zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo "Bộ luật hình sự năm 1999 với việc quy định đặc điểm về nhân thân là dấu hiệu định tội "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Báo xấu

68
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bộ luật hình sự năm 1999 với việc quy định đặc điểm về nhân thân là dấu hiệu định tội Từ ngày 01/7/2011, cá nhân, tổ chức ở Việt Nam có thể chọn để khiếu nại, hay khiếu kiện từ những giai đoạn rất sơ khởi để nhằm phản kháng quyết định hành chính, hành vi hành chính nếu có căn cứ cho rằng quyết định hành chính hay hành vi hành chính đó là bất hợp pháp, xâm hại trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Bộ luật hình sự năm 1999 với việc quy định đặc điểm về nhân thân là dấu hiệu định tội "

nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. NguyÔn Ngäc Hoµ* 1. Tõ tr−íc ®Õn nay, trong luËt h×nh sù l dÊu hiÖu ®Þnh téi kh«ng chØ l ®Æc ®iÓm ®Æc ViÖt Nam vÉn cã quan niÖm cho r»ng ®Æc biÖt vÒ nh©n th©n thuéc dÊu hiÖu chñ thÓ ®Æc ®iÓm vÒ nh©n th©n chØ ®−îc quy ®Þnh l biÖt m cßn l ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n v dÊu hiÖu ®Þnh téi ë téi ph¹m cã dÊu hiÖu v× ®Æc ®iÓm n y m h nh vi nguy hiÓm cho x chñ thÓ l chñ thÓ ®Æc biÖt. §èi víi téi héi nhÊt ®Þnh bÞ coi l téi ph¹m. §ã l ®Æc ph¹m cã chñ thÓ ®Æc biÖt, ®Æc ®iÓm nhÊt ®iÓm “® bÞ xö ph¹t h nh chÝnh”, “® bÞ xö lÝ ®Þnh vÒ nh©n th©n l dÊu hiÖu b¾t buéc cña kØ luËt” hoÆc “® bÞ kÕt ¸n”. §Æc ®iÓm xÊu vÒ chñ thÓ cña téi ph¹m v do vËy nã l dÊu nh©n th©n n y ®−îc quy ®Þnh l dÊu hiÖu ®Þnh hiÖu ®Þnh téi cña lo¹i téi n y. ViÖc quy téi t¹i 80 ®iÒu cña BLHS. §Æc ®iÓm n y cã thÓ ®Þnh chñ thÓ ®Æc biÖt ë nh÷ng téi ph¹m ®−îc quy ®Þnh l : nhÊt ®Þnh kh«ng nh»m môc ®Ých truy cøu - DÊu hiÖu ®Þnh téi ®éc lËp. tr¸ch nhiÖm h×nh sù (TNHS) ng−êi cã ®Æc VÝ dô: §iÒu 125, theo ®iÒu luËt n y v c¸c ®iÓm nhÊt ®Þnh vÒ nh©n th©n m ®Ó: ®iÒu luËt kh¸c t−¬ng tù th× h nh vi chØ cÊu - X¸c ®Þnh chØ nh÷ng ng−êi nhÊt ®Þnh th nh téi ph¹m ®−îc quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu luËt míi cã thÓ thùc hiÖn ®−îc h nh vi nguy n y khi chñ thÓ cã ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n hiÓm cho x héi cô thÓ. ® bÞ xö ph¹t h nh chÝnh, ® bÞ xö lÝ kØ luËt VÝ dô: Ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n hoÆc ® bÞ kÕt ¸n...; liªn quan ®Õn t i s¶n míi cã thÓ thùc hiÖn - DÊu hiÖu t−¬ng ®−¬ng v cã thÓ thay thÕ ®−îc h nh vi tham « t i s¶n (§iÒu 278 cho dÊu hiÖu “hËu qu¶”. BLHS)... VÝ dô: §iÒu 142, theo ®iÒu luËt n y, hËu - Giíi h¹n ph¹m vi ®èi t−îng bÞ xö lÝ qu¶ nghiªm träng l dÊu hiÖu b¾t buéc cña theo luËt h×nh sù khi thùc hiÖn h nh vi CTTP téi sö dông tr¸i phÐp t i s¶n. Nh−ng nguy hiÓm cho x héi nhÊt ®Þnh. ®iÒu luËt n y còng quy ®Þnh ®Æc ®iÓm xÊu vÒ VÝ dô: Ng−êi thùc hiÖn h nh vi d©m « nh©n th©n “® bÞ xö ph¹t h nh chÝnh...” hoÆc víi trÎ em ph¶i l ng−êi th nh niªn míi bÞ “® bÞ kÕt ¸n...” cã thÓ thay thÕ dÊu hiÖu “hËu truy cøu TNHS vÒ téi d©m « ®èi víi trÎ em qu¶ nghiªm träng” trong tr−êng hîp dÊu hiÖu (§iÒu 116 BLHS)... n y kh«ng tho¶ m n. Quan niÖm trªn ®©y kh«ng cßn phï - DÊu hiÖu bæ sung cho dÊu hiÖu hËu qu¶ hîp víi BLHS n¨m 1999. Trong BLHS n y, t×nh tiÕt vÒ nh©n th©n ®−îc quy ®Þnh * Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 19
nghiªn cøu - trao ®æi khi hËu qu¶ x¶y ra ch−a ®¹t møc ®é Theo nguyªn t¾c n y, luËt h×nh sù kh«ng thÓ nghiªm träng luËt ®Þnh. quy ®Þnh ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n l dÊu VÝ dô: §iÒu 143, theo ®iÒu luËt n y, hiÖu ®Þnh téi. §Æc ®iÓm n y chØ cã thÓ ®−îc dÊu hiÖu hËu qu¶ cña CTTP téi huû ho¹i quy ®Þnh l dÊu hiÖu ®Þnh khung h×nh ph¹t (hoÆc cè ý l m h− háng) t i s¶n ®ßi hái hoÆc l t×nh tiÕt t¨ng nÆng TNHS. §Æc ®iÓm thiÖt h¹i g©y ra ph¶i tõ 500.000 ®ång trë xÊu vÒ nh©n th©n kh«ng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh lªn. Nh−ng ®iÒu luËt còng cho phÐp møc h nh vi trë th nh h nh vi ph¹m téi m chØ cã ý thiÖt h¹i thÊp h¬n 500.000 ®ång trong nghÜa l m t¨ng møc h×nh ph¹t cho ng−êi thùc tr−êng hîp chñ thÓ cã ®Æc ®iÓm xÊu vÒ hiÖn h nh vi ph¹m téi ®Ó ®¶m b¶o cho h×nh nh©n th©n “® bÞ xö ph¹t h nh chÝnh...” ph¹t ®¹t ®−îc môc ®Ých.(1) hoÆc “® bÞ kÕt ¸n...”. ë ®©y, ®iÒu luËt coi Nguyªn t¾c trªn ®©y kh«ng ®−îc thÓ hiÖn ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n l t×nh tiÕt bæ trong BLHS n¨m 1999 v× Bé luËt ® quy ®Þnh sung ®Ó hËu qu¶ thiÖt h¹i d−íi møc ®Æc ®iÓm “® bÞ xö ph¹t h nh chÝnh”, “® bÞ 500.000 ®ång t−¬ng ®−¬ng víi hËu qu¶ xö lÝ kØ luËt”, “® bÞ kÕt ¸n” l dÊu hiÖu ®Þnh thiÖt h¹i tõ 500.000 ®ång trë lªn. téi cña nhiÒu téi ph¹m cô thÓ. Quy ®Þnh n y - DÊu hiÖu bæ sung cho dÊu hiÖu h nh cña BLHS kh«ng chØ m©u thuÉn víi nguyªn vi khi h nh vi thùc hiÖn ch−a ®¹t møc ®é t¾c chung m m©u thuÉn víi ngay chÝnh c¸c nghiªm träng luËt ®Þnh. quy ®Þnh kh¸c trong Bé luËt. Ba ®Æc ®iÓm xÊu VÝ dô: §iÒu 248, theo ®iÒu luËt n y, vÒ nh©n th©n: “§ bÞ xö ph¹t h nh chÝnh”, “® h nh vi ®¸nh b¹c chØ cÊu th nh téi ph¹m bÞ xö lÝ kØ luËt”, “® bÞ kÕt ¸n” ®−îc nh l m trong hai tr−êng hîp. Thø nhÊt l tr−êng luËt x¸c ®Þnh l dÊu hiÖu ®Þnh téi nh−ng l¹i hîp h nh vi ®¸nh b¹c cã møc ®é lín thÓ kh«ng ®−îc quy ®Þnh l t×nh tiÕt ®Þnh khung hiÖn qua gi¸ trÞ lín cña tiÒn hoÆc hiÖn vËt t¨ng nÆng còng nh− t×nh tiÕt t¨ng nÆng TNHS. ®−îc thua. Thø hai l ng−êi ®¸nh b¹c cã Trong khung t¨ng nÆng cña c¸c téi ph¹m cô ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n “® bÞ xö ph¹t thÓ, ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n ®−îc quy ®Þnh h nh chÝnh...” hoÆc “® bÞ kÕt ¸n...”. Nh− l dÊu hiÖu ®Þnh khung l ®Æc ®iÓm “t¸i ph¹m vËy, ®iÒu luËt cho phÐp ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nguy hiÓm” cßn t¹i §iÒu 48, ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n thay thÕ møc ®é nghiªm träng nh©n th©n ®−îc quy ®Þnh l t×nh tiÕt t¨ng nÆng cña h nh vi ®¸nh b¹c. TNHS l t×nh tiÕt “t¸i ph¹m” v “t¸i ph¹m Víi c¸c quy ®Þnh trªn ®©y, chóng t«i nguy hiÓm”. Hai ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n cho r»ng cÇn ph¶i nh¾c l¹i quan niÖm vÒ n y, nÕu so s¸nh víi ba ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n mét sè vÊn ®Ò trong luËt h×nh sù ®Ó ®¸nh th©n nãi trªn, râ r ng l xÊu h¬n. Theo logic, gi¸ sù hîp lÝ cña c¸c quy ®Þnh ®ã. ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n ®−îc quy ®Þnh l 2. Trong luËt h×nh sù, nguyªn t¾c vÉn dÊu hiÖu ®Þnh khung t¨ng nÆng ph¶i xÊu h¬n ®−îc thõa nhËn l : Mét ng−êi kh«ng thÓ bÞ ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n ®−îc quy ®Þnh l xö ph¹t h×nh sù vÒ nh©n th©n xÊu cña hä. t×nh tiÕt t¨ng nÆng TNHS v ®Æc ®iÓm xÊu vÒ 20 - T¹p chÝ luËt häc
nghiªn cøu - trao ®æi nh©n th©n ®−îc quy ®Þnh l dÊu hiÖu ®Þnh mét téi dÉn tiÕp ®Õn sù thay ®æi trong quan téi ph¶i l xÊu nhÊt. Trong BLHS, ®Æc niÖm vÒ ph©n lo¹i téi ph¹m theo lo¹i lçi. Theo ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n ®−îc quy ®Þnh l dÊu hiÖu lçi, chóng ta vÉn ph©n téi ph¹m dÊu hiÖu ®Þnh téi l¹i l ®Æc ®iÓm xÊu Ýt th nh téi cè ý v téi v« ý. Mçi téi ph¹m ®−îc nhÊt. Còng theo logic, nÕu ®Æc ®iÓm xÊu quy ®Þnh trong BLHS chØ cã thÓ l téi cè ý vÒ nh©n th©n ®−îc quy ®Þnh l dÊu hiÖu hoÆc téi v« ý. §iÒu n y kh«ng cßn ®óng víi ®Þnh téi th× còng cã thÓ ®−îc quy ®Þnh l BLHS n¨m 1999. Téi ph¹m cã thÓ l téi cè ý t×nh tiÕt ®Þnh khung t¨ng nÆng còng nh− v cã thÓ l téi v« ý, tuú v o viÖc xem téi t×nh tiÕt t¨ng nÆng TNHS. §iÒu n y, nh− ph¹m ®ã thuéc CTTP c¬ b¶n n o - CTTP vËt tr×nh b y trªn còng kh«ng ®−îc thÓ hiÖn chÊt hay CTTP h×nh thøc l hai CTTP c¬ b¶n trong BLHS. TÊt c¶ c¸c ®iÒu kh«ng logic m téi ®ã cã. Cô thÓ, téi ph¹m ®ã l téi cè ý ®ã ®Òu do sù kh«ng hîp lÝ trong viÖc quy víi CTTP h×nh thøc v l téi v« ý víi CTTP ®Þnh ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n l dÊu vËt chÊt. VÝ dô: Téi ®ua xe tr¸i phÐp (§iÒu hiÖu ®Þnh téi.(2) 207). NÕu xem téi n y l téi cã CTTP vËt chÊt 3. Tõ tr−íc ®Õn nay, chóng ta vÉn quan (®ßi hái g©y thiÖt h¹i cho søc khoÎ, t i s¶n cña niÖm ®èi víi mçi téi ph¹m ®−îc quy ®Þnh ng−êi kh¸c) th× téi n y l téi v« ý. Tr¸i l¹i, trong BLHS chØ cã mét cÊu th nh téi ph¹m nÕu xem téi n y l téi cã CTTP h×nh thøc (CTTP) c¬ b¶n.(3) ViÖc quy ®Þnh t×nh tiÕt (kh«ng ®ßi hái g©y thiÖt h¹i cho søc khoÎ, t i xÊu vÒ nh©n th©n l dÊu hiÖu ®Þnh téi trong s¶n cña ng−êi kh¸c m chØ ®ßi hái chñ thÓ “® BLHS n¨m 1999 ® l m thay ®æi quan bÞ xö ph¹t h nh chÝnh...” hoÆc “® bÞ kÕt niÖm n y. Cô thÓ: ë c¸c téi ph¹m cã dÊu ¸n...”) th× téi n y l téi cè ý. Nh− vËy, mét téi hiÖu ®Þnh téi l ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n ph¹m võa cã tÝnh chÊt l téi cè ý v võa cã ®−îc quy ®Þnh thay thÕ hay bæ sung cho tÝnh chÊt l téi v« ý. §iÒu n y dÉn ®Õn viÖc dÊu hËu qu¶ cã hai CTTP c¬ b¶n, mét gi¶i quyÕt TNHS cã sù kh¸c nhau ë cïng mét CTTP c¬ b¶n cã dÊu hiÖu hËu qu¶ nhÊt téi v× nhiÒu quy ®Þnh liªn quan ®Õn TNHS cã ®Þnh v mét CTTP c¬ b¶n cã dÊu hiÖu vÒ sù ph©n biÖt gi÷a téi cè ý v téi v« ý. VÝ dô: ®Æc ®iÓm nh©n th©n xÊu. VÝ dô: Téi c¶n trë ChuÈn bÞ ph¹m téi, ph¹m téi ch−a ®¹t còng giao th«ng ®−êng s¾t (§iÒu 209). Theo nh− TNHS cña tr−êng hîp n y chØ ®Æt ra cho quy ®Þnh cña ®iÒu luËt, téi n y cã hai téi cè ý; ng−êi tõ ®ñ 14 tuæi trë lªn nh−ng CTTP c¬ b¶n: Mét CTTP c¬ b¶n cã dÊu ch−a ®ñ 16 tuæi kh«ng ph¶i chÞu TNHS vÒ téi hiÖu hËu qu¶ l thiÖt h¹i cho tÝnh m¹ng v« ý...(4) Trong c¸c tr−êng hîp n y, ®iÒu bÊt hoÆc thiÖt h¹i nghiªm träng cho søc khoÎ, lîi cho ng−êi ph¹m téi lu«n x¶y ra ë CTTP cã t i s¶n v CTTP c¬ b¶n kh¸c kh«ng cã dÊu dÊu hiÖu b¾t buéc l ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n hiÖu hËu qu¶ m cã dÊu hiÖu “® bÞ xö th©n. Trong thùc tiÔn xÐt xö, chóng ta cã thÓ ph¹t h nh chÝnh” hoÆc “® bÞ kÕt ¸n...” c¨n cø v o thùc tÕ ®Ó xÕp téi ph¹m ® ®−îc 4. ViÖc quy ®Þnh hai CTTP c¬ b¶n cho thùc hiÖn thuéc CTTP n o v tõ ®ã quyÕt ®Þnh T¹p chÝ luËt häc - 21
nghiªn cøu - trao ®æi vÊn ®Ò TNHS. Nh−ng kh«ng ph¶i víi mäi Hµnh lang ph¸p lÝ... tr−êng hîp ph¹m téi x¶y ra chóng ta ®Òu (TiÕp theo trang 48) cã thÓ xÕp ®−îc nh− vËy. §ã l c¸c tr−êng HÇu hÕt c¸c c«ng ti cho thuª t i chÝnh ®Òu hîp ph¹m téi võa g©y thiÖt h¹i cho søc cã lîi nhuËn tr−íc thuÕ. Ho¹t ®éng cho khoÎ, t i s¶n v võa tho¶ m n dÊu hiÖu “® thuª t i chÝnh trªn thùc tÕ ® thùc sù chøng bÞ xö ph¹t h nh chÝnh...” hoÆc “® bÞ kÕt tá kh¶ n¨ng an to n v hiÖu qu¶ trong kinh ¸n...”. doanh, ®¸p øng tèt nhu cÇu cña kh¸ch Víi tr×nh b y trªn chóng t«i cho r»ng h ng. cÇn ph¶i söa ®æi l¹i c¸c ®iÒu luËt cã quy Tãm l¹i, qua nh÷ng néi dung ®−îc ®Þnh ®Æc ®iÓm xÊu vÒ nh©n th©n l dÊu ph©n tÝch, ho¹t ®éng cho thuª t i chÝnh ® hiÖu ®Þnh téi theo h−íng kh«ng ®−îc coi thùc sù cã ®−îc h nh lang ph¸p lÝ míi ®Ó ®Æc ®iÓm n y l dÊu hiÖu ®Þnh téi./. tÝn dông thuª mua ph¸t triÓn ë ViÖt Nam trong t−¬ng lai. Nh n−íc ViÖt Nam mét (1). VÒ môc ®Ých cña h×nh ph¹t, xem: Tr−êng ®¹i mÆt l chñ thÓ cña quan hÖ t i chÝnh nh−ng häc luËt H Néi, Tr¸ch nhiÖm h×nh sù v h×nh ph¹t, mÆt kh¸c, Nh n−íc l¹i gi÷ vai trß ®Þnh H. 2001, tr.29 v c¸c trang tiÕp theo. VÒ ý nghÜa h−íng v ®iÒu phèi c¸c ho¹t ®éng t i cña nh©n th©n ng−êi ph¹m téi trong viÖc quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t, xem: S®d. tr.80 v c¸c trang tiÕp theo. chÝnh, kinh tÕ-x héi. Trong thêi gian tíi, (2). Ngay trong viÖc quy ®Þnh dÊu hiÖu n y còng cã ®Ó khuyÕn khÝch ho¹t ®éng cho thuª t i sù kh«ng thèng nhÊt ë c¸c ®iÒu luËt. Cã ®iÒu luËt chÝnh ph¸t triÓn réng kh¾p, chóng ta cÇn quy ®Þnh t×nh tiÕt “® bÞ kÕt ¸n...” l dÊu hiÖu ®Þnh ph¶i tuyªn truyÒn gióp cho c¸c doanh téi cïng t×nh tiÕt “® bÞ xö ph¹t h nh chÝnh...”, “® nghiÖp v mäi ng−êi d©n hiÓu vÒ tÝnh an bÞ xö lÝ kØ luËt...” nh−ng còng cã ®iÒu luËt kh«ng to n, hiÖu qu¶ kinh tÕ cña lo¹i h×nh kinh quy ®Þnh t×nh tiÕt “® bÞ kÕt ¸n...” nh− §iÒu 147 doanh n y. Chóng ta cÇn nghiªn cøu, häc quy ®Þnh vÒ téi vi ph¹m chÕ ®é mét vî, mét chång. NÕu trong thùc tÕ x¶y ra tr−êng hîp ® bÞ kÕt ¸n... tËp kinh nghiÖm cña mét sè n−íc trªn thÕ nh−ng ch−a bÞ xö ph¹t h nh chÝnh vÒ h nh vi vi giíi ®Ó h¹n chÕ nh÷ng rñi ro khi triÓn khai ph¹m chÕ ®é mét vî, mét chång m l¹i vi ph¹m ho¹t ®éng n y. §Æc biÖt l n©ng cao tr×nh nh−ng kh«ng g©y hËu qu¶ nghiªm träng th× gi¶i ®é cho ®éi ngò nh©n viªn, c¸n bé, cã nh− quyÕt thÕ n o? thÕ ho¹t ®éng cho thuª t i chÝnh míi cã c¬ (3).Xem: Gi¸o tr×nh luËt h×nh sù ViÖt Nam, Tr−êng héi ph¸t triÓn khi thêi h¹n tham gia v o ®¹i häc luËt H Néi, n¨m 2000, tr.57; Gi¸o tr×nh AFTA cña n−íc ta ®ang ®Õn gÇn. Víi xu luËt h×nh sù ViÖt Nam - PhÇn chung cña §¹i häc thÕ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc ch¾c quèc gia H Néi, n¨m 2001, tr.130. ch¾n trong nh÷ng n¨m tíi, nhu cÇu vÒ ®æi (4). Theo §iÒu 12 BLHS th× hä ph¶i chÞu TNHS vÒ míi trang thiÕt bÞ m¸y mãc ng y c ng cao, téi ®Æc biÖt nghiªm träng do v« ý. Nh−ng ®iÒu n y kh«ng thÓ cã ®−îc v× kh«ng cã téi ®Æc biÖt nghiªm ho¹t ®éng cho thuª t i chÝnh sÏ l lÜnh vùc träng m l téi v« ý. ®Çy tiÒm n¨ng cña nÒn t i chÝnh n−íc nh ./. 22 - T¹p chÝ luËt häc

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học

207 tài liệu

1463 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.