intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo " Bàn về học thuyết tam quyền phân lập và kiềm chế, đối trọng trong Hiến pháp Hoa Kỳ "

Chia sẻ: Mơ Mộng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST
Báo xấu
140
lượt xem 26
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bàn về học thuyết tam quyền phân lập và kiềm chế, đối trọng trong Hiến pháp Hoa Kỳ nghĩa vụ đảm bảo thực hiện thoả ước (tổ chức công đoàn và hiệp hội NSDLĐ đảm bảo các thành viên của mình là NLĐ và NSDLĐ tuân thủ đầy đủ các quy định của thoả ước). Các quy định trong thoả ước có giá trị pháp lí trực tiếp và bắt buộc (khoản 2 Điều 4 Luật thoả ước tập thể) theo nguyên tắc: Những thoả thuận trong HĐLĐ có lợi hơn cho NLĐ so với thoả ước tập thể sẽ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Bàn về học thuyết tam quyền phân lập và kiềm chế, đối trọng trong Hiến pháp Hoa Kỳ "

  1. T×m hiÓu hÖ thèng ph¸p luËt Hoa Kú TS. NguyÔn ThÞ ¸nh V©n * H i n pháp Hoa Kỳ th a nh n h c thuy t tam quy n phân l p và ki m ch , i tr ng. M c dù không có i u kho n nào c a ch c năng c a cơ quan khác; ba là nhân s c a m i cơ quan ph i ư c tách b ch sao cho không m t ngư i ho c nhóm ngư i nào Hi n pháp quy nh rõ ràng r ng ba quy n có th ng th i làm vi c trong nhi u hơn l p pháp, hành pháp và tư pháp c a nhà nư c m t cơ quan nói trên.(1) B ng cách ó, m i liên bang ph i ư c tách b ch nhưng i u 1, cơ quan u có ư c s c l p c n thi t i u 2 và i u 3 c a Hi n pháp l n lư t trao trong quá trình th c hi n ch c năng c a ba quy n năng nói trên cho Qu c h i, T ng mình và không có m t ngư i ho c m t nhóm th ng (ngư i ng u và i di n cho cơ ngư i nào có th ki m soát ư c toàn b b quan hành pháp) và Toà án t i cao c a Hoa máy nhà nư c. Kỳ ( i di n cho cơ quan tư pháp); ng th i H c thuy t tam quy n phân l p có ngu n cũng t o cơ s pháp lí m i cơ quan nhà g c t th i Hy L p c i, n Th i i Ánh nư c nói trên, m t m c nh t nh, có sáng (Age of Enlightenment, t th k XVII- th ki m ch vi c s d ng quy n l c c a các XVIII), h c thuy t này ã i m t v i hai cơ quan còn l i. Bài vi t này bàn v s th trư ng phái quan i m tri t h c i l p. hi n h c thuy t trên trong Hi n pháp Hoa Kỳ Trong khi ư c a s ng h như John và tìm l i gi i cho hai câu h i: 1) Li u th c Locke, James Harington và Montesquieu thì s có tam quy n phân l p trong b i c nh m i h c thuy t cũng ã b k ch li t ph n i b i m t trong ba cơ quan nhà nư c u có th Thomas Hobbes.(2) ki m ch và i tr ng l n nhau? 2) Li u có Ngày nay, a s các nhà nghiên c u u nh t thi t ph i th a nh n ng th i c hai th a nh n r ng h c thuy t tam quy n phân y u t trên trong hi n pháp m i m b o l p hư ng t i hai m c tiêu: M t là nh m hi u qu ho t ng c a b máy nhà nư c? ngăn ch n kh năng t p trung quy n l c thái 1. Tam quy n phân l p trong Hi n quá, c i ngu n c a tình tr ng chuyên ch vì pháp Hoa Kỳ theo h c thuy t này ba quy n l c nhà nư c Tam quy n phân l p là h c thuy t ư c quan tr ng ư c trao cho ba cơ quan nhà xây d ng d a trên ba nguyên t c: M t là nư c riêng bi t ch không t p trung trong chính ph ph i ư c phân chia thành ba cơ tay m t ngư i hay m t nhóm ngư i; hai là quan: l p pháp, hành pháp và tư pháp; hai là m i cơ quan th c thi m t ch c năng riêng * Gi ng viên chính Trung tâm lu t so sánh bi t, phù h p v i mình và không ư c l n át Trư ng i h c Lu t Hà N i 60 t¹p chÝ luËt häc sè 12/2010
  2. T×m hiÓu hÖ thèng ph¸p luËt Hoa Kú nh m trang b cho m i cơ quan nhà nư c c a Hoa Kỳ trong v Wayman v. Southard(4) nh ng phương ti n c n thi t m b o Trong v này, Toà án t i cao ã tuyên Qu c ngăn ch n nguy cơ quy n l c riêng có c a h i vi hi n khi trao cho các toà án quy n l p mình b các cơ quan còn l i xâm ph m. Tuy pháp. S dĩ có l i tuyên án ó là do i u 17 nhiên, trên th c t , không ph i t t c các Lu t h th ng toà án năm 1789 (Act of qu c gia u th a nh n m t s phân chia 1789) và i u 7 Lu t thành l p các toà án tư quy n l c kh t khe gi a các cơ quan nhà pháp Hoa Kỳ năm 1793 (Act of 1793) ã nư c. Anh qu c là ví d tiêu bi u cho qu c cho phép các toà án Hoa Kỳ ư c ban gia mà ó h c thuy t tam quy n phân l p hành các quy t c t t ng áp d ng t i toà không ư c chú ý t i trong nhi u th k . án mình v i i u ki n các quy t c ó không Hoa Kỳ, trong khi nhà nư c liên bang coi ư c trái v i pháp lu t c a Hoa Kỳ. Nói tr ng h c thuy t tam quy n phân l p thì m t cách khác, b ng hai i u kho n nói trên, s bang dư ng như l i không quan tâm t i Qu c h i Hoa Kỳ ã u quy n cho toà án h c thuy t này, ví d bang New Jersey, ban hành lu t v các quy t c t t ng áp d ng Dealware và Pennsylvania(3)… t i toà. Trong con m t c a Toà án t i cao 1.1. Quy n l p pháp Hoa Kỳ, Qu c h i Hoa Kỳ rõ ràng ã có i u 1 Hi n pháp Hoa Kỳ thành l p ra hành vi i ngư c l i i u 1 c a Hi n pháp. Qu c h i - cơ quan l p pháp c a Hoa Kỳ v i Năm 1935, trong v A.L.A. Schechter hai vi n: H ngh vi n và Thư ng ngh vi n. Poultry Corp. v. United States,(5) tính h p m b o nh ng v n gây tranh cãi hi n c a Lu t ph c h i công nghi p qu c gia ư c th o lu n t do t i Qu c h i, các ngh năm 1933 (National Industrial Recovery sĩ ư c mi n ch u trách nhi m v nh ng l i Act) cũng ã b Toà án t i cao Hoa Kỳ ph phát bi u c a mình trong phiên h p t i vi n nh n. i u 3 c a Lu t này ã cho phép T ng nơi mình là thành viên và s không bao gi th ng Hoa Kỳ ban hành B lu t c nh tranh b ch t v n v nh ng l i phát bi u ó t i b t công b ng. Tòa án t i cao Hoa Kỳ ã tuyên: kì cơ quan nào khác. T ng th ng không có quy n ban hành b Qu c h i Hoa Kỳ là cơ quan duy nh t có lu t nói trên vì i u 1 Hi n pháp Hoa Kỳ ã quy n làm lu t c p liên bang và không trao toàn b quy n l p pháp cho Qu c h i. ư c u quy n l p pháp c a mình cho b t kì Nói cách khác, Qu c h i ã vi ph m i u 1 cơ quan nhà nư c nào. Quy nh này c a Hi n pháp khi trao quy n l p pháp hi n nh Hi n pháp ã ư c nhi u phán quy t c a c a riêng mình cho T ng th ng. Toà án t i cao Hoa Kỳ c ng c thêm, theo 1.2. Quy n hành pháp ó b t k u quy n cho cơ quan tư pháp hay i u 2 Hi n pháp trao quy n hành pháp cơ quan hành pháp làm lu t, hành vi ó c a cho T ng th ng. mb os cl pc a Qu c h i u b coi là trái v i hi n pháp. cơ quan hành pháp, Hi n pháp quy nh M t trong nh ng án l ư c thi t l p s m T ng th ng do dân b u tr c ti p v i nhi m nh t vào năm 1825 có liên quan t i i u 1 kì b n năm, b t k v T ng th ng ó có ư c Hi n pháp là phán quy t c a Toà án t i cao các ng phái chính tr c a Qu c h i ng h t¹p chÝ luËt häc sè 12/2010 61
  3. T×m hiÓu hÖ thèng ph¸p luËt Hoa Kú hay không; ng th i, T ng th ng ư c mà Toà án t i cao ã thi t l p trong v án trên, mi n t hình s trong su t nhi m kì nhưng theo ó, th m chí ngay c khi có s ng có th b i u tr n t i phiên toà do Thư ng thu n c a c Thư ng ngh vi n và H ngh ngh vi n m và ch b k t t i khi có a s vi n, Qu c h i cũng không th bác b quy t phi u tuy t i tán thành. nh hành chính nào ó. Tuy nhiên, Qu c h i i u kho n này còn trao cho T ng th ng l i có quy n làm lu t nh ra nh ng chu n trách nhi m m b o pháp lu t ư c th c thi m c, i u ch nh hành vi c a các công ch c m t cách trung thành trên th c t . Trách Chính ph vì lu t khác v i s ph quy t ơn nhi m hi n nh này không bu c cá nhân phương b ng văn b n c a Qu c h i ch T ng th ng Hoa Kỳ ph i tr c ti p cư ng ch văn b n ph quy t c a Qu c h i không ph i vi c thi hành pháp lu t mà úng hơn, các cán qua khâu trình lên T ng th ng xin phê b c p dư i c a T ng th ng ph i giúp vi c chu n trư c khi ư c ban hành. cho T ng th ng. T ng th ng có quy n mi n 1.3. Quy n tư pháp nhi m các công ch c Chính ph (executive i u 3 Hi n pháp Hoa Kỳ cho phép officers) không m ương ư c trách nhi m Qu c h i thành l p ra Toà án t i cao c a hi n nh này. B n thân Qu c h i Hoa Kỳ Hoa Kỳ và các toà án liên bang c p dư i không th t ý mi n nhi m các công ch c ng th i trao quy n tư pháp liên bang cho Chính ph mà cũng không ư c phép c n tr h th ng toà án này. T ng th ng trong quá trình th c hi n quy n Th m phán liên bang do T ng th ng b h n này. Tuy nhiên, T ng th ng không ư c nhi m trên cơ s xu t c a Thư ng ngh phép s d ng quy n h n này can thi p vi n và ph i ư c Thư ng ngh vi n phê vào nhân s c a nh ng cơ quan không thu c chu n. Th m phán liên bang có nhi m kì c kh i hành pháp, ví d các cơ quan như: U i v i m c lương n nh trong su t nhi m ban khi u n i chi n tranh, U ban thương kì. Quy nh này nh m m b o s c l p, m i gi a các bang (Interstate Commerce vô tư và kiên nh c a các th m phán liên Commission) và U ban thương m i liên bang trong quá trình xét x trư c b t kì cám bang là nh ng t ch c bán tư pháp (quasi- d nào, dù là quy n l c hay v t ch t. N u judicial) và bán l p pháp (quasi-legislative). th m phán liên bang không có ư c nh ng Thêm vào ó, Qu c h i không th ơn s b o m hi n nh nói trên, toà án không phương c n tr các công ch c Chính ph th th c thi hi u qu quy n tư pháp c a liên trong quá trình h th c thi trách nhi m c a bang. Nh ng toà án th c thi quy n tư pháp mình. Trong v INS v. Chadha,(6) Toà án t i nói trên ư c g i là “toà án hi n nh” cao ã vô hi u hoá m t o lu t trao quy n (constitutional courts) khác v i các “toà án ph quy t cho m t trong hai vi n c a Qu c lu t nh” (legislative courts) cũng do Qu c h i i v i quy t nh hành chính c a B h i Hoa Kỳ thành l p dư i hình th c các cơ trư ng tư pháp (Attorney General). Nh ng quan bán tư pháp và các u ban. Thành viên phán quy t trong nh ng năm sau ó c a toà c a các toà án lu t nh không ư c hư ng án ã c ng c thêm cho nguyên t c pháp lí cùng s b o m v an ninh, nhi m kì và 62 t¹p chÝ luËt häc sè 12/2010
  4. T×m hiÓu hÖ thèng ph¸p luËt Hoa Kú lương b ng như các th m phán c a toà án ng mà không ph i ch u s giám sát b i hai hi n nh. Các toà án lu t nh không ư c cơ quan nhà nư c còn l i m c c n thi t. th c thi quy n tư pháp c a nhà nư c liên Ki m ch và i tr ng là cơ ch ư c thi t bang Hoa Kỳ. Theo Toà án t i cao Hoa k cho phép m i m t trong ba cơ quan Kỳ,(7) các toà án lu t nh không ư c xét x nhà nư c nói trên u có th h n ch kh các v vi c tư pháp mà ch ư c xét x năng l m d ng quy n l c c a hai cơ quan nh ng v vi c liên quan n công quy n còn l i.(9) Như v y, m c dù theo h c thuy t (public rights), ó là nh ng v vi c gi a tam quy n phân l p, Qu c h i có ch c năng Chính ph và các cá nhân công dân có liên làm lu t, Chính ph có ch c năng th c thi quan t i các quy t nh hành chính. pháp lu t và toà án có ch c năng xét x Như v y, m c dù không có i u kho n nhưng m i m t cơ quan nhà nư c này u có nào c a Hi n pháp quy nh rõ b n hi n quy n ki m soát ho c ho t ng ch c năng pháp th a nh n h c thuy t tam quy n phân ho c nhân s c a nhau trong ch ng m c nào l p nhưng có th nói n i dung c a h c thuy t ó. Ví d : Theo Hi n pháp Hoa Kỳ: 1) Qu c này ư c th hi n rõ nét trong i u 1, 2 và 3 h i có quy n làm lu t nhưng lu t c a Qu c c a Hi n pháp Hoa Kỳ và ã ư c kh ng h i có th b T ng th ng ph quy t ho c b nh thêm b ng hàng lo t án l có liên quan. toà án bãi b do vi hi n; 2) T ng th ng và Tuy nhiên, s phân chia quy n l c Hoa Kỳ các thành viên n i các có quy n hành pháp không ph i là tuy t i mà cũng theo Hi n nhưng m t s hành vi c a h c n ư c pháp Hoa Kỳ, m i m t trong ba cơ quan nhà Thư ng ngh vi n phê chu n, còn m t s nư c, trong quá trình th c thi các quy n hành vi khác có th b toà án vô hi u hoá; 3) năng hi n nh c a mình, m t m c nh t Toà án t i cao n m quy n tư pháp cao nh t nh, v n ch u s ki m tra chéo b i hai cơ nhưng th m phán c a Toà l i do T ng th ng quan còn l i. Nói cách khác, cùng v i y u t b nhi m v i s phê chu n c a Thư ng ngh phân chia quy n l c, Hi n pháp Hoa Kỳ còn vi n và có th b Qu c h i i u tr n. th a nh n c y u t ki m ch và i tr ng. Vi c ki m soát l n nhau gi a ba cơ quan 2. Ki m ch và i tr ng trong Hi n nhà nư c s t o ra s cân b ng quy n l c, làm pháp Hoa Kỳ cho không m t cơ quan nào có th tuỳ ti n s Ki m ch và i tr ng có m i liên h d ng quy n l c hi n nh trong quá trình th c ch t ch v i tam quy n phân l p. James thi các ho t ng ch c năng c a mình, tránh Madison(8) cho r ng h c thuy t tam quy n d n n tình tr ng chuyên quy n, c oán. phân l p không òi h i s phân chia c ng 2.1. Ki m ch và i tr ng t phía cơ nh c ba quy n l c nhà nư c; r ng ba cơ quan l p pháp(10) quan nhà nư c không nên ho t ng quá Theo Hi n pháp Hoa Kỳ, Qu c h i có tách bi t n m c không th ti n hành b t c quy n can thi p vào v n nhân s c a cơ s ki m soát hi n nh nào i v i nhau mà quan hành pháp, th hi n quy n ch nh theo lí thuy t ki m ch và i tr ng, không và mi n nhi m T ng th ng, quy n phê chu n có cơ quan nào c a nhà nư c có th hành danh sách các quan ch c Chính ph do T ng t¹p chÝ luËt häc sè 12/2010 63
  5. T×m hiÓu hÖ thèng ph¸p luËt Hoa Kú th ng b nhi m. C th là khi không có ng c n quá bán s phi u tán thành c a các h c viên nào c a ch c T ng th ng t ư c ngh sĩ là có th mi n nhi m m t h ngh sĩ a s phi u trong cu c tuy n c , H ngh thì làm ư c i u ó, Thư ng ngh vi n vi n có quy n ch n ra T ng th ng t ba ng c n có t i 2/3 s phi u tán thành c a các c viên sáng giá nh t. Thư ng ngh vi n cũng thư ng ngh s . có quy n tương t trong cu c tuy n c Phó Qu c h i có quy n can thi p vào b máy T ng th ng nhưng ch ư c l a ch n t m t c a cơ quan tư pháp như thành l p ra các toà trong s hai ng c viên sáng giá nh t trong án c p dư i c a Toà án t i cao và xác nh s các ng c viên c a ch c phó T ng th m quy n cũng như quy mô c a các toà án th ng. N u gh phó T ng th ng b b tr ng, này. Các th m phán liên bang m c dù do T ng th ng có th ch nh phó T ng th ng T ng th ng b nhi m nhưng c n ph i ư c v i i u ki n s ch nh ó ph i ư c ch p Thư ng ngh vi n ch p thu n. Qu c h i còn thu n b i c hai vi n c a Qu c h i. quy t nh m c lương c a th m phán liên Ngoài ra, khi b nhi m thành viên c a n i bang và c a các công ch c Chính ph m c các, các i s và các công ch c Chính ph dù không có quy n tăng hay gi m lương c a c p cao, T ng th ng cũng c n có s tư v n và T ng th ng và các th m phán liên bang ch p thu n c a Thư ng ngh vi n tr khi vi c trong su t nhi m kì c a h . b nhi m di n ra trong th i gian gi a các 2.2. Ki m ch và i tr ng t phía cơ phiên h p c a Thư ng ngh vi n. Khi ó T ng quan hành pháp(11) th ng có th b nhi m t m th i các ch c v Là ngư i ng u cơ quan hành pháp nói trên mà không c n có s phê chu n c a nhưng T ng th ng Hoa Kỳ ư c phép can Thư ng ngh vi n. Qu c h i cũng có th mi n thi p vào ho t ng l p pháp c a Qu c h i nhi m T ng th ng b ng cách m m t phiên thông qua vi c s d ng quy n ph quy t i toà xét x khi có ơn t cáo T ng th ng v i d lu t ã ư c Qu c h i thông qua. Tuy (impeachment trial) và n u xét th y T ng nhiên, quy n ph quy t này có th b vô hi u th ng th c s có hành vi vi ph m pháp lu t. hoá n u m i vi n có t i 2/3 s phi u tán H ngh vi n có quy n t cáo c công thành d lu t b T ng th ng ph quy t sau ch c Chính ph và th m phán còn Thư ng khi d lu t ó quay tr l i vi n ã trình ngh vi n có quy n m phiên toà xét x t t d lu t ó lên T ng th ng tr trư ng h p c i tư ng nói trên khi có l i cáo bu c. ph quy t “b túi” (pocket veto). C n lưu ý r ng các thư ng ngh sĩ và h ngh Trong th c ti n, sáu v T ng th ng u sĩ không ư c xem là các công ch c (civil tiên c a Hoa Kỳ h u như hi m khi s d ng officers), vì v y h không thu c i tư ng n quy n ph quy t. Ví d , Goerge Washington có th b t cáo theo quy nh nói trên. Tuy ch ph quy t hai d lu t; James Monroe ch nhiên, m i vi n c a Qu c h i u có quy n s d ng quy n ph quy t m t l n; John mi n nhi m ngh sĩ nào ó c a mình n u có Adams, Thomas Jefferson và John Quincy s phi u tán thành hi n nh t các ngh Adams không s d ng quy n năng hi n nh sĩ c a vi n ó. Trong khi H ngh vi n ch này l n nào; còn James Madison - ngư i tin 64 t¹p chÝ luËt häc sè 12/2010
  6. T×m hiÓu hÖ thèng ph¸p luËt Hoa Kú tư ng v ng ch c vào cơ quan hành pháp T ng th ng. Vi c bu c t i Johnson ư c hùng m nh, ã ph quy t t i b y d lu t. th a nh n là ã gây t n h i l n cho ch c v Tuy nhiên, không ai trong s sáu T ng th ng T ng th ng Hoa Kỳ t i m c ã có ý ki n u tiên c a Hoa Kỳ l i dùng quy n ph cho r ng T ng th ng ch còn là s tư ng quy t i u khi n chính sách qu c gia. Ch trưng còn ngư i phát ngôn c a H ngh vi n mãi t i th i Andrew Jackson - T ng th ng m i úng là th tư ng c a Hoa Kỳ trên th c th b y c a Hoa Kỳ, l n u tiên quy n ph t . Grover Cleverland - ng viên ng dân quy t m i ư c s d ng như m t th vũ khí ch u tiên ng h Johnson, ã c g ng ph c chính tr . Trong su t hai nhi m kì c a mình, h i quy n l c c a Văn phòng T ng th ng v T ng th ng này ã ph quy t t i 12 d b ng cách ph quy t t i hơn 400 d lu t lu t, nhi u hơn t ng s các d lu t mà c sáu trong nhi m kì th nh t(13) c a mình, nhi u v T ng th ng ti n nhi m ã ph quy t. g p hai l n s d lu t mà 21 v T ng th ng M t vài ngư i k nhi m Jackson ã ti n nhi m c a ông ã ph quy t g p l i. không dùng n quy n ph quy t, trong khi Ngoài quy n ph quy t, trư ng h p hai nh ng ngư i khác th nh tho ng m i khai vi n c a Qu c h i không th th ng nh t thác quy n năng này. Ch sau n i chi n, các ư c ngày gi cho phiên h p ti p theo, T ng T ng th ng Hoa Kỳ m i s d ng quy n ph th ng s có quy n quy t nh. T ng th ng quy t t o nên s i tr ng v i Qu c h i còn có th tri u t p h p kh n c p i v i trên th c t . c bi t áng chú ý là nh ng m i vi n ho c c hai vi n c a Qu c h i. cu c u tranh gi a Andrew Johnson v i Không ch có quy n can thi p vào ho t Qu c h i, v i tư cách là ng viên ng dân ng l p pháp, T ng th ng Hoa Kỳ còn có ch , ã ph quy t t i vài o lu t tái thi t do quy n can thi p vào ho t ng tư pháp, k c các ng viên c p ti n c a ng c ng hoà vi c can thi p vào v n nhân s c a cơ thông qua. Qu c h i Hoa Kỳ tuy nhiên ã c quan này. C th , T ng th ng có th b g ng lo i b t i 15 trong s 29 ph quy t nhi m th m phán trên cơ s tư v n c a c a Johnson. Hơn n a, Qu c h i cũng ã c Thư ng ngh vi n và ph i ư c Thư ng ngh g ng h n ch quy n h n c a T ng th ng vi n ch p thu n; có quy n phát l nh tha b ng cách thông qua Lu t nhi m kì (Tenure b ng ho c ân xá mà không c n có s phê of Office Act of 1867). o lu t này quy chu n c a b t c vi n nào c a Qu c h i ho c nh Thư ng ngh vi n phê chu n vi c mi n th m chí ý ki n c a ph m nhân. nhi m các thành viên c p trên c a n i các. 2.3. Ki m ch và i tr ng t phía cơ Khi Johnson vi ph m o lu t này m t cách quan tư pháp có tính toán vì cho r ng ây là o lu t vi Toà án Hoa Kỳ có quy n ki m soát c cơ hi n, H ngh vi n ã cáo bu c v T ng quan l p pháp và cơ quan hành pháp thông th ng này nhưng Thư ng ngh vi n ã tuyên qua vi c giám sát b ng th t c tư pháp ông tr ng án, ch v i m t phi u ch ng.(12) (judicial review) i v i các văn b n pháp Sau v cáo bu c Andrew Johnson, Grover lu t do các cơ quan này ban hành. Quy n Cleveland ã n l c ph c h i quy n l c c a giám sát b ng th t c tư pháp th c ra không t¹p chÝ luËt häc sè 12/2010 65
  7. T×m hiÓu hÖ thèng ph¸p luËt Hoa Kú ư c ghi nh n c th trong Hi n pháp Hoa t i Toà án t i cao. ó là Toà án t i cao ch Kỳ mà do các nhà l p hi n mư ng tư ng có th th c thi th m quy n xét x phúc th m ra(14) và ư c c ng c thêm b ng ti n l pháp tr nh ng v vi c liên quan n các bang và do Toà án t i cao c a Hoa Kỳ thi t l p t v nh ng v vi c nh hư ng t i các i s , các Marbury v. Madison.(15) Trong phán quy t b trư ng ho c lãnh s nư c ngoài ( ư c xét này, Toà án t i cao ã ph nh n m t ph n x sơ th m). Qu c h i còn ư c phép gi i hi u l c c a o lu t liên bang v i lí do Qu c h n quy n l c c a Chánh án Tòa án t i cao h i Hoa Kỳ ã vư t quá quy n hi n nh khi khi trong cương v ch to phiên toà do thông qua o lu t ó. Toà cũng kh ng nh Thư ng ngh vi n m lu n t i T ng r ng quy n giám sát b ng th t c tư pháp c a th ng. Theo nguyên t c c a Thư ng ngh Tòa (theo Lu t h th ng toà án năm 1789) vi n, trong tình hu ng ó, ch to phiên toà không ch áp d ng i v i lu t c a các bang không ư c trao nhi u quy n h n, vì v y mà còn áp d ng v i c lu t c a liên bang; nh ng phiên toà lo i này, vai trò c a Chánh r ng Qu c h i liên bang ch có quy n gi i án Toà án t i cao khá h n h p. h n theo Hi n pháp liên bang, vì v y, lu t Như v y, quy n c a toà án trong vi c c a liên bang cũng ph i ch u s giám sát giám sát b ng th t c tư pháp dư ng như là b ng th t c tư pháp c a toà án liên bang. phương ti n duy nh t cho phép toà ki m ch M c dù phán quy t trên c a Toà án t i ư c ho t ng c a hai cơ quan còn l i. Cho cao ã v p ph i m t vài s ph n i, ch y u t i trư c n i chi n, Toà án t i cao m i ch xu t phát t ng cơ chính tr cá nhân nhưng th c thi quy n năng này hai l n vô hi u dù sao cũng ã thi t l p nên cơ s pháp lí hoá các o lu t ư c Qu c h i thông qua v ng ch c, giúp toà án bãi b hi u l c c a v i lí do vi hi n: L n th nh t vào năm 1803 m t o lu t n u o lu t ó vi hi n. Quy n trong v Marbury v. Madison và l n th hai năng này thu c v b t c toà án nào c a Hoa vào năm 1857 trong v Scott v. Sandford.(17) Kỳ nhưng ch phán quy t c a Toà án t i cao M c dù ngày nay, Toà án t i cao ã th c thi tuyên o lu t nào ó vi hi n m i có giá tr quy n năng này m t cách r ng rãi hơn ràng bu c trên ph m vi toàn qu c. Phán quy t nhưng v n khó có th nói r ng Toà có nhi u c a Toà phúc th m liên bang v v n tương quy n l c chính tr b ng Qu c h i ho c t ch có giá tr ràng bu c trong ph m vi lãnh T ng th ng Hoa Kỳ. Nói cách khác, toà án th mà Toà có th m quy n xét x .(16) xem ra là cơ quan y u th nh t trong s ba Quy n giám sát b ng th t c tư pháp i cơ quan nhà nư c nói trên Hoa Kỳ. v i tính h p hi n c a các văn b n pháp lu t, 3. H qu nào t vi c th a nh n h c tuy nhiên, có th b Qu c h i h n ch vì thuy t tam quy n quy n phân l p và ki m Qu c h i có có quy n gi i h n th m quy n ch , i tr ng trong Hi n pháp Hoa Kỳ? c a các toà án. M t s h n ch hi n nh duy Trên th c t , ã có ý ki n cho r ng s nh t i v i quy n c a Qu c h i trong vi c phân chia ba quy n l c nhà nư c Hoa Kỳ gi i h n th m quy n c a toà án có liên quan chính là nguyên nhân d n n tình tr ng ho t 66 t¹p chÝ luËt häc sè 12/2010
  8. T×m hiÓu hÖ thèng ph¸p luËt Hoa Kú ng thi u hi u qu trong b máy nhà nư c vì phán s ng th i là ngư i làm lu t. N u k t khi các ng phái chính tr khác nhau n m gi h p v i quy n hành pháp, ngư i th m phán Qu c h i và ch c v T ng th ng, r t có th có th hành x b ng b o l c và àn áp”.(19) x y ra tình tr ng b t c trong ho t ng l p Như v y, theo Montesquieu, vi c bóc tách pháp do thi u s h p tác gi a hai ng phái các quy n l p pháp, hành pháp và tư pháp s chính tr này. Khi ó, r t có kh năng, T ng giúp c ng c n n t do vì vi c làm này có th ng s d dàng t ch i phê chu n m t d kh năng ngăn ng a tình tr ng c oán, b o lu t ã ư c Qu c h i thông qua và l dĩ l c và àn áp. James Madison dư ng như nhiên, ho t ng l p pháp s b ình tr . Vì cũng ng h quan i m này khi kh ng nh v y, có m t s ý ki n xu t xây d ng ch r ng tam quy n phân l p Hoa Kỳ không ngh vi n theo ó cùng m t ng phái chính tr ư c thi t k t i a hoá tính hi u qu ho c các ng phái liên minh v a ki m soát cơ trong ho t ng c a b máy nhà nư c mà quan hành pháp, v a ki m soát cơ quan l p t i a hoá quy n t do.(20) pháp nh m giúp b máy nhà nư c ho t ng Như v y, c Montesqueue và Madison hi u qu hơn. Ch ngh vi n này cũng ư c u cho r ng tam quy n phân l p ư c s T ng th ng Woodrow Wilson ng h .(18) d ng tăng cư ng hay t i a hoá t do. Ý ki n trên v khi m khuy t c a h c Tuy nhiên, b máy nhà nư c v n hành t t thuy t tam quy n phân l p có ph n h p lí, và m b o t do cho dân thì c n có cơ ch tuy nhiên, không vì th mà có th ph nh n thích h p nh m nâng cao hi u qu ho t ng hoàn toàn vai trò c a h c thuy t này. c a b máy này. Chính vì v y, Madison ã Montesquieu, m t trong nh ng ngư i tiên cao y u t ki m ch , i tr ng và cho phong, ng h h c thuy t tam quy n phân r ng vi c th a nh n ng th i hai y u t này l p ã ưa ra nh n nh n i ti ng v t m s v a t i a hoá t do và ngăn ng a tình quan tr ng c a h c thuy t này trong ch tr ng chuyên quy n c oán l i v a tăng dân ch : “Khi quy n l p pháp và hành pháp cư ng hi u qu trong ho t ng c a ba cơ ư c trao cho cùng m t ngư i, ho c m t quan nhà nư c: l p pháp, hành pháp và tư nhóm quan ch c, có th d n n kh năng pháp. Lí do là m c dù tam quy n phân l p có m t t do và n y sinh tình tr ng thâu tóm kh năng ngăn ng a tình tr ng chuyên quy n l c, b i l cùng m t qu c vương, ho c quy n, c oán nhưng l i có nguy cơ làm m t thư ng ngh vi n s ban hành nh ng gi m hi u qu ho t ng c a b máy nhà o lu t chuyên ch và th c thi nh ng o nư c. Nhưng n u tam quy n phân l p k t lu t này theo cách th c b o ngư c. S càng h p v i ki m ch và i tr ng s không có m t t do hơn n u quy n tư pháp không cơ quan nào trong s ba cơ quan nhà nư c ư c bóc tách kh i quy n l p pháp và hành nói trên có th l m d ng thái quá quy n l c pháp. N u k t h p v i quy n l p pháp, cu c c a riêng mình t i m c tuỳ ti n trong quá s ng và s t do c a nhân dân s b t dư i trình ho t ng vì luôn có s giám sát và i s ki m soát c oán vì khi ó ngư i th m tr ng c n thi t t hai cơ quan còn l i. t¹p chÝ luËt häc sè 12/2010 67
  9. T×m hiÓu hÖ thèng ph¸p luËt Hoa Kú Tóm l i, m c dù tam quy n phân l p giúp các cơ quan nhà nư c có ư c s c (7).Xem: Murray’s Lessee v. Hoboken Land & Improvement Co., 59 US 272 (1856). l p c n thi t th c hi n t t ch c năng c a (8). James Madison là chính tr gia, nhà tri t h c chính mình và là i u c n có cho m t xã h i dân tr c a M (1751-1836) ng th i là T ng th ng th 4 ch nhưng n u ch có tam quy n phân l p, c a M (1809 - 1817). Ông ư c xem là m t trong r t có th s d n n tình tr ng trì tr trong nh ng ngư i ã sáng l p ra nư c M , là tác gi chính c a Hi n pháp M và c a hơn 1/3 nh ng công trình ho t ng c a b máy nhà nư c. Ki m ch nghiên c u mang tên “The Federalist” v i nh ng bình và i tr ng, vì v y, s là gi i pháp giúp m i lu n v Hi n pháp M có nh hư ng l n nh t. m t trong ba cơ quan nhà nư c nói trên có (9).Xem: James Madison, “The Federalist” No. 47, at th ki m soát ho t ng ch c năng c a nhau 325 - 326, http://www.constitution.org/. m c c n thi t, không cho phép b t c (10).Xem: Article II, Section 1 & Article I, Section 3, the US Constitution; xem The Twelfth Admendment cơ quan nào l m quy n, làm t n h i t i hi u of the US Constitution in 15th June 1804. qu ho t ng c a c b máy nhà nư c. Vì (11).Xem: Article I, Section 7, the US Constitution. v y, vi c th a nh n ng th i hai y u t trên V bi u th ng kê s l n ph quy t c a các t ng th ng trong hi n pháp Hoa Kỳ hoàn toàn úng n. M : xem Zoe David, “Presidential Vetoes, 1989 – Tuy nhiên, v i nh ng n n t ng hi n nh ó, 2000”, http://www.senate.gov/reference/. (12).Xem: Douglas O. Linder, “The Impeachment li u b máy nhà nư c Hoa Kỳ có th c s Trial of Andrew Johnson”, http://www.law.umkc.edu ho t ng hi u qu và m b o m t xã h i t /faculty/projects/. do, dân ch hay không còn tuỳ thu c nhi u (13).Xem: American President - An Online Reference vào th c ti n v n hành c a b máy nhà nư c Resource: Andrew Johnson (Impeachment of Andrew Johnson), Miller Center of Public Affair, University cũng như m c tuân th hi n pháp c a of Virginia, at http://millercenter.org/academic/. chính các cơ quan nhà nư c nói trên./. (14).Xem ví d : “The Federalist” s d. (15).Xem: Marbury v. Madison, 5 U.S. 137 (1803). (1).Xem: M.J.C. Vile, “Constitutionalism and the (16). H th ng toà án liên bang M có 13 toà phúc Separation of Powers” (1967), (2nd ed.) (Indianapolis, th m trong ó 11 toà ph trách 11 vùng lãnh th và Liberty Fund 1998), Chapter I, at http://oll.Liberty m i toà phúc th m ó s ch u trách nhi m xét x phúc fund.org/. th m i v i nh ng v vi c ã x b i toà án c p (2).Xem thêm: “Separation of Powers under the qu n/huy n liên bang trong vùng lãnh th mình qu n United States Constitution”, http://www.economic lí khi có kháng cáo, kháng ngh . expert.com/. (17).Xem: Scott v. Sandford 60 U.S. 393 (1857). (3). New Jersey và Delaware, Th ng c bang v a (18).Xem: “The Papers of Woodrow Wilson”, Arthur hành s v i tư cách th m phán c a Toà án t i cao Link ed. et al., Princeton: Princeton University Press, (Toà phúc th m trong trư ng h p c a Delaware) c a at 148-149. bang l i v a là ngư i ng u m t vi n c a cơ quan (19).Xem: Montesquieu, “The Spirit of the Laws”, l p pháp; Delaware và Pennsyvania, thành viên c a vol. 1, trans. Thomas Nugent (London: J. Nourse, 1777), H i ng hành pháp ng th i cũng là th m phán… at 221. (4).Xem: Wayman v. Southard 23 U.S. 1 (1825). (20).Xem: “Separation of Powers – The Issue: When (5).Xem: A.L.A. Schechter Poultry Corp. v. United do the actions of one branch of the Federal Governement States, 295 U.S. 495 (1935). unconstitutionally intrude upon the powers of another (6).Xem: INS v. Chadha , 462 U.S. 919 (1983). branch?”, http://www.law.umck.edu/. 68 t¹p chÝ luËt häc sè 12/2010
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
837 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2