Báo cáo " Gây u thực nghiệm trên chuột bằng DMBA (7,12 Dimethyl benz[A] anthracene) "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

58
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ung thư vú là loại bệnh ung thư phổ biến ở phụ nữ. Các nguyên nhân gây ung thư vú thường là các tác nhân từ môi trường như một số loại hoá chất, tia UV, khẩu phần ăn uống… DMBA (7,12 dimethyl benz[a] anthracene) là một hoá chất mang cấu trúc hydrocacbon vòng thơm (Polycyclic aromatic hydrocacbon - PAH) có khả năng gây đột biến gen và là một yếu tố gây ung thư vú. Vì vậy, DMBA thường được sử dụng rộng rãi trên thế giới để gây ung thư vú cho động vật thí nghiệm đạt hiệu...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Gây u thực nghiệm trên chuột bằng DMBA (7,12 Dimethyl benz[A] anthracene) "

Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 25 (2009) 107-111 Gây u th c nghi m trên chu t b ng DMBA (7,12 Dimethyl benz[A] anthracene) ð Th Th o*, ð Th Phương, Nguy n Th Cúc, Nguy n Th Nga, Nguy n Th Trang 1 Vi n Công ngh Sinh h c, Vi n Khoa h c và Công ngh Vi t Nam, 18 Hoàng Qu c Vi t, Hà N i, Vi t Nam Nh n ngày 28 tháng 11 năm 2008 Tóm t t. Ung thư vú là lo i b nh ung thư ph bi n ph n . Các nguyên nhân gây ung thư vú thư ng là các tác nhân t môi trư ng như m t s l o i hoá ch t, tia UV, kh u ph n ăn u ng… DMBA (7,12 dimethyl benz[a] anthracene) là m t hoá ch t mang c u trúc hydrocacbon vòng thơ m (Polycyclic aromatic hydrocacbon - PAH) có kh năng gây ñ t bi n gen và là m t y u t gây ung thư vú. Vì v y, DMBA thư ng ñư c s d ng r n g rãi trên th gi i ñ gây ung thư vú cho ñ n g v t thí nghi m ñ t hi u qu cao. Trong nghiên c u c a chúng tôi, chu t cái BALB/c ñư c u ng DMBA 3 li u thí nghi m khác nhau là 0,5 mg/con/l n/tu n; 1mg/con/l n/tu n và 2mg/con/l n/tu n trong 6 tu n liên t c. K t qu cho th y, chu t thí nghi m b gi m kh n ăng tăng tr ng so v i ñ i ch n g v i sai khác có ý nghĩa th ng kê. Bên c nh ñó, có t i 21/30 (70%) chu t thí nghi m xu t hi n kh i u tuy n vú. Li u DMBA ñ ư c s d ng là 1mg/con/l n/tu n s cho hi u qu gây u tuy n vú cao nh t. T khóa: BALB/c, y u t gây ung thư, DMBA, u tuy n vú, gen gây ung thư, ti n gen gây ung thư. h ydrocacbon (PAH - các hydratcarbon vòng 1. M ñ u∗ thơm), các thu c tr sâu thu c nhóm Halogen h u cơ (DDT) [1]. DMBA (7,12 dimethyl V i 7,6 tri u ngư i ch t và kho ng 12 tri u benz[a] anthracene) là m t trong nh ng h p ngư i khác m c b nh trong năm 2007, ung thư ch t gây ung thư có c u trúc hydratcarbon vòng ñang d n vư t qua b nh tim m ch ñ tr thành thơm. Ch t này ñã ñư c ng d ng ñ gây ung m i ñ e do hàng ñ u cho con ngư i [1]. N u thư th c nghi m trên ñ ng v t trong phòng thí nam gi i b nh ung thư ph i là ph bi n thì nghi m [3] b ng cách cho u ng qua ng thông ph n b nh ung thư vú l i là ch y u. Ngoài d dày. Nó gây ra s ñi u khi n ngư c c a các y u t di truy n thì nguyên nhân quan tr ng th c m (receptor) trong t bào là aryl khác gây b nh ung thư vú ph i k ñ n là kh u hydrocacbon receptor (AhR), làm bi n ñ i các ph n ăn và các tác nhân môi trư ng [2]… Proto-oncogene thành oncogene d n t i vi c M t nhóm quan tr ng trong tác nhân môi hình thành t bào ung thư nguyên phát [4]. trư ng gây ung thư vú ph i k ñ n các ch t hoá B ng cách s d ng mô hình chu t ñ ư c gây h c có c u trúc Polycyclic aromatic u th c nghi m b ng hoá ch t DMBA, nhi u _______ nghiên c u ñã ch ng minh ñư c tác d ng ∗ Tác gi liên h . ð T: 84-4-38361774. phòng ch ng ung thư vú c a nhi u ch t như E-mail: thaodo@ibt.ac.vn 107
108 Đ.T. Thảo và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự Nhiên và Công nghệ 25 (2009) 107-111 Tamoxifen, Resveratrol... [5]. Ngoài tác d ng - Lô 2: Chu t u ng 0,2 ml DMBA/con/l n/ gây ung thư vú, DMBA cũng ñ ư c s d ng ñ tu n (tương ng 1 mg/con/l n/tu n) b ng ng thông d dày trong 6 tu n liên t c. gây ung thư da [6,7]. Tuy nhiên, hi n nay t i Vi t Nam chưa có nghiên c u nào s d ng - Lô 3: Chu t u ng 0,4 ml DMBA/con/l n DMBA ñ gây ung thư th c nghi m ñã ñư c /tu n (tương ng 2 mg/con/l n/tu n) b ng ng công b . Vì v y, chúng tôi ñã s d ng hoá ch t thông d dày trong 6 tu n liên t c. này ñ t o mô hình ung thư th c nghi m trên - Lô 4 (lô ñ i ch ng): Chu t u ng dung chu t BALB/c. K t q u nghiên c u s ñư c d ch sinh lý b ng ng thông d dày trình bày trong báo cáo này. ð ki m tra t c ñ tăng tr ng, toàn b chu t thí nghi m ñ ư c ki m tra tr ng lư ng vào m t ngày c ñ nh trong tu n, liên t c trong 24 tu n 2. Nguyên li u và phương pháp k t khi b t ñ u thí nghi m. Sau khi cho chu t u ng DMBA l n cu i 2.1. Nguyên li u cùng, m i tu n ki m tra chu t 2 l n b ng cách x n n hai bên b ng chu t ñ xác ñ nh ngày ð ng v t thí nghi m ñ u tiên hình thành kh i u, v trí, kích thư c Thí nghi m s d ng chu t cái dòng kh i u. BALB/c 6 tu n tu i, kho m nh, chưa cho th Sau 24 tu n k t khi b t ñ u cho chu t tinh l n nào, tr ng lư ng trung bình là ...... u ng DMBA, ho c khi chu t ch t ti n hành m Chu t ñ ư c nuôi v i m t ñ 5 con/ l ng t i chu t, tách các kh i u, ñ o kích thư c và cân chu ng nuôi ñ ng v t c a Vi n Công ngh sinh kh i lư ng u. h c và ñ ư c cung c p nư c u ng t do và th c ăn tiêu chu n là th c ăn t ng h p ñư c mua t Th tích kh i u ñư c tính b ng mm3 theo Vi n V sinh d ch t Trung ương. công th c: V = 1/2 x a x b2 (a: chi u dài kh i u, b: chi u r ng kh i u) [8]. Chu t BALB/c do Vi n V sinh d ch t Trung ương cung c p gi ng, ñư c nhân nuôi, Ph ương pháp x lý s li u phát tri n ñàn t i chu ng nuôi ñ ng v t c a S li u th ng kê ñ ư c x lý b ng h th ng Vi n Công ngh sinh h c. Student t-test. Hoá ch t Hoá ch t DMBA (7,12-dimethylbenz[a] anthracene) c a hãng Sigma ñư c pha trong d u 3. K t qu và th o lu n v ng v i n ng ñ 5 mg/ml. 3.1. M c ñ tăng tr ng và t l s ng sót c a 2.1. Phương pháp nghiên c u chu t thí nghi m ð i v i quá trình gây u th c nghi m, bên Mô hình gây u trên chu t c nh nhi u y u t ñánh giá v th tr ng, vi c Phương pháp gây u b ng hoá ch t DMBA theo dõi m c ñ tăng tr ng cũng như t l d a trên phương pháp c a Boston University s ng/ch t c a chu t các lô thí nghi m là c n Institutional Animal Care and US Committee thi t. Các k t qu nghiên c u v m c ñ tăng [2]. 40 chu t BALB/c ñư c chia làm 4 lô thí tr ng k t khi cho chu t u ng DMBA ñ n khi nghi m (m i lô 10 chu t). gi t chu t vào các th i ñi m 6, 12, 18, 24, 30 - Lô 1: Chu t u ng 0,1 ml DMBA/con/l n tu n tu i cũng như t l s ng/ch t c a chu t /tu n (tương ng 0,5 mg/con/l n/tu n) b ng ng trong báo cáo này ñư c th hi n b ng 1. thông d dày trong 6 tu n liên t c.
109 Đ.T. Thảo và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự Nhiên và Công nghệ 25 (2009) 107-111 B ng 1. T c ñ tăng tr ng c a chu t thí nghi m 3.2. Th i gian b t ñ u xu t hi n kh i u chu t (gram) và t l chu t s ng/ch t t ng lô thí nghi m Chu t thí nghi m liên t c ñ ư c theo dõi s (n = 10 chu t) xu t hi n c a các kh i u b ng bi n pháp s n n Tu n tu i chu t tu n tu n tu n tu n tu n và ki m tra tr c quan b ng m t thư ng hai l n 6 12 18 24 30 m i tu n và vào các th i ñi m 6, 12, 18, 24, 30 Lô TN tu n tu i sau khi cho u ng DMBA ñ xác ñ nh Tăng tr ng (gram) 0,11± 0,05± 0,1± 0,08± 0,03± Lô 1 0,003 0,004 0,007 0,005 0,002 th i gian kh i u b t ñ u xu t hi n cũng như v S chu t ch t 0 0 0 0 0 trí, kích thư c c a kh i u. Sau 240 tu n thí Lô Tăng tr ng (gram) 0,12± gi m 0,08± 0,05± 0,02± nghi m, toàn b chu t ñ ư c m ñ ki m tra s 2 0,005 cân 0,002 0,002 0,001 xu t hi n các kh i u bên trong cơ th . Các kh i S chu t ch t 0 1 0 0 0 Lô Tăng tr ng (gram) 0,12± gi m 0,06± 0,05± 0,01± u s ñư c tách ra và ti n hành phân l p t bào 3 0,002 cân 0,005 0,004 0,006 ñ làm tiêu b n. Các k t q u l p tiêu b n t bào S chu t ch t 0 2 0 0 ung thư t các kh i u th c nghi m này cũng Lô Tăng tr ng (gram) 0,12± 0,14± 0,15± 0,16± 0,11± 4 như nh ng ch tiêu ñánh giá s ñư c trình bày 0,006 0,001 0,003 0,003 0,005 S chu t ch t 0 0 0 0 0 trong m t báo cáo khác c a chúng tôi. (Ghi chú : P < 0,05) K t qu nghiên c u cho th y chu t lô 3 K t qu b ng 1 cho th y m c ñ tăng b t ñ u xu t hi n kh i u sùi c vào tu n th tr ng c a chu t trong các lô thí nghi m 1, 2, 3 12 k t khi cho chu t u ng DMBA, ñ n tu n gi m so v i lô ñ i ch ng 4 (v i m c ñ tin c y th 14 ti p t c xu t hi n kh i u nh tuy n vú P
110 Đ.T. Thảo và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự Nhiên và Công nghệ 25 (2009) 107-111 DMBA là hoá ch t thư ng ñư c s d ng ñ gây ung thư vú th c nghi m. Vì th , ñ ñánh giá kh năng gây u c a DMBA c n xác ñ nh t l chu t xu t hi n u tuy n vú, kích thư c kh i u cũng như s xu t hi n các kh i u các cơ quan n i t ng khác nhau c a các lô thí nghi m. K t qu th hi n b ng 2. A B K t qu b ng 2 cho th y trong 3 lô thí Hình 2. (A) U n i t ng xu t hi n ph i do tác ñ ng c a DMBA; (B) U n i t ng xu t hi n gan do tác nghi m m c dù lô 3 chu t xu t hi n u s m ñ ng c a DMBA. nh t song trong th i gian cho chu t u ng DMBA trư c khi chu t xu t hi n các kh i u có M t khác k t qu b ng 2 cũng cho th y 2 con chu t b ch t, 8 chu t còn l i sau ñó có 7 chu t lô 2 có t l kh i u tuy n vú/chu t là chu t xu t hi n kh i u tuy n vú còn 1 chu t ch 1,33 u/con cũng cao hơn lô 1 (0,7 u/con) và lô 3 th y xu t hi n m t s kh i u sùi b m t da. (1,13 kh i u/ con). Như v y, cho chu t u ng lô 2, trong quá trình gây u b ng DMBA ch có 1 DMBA li u cao có nh hư ng r t nhi u ñ n chu t ch t và 9 chu t còn l i cũng ñ u xu t hi n chu t, có th khi n chu t ch t trong th i gian kh i u trong ñó có 8 chu t có u tuy n vú vào 26 thí nghi m, nh hư ng ñ n k t qu nghiên c u. tu n tu i. Riêng lô 1 m c dù không có chu t Qua s lư ng kh i u trung bình/chu t cũng như ch t song vào tu n tu i 30 ch có 6/10 chu t kích thư c bình quân c a u tuy n vú chúng tôi xu t hi n kh i u tuy n vú và 2/10 chu t không nh n th y li u DMBA 1 mg/con và 2 mg/con xu t hi n kh i u nào. Trong khi lô ñ i ch ng là thì s lư ng s lư ng u xu t hi n cao hơn cũng lô 4 không th y xu t hi n các kh i u trên chu t. như kích thư c kh i u cũng l n hơn lô 1 (u ng DMBA li u 0,5 mg/con/l n) m c ý nghĩa B ng 2. K t qu t o kh i u tuy n vú và u n i t ng th ng kê P=0,05. trên chu t b ng hoá ch t DMBA S U các lo i khác nhau U tuy n vú Lô chu t V trí TNo Ts Tc Tb Ts Tc Tb Tv 4. K t l u n TNo u tuy n 7/10 Lô 14/10 1955,7 10 8/10 14 vú, 6/10 7 = Vi c s d ng DMBA ñ gây ung thư vú 1 = 1,4 ± 0,03 ph i 0,7 trên chu t cho th y hi u qu gây ung thư cao tuy n 21/9 12/9 70% (21/30). Phương pháp gây u th c nghi m vú, Lô 1973,5 = = 10 9/9 21 8/9 12 2 ph i, ± 0,01 b ng DMBA s cho hi u q u cao nh t khi chu t 2,33 1,33 gan ñư c u ng DMBA v i li u 1 mg/con/l n/tu n tuy n 15/8 9/8 (88,9%) và li u này t l chu t ch t trong quá vú, Lô 1981,2 = = 10 8/8 15 7/8 9 3 ph i, ± 0,03 trình gây u th p. Khi s d ng DMBA ñ gây u 1,88 1,13 gan trên chu t, kh i u sùi ñ u tiên xu t hi n tu n Lô 10 0 0 0 0 0 0 0 0 th 12 k t khi b t ñ u u ng DMBA. Bên c nh 4 các kh i u tuy n vú, trong cơ th chu t thí Ghi chú: Ch s Ts: S chu t có u/ s chu t s ng sót nghi m còn xu t hi n nhi u lo i u n i t ng khác Ch s Tc: T ng s kh i u các lo i Ch s Tv: Th t ích trung bình kh i u t uy n vú (mm3 ) như u ph i, gan. Như v y, dùng DMBA gây u H s Tb: H s trung bình s lư ng kh i u/1 chu t tuy n vú nói riêng và u th c nghi m nói chung cho chu t là mô hình hoàn toàn phù h p ñ th nghi m in vivo các ho t ch t phòng ch ng ung thư ti m năng.
111 Đ.T. Thảo và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự Nhiên và Công nghệ 25 (2009) 107-111 Cancer Prevention, Cellscience Review 1(3) L i c m ơn (2005). Cellscience Reviews Vol 1 No.3 [5] T. Whitsett, M. Carpenter, C. A. Lamartiniere, Công trình nghiên c u ñ ư c hoàn thành v i Resveratrol, but not EGCG, in the diet s h tr kinh phí c a Trung tâm h tr nghiên suppresses DMBA-induced mamary cancer in c u Châu Á. rats, Journal of Carcinogenesis 5 (2006) 15. [6] J. Murphy, R. E.Morales, J. Scott, T. S. Kupper, IL-1α, Innate Immunity, and skin Carcinogenesis: The effect of constitutive Tài li u tham kh o Expression of IL-1α in Epidermis on chemical Carcinogenesis, The Journal of Immunology 170 [1] http://www.cancer.org/docroot/STT/content/STT (2003) 5697. _1x_Global_Cancer_Facts_and_Figurs_2007.asp [7] J.J. Gills, E. H. Jeffery, N.V. Matusheski, R. C. [2] N. Currier, S.E. Solomon, E.G. Demicco, D.L.F. Moon, D.D. Lantvit, J.M. Pezzuto, Sulforaphane Chang, M. Farago, H. Ying, I. Dominguez, prevents mouse skin tumorigenesis during the Oncogenic signaling pathways activated in stage of promotion, Cancer Letters 236 (2006) DMBA-induced mouse mammary tumors. 72. Toxicologic Pathology 33 (2005) 726. [8] M. Iigo, A. Hoshi, H. Kadosawa, M. Fujigaki, [3] K.L. Murphy, J.M. Rosen, Mutant p53 and Antitumor Activity and Metabolism of a New genomic instability in a transgenic mouse model Anthracycline-containing Fluorine (ME2303) in of breast cancer Oncogene 19 (2000) 1045. Lewis Lung Carcinoma-bearing Mice. Jpn. J. [4] Z. Walaszek, M. Hanausek, T. J. Slaga, Cancer Res. 82 (1991) 1317. Combined Natural Source Inhibitors in Skin Experimental tumorization on mice by DMBA (7,12 Dimethyl Benz[ A] Anthracen) Thao Thi Do, Phuong Thi Do, Cuc Thi Nguyen, Nga Thi Nguyen, Trang Thi Nguyen Institute of Biotechnology, Vietnamese Academy of Science and Technology, 18 Hoang Quoc Viet, Hanoi, Vietnam Breast tumor is a widespread cancer in women. Cancer causes are usually the environmental factors such as chemical carcinogens, UV ray, dietary constituents etc. DMBA (7,12 dimethyl benz[a] anthracene) which possess Polycyclic aromatic hydrocacbon (PAH) structure is a gene mutant cause and a breast cancer inducer as well. Nowadays, DMBA is widely used in many research laboratories to induce cancer in mammary gland on mice with high effectiveness. In this study, female BALB/c mice were gavaged with 3 doses of DMBA that are 0.5 mg/mouse/time; 1 mg/mouse/time and 2 mg/mouse/time in continuous 6 weeks. The results showed that the experimented mice gavaged with high doses of DMBA lost much weight compared with the control group that gavaged with PBS. In summary, there is 70.0% (21/30) of the experimental mice that got mammary tumors. The best effective dose of DMBA for inducing mammary cancer in mice is 1 mg/mouse/time. Keywords: BALB/c, carcinogen, DMBA, mammary tumor, oncogen, proto-oncogen.