Báo cáo khoa học: Nghiên cứu sử dụng thân cây chuối lá làm thức ăn cho bê sữa lai sinh tr-ởng trong vụ đông

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

115
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Diện tích đất chăn thả gia súc ở n-ớc ta rất hạn chế, năng suất cỏ tự nhiên rất thấp, do phần lớn đất dùng làm bãi chăn là các vùng đồi trọc, dốc, đất xấu lại bị chăn thả quá mức. Mặt khác ở cả 7 vùng sinh thái nông nghiệp đều có mùa khô hoặc mùa đông lạnh kéo dài 4 - 5 tháng. Trong giai đoạn này, thiếu thức ăn xanh cho trâu bò th-ờng bị thiếu. Tuy vậy, chúng ta lại có nguồn phụ phẩm nông nghiệp rất dồi dào. Đã có nhiều công trình nghiên cứu sử dụng rơm (Nguyễn Xuân Trạch và cộng sự, 1999; Phạm...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Nghiên cứu sử dụng thân cây chuối lá làm thức ăn cho bê sữa lai sinh tr-ởng trong vụ đông

Báo cáo khoa học: Nghiên cứu sử dụng thân cây chuối lá làm thức ăn cho bê sữa lai sinh tr-ởng trong vụ đông
T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, TËp 2 sè 1/2004 Nghiªn cøu sö dông th©n c©y chuèi l¸ lµm thøc ¨n cho bª s÷a lai sinh tr−ëng trong vô ®«ng Use of banana trunks as feed for crossbred dairy heifers in the winter season Bïi Quang TuÊn1 vµ NguyÔn V¨n H¶i2 Summary A feeding trial was carried out to determine the effect of partial replacement of green grass in a crossbred dairy heifer diet with the banana trunk on feed intake, growth rate, and feed costs. It was found that the banana trunk was very poor in nutrients and easily damaged due to a high moisture level. However, replacement of 12.5 and 25% of green grass (on a dry matter basis) in the diet with the banana trunk did not show any negative effect on feed intake of the heifer. The average daily gain was lower for the experimental groups (504.5 and 500g, respectively) than the control group (540g) and the feed cost was slightly higher in the experimental groups (11.69 and 11.68 vs 11.07 VND/kg liveweight gain). Nevertheless, use of banana trunks for cattle feeding is possible and needed in the winter season when green grass is in shortage. It is suggested that banana trunks should be fed to cattle with supplement rich in nutrients. Keywords : banana trunk, heifers, feed, gain, winter th¸c lµm thøc ¨n cho tr©u bß, ®Æc biÖt lµ 1. §Æt vÊn ®Ò1 trong vô ®«ng. DiÖn tÝch ®Êt ch¨n th¶ gia sóc ë n−íc ta rÊt h¹n chÕ, n¨ng suÊt cá tù nhiªn rÊt thÊp, 2. Néi dung vµ ph−¬ng ph¸p do phÇn lín ®Êt dïng lµm b·i ch¨n lµ c¸c nghiªn cøu vïng ®åi träc, dèc, ®Êt xÊu l¹i bÞ ch¨n th¶ 2.1. Néi dung nghiªn cøu qu¸ møc. MÆt kh¸c ë c¶ 7 vïng sinh th¸i - Ph©n tÝch thµnh phÇn dinh d−ìng cña n«ng nghiÖp ®Òu cã mïa kh« hoÆc mïa th©n c©y chuèi l¸; ®«ng l¹nh kÐo dµi 4 - 5 th¸ng. Trong giai - Nghiªn cøu thay thÕ mét phÇn cá t−¬i ®o¹n nµy, thiÕu thøc ¨n xanh cho tr©u bß khÈu phÇn (cá voi) b»ng th©n c©y chuèi l¸. th−êng bÞ thiÕu. Tuy vËy, chóng ta l¹i cã 2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu nguån phô phÈm n«ng nghiÖp rÊt dåi dµo. Thµnh phÇn dinh d−ìng cña th©n c©y §· cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu sö dông chuèi ®−îc ph©n tÝch t¹i Phßng ph©n tÝch r¬m (NguyÔn Xu©n Tr¹ch vµ céng sù, 1999; thøc ¨n - ViÖn Ch¨n nu«i Quèc gia, theo Ph¹m Kim C−¬ng vµ céng sù, 2001...), th©n ph−¬ng ph¸p cña AOAC (1995). c©y ng« sau thu b¾p (Bïi Quang TuÊn vµ ThÝ nghiÖm trªn gia sóc ®−îc bè trÝ theo céng sù, 1999 ...), ngän l¸ mÝa (Bïi V¨n ph−¬ng ph¸p ph©n l« so s¸nh, t¹i Trung ChÝnh vµ céng sù, 1999 ...), d©y l¹c t©m Nghiªn cøu bß & ®ång cá Ba V× tõ (NguyÔn H÷u Tµo, 1996) lµm thøc ¨n cho th¸ng 11/2002 ®Õn th¸ng 1/2003. 12 bª s÷a tr©u bß. C©y chuèi sau thu buång mét 7 - 8 th¸ng tuæi ®−îc chän vµ chia lµm 3 l« nguån phô phÈm ®¸ng kÓ víi diÖn tÝch trång (mçi l« 4 con). ThÝ nghiÖm nghiªn cøu ¶nh c¶ n−íc lµ 98.546 ha (Niªn gi¸m thèng kª, h−ëng cña viÖc thay thÕ 12,5 vµ 25% cá 2001), tõ l©u ®· ®−îc nh©n d©n sö dông lµm voi khÈu phÇn b»ng th©n c©y chuèi l¸ sau thøc ¨n cho lîn, cÇn ®−îc quan t©m khai khi thu buång (tÝnh theo vËt chÊt kh« - VCK) ®Õn mét sè chØ tiªu nh− t¨ng träng, tiªu tèn, chi phÝ thøc ¨n cho t¨ng träng cña ®µn bª s÷a. 1 Khoa CNTY, §¹i häc N«ng nghiÖp I - Hµ Néi 2 ViÖn Ch¨n nu«i Quèc gia 52
Nhu cÇu dinh d−ìng cña bª ®−îc ®¸p ¨n thõa ®−îc c©n hµng ngµy ®Ó tÝnh l−îng øng dùa theo ®Ò nghÞ cña Kearl (1982). thøc ¨n thu nhËn cña ®µn bª thÝ nghiÖm. Gia sóc ®−îc c©n khi b¾t ®Çu vµ kÕt thóc thÝ nghiÖm, c©n vµo 3 buæi s¸ng liªn tôc, 3. kÕt qu¶ vµ th¶o luËn c©n tr−íc khi ¨n ®Ó lÊy gi¸ trÞ trung b×nh. 3.1. Thµnh phÇn dinh d−ìng cña th©n Th©n c©y chuèi l¸ sau thu buång ®−îc c©y chuèi l¸ b¨m chÆt b»ng dao, cã ®é dµi 2 - 3 cm, ®−îc Thµnh phÇn dinh d−ìng cña th©n c©y bæ sung vµo khÈu phÇn cña bª theo tû lÖ ®· chuèi l¸ ®−îc tr×nh bµy trong b¶ng 2. ®Þnh. L−îng thøc ¨n cho ¨n vµ l−îng thøc B¶ng 1. S¬ ®å bè trÝ thÝ nghiÖm vµ khÈu phÇn ¨n dù kiÕn cña ®µn bª S¬ ®å bè trÝ thÝ nghiÖm ChØ tiªu L« ®èi chøng L« TN 1 L« TN 2 n (con) 4 4 4 Thêi gian nu«i chuÈn bÞ (ngµy) 15 15 15 Thêi gian TN (ngµy) 90 90 90 Tuæi gia sóc (th¸ng) 7-8 7-8 7-8 178,66 ± 5,68 178,66 ± 9,24 180,23 ± 8,11 P tr−íc TN (kg/con) KhÈu phÇn ¨n dù kiÕn Cá voi (kg/con/ngµy) 20 16 12 Th©n c©y chuèi (kg/con/ngµy) - 9 18 R¬m ñ urª (kg/con/ngµy) 2 2 2 Thøc ¨n tinh (kg/con/ngµy) 0,5 0,5 0,5 B¶ng 2. Thµnh phÇn dinh d−ìng cña th©n c©y chuèi l¸ KÕt qu¶ ph©n tÝch cña ChØ tiªu MÉu thÝ nghiÖm ViÖn ch¨n nu«i VËt chÊt kh« (%) 6,60 5,70 Protein th« (%) 0,65 0,60 Lipit th« (%) 0,15 0,20 X¬ th« (%) 1,62 2,00 DÉn xuÊt kh«ng chøa N (%) 2,20 2,30 Kho¸ng tæng sè (%) 1,97 0,60 Ca (%) 0,06 0,05 P (%) 0,03 0,01 ME (Kcal/kg) 131 117 Th©n c©y chuèi cã tû lÖ n−íc rÊt cao nµy cÇn ph¶i c©n nh¾c kü ®èi víi gia sóc (93,4 - 94,3%) nªn rÊt dÔ bÞ háng. ViÖc vËn cao s¶n, gia sóc cã n¨ng suÊt cao, cÇn thu chuyÓn vµ b¶o qu¶n th©n c©y chuèi ph¶i b¶o nhËn vµ tiªu ho¸ mét l−îng lín thøc ¨n ®¶m tr¸nh dËp n¸t ®Ó kh«ng lµm ¶nh h−ëng hµng ngµy. ®Õn chÊt l−îng thøc ¨n cña c©y chuèi. Hµm l−îng c¸c chÊt dinh d−ìng kh¸c Ngoµi ra, hµm l−îng n−íc cao sÏ ¶nh nh− protein th«, lipit th«, DXKN, Ca, P ... h−ëng ®Õn l−îng chÊt kh« thu nhËn cña gia còng rÊt thÊp. Khi trong khÈu phÇn ¨n cña sóc, g©y ra søc cho¸n ®èi víi d¹ dµy. §iÒu gia sóc cã sö dông th©n c©y chuèi l¸ nªn kÕt 534 5
hîp víi c¸c nguån thøc ¨n giµu dinh d−ìng c©y chuèi l¸ cho lo¹i gia sóc nµo cÇn ph¶i kh¸c (hoÆc cã c¸ch thøc bæ sung dinh ®−îc tÝnh to¸n, c©n nh¾c. d−ìng phï hîp) ®Ó ®¸p øng nhu cÇu dinh 3.2. Thu nhËn thøc ¨n, t¨ng träng vµ tiªu d−ìng cho gia sóc. tèn thøc ¨n cho t¨ng träng Nång ®é n¨ng l−îng trong c©y chuèi l¸ Thu nhËn thøc ¨n, t¨ng träng vµ tiªu tèn còng rÊt thÊp (131 Kcal/kg). Víi nång ®é thøc ¨n cho t¨ng träng cña ®µn bª thÝ n¨ng l−îng thÊp nh− vËy th× viÖc sö dông nghiÖm ®−îc tr×nh bµy trong b¶ng 3. B¶ng 3. Thu nhËn thøc ¨n, t¨ng träng vµ tiªu tèn thøc ¨n cho t¨ng träng ChØ tiªu L« ®èi chøng L« TN 1 L« TN 2 n (con) 4 4 4 VËt chÊt kh« thu nhËn (g/con/ngµy) 5230 5103 5010 ME thu nhËn (Mcal/con/ngµy) 11,48 11,32 11,21 Protein th« thu nhËn (g/con/ngµy) 489,3 485,2 483,6 540,0 ± 36,9 504,5 ± 40,1 500,0 ± 41,8 T¨ng träng (g/con/ngµy) Tiªu tèn T¡ (kg VCK/kg t¨ng träng) 9,75 10,12 10,02 Tiªu tèn NL (Kcal ME/kg t¨ng träng) 21.266 22.452 22.426 Tiªu tèn protein (g/kg t¨ng träng) 906 963 967 gi¸ thÞ tr−êng, t¹i thêi ®iÓm tiÕn hµnh thÝ ë c¶ 3 l« thÝ nghiÖm, vËt chÊt kh«, n¨ng nghiÖm (cá voi: 200 ®/kg, c©y chuèi: 70 l−îng vµ protein th« thu nhËn ®Òu cao, ®¸p ®/kg, r¬m xö lý urª: 300 ®/kg vµ thøc ¨n øng ®−îc nhu cÇu sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn tinh tù phèi trén: 2800 ®/kg). KÕt qu¶ tÝnh cña ®µn bª. chi phÝ thøc ¨n cho t¨ng träng ®−îc tr×nh T¨ng träng cña ®µn bª ®¹t tõ 500 - 540 bµy trong b¶ng 4. g/con/ngµy, t¨ng träng cã xu h−íng thÊp Chi phÝ thøc ¨n cho t¨ng träng cña ®µn h¬n ë l« 1 vµ l« 2 so víi l« ®èi chøng bª thÝ nghiÖm biÕn ®éng trong kho¶ng tõ (P>0,05). Tû lÖ x¬ th« trong c©y chuèi 11.074 - 11.694 ®/kg t¨ng träng. KÕt qu¶ t−¬ng ®èi cao (30 - 35%) nªn Ýt nhiÒu cã nµy ë l« 1 vµ l« 2 cao h¬n kh«ng nhiÒu so ¶nh h−ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông thøc ¨n víi ë l« ®èi chøng. cña khÈu phÇn. MÆc dï ë 2 l« thÝ nghiÖm kÕt qu¶ t¨ng Tiªu tèn VCK, n¨ng l−îng vµ protein träng cña ®µn bª cã thÊp h¬n, chi phÝ thøc cho t¨ng träng ë l« 1 vµ l« 2 còng cao h¬n ¨n cã cao h¬n mét chót so víi l« ®èi so víi ë l« ®èi chøng. chøng, nh−ng viÖc sö dông th©n c©y chuèi 3.3. Chi phÝ thøc ¨n cho t¨ng träng ®Ó thay cho mét phÇn cá t−¬i trong khÈu Chi phÝ thøc ¨n cho t¨ng träng ®−îc phÇn cña bª lµ rÊt cã ý nghÜa thùc tiÔn bëi tÝnh dùa vµo t¨ng träng hµng ngµy cña bª v× c©y chuèi lµ nguån phô phÈm s½n cã, vµ tiÒn thøc ¨n hµng ngµy. Trong thÝ cßn cá t−¬i l¹i rÊt thiÕu trong mïa ®«ng. nghiÖm nµy c¸c lo¹i thøc ¨n ®−îc mua víi B¶ng 4. Chi phÝ thøc ¨n cho t¨ng träng ChØ tiªu L« ®èi chøng L« TN 1 L« TN 2 n (con) 4 4 4 540,0 ± 36,9 504,5 ± 40,1 500,0 ± 41,8 T¨ng träng (g/con/ngµy) TiÒn T¡ (®/con/ngµy) 5980 5894 5839 Chi phÝ T¡ (®/kg t¨ng träng) 11.074 11.694 11.678 54
4. kÕt luËn vµ ®Ò nghÞ Tµi liÖu tham kh¶o Bïi V¨n ChÝnh, Lª ViÕt Ly, NguyÔn H÷u Tµo, 4.1. KÕt luËn NguyÔn V¨n H¶i vµ TrÇn BÝch Ngäc, (1999). C©y chuèi l¸ sau thu buång cã thµnh "ChÕ biÕn, dù tr÷ vµ sö dông l¸ mÝa lµm thøc phÇn dinh d−ìng rÊt thÊp (VCK: 6,6%; tû lÖ ¨n cho gia sóc nhai l¹i". KÕt qu¶ nghiªn cøu protein th«: 0,65%; mËt ®é n¨ng l−îng: 131 Khoa häc Kü thuËt ch¨n nu«i 1998 - 1999. Kcal/kg). http://www.vcn.vnn.vn/khoahoc/_kh. Thay thÕ 12,5 vµ 25% cá voi cña khÈu Ph¹m Kim C−¬ng, Vò ChÝ C−¬ng, Vò V¨n Néi, phÇn b»ng th©n c©y chuèi l¸ kh«ng cã ¶nh §inh V¨n TuyÒn, NguyÔn Thµnh Trung h−ëng xÊu ®Õn thu nhËn thøc ¨n cña ®µn (2001). "Nghiªn cøu sö dông r¬m lóa trong bª thÝ nghiÖm, thu nhËn thøc ¨n ®¹t 5103 khÈu phÇn bß thÞt". B¸o c¸o khoa häc Ch¨n vµ 5010 g/con/ngµy, ®¸p øng ®−îc nhu nu«i - Thó y 1999 - 2000, Tp. Hå ChÝ Minh cÇu dinh d−ìng cho bª sinh tr−ëng tèt. 10 - 12 th¸ng 4/2001. 21 - 33. T¨ng träng cña ®µn bª ë hai l« sö dông Niªn gi¸m thèng kª, (2001). Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª Hµ Néi. th©n c©y chuèi ®¹t t−¬ng ®èi cao (504 vµ NguyÔn H÷a Tµo, (1996). "Nghiªn cøu chÕ 500 g/con/ngµy), kh«ng thÊp h¬n nhiÒu so biÕn, dù tr÷ th©n l¸ l¹c b»ng ph−¬ng ph¸p ñ víi ®µn bª ë l« ®èi chøng. chua lµm thøc ¨n cho bß s÷a, lîn thÞt". LuËn Tiªu tèn thøc ¨n/kg t¨ng träng ë 2 l« ¸n phã tiÕn sÜ khoa häc n«ng nghiÖp. thÝ nghiÖm cao h¬n so víi l« ®èi chøng NguyÔn Xu©n Tr¹ch, Cï Xu©n DÇn, Hoµng (10,12 vµ 10,02 vs 9,75 kg/kg t¨ng träng), Thiªn H−¬ng, (1999). "¶nh h−ëng cña viÖc tuy nhiªn tiÒn chi phÝ thøc ¨n/kg t¨ng xö lý urª, v«i vµ n−íc tiÓu ®Õn qu¸ tr×nh träng ë 2 l« thÝ nghiÖm cao h¬n kh«ng ph©n gi¶i vËt chÊt kh« cña r¬m ë d¹ cá". KÕt qu¶ nghiªn cøu Khoa häc Kü thuËt khoa ®¸ng kÓ so víi ë l« ®èi chøng (11.694 vµ Ch¨n nu«i - Thó y 1996 - 1998. Nxb N«ng 11.678 vs 11.074 ®ång/kg t¨ng träng). nghiÖp Hµ Néi, tr. 50 - 53. 4.2. §Ò nghÞ Bïi Quang TuÊn, Vò Duy Gi¶ng, NguyÔn Nªn nghiªn cøu nguån phô phÈm nµy Träng TiÕn, (1999). "Nghiªn cøu sö dông mét c¸ch cã hÖ thèng: tiÒm n¨ng, gi¸ trÞ th©n c©y ng« giµ sau thu b¾p lµm thøc ¨n cho dinh d−ìng, c¸ch thøc sö dông nu«i gia sóc, bß s÷a". T¹p chÝ N«ng nghiÖp c«ng nghiÖp chÕ biÕn b¶o qu¶n ®Ó dù tr÷. thùc phÈm. 12, tr. 559 - 560. ViÖn ch¨n nu«i quèc gia, (1995). Thµnh phÇn vµ gi¸ trÞ dinh d−ìng thøc ¨n gia sóc - gia cÇm ViÖt Nam. Nxb N«ng nghiÖp Hµ Néi. 55