Bài giảng "Phương pháp nghiên cứu khoa học - Chương 8: Cơ sở lý luận" cung cấp cho người đọc ý nghĩa tầm tầm quan trọng của sơ sở lý luận, nguồn của cơ sở dữ liệu, giả thiết và kiểm định giả thiết,... Mời các bạn cùng tham khảo.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học: Chương 8 - Lê Khương Ninh
- Chương 8
- Chương 8. Cơ sở lý luận
• Thí dụ : Sau khi AT&T – một công ty ñộc
quyền trong ngành viễn thông ở Mỹ – chấm
dứt hoạt ñộng thì có quan ñiểm cho rằng … ?
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- + Giá ñiện thoại ñường dài sẽ giảm do sẽ có
nhiều công ty cạnh tranh nhau ?
+ Giá ñiện thoại ñịa phương sẽ tăng … ?
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- • CSLL là rất quan trọng
• Không phải chỉ là kiến thức về các lý thuyết ñã
có mà có thể liên quan ñến xây dựng các mô
hình lý thuyết mới ñể giải quyết vấn ñề
• CSLL là phân tích vấn ñề nghiên cứu bằng
cách sử dụng lý thuyết
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- • CSLL còn giúp xác ñịnh mối quan hệ về lý
thuyết giữa các mục tiêu nghiên cứu và
phương pháp nghiên cứu
Qua ñó, có thể ñạt ñược mục tiêu nghiên cứu
dễ dàng hơn
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- • CSLL bao gồm các lập luận hay phân tích về :
+ Nguồn gốc của vấn ñề : ðiều kiện, hoàn
cảnh, thực tế, v.v. gây ra vấn ñề
+ Các lập luận về cách thức giải quyết vấn ñề
+ Xác ñịnh các biến số sử dụng ñể phân tích
vấn ñề
+ Xác ñịnh hệ thống các mối quan hệ ñối với
vấn ñề
+ Các giải thuyết cần ñược kiểm ñịnh
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- • Nguồn của cơ sở lý luận : Lý thuyết
+ Bắt ñầu phần CSLL :
Tìm hiểu các lý thuyết
Lý thuyết nào có liên quan : ðó là các lý
thuyết cung cấp các hiểu biết về một trong
năm vấn ñề trên
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- + Áp dụng lý thuyết vào giải quyết vấn ñề : Lý
thuyết thường tổng quát nên cần phải ñược
ñiều chỉnh ñể phù hợp với vấn ñề nghiên cứu
Thí dụ : Hiệu quả sử dụng nước sông Cửu
Long ?
Cần những lý thuyết nào ?
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- Lý thuyết tổng quát về sử dụng hiệu quả nguồn
tài nguyên tự nhiên có giới hạn nhưng có thể
bổ sung.
Tuy nhiên, cần phải ñiều chỉnh cho phù hợp
với :
Nguồn tài nguyên nước
Ở ðồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam
Với mục ñích sử dụng là : cho sinh hoạt,
sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, v.v.
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- Việc áp dụng lý thuyết vào thực tiễn của vấn
ñề nghiên cứu giúp :
Hiểu rõ vấn ñề hơn
Tìm ra ñược phương pháp phù hợp ñể ñạt
ñược mục tiêu nghiên cứu
ðưa ra giải pháp giải quyết vấn ñề (nếu
cần), chẳng hạn : Có nên ñể sử dụng nước
miễn phí không ?
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- • ðôi khi lý thuyết hiện có không ñủ ñể giải
quyết vấn ñề thì :
Có thể phát triển nó hay
Xây dựng lý thuyết mới : Một cá nhân khó
có thể làm ñược mà là cả một quá trình ñóng
góp của nhiều người
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- • Giả thuyết và kiểm ñịnh giả thuyết :
CSLL thường dẫn ñến các giải thuyết có liên
quan ñến mục tiêu nghiên cứu
Các giả thuyết thường ñược trình bày một cách
rõ ràng, có thể kiểm ñịnh và thậm chí có thể
bác bỏ
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- Các giả thuyết có thể là một nhận ñịnh hay một
kỳ vọng nào ñó về một hay nhiều mối quan hệ
giữa các biến số hay hiện tượng nào ñó.
Thí dụ : ?
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- Một kỹ thuật sản xuất nào ñó hiệu quả hơn một
kỹ thuật sản xuất khác
Nhu cầu ñối với rượu phụ thuộc vào giá rượu,
giá của các loại thức uống có cồn, thu nhập,
tôn giáo, dân tộc, …
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- • Giả thuyết có thể là ñịnh lượng hay ñịnh tính :
+ ðối với giả thuyết ñịnh lượng, ñể có thể
kiểm ñịnh ñược bằng các công cụ thống kê thì
cần phải :
Cụ thể, rõ ràng
Có thể ñược kiểm ñịnh bằng số liệu có sẵn
hay có thể thu thập ñược
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- Có công cụ thống kê thích hợp ñể kiểm ñịnh
Phải dựa trên một cơ sở lý luận nào ñó
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- + ðối với các giả thuyết ñịnh tính, thông
thường có ba loại giả thuyết ñịnh tính :
(1) Giả thuyết khẳng ñịnh lại :
Giả ñịnh về ñiều kiện trong ñó vấn ñề
nghiên cứu xuất hiện
Không có kiểm ñịnh
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- Có thể ñồng ý hay không nhưng phải
thuyết phục
Thí dụ : Khi phân tích thị trường nông sản,
ta có thể dựa trên giả thuyết thị trường là
cạnh tranh hoàn hảo
Tính hợp lý hay chính xác của giả thuyết
khẳng ñịnh lại nằm ở cách trình bày và
diễn giải nó
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- Liên hệ với thí dụ trên ?
http://sites.google.com/site/lknlit1/
- (2) Giả thuyết phán ñoán :
Giải thuyết về nguyên nhân gây ra vấn ñề
Thí dụ : Thâm hụt cán cân thương mại của
một quốc gia, như Việt Nam chẳng hạn.
Có những giả thuyết nào … ?
http://sites.google.com/site/lknlit1/