intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Khả năng tăng trọng và cho thịt của bò lai Sind, F1(Brahman x lai Sind) và F1 (Charolais x lai Sind) nuôi vỗ béo tại Đắk Lắk"

Chia sẻ: Hậu Sinh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

86
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thí nghiệm vỗ béo được tiến hành trên 15 bò đực lai Sind, F1 (Brahman x lai Sind) và F1 (Charolais x lai Sind) (mỗi nhóm 5 con). Bò đưa vào nuôi vỗ béo lúc 21 tháng tuổi, đạt khối lượng từ 235 - 274,20 kg, thời gian nuôi vỗ béo trong 3 tháng. Kết quả cho thấy bò F1 (Charolais x lai Sind) đạt tăng trọng 917,78 g/con/ngày; F1 (Brahman x lai Sind) 791,10 g/con/ngày và lai Sind 657,78 g/con/ngày.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Khả năng tăng trọng và cho thịt của bò lai Sind, F1(Brahman x lai Sind) và F1 (Charolais x lai Sind) nuôi vỗ béo tại Đắk Lắk"

  1. Tạp chí Khoa học và Phát triển 2009: Tập 7, số 3: 291 - 298 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KH¶ N¡NG T¡NG TRäNG Vμ CHO THÞT CñA Bß LAI SIND, F1(BRAHMAN x LAI SIND) Vμ F1 (CHAROLAIS x LAI SIND) NU¤I Vç BÐO T¹I §¾K L¾K Growth Rate and Meat Yield of Lai Sind, F1 (Brahman x Lai Sind) and F1 (Charolais x Lai Sind) Crossbred Cattle Fattened in Dak Lak Province Phạm Thế Huệ1, Đinh Văn Chỉnh2, Đặng Vũ Bình2 1 Trường Đại học Tây Nguyên 2 Khoa Chăn nuôi và Nuôi trồng thuỷ sản, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội. TÓM TẮT Thí nghiệm vỗ béo được tiến hành trên 15 bò đực lai Sind, F1 (Brahman x lai Sind) và F1 (Charolais x lai Sind) (mỗi nhóm 5 con). Bò đưa vào nuôi vỗ béo lúc 21 tháng tuổi, đạt khối lượng từ 235 - 274,20 kg, thời gian nuôi vỗ béo trong 3 tháng. Kết quả cho thấy bò F1 (Charolais x lai Sind) đạt tăng trọng 917,78 g/con/ngày; F1 (Brahman x lai Sind) 791,10 g/con/ngày và lai Sind 657,78 g/con/ngày. Tiêu tốn thức ăn ở bò F1 (Charolais x lai Sind) 7,33 kg chất khô/kg tăng trọng thấp hơn so với bò F1 (Brahman x lai Sind) 8,04 kg chất khô/kg tăng trọng và lai Sind 9,48 kg chất khô/kg tăng trọng. Tỷ lệ thịt xẻ và tỷ lệ thịt tinh của F1 (Charolais x lai Sind) đạt (55,20 và 44,05%) cao hơn so với F1 (Brahman x lai Sind) (52,52 và 43,46%) và lai Sind (48,93 và 42,34%). Từ khoá: Bò đực, bò thịt, F1 (Brahman x lai Sind), F1 (Charolais x lai Sind), lai Sind, tăng trọng, tiêu tốn thức ăn, vỗ béo. SUMMARY A fattening experiment was conducted to investigate growth performance and meat yield of 15 male calves of lai Sind, F1 (Brahman x lai Sind) and F1 (Charolais x lai Sind) breeds, 5 calves each. The calves were 21 months old and 235.0 - 274.2 kg live weight at the commencement of the experiment. Results showed that F1 (Charolais x lai Sind) calves had the highest ADG (917.78 g/head/day), followed by F1 (Brahman x lai Sind) calves (791.10 g/head/day) and lai Sind calves being the lowest (657.78 g/head/day). The FCR of F1 (Charolais x lai Sind) was 7,33 kg DM/kg LWG lower than that of F1 (Brahman x lai Sind) (8.04 kg DM/kg LWG) and lai Sind (9.48 kg DM/kg LWG). Sloughter parameters indicated that F1 (Charolais x lai Sind) had significantly higher carcass and lean meat percentages (55.20 and 44.05%, respectively) as compared to those of F1 (Brahman x lai Sind) (52.52 and 43.46%) and lai Sind (48.93 and 42.34%). Keywords: Carcass, cattle, fattening, feed conversion rate (FCR), F1 (Brahman x lai Sind); F1 (Charolais x lai Sind), lai Sind; live weight gain (LWG), male calves. 1. §ÆT VÊN §Ò c¸c thö nghiÖm lai t¹o bß thÞt chÊt l−îng cao ®· ®−îc ®Þa ph−¬ng chó träng ®Æc biÖt. §μn §¾k L¾k lμ ®Þa ph−¬ng cã nhiÒu tiÒm bß lai cña tØnh kh«ng ngõng t¨ng cao, chiÕm n¨ng ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß thÞt hμng hãa tû lÖ 25% trong tæng ®μn bß hiÖn cã t¹i ®Þa ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng t¹i chç vμ cung ph−¬ng. Víi môc ®Ých ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng s¶n cÊp thÞt bß chÊt l−îng cao cho thÞ tr−êng c¸c xuÊt vμ cho thÞt cña c¸c nhãm bß lai lai Sind, thμnh phè trong vïng. Tæng ®μn bß n¨m F1 (Brahman x lai Sind) vμ F1 (Charolais x lai 2008 cña §¾k L¾k 230.000 con víi s¶n l−îng Sind) nu«i t¹i §¨k L¨k, chóng t«i tiÕn hμnh thÞt h¬i xuÊt chuång kho¶ng 17.697 tÊn. C¸c ®Ò tμi “Nghiªn cøu kh¶ n¨ng t¨ng träng vμ lo¹i c©y trång nh− lóa, ng«, mÝa ®−êng, ®Ëu, cho thÞt cña bß lai Sind, F1 (Brahman x lai l¹c, b«ng v¶i còng lμ nguån thøc ¨n cung cÊp Sind) vμ F1 (Charolais x lai Sind) nu«i vç bÐo ®¹m vμ n¨ng l−îng. Trong nhiÒu n¨m qua t¹i §¾k L¾k”. 291
  2. Khả năng tăng trọng và cho thịt của bò lai Sind... 2. VËT LIÖU Vμ PH¦¥NG PH¸P ¨n thøc ¨n 2 lÇn trong ngμy vμo lóc 8 giê s¸ng vμ 3 giê chiÒu, n−íc uèng tù do. NGHI£N CøU Thêi gian nu«i vç bÐo lμ 3 th¸ng (90 VËt liÖu nghiªn cøu lμ bß ®ùc lai thuéc ngμy). C¸ch 1 th¸ng c©n bß mét lÇn vμo s¸ng c¸c nhãm lai Sind, F1 (Brahman x lai Sind) sím khi ch−a cho ¨n, c©n b»ng c©n ®iªn tö vμ F1 (Charolais x lai Sind). Rud Weight, ®é chÝnh x¸c (0,01). Thøc ¨n ThÝ nghiÖm ®−îc thùc hiÖn trªn 15 bß ®ùc cho ¨n vμ thøc ¨n thõa ®−îc theo dâi hμng lai 21 th¸ng tuæi thuéc 3 nhãm bß nãi trªn, ngμy. mçi nhãm 5 con, bè trÝ theo ph−¬ng ph¸p khèi §Þa ®iÓm nghiªn cøu vç bÐo bß t¹i tr¹i ngÈu nhiªn (CRD), ®−îc nu«i nhèt riªng theo ch¨n nu«i cña C«ng ty 719, x· Ea Kly, huyÖn tõng c¸ thÓ. Bß thÝ nghiÖm cã tr¹ng th¸i sinh Kr«ng P¨k, tØnh §¾k L¾k. Thêi gian thùc lý b×nh th−êng, khèi l−îng trong cïng nhãm hiÖn tõ 15/5/2007 – 15/8/2007. kh«ng chªnh lÖch qu¸ 30 kg, ®−îc tÈy s¸n l¸ KÕt thóc nu«i bÐo, bß ®−îc mæ kh¶o s¸t, gan b»ng thuèc Fasinex (Thôy Sü) sau ®ã mçi l« 5 con. Theo dâi c¸c chØ tiªu khèi l−îng ®−îc nu«i lμm quen víi thøc ¨n míi vμ giÕt mæ, tû lÖ thÞt xÎ, tû lÖ thÞt tinh. LÊy mÉu ph−¬ng thøc nu«i trong vßng 15 ngμy. c¬ th¨n ph©n tÝch c¸c thμnh phÇn: n−íc, Thøc ¨n (T¡) cho bß thÝ nghiÖm bao gåm protein, lipit, vËt chÊt kh«, kho¸ng tæng sè t¹i rØ mËt, h¹t b«ng, bét ng«, bét s¾n, cá voi cã Phßng thÝ nghiÖm Sinh häc vËt nu«i, Khoa thμnh phÇn dinh d−ìng nh− trong b¶ng 1 vμ Ch¨n nu«i Thó y, Tr−êng §¹i häc T©y Nguyªn. b¶ng 2. C¸c lo¹i thøc ¨n tinh vμ urª ®−îc phèi C¸c sè liÖu thu ®−îc vÒ t¨ng träng, hîp theo tû lÖ ë b¶ng 2. Thøc ¨n th« xanh lμ l−îng thøc ¨n ¨n vμo, thμnh phÇn th©n thÞt cá voi 45 ngμy cho ¨n theo tû lÖ T¡ tinh/T¡ xÎ, thμnh phÇn hãa häc c¬ th¨n ®−îc xö lý th« xanh tÝnh theo vËt chÊt kh« (VCK) 60/30. ANOVA mét nh©n tè b»ng ch−¬ng tr×nh Trong thêi gian nu«i thÝ nghiÖm bß ®−îc cho MINITAB 14. B¶ng 1. Thμnh phÇn hãa häc cña thøc ¨n thÝ nghiÖm (%) VCK Protein Mỡ Xơ Khoáng TĂ NDF ADF ME tổng số tổng số tổng số tổng số tổng số Bột ngô 87,70 9,12 5,70 2,5 4,75 1,6 4,83 2993 Bột sắn 89,10 3,27 2,67 4,57 4,12 2,45 1,41 2902 Rỉ mật 70,5 2,6 0,38 - - - 7,89 2507 Hạt bông 89,80 22,17 18,21 24,95 48,26 39,18 4,44 2375 Cỏ voi 14,38 9,75 1,08 30,43 69,14 40,35 7,43 2078 Ghi chú: DM: Chất khô; CP: Protein thô B¶ng 2. Thμnh phÇn thøc ¨n tinh vç bÐo (% chÊt kh«) Tỷ lệ phối trộn Loại thức ăn (%) Bột sắn 21 Bột ngô 20 Rỉ mật đường 27 Hạt bông 30 Urê 2 Tỷ lệ chất khô (%) 83,30 Protein thô (%) 17,04 Năng lượng (MJ) 2380 292
  3. Phạm Thế Huệ, Đinh Văn Chỉnh, Đặng Vũ Bình 3. KÕT QU¶ Vμ TH¶O LUËN t−¬ng øng lμ: 746,70; 886,70 vμ 1.106,70 3.1. T¨ng khèi l−îng vμ c−êng ®é sinh g/con/ngμy; th¸ng tiÕp theo t−¬ng øng lμ: tr−ëng cña bß lai h−íng thÞt vç bÐo 700,00; 820,00 vμ 986,70 g/con/ngμy vμ Khèi l−îng b¾t ®Çu thÝ nghiÖm cña bß th¸ng cuèi cïng t−¬ng øng lμ: 526,70; 666,70 lai Sind (235,00 kg) lμ sai kh¸c cã ý nghÜa vμ 660,00 g/con/ngμy. T¨ng träng trung b×nh thèng kª so víi F1 (Brahman x lai Sind) vμ F1 hμng ngμy trong thêi gian thÝ nghiÖm cao (Charolais x lai Sind). Khèi l−îng b¾t ®Çu nhÊt thuéc vÒ nhãm bß F1 (Charolais x lai thÝ nghiÖm cña F1 (Brahman x lai Sind) Sind), tiÕp ®ã lμ nhãm F1 (Brahman x lai (267,20 kg) so víi F1 (Charolais x lai Sind) Sind) vμ thÊp nhÊt lμ nhãm bß lai Sind. (274,20 kg) kh«ng cã sù sai kh¸c (P>0,05). Chªnh lÖch vÒ t¨ng träng trung b×nh hμng Khèi l−îng kÕt thóc thÝ nghiÖm cã sù sai ngμy cña c¸c nhãm bß trong thÝ nghiÖm sai kh¸c thèng kª (P< 0,05) gi÷a 3 nhãm bß. kh¸c cã ý nghÜa thèng kª (P
  4. Khả năng tăng trọng và cho thịt của bò lai Sind... Trong ®iÒu kiÖn bæ sung thøc ¨n r¬m ñ kg/con/ngμy, sai kh¸c cã ý nghÜa thèng kª urª 4% vμ b¸nh MUB cã hμm l−îng bét c¸ (P
  5. Phạm Thế Huệ, Đinh Văn Chỉnh, Đặng Vũ Bình B¶ng 4. L−îng thøc ¨n ¨n vμo vμ hiÖu qu¶ sö dông thøc ¨n ( X ± SE) Chỉ tiêu Lai Sind F1(Brah x LS) F1 (Char x LS) a b c Chất khô ăn vào (kg/con/ngày) 6,69 ± 0,02 6,81 ± 0,02 7,21 ± 0,02 a b c Chất khô ăn vào (% khối lượng) 2,53 ± 0,32 2,26 ± 0,26 2,29 ± 0,01 a b c Tiêu tốn thức ăn (kgCK/kg tăng trọng) 9,48 ± 0,01 8,04 ± 0,01 7,33 ± 0,02 a b c HQSDTĂ (g tăng trọng/MJ ME) 11,37 ± 0,06 13,44 ± 0,07 14,78 ± 0,07 Ghi chú: HQSDTA: Hiệu quả sử dụng thức ăn; Trong cùng hàng các số mũ có chữ cái khác nhau thì sai khác thống kê (P
  6. Khả năng tăng trọng và cho thịt của bò lai Sind... s¶n xuÊt thÞt nªn h−íng lai t¹o víi Bos Taurus h¬n so víi c¸c nghiªn cøu trªn do bß ®−îc nu«i t¹o F1 nu«i thÞt v× khi n©ng tû lÖ Bos indicus tèt ngay tõ ®Çu vμ ®−îc vç bÐo b»ng thøc ¨n dï bæ sung thøc ¨n, t¨ng vÒ khèi l−îng nh−ng giμu protein vμ n¨ng l−îng, khèi l−îng giÕt mæ tû lÖ thÞt tinh kh«ng t¨ng. Muèn ph¸t huy hiÖu cao h¬n. qu¶ cña con lai h−íng thÞt, c¸c t¸c gi¶ khuyÕn NguyÔn Quèc §¹t vμ cs. (2008) cho biÕt, c¸o cÇn nu«i d−ìng con lai b»ng thøc ¨n cã tû lÖ thÞt xÎ cña bß lai Sind, Brahman, dinh d−ìng cao nh»m ®¹t t¨ng träng trªn 600 Drought Master t−¬ng øng 53,2%; 54,76% vμ g/ngμy. NguyÔn V¨n Th−ëng vμ cs. (1995) mæ 58,12%. Tû lÖ thÞt tinh ®¹t t−¬ng øng kh¶o s¸t bß lai Sind nu«i vç bÐo F1 Zebu, F1 40,39%; 42,31% vμ 45,49% cao h¬n so víi kÕt Brown Swiss, F1 Charolais, F1 Santa gertrudis qu¶ thu ®−îc trong nghiªn cøu cña chóng cho thÊy tû lÖ thÞt xÎ t−¬ng øng 46,8%; 48,8%; t«i. Cã lÏ nh÷ng sù kh¸c biÖt vÒ yÕu tè gièng, 53,4% vμ 53,4%. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña khèi l−îng giÕt mæ, chÕ ®é vç bÐo lμ nguyªn chóng t«i vÒ tû lÖ thÞt xÎ, tû lÖ thÞt tinh ®¹t cao nh©n cña nh÷ng kh¸c biÖt nμy. B¶ng 6. Thμnh phÇn hãa häc thÞt cña c¸c nhãm bß lai (Mean ± SE) Lai Sind F1(Brah x LS) F1(Char x LS) Chỉ tiêu (n=5) (n=5) (n=5) a a a Vật chất khô (%) 25,03 ±0,46 24,82 ±0,26 24,32 ±0,21 a a a Nước (%) 74,97 ±0,42 75,18 ±0,26 75,66 ±0,21 a a a Protein thô (%) 20,58 ±0,17 20,10 ±0,12 20,47 ±0,20 a a b Lipit (%) 3,60 ±2,61 4,32 ±0,24 5,44 ±0,28 a a a Khoáng tổng số (%) 1,69 ±0,09 1,69 ±0,56 1,96 ±0,20 Ghi chú: Trong cùng hàng các số mũ có chữ cái khác nhau thì sai khác ý nghĩa thống kê (P
  7. Phạm Thế Huệ, Đinh Văn Chỉnh, Đặng Vũ Bình 3.4. Thμnh phÇn hãa häc cña thÞt bß lai bÐo, kh«ng ®Ò cËp tíi c¸c chi phÝ kh¸c. KÕt h−íng thÞt qu¶ s¬ bé tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ ®−îc tr×nh B¶ng 6 cho thÊy tû lÖ n−íc ë bß lai Sind bμy ë b¶ng 7. 74,97%; F1 (Brahman x lai Sind) 75,18% vμ HiÖu qu¶ nu«i vç bÐo bß ®−îc tÝnh theo F1 (Charolais x lai Sind) 75,66%. Hμm l−îng gi¸ c¶ thÞ tr−êng t¹i thêi ®iÓm nu«i vç bÐo. vËt chÊt kh« cña thÞt F1 (Charolais x lai HiÖu qu¶ ®−îc tÝnh to¸n c¨n cø vμo gi¸ mua, Sind) 24,32%; F1 (Brahman x lai Sind) b¸n bß vμ gi¸ thøc ¨n t¹i thêi ®iÓm b¾t ®Çu vμ 24,82% vμ lai Sind 25,03%. Sù sù sai kh¸c vÒ kÕt thóc thÝ nghiÖm. KÕt qu¶ tr×nh bμy ë b¶ng hμm l−îng vËt chÊt kh« trong thÞt th¨n gi÷a 5 cho thÊy, nu«i vç bÐo bß F1 (Brahman x lai c¸c nhãm bß lai kh«ng râ rμng (P>0,05). Sind) vμ F1 (Charolais x lai Sind) cã chi phÝ Hμm l−îng protein gi÷a c¸c c«ng thøc lai t¨ng thªm so víi bß lai Sind nu«i vç bÐo tõ biÕn ®éng tõ 20,10 - 20,58%, kh«ng cã sù sai 114,27 - 118,08%. Sau 3 th¸ng nu«i vç bÐo kh¸c gi÷a c¸c nhãm bß lai (P>0,05). Hμm thu l·i 580.943 ®ång ë bß lai Sind; 736.557 l−îng lipit ë lai Sind; F1 (Brahman x lai ®ång ë bß F1 (Brahman x lai Sind) vμ 968.124 Sind) vμ F1 (Charolais x lai Sind) t−¬ng øng ®ång ë bß F1 (Charolais x lai Sind). Vç bÐo bß 3,60; 4,32 vμ 5,44%. Hμm l−îng lipit trong c¬ lai h−íng thÞt cho thu nhËp t¨ng cao h¬n nu«i dμi l−ng cña bß F1 (Charolais x lai Sind) cao vç bÐo bß lai Sind tõ 115,09 - 121,28%. Nu«i h¬n bß F1 (Brahman x lai Sind) vμ lai Sind, vç bÐo bß lai h−íng thÞt t¨ng khèi l−îng bß sai kh¸c cã ý nghÜa thèng kª (P
  8. Khả năng tăng trọng và cho thịt của bò lai Sind... 4.2. §Ò nghÞ ph¸p kü thuËt vç bÐo bß lai Sind ë huyÖn M’§r¨k, tØnh §¨k L¨k. LuËn ¸n TiÕn sü S¶n xuÊt thö nghiÖm bß lai h−íng thÞt N«ng nghiÖp. 2005. nu«i vç bÐo b»ng thøc ¨n s½n cã t¹i ®Þa ph−¬ng ®Ó cung cÊp thÞt bß chÊt l−îng cao Lª ViÕt Ly, Vò V¨n Néi, (1995). KÕt qu¶ nu«i cho thÞ tr−êng thay thÕ thÞt bß nhËp khÈu. bß lai h−íng thÞt. Nu«i bß thÞt vμ nh÷ng kÕt qu¶ b−íc ®Çu ë ViÖt Nam. NXB. N«ng nghiÖp, Hμ Néi 1995. Trang 54- 61. TμI LIÖU THAM KH¶O Vò V¨n Néi vμ céng sù, (1995). Nu«i bª lai AFRC, (1993) Energy and Protein h−íng thÞt víi thøc ¨n bæ sung lμ nguån Requirements for Ruminant. University phô phÈm n«ng nghiÖp t¹i miÒn Trung. Press, Cambridge. Nu«i bß thÞt vμ nh÷ng kÕt qu¶ b−íc ®Çu ë Côc Ch¨n nu«i (2006). B¸o c¸o tæng kÕt ch¨n ViÖt Nam, NXB. N«ng nghiÖp, Hμ Néi, tr. nu«i giai ®o¹n 2001 - 2005 vμ ®Þnh h−íng 71 – 73. ph¸t triÓn ch¨n nu«i thêi kú 2006 - 2015. NRC, (2002). The nutrient requirenments of Vò ChÝ C−¬ng, Ph¹m Kim C−¬ng, Ph¹m ThÕ beef cattle. Washington DC. USA HuÖ vμ Ph¹m Hïng C−êng, (2007). ¶nh Perry, T. W, (1990). Dietary nutrient h−ëng cña nguån x¬ kh¸c nhau trong allowance for beef cattle. Feedstuffs – khÈu phÇn vç bÐo ®Õn t¨ng träng, hiÖu Reference issue, 62, 31: 46 – 56. qu¶ sö dông thøc ¨n cña bß Lai Sind t¹i Ph¹m V¨n QuyÕn, (2001) Kh¶o s¸t kh¶ n¨ng §¨k L¨k. T¹p chÝ Khoa häc C«ng nghÖ sinh tr−ëng, ph¸t triÓn cña mét sè nhãm Ch¨n nu«i. sè 4. ViÖn Ch¨n nu«i - Bé bß lai h−íng thÞt t¹i trung t©m nghiªn cøu N«ng nghiÖp vμ PTNT. Th¸ng2/2007. thùc nghiÖm ch¨n nu«i S«ng BÐ. LuËn v¨n NguyÔn Quèc §¹t, NguyÔn Thanh B×nh, Th¹c sü khoa häc N«ng nghiÖp. 2001. §inh V¨n TuyÒn, (2008). Kh¶ n¨ng t¨ng NguyÔn V¨n Th−ëng, Lª ViÕt Ly, Vò V¨n träng vμ cho thÞt cña bß Lai Sind, Néi, NguyÔn Quèc §¹t, NguyÔn V¨n Brahman vμ Drought Master thuÇn nu«i Niªm, Hå Kh¾c O¸nh, Ph¹m Kim C−¬ng, vç bÐo t¹i TP. Hå ChÝ Minh. T¹p chÝ Khoa V¨n Phó Bé vμ CTV, (1995). KÕt qu¶ häc C«ng nghÖ Ch¨n nu«i. ViÖn Ch¨n nu«i nghiªn cøu c¸c biÖn ph¸p kü thuËt nh»m - Bé NNPTNT. Sè 15. Th¸ng 12/2008. t¨ng nhanh n¨ng suÊt thÞt cña ®μn bß Trang 32 – 39. n−íc ta. Nu«i bß thÞt vμ nh÷ng kÕt qu¶ NguyÔn TuÊn Hïng, (2005). Kh¶o s¸t ch¨n b−íc ®Çu ë ViÖt Nam. NXB. N«ng nghiÖp, nu«i bß n«ng hé vμ nghiªn cøu mét sè gi¶i Hμ Néi 1995, trang 45 - 53. 298
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2