Báo cáo khoa học: "Một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc trong giai đoạn hiện nay"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

220
lượt xem 49
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt: Văn hoá không chỉ là nền tảng tinh thần của xã hội mà còn là mục tiêu và động lực trong sự phát triển kinh tế - xã hội. Nhận thức tầm quan trọng đó, ở báo cáo này trên cơ sở hệ thống hoá những nội dung cơ bản của việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc Việt Nam, chúng tôi nêu ra một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc trong giai đoạn hiện nay. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "Một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc trong giai đoạn hiện nay"

Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng gi÷ g×n vμ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong giai ®o¹n hiÖn nay CN. Lª thÞ thuý Bé m«n Chñ nghÜa x· héi khoa häc Khoa M¸c – Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: V¨n ho¸ kh«ng chØ lμ nÒn t¶ng tinh thÇn cña x· héi mμ cßn lμ môc tiªu vμ ®éng lùc trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. NhËn thøc tÇm quan träng ®ã, ë b¸o c¸o nμy trªn c¬ së hÖ thèng ho¸ nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña viÖc gi÷ g×n vμ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam, chóng t«i nªu ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng gi÷ g×n vμ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Summary: Culture is not only the spiritual foundation of the society but also the aim and the impetus to the socio- economic development. Based on systematization of the main contents of the preservation of promotion of Vietnamese cultural identities, some measures for such ability improvement are put forward. KT-ML th−ëng thøc c¸i ®Ñp. Bëi vËy, s¶n xuÊt kh«ng chØ s¶n xuÊt ra vËt phÈm cho chñ thÓ mµ cßn i. ®Æt vÊn ®Ò s¶n xuÊt ra mét chñ thÓ vËt phÈm"(1) V¨n ho¸ d©n téc lµ mét lÜnh vùc cã t¸c ë ®©y C. M¸c - Ph.¨ngghen ®· chØ râ ®éng to lín ®Õn sù tr−êng tån cña d©n téc. Do v¨n ho¸ lµ sù s¸ng t¹o cña b¶n th©n con ®ã, gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n ng−êi vµ chÝnh trong v¨n ho¸ con ng−êi tù thÓ téc lu«n ®−îc §¶ng, Nhµ n−íc cïng nhiÒu hiÖn m×nh nh− mét chñ thÓ s¸ng t¹o. VËy, v¨n nhµ nghiªn cøu coi lµ nhiÖm vô quan träng vµ ho¸ lµ sù vËn ®éng ®Ó ®¸p øng toµn bé sù cÊp thiÕt trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - phong phó cña b¶n chÊt nh©n lo¹i nªn nã hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. lu«n mang tÝnh chÊt s¸ng t¹o theo quy luËt Lý luËn m¸c - xÝt kh¼ng ®Þnh: khëi ®iÓm cña c¸i ®Ñp. cña hµnh vi lÞch sö ®Çu tiªn lµ v¨n ho¸, bëi Ph¸t triÓn lý luËn cña C. M¸c - Ph.¨ngghen trong c¸c vËt phÈm con ng−êi lµm ra ®Òu vÒ v¨n ho¸ Lªnin rÊt quan t©m ®Õn viÖc tiÕp mang dÊu Ên cña chÝnh con ng−êi; vËt phÈm thu, kÕ thõa cã chän läc nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ t¸c ®éng trë l¹i båi ®¾p tÝnh ng−êi, n©ng cao cña x· héi tr−íc vµo qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn b¶n chÊt ng−êi "Mét t¸c phÈm nghÖ thuËt v¨n ho¸ XHCN. Lªnin viÕt: "NÒn v¨n ho¸ cña còng nh− mäi s¶n phÈm nghÖ thuËt kh¸c, t¹o giai cÊp v« s¶n ph¶i lµ sù ph¸t triÓn hîp quy ra mét c«ng chóng nghÖ thuËt vµ cã kh¶ n¨ng
luËt cña tæng sè nh÷ng kiÕn thøc mµ loµi B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc lµ s¾c th¸i gèc ng−êi ®· t¹o ra d−íi ¸ch thèng trÞ cña x· héi lµ nh÷ng ®−êng nÐt, mµu s¾c riªng biÖt kh«ng t− s¶n, x· héi ®Þa chñ quan liªu"(2). thÓ hiÖn trén lÉn cña mét nÒn v¨n ho¸. B¶n s¾c d©n téc lµm nªn cèt lâi v÷ng ch¾c gióp Lªnin ®· nh×n thÊy vai trß to lín cña v¨n cho nÒn v¨n ho¸ lu«n gi÷ ®−îc tÝnh duy nhÊt, ho¸ ®èi víi sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña chÕ ®é tÝnh nhÊt qu¸n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Mçi XHCN. con ng−êi víi t− c¸ch lµ mét chñ thÓ s¸ng t¹o ThÊm nhuÇn t− t−ëng vÒ v¨n ho¸ cña v¨n ho¸ lu«n thèng nhÊt c¸i riªng cña b¶n chñ nghÜa M¸c - Lªnin trong qu¸ tr×nh ho¹t th©n m×nh vµ c¸i chung, c¸i d©n téc vµ c¸i ®éng c¸ch m¹ng v× sù nghiÖp gi¶i phãng vµ nh©n lo¹i. Do vËy, trong b¶n s¾c d©n téc cña CNXH cña d©n téc m×nh, Hå ChÝ Minh ®· ®−a v¨n ho¸ chøa ®ùng c¶ tÝnh nh©n lo¹i, c¶ tÝnh ra mét quan niÖm næi tiÕng vÒ v¨n ho¸:"V× lÏ khu vùc vµ tÝnh téc ng−êi. sinh tån còng nh− môc ®Ých cña cuéc sèng, B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ®−îc thÓ hiÖn loµi ng−êi míi s¸ng t¹o ra ng«n ng÷, ch÷ viÕt, trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng v¨n ho¸ ®¹o ®øc, ph¸p luËt, khoa häc, t«n gi¸o, v¨n vµ nã lu«n tù biÕn ®æi, tù ph¸t triÓn bëi søc häc, nghÖ thuËt, nh÷ng c«ng cô cho sinh ho¹t s¸ng t¹o cña b¶n th©n trong sù giao l−u víi hµng ngµy vÒ mÆc, ¨n, ë vµ c¸c ph−¬ng thøc c¸c nÒn v¨n ho¸ kh¸c. TÝnh v÷ng ch¾c vµ sinh sö dông. Toµn bé nh÷ng s¸ng t¹o vµ ph¸t ®éng trong b¶n s¾c d©n téc cña v¨n ho¸ lµ ë minh ®ã tøc lµ v¨n ho¸" (3). chç nã biÕt dùa vµo b¶n lÜnh cña d©n téc ®Ó VËn dông s¸ng t¹o t− t−ëng chñ nghÜa tiÕp thu nh÷ng yÕu tè ngo¹i sinh ®Ó biÕn ®æi M¸c - Lªnin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n chóng trë thµnh néi sinh cho sù ph¸t triÓn t¹o ho¸ §¶ng ta ®· ®−a ra quan niÖm vÒ v¨n ho¸ nªn mét vßng trßn chÝnh t©m ®a s¾c cña v¨n g¾n víi nhiÖm vô c¸ch m¹ng trong tõng thêi ho¸ nh©n lo¹i. KT-ML ®iÓm lÞch sö cô thÓ. Nãi ®Õn b¶n s¾c d©n téc lµ nãi ®Õn T¹i Héi nghÞ TW5 kho¸ VIII, quan niÖm nh÷ng nÐt ®Æc tr−ng vÒ v¨n ho¸, vÒ ®êi sèng vÒ v¨n ho¸ ®−îc x¸c ®Þnh víi néi dung ®Çy ®ñ tinh thÇn cña mét d©n téc, chØ riªng d©n téc ®ã nhÊt, bao qu¸t nh÷ng lÜnh vùc lín trong ®êi míi cã. Do ®ã, d©n téc nµo ®¸nh mÊt b¶n s¾c sèng tinh thÇn cña x· héi. "V¨n ho¸ ®−îc hiÓu v¨n ho¸ d©n téc, tøc lµ d©n téc ®ã ®· ®¸nh lµ thÕ giíi thø hai do con ng−êi s¸ng t¹o ra mÊt tÊt c¶, bÞ ®ång ho¸ vµ chØ cßn c¸i vá cña ngoµi thÕ giíi tù nhiªn vèn cã víi tÊt c¶ c¸c vËt chÊt. gi¸ trÞ vËt chÊt vµ gi¸ trÞ tinh thÇn" (4). B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam lµ mét Víi quan niÖm ®Çy ®ñ vÒ v¨n ho¸ nh− nÒn v¨n ho¸ cã chiÒu s©u vÒ céi nguån, nã vËy §¶ng ta ®Ò ra chñ tr−¬ng phÊn ®Êu x©y ®−îc ch−ng cÊt cïng chiÒu dµi lÞch sö vµ mét dùng nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ chñ thÓ s¸ng t¹o v¨n ho¸ th«ng minh cÇn cï b¶n s¾c d©n téc trong c«ng cuéc x©y dùng ®· kÕt thµnh nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng bÒn CNXH. v÷ng, t¹o nªn søc sèng néi t¹i vµ n¨ng lùc tinh thÇn tiÒm Èn cña d©n téc ViÖt Nam. ii. néi dung VËy, b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam gåm nh÷ng vÊn ®Ò nµo? Tr¶ lêi vÊn ®Ò nµy 1. Sù ¶nh h−ëng cña xu thÕ héi nhËp trong t¸c phÈm "T×m vÒ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n ®èi víi b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam téc ViÖt Nam" PGS. TS. TrÇn Ngäc Thªm ®· a. B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc vμ b¶n kh¸i qu¸t lªn 6 ®Æc tr−ng c¬ b¶n cña b¶n s¾c s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam
v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam nh− sau: nhÊt trong b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam cÇn chó träng nh−: Sù t«n träng ®¹o ®øc lµm - VÒ ®êi sèng vËt chÊt chñ yÕu lµ nghÒ ng−êi, ®¹o ®øc trong quan hÖ gi÷a ng−êi víi trång lóa n−íc. ng−êi, lßng yªu n−íc th−¬ng nßi, sù t«n träng - Tinh thÇn ®oµn kÕt toµn d©n vµ ý thøc häc vÊn; sù nh¹y c¶m trong n¾m b¾t, ®¸nh ®éc lËp d©n téc ®iÒu nµy ®· dÉn tíi lßng yªu gi¸ vµ tiªu ho¸ c¸i míi ®Ó biÕn nã thµnh vèn n−íc nång nµn. quý cña m×nh. - Trong nhËn thøc cã lèi t− duy biÖn Trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc ë chøng vµ lèi sèng b×nh qu©n lu«n h−íng tíi sù thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ®Ó x¸c ®Þnh ®−îc néi hµi hoµ. Trong quan hÖ x· héi coi träng t×nh dung cô thÓ cña viÖc gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n c¶m h¬n lý trÝ, tinh thÇn h¬n vËt chÊt, −a sù tÕ s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong tµi liÖu nghiªn cøu nhÞ kÝn ®¸o h¬n sù rµnh m¹ch th« b¹o. NghÞ quyÕt TW5, kho¸ VIII chØ râ: B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam ®−îc thö th¸ch, rÌn dòa - Trong tæ chøc gia ®×nh truyÒn thèng th× qua chiÒu dµi lÞch sö dùng n−íc vµ gi÷ n−íc phô n÷ gi÷ vai trß cao h¬n nam giíi. ®· t¹o nªn c¸c gi¸ trÞ tinh thÇn cña d©n téc, - Lèi øng xö n¨ng ®éng linh ho¹t, cã kh¶ tiªu biÓu lµ: lßng yªu n−íc nång nµn, ý chÝ tù n¨ng thÝch nghi cao ®é víi mäi t×nh huèng, c−êng cña d©n téc, tinh thÇn ®oµn kÕt, ý thøc mäi biÕn ®æi. céng ®ång g¾n kÕt c¸ nh©n - gia ®×nh - lµng x· - Tæ quèc, lßng nh©n ¸i khoan dung träng - Cã lèi t− duy tæng hîp, linh ho¹t vµ lèi t×nh nghÜa, ®¹o lý ®øc tÝnh cÇn cï, s¸ng t¹o sèng céng ®ång g¾n bã chÆt chÏ t¹o nªn ë trong lao ®éng, sù tinh tÕ trong øng xö, tÝnh ng−êi ViÖt Nam mét tinh thÇn dung hîp réng gi¶n dÞ trong lèi sèng… B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n r·i. téc ViÖt Nam cßn ®Ëm nÐt trong h×nh thøc Cè vÊn Ph¹m V¨n §ång khi nghiªn cøu KT-ML biÓu hiÖn mang tÝnh d©n téc ®éc ®¸o. vÒ v¨n ho¸ ViÖt Nam ®· chØ ra 2 ®iÓm næi bËt B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc lµ s¾c th¸i ®ã lµ: "gèc", nã ®−îc vÝ nh− tÊm chøng minh th−, thÎ Mét lµ: TÝnh céng ®ång bao gåm ba c¸i c¨n c−íc, nh÷ng mµu s¾c ®−êng nÐt riªng biÖt trôc: Gia ®×nh, lµng vµ n−íc. kh«ng thÓ trén lÉn cña nÒn v¨n ho¸, nh−ng nã Hai lµ: Xu thÕ nh©n v¨n lu«n h−íng vÒ còng chøa ®ùng c¶ tÝnh nh©n lo¹i, tÝnh khu con ng−êi vµ céng ®ång t¹o h¹t nh©n cña nÒn vùc vµ tÝnh téc ng−êi, cho nªn b¶n s¾c v¨n v¨n ho¸ ViÖt Nam. ho¸ cã vai trß cùc kú quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc. Víi vai trß lµ Trong cuèn "V¨n ho¸ d©n téc trong qu¸ "bÖ ®ì" b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ®· gióp cho tr×nh më cöa hiÖn nay" do GS. TrÇn V¨n BÝnh d©n téc ViÖt Nam ®øng v÷ng suèt hµng chôc chñ biªn ®−a ra: Trong truyÒn thèng giao tiÕp thÕ kû tr−íc sù n« dÞch còng nh− ©m m−u cña ng−êi ViÖt Nam ®· h×nh thµnh vµ l−u ®ång ho¸ cña ngo¹i bang. Vµ chÝnh sù du truyÒn nhiÒu phong tôc hay, nhiÒu nÐt ®Ñp nhËp cña v¨n ho¸ ngo¹i bang ®· t¹o nªn cèt ®¸ng tr©n träng... NÕu cã thÓ ®−a ra mét quan c¸ch, diÖn m¹o kh«ng thÓ bÞ tiªu diÖt cña nÒn niÖm vÒ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam v¨n ho¸ ViÖt Nam. trong truyÒn thèng th× ®ã lµ tinh thÇn tù ý thøc vÒ phÈm gi¸ d©n téc, sù cè kÕt céng ®ång cña §êi sèng x· héi lu«n song hµnh vËt chÊt con ng−êi ViÖt Nam. vµ tinh thÇn, nÕu kinh tÕ lµ nÒn t¶ng cña vËt chÊt, th× v¨n ho¸ lµ nÒn t¶ng cña tinh thÇn. V× Tõ qu¸ tr×nh t×m hiÓu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vËy, ph¸t triÓn v¨n ho¸, b¶n s¾c d©n téc ®−îc
ho¸ lµ sù ph¸t triÓn n¨ng ®éng, cã hiÖu qu¶ coi võa lµ môc tiªu, võa lµ ®éng lùc, võa lµ sù vµ v÷ng ch¾c nhÊt". ®iÒu tiÕt sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Sù g¾n kÕt chÆt chÏ gi÷a v¨n ho¸ d©n téc Nh− vËy, mét ®Êt n−íc chØ ph¸t triÓn lµnh víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ mét vÊn ®Ò m¹nh khi ë ®ã sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ kh«ng kh«ng chØ mang tÝnh lý luËn mµ nã cßn cã ý lµm xÊu ®i mèi quan hÖ gi÷a con ng−êi víi nghÜa thùc tiÔn quan träng, t¸c ®éng vµ ¶nh con ng−êi, kh«ng g©y ra hoÆc lµm t¨ng thªm h−ëng trùc tiÕp ®Õn cuéc sèng hiÖn t¹i vµ nh÷ng bÊt c«ng, c¸c tÖ n¹n XH, kh«ng kÌm t−¬ng lai cña ®Êt n−íc. theo sù suy gi¶m ®¹o ®øc, sù xãi mßn b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc vµ sù huû ho¹i m«i b. Sù ¶nh h−ëng cña toμn cÇu ho¸ tr−êng. ®èi víi v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam NhËn thøc ®−îc vai trß ®ã §¶ng ta ®Ò ra Ngµy nay, xu thÕ chung cña nh©n lo¹i chiÕn l−îc hoµn chØnh ®Ó x©y dùng mét nÒn tiÕn bé kh«ng chÊp nhËn ch¹y theo sù ph¸t v¨n ho¸ ViÖt Nam "Tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c triÓn kinh tÕ mµ ph¶i hy sinh v¨n ho¸ vµ b¶n d©n téc" theo ®Þnh h−íng XHCN víi ®Æc tr−ng s¾c d©n téc m×nh, hy sinh con ng−êi nh− "D©n téc, hiÖn ®¹i vµ nh©n v¨n". CNTB cæ ®iÓn ®· tõng thùc hiÖn. Bµi häc thµnh c«ng cña nhiÒu n−íc trong khu vùc cho B¶n chÊt cña kinh tÕ thÞ tr−êng lµ më thÊy, ®Ó ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®ßi hái kh«ng réng giao l−u, chó träng lîi Ých kinh tÕ quan hÖ ®−îc quay l−ng l¹i víi lÞch sö, còng nh− chèi hµng tiÒn, quy luËt lîi nhuËn vµ lîi Ých vËt bá c¸c yÕu tè v¨n ho¸ truyÒn thèng cña d©n chÊt, … V× lîi nhuËn cao mµ ng−êi ta cã thÓ téc. Ph¶i phÊn ®Êu võa t¨ng tr−ëng kinh tÕ, s½n sµng b¸n c¶ nh©n phÈm cña m×nh vµ vËn võa gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n mÖnh cña ®Êt n−íc. Nh− thÕ, theo chóng t«i téc, v× m«i tr−êng v¨n ho¸ lµnh m¹nh sÏ lµ vÒ b¶n chÊt mÆt tr¸i cña kinh tÕ thÞ tr−êng lµ KT-ML m¶nh ®Êt tèt lµm n¶y në nh÷ng tµi n¨ng s¸ng mét nguyªn nh©n rÊt quan träng lµm suy t¹o, s¸ng chÕ ph¸t minh, c¶i tiÕn khoa häc kü tho¸i, nguy h¹i ®Õn nh©n c¸ch vµ b¶n s¾c v¨n thuËt vµ c«ng nghÖ phôc vô cho sù ph¸t triÓn ho¸ d©n téc. kinh tÕ - x· héi. C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc Giao l−u v¨n ho¸ lµ nhu cÇu tù th©n cña mét khi ®· ¨n s©u vµo t©m thøc cña c¸c tÇng mét nÒn v¨n ho¸, v× kh«ng cã mét nÒn v¨n líp nh©n d©n sÏ biÕn thµnh søc m¹nh vËt chÊt ho¸ nµo cã thÓ ph¸t triÓn mµ kh«ng cÇn ®Õn to lín, trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t sù tiÕp xóc víi c¸c nÒn v¨n ho¸ kh¸c. Do ®ã, triÓn. H¬n n÷a, sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, tinh nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam ph¶i më réng giao l−u thÇn ®oµn kÕt, ®ång t©m hiÖp lùc, ý thøc kÕ víi c¸c nÒn v¨n ho¸ kh¸c trong khu vùc vµ thõa, ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng tèt ®Ñp trªn thÕ giíi, nh»m giíi thiÖu c¸c gi¸ trÞ cña cña d©n téc trong s¶n xuÊt kinh doanh còng nÒn v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam nh»m n©ng nh− quan hÖ víi quèc tÕ còng sÏ t¹o nªn m«i cao uy tÝn ¶nh h−ëng cña n−íc ta ®èi víi c¸c tr−êng thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn. n−íc vµ tranh thñ sù ñng hé, ®ång t×nh cña Tõ thùc tiÔn ®ã trong b¸o c¸o cña thÕ giíi víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng XHCN cña CTH§BT Vâ V¨n KiÖt t¹i kú häp X, quèc héi chóng ta. §ång thêi tiÕp thu nh÷ng gi¸ trÞ cao kho¸ 8 ngµy 10/12 n¨m 1991 ®· kh¼ng ®Þnh: ®Ñp, nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i "Kinh tÕ vµ v¨n ho¸ g¾n bã víi nhau hÕt søc lµm phong phó thªm ®êi sèng tinh thÇn cña chÆt chÏ, kinh tÕ kh«ng tù m×nh ph¸t triÓn nÕu d©n téc, ®ã lµ ph−¬ng thøc gi÷ g×n vµ ph¸t huy thiÕu nÒn t¶ng v¨n ho¸ vµ v¨n ho¸ kh«ng ph¶i b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam theo lµ s¶n phÈm thô ®éng cña kinh tÕ ph¸t triÓn h−íng tiªn tiÕn vµ hiÖn ®¹i. Sù më réng giao trªn c¬ së kÕt hîp hµi hoµ gi÷a kinh tÕ vµ v¨n
l−u cho chóng ta nhiÒu thuËn lîi trong ph¸t toµn cÇu, ®Ó tr¸nh sù lÖch l¹c trong qu¸ tr×nh triÓn lµm giµu lªn, phong phó h¬n trong tiÕp gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc nhËn tinh hoa v¨n ho¸ cña c¸c d©n téc trªn chóng t«i ®−a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng thÕ giíi. §ång thêi còng ®Æt ra cho chóng ta cao viÖc gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ kh«ng Ýt nh÷ng th¸ch thøc, ®ã lµ nÕu kh«ng cã d©n téc ViÖt Nam nh− sau: b¶n lÜnh th× chñ thÓ v¨n ho¸ sÏ bÞ cuèn vµo Mét lµ, n¾m v÷ng c¸c quan ®iÓm c¬ b¶n "dßng xo¸y" cña v¨n ho¸ xa l¹, tiªu cùc. §iÒu cña §¶ng trong chØ ®¹o sù nghiÖp v¨n ho¸ ë nµy ®−îc M¸c - ¡ngghen chØ râ: "Nhê c¶i tiÕn n−íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. Tõ c¸c chiÕn mau chãng c«ng cô s¶n xuÊt vµ lµm cho c¸c l−îc, kÕ ho¹ch, ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng cô thÓ ph−¬ng tiÖn giao th«ng trë nªn v« cïng thuËn mµ §¶ng ®· v¹ch ra, trªn c¬ së ®ã lµm ®Þnh lîi, giai cÊp t− s¶n l«i cuèn ®Õn c¶ nh÷ng d©n h−íng c¬ b¶n ®Ó thùc hiÖn viÖc gi÷ g×n vµ téc d· man bµi ngo¹i nhÊt vµo trµo l−u v¨n ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam. minh. Gi¸ rÎ cña nh÷ng s¶n phÈm lµ träng Hai lµ, ph¶i ®Æt nhiÖm vô gi÷ g×n vµ ph¸t ph¸o b¾n thñy tÊt c¶ nh÷ng V¹n Lý tr−êng huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam trong thµnh vµ buéc nh÷ng ng−êi d· man bµi ngo¹i mèi quan hÖ víi viÖc ph¸t huy chÝnh b¶n s¾c nhÊt còng ph¶i hµng phôc nã. Nã buéc tÊt c¶ v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam, ®©y lµ c¬ së gi÷ nh÷ng d©n téc ph¶i thùc hµnh PTSX t− b¶n, g×n vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶. nÕu kh«ng sÏ bÞ nã tiªu diÖt, buéc c¸c d©n téc ph¶i du nhËp c¸i gäi lµ v¨n minh, nghÜa lµ Ba lµ, gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ph¶i trë thµnh t− s¶n. Nãi tãm l¹i nã t¹o ra cho ho¸ d©n téc ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nã mét thÕ giíi theo h×nh ¶nh cña nã "(5) nay, kh«ng thÓ t¸ch rêi, viÖc nhËn thøc vµ vËn dông s©u s¾c, s¸ng t¹o quan ®iÓm cña chñ Xu thÕ toµn cÇu ho¸ lµ mét tÊt yÕu lÞch sö nghÜa M¸c - Lªnin t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ kh«ng thÓ ®¶o ng−îc, nÕu kh«ng héi nhËp KT-ML v¨n ho¸. V× hÖ t− t−ëng chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµo xu thÕ Êy th× d©n téc sÏ ®¸nh mÊt mét c¬ vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ "®Ønh cao cña v¨n héi lín ®Ó v−¬n lªn giµu m¹nh, v¨n minh ho¸". chóng ta sÏ bÞ ®Èy lïi vµo sù nghÌo nµn, l¹c hËu nÒn ®éc lËp - tù do cña d©n téc ®Æt chóng Bèn lµ, ph¸t huy tr¸ch nhiÖm vµ kh¶ ta tr−íc mét th¸ch thøc lín ®ã lµ, nÕu nh− n¨ng cña gia ®×nh trong viÖc l−u truyÒn c¸c chóng ta tù ti, väng ngo¹i th× sÏ ®¸nh mÊt gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc v× gia ®×nh lµ c¸i n«i m×nh, sÏ bÞ lÊn ¸t, vµ cã thÓ bÞ ®ång ho¸ bëi sinh thµnh nh©n c¸ch con ng−êi, lµ n¬i l−u nh÷ng c−êng quèc v¨n ho¸ m¹nh h¬n, bÞ hoµ truyÒn vµ gi÷ g×n c¸c di s¶n v¨n ho¸ d©n gian tan vµo v¨n ho¸ thÕ giíi. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ truyÒn thèng. Do ®ã, x©y dùng v¨n ho¸ lµ c¬ §¹i héi VIII cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh: Trong së v÷ng ch¾c ®Ó gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr−êng vµ më réng giao téc vµ ng¨n chÆn sù x©m nhËp cña v¨n ho¸ l−u quèc tÕ ph¶i ®Æc biÖt quan t©m gi÷ g×n vµ phÈm ®éc h¹i, phßng chèng c¸c tÖ n¹n x· héi n©ng cao b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, kÕ thõa vµ x©m nhËp vµo b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. ph¸t huy truyÒn thèng ®¹o ®øc, tËp qu¸n tèt N¨m lµ, t¨ng c−êng c«ng t¸c nghiªn cøu ®Ñp vµ lßng tù hµo d©n téc. v¨n ho¸ vµ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam 2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao nghiªn cøu khai th¸c vµ ph¸t triÓn mäi s¾c viÖc gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ th¸i, gi¸ trÞ v¨n ho¸ v¨n nghÖ truyÒn thèng d©n téc cña 54 d©n téc anh em trong c¶ n−íc ®Ó x©y Tõ sù t×m hiÓu vÒ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n dùng hÖ thèng gi¸ trÞ v¨n ho¸ chuÈn mùc XH téc vµ tr−íc sù ¶nh h−ëng cña xu thÕ héi nhËp míi phï hîp víi truyÒn thèng vµ b¶n s¾c v¨n
ho¸ d©n téc còng nh− yªu cÇu cña thêi ®¹i. cña thêi gian ®· kÕt thµnh nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng bÒn v÷ng, t¹o nªn diÖn m¹o, b¶n lÜnh, S¸u lµ, kh«ng ngõng tiÕp thu cã chän läc cèt c¸ch cña nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam giµu tÝnh nh÷ng tinh hoa, gi¸ trÞ v¨n ho¸ tiªn tiÕn cña nh©n v¨n, nh©n ®¹o. nh©n lo¹i lµm phong phó thªm b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam. Nh−ng trong qu¸ tr×nh giao l−u, Ngµy nay, trong xu thÕ më réng sù giao tiÕp thu ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c nhÊt qu¸n: l−u quèc tÕ, b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Gi÷ v÷ng tÝnh ®éc lËp, tù chñ, trao ®æi c¸c gi¸ nam l¹i cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó v−¬n lªn trÞ v¨n ho¸ ®Ó t¹o thuËn lîi cho viÖc x©y dùng kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh trªn tr−êng quèc vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam tiªn tiÕn tÕ. B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam cßn lµ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. Ph¶i c¶nh gi¸c vµ c¬ së ®Ó chóng ta x©y dùng b¶n s¾c v¨n ho¸ kiªn quyÕt ®Êu tranh víi c¸c lùc l−îng thï ®Þch ViÖt Nam tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. lîi dông quan hÖ giao l−u v¨n ho¸ ®Ó ph¸ ho¹i Tuy nhiªn, tr−íc xu thÕ më réng sù giao b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt nam còng nh− l−u réng r·i gi÷a c¸c nÒn v¨n minh, chóng ta lîi dông con ®−êng giao l−u v¨n ho¸ mµ tiÕn kh«ng thÓ kh«ng lo l¾ng cho sù biÕn ®æi cña hµnh diÔn biÕn hoµ b×nh nh»m chèng l¹i sù v¨n ho¸ d©n téc. DÉu biÕt r»ng, b¶n s¾c v¨n nghiÖp c¸ch m¹ng XHCN ViÖt Nam. ho¸ d©n téc ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng "®Ò kh¸ng tèt" nh−ng kh«ng v× thÕ mµ coi nhÑ g×n gi÷ vµ B¶y lµ, Thanh niªn víi søc m¹nh cña tuæi ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. §Ó lµm trÎ vµ søc m¹nh vÒ tr×nh ®é häc vÊn cña m×nh cho b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam tr−êng cÇn tÝch cùc tham gia cã ý thøc vµo ho¹t ®éng tån, ®ãng gãp nh÷ng nÐt ®Æc s¾c cña m×nh v¨n ho¸ thiÕt thùc trªn nguyªn t¾c g¾n liÒn lý vµo dßng ch¶y v¨n ho¸ nh©n lo¹i, th× trong luËn v¨n ho¸ víi thùc tiÔn nh»m n©ng cao kh¶ qu¸ tr×nh më réng sù giao l−u v¨n ho¸ thÕ n¨ng gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n giíi, c¸c ban ngµnh cã liªn quan cÇn ®Ò ra téc. Tuy nhiªn, gi÷ g×n niÒm tin nh−ng kh«ng KT-ML nh÷ng gi¶i ph¸p ®óng ®¾n kÞp thêi trong c«ng chñ quan coi th−êng khuynh h−íng cña thÕ hÖ t¸c gi¸o dôc nh»m gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n trÎ trong viÖc gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam trong c«ng ho¸ d©n téc. §Ó lµm ®−îc ®iÒu nµy víi tÇm cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ v÷ng ch¾c tæ quèc nh×n bao qu¸t Bé v¨n ho¸ th«ng tin vµ Bé gi¸o ViÖt Nam XHCN. dôc ®µo t¹o, c¸c tr−êng §H, vµ C§ cÇn khÈn tr−¬ng thiÕt kÕ mét m« h×nh gi¸o dôc, sinh ho¹t v¨n ho¸ trong gi¸o dôc ë c¸c tr−êng PTTH, §H, C§; tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o Tµi liÖu tham kh¶o khoa häc, c¸c cuéc thi cã ®Þnh h−íng vÒ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ch¾c ch¾n sÏ l«i kÐo [1]. C. M¸c - ¨ng ghen. Toµn tËp tËp 3. NXB Sù ®−îc t©m thÕ høng thó vµ s¸ng t¹o cña thÕ hÖ thËt Hµ Néi 1986, tr50. trÎ. §©y lµ gi¶i ph¸p hiÖu qu¶ trong viÖc gi÷ [2]. Lªnin. Toµn tËp tËp 33. NXB Sù thËt Hµ Néi g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt 1971, tr703. Nam. [3]. Hå ChÝ Minh. Toµn tËp, tËp 3. NXB ChÝnh trÞ Quèc gia Hµ Néi 1995, tr431. iv. KÕt luËn [4]. TrÝch t¹p chÝ Lý luËn sè 10 n¨m 1999, tr24. B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam lµ mét [5]. C. M¸c - Ph.¡nghen. TuyÓn tËp tËp I. NXB ST nÒn v¨n ho¸ cã chiÒu s©u vÒ céi nguån, cã HN 1980, tr547♦ chiÒu dµi lÞch sö qua sù ch−ng cÊt vµ mµi dòa