Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Bài 5 - Tổ hợp GD TOPICA
lượt xem 14
download
Bài 5 Giá trị theo thời gian của tiền, cùng tìm hiểu bài học này với các nội dung về: Giá trị thời gian của tiền; Lãi đơn, lãi kép và giá trị tương lai của tiền; Giá trị hiện tại của tiền; Một số ứng dụng lý thuyết giá trị theo thời gian của tiền.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Bài 5 - Tổ hợp GD TOPICA
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n BÀI 5 : GIÁ TR THEO TH I GIAN C A TI N M c tiêu N i dung • N m ñư c cơ s và ý nghĩa c a lý • Giá tr theo th i gian c a ti n. thuy t giá tr theo th i gian c a ti n. • Lãi ñơn, lãi kép và giá tr tương lai c a ti n. • N m ñư c k năng xác ñ nh giá tr • Giá tr hi n t i c a ti n. tương lai và giá tr hi n t i c a ti n. • M t s ng d ng lý thuy t giá tr theo th i • Bi t v n d ng lý thuy t và k năng v gian c a ti n. giá tr theo th i gian c a ti n ñ gi i quy t nh ng bài toán tài chính ñ t ra Hư ng d n h c trong ho t ñ ng c a doanh nghi p và trong th c t cu c s ng. • ð h c t t bài này h c viên c n có cái nhìn t ng quan v m i quan h g a ti n v i th i gian và r i ro. • C n n m v ng phương pháp tính toán và n i dung kinh t c a các bài toán v giá tr theo th i gian c a ti n bao hàm giá tr tương lai và giá tr hi n t i. Th i lư ng h c • Liên h v i th c t ñ hi u rõ hơn cách th c • 8 ti t v n d ng lý thuy t giá tr theo th i gian c a ti n vào vi c gi i quy t các v n ñ tài chính ñ t ra trong ho t ñ ng c a doanh nghi p và trong th c t cu c s ng. • K t h p ñ c tài li u tham kh o: Chương 2, Tài chính doanh nghi p hi n ñ i, Ch biên TS Tr n Ng c Thơ, NXB Th ng kê, 2007. v1.0 97
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n TÌNH HU NG D N NH P Th i gian dư i con m t c a Nhà văn, Nhà thơ và Nhà tài chính Th i gian m t ñi không tr l i. M i ngư i nhìn nh n th i gian là gi ng nhau? Ph i chăng th i gian 24 gi trong m t ngày là v n ñ b t bi n? ðã có câu tr là không và cho r ng th i gian là t l ngh ch v i t c ñ chuy n ñ ng. ðó là ý ki n c a nhà V t lý vĩ ñ i – cha ñ c a Lý thuy t tương ñ i Anbe Anhxtanh. Còn Nhà văn, Nhà thơ nhìn th i gian dư ng như nh n th y trong ñó có hương có s c, th nên nhà thơ ðoàn Phú T ñã vi t: “ M àu th i gian không xanh. M àu th i gian tím ng t. Hương th i gian không n ng. Hương th i gian thanh thanh.” Trích trong cu n “Thi nhân Vi t Nam” – Hoài Thanh và Hoài Chân. Còn Nhà tài chính, ph i chăng cũng nhìn th i gian như Nhà văn, Nhà thơ? M ay m n thay, dư i con m t c a Nhà tài chính, th i gian ñúng như các c xưa ñã d y: Th i gian là vàng, là b c hay th i gian là ti n. Nên dư i con m t c a Nhà tài chính: 1 ñ ng ti n hôm nay có giá tr hơn 1 ñ ng ti n trong tương lai. Câu h i B n có nhìn nh n như v y không? T i sao l i như v y? N ghiên c u n i d ng c a bài này giúp b n lý gi i ñi u ñó và hơn th n a t cách nhìn ñó giúp b n nhìn nh n th u ñáo hơn và có th gi i quy t nh ng v n ñ tài chính hi n ñ i c a doanh nghi p. 98 v1.0
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n Gi s m t ngư i có m t kho n ti n nhàn r i là 1 tri u ñ ng. Ngư i này ñã ñem g i vào ngân hàng thay vì gi ti n m t. V y, ñi u gì s x y ra v i kho n ti n này? ð ng ti n s s inh l i theo th i gian g i ti t ki m nh lãi su t ti t ki m; hay tránh ñư c r i ro hao mòn t nhiên như: m, m c, m i m t… hay r i ro v an toàn như m t c p… 5.1. Giá tr theo th i gian c a ti n Trên góc ñ tài chính: • ð ng ti n không ng ng v n ñ ng và sinh l i. N u ngày hôm nay ta có 1 tri u ñ ng ñem ñ u tư ho c cho vay v i lãi su t 9%/năm thì sau 1 năm s nh n ñư c s ti n là 1,09 tri u ñ ng. Nói cách khác: 1 tri u ñ ng ngày hôm nay có giá tr tương ñương v i 1,09 tri u ñ ng sau 1 năm m i nh n ñư c n u lãi su t là 9%/năm. Hơn n a, n n kinh t h u như luôn t n t i v n ñ l m phát • M t khác gi a ti n v i th i gian và r i ro có quan h m t thi t v i nhau. M i quan h ñó ñư c th hi n thông qua lãi su t. Chính vì th , ñ ng ti n nh n ñư c các th i ñi m khác nhau có giá tr không gi ng nhau. M t ñ ng ti n hôm nay có giá tr hơn m t ñ ng ti n mà m t năm sau hay t i m t th i ñi m nào ñó trong tương lai m i nh n ñư c. ði u ñó cũng có nghĩa là c n ph i tính ñ n giá tr theo th i gian c a ti n. ðây là v n ñ h t s c quan tr ng, chi ph i r t l n ñ n quy t ñ nh ñ u tư và các quy t ñ nh tài chính khác c a doanh nghi p cũng như c a các nhà ñ u tư. ð so sánh giá tr c a ñ ng ti n các th i ñi m khác nhau c n ph i tính ñ n giá tr theo th i gian c a ti n ñ quy v giá tr tương ñương hay nói cách khác ph i ñưa chúng v cùng m t m t b ng th i gian. Giá tr theo th i gian c a ti n ñư c c th hóa b i hai khái ni m cơ b n là giá tr tương lai và giá tr hi n t i c a ti n. V n ñ này s ñư c xem xét chi ti t ph n ti p theo. 5.2. Lãi ñơn, lãi kép và giá tr tương lai c a ti n 5.2.1. Lãi ñơn, lãi kép • Ti n lãi: Là s ti n mà ngư i có ti n thu ñư c sau m t th i kỳ nh t ñ nh t s ti n g c ban ñ u ñư c ñ u tư theo m t phương th c nh t ñ nh, ch ng h n như cho vay. o Lãi ñơn: Là s ti n lãi ñư c xác ñ nh d a trên s v n g c (v n ñ u tư ban ñ u) v i m t lãi su t nh t ñ nh. Vi c tính lãi như v y ñư c g i là phương pháp tính lãi ñơn. Lãi ñơn ñư c xác ñ nh theo công th c sau: I = P0 × i × n Trong ñó: I: Lãi ñơn. P0: S v n g c. v1.0 99
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n i: Lãi su t. n: S kỳ tính lãi. o Lãi kép: Là s ti n lãi ñư c xác ñ nh d a trên cơ s s ti n lãi c a các th i kỳ trư c ñó ñư c g p vào v n g c ñ làm căn c tính ti n lãi cho th i kỳ ti p theo. Phương pháp tính ti n lãi như v y ñư c g i là phương pháp tính lãi kép. • Lãi su t: Là quan h t l gi a ti n lãi thu ñư c trong 1 ñơn v th i gian v i s v n g c trong th i gian ñó. Ti n lãi Lãi su t = V ng c ðơn v th i gian: Có th là 1 năm, 1 quý, 1 tháng. Trong quan h tín d ng, lãi su t là giá c mà ngư i ñi vay ph i tr cho ngư i cho vay ñ ñư c quy n s d ng ti n trong m t th i gian nh t ñ nh. Phân bi t lãi su t danh nghĩa và lãi su t th c: o Lãi su t danh nghĩa: Là lãi su t ñư c công b theo kỳ tr lãi, ví d : 1 ngân hàng thương m i công b lãi su t ti n g i ti t ki m 5% cho kỳ h n 6 tháng, 10% cho kỳ h n 1 năm. o Lãi su t th c: Thông thư ng ñư c tính theo năm (effective annual rates) còn ñư c g i là lãi su t th c hư ng. Lãi su t th c là lãi su t sau khi ñã tính ñi u ch nh lãi su t danh nghĩa theo s l n ghép lãi hay tính lãi trong năm. Lãi su t th c trong trư ng h p: lãi su t danh nghĩa tính theo năm nhưng trong 1 năm có nhi u l n ghép lãi. i m Ta có bi u th c: (1 + i e )1 = (1 + ) m i m Suy ra: i e = (1+ ) −1 m Trong ñó: ie : Lãi su t th c tính theo năm. i : Lãi su t danh nghĩa tính theo năm. m: S l n ghép lãi hay tính lãi trong năm. Lãi su t th c trong trư ng h p: lãi su t danh nghĩa c a kỳ ghép lãi (hay kỳ tính lãi) nh hơn 1 năm là iK và trong 1 năm có m l n ghép lãi. ie = (1 + iK )m – 1 5.2.2. Giá tr tương lai c a m t kho n ti n • Khái ni m Giá tr tương lai c a m t kho n ti n là giá tr có th nh n ñư c t i m t th i ñi m trong tương lai, bao g m s v n g c và toàn b s ti n lãi tính ñ n th i ñi m ñó. M t y u t r t quan tr ng nh hư ng ñ n giá tr tương lai c a ti n là phương pháp tính lãi. • Phương pháp tính lãi o Trư ng h p tính theo lãi ñơn: Giá tr tương lai tính theo lãi ñơn hay còn g i là giá tr ñơn ñư c xác ñ nh theo công th c: 100 v1.0
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n Fn = CF0 (1+ i × n) Trong ñó: Fn: Giá tr tương lai t i th i ñi m cu i kỳ th n. CF0: S v n g c (v n ñ u tư ban ñ u). i: Lãi su t/kỳ (kỳ: Tháng, quí, 6 tháng, năm…). n: S kỳ tính lãi hay ghép lãi. o Trư ng h p tính lãi kép: Giá tr tương lai tính theo lãi kép hay còn g i là giá tr kép ñư c xác ñ nh theo công th c: FVn = CF0 × (1 + i)n Trong ñó: FVn: Giá tr kép nh n ñư c cu i kỳ th n. CF0, i, n: như ñã chú thích trên. Trong công th c trên (1+i)n ñư c g i là th a s lãi – bi u th giá tr tương lai c a 1 ñ ng sau n kỳ v i lãi su t m i kỳ là i tính theo phương pháp lãi kép. Giá tr c a nó ph thu c vào lãi su t 1 kỳ (i) và s kỳ tính lãi (n). Có th s d ng ký hi u FVIFi, n ñ bi u th th a s lãi: (1+i)n = F VIFi,n. T ñó, công th c tính giá tr kép trên có th vi t dư i d ng sau: FVn = CF0 × (FVIFi,n) ð thu n ti n cho vi c tính toán khi s d ng m t s phép toán tài chính, ngư i ta ñã l p b ng tính s n, g i là b ng tài chính. Căn c vào b ng tài chính ph l c 01 có th d dàng tìm ñư c giá tr (1 + i)n v i các giá tr tương ng c a i và n. Ví d : M t ngư i g i ti n ti t ki m 100 tri u ñ ng theo kỳ h n g i là 1 năm, v i lãi su t 10%/năm. Sau 5 năm ngư i ñó m i rút ti n g c và lãi. H i sau 5 năm ngư i ñó nh n ñư c s ti n là bao nhiêu? S ti n cu i năm th 5 ngư i ñó có th nh n ñư c là: FV5 = 100 × (1 + 10%)5 = 100 × (FVIF10%,5) = 100 × 1,611 = 161,1 (tri u ñ ng) N u kỳ h n g i ti n là 5 năm v i lãi su t 10%/năm (5 năm tính lãi 1 l n) thì sau 5 năm ngư i ñó ch nh n ñư c s ti n theo cách tính lãi ñơn là: F5 = 100 × (1 + 10% × 5) = 150 (tri u ñ ng) So sánh giá tr kép và giá tr ñơn có chênh l ch là: 161,1 – 150 = 11,1 (tri u ñ ng) 5.2.3. Giá tr tương lai c a m t chu i ti n t Ph n trên ñã tính giá tr tương lai c a m t kho n ti n ñơn l . Trong th c t , hi n tư ng thư ng g p là có nhi u kho n ti n phát sinh liên t c theo nh ng kho ng cách th i gian b ng nhau t o thành m t chu i các kho n ti n. Kho ng cách gi a hai kho n ti n phát sinh li n nhau ñư c tính theo năm, quý, tháng… còn g i là m t kỳ hay m t th i kỳ. v1.0 101
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n Tuỳ theo th i ñi m phát sinh các kho n ti n cu i m i kỳ hay ñ u m i kỳ mà ngư i ta có th phân bi t thành chu i ti n t tr cu i kỳ và chu i ti n t tr ñ u kỳ Ta có sơ ñ v chu i ti n t như sau: • Chu i ti n t tr cu i kỳ 0 1 2 n –1 n CF1 CF2 CF3 …….. CFn Trong ñó: CF1, CF2,… CFn là các kho n ti n phát sinh các th i ñi m cu i kỳ th nh t, th hai,… th n. • Chu i ti n t tr ñ u kỳ 0 1 2 n –1 n CF1 CF2 CF3 …….. CFn Trong ñó: CF1, CF2,… CFn là các kho n ti n phát sinh các th i ñi m ñ u kỳ th nh t, th hai… th n. Tóm l i, Giá tr tương lai c a m t chu i ti n t ñư c xác ñ nh b ng t ng giá tr tương lai c a t t c các kho n ti n trong chu i ti n t ñó. 5.2.3.1. Giá tr tương lai c a m t chu i ti n t không b ng nhau • Trư ng h p các kho n ti n không b ng nhau phát sinh cu i m i kỳ: FV = CF1 (1 + i)n – 1 + CF2 (1 + i)n – 2 + … + CFn n Hay FV = ∑ CFt (1 + i)n −t t =1 Trong ñó: FV: Giá tr tương lai c a chu i ti n t tr cu i kỳ. CFt : Giá tr kho n ti n phát sinh cu i kỳ t. i: Lãi su t /kỳ. n: S kỳ. • Trư ng h p các kho n ti n không b ng nhau phát sinh ñ u m i kỳ: n FV′ = CF1 (1 + i)n + CF2 (1 + i)n –1 + …. + CFn (1 + i) => FV′ = ∑ CFt (1 + i) n −t +1 t =1 n Hay: FV′ = ∑ CFt (1 + i) n −t (1 + i) t =1 Trong ñó: FV′: Giá tr tương lai c a chu i ti n t tr ñ u kỳ. CFt : Kho n ti n phát sinh th i ñi m ñ u kỳ th t. i, n: như ñã nêu trên. 5.2.3.2. Giá tr tương lai c a m t chu i ti n t ñ u • Trư ng h p chu i ti n t ñ u phát sinh cu i m i kỳ: Khi các kho n ti n phát sinh cu i các th i ñi m b ng nhau (CF1 = CF2 = … = CFn = A) thì giá tr tương lai c a chu i ti n t ñư c xác ñ nh như sau: 102 v1.0
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n n FV = ∑ A(1 + i)n −t t −1 Ho c qua m t s bư c bi n ñ i có th vi t công th c dư i d ng: (1 + i)n − 1 FV = A × i Trong ñó: FV: Giá tr tương lai c a chu i ti n t tr cu i kỳ. A: Giá tr kho n ti n ñ ng nh t cu i các kỳ. i: Lãi su t/kỳ. n: S kỳ. (1 + i)n − 1 Bi u th c ñư c g i là th a s lãi c a chu i ti n t ñ u, bi u th giá tr i tương lai c a chu i ti n t ñ u là 1 ñ ng (xu t hi n cu i m i kỳ) sau n kỳ v i lãi su t m i kỳ là i tính theo phương pháp lãi kép và ñư c ký hi u: FVIFAi,n. Do v y, giá tr tương lai c a chu i ti n t ñ u xu t hi n cu i m i kỳ còn có th vi t dư i d ng: FV = A × (FVIFA i,n) • Trư ng h p chu i ti n t ñ u phát sinh ñ u m i kỳ: (CF1= CF2 = … = CFn = A) n FV′ = ∑ A(1 + i) n −t +1 t −1 Ho c qua m t s bư c bi n ñ i có th vi t công th c dư i d ng: (1 + i) n − 1 FV′ = A × × (1 + i) i Hay FV′ = A × (FVIFA i,n) × (1+i) Trong ñó: FV′: Giá tr tương lai c a chu i ti n t ñ u phát sinh ñ u kỳ m i kỳ. A: Giá tr kho n ti n ñ ng nh t phát sinh ñ u các kỳ. i, n: Như ñã nêu trên. Ví d : M t doanh nghi p có nghĩa v ph i thanh toán m t kho n ti n 101.304.000 ñ ng vào th i ñi m sau 5 năm. Doanh nghi p mu n l p m t qu tr n b ng cách hàng năm g i ñ u ñ n s ti n vào ngân hàng v i lãi su t ti n g i 8%/năm (theo phương pháp tính lãi kép). V y doanh nghi p ph i g i vào ngân hàng m i năm bao nhiêu ti n ñ cu i năm th 5 có ñ ti n tr n ? Gi s s ti n g i ñ u ñ n hàng năm b ng A, trong 5 năm (b t ñ u t th i ñi m ngày hôm nay). 2 3 4 5 0 A A A A A v1.0 103
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n Ta có: (1 + 8%)5 − 1 101.304.000 = A × × (1 + 8%) 8% 8% 1 ⇒ A = 101.304.000 × × = 16.000.000 ñ ng (1 + 8%) −1 1 + 8% 5 5.3. Giá tr hi n t i c a ti n 5.3.1. Giá tr hi n t i c a m t kho n ti n • Khái ni m Giá tr hi n t i c a m t kho n ti n (còn g i là hi n giá) là giá tr c a kho n ti n phát sinh trong tương lai ñư c quy v th i ñi m hi n t i (th i ñi m g c) theo 1 t l chi t kh u nh t ñ nh. • Công th c tính Lãi su t ñư c coi là giá tr c a th i gian và r i ro. Vì th , ñ tính ñ i giá tr c a m t kho n ti n trong tương lai v giá tr hi n t i, ngư i ta ph i s d ng m t lãi su t như m t công c ñ chi t kh u giá tr theo th i gian, có th xem xét ví d dư i ñây: M t ngư i hi n t i có 10 tri u ñ ng và cho vay s ñư c tr v i lãi su t 10%/năm và như v y sau 1 năm ngư i ñó có s ti n là 10 × (1 + 10%) = 11 tri u ñ ng. ði u ñó cũng có nghĩa là giá tr hi n t i c a kho n ti n 11 tri u ñ ng là 10 tri u ñ ng. V y, n u sau 1 năm s thu ñư c s ti n là 11 tri u ñ ng thì giá tr hi n t i c a nó s là 11 = 10 tri u ñ ng. T ñó, giá tr hi n t i c a m t kho n ti n phát sinh t i m t 1 + 10% th i ñi m trong tương lai ñư c xác ñ nh b ng công th c t ng quát: 1 PV = CFn × (1 + i)n Trong ñó: V: Giá tr hi n t i c a kho n ti n phát sinh trong tương lai. CFn : Giá tr kho n ti n t i th i ñi m cu i kỳ n trong tương lai. i: Lãi su t chi t kh u hay t l hi n t i hoá. n: S kỳ chi t kh u. 1 ñư c g i là h s chi t kh u hay h s hi n t i hoá, nó bi u th giá tr hi n t i (1 + i)n c a 1 ñ ng phát sinh cu i kỳ th n trong tương lai và ñư c ký hi u là (PVIFi,n) T ñó, công th c tính giá tr hi n t i c a 1 kho n ti n trong tương lai trên có th vi t dư i d ng sau: PV = CFn × (PVIFi,n) Có th s d ng b ng tra tài chính (ph l c 01) ñ xác ñ nh giá tr hi n t i c a 1 ñ ng 1 v i các giá tr tương ng i và n. (1 + i)n • Nh n xét Th c ch t c a cách tính giá tr hi n t i là phép tính ngư c c a cách tính giá tr tương lai. Phương pháp tính như trên ñư c g i là phương pháp hi n t i hoá giá tr hay phương pháp chi t kh u giá tr . 104 v1.0
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n Xem xét công th c tính giá tr hi n t i c a m t kho n ti n nêu trên có th rút ra nh n xét: o Th i ñi m phát sinh kho n ti n càng xa th i ñi m hi n t i thì giá tr hi n t i c a kho n ti n càng nh . o Lãi su t chi t kh u hay t l hi n t i hoá càng l n thì giá tr hi n t i c a kho n ti n càng nh . 5.3.2. Giá tr hi n t i c a m t chu i ti n t không b ng nhau 5.3.2.1. Giá tr hi n t i c a chu i ti n t không b ng nhau phát sinh cu i m i kỳ Gi s có các kho n ti n CF1, CF2,… CFn phát sinh cu i các th i kỳ khác nhau trong tương lai (cu i kỳ th nh t, th hai,… th n), ta có giá tr hi n t i c a các kho n ti n ñư c xác ñ nh b ng công th c sau: CF1 CF2 CFn PV = + + ⋅⋅ ⋅ + 1 + i (1 + i) 2 (1 + i)n n 1 Ho c: PV = ∑ CFt × t=1 (1 + i) t Công th c trên còn có th vi t dư i d ng: n PV = ∑ CFt × (PVIFi ,n ) t =1 Trong ñó: PV: Giá tr hi n t i c a chu i ti n t cu i kỳ; CFt: Giá tr c a kho n ti n phát sinh cu i kỳ th t; i: T l chi t kh u; n: S kỳ. 5.3.2.2. Giá tr hi n t i c a chu i ti n t không b ng nhau phát sinh ñ u m i kỳ. • Trư ng h p các kho n ti n phát sinh ñ u m i kỳ không b ng nhau: CF2 CFn PV ′ = CF1 + + ⋅⋅ ⋅+ (1 + i)1 (1 + i) n−1 n 1 ⇒ PV ′ = ∑ CFt × t=1 (1 + i) t −1 n 1 Hay: PV′ = ∑ CFt × (1 + i) t =1 (1 + i) t Trong ñó: PV′: Giá tr hi n t i c a chu i ti n t ñ u kỳ. CFt: Giá tr c a kho n ti n phát sinh th i ñi m ñ u kỳ th t trong tương lai. i: T l chi t kh u 1 kỳ. n: S kỳ. v1.0 105
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n 5.3.3. Giá tr hi n t i c a m t chu i ti n t ñ u 5.3.3.1. Giá tr hi n t i c a chu i ti n t ñ u phát sinh cu i m i kỳ Khi các kho n ti n phát sinh các th i ñi m cu i m i kỳ trong tương lai ñ u b ng nhau (CF1 = CF2 = … = CFn = A) thì giá tr hi n t i c a các kho n ti n ñó có th xác ñ nh b ng công th c: n n 1 PV = ∑ A × = ∑ A(1 + i) −t t= 1 (1 + t)t t =1 Ho c qua m t s bư c bi n ñ i có th vi t công th c dư i d ng: 1 − (1 + i) −n PV = A × i Trong ñó: PV: Giá tr hi n t i c a chu i ti n t cu i kỳ. A: Giá tr kho n ti n ñ ng nh t phát sinh cu i các kỳ trong tương lai. i, n: Như ñã nêu trên. −n 1 − (1 + i) ñư c g i là h s hi n t i hóa c a chu i ti n t ñ u và ñư c ký hi u i (PVIFAi,n). T ñó, công th c trên có th ñư c vi t dư c d ng: PV = A × (PVIFAi,n) 5.3.3.2. Giá tr hi n t i c a chu i ti n t ñ u phát sinh ñ u m i kỳ Trư ng h p các kho n ti n b ng nhau phát sinh ñ u m i kỳ (CF1 = CF2 = … = CFn = A) thì giá tr hi n t i c a chúng ñư c xác ñ nh theo công th c sau: n n 1 1 PV′ = ∑ A × t −1 ⇒ PV′ = ∑ A × × (1 + i) t −1 (1 + i) t −1 (1 + t)t Ho c qua m t s bư c bi n ñ i có th vi t công th c dư i d ng: 1− (1 + i)− n PV′ = A × × (1 + i) Ho c = A × (PVIFAi,n) × (1+i) i Trong ñó: PV′: Giá tr hi n t i c a chu i ti n t ñ u kỳ. A: Giá tr kho n ti n ñ ng nh t phát sinh ñ u các th i kỳ trong tương lai. 5.3.4. Giá tr hi n t i c a dòng ti n ñ u vĩnh c u ðây là trư ng h p dòng ti n ñ u phát sinh kéo dài không gi i h n hay còn g i là dòng ti n ñ u vĩnh c u. ð xác ñ nh giá tr hi n t i c a dòng ti n ñ u vĩnh c u có th d a vào cách xác ñ nh giá tr hi n t i dòng ti n ñ u thông thư ng ñã nêu ph n trên. Giá tr hi n t i c a dòng ti n ñ u thông thư ng ñư c xác ñ nh: A A A A A PVA n = + + + ... + n −1 + (1 + i) (1 + i) (1 + i) 1 2 3 (1 + i) (1 + i)n 106 v1.0
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n Có th bi n ñ i phương trình này b ng cách nhân 2 v c a phương trình trên v i (1+i) s ñư c 1 phương trình m i, sau ñó l y 2 v c a phương trình m i tr ñi 2 v c a phương trình cũ và ti p t c th c hi n m t vài phép bi n ñ i ñ i s s có: 1 1 PVA n = A × − n i i(1 + i) Giá tr hi n t i c a dòng ti n ñ u vĩnh c u là giá tr hi n t i c a dòng ti n ñ u khi n 1 ti n ñ n vô h n. Khi n → ∞ thì → 0 . Do v y, giá tr hi n t i c a dòng ti n i(1 + i)n A vĩnh c u s là: PVA n = i Trong th c t , ñ xem xét và ñưa ra quy t ñ nh ñ u tư ngư i ta thư ng hay s d ng khái ni m giá tr hi n t i c a ti n hơn là giá tr tương lai. Vi c xem xét giá tr hi n t i c a ti n có ý nghĩa r t l n trong kinh t . Trư c h t, v i phương pháp xác ñ nh giá tr hi n t i cho phép xem xét các v n ñ tài chính c a doanh nghi p dư i m t góc ñ m i có tính ñ n y u t th i gian và s r i ro ñ t ñó ñưa ra các quy t ñ nh kinh doanh ñúng ñ n hơn. S am hi u các v n ñ v giá tr hi n t i c a ti n khi so n th o m t quy t d nh là m t y u t c n thi t ñ hi u th u ñáo v n ñ ñ u tư và v n ñ tài tr v n. 5.4. M ts ng d ng lý thuy t giá tr theo th i gian c a ti n 5.4.1. Xác ñ nh lãi su t Ph n trên ñã nêu các công th c xác ñ nh giá tr tương lai và giá tr hi n t i c a ti n. V nguyên lý, có th th y r ng trong các công th c ñã nêu ph n trên ñ u có 4 y u t c u thành; do v y khi ñã bi t 3 y u t thì có th xác ñ nh ñư c y u t th 4. Trong trư ng h p ñã bi t giá tr tương lai, giá tr v n g c và kỳ h n tính lãi ho c ñã bi t giá tr hi n t i, giá tr các kho n ti n phát sinh trong tương lai và kỳ tính lãi thì d a vào công th c thích h p tình giá tr tương lai ho c tính giá tr hi n t i c a ti n; t ñó xác ñ nh ñư c y u t lãi su t. Ví d 1: Có m t kho n ñ u tư cho th y, n u nhà ñ u tư b ra 1.000.000 ñ ng thì sau 8 năm có th thu ñư c kho n ti n là 3.000.000 ñ ng. V y, t su t sinh l i c a kho n ñ u tư này là bao nhiêu? T công th c FVn = PV × (1+i)n suy ra: FV (1 + i)n = n CF0 FVn ⇒i=n −1 CF0 Như v y, có th tìm ñư c t su t sinh l i c a kho n ñ u tư là: 3.000.000 i=8 − 1 = 8 3 − 1 = 14,72% 1.000.000 v1.0 107
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n Ho c có th tìm lãi su t b ng cách s d ng b ng tra tài chính: FVn FVn = CF0 × (FVIFi,n ) ⇒ FVIFi,n = CF0 ðã bi t n s d ng b ng tra tài chính (ph l c 01) có th tìm ñư c i: V i thí d trên: FV3 = 3.000.000 = 1.000.000 × (F VIFi,8) ⇒ (FVIFi,8) =3.000.000/1.000.000 = 3 S d ng B ng tra giá tr tương lai suy ra lãi su t i n m gi a 14% và 15% và s tìm ñư c i = 14,72%. Ví d 2: M t ngân hàng thương m i cho công ty vay ngo i t v i s ti n 277.500 USD theo phương th c tr d n ñ u trong 3 năm, cu i m i năm công ty ph i thanh toán cho ngân hàng m t kho n c v n g c và lãi là 100.000 U SD. V y, công ty vay kho n v n này ph i tr lãi cho ngân hàng v i lãi su t (%/năm) là bao nhiêu? T công th c Giá tr hi n t i c a chu i ti n t ñ u: PV = A × (PVIFAi,n). Suy ra: PV T ñó, PVIFAi,n = v i n ñã xác ñ nh có th tìm ñư c lãi su t i. A V i ví d trên: 277.500 = 100.000 × (PVIFAi,n) V y, (PVIFAi,3) = 277.500/100.00 = 2,775 S d ng b ng giá tr hi n t i c a chu i ti n t ñ u s tìm ñư c i = 4%. 5.4.2. Xác ñ nh kỳ h n Trong trư ng h p ñã bi t giá tr tương lai, giá tr v n g c và lãi su t ho c ñã bi t giá tr hi n t i, giá tr các kho n ti n phát sinh trong tương lai và lãi su t thì d a vào công th c thích h p tình giá tr tương lai ho c tính giá tr hi n t i c a ti n t ñó xác ñ nh ñư c y u t kỳ h n. Ví d : M t ngư i có 1 tri u ñ ng g i ti n ti t ki m v i lãi su t 10%/năm theo phương th c tính lãi kép và m i năm tính lãi 1 l n vào cu i năm. V y, sau kho ng th i gian bao lâu ñ ngư i ñó có th nh n ñư c s ti n c g c l n lãi là 5 tri u ñ ng. S d ng công th c FVn = CF0 (1+i)n, ta có: FV5 = 5tri u = 1tri u (1+ 10%)n hay: 5tri u = 1tri u (FVIF 10%,n) ⇒ (FVIF 10%,n) = 5tri u/1tri u = 5 Dùng b ng giá tr tương lai có th tìm ra n kho ng 17 năm. V i thí d này còn có th s d ng phương pháp sau ñ tìm ra n: 1 × (1+ 10%)n = 5tri u ñ ng ⇒ (1+ 10%)n = 5/1 = 5 1,1n = 5 ⇒ n × ln(1,1) = ln(5) ln(5) 1, 6094 ⇒n= = = 16,89 năm ln(1,1) 0, 0985 108 v1.0
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n 5.4.3. Xác ñ nh kho n ti n ph i thanh toán trong h p ñ ng tín d ng tr d nñ u hay mua hàng tr góp Ví d : M t doanh nghi p vay ngân hàng thương m i m t kho n ti n 4.506 tri u ñ ng v i m c lãi su t là 12%/năm và th i h n là 5 năm theo phương th c tín d ng tr d n ñ u. Như v y, theo h p ñ ng này, doanh nghi p ph i tr d n m i năm m t l n, m t s ti n b ng nhau (g m ti n g c và lãi) trong th i h n 5 năm, th i ñi m tr b t ñ u sau 1 năm k t ngày vay v n. V y, s ti n m i năm ph i tr là bao nhiêu ñ l n tr cu i cùng cũng là h t n ? Áp d ng công th c tính giá tr hi n t i c a chu i ti n t ñ u cu i kỳ: 1 − (1 + i)− n PV PV = A × hay PV = A(PVIFAi,n) ⇒ A= i PVIFA i,n V i thí d trên : PV 4.560 A = = = 1.250 tri u ñ ng PVIFA12% ,5 3,6048 Ngoài m t s ng d ng ñã nêu trên lý thuy t giá tr theo th i gian c a ti n mà trong ñó ñ c bi t là lý thuy t giá tr hi n t i c a ti n ñư c s d ng r ng rãi trong vi c ñánh giá l a ch n d án ñ u tư, ư c ñ nh giá trái phi u, giá c phi u và các nghi p v tài chính khác c a doanh nghi p. 5.4.4. Các ng d ng khác Ngoài m t s ng d ng ñã nêu trên, lý thuy t giá tr theo th i gian c a ti n ñư c v n d ng r ng rãi trong các nghi p v tài chính c a doanh nghi p cũng như các ho t ñ ng ñ u tư c a doanh nghi p cũng như c a các nhà ñ u tư cá nhân, như v n d ng trong ví c ñánh giá hi u qu ñ u tư, ư c ñ nh giá ch ng khoán… v1.0 109
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n TÓM LƯ C CU I BÀI • Giá tr theo th i gian c a ti n: giá tr c a ti n luôn thay ñ i nh ng th i kỳ khác nhau, m t ñ ng ti n hi n t i s có giá tr khác v i m t ñ ng ti n tương lai. • Lãi ñơn, lãi kép và giá tr tương lai c a ti n: lãi ñơn là lãi ch tính trên s ti n g c, còn còn lãi kép là lãi tính trên c g c l n lãi. Lãi su t danh nghĩa là lãi su t ñư c công b theo kỳ tr lãi và lãi su t th c (lãi su t th c hư ng): là lãi su t sau khi ñã tính ñi u ch nh lãi su t danh nghĩa theo s l n ghép lãi hay tính lãi/tr lãi trong năm. • Giá tr tương lai c a ti n: giá tr tương lai c a m t kho n ti n, giá tr tương lai c a chu i ti n t ñ u và không ñ u. • Giá tr hi n t i c a ti n: giá tr hi n t i c a m t kho n ti n trong tương lai, giá tr hi n t i c a chu i ti n t ñ u và không ñ u trong tương lai. • M t s ng d ng lý thuy t giá tr theo th i gian c a ti n: xác ñ nh quy ñ i lãi su t, kho n ti n, dòng ti n t v cùng m t chu n làm cơ s so sánh. 110 v1.0
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n CÂU H I ÔN T P 1. T i sao 1 ñ ng ti n hi n t i có giá tr hơn 1 ñ ng ti n m t th i ñi m trong tương lai? 2. Trình bày s gi ng nhau và khác nhau gi a phương pháp tính lãi ñơn và phương pháp tính lãi kép? 3. Giá tr hi n t i c a m t kho n ti n nh n ñư c m t th i ñi m trong tương lai ch u s chi ph i c a nh ng y u t nào? 4. Th nào là lãi su t chi t kh u hay t su t hi n t i hóa? Vi c l a ch n và s d ng lãi su t chi t kh u không h p lý d n ñ n h u qu gì? 5. ði m khác bi t gi a H p ñ ng tín d ng tr d n ñ u và h p ñ ng tín d ng thông thư ng? Vi c s d ng h p ñ ng tín d ng này ñưa l i l i ích gì cho doanh nghi p? BÀI T P Bài t p 1 Ông Thái Hà mu n ñ dành ti n cho con ñi h c ñ i h c. N gay t lúc con m i sinh, ông d ñ nh s mua b o hi m nhân th c a công ty b o hi m PRUDENTIAL v i m c ñóng phí ñ u ñ n ñ u m i năm là 7 tri u, lãi su t n ñ nh m c 8%/ năm. H i khi con ông tròn 18 tu i, h p ñ ng b o hi m k t thúc thì s ti n ông Thái Hà s ñư c thanh toán là bao nhiêu? Bài t p 2 M t doanh nghi p c n mua m t máy hàn ñi n. Có 3 nhà cung c p ñ n chào hàng và ñưa ra các m c giá và phương th c thanh toán khác nhau: • Nhà cung c p th nh t ñòi giá 150 tri u ñ ng, chi phí v n chuy n b c x p t n nơi là 10 tri u ñ ng và ph i thanh toán ngay. • Nhà cung c p th 2 ñòi giá 170 tri u ñ ng và ch u trách nhi m v n chuy n t n nơi theo yêu c u c a ngư i mua, nhưng ch yêu c u thanh toán ngay 50%, s còn l i cho ch u m t năm m i ph i thanh toán. • Nhà cung c p th 3 ñưa giá chào hàng là 160 tri u ñ ng và ngư i mua ph i t v n chuy n và yêu c u thanh toán ngay 20%, sau năm th nh t thanh toán thêm 30%, sau năm th hai thanh toán ph n còn l i. Doanh nghi p d tính n u t v n chuy n thì chi phí là 15 tri u ñ ng. Hãy xác ñ nh xem ngư i mua nên ch p nh n l i chào hàng c a nhà cung c p nào thì có l i nh t? Bi t r ng: lãi su t ngân hàng n ñ nh m c 9%/năm. Bài t p 3 Công ty c ph n ð i ð ng mua m t thi t b s n xu t c a công ty Kh i Hoàn. M c giá mà công ty Kh i Hoàn ñưa ra là 1.200 tri u ñ ng và yêu c u ph i thanh toán ngay. Do ñang khó khăn v v n, công ty c ph n ð i ðông ch p nh n m c giá trên nhưng ñ xu t thương lư ng v th i h n và ñi u ki n thanh toán: • Tr ti n ngay 30% khi nh n ñư c thi t b theo m c giá trên. • S ti n còn l i s thanh toán tr d n ñ u bao g m c s n g c và ti n lãi trong th i h n 5 năm: hàng năm tr 1 l n vào th i ñi m cu i m i năm và ph i ch u lãi 12%/năm c a s ti n còn n . v1.0 111
- Bài 5: G iá tr theo th i gian c a ti n Yêu c u: Hãy xác ñ nh s ti n công ty ð i ð ng ph i tr ñ u ñ n cu i m i năm ñ l n thanh toán cu i cùng cũng là h t n ? Bài t p 4 Công ty Châu Giang c n mua m t dây chuy n s n xu t. Có 2 phương th c thanh toán ñư c ñưa ra như sau: • N u thanh toán ngay toàn b ti n hàng thì ph i tr 3.000 tri u ñ ng. • N u thanh toán theo phương th c tr góp thì ph i tr ngay 200 tri u ñ ng, s còn l i ñư c tr d n ñ u trong 3 năm, cu i m i năm tr s ti n là 1.166 tri u. N u công ty ñ ng ý thanh toán theo phương th c tr góp thì ph i ch u lãi su t là bao nhiêu m t năm? Bài t p 5 Cách ñây 1 năm khi Công ty c ph n ð i An phát hành trái phi u, lo i trái phi u này có ñ c trưng: • M nh giá: 100.000ñ ng • Lãi su t: 10%/năm • Kỳ tr lãi: 12 tháng/1 l n tr vào cu i tháng th 12 • Th i h n: 5 năm Công ty ñã tr lãi cho ngư i n m gi 1 l n. Hi n trái phi u này ñang ñư c lưu hành và giao d ch trên th trư ng. Lãi su t th trư ng hi n t i m c 12%/năm. M t nhà ñ u tư ñ ng d ñ nh mua lo i trái phi u này. V y, có th mua trái phi u này m c giá bao nhiêu? Bi t r ng: Khi trái phi u ñáo h n, công ty hoàn tr v n g c cho nhà ñ u tư b ng m nh giá. 112 v1.0
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp
109 p | 1138 | 435
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Chương 2 - ĐH Thương Mại
28 p | 434 | 78
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Chương 6 - ĐH Thương Mại
37 p | 379 | 68
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Chương 7 - ĐH Thương Mại
38 p | 434 | 65
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Chương 11 - ĐH Thương Mại
17 p | 272 | 62
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Chương 8 - ĐH Thương Mại
30 p | 259 | 55
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Chương 10 - ĐH Thương Mại
14 p | 296 | 54
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Chương 4 - ĐH Thương Mại
77 p | 268 | 50
-
Tập bài giảng Tài chính doanh nghiệp
211 p | 59 | 19
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp 1: Chương 1 - PGS.TS Trần Thị Thái Hà
40 p | 116 | 15
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Chương 1, 2 - ThS. Nguyễn Văn Minh
33 p | 159 | 14
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Chương 1 - Học viện Tài chính
35 p | 86 | 11
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp - Bài 7: Phân tích tài chính doanh nghiệp (TS. Nguyễn Thanh Huyền)
63 p | 86 | 10
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Chương 1 - ĐH Kinh Tế (ĐHQG Hà Nội)
27 p | 33 | 10
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp – Bài 1: Tổng quan về tài chính doanh nghiệp (TS. Nguyễn Thanh Huyền)
44 p | 63 | 8
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp (Corporate finance) - Trường ĐH Thương Mại
49 p | 40 | 8
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp – Bài 3: Đầu tư tài chính của doanh nghiệp (TS. Nguyễn Thanh Huyền)
37 p | 143 | 6
-
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp 1: Bài 1 -Lê Quốc Anh
41 p | 78 | 5
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn