Bài giảng Tăng áp lực ổ bụng trong sốt xuất huyết Dengue nặng - PGS. TS. Phạm Văn Quang

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:35

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Tăng áp lực ổ bụng trong sốt xuất huyết Dengue nặng do PGS. TS. Phạm Văn Quang biên soạn trình bày các nội dung chính sau: Sốt xuất huyết Dengue; Tổn thương các cơ quan/ tăng áp lực ổ bụng; Yếu tố nguy cơ tăng ALOB trong sốt xuất huyết Dengue; Chẩn đoán tăng ALOB & HC chèn ép khoang bụng;...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tăng áp lực ổ bụng trong sốt xuất huyết Dengue nặng - PGS. TS. Phạm Văn Quang

TAÊNG AÙP LÖÏC OÅ BUÏNG TRONG SOÁT XUAÁT HUYEÁT DENGUE NAËNG PGS. TS. PHAÏM VAÊN QUANG ÑHYK PHAÏM NGOÏC THAÏCH BEÄNH VIEÄN NHI ÑOÀNG 1
1. ĐẶT VẤN ĐỀ • SXHD: 25.000 ca tử vong / năm (TCYTTG)
Tỉ lệ chết/mắc và chết/nặng do SXH tại khu vực phía Nam từ năm 1998 đến 10/2016 3 2.5 2 Tỉ lệ (%) 1.5 1.3 1 0.5 0.06 0 Chết/mắc (%) Chết/nặng (%) 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
❖ SOÁT XUAÁT HUYEÁT DENGUE: • TCYTTG : 25.000 ca töû vong / 50 trieäu ca maéc / naêm Vieät nam: # 50 ca töû vong / naêm 2016: 1,3% töû vong /naëng 2017: 30 ca töû vong • Soác keùo daøi, RLÑM, suy hoâ haáp → Töû vong • Suy hoâ haáp: ARDS, TDMP, TDMB • TDMB →  ALOB → Cheøn eùp khoang buïng
TỔN THƯƠNG CÁC CƠ QUAN / TĂNG ÁP LỰC Ổ BỤNG TĂNG ÁP LỰC Ổ BỤNG Cơ hoành nâng cao Chèn TM chủ dưới Chèn cơ quan  P ngực Chèn ép tim Chèn ép thận  C phổi  Co bóp  Tiền tải  Hậu tải  V phổi  V khí cặn  Cung lượng tim Suy hô hấp  TỬ VONG Suy thận
❖Taêng aùp löïc oå buïng / HC cheøn eùp khoang buïng: ▪ Quan taâm trong 2 thaäp nieân gaàn ñaây ▪ Taêng ALOB → SHH, soác, suy thaän →  töû vong ❖ TAÊNG ALOB / SXHD: ▪ Khaù môùi, ít NC ▪ Baùo caùo moâ taû SXHD naëng coù TDMB → taêng ALOB →  töû vong Yeáu toá nguy cô, chaån ñoaùn vaø xöû trí taêng ALOB trong beänh soát xuaát huyeát Dengue ?
2. ÑÒNH NGHÓA ❖ Taêng ALOB (IAH: Intra-Abdominal Hypertension): khi ALOB > 12 mmHg # 16 cmH2O ▪ Ñoä I : ALOB 12-15 mmHg # 16-20 cmH2O ▪ Ñoä II : ALOB 16-20 mmHg # 21-27 cmH2O ▪ Ñoä III: ALOB 21-25 mmHg # 28-34 cmH2O ▪ Ñoä IV: ALOB >25 mmHg # 34 cmH2O ❖ Hoäi chöùng cheøn eùp khoang buïng (ACS: Abdominal Compartment Syndrome) ALOB >20 mmHg + Roái loaïn chöùc naêng  1 cô quan (Consensus 2007, 2013)
TREÛ EM: ❖ Taêng ALOB (IAH: Intra-Abdominal Hypertension): khi ALOB > 10 mmHg # 13,6 cmH2O ❖ Hoäi chöùng cheøn eùp khoang buïng (ACS: Abdominal Compartment Syndrome) ALOB >10 mmHg + Roái loaïn chöùc naêng  1 cô quan (Consensus 2013)
3. YEÁU TOÁ NGUY CÔ TAÊNG ALOB TRONG SOÁT XUAÁT HUYEÁT DENGUE ➢ Cô cheá: taêng tính thaám, RLÑM ➢ Laâm saøng, CLS: ▪ Traøn dòch maøng buïng, maøng phoåi ▪ Taùi soác, soác keùo daøi ▪ Roái loaïn ñoâng maùu ▪ Toan maùu ➢ Ñieàu trò: truyeàn nhieàu dòch, maùu, cheá phaåm maùu
4. CHAÅN ÑOAÙN TAÊNG ALOB & HC CHEØN EÙP KHOANG BUÏNG / SXHD ❖ Vaán ñeà laø laøm sao chaån ñoaùn ñuùng taêng aùp löïc oå buïng vaø hoäi chöùng cheøn eùp khoang buïng trong beänh SXHD naëng ? ❖ Hieäp hoäi Theá giôùi veà HC cheøn eùp khoang buïng: Ño aùp löïc oå buïng = phöông phaùp chính xaùc nhaát ñeå chaån ñoaùn, xöû trí taêng ALOB vaø HC cheøn eùp khoang buïng
ÑO AÙP LÖÏC OÅ BUÏNG TRÖÏC TIEÁP ❖Phöông phaùp xaâm laán → nhieãm truøng cao → ít aùp duïng
ÑO AÙP LÖÏC OÅ BUÏNG GIAÙN TIEÁP ❖ 2007, 2013 Hieäp hoäi Theá giôùi veà Hoäi chöùng cheøn eùp khoang oå buïng khuyeán caùo neân söû duïng ño aùp löïc baøng quang ñeå ñaùnh giaù ALOB nhö laø moät phöông phaùp chuaån ❖ 1998 Cheatham vaø Safcsak ñaõ giôùi thieäu heä thoáng ño aùp löïc baøng quang kín caûi tieán ▪ Coù theå ño nhieàu laàn ▪ Ít coù nguy cô nhieãm truøng: NTT, NTH
KYÕ THUAÄT ÑO AÙP LÖÏC BAØNG QUANG Heä thoáng ño ALBQ cuûa Cheatham & Safcsak ▪ Daãn löu heát nöôùc tieåu ▪ Bôm vaøo baøng quang moät theå tích nöôùc muoái sinh lyù ▪ Sau vaøi phuùt ño ALBQ baèng coät nöôùc / maùy ño aùp löïc
Hệ thống truyền dịch Cột nước đo áp lực Ống tiêm 20ml Ống thông tiểu Túi chứa nước tiểu 1 2 3 World Society of the Abdominal Compartment Syndrome www.wsacs.org
KYÕ THUAÄT ÑO AÙP LÖÏC BAØNG QUANG ❖ Ño aùp löïc baøng quang ñöôïc chuaån hoùa: ▪ Ñôn vò mmHg (1 mmHg = 1,36 cmH2O) ▪ Ñoïc keát quaû ôû cuoái kyø thôû ra ▪ Beänh nhaân naèm ngöõa ▪ Moác zeùro ôû ñöôøng naùch giöõa ôû maøo chaäu ▪ Theå tích bôm vaøo BQ: 1ml/kg (min: 3 ml; max: 25 ml) (Consensus 2013)
5. XÖÛ TRÍ TAÊNG ALOB / SXHD NGUYEÂN TAÉC XÖÛ TRÍ TAÊNG ALOB ▪ Theo doõi saùt aùp löïc oå buïng ▪ Toái öu hoùa töôùi maùu heä thoáng vaø caùc cô quan ▪ Ñieàu trò noäi khoa ñeå giaûm aùp löïc oå buïng vaø toån thöông caùc cô quan ▪ Can thieäp ngoaïi khoa trong tröôøng hôïp taêng aùp löïc oå buïng khoâng ñaùp öùng ñieàu trò noäi khoa (Consensus 2007, 2013)
❖ Soát xuaát huyeát Dengue: RLÑM naëng → xöû trí taêng ALOB döïa treân ñieàu trò noäi khoa ❖ Naêm 2009, 2013: Hieäp hoäi Theá giôùi veà Hoäi chöùng cheøn eùp khoang buïng giôùi thieäu löu ñoà xöû trí noäi khoa taêng ALOB goàm 5 bieän phaùp chính: ▪ Loaïi boû caùc chaát chöùa trong oáng tieâu hoùa ▪ Loaïi boû nguyeân nhaân choaùng choå oå buïng ▪ Caûi thieän ñoä ñaøn hoài thaønh buïng ▪ Toái öu hoùa löôïng dòch truyeàn ▪ Toái öu hoùa töôùi maùu moâ
Ño ALOB / ALTMOB moãi 4-6 giôø / lieân tuïc Muïc tieâu ALOB  15mmHg (1C) Loaïi boû caùc chaát / Loaïi boû ng.nhaân Caûi thieän ñoä ñaøn Toái öu hoùa löôïng Toái öu hoùa töôùi oáng tieâu hoùa laøm  V oå buïng hoài thaønh buïng dòch maùu heä thoáng Ñaët sonde daï daøy Sieâu aâm buïng  An thaàn – Traùnh truyeàn Hoài söùc dòch theo / tröïc traøng nguyeân nhaân giaûm ñau toát 1D dòch quaù nhieàu 2C muïc tieâu 1 Thuoác taêng nhu Loaïi boû duïng cuï Caân baèng dòch ñoäng DD- ruoät 2D cheøn eùp buïng  0 /3 ngaøy 2C Haïn cheá cho aên Ctscan  nguyeân  Tö theá Truyeàn dòch öu Theo doõi huyeát ñöôøng ruoät nhaân Trendelenberg truông / ÑPT ñoäng ñeå hoài söùc 2 Thuït thaùo 1D Choïc oå buïng daãn Lôïi tieåu löu 2C khi oån ñònh  Noäi soi ñaïi  Phaåu thuaät 1D  Thuoác daõn cô  Chaïy thaän / Loïc traøng giaûi aùp 1D 1D maùu 3 Ngöng cho aên ñöôøng ruoät ALOB > 25mmHg vaø toån thöông cô quan môùi → Thaát baïi ñieàu trò noäi khoa 4 Caân nhaéc can thieäp phaåu thuaät giaûi aùp 1D
LOAÏI BOÛ NGUYEÂN NHAÂN CHOAÙNG CHOÅ OÅ BUÏNG 1 Sieâu aâm buïng  N. nhaân CTscan  nguyeân nhaân 2 Choïc doø oå buïng (2C) 3  Phaåu thuaät
5.1 CHOÏC DOØ OÅ BUÏNG GIAÛI AÙP ▪ Choïc doø oå buïng giaûi aùp = bieän phaùp ít xaâm laán trong ñieàu trò taêng ALOB vaø HC cheøn eùp khoang oå buïng thöù phaùt do dòch, khí, abceøs vaø maùu →  ALOB  toån thöông caùc cô quan traùnh ñöôïc can thieäp phaåu thuaät (NC Gotlied 1998, Latenser 2002, Umgelter 2008, Vikrama 2009)