Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai<br />
<br />
BÀI TẬP PHƯƠNG PHÁP TÁCH TRONG BIẾN ĐỔI<br />
PHÂN THỨC ĐẠI SỐ TOÁN NÂNG CAO 8<br />
**Chứng minh rằng biểu thức sau không phụ thuộc vào biến.<br />
1<br />
<br />
<br />
<br />
1<br />
<br />
1<br />
<br />
<br />
<br />
x y y z z x x y y z z x <br />
suy ra hằng đẳng thức:<br />
<br />
1<br />
<br />
<br />
<br />
với x y ; y z ; z x . Từ kết quả trên ta có thể<br />
1<br />
<br />
<br />
<br />
1<br />
<br />
x y x z z y x z x y y z <br />
<br />
(*) trong đó x ; y; z đôi<br />
<br />
một khác nhau.<br />
Thực chất ở đ}y ta thay x – y bởi z – y thay z - x bởi y – x giữ nguyên thừa số kia sẽ có hai<br />
số hạng ở vế phải, Vận dụng hằng đẳng thức (*) giải các bài tập sau:<br />
Bài toán 1:<br />
Cho a b; b c; c a chứng minh biểu thức sau không phụ thuộc vào a, b, c.<br />
A<br />
<br />
a2<br />
b2<br />
c2<br />
<br />
<br />
a b a c b c b a c a c b <br />
<br />
Áp dụng hằng đẳng thức (*) A <br />
<br />
a2<br />
b2<br />
b2<br />
c2<br />
<br />
<br />
<br />
a b a c b c c a a c b a c a c b <br />
<br />
a b a b b c b c <br />
a2<br />
b2<br />
b2<br />
c2<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
a b a c a b a c b c c a b c c a a b a c b c c a <br />
<br />
<br />
ab bc a b bc<br />
<br />
<br />
<br />
1<br />
ac ca a c a c<br />
<br />
Bài toán 2:<br />
Cho a b; b c; c a . Rút gọn biểu thức<br />
B<br />
<br />
x b x c x c x a x a x b <br />
a b a c b c b a c a c b <br />
<br />
Giải Vận dụng công thức (*) ta đ ược<br />
B<br />
<br />
x b x c x c x a x a x b <br />
a b a c b c b a c a c b <br />
<br />
W: www.hoc247.net<br />
<br />
F: www.facebook.com/hoc247.net<br />
<br />
T: 098 1821 807<br />
<br />
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai<br />
<br />
<br />
<br />
x b x c x c x a x c x a x a x b <br />
a b a c b c c a a c b a c a c b <br />
<br />
x b x c x c x a x c x a x a x b <br />
a b a c b c c a a c a b a c c b <br />
x b x c x c x a x c x a x b x a x c a b x a b c <br />
<br />
a b a c <br />
b c c a <br />
a b a c a b a c <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
xc xa xc xa<br />
<br />
<br />
1<br />
ac ac<br />
a c<br />
<br />
Bài toán 3:<br />
Cho a, b, c đôi một khác nhau. Chứng minh rằng:<br />
a<br />
b<br />
c<br />
x<br />
<br />
<br />
<br />
a b a c x a b a b c x b c a c b c x x a x b x c <br />
<br />
Biến đổi vế tr|i, ta được:<br />
<br />
a<br />
b<br />
c<br />
=<br />
<br />
<br />
a b a c x a b a b c x b c a c b c x <br />
<br />
<br />
<br />
a<br />
b<br />
b<br />
c<br />
=<br />
<br />
<br />
<br />
a b a c x a b a a c x b c a b c x b c a c b c x <br />
<br />
<br />
<br />
b <br />
1<br />
c <br />
a<br />
b<br />
x a x b c a (b c) x b x c =<br />
a b a c <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
bx cx <br />
(ax bx)<br />
1<br />
x<br />
x<br />
<br />
.<br />
<br />
a b a c x a x b c a b c x b x c a c x a x b c a x b x c <br />
<br />
<br />
<br />
1<br />
<br />
1<br />
<br />
.<br />
<br />
x a c<br />
1 <br />
x<br />
1<br />
<br />
<br />
x a x c a c x b x c x a x b x c x a . Sau khi biến đổi<br />
a c x b <br />
<br />
x<br />
<br />
vế trái bằng vế phải. Đẳng thức được chứng minh.<br />
Bài toán 4:<br />
Cho a, b, c đôi một khác nhau. Chứng minh:<br />
bc<br />
ca<br />
a b<br />
2<br />
2<br />
2<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
a b a c b c b a c a c b a b b c c a<br />
<br />
Giải: Ta có<br />
<br />
bc<br />
ba<br />
a c<br />
1<br />
1<br />
(1)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
a b a c a b a c a b a c c a a b<br />
<br />
Tương tự ta có:<br />
<br />
W: www.hoc247.net<br />
<br />
ca<br />
1<br />
1<br />
<br />
<br />
b c b a b c a b<br />
<br />
(2)<br />
<br />
F: www.facebook.com/hoc247.net<br />
<br />
T: 098 1821 807<br />
<br />
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai<br />
<br />
a b<br />
1<br />
1<br />
(3)<br />
<br />
<br />
c b c a b c c a<br />
<br />
Từ (1) ;(2) và (3) ta có<br />
bc<br />
ca<br />
a b<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
a b a c b c b a c a c b c a a b b c a b b c c a<br />
<br />
<br />
<br />
2<br />
2<br />
2<br />
(đpcm)<br />
<br />
<br />
a b bc c a<br />
<br />
Bài toán 5:<br />
Rút gọn biểu thức:<br />
a 2 bc<br />
b2 ac<br />
c 2 ab<br />
với a b; b c; c a<br />
<br />
<br />
a b a c b c b a c a c b <br />
<br />
Giải:<br />
Ta có:<br />
<br />
a 2 bc<br />
a 2 ab bc ab a(a b) b(c a )<br />
a<br />
b<br />
(1)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
a b a c a b a c <br />
a b a c a c a b<br />
<br />
b2 ac<br />
b<br />
c<br />
Tương tự:<br />
(2)<br />
<br />
<br />
b a b c a b b c<br />
<br />
c 2 ab<br />
c<br />
a<br />
(3)<br />
<br />
<br />
c a b c c b c a<br />
<br />
Cộng (1), (2) và (3) vế theo vế ta có<br />
a 2 bc<br />
b2 ac<br />
c 2 ab<br />
a<br />
b<br />
b<br />
c<br />
c<br />
a<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
0<br />
a b a c b c b a c a c b a c a b a b b c c b c a<br />
<br />
Bài toán 6:<br />
Cho ba phân thức<br />
<br />
a b<br />
bc<br />
ca<br />
;<br />
;<br />
. Chứng minh rằng tổng ba phân thức bằng tích của<br />
1 ab 1 bc 1 ca<br />
<br />
chúng.<br />
Giải:<br />
Ta có :<br />
<br />
bc ba a c<br />
a b b c c a a b b a a c c a<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
nên<br />
1 bc 1 bc 1 bc<br />
1 ab 1 bc 1 ca 1 ab 1 bc 1 bc 1 ca<br />
<br />
1 <br />
1 a b 1 bc 1 ab c a 1 bc 1 ac <br />
1<br />
1<br />
a b <br />
<br />
<br />
c a 1 ac 1 bc <br />
1 ab 1 bc <br />
1 ac 1 bc <br />
1 ab 1 bc <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
b a b c a <br />
<br />
a b c a b c a b c a b c <br />
(đpcm).<br />
1 ab 1 bc 1 ac 1 bc <br />
1 bc 1 ab 1 ac 1 ab 1 bc 1 ac <br />
<br />
<br />
<br />
W: www.hoc247.net<br />
<br />
<br />
<br />
c c a b a <br />
<br />
<br />
<br />
F: www.facebook.com/hoc247.net<br />
<br />
T: 098 1821 807<br />
<br />
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai<br />
<br />
Bài toán 7:<br />
Cho ba số nguyên dương a, b, c tuỳ ý, tổng sau có phải là số nguyên dương không?<br />
a<br />
b<br />
c<br />
<br />
<br />
ab bc ca<br />
<br />
Giải:<br />
Ta có M <br />
<br />
a<br />
b<br />
c<br />
a<br />
b<br />
c<br />
a bc<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
1<br />
ab bc ca a bc abc abc abc<br />
<br />
hay M > 1 .<br />
<br />
b <br />
c <br />
a <br />
b<br />
c<br />
a<br />
<br />
<br />
<br />
M 1 <br />
<br />
<br />
1 <br />
1 <br />
3<br />
3 1 2 hay M < 2<br />
ab bc ca <br />
a b c b c a c a b <br />
<br />
Vậy 1 < M