intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Bài 6 - Tổ hợp GD TOPICA

Chia sẻ: Cảnh Đặng Xuân | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:34

Thêm vào BST
Báo xấu
84
lượt xem 20
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài 6 Đầu tư dài hạn của doanh nghiệp, bài học này sẽ giúp người học trang bị những kiến thức cơ bản về tài chính trong việc xem xét đầu tư tài dài hạn của doanh nghiệp, nắm được phương pháp kỹ năng chủ yếu và đánh giá lựa chọn dự án đầu tư trên góc độ tài chính.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Bài 6 - Tổ hợp GD TOPICA

  1. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p BÀI 6: ð U TƯ DÀI H N C A DOANH NGHI P M c tiêu Hư ng d n h c • Trang b nh ng ki n th c cơ b n v tài • ð h c t t bài này, h c viên c n t p có t m chính trong vi c xem xét ñ u tư dài nhìn dài h n, th y ñư c m i quan h g a ñ u h n c a doanh nghi p. tư dài h n và s tăng trư ng cũng như vi c • N m ñư c phương pháp, k năng ch th c hi n các m c tiêu c a doanh nghi p. y u và ñánh giá l a ch n d án ñ u tư • Bi t v n d ng lý thuy t giá tr theo th i gian c a ti n vào vi c xem xét hi u qu tài chính trên góc ñ tài chính. c a ñ u tư ñ i v i doanh nghi p. • C n n m v ng n i dung kinh t c a các phương pháp ñánh giá, l a ch n d án ñ u N i dung tư trên góc ñ tài chính. • Liên h v i th c t ñ hi u rõ hơn cách th c • T ng quan v ñ u tư dài h n c a v n d ng lý thuy t giá tr theo th i gian c a doanh nghi p. ti n vào vi c gi i quy t các v n ñ tài chính • Xác ñ nh dòng ti n c a d án ñ u tư. ñ t ra trong ho t ñ ng c a doanh nghi p và trong th c t cu c s ng. • Xác phương pháp ch y u ñánh giá và • K t h p ñ c các tài li u tham kh o: l a ch n d án ñ u tư. o Chương 5, Giáo trình Tài chính doanh • M t s trư ng h p ñ c bi t trong ñánh nghi p – H c viên Tài chính, ch biên giá và l a ch n d án ñ u tư. PGS. TS N guy n ðình Kiêm & TS B ch ð c Hi n, NXB Tài chính 2008. o Chương 9 & 10&11, Tài chính doanh Th i lư ng h c nghi p hi n ñ i, ch biên TS Tr n N g c Thơ, NXB Th ng kê, năm 2007. • 8 ti t v1.0 113
  2. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p TÌNH HU NG D N NH P Quy t ñ nh ñ u tư dài h n c a doanh nghi p ð u tư dài h n là m t quy t ñ nh tài chính chi n lư c – m t trong nh ng v n ñ s ng còn cũng như quy t ñ nh ñ n tương lai c a doanh nghi p. ð ñi ñ n quy t ñ nh ñ u tư l n như m r ng quy mô kinh doanh hay ch t o ra s n ph m m i... ñòi h i doanh nghi p ph i cân nh c nhi u y u t . M t quy t ñ nh như v y là k t qu t ng hòa các ý ki n c a các chuyên gia trong nh ng lĩnh v c khác nhau, như ý ki n c a các chuyên gia v thi t b , công ngh , chuyên gia v lao ñ ng – ti n lương, chuyên gia v maketing, chuyên gia v môi trư ng... và chuyên gia tài chính. Trên góc ñ tài chính, ñ u tư là b ti n ra ngày hôm nay ñ hy v ng trong tương lai có ñư c dòng ti n thu nh p nhi u hơn. Hy v ng tương lai là cái chưa ch c ch n, b p bênh. Do v y, ñ u tư là ñ i m t v i nh ng thách th c và r i ro. Trong quy t ñ nh ñ u tư, gánh n ng ñ t trên vai nhà qu n tr tài chính doanh nghi p là ph i tr l i các câu h i dư i ñây: Câu h i 1. Li u các l i ích hay các dòng ti n d ki n trong tương lai v i nh ng r i ro ñã tiên có ñ l n ñ bù ñ p nh ng chi phí b ra ngày hôm nay hay không? 2. Li u các d án ñ u tư ñã ñư c tri n khai v i chi phí th p nh t nh m ñ t ñư c nh ng m c tiêu ñã ñ ra có kh thi hay không? 3. Dòng ti n thu n thu ñư c do ñ u tư ñưa l i trong tương lai có tương x ng v i s ñánh ñ i hy sinh m o hi m và ch p nh n r i ro hay không? Vi c ñ u tư như v y có làm gia tăng giá tr công ty, ñưa l i l i ích cho c ñông hay không? ð tìm ra l i gi i ñó, các nhà qu n tr tài chính doanh nghi p ph i s d ng các thư c ño, các phương pháp nh t ñ nh. N i dung ch y u c a bài này giúp cho b n hi u ñư c nh ng ñi u ñó, trên cơ s như v y có th v n d ng vào vi c ñánh giá m t d án ñ u tư v m t tài chính. 114 v1.0
  3. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p 6.1. T ng quan v ñ u tư dài h n c a doanh nghi p 6.1.1. Khái ni m và phân lo i ñ u tư dài h n 6.1.1.1. Khái ni m ñ u tư dài h n • Khái ni m ð u tư dài h n là m t trong nh ng nhân t ch y u quy t ñ nh ñ n s phát tri n c a m t doanh nghi p cũng như c a n n kinh t qu c dân. ð u tư là vi c s d ng các ngu n l c hi n t i nh m bi n các l i ích d ki n thành hi n th c trong tương lai. Trên góc ñ c a doanh nghi p kinh doanh, có th th y r ng m t trong nh ng m c tiêu hàng ñ u c a doanh nghi p là thu ñư c l i nhu n. ð th c hi n m c tiêu này ñòi h i doanh nghi p ph i có m t lư ng v n nh t ñ nh và v i s v n ñó doanh nghi p th c hi n các ho t ñ ng mua s m máy móc thi t b , xây d ng nhà xư ng, mua b ng phát minh sáng ch , ñào t o công nhân, hình thành m t lư ng tài s n lưu ñ ng thư ng xuyên c n thi t. Trong quá trình phát tri n, doanh nghi p có th ti p t c b sung v n ñ tăng thêm tài s n kinh doanh tương ng v i s tăng trư ng c a qui mô kinh doanh. Các ho t ñ ng c a quá trình trên chính là quá trình ñ u tư dài h n c a m t doanh nghi p. Ngoài ho t ñ ng ñ u tư có tính ch t ñi n hình như trên, doanh nghi p còn có th th c hi n các ho t ñ ng như b v n mua c phi u, trái phi u c a các ch th khác nh m thu l i nhu n trong m t th i gian dài. Các c phi u, trái phi u doanh nghi p b v n ra mua hình thành nên m t lo i tài s n c a doanh nghi p ñư c g i là tài s n tài chính dài h n. V y, trên góc ñ tài chính, ñ u tư dài h n là quá trình ho t ñ ng s d ng v n ñ hình thành nên nh ng tài s n c n thi t nh m ph c v cho m c ñích thu l i nhu n trong dài h n tương lai. ð u tư dài h n c a m t doanh nghi p không ph i ch là ñ u tư vào TSCð mà nó còn bao hàm c vi c ñ u tư cho nhu c u tương ñ i n ñ nh v v n lưu ñ ng thư ng xuyên c n thi t tương ng v i m t quy mô kinh doanh nh t ñ nh c a doanh nghi p, ñ u tư có tính ch t dài h n vào các ho t ñ ng khác ñ thu l i nhu n. • ð c ñi m ð u tư dài h n c a doanh nghi p có ñ c ñi m là ph i ng ra m t lư ng v n ti n t ban ñ u tương ñ i l n và ñư c s d ng có tính ch t dài h n trong tương lai, do ñó ñ u tư dài h n luôn g n li n v i r i ro. Các quy t ñ nh ñ u tư c a doanh nghi p m c dù ñ u d a trên cơ s d tính v thu nh p trong tương lai do ñ u tư ñưa l i, tuy nhiên kh năng nh n ñư c thu nh p trong tương lai thư ng không ch c ch n nên r i ro trong ñ u tư là r t l n. Th i gian ñ u tư càng dài thì r i ro ñ u tư càng cao và ngư c l i. 6.1.1.2. Phân lo i ñ u tư dài h n c a doanh nghi p Có th phân lo i ñ u tư c a doanh nghi p theo các cách sau: • Theo cơ c u v n ñ u tư: Căn c vào cơ c u v n ñ u tư c a doanh nghi p có th chia ñ u tư c a doanh nghi p thành các lo i: v1.0 115
  4. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p o ð u tư xây d ng cơ b n: ðây là kho n ñ u tư nh m t o ra TSCð c a doanh nghi p và thông thư ng doanh nghi p ph i s d ng m t kho n v n l n ñ th c hi n ñ u tư v TSCð thông qua vi c xây d ng và mua s m. Trong ñ u tư XDCB l i có th th c hi n phân lo i chi ti t d a theo nh ng tiêu th c nh t ñ nh: Theo tính ch t công tác có th phân chia ñ u tư XDCB c a doanh nghi p thành: ñ u tư cho công tác xây l p; ñ u tư cho máy móc thi t b , ñ u tư XDCB khác. ð u tư cho xây l p, bao g m ñ u tư cho vi c l p ráp các k t c u ki n trúc, l p ñ t máy móc, thi t b s n xu t trên n n b c ñ nh. ð u tư cho thi t b : là ñ u tư v mua s m máy móc, thi t b c n thi t c a doanh nghi p bao g m chi phí mua thi t b theo giá mua, chi phí v n chuy n, b o qu n thi t b . ð u tư xây d ng cơ b n khác: bao g m ñ u tư cho vi c kh o sát, thi t k xây d ng, chi phí dùng ñ t xây d ng, ñ n bù ñ t ñai, hoa màu, tài s n, chi phí di chuy n nhà c a trên ñ t ñai xây d ng, cũng như chi phí mua b n quy n phát minh sáng ch , chi phí công ngh , mua nhãn hi u hàng hóa v.v… Theo hình thái v t ch t c a k t qu ñ u tư cũng có th chia ñ u tư xây d ng cơ b n c a doanh nghi p thành hai lo i như sau: ð u tư tài s n c ñ nh h u hình (có hình thái v t ch t), bao g m toàn b vi c xây d ng, mua s m các tài s n như nhà xư ng, máy móc thi t b … Vi c ñ u tư các lo i tài s n này c n ph i ñư c xem xét g n li n ch t ch v i s phát tri n c a ti n b k thu t. ð u tư tài s n c ñ nh vô hình như ñ u tư mua b ng sáng ch , b n quy n, quy trình công ngh s n xu t m i… o ð u tư v v n lưu ñ ng thư ng xuyên c n thi t: Là kho n ñ u tư ñ hình thành nên tài s n lưu ñ ng t i thi u thư ng xuyên c n thi t (nguyên li u, v t li u, nhiên li u) ñ m b o cho quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p ti n hành ho t ñ ng bình thư ng. Tuỳ thu c vào mô hình t ch c ngu n v n mà có th ñ u tư m t ph n ho c toàn b tài s n lưu ñ ng thư ng xuyên c n thi t tương ng v i m t quy mô kinh doanh nh t ñ nh. o ð u tư góp v n liên doanh dài h n và ñ u tư vào tài s n tài chính: ðây là các kho n ñ u tư ra bên ngoài doanh nghi p. Trong ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p có nhi u hình th c liên doanh liên k t. Trong ñó có hình th c liên doanh dài h n, các doanh nghi p tham gia góp v n s n xu t kinh doanh trong th i gian tương ñ i dài, ch u trách nhi m chung và phân chia l i nhu n theo t l tương ng v i ph n ñóng góp. Liên doanh này có th th c hi n trong khuôn kh m t doanh nghi p ñã có s n, các t ch c, doanh nghi p khác góp v n vào liên doanh v i doanh nghi p ñó ho c cũng có th th c hi n liên doanh b ng cách cùng góp v n ñ l p nên m t ñơn v kinh t m i. N goài vi c tham gia liên doanh trong ñi u ki n n n kinh t hàng hóa nhi u thành ph n, các doanh nghi p có th tham gia ñ u tư v n dài h n vào các doanh nghi p, các t ch c kinh t khác dư i các hình th c mua c ph n, mua trái phi u dài h n c a doanh nghi p khác phát hành… Doanh nghi p s nh n ñư c kho n thu nh p t các c phi u, trái phi u ñã mua. 116 v1.0
  5. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p Như v y, các c phi u, trái phi u và các lo i ch ng khoán dài h n khác mà doanh nghi p ñã mua v i ý ñ nh n m gi trong m t th i gian tương ñ i dài (trên 1 năm), là m t lo i tài s n c a doanh nghi p và ñư c g i là tài s n tài chính c a doanh nghi p. Vi c phân lo i ñ u tư theo cơ c u v n giúp cho doanh nghi p có th xem xét tính ch t h p lý c a các kho n ñ u tư trong t ng th ñ u tư c a doanh nghi p ñ ñ m b o xây d ng ñư c cơ c u v n ñ u tư thích ng v i ñi u ki n c th c a t ng doanh nghi p nh m ñ t hi u qu ñ u tư cao. • Theo m c tiêu ñ u tư: Căn c vào m c tiêu ñ u tư c th c a doanh nghi p có th chia ñ u tư c a doanh nghi p thành các lo i sau: o ð u tư thành l p doanh nghi p: bao g m các kho n ñ u tư ban ñ u ñ thành l p doanh nghi p. o ð u tư m r ng quy mô kinh doanh: Là toàn b các kho n ñ u tư nh m m r ng thêm các phân xư ng m i hay các ñơn v tr c thu c. o ð u tư ch t o s n ph m m i: Là kho n ñ u tư cho nghiên c u và phát tri n s n ph m, t o ñi u ki n phát tri n lâu dài cho doanh nghi p. o ð u tư thay th , hi n ñ i hóa máy móc: Là kho n ñ u tư thay th ho c ñ i m i các trang thi t b cho phù h p v i ti n b khoa h c k thu t, nh m duy trì ho c tăng kh năng s n xu t s n ph m c a doanh nghi p. o ð u tư ra bên ngoài: Là s ñ u tư góp v n th c hi n liên doanh dài h n v i các doanh nghi p, t ch c kinh t khác, ñ u tư v tài s n tài chính khác… Vi c phân lo i này giúp cho doanh nghi p có th ki m soát ñư c tình hình th c hi n ñ u tư theo nh ng m c tiêu nh t ñ nh mà doanh nghi p ñ t ra trong m t th i kỳ và có th t p trung v n và bi n pháp thích ng ñ ñ t ñư c m c tiêu ñ u tư ñã ñ ra. Ngoài các cách phân lo i trên, căn c vào ph m vi ñ u tư ngư i ta có th phân chia ñ u tư c a doanh nghi p thành ñ u tư vào bên trong doanh nghi p và ñ u tư ra bên ngoài doanh nghi p. Căn c vào quy mô ñ u tư có th phân chia thành d án ñ u tư có quy mô l n, d án ñ u tư có quy mô v a và nh . 6.1.2. Ý nghĩa c a quy t ñ nh ñ u tư dài h n và các y u t ch y u nh hư ng ñ n quy t ñ nh ñ u tư dài h n 6.1.2.1. Ý nghĩa c a quy t ñ nh ñ u tư dài h n Quy t ñ nh ñ u tư dài h n là quy t ñ nh có tính chi n lư c c a m t doanh nghi p. Nó quy t ñ nh ñ n tương lai c a m t doanh nghi p, b i l : • Quy t ñ nh ñ u tư dài h n là quy t ñ nh ch y u t o ra giá tr m i cho doanh nghi p, là cơ s gia tăng giá tr c a doanh nghi p và ngư c l i. • M i quy t ñ nh ñ u tư ñ u nh hư ng r t l n ñ n ho t ñ ng c a doanh nghi p trong m t th i gian dài, ph n l n các quy t ñ nh ñ u tư chi ph i ñ n quy mô kinh doanh, trình ñ trang b k thu t, công ngh c a doanh nghi p, t ñó nh hư ng ñ n năng l c c nh tranh, năng l c s n xu t, tiêu th s n ph m trong tương lai c a m t doanh nghi p. v1.0 117
  6. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p • Quy t ñ nh ñ u tư tác ñ ng ñ n t su t sinh l i và r i ro c a doanh nghi p trong tương lai: Quy t ñ nh này nh hư ng quy t ñ nh ñ n cơ c u tài s n và t ñó nh hư ng t i cơ c u chi phí và r i ro kinh doanh c a doanh nghi p. • V m t tài chính, quy t ñ nh ñ u tư dài h n là quy t ñ nh tài chính dài h n. Thông thư ng, ñ th c hi n các quy t ñ nh ñ u tư ñòi h i ph i s d ng m t lư ng v n l n. Vì th hi u qu s d ng v n kinh doanh trong tương lai c a doanh nghi p ph thu c r t l n vào quy t ñ nh ñ u tư ngày hôm nay. • Sai l m trong quy t ñ nh ñ u tư dài h n là sai l m khó ho c không s a ch a ñư c và thư ng gây ra s t n th t l n cho doanh nghi p. 6.1.2.2. Các y u t ch y u nh hư ng ñ n quy t ñ nh ñ u tư dài h n S thành b i c a doanh nghi p trong tương lai tùy thu c r t l n vào các quy t ñ nh ñ u tư ngày hôm nay. Chính vì th , ñ ñi ñ n quy t ñ nh ñ u tư ñòi h i doanh nghi p ph i cân nh c k lư ng nhi u v n ñ , xem xét nhi u y u t . Có nhi u y u t tác ñ ng ñ n vi c ñ u tư c a doanh nghi p. Trong ñó có nh ng y u t tác ñ ng có tính ch t quy t ñ nh, g m các y u t ch y u sau ñây: • Chính sách kinh t – tài chính c a Nhà nư c trong vi c phát tri n n n kinh t và ñ i v i doanh nghi p: Nhà nư c là ngư i hư ng d n, ki m soát và ñi u ti t ho t ñ ng c a các doanh nghi p trong các thành ph n kinh t . Thông qua chính sách kinh t , pháp lu t kinh t và các bi n pháp kinh t … Nhà nư c t o môi trư ng và hành lang cho các doanh nghi p phát tri n s n xu t kinh doanh và hư ng d n ho t ñ ng kinh t c a các doanh nghi p ñi theo qu ñ o c a k ho ch vĩ mô. Chính sách kinh t c a Nhà nư c ñ i v i các doanh nghi p có ý nghĩa r t quan tr ng trong ñ nh hư ng ñ u tư phát tri n kinh doanh. V i các ñòn b y kinh t , Nhà nư c khuy n khích các doanh nghi p ñ u tư, kinh doanh vào nh ng ngành ngh , lĩnh v c có l i cho qu c k dân sinh. B i th ñ ñi ñ n quy t ñ nh ñ u tư, trư c tiên các doanh nghi p c n ph i xem xét ñ n chính sách kinh t c a Nhà nư c như chính sách khuy n khích ñ u tư, chính sách thu … • Th trư ng và s c nh tranh: Trong s n xu t hàng hoá, th trư ng tiêu th s n ph m là m t căn c h t s c quan tr ng ñ doanh nghi p quy t ñ nh ñ u tư. V n ñ ñ t ra cho doanh nghi p là ph i ñ u tư ñ s n xu t ra nh ng lo i s n ph m mà ngư i tiêu dùng c n, t c là ph i căn c vào nhu c u s n ph m trên th trư ng hi n t i và tương lai ñ xem xét v n ñ ñ u tư. Vi c phân tích th trư ng xác ñ nh m c c u v s n ph m ñ quy t ñ nh ñ u tư ñòi h i ph i ñư c xem xét h t s c khoa h c và b ng c s nh y c m trong kinh doanh ñ ñi ñ n quy t ñ nh ñ u tư. Trong ñ u tư, khi xem xét th trư ng thì không th b qua y u t c nh tranh. Y u t này ñòi h i doanh nghi p trong ñ u tư ph i căn c vào tình hình hi n t i c a doanh nghi p, tình hình c nh tranh gi a các doanh nghi p trên th trư ng và d ñoán tình hình trong tương lai ñ l a ch n phương th c ñ u tư thích h p, t o ra l i th riêng c a doanh nghi p trên th trư ng. 118 v1.0
  7. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p • Lãi su t và thu trong kinh doanh: ðây là y u t nh hư ng t i chi phí ñ u tư c a doanh nghi p. Thông thư ng ñ th c hi n ñ u tư ngoài v n t có, doanh nghi p ph i vay và ñương nhiên ph i tr kho n lãi ti n vay. V i vi c tr lãi ti n vay ñ u tư, doanh nghi p ph i tăng thêm kho n chi phí cho m i ñ ng v n ñ u tư. Vì v y, doanh nghi p không th không tính ñ n y u t lãi su t ti n vay trong quy t ñ nh ñ u tư. Thu là công c r t quan tr ng c a Nhà nư c ñ ñi u ti t và hư ng d n các doanh nghi p ñ u tư kinh doanh. ð i v i doanh nghi p, thu trong kinh doanh th p ho c cao s nh hư ng r t l n ñ n doanh thu tiêu th và l i nhu n ròng c a doanh nghi p. Do v y, thu trong kinh doanh là y u t kích thích hay h n ch s ñ u tư c a doanh nghi p. • S ti n b c a khoa h c và công ngh : Nó có th là cơ h i ho c cũng có th là nguy cơ ñe do ñ i v i s ñ u tư c a m t doanh nghi p. Trong ñ u tư, doanh nghi p ph i tính ñ n thành t u c a khoa h c, công ngh ñ xác ñ nh ñ u tư v trang thi t b , ñ u tư v quy trình công ngh s n xu t ho c ñ u tư k p th i v ñ i m i, hi n ñ i hoá trang thi t b , nâng cao ch t lư ng, ñ i m i s n ph m. S ti n b c a khoa h c công ngh cũng ñòi h i doanh nghi p dám ch p nh n nh ng m o hi m trong ñ u tư ñ phát tri n s n ph m m i. Ngư c l i, doanh nghi p n u không ti p c n k p th i v i s ti n b c a khoa h c, công ngh ñ ñ i m i trang thi t b , ñ i m i s n ph m s có nguy cơ d n doanh nghi p t i tình tr ng làm ăn thua l do s n ph m không còn phù h p v i nhu c u th trư ng. • M c ñ r i ro c a ñ u tư: Trong s n xu t hàng hoá v i cơ ch th trư ng, m i quy t ñ nh ñ u tư ñ u g n li n v i nh ng r i ro nh t ñ nh do s bi n ñ ng trong tương lai v s n xu t và v th trư ng v.v.. Do v y, c n ñánh giá, lư ng ñ nh m c ñ r i ro và t su t sinh l i c a kho n ñ u tư, xem xét t su t sinh l i có tương x ng v i m c ñ r i ro hay không ñ t ñó xem xét quy t ñ nh ñ u tư. • Kh năng tài chính c a doanh nghi p: M i doanh nghi p ch có ngu n tài chính ñ ñ u tư gi i h n nh t ñ nh, bao g m: N gu n v n t có và ngu n v n có kh năng huy ñ ng. Doanh nghi p không th quy t ñ nh ñ u tư th c hi n các d án vư t xa kh năng tài chính c a mình. ðây là m t y u t n i t i chi ph i ñ n vi c quy t ñ nh ñ u tư c a m t doanh nghi p. Trên ñây là các y u t nh hư ng có tính ch t quy t ñ nh ñ n k ho ch ñ u tư c a doanh nghi p. Hay nói khác ñi, trong vi c ñ u tư c a doanh nghi p có m t lo t các l c tác ñ ng khác nhau mà doanh nghi p ph i tính ñ n trư c khi ñi ñ n quy t ñ nh ñ u tư. 6.2. Xác ñ nh dòng ti n c a d án ñ u tư 6.2.1. Các nguyên t c xác ñ nh dòng ti n c a d án Xem xét trên góc ñ tài chính, ñ u tư là b ti n chi ra ngày hôm nay ñ hy v ng thu v nh ng kho n ti n thu nh p l n hơn trong tương lai. Do v y, ñ u tư là m t quá trình phát sinh ra các dòng ti n g m dòng ti n ra và dòng ti n vào c a d án. Dòng ti n ra: Là nh ng kho n ti n mà doanh nghi p chi ra ñ th c hi n d án ñ u tư. Dòng ti n vào: Là nh ng kho n ti n thu nh p do d án ñ u tư mang l i. Vi c xác ñ nh dòng ti n c a d án ñ u tư là m t v n ñ khó khăn và ph c t p, liên quan ñ n nhi u bi n s khác nhau, nh t là vi c xác ñ nh dòng ti n vào. Nh ng sai l m v1.0 119
  8. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p trong vi c xác ñ nh dòng ti n d n ñ n nh ng k t lu n sai v vi c ch p thu n hay lo i b DAðT. Vì v y, xác ñ nh dòng ti n c a d án ph i d a trên nh ng nguyên t c sau: • ðánh giá d án c n d a trên cơ s ñánh giá dòng ti n tăng thêm do d án ñ u tư ñưa l i ch không d a vào l i nhu n k toán: Dòng ti n m t cho phép các nhà ñ u tư bi t ñư c lư ng ti n th c có t ng th i ñi m mà doanh nghi p ñư c phép s d ng ñ có nh ng quy t ñ nh m i ho c dùng ti n ñó ñ tr n , ho c tr l i t c cho c ñông, ho c tăng v n luân chuy n, ho c ñ u tư tài s n c ñ nh… Trong khi ñó n u s d ng l i nhu n k toán thì không th ñưa ra ñư c nh ng quy t ñ nh như v y. B i l i nhu n k toán m t m t ph thu c vào phương pháp h ch toán k toán c a doanh nghi p, m t khác doanh thu ñ tính l i nhu n k toán bao g m c ph n doanh thu bán ch u, làm cho doanh nghi p có th có l i nhu n nhưng l i không có ti n. • Ph i tính ñ n chi phí cơ h i khi xem xét dòng ti n c a d án: Chi phí cơ h i là kho n thu nh p mà nhà ñ u tư có th thu ñư c t d án t t nh t còn l i. Chi phí cơ h i ñây mu n nói ñ n chính là ph n thu nh p cao nh t có th có ñư c t tài s n s h u c a doanh nghi p n u nó không s d ng cho d án. Chi phí cơ h i không ph i là m t kho n th c chi nhưng v n ñư c tính vào vì ñó là m t kho n thu nh p mà doanh nghi p ph i m t ñi khi th c hi n d án. Ví d : M t doanh nghi p có th cho thuê m t b ng nhà máy v i giá 1.200 tri u ñ ng/năm ho c s d ng ñ s n xu t m t hàng m i. Như v y, n u d án s n xu t m t hàng m i ñư c tri n khai thì doanh nghi p ñã m t ñi cơ h i có ñư c thu nh p do cho thuê m t b ng v i m c 1.200 tri u ñ ng/năm. Kho n thu nh p 1.200 tri u ñ ng/năm t vi c cho thuê m t b ng ph i ñư c xem là chi phí cơ h i c a d án s n xu t s n ph m m i. • Không ñư c tính chi phí chìm vào dòng ti n c a d án: Chi phí chìm là nh ng kho n chi phí c a nh ng DAðT quá kh (nh ng chi phí ñã x y ra r i) không còn kh năng thu h i mà doanh nghi p ph i hoàn toàn gánh ch u b t k d án có ñư c ch p thu n hay không. Chúng không liên quan ñ n DAðT m i nên không ñư c ñưa vào ñ phân tích. • Ph i tính ñ n y u t l m phát khi xem xét dòng ti n: L m phát có nh hư ng r t l n ñ n dòng ti n thu vào và dòng ti n chi ra c a d án, ñ ng th i nh hư ng ñ n chi phí cơ h i c a v n. L m phát cao có th làm cho thu nh p mang l i t d án trong tương lai không ñ bù ñ p cho kho n ñ u tư hôm nay. Do ñó, n u có l m phát ph i tính ñ n nh hư ng c a l m phát ñ n dòng ti n và t l chi t kh u dòng ti n khi ñánh giá d án. • nh hư ng chéo: Ph i tính ñ n nh hư ng c a d án ñ n các b ph n khác c a doanh nghi p. 6.2.2. Xác ñ nh dòng ti n c a d án ñ u tư 6.2.2.1. Dòng ti n ra c a d án Nh ng kho n chi tiêu liên quan ñ n vi c b v n th c hi n ñ u tư t o thành dòng ti n ra c a ñ u tư. V n ñ u tư có th b r i rác trong nhi u năm, cũng có th b ra ngay 120 v1.0
  9. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p m t l n (theo phương th c chìa khóa trao tay). Tùy theo tính ch t c a kho n ñ u tư có th xác ñ nh ñư c kho n chi c th c a d án. Thông thư ng ñ i v i nh ng DAðT ñi n hình (là nh ng d án t o ra s n ph m, d ch v ) thì n i dung dòng ti n ra c a ñ u tư cho d án g m: • Nh ng kho n ti n chi ñ hình thành nên TSCð h u hình và TSCð vô hình, nh ng kho n chi liên quan ñ n hi n ñ i hoá ñ nâng c p máy móc thi t b khi d án ñi vào ho t ñ ng. • V n ñ u tư ñ hình thành v n lưu ñ ng thư ng xuyên c n thi t cho d án khi d án ñi vào ho t ñ ng bao g m: S v n ñ u tư vào TSLð thư ng xuyên c n thi t ban ñ u ñưa d án vào ho t ñ ng và s v n lưu ñ ng thư ng xuyên c n thi t b sung thêm trong quá trình ho t ñ ng c a d án khi có s tăng v quy mô kinh doanh. ð xác ñ nh dòng ti n ñ u tư v v n lưu ñ ng, ñ c bi t ñ i v i v n lưu ñ ng b sung thông thư ng ngư i ta ñưa ra quy t c: Khi có nhu c u v n lưu ñ ng tăng thêm năm nay thì vi c chi b sung v n lưu ñ ng ñư c th c hi n cu i năm trư c. 6.2.2.2. Dòng ti n vào c a d án M i d án ñ u tư s ñưa l i kho n ti n thu nh p m t hay m t s th i ñi m khác nhau trong tương lai t o thành dòng ti n vào c a d án. Vi c xác ñ nh dòng ti n vào c a DAðT là v n ñ r t ph c t p, ph i căn c vào tính ch t c a kho n ñ u tư ñ lư ng ñ nh các kho n thu nh p do ñ u tư t o ra m t cách thích h p. Dòng ti n vào c a d án bao g m: • Dòng ti n thu n ho t ñ ng hàng năm: Là kho n chênh l ch gi a s ti n thu ñư c (dòng ti n vào) và s ti n chi ra (dòng ti n ra) phát sinh t ho t ñ ng thư ng xuyên hàng năm khi d án ñi vào ho t ñ ng. ð i v i m t d án ñ u tư trong kinh doanh t o ra doanh thu bán hàng hoá ho c d ch v thì dòng ti n thu n t ho t ñ ng hàng năm c a d án ñư c xác ñ nh tr c ti p b ng chênh l ch gi a dòng ti n vào do bán s n ph m, hàng hoá v i dòng ti n ra do mua v t tư và chi phí khác b ng ti n liên quan ñ n vi c s n xu t, tiêu th s n ph m hàng hoá và ti n thu thu nh p mà doanh nghi p ph i n p. Ho c có th tính gián ti p như sau: Dòng ti n thu n ho t L i nhu n sau thu Kh u hao TSCð = + ñ ng hàng năm hàng năm hàng năm • S ti n thu n t thanh lý tài s n khi k t thúc d án: Là s ti n còn l i t thu nh p thanh lý tài s n sau khi ñã n p thu thu nh p v thanh lý tài s n (n u có). M t s d án ñ u tư khi k t thúc DAðT có th thu ñư c m t s ti n t vi c như ng bán thanh lý ñ u tư. Vi c như ng bán, thanh lý tài s n c ñ nh có th x y ra ba trư ng h p sau: o Kho n thu nh p t như ng bán tài s n b ng giá tr còn l i c a TSCð, trư ng h p này không có lãi ho c l v n t vi c như ng bán thanh lý tài s n. Do ñó, không ph i n p thu thu nh p doanh nghi p t kho n như ng bán thanh lý tài s n. S ti n thu ñư c Chi phí liên quan ñ n Thu nh p t thanh lý = do như ng bán, – như ng bán, thanh lý tài s n thanh lý tài s n tài s n v1.0 121
  10. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p o Kho n thu nh p t như ng bán tài s n l n hơn giá tr còn l i c a TSCð, trư ng h p này có lãi t vi c như ng bán thanh lý tài s n và ph i n p thu thu nh p doanh nghi p. o Kho n thu nh p t như ng bán tài s n nh hơn giá tr còn l i c a TSCð, trư ng h p này doanh nghi p b l v n do như ng bán thanh lý tài s n, kho n l này xét v nguyên lý s làm gi m thu thu nh p mà doanh nghi p ph i n p. • Thu h i v n lưu ñ ng thư ng xuyên ñã ng ra Khi d án ñưa vào ho t ñ ng, doanh nghi p ñã ñ u tư v n lưu ñ ng thư ng xuyên c n thi t (ñ u tư ban ñ u khi d án b t ñ u ho t ñ ng và ñ u tư b sung thêm trong quá trình ho t ñ ng). Toàn b s v n lưu ñ ng ñã ng ra s ñư c thu h i l i ñ y ñ theo nguyên t c s v n lưu ñ ng ñã ñươc ng ra bao nhiêu ph i thu h i h t b y nhiêu. Th i ñi m thu h i có th thu h i d n ho c có th thu h i toàn b m t l n khi k t thúc d án. o Xác ñ nh dòng ti n thu n hàng năm c a ñ u tư và dòng ti n thu n c a d án. Dòng ti n thu n hàng năm c a ñ u tư: ðư c xác ñ nh là s chênh l ch c a dòng ti n thu vào và dòng ti n chi ra phát sinh hàng năm do ñ u tư ñưa l i. Dòng ti n thu n c a DAðT: Là dòng ti n tăng thêm do DAðT ñưa l i, góp ph n làm tăng thêm dòng ti n và là cơ s ñ gia tăng giá tr c a doanh nghi p so v i trư c khi có d án. Dòng ti n thu n c a DAðT có th ñư c xác ñ nh b ng cách l y t ng giá tr dòng ti n vào do d án t o ra tr ñi t ng giá tr dòng ti n ra c a d án ho c có th xác ñ nh b ng công th c sau: Dòng ti n thu n c a T ng dòng ti n thu n V n ñ u tư = – d án ñ u tư hàng năm c a ñ u tư ban ñ u o ð thu n ti n cho vi c ho ch ñ nh dòng ti n c a ñ u tư, thông thư ng ngư i ta s d ng quy ư c sau: S v n ñ u tư ban ñ u ñư c quy ư c phát sinh ra th i ñi m t = 0. Dòng ti n vào ho c dòng ti n ra c a d án có th phát sinh ra các th i ñi m khác nhau trong m t năm ñ u ñư c tính v th i ñi m cu i năm ñ tính toán. 6.2.3. nh hư ng c a kh u hao ñ n dòng ti n c a DAðT V m t lý thuy t, có 3 phương pháp kh u hao mà doanh nghi p có th áp d ng: Phương pháp kh u hao ñư ng th ng, phương pháp kh u nhanh và phương pháp kh u hao theo s n lư ng. Kh u hao là m t kho n chi phí, ñư c tính vào chi phí ho t ñ ng hàng năm c a doanh nghi p và ñư c kh u tr vào thu nh p ch u thu . Vì v y, n u thay ñ i phương pháp kh u hao tính thu s nh hư ng gián ti p r t l n ñ n dòng ti n sau thu c a DAðT. 122 v1.0
  11. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p Công th c xác ñ nh dòng ti n thu n ho t ñ ng c a d án: CFht = CFKt (1 – t%) + KHt × t% Trong ñó: CFht: Dòng ti n thu n ho t ñ ng c a d án năm t. CFKt: Dòng ti n trư c thu chưa k kh u hao năm t. KHt: M c kh u hao TSCð năm t. t%: Thu su t thu thu nh p doanh nghi p. KHt × t%: M c ti t ki m thu do kh u hao năm t. Dòng ti n thu n trư c thu chưa Doanh thu Chi phí ho t ñ ng b ng ti n = – k kh u hao (CF Kt) thu n (không k kh u hao) T công th c trên cho th y, ph n chi phí kh u hao càng cao thì dòng ti n thu n hàng năm c a d án s càng cao. Như v y, n u doanh nghi p áp d ng phương pháp kh u hao nhanh thì trong nh ng năm ñ u s d ng tài s n, do kh u hao cao dòng ti n m t thu v hàng năm s cao; càng nh ng năm cu i c a th i gian s d ng tài s n c ñ nh n u các y u t khác không có gì thay ñ i thì dòng ti n thu n hàng năm c a doanh nghi p s càng gi m ñi. 6.3. ðánh giá và l a ch n d án ñ u tư dài h n ð ñi ñ n quy t ñ nh ñ u tư, v n ñ quan tr ng là ph i ñánh giá ñư c hi u qu c a ñ u tư. Hi u qu c a ñ u tư ñư c bi u hi n trong m i quan h gi a l i ích thu ñư c do ñ u tư mang l i và chi phí b ra ñ th c hi n ñ u tư. Khi xem xét m t d án ñ u tư ph i xem xét v n ñ cơ b n là nh ng l i ích trong tương lai thu ñư c có tương x ng v i v n ñ u tư ñã b ra hay không? ð ñánh giá ñư c l i ích c a ñ u tư ph i xu t phát t m c tiêu c a ñ u tư. ð l a ch n d án c n ph i cân nh c xem xét nhi u m t. Trên góc ñ tài chính, các tiêu chu n ch y u ñánh giá hi u qu kinh t c a d án ñ u tư thư ng ñư c s d ng là: • T su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư. • Th i gian hoàn v n ñ u tư. • Giá tr hi n t i thu n c a d án ñ u tư. • T su t doanh l i n i b c a d án ñ u tư. • Ch s sinh l i c a dư án ñ u tư. Trong vi c l a ch n d án ñ u tư không nh t thi t ph i s d ng t t c các ch tiêu trên vào vi c so sánh các d án. Tuỳ theo t ng trư ng h p c th mà xác ñ nh ch tiêu ch y u làm căn c ch n l a d án. ði m cơ b n là căn c vào yêu c u kinh doanh c a doanh nghi p ñ t ra hay nói cách khác là tuỳ vào quy t sách kinh doanh c a doanh nghi p. Ch ng h n, doanh nghi p ñ ra ph i s n xu t kinh doanh có lãi nhưng ph i thu h i v n nhanh ñ ñ i m i trang thi t b , trong trư ng h p này, ch tiêu ch y u ñ ch n d án là ch tiêu th i gian hoàn v n ñ u tư. v1.0 123
  12. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p 6.3.1. Các phương pháp ch y u ñánh giá, l a ch n d án ñ u tư ð ñánh giá và l a ch n d án ñ u tư trư c h t c n ph i ti n hành phân lo i các d án. Căn c vào m i quan h gi a các d án, có th phân chia các d án ñ u tư thành hai lo i: Lo i d án ñ u tư ñ c l p và lo i d án ñ u tư lo i tr nhau. • D án ñ u tư ñ c l p là d án mà khi ñư c ch p thu n hay b lo i b không nh hư ng gì ñ n các d án khác. • D án lo i tr nhau hay d án xung kh c là lo i d án mà khi m t d án này ñư c th c hi n thì nh ng d án khác còn l i s b lo i b . Ch ng h n m t công ty v n t i bi n c n m t tàu ch hàng ñang xem xét hai kh năng là nên mua hay thuê chi c tàu ñó. ðây là hai d án lo i tr nhau. Có nhi u phương pháp l a ch n d án ñ u tư, trên góc ñ tài chính ñ xem xét ngư i ta thư ng s d ng m t s phương pháp ch y u sau: o Phương pháp t su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư. o Phương pháp th i gian hoàn v n ñ u tư (PP) và th i gian hoàn v n ñ u tư có chi t kh u (DPP). o Phương pháp giá tr hi n t i thu n (NPV). o Phương pháp t su t doanh l i n i b (IRR). o Phương pháp ch s sinh l i (PI). 6.3.2. Phương pháp t su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư ðây là phương pháp l a ch n d án ñ u tư d a trên cơ s so sánh gi a k t qu thu ñư c do d án ñ u tư mang l i là l i nhu n (l i nhu n sau thu ) và ti n v n b ra ñ u tư. Theo phương pháp này, trư c h t c n xác ñ nh t su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư c a t ng d án ñ u tư, sau ñó ti n hành ñánh giá l a ch n d án. • Xác ñ nh t su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư c a d án ñ u tư P TSV = r Vñ Trong ñó: T SV: T su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư c a DAðT. Pr : L i nhu n sau thu bình quân hàng năm d ki n do DAðT mang l i trong su t th i gian ñ u tư. Vñ : V n ñ u tư bình quân hàng năm c a d án. o S l i nhu n sau thu bình quân hàng năm do DAðT mang l i trong su t th i gian ñ u tư ñư c tính theo phương pháp bình quân s h c k t lúc b t ñ u b v n ñ u tư cho ñ n khi k t thúc DAðT. n ∑P t= 1 rt Pr = n Prt: L i nhu n sau thu d ki n do DAðT ñưa l i năm th t. n: Th i gian ñ u tư (vòng ñ i c a d án). 124 v1.0
  13. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p Vòng ñ i c a DAðT ñư c tính t th i ñi m b v n ñ u tư cho ñ n khi k t thúc d án (bao g m c th i gian thi công th c hi n d án n u có). Như v y, nh ng năm thi công thì l i nhu n sau thu ñư c coi là b ng không (0), ñi u ñó nghĩa là m c dù ñã b v n ñ u tư nhưng d án ñang trong giai ño n thi công chưa ñi vào v n hành nên chưa có doanh thu và l i nhu n. N u th i gian thi công càng dài thì s làm cho hi u qu chung c a v n ñ u tư càng th p. o S v n ñ u tư bình quân hàng năm ñư c tính theo phương pháp bình quân s h c trên cơ s t ng v n ñ u tư các năm và s năm ñ u tư. n ∑V t= 1 ñt Vñ = n Trong ñó: Vñt: S v n ñ u tư năm th t. n: Vòng ñ i c a DAðT. S v n ñ u tư m i năm ñư c xác ñ nh là s v n ñ u tư lũy k th i ñi m cu i m i năm tr ñi s kh u hao TSCð lũy k th i ñi m ñ u m i năm. S ti n ñ u tư cho m t doanh nghi p hay m t phân xư ng bao g m toàn b s ti n ñ u tư v tài s n c ñ nh và s ti n ñ u tư v tài s n lưu ñ ng. • ðánh giá và l a ch n d án o ð i v i các d án ñ c l p n u có t su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư l n hơn không (0) ñ u có th ñư c l a ch n. o ð i v i các d án lo i tr nhau thì d án nào có t su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư cao hơn s là d án t t hơn. • Ví d : Có hai d án ñ u tư (A và B) thu c lo i d án lo i tr nhau. S v n ñ u tư cho c hai d án ñ u là 120 tri u ñ ng, trong ñó 100 tri u ñ ng ñ u tư vào tài s n c ñ nh, 20 tri u ñ ng ñ u tư vào tài s n lưu ñ ng. Th i gian b v n, s kh u hao và l i nhu n sau thu c a hai d án th hi n b ng s li u sau: ðơn v : tri u ñ ng D án A D án B Th i gian V n L i nhu n S V n L i nhu n S ñ u tư sau thu kh u hao ñ u tư sau thu kh u hao N ăm th 1 20 50 N ăm th 2 50 70 N ăm th 3 50 12 20 N ăm th 4 11 20 13 20 N ăm th 5 14 20 16 20 N ăm th 6 17 20 11 20 N ăm th 7 11 20 8 20 N ăm th 8 9 20 C ng 120 62 100 120 60 100 B ng s 9.1: D án ñ u tư v1.0 125
  14. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p T su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư c a d án A? o Xác ñ nh t su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư d án A: S l i nhu n bình quân do ñ u tư mang l i trong th i gian ñ u tư: 0 + 0 + 0 + 11+ 14 + 17 + 11 + 9 PrA = = 7,75 (Tri u ñ ng) 8 S v n bình quân hàng năm: Căn c vào tài li u có th xác ñ nh s v n ñ u tư t ng năm: Năm th 1 thi công: 20 tri u ñ ng Năm th 2 thi công: 50 + 20 = 70 tri u ñ ng Năm th 3 thi công: 70 + 50 = 120 tri u ñ ng Năm th 1 s n xu t: 120 tri u ñ ng Năm th 2 s n xu t: 120 – 20 = 100 tri u ñ ng … Năm th 8 s n xu t: 120 – 80 = 40 tri u ñ ng S v n ñ u tư bình quân hàng năm: 20 + 70 +120 + 120 + (120 − 20) + (120 − 40) + (120 − 60) + (120 − 80) VdA = s8 = 76,25 (tri u ñ ng) T su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư c a d án A: 7, 75 TSV(A ) = = 0,101 (ho c = 10,1%) 76, 25 o Xác ñ nh t su t l i nhu n bình quân d ñ u tư án B: Tương t như v y cũng xác ñ nh ñư c t su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư c a d án B. S l i nhu n bình quân thu ñư c hàng năm c a d án B: 0 + 0 + 12 + 13 + 16 + 11 + 8 PrB = = 8,57 (tri u ñ ng) 7 S v n ñ u tư bình quân hàng năm c a d án B: 50+120+120 + (120− 20) + (120 − 40) + (120 − 60)+ (120− 80) V = dB = 81,42 (tri u ñ ng) 7 T su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư c a d án B: 8,57 TSV(B) = = 0,105 (ho c = 10,5%) 81, 42 So sánh hai d án cho th y d án A có t su t l i nhu n bình quân v n ñ u tư th p hơn d án B, m c dù d án A có t ng s l i nhu n sau thu cao hơn 126 v1.0
  15. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p d án B nhưng d án A l i có th i gian thi công kéo dài hơn nên d án B s là d án ñư c ch n. Phương pháp này có ưu ñi m là ñơn gi n, d tính toán. Tuy nhiên có h n ch là chưa tính ñ n các th i ñi m khác nhau nh n ñư c l i nhu n trong tương lai c a m i d án. 6.3.3. Phương pháp th i gian hoàn v n ñ u tư (PP) 6.3.3.1. Phương pháp th i gian hoàn v n ñ u tư thông thư ng Phương pháp này ch y u d a vào ch tiêu th i gian thu h i v n ñ u tư ñ l a ch n d án. • Th i gian hoàn v n ñ u tư (th i gian thu h i v n ñ u tư): là kho ng th i gian c n thi t mà d án t o ra dòng ti n thu n b ng chính s v n ñ u tư ban ñ u ñ th c hi n d án. ð xác ñ nh th i gian thu h i v n ñ u tư c a d án có th chia ra làm 2 trư ng h p: o Trư ng h p 1: N u DAðT t o ra chu i ti n t thu nh p ñ u ñ n hàng năm thì th i gian thu h i v n ñ u tư ñư c xác ñ nh theo công th c: V n ñ u tư ban ñ u Th i gian thu h i = V n ñ u tư (năm) Dòng ti n thu n hàng năm c a ñ u tư o Trư ng h p 2: DAðT t o ra chu i ti n t thu nh p không n ñ nh các năm. Th i gian thu h i v n ñ u tư ñư c xác ñ nh theo cách sau: Xác ñ nh s năm thu h i v n ñ u tư b ng cách tính s v n ñ u tư còn ph i thu h i cu i năm l n lư t theo th t : V n ñ u tư còn ph i thu S v n ñ u tư chưa thu Dòng ti n thu n c a ñ u = – h i cu i năm t h i cu i năm (t –1) tư năm t Khi s VðT còn ph i thu h i cu i năm nào ñó nh hơn dòng ti n thu n c a ñ u tư năm k ti p thì c n xác ñ nh th i gian (s tháng) thu h i n t VðT trong năm k ti p. S tháng thu h i v n ñ u tư S v n ñ u tư chưa thu h i cu i năm (t – 1) trong năm t = × 12 Dòng ti n thu n c a năm t T ng h p s năm và s tháng thu h i v n ñ u tư chính là th i gian thu h i v n ñ u tư c a d án. Ví d : Hai d án ñ u tư A và B có s v n ñ u tư là 150 tri u ñ ng (b v n m t l n). Kho n thu nh p d ki n (bao g m kh u hao và l i nhu n sau thu ) các năm trong tương lai như sau: ðơn v tính: tri u ñ ng Năm 1 2 3 4 5 D án A 60 50 50 40 30 D án B 30 50 70 80 80 B ng s 9.2: Dòng ti n thu n c a d á n v1.0 127
  16. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p T s li u trên có th xác ñ nh th i gian thu h i v n c a d án A như sau: ðơn v tính: tri u ñ ng Dòng ti n c a V n ñ u tư còn ph i Năm Th i gian thu h i lũy k ( năm) d án thu h i cu i năm 0 (150) (150) 1 60 (90) 2 2 50 (40) 3 50 40 40 = × 12 = 9,6 4 40 50/12 50 5 30 Th i gian thu h i v n ñ u tư cu d án A: 2 năm và 9,6 tháng Tương t , th i gian thu h i v n ñ u tư c a d án B là: 3 năm • N i dung phương pháp th i gian hoàn v n ñ u tư trong vi c ñánh giá, l a ch n d án: o ð ñơn gi n vi c tính toán trư c h t hãy lo i b các d án ñ u tư có th i gian thi công kéo dài không ñáp ng ñư c yêu c u c a doanh nghi p. X p các d án có th i gian thi công gi ng nhau vào m t lo i o Xác ñ nh th i gian thu h i v n ñ u tư c a t ng d án ñ u tư. Trên cơ s ñó, doanh nghi p s ch n d án có th i gian thu h i v n ñ u tư phù h p v i th i gian thu h i v n mà doanh nghi p d ñ nh. Thông thư ng khi th c hi n kinh doanh, các doanh nghi p thư ng xác ñ nh th i gian chu n thu h i v n ñ u tư t i ña có th ch p nh n ñư c. Theo ñó, d án có th i gian thu h i v n dài hơn th i gian thu h i v n tiêu chu n s b lo i b . N u các d án thu c lo i lo i tr nhau thì thông thư ng ngư i ta s ch n d án có th i gian thu h i v n ng n nh t. • Ưu như c ñi m c a phương pháp th i gian hoàn v n ñ u tư: o Ưu ñi m cơ b n c a phương pháp: ðơn gi n, d tính toán. Phương pháp này thư ng phù h p v i vi c xem xét các d án ñ u tư quy mô v a và nh ho c v i chi n lư c thu h i v n nhanh, tăng vòng quay v n. o Nh ng h n ch c a phương pháp: Phương pháp này chú tr ng xem xét l i ích ng n h n hơn là l i ích dài h n, nó ít chú tr ng ñ n vi c xem xét các kho n thu sau th i gian hoàn v n. Do ñó, kỳ hoàn v n ng n chưa ch c là m t s ch d n chính xác ñ l a ch n d án này hơn d án kia, ñ c bi t là ñ i v i các d án có m c sinh l i ch m như d án s n su t s n ph m m i hay xâm nh p vào th trư ng m i… thì s d ng phương pháp l a ch n này s không th t thích h p. Phương pháp th i gian hoàn v n ñ u tư cũng không chú tr ng t i y u t giá tr th i gian c a ti n t , nói cách khác nó không chú ý t i th i ñi m phát sinh c a các kho n thu, các ñ ng ti n thu ñư c các th i ñi m khác nhau ñư c ñánh giá như nhau. ð kh c ph c h n ch này, ngư i ta có th áp d ng phương pháp th i gian thu h i v n có chi t kh u b ng cách ñưa t t c các kho n thu và chi c a m t d án v giá tr hi n t i ñ tính th i gian hoàn v n. 128 v1.0
  17. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p 6.3.3.2. Phương pháp th i gian hoàn v n có chi t kh u (DPP) Th i gian hoàn v n có chi t kh u là kho ng th i gian c n thi t ñ t ng giá tr hi n t i t t c các kho n ti n thu n hàng năm c a d án v a ñ bù ñ p s v n ñ u tư b ra ban ñ u. Ví d : ví d v hai d án A và B như trên ph n 6.3.3.1, gi ñ nh chi phí s d ng v n cho c 2 d án ñ u là 10%. Th i gian thu h i v n có chi t kh u c a d án A ñư c xác ñ nh như sau: ðơn v tính: tri u ñ ng Dòng ti n Dòng ti n chi t V n ñ u tư còn ph i Th i gian thu h i Năm c a d án kh u thu h i cu i năm lũy k ( năm) 0 (150) (150) (150) 1 60 54,54 (95,46) 3 2 50 41,13 (54,33) 3 50 37,55 (16,78) 16,78 4 40 27,32 x 12 ≈ 5,1 27,32 5 30 18,63 Th i gian thu h i v n có chi t kh u c a d án A là: 3 năm và 5,1 tháng. Tương t , th i gian thu h i v n có chi t kh u c a d án B là: 3 năm và 6,3 tháng. Phương pháp th i gian hoàn v n có chi t kh u ñã kh c ph c ñư c h n ch c a phương pháp th i gian hoàn v n ñơn gi n là xem xét d án có tính ñ n giá tr th i gian c a ti n t . Nói cách khác, tiêu chu n th i gian thu h i v n có chi t kh u cho th y r ng khi ñ u tư v n vào m t d án b t kỳ nào ñó và s ki m l i ñư c s ti n này bao lâu sau khi ñã tr ñi chi phí cơ h i c a vi c s d ng v n. Tuy nhiên, phương pháp này v n có m t như c ñi m gi ng phương pháp th i gian hoàn v n ñơn gi n là ít chú tr ng ñ n dòng ti n sau th i gian hoàn v n ñ u tư. 6.3.3.3. Phương pháp giá tr hi n t i thu n (Phương pháp NPV) • N i dung phương pháp Tiêu chu n ñánh giá và l a ch n d án ñ u tư ch y u là giá tr hi n t i thu n (NPV) c a d án. Theo phương pháp này, t t c các kho n ti n thu nh p do ñ u tư ñưa l i trong tương lai và v n ñ u tư b ra ñ th c hi n d án ñ u ph i quy v giá tr hi n t i theo m t t l chi t kh u nh t ñ nh. Trên cơ s ñó, so sánh giá tr hi n t i c a thu nh p và giá tr hi n t i c a v n ñ u tư ñ xác ñ nh giá tr hi n t i thu n c a d án. Công th c xác ñ nh như sau: n CFt NPV = ∑ − CF0 t =1 (1 + r) t v1.0 129
  18. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p Trong ñó: NPV: Giá tr hi n t i thu n (hay giá tr hi n t i ròng) c a d án ñ u tư. CFt : Dòng ti n thu n c a ñ u tư năm t. CF0: V n ñ u tư ban ñ u tư ban ñ u c a d án. n: Vòng ñ i c a d án. r: T l chi t kh u hay t l hi n t i hóa. T l chi t kh u ñư c s d ng trong vi c tính giá tr hi n t i thu n c a d án ñ u tư là chi phí s d ng v n, ñó chính là t su t sinh l i mà ngư i ñ u tư ñòi h i. Như v y, giá tr hi n t i thu n th hi n giá tr tăng thêm do ñ u tư ñưa l i có tính ñ n y u t giá tr th i gian c a ti n. • Các bư c ti n hành ñánh giá l a ch n d án Vi c s d ng giá tr hi n t i thu n làm tiêu chu n ñánh giá và l a ch n d án ñư c th c hi n như sau: o Xác ñ nh giá tr hi n t i thu n c a m i d án ñ u tư o ðánh giá và l a ch n d án: C n phân bi t 3 trư ng h p: N u giá tr hi n t i thu n c a d án là m t s âm (NPV < 0) thì d án b lo i b . N u giá tr hi n t i thu n c a d án b ng không (NPV = 0) thì tùy thu c vào tình hình c th và s c n thi t c a d án mà doanh nghi p có th quy t ñ nh ch p thu n ho c lo i b d án. Giá tr hi n t i thu n c a d án là m t s dương (NPV > 0): N u các d án là ñ c l p thì ñ u có th ñư c ch p thu n. N u các d án thu c lo i lo i tr nhau và vòng ñ i c a các d án b ng nhau thì s ch n d án có giá tr hi n t i thu n dương cao nh t (trong ñi u ki n không b gi i h n v kh năng huy ñ ng v n ñ u tư). Ví d : Hai d án ñ u tư A và B cùng ñòi h i v n ñ u tư ban ñ u là 100 tri u ñ ng và d ki n s kéo dài trong 3 năm. Theo các tính toán ban ñ u d án A s mang l i các kho n thu nh p ròng l n lư t trong các năm t năm th nh t ñ n năm th ba là 10 tri u ñ ng, 60 tri u ñ ng và 80 tri u ñ ng. Tương t dòng ti n c a d án B là 70 tri u ñ ng, 50 tri u ñ ng và 20 tri u ñ ng. Chi phí s d ng v n bình quân mà nhà ñ u tư ph i ch u khi huy ñ ng v n là WACC = 10%. Hãy cho bi t: a/ N u hai d án ñ c l p v i nhau, ch n d án nào? b/ N u hai d án lo i tr l n nhau, ch n d án nào? 10 60 80 NPVA = + + − 100 = 18,73 (tri u ñ ng) (1 + 10%) (1 + 10%) 2 (1 + 10%)3 Tương t : NPVB = 19,95 (tri u ñ ng) 130 v1.0
  19. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p K t lu n: a/ N u hai d án ñ c l p v i nhau, ch n c 2 d án. b/ N u hai d án lo i tr l n nhau, ch n d án B vì NPVB > NPVA • Ưu như c ñi m c a phương pháp o Ưu ñi m c a phương pháp giá tr hi n t i thu n: Phương pháp này ñánh giá hi u qu kinh t c a d án có tính ñ n y u t giá tr th i gian c a ti n. Cho phép ño lư ng tr c ti p giá tr tăng thêm do v n ñ u tư t o ra, t ñó giúp cho vi c ñánh giá và l a ch n d án phù h p v i m c tiêu t i ña hóa l i nhu n c a doanh nghi p. Có th tính giá tr hi n t i thu n c a d án ñ u tư k t h p b ng cách c ng giá tr hi n t i thu n c a các d án v i nhau, trong khi các phương pháp khác không có tính ch t này, nghĩa là: NPV(A + B) = NPVA+ NPVB o Nh ng h n ch c a phương pháp giá tr hi n t i thu n: Phương pháp NPV không ph n ánh m c sinh l i c a ñ ng v n ñ u tư. Phương pháp này cũng không cho th y m i liên h gi a m c sinh l i c a v n ñ u tư và chi phí s d ng v n. Không th ñưa ra k t qu l a ch n khi các d án không ñ ng nh t v m t th i gian cũng như x p h ng ưu tiên trong vi c l a ch n các d án ñ u tư khi ngu n v n c a doanh nghi p b gi i h n. 6.3.3.4. Phương pháp t su t doanh l i n i b (Phương pháp IRR) • N i dung phương pháp T su t doanh l i n i b (IRR) hay còn g i là t su t hoàn v n n i b là m t lãi su t mà n u s d ng làm lãi su t chi t kh u s làm cho giá tr hi n t i c a các kho n ti n thu n hàng năm trong tương lai do ñ u tư mang l i b ng v i v n ñ u tư ban ñ u. Hay nói cách khác, t su t doanh l i n i b là m t lãi su t mà chi t kh u v i m c lãi su t ñó làm cho giá tr hi n t i thu n (NPV) c a kho n ñ u tư b ng không (=0). Ta có: n n CFt CFt ∑ (1 + IRR) t− 1 t = CF0 Ho c NPV = ∑ t−1 (1 + IRR) t − CF0 = 0 Trong ñó: NPV, CFt , CF0 như ñã nêu trên IRR: T su t doanh l i n i b c a DAðT T su t doanh l i n i b cũng là m t trong nh ng ñ i lư ng ph n ánh m c sinh l i c a kho n ñ u tư • Phương pháp xác ñ nh ð xác ñ nh ñư c t su t doanh l i n i b c a d án, ngư i ta thư ng s d ng 2 phương pháp: Phương pháp th và x lý sai s và phương pháp n i suy. v1.0 131
  20. Bài 6: ð u tư dài h n c a doanh nghi p o Phương pháp th và x lý sai s : Theo phương pháp này trư c tiên ngư i ta ph i t ch n m t lãi su t và s d ng lãi su t ñó làm t l chi t kh u ñ tìm giá tr hi n t i c a các kho n thu, giá tr hi n t i c a v n ñ u tư và so sánh chúng v i nhau ñ xác ñ nh giá tr hi n t i thu n c a d án. N u giá tr hi n t i thu n c a d án khác tương ñ i l n thì ti p t c th l i b ng cách nâng m c lãi su t lên (n u NPV > 0) ho c h m c lãi su t xu ng (n u NPV < 0), c làm như v y cho ñ n khi tìm ñư c m t m c lãi su t làm cho giá tr hi n t i thu n c a d án ñ u tư b ng không ho c x p x b ng không thì lãi su t ñó chính là t su t doanh l i n i b (IRR) c a d án. o Phương pháp n i suy: Theo phương pháp này, vi c xác ñ nh t su t doanh l i n i b c a d án ñư c th c hiên theo các bư c sau: Bư c 1: Ch n m t m c lãi su t tùy ý r1 sau ñó tính giá tr hi n t i thu n c a d án (NPV1) theo lãi su t r1. Bư c 2: Ch n ti p m t m c lãi su t r2 tho mãn ñi u ki n: N u giá tr hi n t i thu n NPV1 là m t s dương (NPV1 > 0) thì ch n lãi su t r2 > r1 sao cho v i r2 s làm cho giá tr hi n t i thu n c a d án là m t s âm (NPV2 < 0 ) và ngư c l i. ð ñ m b o m c ñ chính xác cao hơn thì chênh l ch gi a r1 và r2 trong kho ng 5%. Bư c 3: Tìm t su t doanh l i n i b c a d án: T su t doanh l i n i b (IRR) c a d án s n m trong kho ng r1 và r2 và ñư c xác ñ nh theo công th c: /NPV1/ IRR = r1 + (r2 – r1) /NPV1/ + / NPV2 / Ví d : M t d án ñ u tư, d ki n s v n ñ u tư b ngay 1 l n là 150 tri u ñ ng, th i gian ho t ñ ng c a d án kéo dài trong 3 năm. D ki n thu nh p do d án mang l i trong các năm l n lư t là: 40 tri u ñ ng, 60 tri u ñ ng và 90 tri u ñ ng. Hãy tìm t su t doanh l i n i b c a d án trên. Có th tìm IRR g n ñúng b ng phương pháp n i suy như sau: 40 60 90 Ta có: NPV = + + − 150 = 0 (1 + IRR) (1 + IRR) (1 + IRR)3 2 Ch n r1 = 12% ⇒ NPV1 = –2,38 Ch n r2 = 10% ⇒ NPV2 = 3,51 2, 38 ⇒ IRR = 12% + (10% − 12%) × = 12% − 0,8% = 11, 2% 2,38 + 3,15 Có th bi u di n t su t doanh l i n i b c a d án trên ñ th sau: 132 v1.0
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2