intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo kết quả nghiên cứu: Chuẩn hóa phương pháp xác định hàm lượng vitamin D (D2 và D3) trong thực phẩm bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)

Chia sẻ: Minh Nguyet | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:59

212
lượt xem
74
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vitamin là những chất không sinh năng lượng nhưng không thể thiếu được đối với sự tồn tại, phát triển của mỗi cơ thể sống. Vitamin có vai trò tạo ra cá coenzin cần thiết trong các phản ứng chuyển hóa khách nhau. Đề tài “Chuẩn hóa phương pháp xác định hàm lượng vitamin D (D2 và D3) trong thực phẩm bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)” nghiên cứu những chuẩn hóa phương pháp xác định hàm lượng vitamin D bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) trong một số loại thực phẩm chức năng nhằm đánh giá đúng chất lượng, gái trị của sản phẩm.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo kết quả nghiên cứu: Chuẩn hóa phương pháp xác định hàm lượng vitamin D (D2 và D3) trong thực phẩm bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)

  1. ViÖn Dinh D−ìng Trung t©m kiÓm nghiÖm vsATTP ***************** B¸o c¸o kÕt qu¶ nghiªn cøu ChuÈn hãa ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D (D2 vµ D3) trong thùc phÈm b»ng ph−¬ng ph¸p s¾c ký láng hiÖu n¨ng cao (HPLC) Chñ nhiÖm ®Ò tµi : Ks. §oµn ThÞ H−êng 6544 20/9/2007 Hµ néi, 2007
  2. ViÖn Dinh D−ìng Trung t©m kiÓm nghiÖm vsATTP ***************** B¸o c¸o kÕt qu¶ nghiªn cøu ChuÈn hãa ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D (D2 vµ D3) trong thùc phÈm b»ng ph−¬ng ph¸p s¾c ký láng hiÖu n¨ng cao (HPLC) Chñ nhiÖm ®Ò tµi: Ks. §oµn ThÞ H−êng C¸c c¸n bé tham gia: C n. NguyÔn Thu H»ng C¬ quan chñ tr×: Trung t©m kiÓm nghiÖm VSATTP C¬ quan chñ qu¶n: ViÖn dinh d−ìng Kinh phÝ: 20 triÖu ®ång (Nguån NNS) Hµ n«i, 2007
  3. Môc lôc TT Néi dung Trang 1 Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t 2 Danh môc c¸c b¶ng 3 Danh môc c¸c h×nh 4 PhÇn 1: Më ®Çu 1 5 PhÇn 2: Tæng quan 3 6 PhÇn 3: Môc tiªu, ®èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 8 1. Môc tiªu 8 2. §èi t−îng 8 3. Néi dung vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 8 4. Kü thuËt ph©n tÝch s¾c ký láng hiÖu n¨ng cao ¸p 9 5. C¸c ph−¬ng ph¸p ®Þnh l−îng b»ng HPLC 11 6. Quy tr×nh ph©n tÝch thö nghiÖm 13 7 PhÇn 4: KÕt qu¶ nghiªn cøu 17 1. Kh¶o s¸t ®iÒu kiÖn ch¹y s¾c ký 17 2. X¸c ®Þnh LOD 28 3. X¸c ®Þnh LOQ 28 4. X¸c ®Þnh kho¶ng tuyÕn tÝnh 29 5. X¸c ®Þnh ®é lÖch chuÈn vµ hÖ sè biÕn thiªn 32 6. X¸c ®Þnh ®é thu håi 35 7. Mét sè s¾c ®å ch¹y s¾c ký cña mÉu ph©n tÝch 37 8 PhÇn 5: NhËn xÐt vµ bµn luËn kÕt qu¶ 39 9 PhÇn 6: Quy tr×nh ph©n tÝch x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D 41 trong thùc phÈm b»ng ph−¬ng ph¸p HPLC 10 PhÇn 7: Tµi liÖu tham kh¶o 45 11 PhÇn phô lôc: C¸c s¾c ®å cña dung dÞch chuÈn vitamin D2 vµ D3 x©y dùng kho¶ng tuyÕn tÝnh
  4. c¸c ch÷ viÕt t¾t TT C¸c ch÷ viÕt t¾t NghÜa tiÕng ViÖt 1 HPLC S¾c ký láng hiÖu n¨ng cao 2 DAD Detector m¶ng di«t 3 UV-VIS Quang phæ tö ngo¹i - kh¶ kiÕn 4 RDA Nhu cÇu ¨n khuyÕn c¸o 5 TCVN Tiªu chuÈn ViÖt nam 6 AOAC HiÖp héi ph©n tÝch ho¸ häc 7 LOD Giíi h¹n ph¸t hiÖn 8 LOQ Giíi h¹n ®Þnh l−îng 9 SD §é lÖch chuÈn 10 Cv HÖ sè biÕn thiªn 11 MeOH Methanol 12 THF Tetra hydrofuran 13 ACN Acetonitril 14 SPE Cét chiÕt pha r¾n 15 TBHQ Tert butyl hydroquinol
  5. Danh môc c¸c b¶ng TT Néi dung b¶ng B¶ng 1 Thêi gian l−u cña vitamin D2 vµ D3 ®èi víi ®iÒu kiÖn ch¹y cét Waters RP- 18, detector DAD, b−íc sãng 265nm, pha ®éng MeOH: H2O = 98: 2, tèc ®é dßng 1ml/phót B¶ng 2 Thêi gian l−u cña vitamin D2 ch¹y cét Inertsil ODS 3 vµ cét Waters RP18, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng ACN : MeOH =75:25, tèc ®é dßng 1ml/phót. B¶ng 3 NhËn xÐt c¸c s¾c ®å cña hai chÊt chuÈn ®èi víi cét Inertsil ODS 3 detector DAD b−íc sãng 265nm, Pha ®éng ACN : H2O =75:25, tèc ®é dßng 1ml/phót B¶ng 4 NhËn xÐt kÕt qu¶ ch¹y s¾c ký hai chuÈn trªn cét Inertsil ODS 3 pha ®éng ACN : MeOH = 50: 50, detector DAD b−íc sãng 265nm, tèc ®é dßng 1ml/phót. B¶ng 5 Thêi gian l−u cña hai chÊt chuÈn t−¬ng øng víi pha ®éng kh¸c nhau tèc ®é 1ml/ phót, cét Inertsil ODS 3, detector DAD 265nm B¶ng 6 Thêi gian l−u cña hai chÊt øng víi tèc ®é dßng kh¸c nhau trªn hÖ pha ®éng MeOH: THF: H2O = 93:2:5, detector DAD 265nm, cét Inertsil ODS 3 B¶ng 7 Tæng kÕt ®iÒu kiÖn ch¹y HPLC ph©n tÝch vitamin D B¶ng 8 T−¬ng quan gi÷a diÖn tÝch pic vµ nång ®é chuÈn cña vitamin D2 B¶ng 9 T−¬ng quan gi÷a diÖn tÝch vµ nång ®é chuÈn vitamin D3 B¶ng 10 X¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D2 mÉu s÷a bét XO B¶ng 11 X¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D3 trong s÷a Sunny grow baby B¶ng 12 X¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D trong s÷a chua nestlÐ cã ®−êng
  6. B¶ng 13 X¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D3 trong s÷a Kappi hép 100ml B¶ng 14 X¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D3 trong s÷a bét giÇu n¨ng l−îng B¶ng 15 X¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D trong s÷a ®Æc cã ®−êng B¶ng 16 KÕt qu¶ hµm l−îng vitamin D trong mét sè mÉu kh¸c B¶ng 17 §é thu håi cña vitamin D3 B¶ng 18 §é thu håi cña vitamin D2 B¶ng 19 KÕt qu¶ ph©n tÝch mÉu s÷a bét mÉu DDP4 vËt liÖu chuÈn B¶ng 20 Tæng hîp c¸c th«ng sè thÈm ®Þnh
  7. Danh môc c¸c h×nh TT Néi dung c¸c h×nh PhÇn tæng quan H×nh 1 C«ng thøc ho¸ häc, c«ng thøc cÊu t¹o cña vitamin D2 vµ D3 H×nh 2 S¬ ®å chuyÓn ho¸ cña vitamin D trong c¬ thÓ PhÇn môc tiªu, ®èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p H×nh 3 M« t¶ qu¸ tr×nh ch¹y s¾c ký H×nh 4 S¬ ®å m« t¶ hÖ thèng HPLC H×nh 5 §å thÞ phô thuéc diÖn tÝch hoÆc chiÒu cao pic víi nång ®é PhÇn kÕt qu¶ nghiªn cøu * Kh¶o s¸t ®iÒu kiÖn ch¹y H×nh 6 S¾c ®å chuÈn vitamin D2 nång ®é 0,04ppm, cét Waters, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng MeOH: H2O = 98:2, tèc ®é 1ml/ phót H×nh 7 D¹ng phæ hÊp thô cña vitamin D2 H×nh 8 S¾c ®å chuÈn vitamin D3 nång ®é 0,08ppm, cét Waters, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng MeOH: H2O = 98:2, tèc ®é 1ml/ phót H×nh 9 D¹ng phæ hÊp thô cña vitamin D3 H×nh 10 S¾c ®å chuÈn vitamin D2 nång ®é 0,04ppm, cét Waters, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng ACN: MeOH = 75: 25, tèc ®é dßng 1ml/ phót H×nh 11 S¾c ®å chuÈn vitamin D2 nång ®é 0,04ppm, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng ACN: MeOH = 75: 25, tèc ®é 1ml/ phót
  8. H×nh 12 S¾c ®å chuÈn vitamin D3, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng ACN: MeOH = 75: 25, tèc ®é 1ml/ phót H×nh 13 S¾c ®å chuÈn hçn hîp vitamin D3 vµ D2, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng ACN: MeOH = 75: 25, tèc ®é 1ml/ phót H×nh 14 S¾c ®å chuÈn vitamin D2, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng ACN: MeOH = 50: 50, tèc ®é 1ml/ phót H×nh 15 S¾c ®å chuÈn vitamin D3, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng ACN: MeOH = 50: 50, tèc ®é 1ml/ phót H×nh 16 S¾c ®å hçn hîp vitamin D3 vµ D2, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng ACN: MeOH = 50:50, tèc ®é 1ml/ phót H×nh 17 S¾c ®å chuÈn hçn hîp vitamin D3 vµ D2, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng ACN: MeOH = 90:10, tèc ®é 1ml/ phót H×nh 18 S¾c ®å chuÈn hçn hîp vitamin D3 vµ D2, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng ACN: MeOH = 90:10 tèc ®é dßng 1,2 ml/ phót H×nh 19 S¾c ®å chuÈn hçn hîp vitamin D3 vµ D2, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng ACN: MeOH = 90:10 tèc ®é dßng 1,5 ml/ phót H×nh 20 S¾c ®å chuÈn hçn hîp vitamin D3 vµ D2, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng MeOH: THF: H2O = 93:2:5 tèc ®é dßng 1 ml/ phót H×nh 21 S¾c ®å chuÈn hçn hîp vitamin D3 vµ D2, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng MeOH: THF: H2O = 93:2:5 tèc ®é dßng 1,2 ml/ phót H×nh 22 S¾c ®å chuÈn hçn hîp vitamin D3 vµ D2, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng MeOH: THF: H2O = 93:2:5 tèc ®é dßng 1,5 ml/ phót.
  9. H×nh 23 S¾c ®å vitamin D2, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng MeOH: THF: H2O = 92:3:5, tèc ®é dßng 1,5 ml/ phót H×nh 24 S¾c ®å vitamin D3, cét Inertsil ODS 3, detector DAD b−íc sãng 265nm, pha ®éng MeOH: THF: H2O = 92:3:5, tèc ®é dßng 1,5 ml/ phót * X¸c ®Þnh kho¶ng tuyÕn tÝnh H×nh 25 §−êng chuÈn vitamin D2 H×nh 26 §−êng chuÈn vitamin D3 * S¾c ®å ch¹y mÉu H×nh 27 S¾c ®å x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D trong s÷a tu¬i Kapi H×nh 28 S¾c ®å ch¹y mÉu s÷a t−¬i x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D2 H×nh 29 S¾c ®å ch¹y mÉu s÷a bét x¸c ®Þnh vitamin D3 H×nh 30 S¾c ®å ch¹y mÉu s÷a bét x¸c ®Þnh vitamin D3 PhÇn phô lôc: C¸c s¾c ®å dung dÞch chuÈn x©y dùng kho¶ng tuyÕn tÝnh H×nh 31 S¾c ®å chuÈn vitamin D2 nång ®é 0,0022ppm H×nh 32 S¾c ®å chuÈn vitamin D2 nång ®é 0,02ppm H×nh 33 S¾c ®å chuÈn vitamin D2 nång ®é 0,041ppm H×nh 34 S¾c ®å chuÈn vitamin D2 nång ®é 0,082ppm H×nh 35 S¾c ®å chuÈn vitamin D2 nång ®é 0,165ppm H×nh 36 S¾c ®å chuÈn vitamin D2 nång ®é 0,33ppm H×nh 37 S¾c ®å chuÈn vitamin D3 nång ®é 0,0068ppm H×nh 38 S¾c ®å chuÈn vitamin D3 nång ®é 0,068ppm H×nh 39 S¾c ®å chuÈn vitamin D3 nång ®é 0,137ppm H×nh 40 S¾c ®å chuÈn vitamin D3 nång ®é 0,274ppm H×nh 41 S¾c ®å chuÈn vitamin D3 nång ®é 0,392ppm H×nh 42 S¾c ®å chuÈn vitamin D3 nång ®é 0,5ppm
  10. B¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu Hµ néi 2007 PhÇn 1: Më ®Çu §Ó tån t¹i, ph¸t triÓn vµ c¶i thiÖn nßi gièng, c¬ thÓ chóng ta lu«n cÇn ®−îc cung cÊp ®ñ c¸c chÊt dinh d−ìng, nguån cung cÊp c¸c chÊt nµy cã nhiÒu trong thùc phÈm ¨n vµo hµng ngµy. C¸c chÊt dinh d−ìng chÝnh lµ c¸c nhãm cung cÊp n¨ng l−îng cho c¬ thÓ nh− glucid, lipid, protein, nhãm cung cÊp muèi kho¸ng, nhãm cung cÊp c¸c lo¹i vitamin vµ n−íc. Theo quan ®iÓm cña c¸c chuyªn gia dinh d−ìng hiÖn nay trªn thÕ giíi mµ chóng ta ®ang sèng tån t¹i hai th¸i cùc kh¸c nhau, mét bªn lµ vùc th¼m cña sù thiÕu ¨n vµ mét bªn lµ vùc th¼m cña sù thõa ¨n. Sù thiÕu ¨n ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng suy dinh d−ìng do thiÕu n¨ng l−îng protein, tuy nhiªn víi sù ph¸t triÓn cña nÒn khoa häc tiÕn tiÕn trªn thÕ giíi ®êi sèng cña ng−êi d©n ë hÇu hÕt c¸c n−íc ®· ®−îc c¶i thiÖn, kh«ng ngõng n©ng cao. ë ViÖt nam víi sù hç trî cña c¸c ch−¬ng tr×nh phßng chèng suy dinh d−ìng, ch−¬ng tr×nh VAC vµ cuéc c¸ch m¹ng xanh trong ngµnh n«ng nghiÖp ®· gãp phÇn to lín trong viÖc t¨ng c−êng an ninh thùc phÈm quèc gia, vÊn ®Ò ®ãi ¨n kh«ng cßn lµ ®iÒu bøc xóc. Hµng n¨m tû lÖ suy dinh d−ìng ®· gi¶m ®i mét c¸ch ®¸ng kÓ..... Tuy nhiªn vÊn ®Ò dinh d−ìng míi n¶y sinh ®ã lµ c¸c bÖnh m·n tÝnh liªn quan ®Õn dinh d−ìng ®ang lµ mèi quan t©m cña nhiÒu ng−êi. Kh¸i niÖm thùc phÈm chøc n¨ng (thùc phÈm ch÷a bÖnh) ®· trë nªn quen thuéc dÇn víi mäi ng−êi d©n. HiÖn nay ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy trªn thÕ giíi còng nh− trong n−íc ®· xuÊt hiÖn nhiÒu lo¹i thùc phÈm ch÷a bÖnh, thùc phÈm bæ sung vi chÊt dinh d−ìng phôc vô cho bÖnh nh©n liªn quan. Cã thÓ coi thùc phÈm chøc n¨ng, vai trß cña thùc phÈm ®èi víi bÖnh m·n tÝnh lµ h−íng tiÕp cËn rÊt míi trong ngµnh dinh d−ìng, thøc ¨n lµ thuèc, thuèc lµ thøc ¨n [16]. ë NhËt b¶n cho ®Õn nay ®· cã kho¶ng h¬n 192 s¶n phÈm ®−îc gäi lµ thùc phÈm chøc n¨ng nh»m gãp phÇn vµo duy tr×, c¶i thiÖn chÕ ®é ¨n vµ søc Trang 1/46
  11. B¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu Hµ néi 2007 khoÎ [16]. Mét trong sè c¸c vi chÊt rÊt quan träng ®· ®−îc bæ sung vµo thùc phÈm ®ã lµ c¸c lo¹i vitamin. Vitamin lµ nh÷ng chÊt kh«ng sinh n¨ng l−îng nh−ng kh«ng thÓ thiÕu ®−îc ®èi víi sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña mçi c¬ thÓ sèng. Vitamin cã vai trß t¹o ra c¸c coenzim cÇn thiÕt trong c¸c ph¶n øng chuyÓn ho¸ kh¸c nhau. TÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh sèng g¾n liÒn víi sù trao ®æi chÊt trong c¬ thÓ ®Òu cã sù tham gia trùc tiÕp cña vitamin [14]. Nguån cung cÊp vitamin chñ yÕu lµ tõ thøc ¨n. Khi thiÕu vitamin c¬ thÓ sÏ m¾c ph¶i mét sè bÖnh lý, nh− thiÕu vitamin A dÔ dÉn tíi bÖnh mï loµ, thiÕu vitamin B1 dÔ bÞ bÖnh tª phï, thiÕu vitamin PP bÞ bÖnh pellagra, thiÕu vitamin D bÞ bÖnh vÒ x−¬ng [17]. HiÖn nay mét thùc tÕ kh¾c nghiÖt ®· x¶y ra ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn lµ ph¶i ®−¬ng ®Çu víi g¸nh nÆng kÐp gi−· bÖnh nhiÔm trïng, tö vong trÎ em vµ thiÕu dinh d−ìng víi c¸c bÖnh m·n tÝnh kh«ng l©y liªn quan ®Õn dinh d−ìng [16]. Thùc tÕ ®· cho thÊy thiÕu vi chÊt dinh d−ìng ®· gãp phÇn kh«ng Ýt trong g¸nh nÆng kÐp nµy. V× vËy vai trß thùc phÈm ®−îc ®¸nh gi¸ v« cïng quan träng, viÖc nghiªn cøu øng dông thùc phÈm chøc n¨ng ®· ®ang trë thµnh trµo l−u mang tÝnh toµn cÇu. Nãi ®Õn thùc phÈm chøc n¨ng chóng ta kh«ng thÓ nãi ®Õn thùc phÈm bæ sung vitamin D, mét lo¹i vitamin kh¸ quan träng ®Ó phßng chèng bÖnh cßi x−¬ng ë trÎ em, lo·ng x−¬ng ë ng−êi lín, h¹ calci m¸u vµ mét sè bÖnh ngoµi da... HiÖn nay trªn thÞ tr−êng cã rÊt nhiÒu lo¹i s÷a, bét dinh d−ìng, b¸nh quy... cã bæ sung viatmin D. Víi lý do trªn, ®Ò tµi nµy chóng t«i hy väng chuÈn ho¸ ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D b»ng ph−¬ng ph¸p s¾c ký láng hiÖu n¨ng cao (HPLC) trong mét sè lo¹i thùc phÈm nh− s÷a chua, s÷a bét, s÷a n−íc, b¸nh quy, bét dinh d−ìng ®Ó ®−a ra quy tr×nh ph©n tÝch phï hîp, nh»m ®¸nh gi¸ ®óng chÊt l−îng, gi¸ trÞ dinh d−ìng thùc cña c¸c s¶n phÈm thùc phÈm. Trang 2/46
  12. B¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu Hµ néi 2007 PhÇn 2: Tæng quan 1. Nguån gèc vµ tÝnh chÊt cña vitamin D VitaminD lµ chÊt tinh thÓ h×nh kim kh«ng mµu, kh«ng mïi, kh«ng tan trong n−íc, hoµ tan trong dÇu mì, tan trong dung m«i h÷u c¬ nh− ethanol, chlorofoc, methanol. Tªn gäi kh¸c cña vitamin D lµ calciferol. Vitamin D lµ mét nhãm gåm tõ D2 ®Õn D7 song cã hai ho¹t tÝnh m¹nh nhÊt lµ vitamin D2 cßn gäi Ergocalciferol vµ vitamin D3 cßn gäi Cholecalciferol. Cholecalciferol - C27H44O Ergocalciferol - C28H44O Vitamin D3 Vitamin D2 H×nh 1: C«ng thøc ho¸ häc, c«ng thøc cÊu t¹o cña vitamin D2 vµ D3 Vitamin D cã chñ yÕu trong thøc ¨n nguån gèc ®éng vËt nh− trøng, c¸, ®Æc biÖt dÞch chiÕt tõ gan c¸, b¬, s÷a, thÞt... Trong c¬ thÓ ng−êi vitamin D3 (Cholecalciferol) ®−îc tæng hîp tõ 7 dehydrocholesterol ë d−íi da nhê ¸nh s¸ng tö ngo¹i. Vitamin D2(Ergocalciferol) ®−îc tæng hîp tõ ergosterol cã trong nÊm vµ men bia. Nãi chung, ho¹t tÝnh sinh häc cña hai lo¹i vitamin D2 vµ vitamin D3 kh«ng cã sù kh¸c nhau nhiÒu. Trong c¬ thÓ vitamin D chuyÓn ho¸ ë gan vµ Trang 3/46
  13. B¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu Hµ néi 2007 thËn t¹o ra chÊt chuyÓn ho¸ cã ho¹t tÝnh lµ 1,25- dihydroxycholecalciferol nhê enzim hydroxylase [14]. Trong da Trong gan Trong thËn D¹ng ho¹t ®éng H×nh 2: S¬ ®å chuyÓn ho¸ cña vitamin D trong c¬ thÓ ng−êi Trang 4/46
  14. B¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu Hµ néi 2007 2. T¸c dông cña vitamin D - Vitamin D tham gia vµo qu¸ tr×nh t¹o x−¬ng nhê t¸c dông chuyÓn ho¸ c¸c chÊt v« c¬ chñ yÕu lµ calci vµ phosphat, lµm t¨ng hÊp thu calci vµ phosphat ë ruét, tham gia vµo qu¸ tr×nh calci ho¸ sôn nªn nã rÊt cÇn cho sù ph¸t triÓn x−¬ng ë trÎ em. - Lµm ®iÒu hoµ calci trong m¸u, øc chÕ tÕ bµo sinh ung th−. - Khi thiÕu vitamin D ruét kh«ng hÊp thu ®ñ calci vµ phospho lµm calci m¸u gi¶m g©y hËu qu¶ trÎ em chËm lín, cßi x−¬ng ch©n vßng kiÒng, chËm biÕt ®i, chËm kÝn thãp, nguêi lín bÞ lo·ng x−¬ng, xèp x−¬ng, x−¬ng th−a dÔ gÉy, phô n÷ cã thai thiÕu vitamin D dÔ sinh ra trÎ khuyÕt tËt ë x−¬ng [14]. - Nguyªn nh©n cña sù thiÕu vitamin D lµ do c¬ thÓ hÊp thu thøc ¨n kÐm, do Ýt tiÕp xóc víi ¸nh n¾ng mÆt trêi, do rèi lo¹n chuyÓn ho¸, do nhu cÇu cao ë phô n÷ cã thai vµ cho con bó... -Tuy nhiªn dïng vitamin D qu¸ liÒu còng g©y ra chøng t¨ng calci m¸u, t¨ng calci niÖu, ®au nhøc x−¬ng khíp, t¹o sái thËn, t¨ng huyÕt ¸p, cã thÓ g©y suy nh−îc, mÖt mái, ®au ®Çu, buån n«n, tiªu ch¶y, gißn x−¬ng... [14]. Theo c«ng tr×nh nghiªn cøu kh¶o s¸t t¸c dông cña vitamin D ®èi víi bÖnh ung th− ë bang Chicago trong 19 n¨m c¸c t¸c gi¶ nhËn thÊy tû lÖ ung th− kÕt trµng ë nam gi¶m 55% nÕu hµng ngµy ®−îc bæ sung vitamin D lµ 3,75mcg [18]. Theo nghiªn cøu cña Danson - Hughes vµ c¸c céng sù tiÕn hµnh trªn ®èi t−îng phô n÷ ®−îc bæ sung vitamin D 400 IU/ ngµy vµ nhãm phô n÷ kh¸c kh«ng ®−îc bæ sung, c¶ hai nhãm ®Òu cã l−îng vitamin D ¨n vµo hµng ngµy lµ 100 IU. NhËn thÊy nhãm ®èi chøng bÞ gi¶m ®¸ng kÓ mËt ®é kho¸ng trong x−¬ng so víi nhãm ®−îc bæ sung [18]. N¨m 1989 theo khuyÕn c¸o cña uû ban dinh d−ìng Hoa kú (RDA) vitamin D cÇn bæ sung lµ 10mcg/ ngµy ë tuæi tõ 51- 70 vµ 15mcg / ngµy ë tuæi cao h¬n [18]. Theo Trang 5/46
  15. B¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu Hµ néi 2007 nghiªn cøu cña tr−êng Y Harvard ®−îc ®¨ng trªn t¹p chÝ cña hiÖp héi y häc Mü cho thÊy vitamin D cã thÓ gióp gi¶m nguy c¬ m¾c bÖnh ®a x¬ cøng. C¸c nhµ nghiªn cøu ®· so s¸nh l−îng vitamin D ë 257 mÉu huyÕt t−¬ng trong sè h¬n 7 triÖu mÉu cña nh©n viªn qu©n ®éi Mü, hä ph¸t hiÖn r»ng ng−êi da tr¾ng nhãm cã hµm l−îng vitamin D cao nhÊt cã nguy c¬ m¾c bÖnh ®a x¬ cøng thÊp nhÊt. BÖnh ®a x¬ cøng lµ bÖnh m·n tÝnh cña hÖ thÇn kinh, b¾t ®Çu víi c¸c triÖu chøng nh− mÊt trÝ nhí, suy nh−îc, mÖt mái, ®au ®ín hoÆc liÖt, chãng mÆt...vµ sau ®ã ¶nh h−ëng tíi tim m¹ch. 3. T×nh h×nh nghiªn cøu trong n−íc vµ trªn thÕ giíi Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn, víi sù bïng næ cña ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin, hiÖn nay hµng lo¹t c¸c hÖ thèng m¸y ph©n tÝch ho¸ häc ®· ®−îc c¶i tiÕn n©ng cÊp, nh»m x¸c ®Þnh nhiÒu lo¹i chÊt ho¸ häc vµ ®ång thêi n©ng cao ®é nh¹y cña phÐp ph©n tÝch còng nh− ®é lÆp l¹i cña kÕt qu¶ kiÓm nghiÖm. Trªn thÕ giíi nhiÒu nhµ ph©n tÝch ho¸ häc ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D trong thùc phÈm nh− thÞt, c¸, s÷a, trong m¸u... §ã lµ nghiªn cøu hµm l−îng vitamin hoµ tan trong chÊt bÐo cña mÉu s÷a chua b»ng ph−¬ng ph¸p HPLC víi detector PDA cña M.M Delgado Zamarreno, A. Sanchez Perez cña tr−êng ®¹i häc Salamanca T©y ban nha ®· ®−a ra c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn qu¸ tr×nh ph©n tÝch vitamin A, E, D nh− ®iÒu kiÖn thuû ph©n, t¸ch c¸c chÊt trong khi xö lý mÉu, kÕt qu¶ cña nghiªn cøu nµy ®−a ra ®é thu håi vitamin D3 lµ 91 ± 5% víi hµm l−îng vitamin D3 trong mÉu lµ 0,09 mcg/100g ± 5% [11]. Theo nghiªn cøu c«ng bè trªn Food Chemistry Vol.57, No.1. 95- 99, 1996 ë Anh c¸c nhµ nghiªn cøu ®−a ra c¸ch xö lý mÉu, ®iÒu ph©n tÝch x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D trong thùc phÈm, kÕt qu¶ nghiªn cøu nµy cho thÊy hÖ sè biÕn thiªn sau khi lµm lÆp l¹i ba lÇn ®èi víi vitamin D3 vµ D2 lµ
  16. B¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu Hµ néi 2007 ph¸t hiÖn lµ 1,5-2 ng [12]. Trong c«ng tr×nh nghiªn cøu ®¨ng trªn t¹p chÝ Chromatography A cña bé m«n thùc phÈm, dinh d−ìng §¹i häc Georgia Athens Mü, bé m«n Dinh d−ìng trªn ng−êi vµ khoa häc thùc phÈm tr−êng B¸ch khoa Virginia ngµy 26 th¸ng 1 n¨m 1998 ®· ®−a ra ®iÒu kiÖn vµ yÕu tè ¶nh h−ëng qu¸ tr×nh ph©n tÝch hµm l−îng vitamin A, E, D trong thøc ¨n ®éng vËt b»ng s¾c ký láng hiÖu n¨ng cao. Nghiªn cøu nµy cho thÊy ®é thu håi cña ph−¬ng ph¸p lµ 93-107% [19]. Trong bµi b¸o cña t¹p chÝ Food composition and analysis 16 (2003) cã c«ng tr×nh nghiªn cøu hµm l−îng vitamin D3 vµ 25 hydroxyvitamin D3 trong thÞt lîn t−¬i vµ thÞt lîn chÝn, ®· ®−a ra kÕt qu¶ nång ®é vitamin D3 ®èi víi thÞt t−¬i lµ tõ 0,05 ®Õn 0,21 mcg/100g víi thÞt chÝn lµ 0,07-0,14 mcg/100g. Sau khi lµm 49 thÝ nghiÖm lÆp l¹i hä ®· ®−a ra hÖ sè biÕn thiªn lµ 7,0%, lµm 51 thÝ nghiÖm kh¸c hÖ sè biÕn thiªn lµ 7,3% [7]. Ngoµi ra cßn nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D trong m¸u vµ huyÕt thanh, trong thùc vËt ... Mét sè nghiªn cøu ®· ®−a ra hµm l−îng vitamin D trong c¸ thu lµ 15mcg/100g, trong gan bß 1mcg/100g, trong trøng gµ 2mcg/100g, trong nÊm r¬m lµ 2mcg/100g [8]. HiÖn nay ë ViÖt nam chóng t«i nhËn thÊy viÖc nghiªn cøu vitamin D trong thùc phÈm ch−a ®−îc lµm nhiÒu, trong b¶ng thµnh phÇn thøc ¨n ViÖt nam ch−a ®Ò cËp ®Õn hµm l−îng vitamin D. Trong danh môc tiªu chuÈn ViÖt nam (TCVN) chóng t«i còng ch−a thÊy mét quy tr×nh chuÈn nµo ®Ó x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D b»ng HPLC, v× vËy sau khi tham kh¶o c¸c tµi liÖu cïng víi ®iÒu kiÖn hiÖn cã cña phßng thÝ nghiÖm chóng t«i ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu chuÈn ho¸ ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D trong mét sè lo¹i thùc phÈm b»ng HPLC. Trang 7/46
  17. B¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu Hµ néi 2007 PhÇn 3 Môc tiªu, ®èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu. 1. Môc tiªu Nh− ®· ®Ò cËp trong phÇn tæng quan môc tiªu ®Ò tµi chóng t«i chän lµ “ chuÈn ho¸ ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D (D2vµ D3) trong thùc phÈm b»ng ph−¬ng ph¸p HPLC’’ 2. §èi t−îng Trong khu«n khæ tæng kinh phÝ cña ®Ò tµi lµ 20 triÖu ®ång, chóng t«i chØ cã kh¶ n¨ng tiÕn hµnh trªn ®èi t−îng thùc phÈm lµ mÉu s÷a bét, s÷a chua, s÷a ®Æc, b¸nh quy vµ siro 3. Néi dung vµ ph−¬ng ph¸p §Ó ®¸p øng víi môc tiªu nãi trªn chóng t«i thùc hiÖn c¸c néi dung sau ®©y: - Kh¶o s¸t ®iÒu kiÖn ch¹y dung dÞch chuÈn vitamin D2 vµ vitamin D3 - X¸c ®Þnh giíi h¹n ph¸t hiÖn (LOD) - X¸c ®Þnh giíi h¹n ®Þnh l−îng (LOQ) - X¸c ®Þnh kho¶ng tuyÕn tÝnh - X¸c ®Þnh ®é lÖch chuÈn (SD) vµ hÖ sè biÕn thiªn (Cv %) - X¸c ®Þnh ®é thu håi (R %) Sau khi tham kh¶o c¸c tµi liÖu [1; 2; 3; 4; 5; 6; 7; 13] chóng t«i nhËn thÊy ®Ó ph©n tÝch hµm l−îng vitamin D trong thùc phÈm cã nhiÒu ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau. Tr−íc ®©y th−êng sö dông ph−¬ng ph¸p sinh häc, ph−¬ng ph¸p ho¸ häc t¹o ph¶n øng lªn mµu råi tiÕn hµnh ®o quang, song ngµy nay víi sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng s¾c ký th× hÇu nh− c¸c n−íc trªn thÕ giíi ®· chän ph−¬ng ph¸p HPLC ®Ó x¸c ®Þnh. HiÖn nay phßng thÝ nghiÖm chóng t«i cã hai hÖ thèng HPLC víi c¸c detector huúnh quang, detector UV, Trang 8/46
  18. B¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu Hµ néi 2007 detector PDA vµ c¸c thiÕt bÞ phô trî kh¸c nh− m¸y cÊt quay, m¸y läc hót ch©n kh«ng... ®¸p øng tèt cho viÖc ph©n tÝch nªn chóng t«i ®· chän ph−¬ng ph¸p nµy ®Ó nghiªn cøu. §©y lµ ph−¬ng ph¸p cã nhiÒu −u ®iÓm vµ hiÖn nay ®−îc nhiÒu nhµ ph©n tÝch lùa chän. 4. Kü thuËt ph©n tÝch s¾c ký láng hiÖu n¨ng cao 4.1 Nguyªn lý: S¾c ký láng hiÖu n¨ng cao hay cßn gäi lµ s¾c ký láng cao ¸p, kü thuËt ph©n tÝch dùa trªn c¬ së sù t¸ch c¸c chÊt trªn pha tÜnh chøa trong cét nhê dßng chuyÓn ®éng cña chÊt láng (pha ®éng) d−íi ¸p suÊt cao. Pha tÜnh cã thÓ lµ chÊt r¾n hoÆc chÊt láng ®−îc phñ trªn chÊt mang. ChÊt ph©n tÝch ®−îc ghi nhËn bëi bé phËn ph¸t hiÖn d−íi d¹ng c¸c pic trªn s¾c ®å. Qu¸ tr×nh s¾c ký Pha ®éng Pha tÜnh Röa gi¶i qua cét S¾c ®å H×nh 3: M« t¶ qu¸ tr×nh ch¹y s¾c ký 4.2 HÖ thèng HPLC: HÖ thèng HPLC bao gåm c¸c bé phËn chÝnh ®−îc m« t¶ d−íi ®©y. Trang 9/46
  19. B¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu Hµ néi 2007 4 7 3 1 5 2 6 H×nh 4: S¬ ®å m« t¶ hÖ thèng HPLC Trong ®ã: 1: B×nh chøa pha ®éng. 2: B¬m cao ¸p 3: Van b¬m mÉu. 4: Cét s¾c ký 5: Bé phËn ph¸t hiÖn Detector 6: B×nh chøa dung m«i th¶i 7: HÖ thèng m¸y tÝnh ghi d÷ liÖu ph©n tÝch. Trong ®Ò tµi nµy chóng t«i sö dông detector m¶ng diod (DAD) vµ ch¹y s¾c ký pha ng−îc (pha ®éng ph©n cùc, pha tÜnh Ýt ph©n cùc) ®Ó x¸c ®Þnh hµm l−îng vitamin D. Trang 10/46
  20. B¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu Hµ néi 2007 5. C¸c ph−¬ng ph¸p ®Þnh l−îng b»ng HPLC C¸c ph−¬ng ph¸p ®Þnh l−îng b»ng s¾c ký ®Òu dùa trªn nguyªn t¾c nång ®é cña chÊt tû lÖ víi diÖn tÝch hay chiÒu cao pic. * Cã 4 ph−¬ng ph¸p ®Þnh l−îng th−êng ®−îc lùa chän ®ã lµ - Ph−¬ng ph¸p chuÈn ngo¹i - Ph−¬ng ph¸p chuÈn néi - Ph−¬ng ph¸p thªm chuÈn - Ph−¬ng ph¸p chuÈn ho¸ diÖn tÝch Trong ®Ò tµi nµy chóng t«i sö dông ph−¬ng ph¸p chuÈn ngo¹i ®Ó ph©n tÝch. Ph−¬ng ph¸p chuÈn ngo¹i lµ ph−¬ng ph¸p ®Þnh l−îng c¬ b¶n trong ®ã dung dÞch chÊt chuÈn vµ mÉu thö ®−îc tiÕn hµnh s¾c ký trong cïng ®iÒu kiÖn. Sau ®ã so s¸nh diÖn tÝch pic hoÆc chiÒu cao cña mÉu thö víi diÖn tÝch pic hoÆc chiÒu cao dung dÞch chÊt chuÈn ®Ó tÝnh nång ®é chÊt cã trong mÉu. Cã thÓ dïng ph−¬ng ph¸p chuÈn ho¸ mét ®iÓm hoÆc nhiÒu ®iÓm. * ChuÈn ho¸ mét ®iÓm (ph−¬ng ph¸p so s¸nh): Chän nång ®é dung dÞch chÊt chuÈn gÇn b»ng nång ®é mÉu thö, tÝnh theo c«ng thøc sau. = C s C x S x S s Trong ®ã: Cx nång ®é mÉu thö. Cs nång ®é dung dÞch chÊt chuÈn Sx diÖn tÝch hoÆc chiÒu cao pic mÉu thö Ss diÖn tÝch hoÆc chiÒu cao pic dung dÞch mÉu chuÈn Trang 11/46
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2