Bài giảng Văn hóa Việt Nam hiện đại 2B- ĐH Phạm Văn Đồng

TR<br /> <br /> NGăĐ IăH CăPH MăVĔNăĐ NG<br /> KHOAăS ăPH MăXÃăH I<br /> <br /> Bài giảng học phần<br /> <br /> VĔNăH CăVI TăNAMăHI NăĐ Iă2B<br /> Ch<br /> <br /> ngătrìnhăcaoăđẳng,ăngƠnhăS ăph măNgữăvĕn<br /> <br /> Gi ngăviên:ăTR NăTH ăTHU<br /> KhoaăS ăph măXưăh i<br /> <br /> QU NGăNGÃI,ăTHỄNGă5/2014<br /> <br /> 1<br /> <br /> M CăL C<br /> Ch<br /> <br /> ngă1.ăKHỄIăQUỄTăV ăVĔNăH CăVI TăNAMăT ăSAUă1975 ......................1<br /> <br /> 1.1.ăHoƠnăc nhăl chăsửă- xưăhội,ăt ăt<br /> <br /> ngă– vĕnăhoáăvƠăđòiăh iăđổiăm iăvĕnăh c .......1<br /> <br /> 1.1.1.ăHoƠnăc nhăl chăsửă- xưăhội,ăvĕnăhoáă– t ăt<br /> <br /> ng ................................................1<br /> <br /> 1.1.2.ăĐòiăh iăđổiăm iăvĕnăh c ....................................................................................2<br /> 1.2.ăTi nătrìnhăvậnăđộngăcủaăvĕnăh căt ăsauă1975 ......................................................4<br /> 1.2.1.ăT ăsauăthángă4ănĕmă1975ăđ nă1985 ..................................................................4<br /> 1.2.2.ăT ă1986ăđ năđầuănhữngănĕmă90 .......................................................................6<br /> 1.2.3.ăT ăgiữaănhữngănĕmă90 ......................................................................................8<br /> 1.3.ăĐặcăđi măc ăb năcủaăVĕnăh căVi tăNamăt ăsauă1975 .........................................9<br /> 1.3.1.ăVĕnăh căvậnăđộngătheoăh<br /> <br /> ngădơnăchủăhoá ......................................................9<br /> <br /> 1.3.2. Tinh thầnă nhơnă b nă vƠă sựă th că tỉnhăýă th că cáă nhơnă lƠă n nă t ngă t ă t<br /> <br /> ngăvƠă<br /> <br /> c măh ngăchủăđ o,ăbaoătrùmătrongăn năvĕnăh căgiaiăđo nănƠy.................................10<br /> 1.3.3.ăVĕnăh căphátătri năphongăphú,ăđaăd ng,ăh<br /> Ch<br /> <br /> ngăt iătínhăhi năđ i ....................11<br /> <br /> ngă2.ăVĔNăXUỌIăT ăSAUă1975.....................................................................13<br /> <br /> 2.1.ăDi năm oăchung .................................................................................................13<br /> 2.1.1.ăCácăchặngăđ<br /> 2.1.2.ăCácăkhuynhăh<br /> <br /> ngăvậnăđộngăcủaăvĕnăxuôiăt ăsauă1975 ....................................13<br /> ng ..........................................................................................16<br /> <br /> 2.2.ăNhữngăđổiăm iăv ăt ăt<br /> <br /> ngăvƠăngh ăthuật .........................................................18<br /> <br /> 2.2.1.ăĐổiăm iăquanăni măv ăhi năthực .....................................................................18<br /> 2.2.2.ăĐổiăm iăquanăni măngh ăthuậtăv ăconăng<br /> <br /> i ..................................................19<br /> <br /> 2.2.3.ăĐổiăm iăv ăngh ăthuậtătrầnăthuật .....................................................................20<br /> 2.3.ăThƠnhătựuăv ăcácăth ălo iăvĕnăxuôi ....................................................................21<br /> 2.3.1.ăTi uăthuy t ......................................................................................................21<br /> 2.3.2.ăTruy năngắn ....................................................................................................22<br /> 2.3.3.ăKí,ăphóngăsự ....................................................................................................22<br /> Ch<br /> <br /> ngă3.ăNGUY NăMINHăCHÂUă(1930ă- 1989) .................................................24<br /> <br /> 3.1.ăTi uăsử,ăconăng<br /> <br /> i,ăquanăni măsángătác .............................................................24<br /> <br /> 3.1.1.ăTi uăsử .............................................................................................................24<br /> 3.1.2.ăConăng<br /> <br /> i ........................................................................................................24<br /> <br /> 3.1.3.ăQuanăni măsángătác .........................................................................................25<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3.2.ăConăđ<br /> <br /> ngăsángătácăcủaăNguy năMinhăChơu ....................................................26<br /> <br /> 3.2.1.ăSángătácăcủaăNguy năMinhăChơuătr<br /> <br /> că1975 .................................................26<br /> <br /> 3.2.2.ăSángătácăcủaăNguy năMinhăChơuăt ăsauă1975 ................................................27<br /> 3.3.ăNguy năMinhăChơuăvƠăcôngăcuộcăđổiăm iăvĕnăh c ...........................................29<br /> 3.3.1.ăĐổiăm iăh<br /> <br /> ngăti păcậnăđ iăs ng ....................................................................29<br /> <br /> 3.3.2.ăĐổiăm iăquanăni măv ăconăng<br /> <br /> i ....................................................................30<br /> <br /> 3.3.3.ăĐổiăm iăngh ăthuậtăvĕnăxuôi,ăchủăy uălƠătruy năngắn ....................................30<br /> 3.4.ăV ătríăcủaăNguy năMinhăChơuătrongăcôngăcuộcăđổiăm iăvĕnăh c ......................31<br /> Yêuăcầuăsinhăviênăch nămộtătrongăhaiătácăphẩmăvƠăso năgiáoăánă(theoămẫuăgiáoăánă<br /> THCSăhi năhƠnh),ăthựcăhƠnhăgi ngătrênăl p.ăCh<br /> <br /> ngă4.ăTH ăT ăSAUă1975 ........31<br /> <br /> 4.1.ăTi nătrìnhăth ăvƠăđộiăngũăsángătácăt ăsauă1975 ..................................................32<br /> 4.1.1.ăS ăl ợcăv ăti nătrìnhăvậnăđộngăcủaăth ăt ăsauă1975 ........................................32<br /> 4.1.2.ăĐộiăngũăsángătác ..............................................................................................34<br /> 4.2.ăNhữngăkhuynhăh<br /> <br /> ngăchínhătrongăth ăt ăsauă1975 ...........................................35<br /> <br /> 4.2.1.ăTi pătụcăm chăc măh ngăsửăthi,ănh ngăthiênăv ăbiătrángăvƠăgắnăv iănhữngătr iă<br /> nghi m,ăkinhănghi măcáănhơn ...................................................................................35<br /> 4.2.2.ăH<br /> <br /> ngăvƠoăđ iăs ngăth ăsựăvƠătr ăv ăv iăcáiătôiăcáănhơn ................................36<br /> <br /> 4.2.3.ă Điă sơuă vƠoă vùngă m ă củaă tơmă linh,ă vôă th că vƠă đ aă th ă theoă h<br /> <br /> ngă t ợngă<br /> <br /> tr ng,ăsiêuăthực ..........................................................................................................39<br /> 4.3.ăNhững tìmătòiăđổiăm iăngh ăthuậtăth ăsauă1975 ................................................40<br /> 4.3.1.ăSựăđổiăm iăv ăngônăngữ ..................................................................................40<br /> 4.3.2.ăSựăbi năđổiăv ăth ălo i .....................................................................................42<br /> 4.3.3.ăSựăbi năđổiăv ăhìnhă nhăth ............................................................................45<br /> Ch<br /> <br /> ngă5.ăXUÂNăQUǵNHă(1942ă- 1988) ...............................................................48<br /> <br /> 5.1. Ti uăsử,ăconăng<br /> 5.2.ăConăđ<br /> <br /> i..............................................................................................48<br /> <br /> ngăsángătác ............................................................................................49<br /> <br /> 5.ă3.ăTh ăXuơnăQuǶnh ...............................................................................................50<br /> 5.3.1.ăKhátăv ngăh nhăphúcăđ iăth<br /> <br /> ng ....................................................................50<br /> <br /> 5.3.2.ăCáiă“tôi”ătrữătìnhăđaăd ngăvƠăth ngănh t .........................................................52<br /> 5.3.3.ăHìnhă nh,ăgi ngăđi u,ăngônăngữ ......................................................................55<br /> TÀIăLI UăTHAMăKH O .........................................................................................60<br /> <br /> 3<br /> <br /> Ch<br /> <br /> ngă1. KHỄIăQUỄTăV ăVĔNăH CăVI TăNAMăT ăSAUă1975<br /> <br /> 1.1. HoƠnăc nhăl chăsửă- xưăh i,ăt ăt ởngăậ vĕnăhoáăvƠăđòiăh iăđổiămớiăvĕnăh c<br /> 1.1.1. HoƠnăc nhăl chăsửă- xưăh i,ăvĕnăhoáăậ t ăt ởng<br /> Đ iăthắngămùaăxuơnănĕmă1975ăđưăk tăthúcăthắngălợiăcuộcăkhángăchi năch ngă<br /> Mĩ,ăc ăn<br /> <br /> căph năkh iăbắtătayăvƠoăxơyădựngăđ tăn<br /> <br /> c,ăkhắcăphụcăhậuăqu ănặngăn ă<br /> <br /> củaăhaiăcuộcăchi nătranh.ăXưăhộiăVi tăNamăđưăthựcăsựăchuy năsangămộtăgiaiăđo nă<br /> m i:ăhòaăbình,ăth ngănh t.ăTh ănh ng,ăc ădơnătộcăl iăph iăđ<br /> khĕnă m iă trongă n<br /> <br /> c:ă tìnhătr ngă trìă tr ă củaă c ăch ă qu nă lýă quană liêuă baoă c p,ă đ iă<br /> <br /> s ngănhơnădơnăkhóăkhĕn,ăđ tăn<br /> rưăcủaăh ăth ngăcácăn<br /> v nălƠăn<br /> <br /> cănghèoănƠn,ăl căhậu… CònăngoƠiăn<br /> <br /> c,ălƠăsựătană<br /> <br /> căxưăhộiăchủănghĩaăvƠăsựăsụpăđổăcủaăLiênăbangăXôăVi tă –<br /> <br /> căđỡăđầuăchoăVi tăNamăth iăkǶănƠy.<br /> <br /> Tr<br /> n<br /> <br /> ngăđầuăv iănhữngăkhóă<br /> <br /> că tìnhă hìnhă y,ă Đ ngă ph iă thựcă hi nă chủă tr<br /> <br /> ngă đổiă m iă nhằmă đ aă đ tă<br /> <br /> căthoátă kh iă đóiă nghèo.ă Chính t ă Đ iă hộiă Đ ngă lầnă VIă (1986),ă đ tă n<br /> <br /> th căb<br /> <br /> căvƠoăgiaiăđo năđổiăm iăđ aăđ tăn<br /> <br /> căchínhă<br /> <br /> căraăkh iăcuộcăkhủng ho ngăđ ăb<br /> <br /> că<br /> <br /> vƠoăth iăkìăphátătri năm i.ăSựăsuyăthoáiăkinhăt ăđưăđ ợcăchặnăl iăvƠăn năkinhăt ăbắtă<br /> đầuăcóăsựătĕngătr<br /> tr<br /> <br /> ngăv iăt căđộăngƠyăcƠngăcao vƠădầnăcóăsựăổnăđ nh,ăn năkinhăt ăth ă<br /> <br /> ngădầnăđ ợcăhìnhăthƠnh.ăĐổiăm iăcũngăcóănghĩaălƠăm ăcửaătĕngăc<br /> <br /> ngăgiaoăl uă<br /> <br /> vƠă hộiă nhậpă qu că t ă trênă m iă bìnhă di nă chínhă tr ,ă kinhă t ,ă vĕnă hoá.ă Gầnă haiă m<br /> nĕmăt ăkhiăbắtăđầuăcôngăcuộcăđổiăm i,ătrênăđ tăn<br /> đổiătheoăh<br /> <br /> iă<br /> <br /> cătaăđưădi năraăr tănhi uăsựăthayă<br /> <br /> ngătíchăcực,ălƠmăbi năđổiăsơuăsắc,ătoƠnădi năhìnhă nhăcủaăđ tăn<br /> <br /> c.ă<br /> <br /> T ă nhữngă nĕmă thángă chi nă tranhă chuy nă sangă hoƠă bình,ă t ă n nă kinhă t ă tậpă<br /> trung,ăbaoăc păchuy năsangăkinhăt ăth ătr<br /> <br /> ngătheoăđ nhăh<br /> <br /> ngăxưăhộiăchủănghĩa,ăt ă<br /> <br /> m iăquanăh ăv ăchínhătr ,ăkinhăt ăhầuănh ăchỉăkhépăkínătrongăh ăth ngăcácăn<br /> hộiăchủănghĩaătr<br /> <br /> căđơy,ăđ năchủătr<br /> <br /> căxưă<br /> <br /> ngăm ăcửa,ăhộiănhậpătoƠnădi năv iăth ăgi i,ă<br /> <br /> nhữngăđi uăđóăđưăt tă y uăkéoătheoănhi uăđổiăthayăv ămặtăxưăhội. Nôngăthônătr<br /> <br /> că<br /> <br /> đơyălƠăchỗădựaăvữngăchắcăcủaăchi nătranhăcáchăm ng,ălƠăn iăchủăy uăđ ăhuyăđộngă<br /> nhơnălực,ăvậtălựcăcungă ngăchoăchi nătr<br /> <br /> ng,ăvƠăđ ălƠmăt tăđ ợcănhi măvụăđóăph iă<br /> <br /> dựaăhẳnăvƠoăc ăc uătổăch căcủaăhợpătácăxư.ăC ăc uă yăđưăkhôngăcònăthíchăhợpăv iă<br /> <br /> 1<br /> <br /> đi uă ki nă m i,ăkhiă ruộngă đ tă ph iă đ ợcăgiaoă khoánă đ nă t ngă hộă nôngă dơnă đ ă gi iă<br /> phóngăti mănĕngăcủaămỗiăng<br /> <br /> iălaoăđộngăkhiăh ăđ ợcălƠmăchủăchínhămình.ă<br /> <br /> Trongăchi nătranhăgiữăn<br /> n<br /> <br /> căvƠăgi iăphóngădơnătộc,ăs căm nhăcủaătinhăthầnăyêuă<br /> <br /> căvƠăýăth căcộngăđ ngăđưă đ ợcăphátăhuyă caoăđộ.ă Cuộcăs ngăcáă nhơn,ăriêngăt ă<br /> <br /> củaămỗiăng<br /> <br /> iăph iăthuăhẹpăl iăđ năt iăthi u,ănh<br /> <br /> tậpăth ,ăcủaăc ădơnătộc.ăConăng<br /> t ăcáchăconăng<br /> conăng<br /> <br /> iăđ ợcănhìnănhận,ăđánhăgiáătr<br /> <br /> căh tăvƠăchủăy uă ă<br /> <br /> iăcủaădơnătộc,ăcủaănhơnădơn,ăcủaăcáchăm ng.ăNayăhoƠăbìnhătr ăl i,<br /> <br /> iătr ăv ăv iăcuộcăs ngăbìnhăth<br /> <br /> – cáiă đ iă th<br /> <br /> ngăchỗăchoăđ iăs ngăchungăcủaă<br /> <br /> ng,ăcũngăcóănghĩaălƠătr ăv ăv iăđ iăth<br /> <br /> ngă<br /> <br /> ngă ph nă t p,ă muônă vẻă lẫnă lộnă t tă x u,ă trắngă đen,ă biă hƠi…ýă th că cáă<br /> <br /> nhơnă v iă m iă nhuă cầuă củaă conă ng<br /> <br /> iă nh ă mộtă cáă th ,ă mộtă thựcă th ă s ngă đưă đ ợcă<br /> <br /> th cătỉnhătr ăl i.ăCácăgiáătr ăv ăxưăhội,ăđ oăđ c,ănhơnăcách…tr<br /> <br /> căđơyăb năvữngăthìă<br /> <br /> lúcănƠyănhi uăđi uăđưăkhôngăcònăphùăhợpăvƠăđưăr năn t,ătrongăkhiăđóăcácăchuẩnăgiáă<br /> tr ăm iăthìăch aăhìnhăthƠnhăthựcăsự.ă<br /> 1.1.2.ăĐòiăh iăđổiămớiăvĕnăh c<br /> Vĕnăh căVi tăNam trongăbaăm<br /> <br /> iănĕm,ăt ă1945ă– 1975ăđưălƠmătrònăs ăm nhă<br /> <br /> caoăc ăcủaămộtăn năvĕnăh căphụcăvụăcáchăm ng,ăcổăvũăchi năđ uăvìăTổăqu c,ădơnă<br /> tộc,ănhơnădơn.ăV ăđặcăđi mălo iăhình,ăđóălƠăn năvĕnăh cătheoăkhuynhăh<br /> <br /> ngăsửăthi,ă<br /> <br /> đ ợcăth ăhi nătrongăsựăth ngănh tătrênăquanăđi măsửăthiăt ăc măh ng,ăđ ătƠiăvƠăchủă<br /> đ ,ăth ăgi iănhơnăvậtăchoăđ năk tăc u,ăgi ngăđi u. N năvĕnăh căsửăthiă yălƠămộtăgiaiă<br /> đo năcóătínhăđặcăthù,ăcóănhữngăđóngăgópăriêngăchoăti nătrìnhăvĕnăh cădơnătộc.ăĐặcă<br /> đi măcủaănóăcònăti pătụcăchiăph iăn năvĕnăh că nửaăcu iăthậpăkỷă70ăvƠăphầnănƠoă ă<br /> c ă nửaă đầuă thậpă niênă 80.ă Nh ngă sựă chuy nă bi nă củaă đ iă s ngă xưă hội,ă vĕnă hoáă t ă<br /> t<br /> <br /> ng đưădẫnăđ nănhữngăđổiăthayătrongănhuăcầuăvƠăquanăni măthẩmămỹ,ăđòiăh iăvĕnă<br /> <br /> h că ph iă đổiă m i.ă K ă t ă đơy,ă đổiă m iă vĕnă h că tr ă thƠnhă đòiă h iă chung,ă b că thi tă<br /> khôngăchỉăcủaăgi iăsángătác,ălíăluậnăphêăbìnhămƠăc ăcôngăchúngăyêuăth ăvĕn.<br /> Trước 1975,ăvĕnăh căVi tăNamăch uăsựăchiăph iăcủaăhoƠnăc nhăchi nătranhănênă<br /> đưăt oăraămột nền văn học phục vụ chiến tranh với xu hướng đại chúng hóa và<br /> cách mạng hóa. LúcănƠy,ăvĕnăh căđ ợcăxemănh ălƠăvũăkhíăt ăt<br /> <br /> ngăđ ăchi năđ u,ă<br /> <br /> đápă ngăcácă yêuăcầuăcủaăsựănghi păcáchăm ng.ăVìămụcătiêuănƠyămƠăvĕnăh căcáchă<br /> m ngăkhôngăđ ợcăphépănóiăđ năcuộcăs ngăriêngăt ăcủaăconăng<br /> <br /> 2<br /> <br /> i,ăkhôngăđ ợcăđ ă<br /> <br />