intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Bàn về quy chế điều chỉnh vốn của các doanh nghiệp hoạt động theo Luật doanh nghiệp "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

62
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bàn về quy chế điều chỉnh vốn của các doanh nghiệp hoạt động theo Luật doanh nghiệp Điều này cũng hoàn toàn tương tự đối với hành vi đạo đức. Chẳng hạn, ở Việt Nam, trong cơ chế kinh tế kế hoạch hoá, tập trung, trong số hành vi pháp luật không có hành vi mua bán các loại chứng khoán; tuy nhiên trong điều kiện hiện nay, hành vi này ngày càng trở nên phổ biến.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Bàn về quy chế điều chỉnh vốn của các doanh nghiệp hoạt động theo Luật doanh nghiệp "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ths. NguyÔn ThÞ ¸nh V©n * L uËt doanh nghiÖp ®−îc ®¸nh gi¸ l b−íc tiÕn lín cña ViÖt Nam trong viÖc tiÕp thu nh÷ng chuÈn mùc chung cña luËt doanh nghiÖp. B n vÒ quy chÕ ph¸p lÝ ®iÒu chØnh vèn cña doanh nghiÖp theo LuËt doanh nghiÖp c«ng ti ë c¸c n−íc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi.(1) kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn viÖc xãa bá vèn Cã thÓ nãi LuËt doanh nghiÖp ® gãp phÇn ph¸p ®Þnh trong sè c¸c ®iÒu kiÖn ®−îc ®Æt ®¸ng kÓ v o viÖc ho n thiÖn m«i tr−êng ra ®èi víi ng−êi th nh lËp doanh nghiÖp. kinh doanh ë ViÖt Nam. Theo c¸c con sè Tr−íc ®©y LuËt c«ng ti (§iÒu 15) ®Ò ra ba thèng kª, sè l−îng c¸c doanh nghiÖp ®¨ng yªu cÇu ng−êi th nh lËp c«ng ti ph¶i tháa kÝ kinh doanh trong n¨m 2000 gÇn nh− m n ®Ó ®−îc th nh lËp c«ng ti. Mét trong t−¬ng ®−¬ng víi tæng sè c¸c doanh nghiÖp ba yªu cÇu ®ã l ng−êi th nh lËp c«ng ti ®−îc th nh lËp tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m 1999. ph¶i cã vèn ®iÒu lÖ phï hîp víi quy m« v Trong ba th¸ng ®Çu n¨m 2001, cã kho¶ng ng nh nghÒ kinh doanh; vèn ®iÒu lÖ kh«ng 4000 doanh nghiÖp ®−îc th nh lËp víi tæng ®−îc thÊp h¬n vèn ph¸p ®Þnh do Héi ®ång sè vèn ®¨ng kÝ lªn tíi 4.400 triÖu ®ång.(2) Bé tr−ëng quy ®Þnh. §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ Trong n¨m 2001, sè l−îng c¸c doanh vèn ph¸p ®Þnh nãi trªn ®−îc thi h nh, c¸c nghiÖp ®¨ng kÝ kinh doanh vÉn tiÕp tôc t¨ng nh l m luËt còng ® ®−a v o LuËt c«ng ti v lªn tíi 140% so víi con sè ®ã trong n¨m c¸c chÕ t i h nh chÝnh v h×nh sù (§iÒu 44) 2000. TÝnh ®Õn th¸ng 1/2002 (sau 2 n¨m thi ¸p dông trong tr−êng hîp ng−êi th nh lËp h nh LuËt doanh nghiÖp) ® cã 35.447 c«ng ti khai man vèn ®Ó ho n tÊt thñ tôc doanh nghiÖp ®¨ng kÝ kinh doanh víi tæng th nh lËp c«ng ti. sè vèn ®¨ng kÝ lªn tíi 58.158 tØ ®ång.(3) Cã thÓ nãi r»ng vÒ mÆt lÝ thuyÕt, yªu LuËt doanh nghiÖp chøa ®ùng nhiÒu néi cÇu vÒ vèn ph¸p ®Þnh ® ®−îc quy ®Þnh dung míi tr−íc ®©y ch−a ®−îc quy ®Þnh t−¬ng ®èi ho n chØnh trong LuËt c«ng ti. trong LuËt c«ng ti, cã liªn quan tíi lo¹i h×nh Tuy nhiªn, quy ®Þnh ®ã ® kh«ng ph¸t huy doanh nghiÖp, thñ tôc th nh lËp doanh hiÖu lùc trong gÇn m−êi n¨m thi h nh LuËt nghiÖp, tæ chøc l¹i doanh nghiÖp, vèn cña c«ng ti. LÝ do chñ yÕu l ph¸p luËt còng nh− doanh nghiÖp, b¶o vÖ cæ ®«ng nhá, c«ng b¶n th©n LuËt c«ng ti ® kh«ng cã biÖn khai hãa th«ng tin v qu¶n trÞ doanh ph¸p c−ìng chÕ thi h nh thÝch hîp v nghiÖp... B i viÕt n y xin ®−îc ®Ò cËp mét trong nh÷ng vÊn ®Ò nãi trªn, ®ã l quy chÕ * Gi¶ng viªn Khoa ph¸p luËt kinh tÕ ®iÒu chØnh vèn cña doanh nghiÖp theo LuËt Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 55
  2. nghiªn cøu - trao ®æi nghiªm kh¾c. c¸ch ho n tr¶ l¹i mét phÇn vèn gãp cho HiÖn nay LuËt doanh nghiÖp chØ yªu th nh viªn theo tØ lÖ vèn gãp cña hä th× ph¶i cÇu c¸c doanh nghiÖp kinh doanh trong mét ®¶m b¶o sau khi ho n tr¶, c«ng ti TNHH sè ng nh, nghÒ nhÊt ®Þnh ph¶i cã vèn ph¸p vÉn cã thÓ thanh to¸n ®ñ c¸c kho¶n nî v ®Þnh (§iÒu 13). C¸c doanh nghiÖp kh¸c c¸c nghÜa vô t i s¶n kh¸c. kh«ng cÇn ph¶i tho¶ m n yªu cÇu vÒ vèn Thø ba, LuËt doanh nghiÖp ®Ò ra ph¸p ®Þnh khi th nh lËp. nguyªn t¾c kh¸ chÆt chÏ - nguyªn t¾c nhÊt ViÖc xãa bá vèn ph¸p ®Þnh ® tõng trÝ - trong viÖc ®Þnh gi¸ t i s¶n dïng ®Ó gãp ®−îc b n luËn s«i næi trong giai ®o¹n dù vèn v o doanh nghiÖp (§iÒu 23). Tr−êng th¶o LuËt doanh nghiÖp ®ang ®−îc xem xÐt hîp vèn gãp v o doanh nghiÖp l t i s¶n v th«ng qua. LÝ do cã nhiÒu song sù lo ng¹i gãp ë thêi ®iÓm th nh lËp doanh nghiÖp, tÊt chÝnh xoay quanh mèi quan hÖ gi÷a vèn c¶ th nh viªn s¸ng lËp l ng−êi ®Þnh gi¸ c¸c ph¸p ®Þnh v yªu cÇu b¶o vÖ chñ nî cña t i s¶n ®ã. Tr−êng hîp vèn gãp l t i s¶n doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp kh«ng cè vèn nh−ng thêi ®iÓm gãp vèn l¹i ®−îc thùc hiÖn ph¸p ®Þnh, c¸c chñ nî cña doanh nghiÖp sÏ sau khi doanh nghiÖp ® b−íc v o ho¹t rÊt cã kh¶ n¨ng gÆp ph¶i rñi ro nÕu kh«ng ®éng th× ng−êi ®Þnh gi¸ t i s¶n l héi ®ång cã biÖn ph¸p ph¸p lÝ n o kh¸c ®Ó h¹n chÕ qu¶n trÞ c«ng ti cæ phÇn, héi ®ång th nh c¸c rñi ro ®ã. viªn c«ng ti TNHH hoÆc tÊt c¶ th nh viªn LuËt doanh nghiÖp ®ång thêi víi viÖc hîp danh cña c«ng ti hîp danh. xãa bá vèn ph¸p ®Þnh ® ®Ò ra mét sè quy Thø t−, LuËt doanh nghiÖp quy ®Þnh ®Þnh nh»m b¶o vÖ chñ nî cña doanh nghiÖp: tr¸ch nhiÖm båi th−êng thiÖt h¹i cña th nh Thø nhÊt, LuËt doanh nghiÖp ®Ò ra mét viªn c«ng ti TNHH ®èi víi nh÷ng thiÖt h¹i sè h¹n chÕ ®èi víi c«ng ti tr¸ch nhiÖm h÷u ph¸t sinh do kh«ng gãp vèn ®Çy ®ñ v kÞp h¹n (TNHH) v c«ng ti cæ phÇn trong viÖc thêi nh− ® cam kÕt (kho¶n 1 §iÒu 27). chi tr¶ lîi nhuËn/cæ tøc cho th nh viªn/cæ Nh− vËy, LuËt doanh nghiÖp ® khai ®«ng (§iÒu 44, 67 LuËt doanh nghiÖp). th¸c kh¸ triÖt ®Ó c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ chñ Theo nh÷ng quy ®Þnh n y, c¸c c«ng ti chØ nî cña doanh nghiÖp. VÊn ®Ò cßn l¹i cã lÏ cã thÓ chi tr¶ lîi nhuËn/cæ tøc cho c¸c th nh l l m thÕ n o ®Ó c¸c biÖn ph¸p ®ã ®−îc viªn/cæ ®«ng nÕu kinh doanh cã l i, ® nép ®¶m b¶o thùc hiÖn nh»m ®em l¹i sù an to n ®ñ thuÕ v thùc hiÖn c¸c nghÜa vô t i chÝnh thËt sù cho c¸c chñ nî. ViÖc xãa bá vèn kh¸c. ThËm chÝ ngay sau khi chia lîi nhuËn, ph¸p ®Þnh ®ång thêi ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p tr¶ cæ tøc, c«ng ti vÉn ph¶i ®¶m b¶o kh¶ ph¸p lÝ cÇn thiÕt b¶o vÖ chñ nî, xÐt vÒ mÆt lÝ n¨ng thanh to¸n ®ñ c¸c kho¶n nî v c¸c thuyÕt l ho n to n hîp lÝ. C¸c doanh nghÜa vô t i s¶n kh¸c khi ®Õn h¹n. nghiÖp tuy kh«ng ph¶i tho¶ m n møc vèn Thø hai, LuËt doanh nghiÖp ¸p ®Æt mét tèi thiÓu b¾t buéc theo quy ®Þnh cña ph¸p sè ®iÒu kiÖn c«ng ti TNHH ph¶i tho¶ m n luËt nh−ng ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c khi muèn gi¶m vèn ®iÒu lÖ (kho¶n 3 §iÒu nghiªm ngÆt cã liªn quan ®Õn viÖc gãp vèn, 43). Tr−êng hîp gi¶m vèn ®iÒu lÖ b»ng x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vèn gãp b»ng t i s¶n, t¨ng 56 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi hoÆc gi¶m vèn ®iÒu lÖ v viÖc ph©n chia lîi cæ phÇn cã thÓ ph¸t h nh tíi n¨m lo¹i cæ nhuËn. ViÖt Nam kh«ng ph¶i l n−íc ®i ®Çu phiÕu: Cæ phiÕu th−êng, cæ phiÕu −u ® i trong viÖc xãa bá møc vèn tèi thiÓu ph¶i cã biÓu quyÕt, cæ phiÕu −u ® i cæ tøc, cæ phiÕu ®Ó th nh lËp doanh nghiÖp. ë MÜ, ®¹o luËt −u ® i ho n l¹i v cæ phiÕu −u ® i kh¸c. c«ng ti cña c¸c bang ®Òu ® lÇn l−ît xãa bá Trong c¸c lo¹i cæ phiÕu n y, cæ phiÕu −u quy ®Þnh vÒ møc vèn tèi thiÓu b¾t buéc ® i biÓu quyÕt l vÊn ®Ò ®¸ng ®−îc quan (minimum capital requirements) m c¸c t©m. LÝ do l lo¹i cæ phiÕu n y cã thÓ g©y ra s¸ng lËp viªn cña c«ng ti ph¶i tho¶ m n khi lo ng¹i cho nh ®Çu t− v× nã cã kh¶ n¨ng th nh lËp c«ng ti.(4) §Ó b¶o vÖ chñ nî, c¸c dÉn ®Õn sù bÊt b×nh ®¼ng gi÷a c¸c cæ ®«ng tßa ¸n MÜ th−êng sö dông nhiÒu biÖn ph¸p së h÷u cæ phiÕu −u ® i biÓu quyÕt víi c¸c kh¸c nhau kÓ c¶ viÖc ph¶i ph¸ vì “vá bäc lo¹i cæ ®«ng kh¸c trong c«ng ti. C¸c cæ tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n bÊy l©u ® ®−îc coi l ®«ng nhá rÊt cã nguy c¬ bÞ chÌn Ðp v× sù tÊm khiªn v÷ng ch¾c che ch¾n cho c¸c cæ tån t¹i cña lo¹i cæ phiÕu n y. ®«ng c«ng ti (Piercing the corporate veil) Thùc tiÔn ph¸p lÝ ë c¸c n−íc cho thÊy nh»m truy cøu tr¸ch nhiÖm cña cæ ®«ng hÇu nh− kh«ng cã biÖn ph¸p ph¸p lÝ n o cã trong nh÷ng tr−êng hîp cÇn thiÕt.(5) thÓ ¸p dông ®Ó ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng gi÷a Nh− vËy, râ r ng l chØ cã quy chÕ ph¸p c¸c tÇng líp cæ ®«ng nÕu cæ phiÕu −u ® i lÝ ho n chØnh th«i ch−a ®ñ m cßn ph¶i cã biÓu quyÕt ®−îc phÐp l−u h nh. Theo LuËt nh÷ng biÖn ph¸p c−ìng chÕ thi h nh doanh nghiÖp, cæ phiÕu −u ® i biÓu quyÕt nghiªm kh¾c ®Ó c¸c quy ®Þnh ®ã ®−îc ®¶m chØ ®−îc ¸p dông ®èi víi hai nhãm cæ ®«ng: b¶o thùc hiÖn. ThiÕu c¸c biÖn ph¸p c−ìng Tæ chøc ®−îc ChÝnh phñ uû quyÒn v cæ chÕ thÝch hîp, c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt dï cã ®«ng s¸ng lËp ®ång thêi −u ® i biÓu quyÕt ho n thiÖn ®Õn mÊy còng sÏ trë nªn h×nh cña cæ ®«ng s¸ng lËp còng chØ cã hiÖu lùc thøc, kh«ng ®−îc thùc thi trong cuéc sèng. trong ba n¨m kÓ tõ ng y c«ng ti ®−îc cÊp VÊn ®Ò thø hai cÇn ®Ò cËp khi b n vÒ giÊy chøng nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh. XuÊt quy chÕ ph¸p lÝ ®iÒu chØnh vèn cña doanh ph¸t tõ sù cÇn thiÕt ph¶i cã sù kiÓm so¸t cña nghiÖp l viÖc ®a d¹ng hãa c¸c lo¹i h×nh cæ Nh n−íc ë c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng phiÕu m c¸c c«ng ti cæ phÇn ®−îc phÐp trong mét sè lÜnh vùc nhÊt ®Þnh, cæ phiÕu ph¸t h nh. C¸c quy ®Þnh vÒ vèn cña c«ng ty −u ® i biÓu quyÕt cña nhãm cæ ®«ng thø cæ phÇn l sù thay ®æi quan träng cña LuËt nhÊt cã thÓ cÇn ph¶i duy tr×. §èi víi nhãm doanh nghiÖp so víi LuËt c«ng ti. Tr−íc cæ ®«ng thø hai, quyÒn së h÷u lo¹i cæ phiÕu ®©y, vÊn ®Ò cæ phiÕu v cæ phÇn cña c«ng ti n y nªn ®−îc lo¹i bá nh»m b¶o vÖ lîi Ých cæ phÇn chØ ®−îc quy ®Þnh rÊt s¬ s i trong cña c¸c cæ ®«ng nhá. Nh×n chung ®èi víi LuËt c«ng ti. Ng−îc l¹i, LuËt doanh nghiÖp c¸c n−íc ®ang trong giai ®o¹n chuyÓn ®èi, ® d nh h¼n 7 ®iÒu kho¶n (tõ §iÒu 52 ®Õn c¸c nh khoa häc ph¸p lÝ ® khuyªn r»ng §iÒu 58) quy ®Þnh vÒ c¸c lo¹i cæ phÇn, nªn thËn träng trong viÖc cho phÐp ph¸t quyÒn v tr¸ch nhiÖm cña tõng lo¹i cæ ®«ng h nh cæ phiÕu −u ® i v tèt nhÊt l nªn quy t−¬ng øng.(6) Theo c¸c quy ®Þnh n y, c«ng ti ®Þnh lo¹i cæ phiÕu ®−îc phÐp ph¸t h nh: Cæ T¹p chÝ luËt häc - 57
  4. nghiªn cøu - trao ®æi phiÕu th−êng; tr−êng hîp v× lÝ do n o ®ã m §Ó ®¶m b¶o cho quyÒn −u tiªn mua lo¹i cæ phiÕu −u ® i cÇn ®−îc ph¸p luËt thõa tr−íc ®−îc thùc hiÖn trong thùc tÕ, cÇn ph¶i nhËn th× còng kh«ng nªn l cæ phiÕu −u ® i cã quy chÕ ph¸p lÝ râ r ng vÒ viÖc x¸c ®Þnh biÓu quyÕt.(7) gi¸ cña phÇn vèn ®−îc chuyÓn nh−îng. VÊn ®Ò thø ba trong quy chÕ ®iÒu chØnh ThiÕu quy chÕ ®Þnh gi¸ n y, quy ®Þnh cña vèn cña doanh nghiÖp cÇn b n tíi l quy ph¸p luËt vÒ quyÒn −u tiªn mua tr−íc sÏ trë ®Þnh vÒ chuyÓn nh−îng vèn cña c«ng ti nªn h×nh thøc v kh«ng ®−îc thi h nh trong TNHH. §èi víi c«ng ti TNHH cã tõ hai thùc tiÔn. Th nh viªn cã nhu cÇu chuyÓn th nh viªn trë lªn, §iÒu 32 LuËt doanh nh−îng vèn rÊt cã thÓ ch o b¸n phÇn vèn nghiÖp cho phÐp c¸c th nh viªn c«ng ti cña m×nh víi gi¸ cao cho c¸c th nh viªn ®−îc chuyÓn nh−îng mét phÇn hoÆc to n bé kh¸c cña c«ng ti nh»m t¹o c¬ héi cho ng−êi vèn gãp cña m×nh nh−ng vèn ®ã ph¶i ®−îc kh«ng ph¶i l th nh viªn c«ng ti mua ®−îc ch o b¸n cho c¸c th nh viªn cßn l¹i cña phÇn vèn ®ã. LuËt doanh nghiÖp kh«ng quy c«ng ti víi cïng ®iÖu kiÖn. ViÖc chuyÓn ®Þnh l ®iÒu kiÖn ch o b¸n cho ng−êi kh«ng nh−îng vèn gãp cho ng−êi kh«ng ph¶i l ph¶i l th nh viªn c«ng ti ph¶i gièng nh− th nh viªn chØ ®−îc phÐp tiÕn h nh nÕu c¸c hoÆc kh¾t khe h¬n ®iÒu kiÖn ch o b¸n cho th nh viªn cßn l¹i cña c«ng ti kh«ng mua th nh viªn c«ng ti. hoÆc kh«ng mua hÕt. Trªn ®©y l mét v i vÊn ®Ò cÇn quan Nh− vËy, LuËt doanh nghiÖp ® d nh t©m trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn còng nh− quyÒn −u tiªn mua tr−íc (Preemptiveright) ho n thiÖn ph¸p luËt ®iÒu chØnh vèn cña cho c¸c th nh viªn c«ng ti TNHH. Quy doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo LuËt ®Þnh n y l ho n to n tháa ®¸ng v còng ® doanh nghiÖp./. ®−îc luËt c«ng ti ë nhiÒu n−íc ¸p dông. Tuy nhiªn, LuËt doanh nghiÖp ViÖt Nam l¹i kh«ng cã quy ®Þnh nh»m ®¶m b¶o c¬ chÕ (1).Xem: ‘Vietnam’ APECA Press Release, (http:/Apecsec.org/whatsnew/Press/Rel 52 - 99. ®Þnh gi¸ c«ng b»ng cho phÇn vèn ®−îc Html) chuyÓn nh−îng. Kho¶n 2 §iÒu 31 LuËt (2).Xem: B¸o c¸o cña Bé kÕ ho¹ch v ®Çu t−, sè doanh nghiÖp chØ quy ®Þnh nguyªn t¾c x¸c 1690/BKH - QLKT, ng y 25/3/2001 “B¸o c¸o t×nh h×nh mét n¨m thùc hiÖn LuËt doanh nghiÖp”, tr.5. ®Þnh gi¸ mua l¹i vèn gãp cña th nh viªn (3).Xem: “Enterpprise Law Triggers Business in trong tr−êng hîp th nh viªn ®ã bá phiÕu Vietnam”, Asia Pulse Japnuary 29, 2002 Tuesday. chèng hoÆc ph¶n ®èi b»ng v¨n b¶n ®èi víi (LexisNexis). (4).Xem: William P. Hackney & Tracey R. Benson, quyÕt ®Þnh cña héi ®ång th nh viªn vÒ mét “Shareholder Liability for Inadequate Capital” sè vÊn ®Ò nhÊt ®Þnh. Tr−êng hîp th nh viªn University of Pittburge Law Review, (1982), tr. 852, 897 - 898, (LexisNexis). c«ng ti kh«ng cã ph¶n ®èi g× ®èi víi quyÕt (5)Xem: Robert Charles Clark, “Corporate Law” ®Þnh cña c«ng ti m chØ ®¬n thuÇn muèn (1986, Aspen Law & Business), tr.71 - 74. chuyÓn nh−îng phÇn vèn gãp cña m×nh th× (6).Xem: §iÒu 52 ®Õn §iÒu 58. (7).Xem: “General Principles of Company Law for l¹i kh«ng cã nguyªn t¾c ph¸p lÝ n o ®Ó x¸c Transition Economies”, (1999) 24 Lowa journal of ®Þnh gi¸ vèn ®−îc chuyÓn nh−îng. Corporation Law, tr.243 (LexisNexis). 58 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2