Bài giảng Quản lý môi trường ( TS Đinh Thị Hải Vân) - Chương 3

Chia sẻ: Pham Nam | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:80

Thêm vào BST

Báo xấu

376
lượt xem 90
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Công cụ quản lý môi trường là tất cả các biện pháp (luật, chính sách, kỹ thuật, kinh tế), phương tiện (tuyên truyền, giáo dục), được chủ thể quản lý sử dụng, tác động vào đối tượng quản lý, nhằm đạt được các mục tiêu quản lý.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Quản lý môi trường ( TS Đinh Thị Hải Vân) - Chương 3

Bài giảng Quản lý Môi trường 1 Chương 3 Công cụ QLMT TS. Đinh Thị Hải Vân
Nội dung 1. Khái niệm công cụ môi trường 2. Phân loại công cụ quản lý môi trường 3. Công cụ luật pháp, chính sách 4. Công cụ kinh tế 5. Công cụ kỹ thuật 6. Công cụ phụ trợ
1. Khái niệm công cụ QLMT Là tất cả các biện pháp (luật, chính sách, kỹ thuật, kinh tế), phương tiện (tuyên truyền, giáo dục), được chủ thể quản lý sử dụng, tác động vào đối tượng quản lý, nhằm đạt được các mục tiêu quản lý 3
1. Tiêu chí lựa chọn công cụ QLMT  Phải giảm các tác động về mặt sử dụng tài nguyên và giảm ô nhiễm môi trường  Nên tìm được giải pháp có ít chi phí nhất  Linh hoạt và mềm dẻo, sự tác động của công cụ không nên quá mạnh mẽ  Khả thi về quản lý và hành chính, phải có chi phí hành chính và chấp hành thấp  Công cụ phải đơn giản, dễ hiểu dễ đưa vào thị trường và hệ thống pháp chế hiện hành
2.Phân loại công cụ QLMT Phân loại theo chức năng (hay phạm vi tác động) Phân loại theo bản chất
2. Phân loại theo chức năng Vĩ mô Hành động Hỗ trợ Hoàn thiện Phạm vi điều Không có tác dụng Phạm vi điều chỉnh chỉnh trong các điều chỉnh hoặc rộng lớn lĩnh vực cụ thể tác động trực tiếp Định hướng Luật pháp Chính sách Quy định xử phát Giáo dục MT Kế hoạch Công cụ kinh tế Cụ thể hóa Truyền thông MT Quy hoạch Quy định hành chính GIS, ĐTM, Quan trắc Chiến lược Mô hình hóa… Hoàn thiện
2. Phân loại theo bản chất Luật CS Kinh tế Kỹ thuật Phụ trợ Chính sách Thuế MT Đánh giá MT Giáo dục MT Luật Phí/lệ phí Quan trắc MT Truyền thông Văn bản dưới luật Coota ô nhiễm Kiểm toán MT GIS TCMT/QCMT Nhãn sinh thái SXSH Mô hình Kế hoạch hóa MT Quỹ MT… ĐGVĐS
3.Công cụ luật pháp chính sách  Các công cụ Luật pháp mang tính chất cưỡng chế cao và thường có phạm vi điều chỉnh rộng lớn  Công cụ này nằm trong công cụ CAC (chỉ huy và kiểm soát): nguyên tắc chính của các công cụ CAC là một bên luôn đặt ra yêu cầu, mệnh lệnh hay chỉ huy đồng th ời họ cũng có trách nhiệm kiểm tra kiểm soát việc chấp hành hay tuân th ủ các yêu cầu đã được đặt ra  Chúng có vài trò định hướng và điều chỉnh thực hiện đối với các loại công cụ khác
3. Cơ quan ban hành Luật – CS của VN • Quốc hội • Hiến pháp, Luật, Nghị Quyết • UBTT Quốc Hội • Nghị Quyết, Pháp lệnh • Chủ tịch nước: • Lệnh, Quyết định • Chính phủ: • Nghị Quyết, Nghị định • Thủ tướng CP: • - Chỉ thị, Nghị quyết
3. Phân cấp các cơ quan ban hành Luật – Chính Sách MT của VN • Cấp Bộ: • Chỉ thị • Quyết định • Thông tư • Thông tư liên tịch • Nghị quyết liên tịch • Cấp địa phương • Quyết định • Chỉ thị • Trong phạm vi quyền hạn của mình • Các cấp dưới khi đưa ra các văn bản pháp luật phải lấy các văn bản bản hành của các cấp trên làm định hướng đường lối
3. Luật Môi trường Luật MT đầu tiên của nước ta được Quốc Hội thông qua ngày 27/12/1993 Ngày 28/1/2005 Quốc hội chính thức thông qua Luật Có hiệu lực từ ngày 1/7/06 BVMT 2005 để thay Gồm 15 chương và 136 Điều thế luật MT 1993
3.Chính sách môi trường Chính sách môi trường là tổng thể các quan điểm, các biện pháp, các thủ thuật nhằm thực hiện các mục tiêu BVMT trong một khoảng thời gian từ 5 – 10 năm
3.Mục đich kế hoạch hóa công tác MT • Công tác kế hoạch hoá môi trường phải nhằm định ra hàng loạt các hành động về môi trường mang tính h ệ thống, đồng bộ và được xếp thứ tự ưu tiên: • Huy động nội lực toàn dân, toàn quân xây dựng các phong trào BVMT từ TW đến địa phương • Sử dụng một cách khôn khéo nhất các nguồn tài nguyên • Phòng chống ô nhiễm môi trường • Tránh gây nguy hại chất lượng môi trường • Khôi phục những môi trường đã bị suy thoái
3. Nội dung kế hoạch hóa MT  Xây dựng phương hướng, chiến lược về môi trường và phát triển lâu bền.  Điều tra cơ bản các yếu tố về môi trường, chú trọng các môi trường đất, nước, không khí, rừng, biển và các khía cạnh văn hoá liên quan...  Điều tra tình hình ô nhiễm MT ở các thành phố lớn, khu công nghiệp, khu đông dân cư quan trọng, các vùng biển đang khai thác dầu khí...  Các biện pháp bảo vệ, khôi phục, cải tạo MT, quản lý chất thải (nhất là các chất thải độc hại) ở các thành phố và các khu công nghiệp.  Các dự án bảo tồn, khôi phục các hệ sinh thái có tầm quan trọng cho phát triển lâu bền kinh tế - xã hội và duy trì tính đa dạng sinh học (vườn quốc gia, khu bảo vệ và dự trữ thiên nhiên, HST đất ngập nước ở các cửa sông và ven biển, HST rừng ngập mặn, san hô, loài sinh vật quý hiếm...).  Đánh giá hiện trạng môi trường.  Thanh tra môi trường.  Xây dựng tiềm lực môi trường ở các Bộ, ngành và địa phương (bao gồm: đào tạo cán bộ quản lý chuyên môn, xây dựng cơ bản các công trình về môi trường...).  Các biện pháp sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, môi trường.  Hoạt động khoa học công nghệ về MT
Kế hoạch hóa 3. Sơ đồ tổ chức kế hoạch hóa Phát triển quốc gia công tác môi trường Kế hoạch hóa Lĩnh vực môi trường Các ngành, Giáo dục, tuyên truyền, phổ cập địa phương Xây dựng hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách Hình thành các dự án, chương trình cụ thể Xây dựng hệ thống quan trắc, điều tra dự báo, kiểm soát Hợp tác quốc tế và khu vực
3. Tiêu chuẩn môi trường Tiêu chuẩn môi trường là những chuẩn mực, giới hạn cho phép được quy định dùng làm căn cứ để quản lý môi trường.
3. Các loại tiêu chuẩn MT  Tiêu chuẩn phát thải các nguồn ô nhiễm  Tiêu chuẩn chất lượng môi trường xung quanh  Tiêu chuẩn hỗ trợ kỹ thuật: TC quy định quy trình phân tích một thông số MT nào đó or các thông số kỹ thuật đối với máy móc, thiết bị sử dụng trong hoạt động sx và BVMT  Tiêu chuẩn cảnh báo ô nhiễm 17
3. Các nguyên tắc xây dựng TCMT  Đáp ứng mục tiêu BVMT, phòng ngừa ô nhiễm, suy thoái và sự cố môi trường  Kịp thời, có tính khả thi, phù hợp với trình độ phát triển KT-XH, kỹ thuật đất nước và đáp ứng yêu cầu của hội nhập quốc tế  Phù hợp với đặc điểm của vùng, ngành, loại hình và công nghệ sx, kinh doanh, dịch vụ  Độc tính hoặc khả năng tác hại của chất ô nhiễm (hóa chất, tác nhân vật lý, sinh học)  TCMT do nhà nước công bố và bắt buộc mọi tổ chức, cá nhân phải tuân thủ 18
3. Hệ thống TCVN (tiêu chuẩn VN) Bắt đầu được xây dựng và ban hành kể từ năm 1995 Tính tới nay chúng ta đã có khoảng 350 TCVN v ề môi trường được ban hành và áp dụng Hệ thống TCVN ra đời đã và đang là công cụ quan tr ọng trong công tác kiểm soát ô nhiễm và quản lý môi trường. Hệ thống tiêu chuẩn này còn thiếu, nhiều chỗ chưa h ợp lý nên vẫn cần phải sửa chữa và bổ xung
Ví dụ về một số TCVN TT Tên tiêu chuẩn Ký hiệu tiêu chuẩn 1 Chất lượng không khí xung quanh TCVN 5937 - 2005 Chất lượng không khí – Nồng độ tối đa cho phép của một số 2 TCVN 5938 - 2005 chất độc hại trong không khí xung quanh Chất lượng không khí – Tiêu chuẩn khí thải công nghiệp đối 3 TCVN 5939 - 2005 với bụi và chất vô cơ. Chất lượng không khí – Tiêu chuẩn khí thải công nghiệp đối 4 TCVN 5940 - 2005 với chất hữu cơ. 5 Nước thải công nghiệp – Tiêu chuẩn thải. TCVN 5945 - 2005 Tiêu chuẩn khí thải theo thải lượng của các chất vô cơ trong 6 TCVN 6991 - 2001 khu công nghiệp. Tiêu chuẩn khí thải theo thải lượng của các chất vô cơ trong 7 TCVN 6992 - 2001 đô thị. Tiêu chuẩn khí thải theo thải lượng của các chất vô cơ trong 8 TCVN 6993 - 2001 vùng nông thôn và miền núi. Tiêu chí khí thải theo thải lượng của các chất hữu cơ trong 9 TCVN 6994 - 2001 khu công nghiệp Tiêu chí khí thải theo thải lượng các chất hữu cơ trong vùng 10 TCVN 6995 - 2001 đô thị