Báo cáo khoa học: " Điều tra thực trạng thừa cân, béo phì và một số yếu tố liên quan ở học sinh 8-11 tuổi của một số tr-ờng tiểu học tại hà nội "

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

123
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập báo cáo nghiên cứu khoa học của trường đại học nông nghiệp 1 đề tài: Điều tra thực trạng thừa cân, béo phì và một số yếu tố liên quan ở học sinh 8-11 tuổi của một số tr-ờng tiểu học tại hà nội...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: " Điều tra thực trạng thừa cân, béo phì và một số yếu tố liên quan ở học sinh 8-11 tuổi của một số tr-ờng tiểu học tại hà nội "

T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, TËp 1, sè 3/2003 §iÒu tra thùc tr¹ng thõa c©n, bÐo ph× vµ mét sè yÕu tè liªn quan ë häc sinh 8-11 tuæi cña mét sè tr−êng tiÓu häc t¹i hµ néi Situation of overweight and obesity in 8-11 year- old children in some primary school in Hanoi and several related factors Vò ThÞ Th−1, Lª ThÞ Hîp2, Hoµng ThÞ Ho·n3 Summary A survey was carried out in a number of primary schools in Hanoi to examine the situation of overweight and obesity in 8-11 year-old children as well as related factors. It found that the percentages of school children showing overweight and obesity was 7,6% and 3,6%, respectively. Overweight and obesity in school children were higher in the urban areas than in the countryside (P< 0.05), but no significant differences were foynd between boys and girls (P> 0.05). Overweight was mainly in 9-10 year-old ones. Most of the children with overweight or obesity came from better-off families. Other socio-economic factors, life style, level of physical activity all affected the overweight and obesity situation. Keywords: Overweight, obesity, children, primary school ®é nguy hiÓm cao h¬n v× ®©y lµ giai ®o¹n ph¸t 1. §Æt vÊn ®Ò1 triÓn t¨ng tèc, cã ý nghÜa quan träng trong sù Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, mét hiÖn ph¸t triÓn vµ tr−ëng thµnh cña c¶ ®êi ng−êi. t−îng søc kháe ®¸ng quan t©m ë n−íc ta lµ héi Nghiªn cøu t×nh tr¹ng TC-BP ë løa tuæi nµy chøng thõa c©n, bÐo ph× (TC-BP). §©y lµ mét nh»m x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè nguy c¬ cã h¹i cho bÖnh phøc t¹p trong nguyªn nh©n vµ nan gi¶i søc khoÎ, ®ång thêi lµm c¬ së cho viÖc phßng trong ®iÒu trÞ, nh÷ng ng−êi TC-BP cã nguy c¬ ngõa sù gia t¨ng tû lÖ TC-BP ë n−íc ta trong cao m¾c c¸c bÖnh m·n tÝnh nh−: huyÕt ¸p cao, thêi gian tíi. ®¸i ®−êng, sái mËt vµ ung th− ... vµ cã thÓ dÉn ®Õn tö vong (Cao Quèc ViÖt, 1995; De Vito & 2. Néi dung vµ ph−¬ng ph¸p cs, 1999; Lacard &cs, 1991). BÖnh BP cã thÓ nghiªn cøu 2.1. §èi t−îng, ®Þa ®iÓm vµ thêi gian nghiªn phßng ngõa ®−îc nh−ng ®iÒu trÞ rÊt khã kh¨n cøu tèn kÐm vµ hÇu nh− kh«ng cã kÕt qu¶. Thùc tr¹ng TC-BP ®· vµ ®ang trë thµnh vÊn ®Ò søc §èi t−îng: häc sinh tiÓu häc tõ 8 –11 tuæi kháe céng ®ång n−íc ta (Amartruda &cs, thuéc mét sè tr−êng tiÓu häc néi vµ ngo¹i 1995). thµnh Hµ Néi. TC-BP ë c¶ ng−êi lín vµ trÎ em ®Òu rÊt §Þa ®iÓm vµ thêi gian: nghiªn cøu ®−îc nguy hiÓm nh−ng TC-BP ë trÎ tõ 4- 11 tuæi cã tiÕn hµnh tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 5 n¨m 2003 t¹i 4 tr−êng tiÓu häc: T« Hoµng (quËn Hai Bµ Tr−ng), ThÞnh Quang (quËn §èng §a), Tr©u 1 Bé m«n Sinh ho¸, Khoa C«ng nghÖ thùc phÈm Quú vµ Héi X¸ (huyÖn Gia L©m).
§iÒu tra thùc tr¹ng thõa c©n bÐo ph×... 2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu - §¸nh gi¸ t×nh tr¹ng TC-BP: Theo WHO (Hµ Huy Kh«i, 1997), chØ tiªu ®¸nh gi¸ TC-BP X¸c ®Þnh cì mÉu vµ kü thuËt chän mÉu ë trÎ < 10 tuæi lµ W/H < + 2SD cßn ë thanh Cì mÉu ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: (Hµ thiÕu niªn ≥ 10 tuæi lµ BMI theo tuæi vµ giíi Huy Kh«i, 1997) 4 p(1 − p) víi ng−ìng > 85 percentile, c¶ 2 ®Òu so s¸nh n= víi quÇn thÓ tham kh¶o NCHS e2 - §¸nh gi¸ t×nh tr¹ng suy dinh d−ìng n: l−îng mÉu (SDD) b»ng chØ tiªu: p: tû lÖ TC-BP −íc tÝnh (20%) e: sai sè mong muèn (0,04) W/H < - 2SD hoÆc BMI < 5 percentile. Xö lÝ kÕt qu¶: sö dông phÇn mÒm SPSS vµ VËy cì mÉu trong nghiªn cøu lµ: EPI INFO vµ c¸c test thèng kª y häc. 4 * 0,2 * 0,8 n= = 400 0,04 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o V× lÊy mÉu theo ph−¬ng ph¸p lÊy mÉu luËn chïm nªn l−îng mÉu ®iÒu tra ph¶i gÊp ®«i ®Ó Tõ kÕt qu¶ 795 phiÕu ®iÒu tra vµ kÕt qu¶ ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c. Thªm 10% bá cuéc vÒ c©n nÆng chiÒu cao cña 795 häc sinh tõ 8 – nªn l−îng mÉu ban ®Çu lµ 900 häc sinh. 11 tuæi cña 4 tr−êng tiÓu häc t¹i néi vµ ngo¹i thµnh Hµ Néi, chóng t«i thu ®−îc c¸c kÕt qu¶ Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu: vÒ tû lÖ TC-BP nh− sau: Träng l−îng c¬ thÓ ®−îc c©n b»ng c©n kü KÕt qu¶ b¶ng 1 cho thÊy: tû lÖ TC, BP thuËt, ®é chÝnh x¸c 0,01 kg, chiÒu cao ®−îc ®o trong toµn bé mÉu ®iÒu tra lµ 7,5% vµ 3,5%. b»ng th−íc ®o Microstoi. Trong ®ã TC tËp trung chñ yÕu ë ®é 10-11 §iÒu tra khÈu phÇn b»ng c¸ch tr¶ lêi c©u tuæi, cao nhÊt ë 11 tuæi cßn BP tËp trung ë løa hái trong phiÕu ®iÒu tra tÇn suÊt xuÊt hiÖn thùc tuæi 9-10. Tû lÖ nµy cao h¬n so víi kÕt qu¶ phÈm. nghiªn cøu t¹i c¸c khu vùc thµnh phè trong c¶ §iÒu tra mét sè yÕu tè cã liªn quan b»ng n−íc cña Lª B¹ch Mai (2000). c¸ch tr¶ lêi c©u hái trong phiÕu ®iÒu tra. Tû lÖ suy dinh d−ìng thu ®−îc qua ®iÒu C¸ch tÝnh tuæi (theo WHO) (Hµ Huy tra lµ 15,0% nh−ng vÉn thÊp h¬n so víi kÕt Kh«i, 1997) qu¶ nghiªn cøu cña Lª B¹ch Mai (2000) VÝ dô: trÎ ®−îc tÝnh lµ 8 tuæi kÓ tõ ngµy (32,8%). §iÒu nµy cho thÊy: khi ®iÒu kiÖn trÎ trßn 8 n¨m ®Õn 8 n¨m 11 th¸ng 29 ngµy. kinh tÕ kh¸ lªn th× tû lÖ suy dinh d−ìng gi¶m C¸c ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng dÇn cßn tû lÖ TC-BP l¹i t¨ng lªn. dinh d−ìng B¶ng 1. T×nh tr¹ng dinh d−ìng, tû lÖ TC-BP theo tuæi xÐt theo chØ tiªu W/H vµ BMI Tuæi n SDD TC BP n % n % N % 8 220 8 3,6 16 7,3 0 0 9 257 15 5,8 0 0 13 5,1 10 264 80 30,3 33 12,5 14 5,3 11 54 16 29,6 11 20,3 1 1,7 Tæng 795 119 15,0 60 7,5 28 3,5
Vò ThÞ Th−, Lª ThÞ Hîp, Hoµng ThÞ Ho·n B¶ng 2. Tû lÖ TC-BP, SDD theo vïng vµ giíi xÐt theo chØ tiªu W/H vµ BMI Vïng Giíi N SDD TC BP n % n % n % Ngo¹i Nam 197 29 14,7 9 4,6 0 0 thµnh N÷ 182 36 19,8 3 1,6 0 0 Chung 379 67 17,8 12 3,2 0 0 Néi Nam 200 23 11,5 20 10,0 14 7,0 thµnh N÷ 216 31 14,4 18 7,7 14 6,5 Chung 416 54 13,0 38 9,1 28 6,7 Tæng Nam 397 52 13,1 29 7,3 14 3,5 N÷ 398 67 16,8 31 7,8 14 3,8 Chung 795 119 15,0 60 7,5 28 3,5 KÕt qu¶ b¶ng 2 cho thÊy: tû lÖ TC t¹i néi quËn t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh . thµnh cao gÊp 3 lÇn so víi ngo¹i thµnh. VÒ BP, Nh− vËy tû lÖ TC t¹i néi thµnh Hµ Néi ë ngo¹i thµnh hÇu nh− kh«ng cã, cßn tû lÖ nµy trong nghiªn cøu cña chóng t«i lµ cao so víi ë néi thµnh kh¸ cao: 6,7%. KÕt qu¶ thu ®−îc c¸c nghiªn cøu tr−íc. KÕt qu¶ nµy phï hîp víi còng cho thÊy kh«ng cã sù kh¸c nhau vÒ tû lÖ kÕt qu¶ theo dâi diÔn biÕn t×nh tr¹ng TC-BP ë TC-BP gi÷a nam vµ n÷ (P < 0,05). häc sinh tiÓu häc néi thµnh Hµ Néi tõ 1995- So s¸nh víi c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu kh¸c 2000: tû lÖ TC-BP t¨ng dÇn qua c¸c n¨m, TC t¹i néi thµnh Hµ Néi, chóng t«i nhËn thÊy: tû t¨ng nhanh h¬n BP (§ç ThÞ Kim Liªn, 2001). lÖ TC-BP t¹i néi thµnh trong nghiªn cøu nµy So s¸nh víi c¸c nghiªn cøu trªn thÕ giíi lµ cao h¬n so víi c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña nh−: nghiªn cøu vÒ tû lÖ TC-BP ë häc sinh 6- Lª ThÞ H¶i vµ céng sù (1997); Vò ThÞ Thu 11 tuæi t¹i vïng thµnh thÞ Th¸i Lan (Taitz, Nga (1997) t¹i tr−êng tiÓu häc b¸n tró Trµng 1991), t¹i Jena (§øc) n¨m 1995 ë häc sinh 6- An; §ç ThÞ Kim Liªn (2001) ë häc sinh tiÓu 12 tuæi (Lacard & cs, 1992), nghiªn cøu tû lÖ häc néi thµnh Hµ Néi; t−¬ng ®−¬ng víi kÕt TC-BP t¹i trung t©m n−íc ý (De Vito &cs, qu¶ ®iÒu tra cña Vò H−ng HiÕu (2002) t¹i c¸c 1999), t¹i NewYork (Melnik &cs, 1998) th× tû tr−êng tiÓu häc quËn §èng §a, nh−ng l¹i thÊp lÖ TC ë häc sinh tiÓu häc néi thµnh Hµ Néi h¬n so víi kÕt qu¶ ®iÒu tra cña TrÇn ThÞ Hång thÊp h¬n nhiÒu. Tuy nhiªn nã vÉn lµ con sè Loan (1997) ë häc sinh tiÓu häc thuéc mét b¸o ®éng vÒ t×nh tr¹ng søc khoÎ céng ®ång ë B¶ng 3. Mèi liªn quan gi÷a nghÒ nghiÖp cña bè mÑ víi t×nh tr¹ng TC-BP ë häc sinh 8-11 tuæi NghÒ nghiÖp Bè MÑ SDD TC-BP SDD TC-BP n % n % n % n % CBCNV 14 11,9 23 31,5 8 6,6 22 28,2 Lµm ruéng 54 45,8 7 9,6 63 52,1 11 14,1 Lµm thuª 34 28,8 24 32,9 12 9,9 11 14,1 Bu«n b¸n 12 10,2 14 19,2 9 7,4 9 11,5 ViÖc kh¸c 4 3,4 5 6,9 29 24,0 25 32,1
§iÒu tra thùc tr¹ng thõa c©n bÐo ph×... B¶ng 4. Mèi liªn quan gi÷a tr×nh ®é v¨n ho¸ cña bè mÑ víi t×nh tr¹ngTC-BP ë häc sinh 8 -11 tuæi Tr×nh ®é v¨n ho¸ Bè MÑ SDD TC-BP SDD TC-BP n % n % n % n % D−íi cÊp 3 106 90,6 52 71,24 115 95,0 61 78,2 TC,C§ 2 1,7 3 14,1 4 3,3 8 10,3 §H,trªn §H 9 7,7 18 14,66 2 1,7 9 11,5 B¶ng 5. Mèi liªn quan gi÷a ®iÓu kiÖn kinh tÕ gia ®×nh víi t×nh tr¹ng TC-BP ë häc sinh 8-11 tuæi SDD TC-BP YÕu tè Møc (ngh×n ®ång) n % n % Thu nhËp cña < 500 36 29,8 6 7,7 c¶ gia ®×nh 500-1000 43 35,5 12 15,4 /th¸ng > 1000 42 34,7 60 76,9 BQ chi ¨n < 100 42 34,7 1 1,3 uèng cña g®/ 100-200 74 61,2 30 38,5 th¸ng > 200 5 4,1 47 60,2 n−íc ta. kh¸ cao: 7,5% vµ 3,5%. Trong ®ã TC, BP ë §Ó thÊy râ phÇn nµo nguyªn nh©n cña t×nh néi thµnh cao h¬n so víi ngo¹i thµnh (P < tr¹ng TC-BP ë häc sinh tiÓu häc Hµ Néi, 0,05). chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu c¸c yÕu tè cã - Tû lÖ TC-BP gi÷a nam vµ n÷ kh«ng cã sù liªn quan ®Õn t×nh tr¹ng TC-BP: ®iÒu kiÖn kinh kh¸c nhau (P < 0,05). tÕ, x· héi, ho¹t ®éng thÓ lùc, thãi quen ¨n - TC chñ yÕu tËp trung ë ®é tuæi 10-11 trong uèng, …KÕt qu¶ vÒ mèi liªn quan gi÷a c¸c khi BP tËp trung ë løa tuæi 9-10. yÕu tè trªn víi t×nh tr¹ng TC-BP ë häc sinh 8- - TrÎ TC-BP chñ yÕu lµ con cña c¸c gia cã 11 tuæi ®−îc thÓ hiÖn qua c¸c b¶ng 4 vµ b¶ng kinh tÕ kh¸. 5. C¸c b¶ng nµy cho thÊy cã sù liªn quan chÆt Tµi liÖu tham kh¶o chÏ gi÷a ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi víi t×nh tr¹ng Amartruda-JM, Welle-S (1995), Obesity TC-BP ë häc sinh 8-11 tuæi. TrÎ TC-BP ®a sè Endocrinology and metabolism, 1271-1304 DeVito E, La Torre G, Langia no E, Berardi D ( lµ con cña c¸c gia ®×nh cã kinh tÕ kh¸. ChÝnh 1999), "Overweight and obesity among v× vËy, trÎ ®−îc ¨n uèng ®Çy ®ñ cã khi d− secondary school children in Central Italy", thõa, ¨n nhiÒu thùc phÈm giµu chÊt bÐo, ¨n Eur J Epidemol, 15 ( 7), pp 649-654. nhiÒu b÷a nh−ng l¹i Ýt ho¹t ®éng, ngñ Ýt. Lª ThÞ H¶i vµ céng sù (1997), "T×m hiÓu mét sè Nh÷ng kÕt qu¶ thu ®−îc vÒ vÊn ®Ò nµy trong yÕu tè nguy c¬ bÖnh bÐo ph× ë häc sinh 6-11 nghiªn cøu cña chóng t«i lµ t−¬ng ®ång víi tuæi t¹i 2 tr−êng tiÓu häc néi thµnh Hµ Néi" , T¹p chÝ vÖ sinh phßng dÞch, tËp VII, sè 2 ( 32). c¸c kÕt qu¶ trong n−íc vµ trªn thÕ giíi. Vò H−ng HiÕu (2002) T×nh tr¹ng thõa c©n vµ mét 4. KÕt luËn sè yÕu tè nguy c¬ ¶nh h−ëng tíi t×nh tr¹ng - Tû lÖ TC, BP ë häc sinh 8 -11 tuæi thuéc mét thõa c©n cña häc sinh tiÓu häc quËn §èng §a sè tr−êng tiÓu häc néi vµ ngo¹i thµnh Hµ Néi Hµ Néi, luËn v¨n th¹c sü y tÕ c«ng céng .
Vò ThÞ Th−, Lª ThÞ Hîp, Hoµng ThÞ Ho·n Hµ Huy Kh«i (1997), Ph−¬ng ph¸p dÞch tÔ häc d©n ViÖt Nam 1990-2000. dinh d−ìng, Nxb Y häc Hµ Néi. Melnik TA, Rhoades SJ, Wales KR, Cowell C, Lacard - E, Maimelle-N, Munoz-F et al (1992), Wolfe WS ( 1998), "overweight scchool “Risk factors of obesity in 5 year - old children in NewYork city: prevalence population“. Parental versus environmental estimates and characteristics" Int J obes relat factors. Int-J-obesity, 16-19. Metab disord, 23 (11), pp 443-1150. §ç ThÞ Kim Liªn vµ céng sù (2001), DiÔn biÕn t×nh Vò ThÞ Thu Nga (1997), T×nh tr¹ng dinh d−ìng vµ tr¹ng thõa c©n, bÐo ph× cña häc sinh Hµ Néi tõ khÈu phÇn ¨n thùc tÕ cña häc sinh tiÓu häc b¸n 1995-2000 tró Trµng An, quËn Hoµn KiÕm, Hµ Néi- TrÇn ThÞ Hång Loan (1998), T×nh tr¹ng thõa c©n chuyªn ®Ò tèt nghiÖp b¸c sÜ chuyªn ngµnh vÖ vµ c¸c yÕu tè nguy c¬ ë häc sinh 6-11 tuæi t¹i sinh dÞch tÔ, tr−êng ®¹i häc Y Hµ Néi. Taitz-Ls (1991). Obesity, Text book of pediatric mét quËn néi thµnh thµnh phè Hå ChÝ Minh- luËn v¨n th¹c sÜ dinh d−ìng céng ®ång, tr−êng nutrition , 485-509. Cao Quèc ViÖt (1995), BÐo ph× ë trÎ em: nguyªn ®¹i häc Y Hµ Néi . nh©n ®iÒu trÞ vµ phßng bÖnh, ViÖn B¶o vÖ søc Lª B¹ch Mai vµ céng sù (2000), BiÕn ®æi khÈu phÇn thùc tÕ vµ t×nh tr¹ng dinh d−ìng cña nh©n kháe TrÎ em.