Bài giảng Quá trình hiện đại hóa Văn học quốc ngữ Việt Nam - PGS.TS. Nguyễn Thành Thi

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:75

Thêm vào BST

Báo xấu

182
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Quá trình hiện đại hóa Văn học quốc ngữ Việt Nam do PGS.TS. Nguyễn Thành Thi biên soạn trình bày về tổng quan, những cuộc cách tân quan trọng trong Văn học quốc ngữ Việt Nam, tương tác các thể loại trong hiện đại hóa Văn học. Mời các bạn tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Quá trình hiện đại hóa Văn học quốc ngữ Việt Nam - PGS.TS. Nguyễn Thành Thi

Chuyờn đề QUÁ TRÌNH HIỆN ĐẠI HểA VĂN HỌC QUỐC NGỮ VIỆT NAM PGS.TS. Nguyễn Thành Thi ĐHSP TP Hồ Chớ Minh
Đặt vấn đề: Hiện đại hóa (HĐH) là tất yếu, hợp qui luật. HĐH là quá trình lâu dài; quá trình HĐH của văn học VN có đặc điểm riêng. Tính thiết yếu của việc tìm hiểu quá trình hiện đại hóa VH VN
Hoạt động của sinh viên: 1. Nhận định chung về các cuộc cách tân văn học 2. Miêu tả so sánh về các phạm trù văn học. 3. So sánh văn học sử thi–tiếng nói của cộng đồng và văn học thế sự–tiếng nói của cá nhân. 4. Bình luận về đóng góp của văn học VN 19001945. 5. Bình luận về đóng góp của văn học VN 19451975. 6. Bình luận về đóng góp của văn học VN sau 1975. 7. Chọn, giới thiệu, đánh giá về vai trò đóng
ỨNG DỤNG: Lưu ý: * Đặc điểm loại thể của tác phẩm * Biểu hiện của tính hiện đại của tác phẩm 1. So sánh Chí Phèo (NC) và Cún (NHT) 2. Thơ hiện đại tượng trưng, siêu thực và mấy điểm đặc sắc trong Đàn ghi ta của Lorca (Thanh Thảo): Yếu tố tượng trưng, siêu thực Yếu tố liên văn bản
3. Hàn Mặc Tử Đây thôn Vĩ Dạ và một số bài Thơ mới (Vội vàng, Tràng giang, Tương tư,…) 4. Biểu tượng Chữ trong Chữ người tử tù nhìn từ cá tính nghệ thuật của Nguyễn Tuân 5. Nguyễn Nhược Pháp – tự sự thơ; 6. Nghệ thuật kể chuyện (trần thuật) trong truyện hiện đại: điểm nhìn, vai kể, cách kể Rừng xà nu, Những đứa con trong gia đình Chiếc thuyền ngoài xa, Một người Hà Nội
Tài liệu tham khảo: *Giáo trình LSVH (nhiều bộ) 1. Phan Cự Đệ: Tiểu thuyết Việt Nam hiện đại 2. Lê Đình Kỵ: Thơ mới – những bước thăng trầm, NXB Văn học, 3. Hoài Thanh – Hoài Chân: Một thời đại trong thi ca, Thi nhân Việt Nam, NXB Văn học Hà Nội, 1988. 4. Nguyễn Thành Thi: “Lược đồ” văn học quốc ngữ Việt Nam trước 1945 nhìn từ quá trình hình thành, tương tác thể loại, Bình luận văn học, Niên giám, NXB Văn hóa, Sài gòn, 2008. 5. Nguyễn Thành Thi: Văn học – thế giới mở, NXB Trẻ, TP HCM, 2010.
Nội dung: Phần thứ nhất TỔNG QUAN Phần thứ hai NHỮNG CUỘC CÁCH TÂN QUAN TRỌNG Phần thứ ba TƯƠNG TÁC THỂ LOẠI TRONG HIỆN ĐẠI HÓA VĂN HỌC
Phần thứ nhất: TỔNG QUAN
TỔNG QUAN 1.1. Bức tranh toàn cảnh về văn học VN 1.1.1. Mười thế kỉ văn học Hán Nôm 1.1.2. Hơn một thế kỉ văn học Quốc ngữ 1.1.3. Mấy đặc điểm có tính quy luật
TỔNG QUAN 1.1. Bức tranh toàn cảnh về văn học VN 1.2. Văn học quốc ngữ và quá trình HĐH 1.2.1. Khái niệm “hiện đại hóa” 1.2.2. Quá trình & các phương diện HĐH
TỔNG QUAN 1.1. Bức tranh toàn cảnh về văn học VN 1.2. Văn học quốc ngữ và quá trình HĐH 1.3. Thực chất và điều kiện của HĐH 1.3.1. Phân biệt HĐH với đổi mới, cách tân 1.3.2. Thực chất HĐH
Điều kiện hiện đại hóa Sự thay đổi cơ cấu kinh tế xã hội làm xuất hiện công chúng văn học mới Thực chất của hiện đại hóa: Sự thoát khỏi hệ thống thi pháp văn học trung đại dày đặc tính ước lệ và qui phạm chặt chẽ để xây dựng một hệ thống thi pháp mới
a) Tính uyên bác và cách điệu hóa b) Tính sùng cổ c) Tính phi ngã
Quá trình HĐH : Hiện đại hóa văn học là cả một quá trình. Ba bước: Bước I: Đầu XX đến khoảng 1920 Bước II: Khoảng 1920 đến1930 Bước III: 1930 đến 1945 (Ở mỗi bước, cần chỉ rõ lực lượng đảm đương công cuộc HĐH; nội dung và thành tựu HĐH, tác giả, tác phẩm tiêu biểu.)
a) Bước thứ nhất: Bắt đầu là ở khu vực Nam Bộ, những năm cuối thế kỉ XIX, với một số cây bút Tây học theo đạo Thiên chúa: Sau đó là một phong trào viết truyện quốc ngữ trong các đô thị lục tỉnh Nam Kỳ (Trần Thiện Chung, Đặng Lễ Nghi, Trần Phong Sắc, và Trần Chánh Chiếu với tiểu thuyết Hoàng Tố Anh hàm oan, 1910,…). Khoảng 1920, văn học quốc ngữ với cuộc cách tân mạnh mẽ về tư tưởng chính trị, xã hội, học thuật (theo “văn minh tân học sách”) gắn với tên tuổi Phan Bội Châu, Lê Đại, Ngô Đức Kế, Huỳnh Thúc Kháng,… Họ chủ trương dùng văn chương làm cách mạng xã hội chứ chưa có ý định làm cách mạng văn chương. Họ vẫn dùng chữ Hán, vẫn trở về với thi pháp văn học trung đại.
b) Bước thứ hai: (diễn ra trong khoảng từ 1920 đến 1930) Đảm nhiệm: một số nho sĩ cuối cùng (Tản Đà, Nguyễn Bá Học, Nguyễn Trọng Thuật, Phan Khôi,…) cùng một số trí thức Tây học lớp đầu tiên (Phạm Quỳnh, Nguyễn Văn Vĩnh, Hồ Biểu Chánh, Bửu Đình, Phú Đức, Trọng Khiêm, Phạm Duy Tốn, Hoàng Ngọc Phách, Tương Phố, Đông Hồ,…), trong đó các cây bút Tây học giữ vai trò chủ lực. Về văn xuôi: Tiểu thuyết, truyện ngắn, tùy bút của Hồ Biểu Chánh, Phạm Duy Tốn, Hoàng Ngọc Phách, Tương Phố,… đều có giá trị nghệ thuật. Nhìn chung, tính hiện đại đã chiếm ưu thế, tuy rằng yếu tố trung đại vẫn tồn tại (cả ở nội dung lẫn hình thức). Về thơ, cái tôi phóng túng lãng mạn, đậm chất sầu mộng đã xuất hiện trong sáng tác của Tản Đà, Trần Tuấn Khải, Đoàn Như Khuê,…với một số hình thức (thể thơ) tương đối tự do như thất ngôn trường thiên, hát nói, lục bát, và cả từ khúc.
Bước thứ ba: (diễn ra từ đầu những năm 30 đến 1945) Đảm nhiệm: tầng lớp trí thức Tây học lớp trẻ (trên dưới 20 tuổi). Họ bắt đầu làm thơ, viết văn từ tuổi nhỏ. [Tuổi sáng tác: Tế Hanh (9 tuổi), Tố Hữu, Chế Lan Viên, Tô Hoài, Anh Thơ (10 tuổi), Huy Cận, Nguyễn Bính, Bùi Hiển (11 tuổi), Huy Thông, Mộng Tuyết, Nguyên Hồng (12 tuổi), Nam Cao (13 tuổi), Hồ Dzếnh, Xuân Diệu, Vũ Hoàng Chương (14 tuổi), Vũ Trọng Phụng, Hàn Mặc Tử, Nguyễn Huy Tưởng (18 tuổi), Thanh Tịnh (19 tuổi), Nguyễn Tuân, Thạch Lam (20 tuổi), Hoài Thanh (21 tuổi),.. tuổi vào nghề văn lớn hơn cả là Khái Hưng (34 tuổi),…].
Đó là một thế hệ nhà văn “không có vương vấn gì với tư tưởng mỹ học cổ điển, thi pháp trung đại”. Họ lớn lên trong môi trường đô thị, họ học tiếng Pháp từ 5, 7 tuổi, thấm nhuần văn hóa, văn học phương Tây hiện đại. Chính lực lượng này đã đẩy cuộc cách tân văn hóa, văn học Việt Nam lên bước mới toàn diện, sâu sắc, triệt để chưa từng thấy. Thơ, tiểu thuyết, truyện ngắn, bút ký, phóng sự, kịch nói, tùy bút, phê bình văn học,…Việt Nam từ đây có thể hòa nhập với đời sống văn học hiện đại của nhân loại.
TỔNG QUAN 1.1. Bức tranh toàn cảnh về văn học VN 1.2. Văn học quốc ngữ và quá trình HĐH 1.3. Thực chất và điều kiện của HĐH 1.3.1. Bên trong 1.3.2. Bên ngoài
Phần thứ hai: NHỮNG CUỘC CÁCH TÂN QUAN TRỌNG 2.1. Nhìn chung về quá trình HĐH văn học quốc ngữ Việt Nam hơn 100 năm 2.2. Cuộc cách tân thứ nhất: Chuyển đổi phạm trù văn học trung đại sang phạm trù văn học hiện đại (từ trước đến 1945) 2.3. Cuộc cách tân thứ hai: Chuyển đổi tư duy văn học 2.4. Kết hợp đồng thời hiện đại hóa và hậu hiện đại hóa