các loại phí, lệ phí 14.035  Các khoản thu về nhà đất 46.590  TĐ tiền SDĐ: 39.000
3. Chức năng, vai trò của thuế  2. Điều tiết vĩ mô nền kinh tế  Điều chỉnh chu kỳ nền kinh tế :NN đã sử dụng thuế để điều chỉnh chu kỳ nền KTnhư miễn giảm thuế , các gói giải pháp tháo gỡ khó khăn, kích cầu…  Thuế góp phần hình thành cơ cấu ngành hợp lý:  Điều chỉnh tích luỹ tư bản: Thuế suất giảm dần  Thuế góp phần bảo hộ nền sản xuất trong nước.  Thay đổi thuế suất  Áp dụng các biện pháp ưu đãi thuế
3. Chức năng, vai trò của thuế  3. Điều hoà thu nhập, thực hiện công bằng xã hội  Thuế là công cụ để NN can thiệp vào quá trình phân phối TN, của cải XH, hạn chế sự chênh lệch lớn về mức sống, về TN giữa các tầng lớp dân cư trong XH.  Điều hoà TN giữa các tầng lớp dân cư có thể được thực hiện thông qua các sắc thuế trực thu: TNDN, TNCN  Ngoài ra việc điều hoà thu nhập, định hướng tiêu dùng còn có thể được thực hiện một phần thông qua các sắc thuế gián thu như thuế TTĐB
II. Phân loại thuế  1. Phân loại theo phương thức đánh thuế  2. Phân loại theo cơ sở tính thuế  3. Phân loại theo mức thuế  4. Phân loại theo chế độ phân cấp và điều hành ngân sách
1. Phân loại theo phương thức đánh thuế  1.1. Thuế trực thu: là loại thuế đánh trực tiếp vào TN hoặc tài sản của người nộp thuế.  Ưu điểm: động viên trực tiếp vào thu TN chịu thuế.  Nhược điểm: dễ gây ra phản ứng từ phía người nộp thuế  1.2. Thuế gián thu: Thu một cách gián tiếp thông qua giá cả hàng hoá, dịch vụ  Ưu điểm: đối tượng chịu rộng. Thuế ẩn vào giá bán HHDV nên người chịu thuế thường không cảm nhận được gánh nặng của loại thuế này  Nhược điểm: Do có tính chất luỹ thoái nên không đảm bảo tính công bằng trong nghĩa vụ nộp thuế.  Quan hệ hợp lý giữa thuế trực thu và thuế gián thu:  Tuỳ theo đặc điểm trình độ PT KTXH của mỗi nước mà xác định một tương quan theo tỷ lệ giữa 2 loại thuế này
2. Phân loại theo cơ sở tính thuế  Thuế thu nhập Cơ sở đánh thuế là thu nhập kiếm được ( TNDN,TNCN)  Thuế tiêu dùng Cơ sở đánh thuế là phần thu nhập của tổ chức, cá nhân được mang ra tiêu dùng trong hiện tại ( thuế DT, GTGT, TTĐB…)  Thuế tài sản Cơ sở đánh thuế là giá trị tài sản: Tài sản tài chính, Tài sản cố định,Tài sản vô hình như nhãn hiệu hàng hoá, bí quyết kỹ thuật... ( thuế Nhà đất…)
3. Phân loại theo mức thuế  Thuế đánh theo tỷ lệ %  Thuế lũy tiến  Thuế lũy thoái  Thuế tỷ lệ cố định  Thuế đánh trên mức tuyệt đối  Ấn định một số thu bằng tiền trên một đơn vị tính thuế như trọng lượng, khối lượng, diện tích, đơn vị sản phẩm
4. Phân loại theo chế độ phân cấp và điều hành ngân sách  Thuế trung ương  Được Nhà nước ban hành luật pháp và thu trong phạm vi toàn quốc  Thuế địa phương  Thu trong phạm vi lãnh thổ vùng hoặc địa phương và NSNN ở địa phương hưởng  Ở Việt nam áp dụng CS thuế thống nhất, không có thuế TW, thuế ĐP
III. CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH MỘT SẮC THUẾ  1. Tên gọi  2. Người nộp thuế  3. Đối tượng chịu thuế  4. Căn cứ tính thuế  5. Ưu đãi thuế
1. Tên gọi  Phản ánh nội dung chính của từng loại thuế và để phân biệt với những loại thuế khác  Thường đặt tên sắc thuế theo đối tượng đánh thuế (TNDN, TNCN...), theo từng mặt hàng (thuế rượu, thuế thuốc lá…) hoặc theo nội dung (thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu…)
2. Người nộp thuế  Xác định chủ thể có nghĩa vụ phải nộp thuế  Người nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế là thể nhân hoặc pháp nhân có trách nhiệm trực tiếp nộp thuế cho Nhà nước.  Phân biệt người nộp thuế và người chịu thuế.
3. Đối tượng chịu thuế  Đối tượng chịu thuế là đối tượng được đưa ra để đánh thuế  Mỗi một sắc thuế có đối tượng chịu thuế riêng: VD : HH, DV, Thu nhập…  Đối tượng chịu thuế thường được tính theo đơn vị giá trị hoặc theo đơn vị vật lý
4. Căn cứ tính thuế: Căn cứ tính thuế đối với một sắc thuế là cơ sở tính thuế và thuế suất  Cơ sở tính thuế:  Cơ sở tính thuế là số lượng đơn vị (theo giá trị hoặc theo đơn vị vật lý) của đối tượng chịu thuế Mỗi sắc thuế có một cơ sở tính thuế riêng  Mức thuế : Mức thuế thể hiện mức độ động viên của NN trên một đơn vị so với cơ sở tính thuế và được biểu hiện dưới hình thức thuế suất hay định suất thuế. Các loại TS thường áp dụng :TS tính theo đơn vị hiện vật( thuế BVMT), TS theo tỷ lệ ổn định( thuế TNDN) , TS theo giá trị: là loại thuế suất quy định (%) huy động trên một đơn vị giá trị đối tượng chịu thuế như thuế suất luỹ tiến Nguyên tắc xây dựng thuế suất: phù hợp với khả năng thu thuế; ĐB nguồn lực cho NSNN và PTSXKD