2/ 15/ 2021
1
QUẢN LÝ SẢN XUẤT
Chương 3
KỸ THUẬT DỰ BÁO
PGS. TS. LÊ NGỌC QUỲNH LAM
Bộ môn Kỹ thuật Hệ thống Công nghiệp
Khoa Cơ Khí
Đại học Bách Khoa Tp.HCM
1. Giải thích khái niệm dự báo
2. Nhận diện các yếu tố chính của một dự báo tốt
3. Mô tả quá trình dự báo
4. Giải thích và tính toán các sai số dự báo
5. Mô tả 4 kỹ thuật dự báo định tính phổ biến
6. Sử dụng các mô hình dự báo định lượng cơ bản: Naïve, Moving average, Weighted
average, Exponential smoothing và Linear trend
7. Xây dựng biểu đồ kiểm soát và sử dụng để kiểm soát sai số dự báo
8. Xác định các yếu tố chính và những đánh đổi (trade-offs) khi lựa chọn kỹ thuật dự
báo
3
2/ 15/ 2021
2
oGiúp các nhà chính sách có cơ sở ra các quyết
định về chính sách, công nghệ, sản phẩm, quy
trình, nguồn lực máy móc, thiết bị, về cách thức
vận hành hệ thống.
oPhân loại:
Theo quy mô: Dự báo dài hạn vs. Dự báo ngắn hạn
Theo tính chất của bộ dữ liệu:Dự báo định tính vs. Dự
báo định lượng
4
Tôi thấy cậu sẽ qua
kỳ thi tuyển sinh
cao học đợt này!
oLà tiên đoán, ước lượng, đánh giá các sự kiện xảy ra trong tương lai.
5
MÔ HÌNH DỰ BÁO
Dữ liệu đầu vào
-Dữ liệu quá khứ
- Nghiên cứu thị trường
- Ý kiến chuyên gia
Dữ liệu đầu ra
- Nhu cầu theo thời gian
Các ràng buộc
- Chính sách quản lý
-Nguồn lực sẵn có
-Điều kiện thị trường
- Công nghệ
Các yếu tố môi trường
- Kinh tế
- Xã hội
- Chính trị
-Văn hóa
2/ 15/ 2021
3
1. Giả định một số mối quan hệ nhân quả cơ bản đã tồn tại trong quá
khứ sẽ vẫn tồn tại trong tương lai
2. Dự báo không hoàn hảo vì tính ngẫu nhiên
3. Dự báo cho một nhóm mặt hàng sẽ chính xác hơn dự báo từng mặt
hàng
4. Dự báo càng xa càng kém chính xác
6
Yếu tố nào sau đây không phải là yếu tố đặc trưng của dự báo
a) Giả định một số mối quan hệ nhân
quả cơ bản đã tồn tại trong quá khứ
sẽ vẫn tồn tại trong tương lai
b) Dự báo không hoàn hảo vì tính
ngẫu nhiên
c) Dự báo cho một nhóm mặt hàng sẽ
chính xác hơn dự báo từng mặt hàng
d) Dự báo càng xa càng chính xác
7
2/ 15/ 2021
4
Dự báo tốt cần:
Kịp thời
Chính xác
Đáng tin cậy
Có ý nghĩa
Được thể hiện bằng văn bản
Dễ hiểu và dễ sử dụng
Hiệu quả về mặt chi phí
8
Dự báo tốt cần:
a) Chính xác, đáng tin cậy b) Kịp thời
c) Hiệu quả về mặt chi phí d) Tất cả các tính chất trên,
9
2/ 15/ 2021
5
Bước 6. Giám sát sai số dự báo
10
Bước 1. Xác định mục đích của dự báo
Bước 2. Xác định thời gian dự báo
Bước 3. Thu thập, làm sạch và phân tích các dữ liệu thích hợp
Bước 4. Lựa chọn kỹ thuật dự báo
Bước 5. Thực hiện dự báo
11
n
tt ForecastActual
MAD
2
tt
1
ForecastActual
MSE
n
n
100
Actual
ForecastActual
MAPE t
tt
Sai số dự báo –Sự sai lệch giữa giá trị dự báo và giá trị thực tế.
Sai số tuyệt đối
trung bình
Sai số bình phương
trung bình
Sai số phần trăm
tuyệt đối trung bình
•Dễ dàng tính toán
•Các sai số được đánh giá
như nhau
•Các sai số được đánh giá
bằng trị bình phương
Sai số càng lớn, ảnh hưởng
càng nghiêm trọng
•Đánh giá theo các sai số
tương đối
MAD = Mean Absolute Deviation
MSE = Mean Squared Error
M APE = M ean absolute percentage error