1
MÔN LCH S NG
TÀI: BO TÀNG CHNG TÍCH CHIN TRANH
2
Phn 1: gii thiu v bo tàng chng tích chin tranh
1. MT S HIU BIT V BO TÀNG:
V trí: 28 Võ Vn Tn, qun 3, Tp. H Chí Minh
Bo tàng ưc thành lp tháng 9 - 1975, tin thân là nhà trưng bày ti ác
chin tranh M - Ngy. bo tàng trưng bày mt s hin vt, hình nh ti ác
ca M - Ngy trong chin tranh vi các ch : lính M tàn sát nhân dân,
ri cht c hóa hc, tra tn, tù ày, chin tranh phá hoi min Bc. Các hin
vt như máy bay, i bác, xe tng, máy chém và 2 ngn chung cp ưc
xây úng kích thưc nhà tù Côn o. Ngoài ra còn có các phòng trưng bày
v chin tranh biên gii Tây Nam, chin tranh bo v biên gii phía Bc, vn
qun o Trư ng Sa, âm mưu ca các th l!c thù "ch.
Bên cnh ó còn có nh#ng gian hàng trưng bày, gii thiu sn ph$m vn hóa
dân tc Vit Nam, phòng ri nưc VN.... Hơn 20 nm qua ã có gn 6 triu
lưt ngư i xem, trong ó có gn 1 triu lưt khách nưc ngoài, ông nht
v&n là các du khách ngư i M.
Nh#ng vt trưng bày ti ây em li chân dung au lòng v mt t nưc
trong xung t. Khách có th' hc v Hip "nh Geneva 1954 tm th i phân
ôi mt nhà nưc Vit Nam c lp. Khách có th' xem hình nh v cuc
thm sát Sơn M. Khách có th' xem máy chém hay mô hình “chung cp”
o Côn Sơn. Hay khách có th' xem video chiu cnh M s( dng cht
Da Cam và các hóa cht khác.
3
Tuy nhiên, nh#ng nhà t) chc th' hin cuc chin b*ng nh#ng vt không ch+
i din cho n,i au kh) ca ngư i cách mng Vit Nam. C-ng có nh#ng
vt ph$m nói v phong trào phn chin toàn cu, v s! hòa gii th i hu
chin, và v nh#ng phóng viên nh – c ngư i Vit và nưc ngoài – b" git
trong cuc xung t. C-ng có c mt phòng dành cho các tác ph$m ngh
thut ca tr. em v ch chin tranh và hòa bình.
Phn 2 : tìm hi'u v cht c da cam trong chin
tranh Vit Nam
Cht c da cam (CDC), (ting Anh: Agent Orange - Tác nhân da cam),
là tên gi ca mt loi cht thuc dit c/ và làm rng lá cây ưc quân i
Hoa K0 s( dng ti VitNam trong th i k0 Chin tranh Vit Nam. Cht này
ã ưc dùng trong nh#ng nm t1 1961 n 1971 và nhiu ngư i cho r*ng
ã làm t)n thương sc kh/e ca nh#ng ngư i dân thư ng c-ng như binh lính
Vit Nam, lính M c-ng như lính Úc, Hàn Quc, Canada, New Zealand có
m2t như quân ng minh ca M mà có tip xúc vi cht này, c-ng như con
cháu h.
Trong th i k0 Chin tranh Vit Nam, mc ích quân s! chính thc ca
CDC là làm rng lá cây r1ng ' quân i du kích M2t trn Dân tc Gii
phóng Min Nam Vit Nam không còn nơi trn tránh. CDC là mt cht
4
l/ng trong; tên ca nó ưc ly t1 màu ca nh#ng sc ưc v3 trên các
thùng phuy dùng ' vn chuy'n nó. Quân i Hoa K0 còn có mt s mã
danh khác ' ch+ n các cht ưc dùng trong th i k0 này: "cht xanh"
(Agent Blue, cacodylic acid), "cht trng" (Agent White, h,n hp 4:1 ca
2,4-D và picloram), "cht tím" (Agent Purple) và "cht hng" (Agent Pink).
n nm 1971, CDC không còn ưc dùng ' làm rng lá n#a; 2,4-D v&n
còn ưc s( dng ' làm dit c/. 2,4,5-T ã b" cm dùng ti Hoa K0 và
nhiu quc gia khác
Nói n s! tàn phá ca cht c màu da cam trưc ht là nói n s! tàn phá
lên bn thân ngư i b" cht c màu da cam. Tht xót xa cho nh#ng a tr.
không có tay, có chân, và nh#ng khim khuyt v cơ th' khác do cht c
màu da cam gây ra. Nu khuyt tt tay, em không th' cm nm nh#ng th
em mun, khuyt tt chân em không th' i n nh#ng nơi vui chơi mà áng
l3 ra nh#ng a tr. như em có th' n, khim khuyt mt không th' làm cho
em thy ưc th gii xung quanh em 4p th nào ... Không ch+ d1ng li
khim khuyt b phn ca cơ th' mà cht c màu da cam còn gây ra nh#ng
cơ th' d" dng. Ch+ cn thy ưc nh#ng hình nh d" dng ó, như tôi, chúng
ta s3 tht lên “tht áng s”. iu ó cho ta thy s! tàn phá ca cht c
màu da cam như th nào, nó như mt th thuc c git cht nh#ng a tr.
y t1ng gi t1ng phút. Dư ng như ' quc M ã quên i câu mà chính
chúng ã nói trong bn tuyên ngôn “mi ngư i sinh ra u có quyn bình
5ng, to hóa ã cho h nh#ng quyn không ai xâm phm ưc, trong nh#ng
quyn y có quyn ưc sng, quyn t! do và quyn mưu cu hnh phúc”.
5
Chúng úng là nh#ng con qu6 d# ã cưp i sinh mng và cuc sng ca
bit bao a tr. bt hnh
Khi mt a bé sinh ra không lành l2n, thì ngư i u tiên au kh) chính là
ngư i m4. Ngư i m4 mang n2ng . au 9 tháng 10 ngày, ngay sau khi bé
chào i, iu u tiên m4 mun ó là ưc thy con, mong cho con sinh ra
tht kh/e mnh. M4 mong khi con ln lên con là mt ngư i tt trong xã hi,
giúp ích cho t. Nhưng tht au lòng, nh#ng ưc ao ưc thp sáng ca
ngư i m4 ã tt khi thy a con mình không ưc như nh#ng a tr. khác
sinh ra. iu ó có th' báo cho ngư i m4 bit rng m4 s3 c!c kh) trong sut
quãng i ca con và c-ng có th' báo cho ngư i m4 bit r*ng m4 s3 mt con
vào bt c lúc nào. D&u th nào i chng n#a, m4 không b/ con, v&n nuôi
con cho n ngày mai...
S! tàn phá ca cht c màu da cam là s! tàn phá ca c mt th h. Có
nh#ng gia ình nhiu th h b" cht c màu da cam, có nh#ng gia ình tt
c a con u b" nhi7m cht c màu da cam. Có nh#ng di chng ca cht
c màu da cam truyn t1 i này sang i khác.
Sau khi cuc chin Vit Nam kt thúc, hai thành phn ưc công nhn là
ch"u ít nhiu nh hưng ca dioxin: ng bào Vit Nam sng trong các vùng
b" ri AO, và c!u quân nhân M8, nh#ng ngư i tr!c tip ri hóa cht này. Sau
nm 1975, mt s c!u chin binh M8 và thân nhân ca h bt u phàn nàn
tình trng suy i sc kh/e, 2c bit là ung thư, và tình trng khuyt tt
trong con cái ca h. Nh#ng c!u chin binh này nghi ng r*ng dioxin (mà
h t1ng tip xúc trong th i chin) là th phm ca nh#ng bnh tt như th.
H vn ng vi chính ph, và mt s thưng ngh" s8 c-ng kh5ng "nh r*ng
AO, hay dioxin, là c cht gây ra bnh tt cho gii c!u chin binh, và kêu
gi chính ph phi bi thư ng cho nh#ng thit hi này. Tip theo ó, B
c!u chin binh (Department of Veterans Affairs) bt u tin hành th thc
bi thư ng cho nh#ng c!u chin binh mc bnh nh#ng bnh mà h cho là có
liên quan n dioxin .
