Báo cáo " Khái niệm trách nhiệm hình sự "
lượt xem 10
download
Khái niệm trách nhiệm hình sự. Xuất phát từ tầm quan trọng của vấn đề mà pháp luật lao động từ trước đến nay đều quy định Nhà nước thống nhất quản lí các hoạt động về an toàn lao động, vệ sinh lao động và bảo vệ sức khoẻ người lao động. Còn các doanh nghiệp có trách nhiệm buộc phải thực hiện những quy định của Nhà nước.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo " Khái niệm trách nhiệm hình sự "
- nghiªn cøu - trao ®æi ThS. Ph¹m M¹nh Hïng * T r¸ch nhiÖm h×nh sù l mét trong nh÷ng thuËt ng÷ ®−îc dïng phæ biÕn trong s¸ch b¸o ph¸p lÝ v thùc tiÔn ¸p dông ph¸p cßn thêi ®iÓm thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm h×nh sù l¹i ®−îc b¾t ®Çu tõ khi truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù.(3) luËt h×nh sù. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay, xung - Quan ®iÓm 4: Tr¸ch nhiÖm h×nh sù l quanh kh¸i niÖm tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÉn hËu qu¶ cña viÖc ph¹m téi, thÓ hiÖn ë c¸c cßn nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau. biÖn ph¸p c−ìng chÕ nh n−íc v b¾t ®Çu tõ 1. ë Liªn X« tr−íc ®©y v Liªn bang khi truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù.(4) Nga hiÖn nay, cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c - Quan ®iÓm 5: Tr¸ch nhiÖm h×nh sù l nhau vÒ kh¸i niÖm tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Cã hËu qu¶ ph¸p lÝ cña viÖc ph¹m téi, l kÕt thÓ nªu ra n¨m quan ®iÓm chÝnh nh− sau: qu¶ cña viÖc ¸p dông c¸c quy ph¹m ph¸p - Quan ®iÓm 1: Tr¸ch nhiÖm h×nh sù l luËt h×nh sù v ®−îc thÓ hiÖn tr−íc hÕt ë viÖc thùc hiÖn chÕ t i ph¸p lÝ h×nh sù, nghÜa viÖc kÕt ¸n cña tßa ¸n nh©n danh Nh n−íc l quan ®iÓm n y coi tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi ng−êi ph¹m téi.(5) chÝnh l viÖc ¸p dông h×nh ph¹t. Nh÷ng 2. VÊn ®Ò ¸n tÝch cã thuéc néi dung cña ng−êi theo quan ®iÓm n y kh¼ng ®Þnh tr¸ch tr¸ch nhiÖm h×nh sù kh«ng? Trong khoa häc nhiÖm h×nh sù ph¸t sinh tõ khi ¸p dông h×nh luËt h×nh sù Liªn X« tr−íc ®©y v Liªn bang ph¹t ®èi víi ng−êi ph¹m téi .(1) Nga hiÖn nay còng cã nh÷ng quan ®iÓm - Quan ®iÓm 2: Tr¸ch nhiÖm h×nh sù l kh¸c nhau. Mét sè nh luËt h×nh sù häc cho nghÜa vô cña ng−êi ph¹m téi ph¶i chÞu tr¸ch r»ng trong tr−êng hîp mét ng−êi ph¶i chÞu nhiÖm tr−íc nh n−íc v× viÖc thùc hiÖn téi h×nh ph¹t th× tr¸ch nhiÖm h×nh sù thÓ hiÖn ë ph¹m cña hä trªn c¬ së c¸c quy ph¹m ph¸p h×nh ph¹t v do vËy tr¸ch nhiÖm h×nh sù kÕt luËt h×nh sù v tr¸ch nhiÖm h×nh sù b¾t ®Çu thóc ë thêi ®iÓm mét ng−êi ® chÊp h nh tõ thêi ®iÓm ng−êi ph¹m téi thùc hiÖn téi xong h×nh ph¹t hoÆc ®−îc miÔn chÊp h nh ph¹m.(2) h×nh ph¹t. Nh÷ng ng−êi theo quan ®iÓm n y - Quan ®iÓm 3: Tr¸ch nhiÖm h×nh sù l cho r»ng ¸n tÝch kh«ng thuéc néi dung cña tæng hîp c¸c quyÒn v nghÜa vô cña c¸c chñ tr¸ch nhiÖm h×nh sù m chØ l hËu qu¶ cña thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt, ph¸t sinh tõ viÖc viÖc chÊp h nh h×nh ph¹t.(6) thùc hiÖn téi ph¹m. Nh÷ng ng−êi theo quan Mét sè nh luËt h×nh sù häc kh¸c l¹i ®iÓm n y coi kh¸i niÖm “tr¸ch nhiÖm h×nh cho r»ng ¸n tÝch l mét phÇn cña tr¸ch sù” nh− kh¸i niÖm ®éc lËp víi kh¸i niÖm nhiÖm h×nh sù. Do vËy, thêi ®iÓm kÕt thóc “thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm h×nh sù” v cho cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l thêi ®iÓm mét r»ng tr¸ch nhiÖm h×nh sù ph¸t sinh tõ thêi ®iÓm ng−êi ph¹m téi thùc hiÖn téi ph¹m, * Tr−êng Cao ®¼ng kiÓm s¸t H Néi 22 - T¹p chÝ luËt häc
- nghiªn cøu - trao ®æi ng−êi ®−îc xãa ¸n tÝch.(7) ®−îc thùc hiÖn b»ng h×nh ph¹t v c¸c biÖn 3. ë ViÖt Nam, cho ®Õn nay, xung ph¸p c−ìng chÕ h×nh sù kh¸c theo quy ®Þnh quanh kh¸i niÖm tr¸ch nhiÖm h×nh sù còng cña Bé luËt h×nh sù”.(13) cã nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau nh−: 4. Trong sè c¸c biÖn ph¸p c−ìng chÕ - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù l “tr¸ch nhiÖm cña Nh n−íc cã tÝnh chÊt ph¸p lÝ h×nh sù cña mét ng−êi ® thùc hiÖn mét téi ph¹m, ¸p dông ®èi víi ng−êi ph¹m téi th× h×nh ph¶i chÞu mét biÖn ph¸p c−ìng chÕ cña Nh ph¹t l biÖn ph¸p c−ìng chÕ chñ yÕu. Tuy n−íc l h×nh ph¹t vÒ viÖc ph¹m téi cña hä”;(8) nhiªn, tr¸ch nhiÖm h×nh sù v h×nh ph¹t l - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù l “hËu qu¶ nh÷ng kh¸i niÖm kh«ng gièng nhau. §óng ph¸p lÝ cña viÖc ph¹m téi, thÓ hiÖn ë chç nh− Брайнин Я. M ® viÕt: “Tr¸ch nhiÖm ng−êi ® g©y ra téi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù l mét chÕ ®Þnh ph¸p lÝ, cßn h×nh vÒ h nh vi cña m×nh tr−íc Nh n−íc”;(9) ph¹t, c−ìng chÕ chØ l mét trong nh÷ng - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù “l tr¸ch nhiÖm ph−¬ng ph¸p ®Ó thùc hiÖn, ®Ó cô thÓ hãa cña ng−êi khi thùc hiÖn h nh vi nguy hiÓm cho tr¸ch nhiÖm h×nh sù”.(14) Trong Bé luËt h×nh x héi ®−îc quy ®Þnh trong ph¸p luËt h×nh sù sù n−íc ta, gi÷a kh¸i niÖm tr¸ch nhiÖm h×nh b»ng mét hËu qu¶ bÊt lîi do tßa ¸n ¸p dông tuú sù v kh¸i niÖm h×nh ph¹t còng ®−îc ph©n thuéc v o tÝnh chÊt v møc ®é nguy hiÓm cña biÖt qua mét sè quy ®Þnh cô thÓ. §iÒu 2 h nh vi m ng−êi ®ã ® thùc hiÖn”;(10) BLHS quy ®Þnh: “chØ ng−êi n o ph¹m mét - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù l “tr¸ch nhiÖm téi ® ®−îc Bé luËt h×nh sù quy ®Þnh míi cña ng−êi ph¹m téi ph¶i chÞu nh÷ng hËu ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù”, cßn ®o¹n qu¶ ph¸p lÝ bÊt lîi vÒ h nh vi ph¹m téi cña cuèi §iÒu 26 BLHS th× quy ®Þnh: “H×nh m×nh... bao gåm: NghÜa vô ph¶i chÞu sù t¸c ph¹t... do tßa ¸n quyÕt ®Þnh”. §iÒu 25 ®éng cña ho¹t ®éng truy cøu tr¸ch BLHS quy ®Þnh vÒ “miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh nhiÖm h×nh sù, chÞu bÞ kÕt téi, chÞu sù”, cßn §iÒu 54 BLHS l¹i quy ®Þnh vÒ biÖn ph¸p c−ìng chÕ cña tr¸ch nhiÖm “miÔn h×nh ph¹t”, trong ®ã ghi râ: “Ng−êi h×nh sù (h×nh ph¹t, biÖn ph¸p t− ph¸p) v ph¹m téi cã thÓ ®−îc miÔn h×nh ph¹t trong chÞu mang ¸n tÝch”;(11) tr−êng hîp ph¹m téi cã nhiÒu t×nh tiÕt gi¶m - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù l “hËu qu¶ ph¸p nhÑ quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 46 cña Bé lÝ cña viÖc thùc hiÖn téi ph¹m v ®−îc thÓ luËt n y, ®¸ng ®−îc khoan hång ®Æc biÖt, hiÖn b»ng viÖc ¸p dông ®èi víi ng−êi nh−ng ch−a ®Õn møc ®−îc miÔn tr¸ch ph¹m téi mét hoÆc nhiÒu biÖn ph¸p nhiÖm h×nh sù”. c−ìng chÕ cña Nh n−íc do luËt h×nh sù Nh− vËy, tr¸ch nhiÖm h×nh sù v h×nh quy ®Þnh”; (12) ph¹t l hai kh¸i niÖm ho n to n kh¸c nhau. - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù “l hËu qu¶ Tr¸ch nhiÖm h×nh sù l kh¸i niÖm réng h¬n ph¸p lÝ cña viÖc thùc hiÖn téi ph¹m m c¸ kh¸i niÖm h×nh ph¹t. Tr¸ch nhiÖm h×nh sù nh©n ng−êi ph¹m téi ph¶i g¸nh chÞu tr−íc l hËu qu¶ ph¸p lÝ cña viÖc ph¹m téi, cßn Nh n−íc vÒ h nh vi ph¹m téi cña m×nh v h×nh ph¹t chØ l mét trong nh÷ng biÖn ph¸p T¹p chÝ luËt häc - 23
- nghiªn cøu - trao ®æi c−ìng chÕ thÓ hiÖn néi dung cña tr¸ch th nh néi dung cña nghÜa vô ph¶i thùc nhiÖm h×nh sù. Ngo i h×nh ph¹t, tr¸ch hiÖn”.(15) nhiÖm h×nh sù cßn cã thÓ ®−îc thÓ hiÖn 6. Chóng t«i còng kh«ng ®ång ý víi d−íi h×nh thøc kh¸c. ChÝnh v× thÕ, quan quan ®iÓm cho r»ng tr¸ch nhiÖm h×nh sù l ®iÓm coi tr¸ch nhiÖm h×nh sù chØ l tæng hîp c¸c quyÒn v nghÜa vô cña c¸c chñ tr¸ch nhiÖm cña ng−êi ph¶i chÞu biÖn ph¸p thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt h×nh sù, ph¸t sinh c−ìng chÕ nh n−íc l h×nh ph¹t l kh«ng tõ viÖc thùc hiÖn téi ph¹m v ®−îc thùc phï hîp. hiÖn tõ khi truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. 5. Quan ®iÓm coi tr¸ch nhiÖm h×nh sù l Quan ®iÓm n y, v« h×nh trung, ® ®ång nhÊt nghÜa vô cña mét ng−êi ph¶i chÞu c¸c biÖn tr¸ch nhiÖm h×nh sù víi quan hÖ ph¸p luËt ph¸p c−ìng chÕ nh n−íc do viÖc ng−êi ®ã h×nh sù. Thùc chÊt, quan hÖ ph¸p luËt h×nh thùc hiÖn téi ph¹m, theo chóng t«i còng sù v tr¸ch nhiÖm h×nh sù l kh¸c nhau. kh«ng phï hîp. VÒ b¶n chÊt, nghÜa vô ph¸p Quan hÖ ph¸p luËt h×nh sù ph¸t sinh tõ thêi lÝ v tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ l kh¸c nhau. ®iÓm mét ng−êi thùc hiÖn téi ph¹m. Tõ thêi NghÜa vô ph¸p lÝ nãi lªn kh¶ n¨ng cã thÓ ®iÓm ng−êi ph¹m téi thùc hiÖn téi ph¹m, ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ cña mét gi÷a Nh n−íc v ng−êi ph¹m téi ph¸t sinh ng−êi, cßn tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ chÝnh l viÖc nh÷ng quyÒn v nghÜa vô nhÊt ®Þnh. Khi ®ã, thùc hiÖn nghÜa vô ph¸p lÝ tr¸i víi ý chÝ cña ng−êi ph¹m téi b¾t ®Çu cã nghÜa vô ph¶i ng−êi cã nghÜa vô. Do vËy, tr¸ch nhiÖm chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù tr−íc Nh n−íc vÒ h×nh sù, víi tÝnh c¸ch l mét d¹ng cña tr¸ch h nh vi ph¹m téi cña m×nh v Nh n−íc cã nhiÖm ph¸p lÝ, kh«ng ph¶i l nghÜa vô m quyÒn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p c−ìng chÕ, mét ng−êi cã thÓ ph¶i chÞu hËu qu¶ ph¸p lÝ buéc ng−êi ph¹m téi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm bÊt lîi do viÖc ng−êi ®ã thùc hiÖn téi ph¹m m chÝnh l hËu qu¶ ph¸p lÝ bÊt lîi m h×nh sù. Nh−ng nghÜa vô ph¶i chÞu tr¸ch ng−êi ph¹m téi ph¶i chÞu tr−íc Nh n−íc do nhiÖm h×nh sù cña ng−êi ph¹m téi sÏ kh«ng viÖc ng−êi ®ã ® thùc hiÖn téi ph¹m. §óng trë th nh tr¸ch nhiÖm h×nh sù thùc tÕ nÕu nh− Братусь С.Н ® viÕt: “Tr¸ch nhiÖm - téi ph¹m kh«ng bÞ ph¸t hiÖn, nÕu téi ph¹m ®ã kh«ng ph¶i l nghÜa vô ph¶i chÞu nh÷ng ® hÕt thêi hiÖu truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh hËu qu¶ ph¸t sinh tõ sù vi ph¹m ph¸p luËt sù hoÆc ng−êi ph¹m téi ®−îc miÔn tr¸ch m chÝnh l hËu qu¶ cña nã trong t×nh nhiÖm h×nh sù. Tr¸ch nhiÖm h×nh sù kh«ng tr¹ng bÞ c−ìng chÕ... Tr¸ch nhiÖm - ®ã l ph¶i tæng hîp c¸c quyÒn v nghÜa vô cña nghÜa vô ® ®−îc thùc hiÖn b»ng c−ìng chÕ. c¸c chñ thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt h×nh sù NghÜa vô th× cã thÓ ®−îc thùc hiÖn hoÆc m chÝnh l hËu qu¶ bÊt lîi m ng−êi ph¹m kh«ng ®−îc thùc hiÖn, nh−ng khi ® b¾t ®Çu téi ph¶i ph¶i chÞu tr−íc Nh n−íc do ng−êi tr¸ch nhiÖm, nghÜa l khi bé m¸y c−ìng chÕ ®ã thùc hiÖn téi ph¹m. ViÖc t¸ch kh¸i niÖm ® ®i v o ho¹t ®éng th× ng−êi cã tr¸ch “thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm h×nh sù” ®éc lËp víi nhiÖm kh«ng ®−îc lùa chän. Ng−êi ®ã kh¸i niÖm “tr¸ch nhiÖm h×nh sù” th× cã thÓ kh«ng thÓ kh«ng thùc hiÖn h nh vi t¹o ®−îc nh−ng nÕu chØ coi tr¸ch nhiÖm h×nh sù 24 - T¹p chÝ luËt häc
- nghiªn cøu - trao ®æi nh− nghÜa vô ph¶i chÞu hËu qu¶ bÊt lîi tr−íc sù l nãi ®Õn viÖc miÔn to n bé hËu qu¶ Nh n−íc th× kh«ng phï hîp. ph¸p lÝ thÓ hiÖn néi dung cña tr¸ch nhiÖm 7. Chóng t«i còng kh«ng ®ång ý víi h×nh sù chø kh«ng thÓ nãi ®Õn miÔn mét quan ®iÓm cho r»ng tr¸ch nhiÖm h×nh sù l phÇn tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Mét ng−êi ® hËu qu¶ cña viÖc ph¹m téi, thÓ hiÖn ë c¸c ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù th× kh«ng thÓ biÖn ph¸p c−ìng chÕ nh n−íc v b¾t ®Çu tõ nãi ®Õn miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi khi truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. §óng l ng−êi ®ã n÷a. NÕu ng−êi ph¹m téi ® ph¶i tõ thêi ®iÓm khëi tè bÞ can, nghÜa l thêi chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù tr−íc khi cã b¶n ®iÓm b¾t ®Çu cña ho¹t ®éng truy cøu tr¸ch ¸n cña tßa ¸n th× to ¸n sÏ kh«ng thÓ nh©n nhiÖm h×nh sù ®èi víi mét ng−êi, c¸c c¬ danh Nh n−íc m tuyªn miÔn tr¸ch nhiÖm quan tiÕn h nh tè tông ® cã thÓ ¸p dông h×nh sù ®èi víi ng−êi ph¹m téi ® bÞ viÖn c¸c biÖn ph¸p c−ìng chÕ ®èi víi ng−êi kiÓm s¸t truy tè. ph¹m téi (thËm chÝ cã nh÷ng biÖn ph¸p Tr−íc khi bÞ kÕt téi, mét ng−êi cã thÓ c−ìng chÕ cßn ®−îc ¸p dông tõ tr−íc khi ® bÞ c¸c c¬ quan tiÕn h nh tè tông ¸p dông khëi tè bÞ can, vÝ dô, biÖn ph¸p b¾t ng−êi nh÷ng biÖn ph¸p ng¨n chÆn nh− b¾t, t¹m trong tr−êng hîp khÈn cÊp, b¾t ng−êi ph¹m gi÷, t¹m giam, cÊm ®i khái n¬i c− tró, b¶o téi qu¶ tang, t¹m gi÷). Tuy nhiªn, c¸c biÖn lÜnh, ®Æt tiÒn hoÆc t i s¶n cã gi¸ trÞ ®Ó b¶o ph¸p c−ìng chÕ m c¸c c¬ quan tiÕn h nh ®¶m. Nh÷ng biÖn ph¸p ng¨n chÆn n y ®−îc tè tông ¸p dông ®èi víi mét ng−êi tr−íc khi ¸p dông nh»m môc ®Ých ng¨n chÆn téi ng−êi ®ã cã thÓ bÞ tßa ¸n kÕt ¸n b»ng b¶n ph¹m hoÆc khi cã c¨n cø chøng tá bÞ can, bÞ ¸n kÕt téi kh«ng thÓ l sù thÓ hiÖn cña tr¸ch c¸o sÏ g©y khã kh¨n cho viÖc ®iÒu tra, truy nhiÖm h×nh sù nÕu sau ®ã, c¸c c¬ quan tiÕn tè, xÐt xö hoÆc sÏ tiÕp tôc ph¹m téi còng h nh tè tông ® ra c¸c quyÕt ®Þnh ®×nh chØ nh− khi cÇn b¶o ®¶m thi h nh ¸n. VÒ b¶n ®iÒu tra, ®×nh chØ vô ¸n v× h nh vi cña bÞ chÊt, c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn kh«ng ph¶i l can kh«ng cÊu th nh téi ph¹m hoÆc cã c¬ tr¸ch nhiÖm h×nh sù. MÆc dï c¸c biÖn ph¸p së ®Ó miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù hoÆc t¹i ng¨n chÆn chØ cã thÓ ®−îc ¸p dông ®èi víi phiªn tßa, tßa ¸n ra b¶n ¸n tuyªn v« téi hoÆc ng−êi ph¹m téi nh−ng chóng kh«ng ph¶i l tuyªn miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi hËu qu¶ tÊt yÕu cña viÖc ph¹m téi. ViÖc c¸c ng−êi ® bÞ truy tè. c¬ quan tiÕn h nh tè tông cã ¸p dông hay NÕu chÊp nhËn quan ®iÓm cho r»ng kh«ng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn ®èi tr¸ch nhiÖm h×nh sù b¾t ®Çu tõ khi truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù, nghÜa l tõ khi khëi tè víi mét ng−êi kh«ng ph¶i l do ® x¸c ®Þnh th× trong tr−êng hîp n y, ph¶i ch¨ng tr−íc ®−îc ng−êi ®ã ph¹m téi hay kh«ng ph¹m khi cã b¶n ¸n m tßa ¸n tuyªn miÔn tr¸ch téi m l ë chç cã c¨n cø ®Ó chøng tá nÕu nhiÖm h×nh sù ®èi víi ng−êi ph¹m téi, kh«ng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn th× ng−êi ®ã ® ph¶i chÞu mét phÇn tr¸ch nhiÖm ng−êi ®ã cã thÓ sÏ g©y khã kh¨n cho viÖc h×nh sù? §iÒu n y khã cã thÓ chÊp nhËn ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö hoÆc cã thÓ tiÕp tôc ®−îc. Khi ® nãi ®Õn miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh ph¹m téi hoÆc sau n y viÖc thi h nh ¸n sÏ T¹p chÝ luËt häc - 25
- nghiªn cøu - trao ®æi gÆp khã kh¨n. Mét ng−êi ® bÞ ¸p dông gi÷, t¹m giam ®−îc trõ v o thêi h¹n chÊp biÖn ph¸p ng¨n chÆn vÉn cã thÓ ®−îc miÔn h nh h×nh ph¹t tï, cø mét ng y t¹m gi÷, tr¸ch nhiÖm h×nh sù nÕu sau ®ã x¸c ®Þnh t¹m giam b»ng mét ng y tï. Nh− vËy, khi ®−îc l cã c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó miÔn tr¸ch ng−êi ph¹m téi bÞ tßa ¸n kÕt téi b»ng b¶n ¸n nhiÖm h×nh sù. Ng−îc l¹i, mét ng−êi cã thÓ kÕt téi cã hiÖu lùc ph¸p luËt th× c¸c biÖn kh«ng bÞ ¸p dông biÖn ph¸p ng¨n chÆn ph¸p t¹m gi÷, t¹m giam ® ¸p dông ®èi víi nh−ng vÉn cã thÓ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ng−êi ph¹m téi bÞ ph¹t c¶i t¹o kh«ng giam h×nh sù nÕu sau ®ã tßa ¸n tuyªn b¶n ¸n kÕt gi÷ hoÆc tï cã thêi h¹n ®−îc chuyÓn th nh téi ®èi víi ng−êi ®ã v b¶n ¸n ®ã ® cã hiÖu mét bé phËn cÊu th nh cña viÖc chÊp h nh lùc ph¸p luËt. B¶n th©n thuËt ng÷ “c¸c biÖn h×nh ph¹t, nghÜa l mét bé phËn cña tr¸ch ph¸p ng¨n chÆn” ® nãi lªn tÝnh chÊt phßng nhiÖm h×nh sù. ngõa cña c¸c biÖn ph¸p n y, ®óng nh− Còng gièng c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn, Eникеев З.Д ® viÕt: “C¸c biÖn ph¸p ng¨n c¸c biÖn ph¸p t− ph¸p còng cã thÓ ®−îc ¸p chÆn l mét ph¹m trï tè tông thuÇn tuý, cã dông ®èi víi ng−êi ph¹m téi tr−íc khi cã ý nghÜa phßng ngõa”.(16) b¶n ¸n kÕt téi cña tßa ¸n cã hiÖu lùc ph¸p Tuy nhiªn, ®iÒu n y kh«ng cã nghÜa l luËt nh−ng chóng kh«ng ph¶i l biÖn ph¸p c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn ®−îc ¸p dông ®Ó thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Ng−êi bÞ tr−íc khi cã b¶n ¸n kÕt téi cña to ¸n kh«ng ¸p dông biÖn ph¸p t− ph¸p vÉn cã thÓ ®−îc cã ¶nh h−ëng g× ®Õn tr¸ch nhiÖm h×nh sù miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Tuy nhiªn, theo m ng−êi ph¹m téi ph¶i chÞu sau ®ã. Mét sè quy ®Þnh t¹i §iÒu 44 BLHS, nÕu ng−êi biÖn ph¸p ng¨n chÆn ¸p dông ®èi víi ng−êi ph¹m téi ® bÞ ¸p dông biÖn ph¸p t− ph¸p ph¹m téi còng cã thÓ chuyÓn th nh bé phËn b¾t buéc ch÷a bÖnh m sau ®ã bÞ kÕt ¸n cÊu th nh cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù khi ph¹t tï th× ®èi víi ng−êi ®ã - thêi gian b¾t ng−êi ® bÞ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ng¨n buéc ch÷a bÖnh ®−îc trõ v o thêi h¹n chÊp chÆn sau ®ã bÞ tßa ¸n kÕt ¸n b»ng b¶n ¸n kÕt h nh h×nh ph¹t tï. §iÒu n y chøng tá viÖc téi cã kÌm theo viÖc quyÕt ®Þnh mét sè lo¹i thùc hiÖn biÖn ph¸p b¾t buéc ch÷a bÖnh cña h×nh ph¹t n o ®ã. Theo §iÒu 31 BLHS, nÕu ng−êi ph¹m téi tr−íc khi bÞ kÕt ¸n, gièng ng−êi bÞ kÕt ¸n c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ ® bÞ nh− biÖn ph¸p t¹m gi÷, t¹m giam, còng cã t¹m gi÷, t¹m giam tr−íc khi chÊp h nh h×nh thÓ ®−îc chuyÓn th nh mét bé phËn cña ph¹t c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ th× thêi gian viÖc thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm h×nh sù. t¹m gi÷, t¹m giam ®−îc trõ v o thêi gian 8. Theo quan ®iÓm chóng t«i, nÕu chÊp h nh h×nh ph¹t c¶i t¹o kh«ng giam kh«ng cã b¶n ¸n kÕt téi cña to ¸n cã hiÖu gi÷, cø mét ng y t¹m gi÷, t¹m giam b»ng ba lùc ph¸p luËt th× kh«ng thÓ nãi ®Õn tr¸ch ng y c¶i t¹o kh«ng giam gi÷. Cßn theo §iÒu nhiÖm h×nh sù ®èi víi mét ng−êi. §iÒu 72 33 BLHS, nÕu ng−êi bÞ kÕt ¸n ph¹t tï cã HiÕn ph¸p n¨m 1992 n−íc ta ® kh¼ng ®Þnh thêi h¹n ® bÞ t¹m gi÷, t¹m giam tr−íc khi nguyªn t¾c quan träng nh»m b¶o vÖ c¸c chÊp h nh h×nh ph¹t tï th× thêi gian t¹m quyÒn cña con ng−êi trong ho¹t ®éng t− 26 - T¹p chÝ luËt häc
- nghiªn cøu - trao ®æi ph¸p h×nh sù - nguyªn t¾c suy ®o¸n v« téi, chÕ t i l c¶nh c¸o, ph¹t tiÒn. Nh−ng c¶nh víi néi dung nh− sau: “Kh«ng ai bÞ coi l c¸o, ph¹t tiÒn víi tÝnh c¸ch l h×nh ph¹t cã téi v ph¶i chÞu h×nh ph¹t khi ch−a cã h×nh sù kh¸c víi c¶nh c¸o, ph¹t tiÒn, víi b¶n ¸n kÕt téi cña tßa ¸n ® cã hiÖu lùc tÝnh c¸ch l h×nh thøc xö ph¹t vi ph¹m h nh ph¸p luËt”. Nguyªn t¾c n y mét lÇn n÷a chÝnh ë chç ng−êi bÞ ph¹t c¶nh c¸o, ph¹t ®−îc nh¾c l¹i t¹i §iÒu 10 Bé luËt tè tông tiÒn víi tÝnh c¸ch l h×nh ph¹t h×nh sù lu«n h×nh sù. B¶n ¸n kÕt téi cña tßa ¸n cã hiÖu g¾n víi hËu qu¶ l ng−êi ®ã bÞ coi l cã ¸n lùc ph¸p luËt l c¬ së ph¸p lÝ x¸c nhËn tÝch. ¸n tÝch chØ cã thÓ ®−îc xo¸ khi ®¸p ng−êi ph¹m téi chÝnh thøc bÞ coi l cã téi. øng nh÷ng ®iÒu kiÖn do luËt ®Þnh (tõ §iÒu B¶n ¸n kÕt téi cña tßa ¸n ®èi víi ng−êi 63 ®Õn §iÒu 67 BLHS). ¸n tÝch g¾n liÒn víi ph¹m téi chÝnh l hËu qu¶ ph¸p lÝ thÓ hiÖn b¶n ¸n kÕt téi ® cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña tßa ¸n. Mét ng−êi bÞ coi l cßn ¸n tÝch tr¸ch nhiÖm h×nh sù m ng−êi ph¹m téi ph¶i nghÜa l b¶n ¸n kÕt téi ®èi víi ng−êi ®ã vÉn chÞu tr−íc Nh n−íc. KÓ tõ khi b¶n ¸n kÕt cßn hiÖu lùc ph¸p luËt. §óng nh− Яkовлeв téi cña tßa ¸n cã hiÖu lùc ph¸p luËt, ng−êi A.M ® viÕt: “¸n tÝch ch−a ®−îc xãa cã ph¹m téi b¾t ®Çu ph¶i chÞu mang ¸n tÝch. nghÜa l b¶n ¸n vÉn cßn hiÖu lùc c¶ khi mét ChÝnh v× vËy, chóng t«i ®ång ý víi quan ng−êi ® chÊp h nh xong h×nh ph¹t quyÕt ®iÓm cho r»ng tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®−îc thÓ ®Þnh ®èi víi ng−êi ®ã”.(17) Trong tr−êng hîp hiÖn ë b¶n ¸n kÕt téi cña tßa ¸n (b¶n ¸n kÕt mét ng−êi ch−a ®−îc xãa ¸n tÝch l¹i ph¹m téi cã quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t hoÆc b¶n ¸n kÕt téi míi th× dÊu hiÖu ¸n tÝch cã ý nghÜa quan téi cã miÔn h×nh ph¹t) v tr¸ch nhiÖm h×nh träng, ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn viÖc gi¶i sù m mét ng−êi ph¶i chÞu tr−íc Nh n−íc quyÕt vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng−êi chØ cã thÓ ®−îc x¸c nhËn mét c¸ch chÝnh ®ã. Ng−êi ch−a ®−îc xãa ¸n tÝch l¹i ph¹m thøc khi b¶n ¸n kÕt téi cña to ¸n cã hiÖu téi míi cã thÓ bÞ coi l t¸i ph¹m hoÆc t¸i lùc ph¸p luËt. ph¹m nguy hiÓm (§iÒu 49 BLHS) v g¾n 9. Chóng t«i ®ång ý víi quan ®iÓm cho víi nã l viÖc ng−êi ph¹m téi ph¶i chÞu r»ng ¸n tÝch thùc chÊt còng chÝnh l mét tr¸ch nhiÖm h×nh sù nÆng h¬n nh÷ng ng−êi trong nh÷ng h×nh thøc thÓ hiÖn néi dung kh«ng cã ¸n tÝch m ph¹m téi khi c¸c ®iÒu cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù. §©y l mét trong kiÖn kh¸c gièng nhau. nh÷ng h×nh thøc nghiªm kh¾c nhÊt cña Trªn c¬ së c¸c ph©n tÝch trªn, theo tr¸ch nhiÖm h×nh sù so víi c¸c d¹ng tr¸ch chóng t«i, cã thÓ ®−a ra ®Þnh nghÜa khoa nhiÖm ph¸p lÝ kh¸c. Tr¸ch nhiÖm h×nh sù v häc vÒ tr¸ch nhiÖm h×nh sù nh− sau: Tr¸ch c¸c d¹ng tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ kh¸c cã thÓ cã nhiÖm h×nh sù l hËu qu¶ ph¸p lÝ cña viÖc nh÷ng ®iÓm gÇn gièng nhau vÒ h×nh thøc thùc hiÖn téi ph¹m m ng−êi ph¹m téi ph¶i thÓ hiÖn. VÝ dô, tr¸ch nhiÖm h×nh sù v chÞu tr−íc Nh n−íc, thÓ hiÖn ë b¶n ¸n kÕt tr¸ch nhiÖm h nh chÝnh ®Òu cã h×nh thøc téi cña to ¸n, còng nh− h×nh ph¹t m tßa T¹p chÝ luËt häc - 27
- nghiªn cøu - trao ®æi ¸n quyÕt ®Þnh ®èi víi ng−êi bÞ kÕt ¸n v dÊu hiÖu ¸n tÝch cña ng−êi ®ã./. nhiÖm h×nh sù”. Ch−¬ng 2 - Trong s¸ch: LuËt h×nh sù x« viÕt (PhÇn chung), Nxb. Московского (1).Xem: Caмощенко И.С, Фарукшин M.X. «Tr¸ch Университета, 1981, tr. 30 (tiÕng Nga); còng xem: nhiÖm theo ph¸p luËt X« ViÕt», M. 1971, tr. 61 Tkaчевский Ю. M “§¹o luËt h×nh sù”. Ch−¬ng 4 - (tiÕng Nga). Trong s¸ch: LuËt h×nh sù (PhÇn chung), Nxb. (2).Xem: Kурляндский В.И. “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù Московского Университета, 1993, tr. 77 (tiÕng v c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng x héi”, M. 1965, tr. 32 Nga); Наумов A. В “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù v c¬ së (tiÕng Nga). cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù”. Ch−¬ng 10 - Trong s¸ch: (3).Xem: Лейкие Н.С “Nh©n th©n ng−êi ph¹m téi v Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù (PhÇn chung), Nxb. Спарк, tr¸ch nhiÖm h×nh sù”, Nxb. Ленинградского M. 1996, tr. 155 (tiÕng Nga)... (8).Xem: “Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù ViÖt Nam”, (PhÇn Университета, 1968, tr. 31 (tiÕng Nga); багжий - chung), §¹i häc ph¸p lÝ H Néi, Nxb. Ph¸p lÝ, H, Шaxмашов Л.В. “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù v h×nh 1984, tr. 59 ph¹t”, Nxb. Mинск, 1976, tr. 73 (tiÕng Nga)... (9).Xem: “M« h×nh lÝ luËn vÒ Bé luËt h×nh sù ViÖt (4). Xem: Наумов A.В. “MiÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù” - Trong s¸ch: Tõ ®iÓn luËt h×nh sù, Наумов A.В chñ Nam” (phÇn chung), TSKH. § o TrÝ óc chñ biªn, biªn, NhiÒu t¸c gi¶, Nxb. Бek, M. 1997, tr. 335 Nxb. Khoa häc x héi, H, 1993, tr. 41. (tiÕng Nga). (10). Xem: §ç Ngäc Quang. “T×m hiÓu tr¸ch nhiÖm (5).Xem: Заородников N.И “VÒ giíi h¹n tr¸ch h×nh sù ®èi víi c¸c téi ph¹m vÒ tham nhòng trong nhiÖm h×nh sù”, T¹p chÝ Nh n−íc v ph¸p luËt X« luËt h×nh sù ViÖt Nam”, Nxb. C«ng an nh©n d©n, H, viÕt, 1967, sè 7, tr. 39 - 40 (tiÕng Nga); Tkaчевский 1997, tr. 14. Ю. M “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù v c¬ së cña tr¸ch (11).Xem: NguyÔn Ngäc Hßa v Lª ThÞ S¬n, “ThuËt nhiÖm h×nh sù” - Trong s¸ch: LuËt h×nh sù X« viÕt ng÷ luËt h×nh sù” - Trong s¸ch: Tõ ®iÓn gi¶i thÝch (PhÇn chung), Nxb. Московского Университета, thuËt ng÷ luËt häc, Tr−êng §¹i häc luËt H Néi, 1981, tr. 29 (tiÕng Nga); Nxb. C«ng an nh©n d©n, H, 1999, tr. 126. (6).Xem: Пионтковский A. A. “VÒ kh¸i niÖm tr¸ch (12).Xem: Lª C¶m. “Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn c¬ b¶n vÒ nhiÖm h×nh sù”, T¹p chÝ Nh n−íc v ph¸p luËt X« tr¸ch nhiÖm h×nh sù” - Trong s¸ch: C¸c nghiªn cøu viÕt, 1967, sè 12, tr. 44 (tiÕng Nga); còng xem: chuyªn kh¶o vÒ phÇn chung luËt h×nh sù, tËp 3, Nxb. Пионтковский A. A. TËp b i gi¶ng LuËt h×nh sù x« C«ng an nh©n d©n, H, 2000, tr. 122. viÕt, tËp 3, M. 1970, tr. 12 (tiÕng Nga); Гришанин (13).Xem: TrÇn V¨n §é. “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù” П.Ф “C¬ së v ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng Ch−¬ng 5 - Trong s¸ch: Gi¸o tr×nh luËt h×nh sù ViÖt ng−êi t¸i ph¹m”, T¹p chÝ Nh n−íc v ph¸p luËt X« Nam (PhÇn chung), TSKH. Lª C¶m chñ biªn, Khoa ViÕt, 1974, sè 10, tr. 92 (tiÕng Nga); Maрцев A. И LuËt, §¹i häc Quèc gia H Néi, Nxb. §¹i häc quèc “Kh¸i niÖm v néi dung cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù”- gia H Néi, 2001, tr. 91. Trong s¸ch: Nh÷ng vÊn ®Ò cña cuéc ®Êu tranh chèng (14).Xem: Брайнин Я. M “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù v téi ph¹m, Омсk, 1976, tr. 9 (tiÕng Nga); Kовaлeв c¬ së cña nã trong luËt h×nh sù X« ViÕt”, M, 1963, M.И “LuËt h×nh sù X« viÕt”, TËp c¸c b i gi¶ng, tËp tr. 11 (tiÕng Nga). 1, NhËp m«n luËt h×nh sù, Свердловск, 1971, tr. (15).Xem: Братусь С.Н “Tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ v 124 (tiÕng Nga)... ph¸p chÕ”, M, 1976, tr. 103 (tiÕng Nga). (7).Xem: Яковлев A. M. “Cuéc ®Êu tranh chèng (16).Xem: Eникеев З.Д “C¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn t×nh tr¹ng t¸i ph¹m”, M. 1964, tr. 35-38 (tiÕng Nga); cã tÝnh chÊt tè tông h×nh sù”, T¹p chÝ Ph¸p luËt, Багрий - Шаxматов Л.В “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù v 1978, sè 6, tr. 64 (tiÕng Nga). h×nh ph¹t”, S®d, tr. 61- 62 (tiÕng Nga); Tkaчевский (17).Xem: Яkовлeв A.M “Cuéc ®Êu tranh chèng Ю.M “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù v c¬ së cña tr¸ch t×nh tr¹ng t¸i ph¹m...”, s®d, tr. 38 (tiÕng Nga). 28 - T¹p chÝ luËt häc
- nghiªn cøu - trao ®æi T¹p chÝ luËt häc - 29
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Báo cáo "Khái niệm tập quyền, tản quyền và phân quyền "
15 p | 572 | 70
-
Khóa luận tốt nghiệp: Công khai và minh bạch báo cáo tài chính của các công ty cổ phần niêm yết ở Việt Nam thực trạng và giải pháp
94 p | 243 | 54
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " VỀ CHỦ NGHĨA HIỆN THỰC TÂM LÝ TRONG SÁNG TÁC CỦA NHÀ VĂN NAM CAO"
5 p | 239 | 43
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "LUẬT KINH TẾ – MẤY KINH NGHIỆM VÀ BÀI HỌC TỪ NƯỚC NGOÀI"
51 p | 192 | 41
-
Báo cáo "Khái niệm tội phạm và phân loại tội phạm trong pháp luật hình sự Hoa Kỳ vài nét so sánh với pháp luật hình sự Việt Nam "
6 p | 224 | 40
-
Báo cáo " Khái niệm, bản chất pháp lý của hoạt động trung gian thương mại "
9 p | 217 | 36
-
Báo cáo " Khái niệm chứng cứ trong Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam năm 2003 và hướng sửa đổi, bổ sung"
8 p | 181 | 27
-
Báo cáo " Khái niệm khủng bố dưới góc nhìn của các nhà nghiên cứu "
8 p | 159 | 25
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Khái niệm khủng bố dưới góc nhìn của các nhà nghiên cứu"
8 p | 116 | 23
-
Đề tài: “Khái niệm tiền công, tiền lương và một số khái niệm khác liên quan tới tiền công, tiền lương”
47 p | 126 | 20
-
Tạp chí khoa học: Một vài suy nghĩ về khái niệm hàng giả trong bối cảnh cuộc chiến chống hàng giả và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam
10 p | 117 | 16
-
Báo cáo " Khái niệm thẩm quyền của toà án nhân dân trong việc giải quyết các khiếu kiện hành chính của công dân "
6 p | 123 | 12
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " CƯƠNG VỰC – MỘT KHÁI NIỆM CẦN ĐƯỢC LÀM SÁNG TỎ TỪ GÓC NHÌN CỦA NGỮ PHÁP CHỨC NĂNG"
6 p | 98 | 10
-
Báo cáo khoa học: Tổng quan về địa hệ tự nhiên – kỹ thuật
7 p | 134 | 10
-
Báo cáo " Khái niệm thương mại trong pháp luật Việt Nam và những bất cập dưới góc độ thực tiễn áp dụng và chính sách hội nhập "
4 p | 72 | 5
-
Báo cáo toán học: "Hartogs Spaces, Spaces Having the Forelli Property and Hartogs Holomorphic Extension Spaces"
11 p | 55 | 4
-
Báo cáo khoa học: Tổng quan về Bệnh phổi mô kẽ
43 p | 7 | 4
-
Khóa luận tốt nghiệp Kế toán - Kiểm toán: Quy trình kiểm toán khoản mục tài sản cố định trong kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán AS
83 p | 6 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn