Bài giảng Ứng dụng hiệu quả các xét nghiệm di truyền trong chẩn đoán trước sinh - ThS. Bs. Mai Thu Liên
lượt xem 4
download
Bài giảng Ứng dụng hiệu quả các xét nghiệm di truyền trong chẩn đoán trước sinh do ThS. Bs. Mai Thu Liên biên soạn trình bày các nội dung chính sau: Tổng quan các bệnh lý di truyền; Chỉ định chẩn đoán di truyền trước sinh; Bất thường nhiễm sắc thể. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm nội dung chi tiết.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Bài giảng Ứng dụng hiệu quả các xét nghiệm di truyền trong chẩn đoán trước sinh - ThS. Bs. Mai Thu Liên
- Đề án SLTS_SS 23.12.14 6/18/2015 ỨNG DỤNG HIỆU QUẢ CÁC XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN MAI THU LIÊN TRONG CHẨN ĐOÁN TRƯỚC SINH Thạc sĩ - Bác sĩ Khoa Chẩn đoán trước sinh Bệnh viện Từ Dũ ThS.BS. Mai Thu Liên Khoa Xét nghiệm Di truyền Y học Bệnh viện Từ Dũ BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn Tổng quan Tổng quan Các bệnh lý di truyền: 4% trẻ sinh sống. Bất thường nhiễm sắc thể Peter Wieacker (2010). The Prenatal Diagnosis of Genetic Diseases. • Karyotype • FISH, QF-PCR, MLPA • aCGH Bệnh lý gen Phân loại • Thalassemia • Rối loạn nhiễm sắc thể • Digeorge • Bệnh di truyền đơn gen • Duchenne, SMA • Bệnh di truyền đa gen, đa yếu tố • Vi mất đoạn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn 1
- Đề án SLTS_SS 23.12.14 6/18/2015 Karyotype Karyotype • Nuôi cấy Quan sát NST ở cụm kỳ giữa: phát hiện bất thường số lượng và cấu trúc bộ NST Hạn chế: • 14 – 21 ngày • Có độ phân giải ≈ 6 Mb Không thể phát hiện các bất thường nhỏ hơn Yunis J.1976. High resolution of human chromosomes. • Kỹ năng – kinh nghiệm • Nuôi cấy thất bại: 0.1% – 1% Peter Wieacker, Prof. Dr. med and Johannes Steinhard, Dr. med. 2010. ACOG Practice Bulletin No. 88, December 2007. Invasive prenatal testing for aneuploidy. Obstet Gynecol 2007 BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn FISH (fluorescence in situhybridization) FISH (fluorescence in situhybridization) • Lai đặc hiệu các đoạn dò gắn huỳnh quang với các Ưu điểm: DNA đích trên NST phát hiện lệch bội NST • 100% độ nhạy_ độ đặc hiệu Shaffer & Bui Am J Med Genet 2007. • Không cần khảo sát tế bào phân chia (x 10.000) • Kết quả 48h – 72h Cytogenetic and molecular diagnostic tools, uptodate 2013. Interphase Hạn chế: • Thủ công, đếm 50 – 100 tb / mẫu Shaffer & Bui Am J Med Genet 2007. BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn 2
- Đề án SLTS_SS 23.12.14 6/18/2015 PCR: Polymerase chain reaction QF-PCR: Quantitative Fluorescence Polymerase Chain Reaction • Khuếch đại trình tự DNA • Phát hiện lệch bội NST 13, 18, 21, X, Y: 100% PPV đích nhờ các đoạn mồi đặc hiệu và enzyme polymerase. • Phân tích STR: phân biệt được nhiễm máu mẹ ít, phân biệt song thai cùng giới tính • Mẫu nhiễm trùng không bị ảnh hưởng (so với nuôi cấy) • Cần lượng mẫu ít Langlois S, Duncan A.J Obstet Gynaecol Can. 2011. • Dễ thực hiện, thực hiện nhiều mẫu cùng lúc • Kết quả 24h – 72h Cytogenetic and molecular diagnostic tools, uptodate 2013. BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn QF-PCR: Quantitative Fluorescence Polymerase Chain Reaction aCGH: array-comparative genomic hybridisation • Không phát hiện 5 chuyển đoạn cân bằng và 2 • Phát hiện số lượng DNA thừa hoặc thiếu: chẩn chuyển đoạn không cân bằng (0.8% _ 7/847). đoán lệch bội NST, vi mất đoạn, lặp đoạn < 100 kb Sung-Hee Han, M.D. et al. Journal of Genetic Medicine. 2010. • Nếu tỉ lệ khảm < 20%: không phát hiện bất thường Hạn chế: Cirigliano V, Sherlock J, Conway G, et al. Prenat Diagn. 1999. • Không thể phát hiện bất thường nếu khảm tỉ lệ < 10 – 20%, chuyển đoạn cân bằng, đảo đoạn hoặc đa bội. Ballif BC, Rorem EA, Sundin K, et al. AM J Med Genet A . 2006. Edelmann L, Hirschhorn K. 2009. BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn 3
- Đề án SLTS_SS 23.12.14 6/18/2015 BoBs: BACs-on-Beads Chỉ định chẩn đoán di truyền trước sinh • Độ nhạy 96.7%, độ đặc hiệu 100% Tuổi mẹ ≥ 37 • Phát hiện > QF-PCR các bất thường cấu trúc (53.3% Tăng nguy cơ qua xét nghiệm sàng lọc vs 13.3%) và thể khảm (28.6% vs 0%). Tiền căn mang thai bất thường NST • Phát hiện > Karyotype, QF-PCR 6 HC vi mất đoạn Siêu âm có những dấu hiệu gợi ý bất thường NST Choy KW, Kwok YK. 2014. Bố mẹ mang chuyển đoạn NST Ou Z, Kang SH, Shaw CA, et al. 2008. Nguy cơ mắc bệnh di truyền từ gia đình Genetics in Family Medicine: The Australian Handbook for General Practitioners ©2007; Peter Wieacker, Prof. Dr. med. The Prenatal Diagnosis of Genetic Diseases. Dtsch Arztebl Int. 2010. BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn Bất thường nhiễm sắc thể Bất thường nhiễm sắc thể Chứng cứ: 1. QF-PCR / FISH có thể thay thế Karyotype trong phát hiện trisomy những trường hợp đơn độc tăng nguy cơ lệch bội NST 13, 18, 21, X, Y. (II-2A) 2. Karyotype và QF-PCR / FISH nên thực hiện với những trường hợp có bất thường trên SA (NT > 3.5 mm) hoặc trong gia đình có bất thường NST. (II-2A) Langlois S, Duncan A. J Obstet Gynaecol Can. 2011. BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn 4
- Đề án SLTS_SS 23.12.14 6/18/2015 Bất thường nhiễm sắc thể Thalassemia Tăng đơn độc nguy cơ lệch bội NST: MCV < 80 fL, MCH < 27 pg (tuổi mẹ, xét nghiệm sàng lọc, lo lắng) Norlelawati Ata. International medical journal malaysia. 2011. Human Reproduction Update vol. 10 no. 6 © European Society of Human Reproduction and Embryology 2004 Những trường hợp cần xét nghiệm trước sinh: các cặp • QF-PCR / FISH vợ chồng có nguy cơ sinh con mắc bệnh hemoglobin Brigitta U Mueller, Uptodate 2013 Tăng nguy cơ lệch bội NST kèm bất thường SA • QF-PCR / FISH • Karyotype • Vi mất đoạn (Thai chậm tăng trưởng) BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn Digeorge CATCH 22 Digeorge • 14 trường hợp Digeorge chẩn đoán trước sinh tại BVTD (2014) • Cardiac defects Dị tật tim Bất thường siêu âm Số ca (%) • Abnormal facies Bất thường khuôn mặt DTBS tim 3/14 • Thymic hypoplasia Thiểu sản tuyến ức Tứ chứng Fallot 6/14 • Cleft palate Chẻ vòm Sứt môi chẻ vòm 1/14 • Hypocalcemia Hạ canxi máu Sứt môi chẻ vòm, dãn bể thận 2/14 • 22q11-2 deletion Mất đoạn 22q11-2 Da gáy 8.3 mm 1/14 Đa ối, 2 tay nắm 1/14 D I Wilson, J Burn, P Scambler. J Med Genet. 1993. DiGeorge syndrome: part of CATCH 22. • DTBS tim 6/12 (50%), đa ối 3/12 (25%), sứt môi chẻ vòm 2/12 (17%) Atena Asiaii. 2013. Journal of Rare Disorders Vol 1, Issue 1. BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn 5
- Đề án SLTS_SS 23.12.14 6/18/2015 SMA, Duchenne Kết luận SMA Duchenne Tần suất 1/10.000 1/4700 Di truyền Lặn_NST thường Liên kết giới tính X 5q13.2 Xp21.2 Creatine kinase Bình thường Tăng 10_20 lần Uptodate 2013 Cần xét nghiệm trước sinh các trường hợp trong gia đình có người mắc bệnh BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn BỆNH VIỆN TỪ DŨ KHOA XÉT NGHIỆM DI TRUYỀN Y HỌC www.tudu.com.vn 6
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Giáo trình miễn dịch học ứng dụng part 2
19 p | 268 | 95
-
Bài giảng Dị ứng thuốc và các tác dụng không mong muốn - Ths. Phan Thị Hoa
34 p | 361 | 69
-
Bài giảng Ứng dụng sinh học phân tử trong các bệnh lý ung thư - TS.BS. Hoàng Anh Vũ
75 p | 395 | 65
-
Bài giảng Huyết học: Ứng dụng sinh học phân tử trong bệnh lý huyết học - TS.BS Phan Thị Xinh
63 p | 279 | 48
-
Bài giảng Miễn dịch học ứng dụng
265 p | 174 | 23
-
Bài giảng Y học chứng cứ: Bài 4 - PGS.TS. Lê Hoàng Ninh
24 p | 107 | 14
-
Bài giảng Vẩy nến (Kỳ 2)
6 p | 110 | 11
-
Bài giảng Tác dụng phụ của thuốc trên hệ hô hấp - TS. Trần Văn Ngọc
28 p | 119 | 11
-
Bài giảng U nguyên bào nuôi
5 p | 99 | 10
-
Bài giảng Ứng dụng dược lý lâm sàng trong sử dụng kháng sinh Cephalosporin
64 p | 73 | 9
-
Bài giảng Sinh lý bệnh Quá trình viêm - BS. CK1. Đào Thanh Hiệp
53 p | 74 | 8
-
Bài giảng HPV vaccine: Phòng ngừa ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo - BS. Trần Kim Phượng
19 p | 99 | 8
-
Bài giảng Tăng huyết áp – Khuyến cáo và ứng dụng lâm sàng
51 p | 41 | 6
-
Bài giảng Kỹ thuật thống kê - phân tích áp dụng trong bệnh viện
0 p | 48 | 3
-
Bài giảng Lượng giá sức khỏe thai: Khảo sát động học các dòng chảy bằng siêu âm ứng dụng hiệu ứng Doppler
3 p | 38 | 3
-
Bài giảng Thực tập Dược lý 1 - Trường ĐH Võ Trường Toản
43 p | 11 | 3
-
Bài giảng Ứng dụng ô xy lưu lượng cao trong thực hành lâm sàng - Ts.Bs. Đỗ Ngọc Sơn
38 p | 21 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn