Báo cáo khoa học: Rủi ro và quản lý rủi ro liên quan đến chi phí của dự án xây dựng công trình giao thông

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

254
lượt xem 61
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết này nhằm đề cập đến một số vấn đề về rủi ro chi phí dự án cũng như các biện pháp quản lý rủi ro chi phí dự án xây dựng công trình giao thông, chú trọng vào quản lý rủi ro chi phí trong giai đoạn xây dựng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Rủi ro và quản lý rủi ro liên quan đến chi phí của dự án xây dựng công trình giao thông

Rñi ro vμ qu¶n lý rñi ro liªn quan ®Õn chi phÝ cña dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng NCS. trÞnh thuú anh Bé m«n Qu¶n trÞ kinh doanh Khoa VËn t¶i – Kinh tÕ - Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: Cã thÓ nãi, rñi ro liªn quan ®Õn chi phÝ dù ¸n cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn mäi ®èi t−îng liªn quan ®Õn dù ¸n vμ cÇn ®−îc kiÓm so¸t ®Æc biÖt. §©y lμ lo¹i rñi ro th−êng gÆp trong c¸c dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng. Rñi ro nμy phøc t¹p nhÊt vμ còng khã kiÓm so¸t nhÊt. Bμi viÕt nμy nh»m ®Ò cËp ®Õn mét sè vÊn ®Ò vÒ rñi ro chi phÝ dù ¸n còng nh− c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý rñi ro chi phÝ dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng, chó träng vμo qu¶n lý rñi ro chi phÝ trong giai ®o¹n x©y dùng. Summary: Risks related to the costs of a project would affect every counterpart of the project and should be specially controlled. Cost-related risks are common in transport work projects. They are the most complex and difficult to control. This paper aims to study some cost-related risks in projects and countermeasures to control those kinds of cost-related risks, KT-ML with focus on cost-related risks in construction phase. i. giíi thiÖu Chi phÝ cña dù ¸n nÕu xem xÐt trªn gãc ®é cña chñ ®Çu t− th× ®ã lµ c¸c chi phÝ trong suèt c¶ vßng ®êi dù ¸n. Trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t−, chñ ®Çu t− c¨n cø vµo c¸c tÝnh to¸n cña chuyªn gia t− vÊn lËp dù ¸n, c¨n cø vµo kh¶ n¨ng huy ®éng vèn, sÏ x¸c ®Þnh tæng møc ®Çu t− cho dù ¸n. Giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n liªn quan ®Õn c¸c chi phÝ ®Ó thùc hiÖn thiÕt kÕ kü thuËt, thiÕt kÕ b¶n vÏ thi c«ng, x©y dùng vµ l¾p ®Æt trang thiÕt bÞ cho c«ng tr×nh. Giai ®o¹n kÕt thóc dù ¸n liªn quan ®Õn c¸c chi phÝ bµn giao c«ng tr×nh, vËn hµnh c«ng tr×nh, b¶o d−ìng söa ch÷a… Cã thÓ nãi, x¸c ®Þnh tæng møc ®Çu t− ®−îc thùc hiÖn tr−íc tiªn trong c¸c giai ®o¹n cña dù ¸n trong khi viÖc −íc tÝnh chi phÝ ®−îc thùc hiÖn trong mét thêi gian dµi vÒ sau. Chi phÝ cña dù ¸n nÕu xem xÐt trªn gãc ®é nhµ thÇu lµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kho¶ng thêi gian tõ khi b¾t ®Çu thùc hiÖn x©y dùng c«ng tr×nh ®Õn thêi ®iÓm bµn giao c«ng tr×nh.
Bµi viÕt nµy sÏ xem xÐt c¸c rñi ro vµ qu¶n lý rñi ro liªn quan ®Õn chi phÝ dù ¸n trªn gãc ®é cña nhµ thÇu vµ chñ ®Çu t−, trong giai ®o¹n thùc hiÖn x©y dùng c«ng tr×nh. Rñi ro chi phÝ dù ¸n lµ nh÷ng yÕu tè biÕn ®éng khã l−êng tr−íc ®−îc, mµ khi nã x¶y ra sÏ t¸c ®éng lµm thay ®æi chi phÝ dù ¸n so víi kÕ ho¹ch ®Æt ra. Trong bµi viÕt nµy t¸c gi¶ chØ nghiªn cøu c¸c rñi ro chi phÝ tiªu cùc, tøc lµ c¸c rñi ro lµm ph¸t sinh chi phÝ dù ¸n hoÆc ®éi gi¸ c«ng tr×nh lªn cao h¬n dù kiÕn. ii. mét sè vÊn ®Ò vÒ rñi ro chi phÝ dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng Qu¸ tr×nh thiÕt kÕ th−êng ®−îc thùc hiÖn bëi c¸c chuyªn gia t− vÊn. Chñ ®Çu t− ph¶i x¸c ®Þnh chi phÝ thiÕt kÕ vµ qu¶n lý qu¸ tr×nh thiÕt kÕ ®¶m b¶o n»m trong kho¶ng chi phÝ ®ã. Trong qu¸ tr×nh ®Êu thÇu, nhµ thÇu t×m c¸ch dù b¸o gi¸ trÞ thÞ tr−êng cho mét c«ng tr×nh ch−a ®−îc thùc hiÖn, c«ng tr×nh ®ã cã thÓ cã nh÷ng thay ®æi vÒ thiÕt kÕ t¹i mét ®Þa ®iÓm x©y dùng mµ hä cã rÊt Ýt th«ng tin thu thËp ®−îc, trong ®iÒu kiÖn lùc l−îng lao ®éng ch−a ®−îc x¸c ®Þnh, vµ cã thÓ lµ c«ng nghÖ x©y dùng cßn qu¸ míi ch−a ®−îc nhµ thÇu thö nghiÖm … D−íi c¸c ®iÒu kiÖn h¹n chÕ ®ã, ®−¬ng nhiªn lµ gi¸ trÞ c«ng tr×nh do nhµ thÇu −íc ®o¸n khã cã thÓ ®¶m b¶o chÝnh x¸c. NhiÖm vô cña t− vÊn vµ chñ ®Çu t− lµ ph¶i ®¸nh gi¸ nh÷ng −íc ®o¸n cña c¸c nhµ thÇu mµ kh«ng ®i s©u vµo nghiªn cøu c¬ së d÷ liÖu ®−îc nhµ thÇu sö dông ®Ó ®−a ra c¸c gi¸ bá thÇu ®ã. KT-ML Môc tiªu cña qu¸ tr×nh xÐt thÇu lµ t×m ra nhµ thÇu cã møc gi¸ hîp lý. CÇn ph¶i x¸c ®Þnh xem møc gi¸ hîp lý lµ bao nhiªu? SÏ cã vÊn ®Ò g× nÕu nh− nhµ thÇu cã møc gi¸ thÊp nhÊt ®· tÝnh sai? §Ó tr¸nh sai sãt nµy, cã thÓ tÝnh møc gi¸ trung b×nh cña c¸c nhµ thÇu, møc gi¸ nµy cã t¸c dông lo¹i trõ sai sãt cña nh÷ng nhµ thÇu cã møc gi¸ cao nhÊt vµ thÊp nhÊt. Tuy nhiªn ®©y còng kh«ng thÓ xem lµ c¨n cø cña viÖc lùa chän bëi ta kh«ng thÓ biÕt chÝnh x¸c gi¸ thùc sù cña mét c«ng tr×nh cho ®Õn khi thanh to¸n hÕt c¸c kho¶n chi thùc tÕ ®· ph¸t sinh ®−îc xem lµ hîp lý d−íi sù chÊp thuËn cña t− vÊn vµ chñ ®Çu t−. NÕu gi¸ dù thÇu ®−îc x¸c ®Þnh mét c¸ch qu¸ l¹c quan th× lîi nhuËn rßng cña nhµ thÇu sÏ gi¶m xuèng vµ ng−îc l¹i. MÆt kh¸c, b¶n chÊt cña x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng lµ ch¼ng cã g× ®−îc x¸c ®Þnh tõ tr−íc, lu«n cã nh÷ng sù thay ®æi vµ bæ sung, vÝ dô nh− l¹m ph¸t lµm gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu thay ®æi. Th«ng th−êng c¸c thay ®æi nµy ®−îc h¹n chÕ th«ng qua hîp ®ång. Tuy vËy, rÊt Ýt c«ng tr×nh giao th«ng ®−îc x©y dùng víi chi phÝ nh− ®· cam kÕt trong giai ®o¹n ®Êu thÇu. §©y còng lµ kh¸c biÖt rÊt lín gi÷a viÖc dù b¸o ho¹t ®éng kinh doanh vµ dù tÝnh gi¸ trong x©y dùng. Dù b¸o trong kinh doanh cho phÐp dù b¸o ®−îc c¸c ®Çu ra mét c¸ch t−¬ng ®èi chÝnh x¸c, nh− l¹m ph¸t, gi¸ c¶ … Trong x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng, dù b¸o gÇn nh− ®−îc xem lµ −íc ®o¸n kÐm chÝnh x¸c nhÊt. Mét sè rñi ro t¸c ®éng ®Õn chi phÝ dù ¸n x©y dùng ®−îc tr×nh bÇy trong b¶ng 1 sau
B¶ng 1. C¸c yÕu tè rñi ro vμ bÊt tr¾c t¸c ®éng ®Õn chi phÝ dù ¸n §iÒu kiÖn mÆt b»ng, ®Þa chÊt, ®Þa h×nh t¹i ®Þa ®iÓm x©y dùng Yªu cÇu thiÕt kÕ phÇn nÒn mãng (phÇn h¹ bé) Yªu cÇu thiÕt kÕ chi tiÕt phÇn chÝnh c«ng tr×nh (phÇn th−îng bé) Thêi gian thùc hiÖn dù ¸n Lo¹i h×nh hîp ®ång ®· ký kÕt L¹m ph¸t, gi¸ c¶ ®Çu vµo thay ®æi §iÒu kiÖn thÞ tr−êng x©y dùng khu vùc III. mét sè vÊn ®Ò qu¶n lý rñi ro chi phÝ x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng Trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ vµ chuÈn bÞ hå s¬ thÇu cña c¸c nhµ thÇu, cã rÊt nhiÒu yÕu tè rñi ro t¸c ®éng ®Õn c¸c tÝnh to¸n cña c¸c nhµ thÇu (minh ho¹ trong b¶ng 2). §Ó qu¶n lý rñi ro, nhµ thÇu cÇn xem xÐt c¸c nguån g©y rñi ro nµy, tõ ®ã ®−a ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý phï hîp. V× vËy viÖc xem xÐt gi¸ thÇu cña c¸c nhµ thÇu kh¸c nhau lµ mét ®iÒu cÇn thiÕt (xem b¶ng 3). B¶ng 2. C¸c yÕu tè rñi ro vμ bÊt tr¾c t¸c ®éng ®Õn −íc tÝnh cña nhμ thÇu Nguån g©y rñi ro chi phÝ BiÖn ph¸p qu¶n lý rñi ro chi phÝ dù ¸n KT-ML YÕu tè kü thuËt - Kh¶o s¸t mÆt b»ng c«ng tr×nh cÇn tiÕn hµnh kü l−ìng - Nguyªn vËt liÖu vµ c¸c cÊu kiÖn ph¶i cã s½n vµ ®¸p øng c¸c yªu cÇu - ThiÕt kÕ vµ c¸c yªu cÇu thiÕt kÕ kü thuËt ph¶i ®−îc ®¶m b¶o §iÒu kiÖn nguån lùc - Nguån nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng vµ m¸y mãc x©y dùng ®¶m b¶o hîp lý Kh¶ n¨ng x©y dùng - §¶m b¶o n¨ng suÊt lao ®éng - Cã c¸c kÕ ho¹ch dù phßng vµ ®èi phã víi ®iÒu kiÖn thêi tiÕt xÊu - T¨ng c−êng kh¶ n¨ng x©y dùng cña c¸c nhµ thÇu - KÕ ho¹ch nguån lùc ph¶i chÝnh x¸c - Duy tr× c¸c mèi liªn hÖ trong ngµnh x©y dùng §iÒu kiÖn tµi chÝnh - Cã biÖn ph¸p ®èi phã víi l¹m ph¸t / suy tho¸i trong thêi h¹n ng¾n - CÇn cã biÖn ph¸p buéc chñ ®Çu t− ®¶m b¶o lÞch tr×nh thanh to¸n
B¶ng 3. Cïng mét dù ¸n nh−ng víi nhiÒu nhμ thÇu kh¸c nhau 1. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu, - ChiÕt khÊu, nguån cung øng kh¸c nhau, kh¶ n¨ng thanh to¸n, møc ®é thanh to¸n 2. Chi phÝ m¸y mãc, trang thiÕt bÞ - Møc t¨ng chi phÝ trong t−¬ng lai - Sè l−îng, lo¹i, ®iÒu kiÖn së h÷u 3. §iÒu kiÖn lao ®éng - Tr×nh ®é, yªu cÇu tiªu chuÈn cña ng−êi lao ®éng 4. Chi phÝ lao ®éng - N¨ng suÊt lao ®éng - Nh©n viªn cã kü n¨ng - L−¬ng, chi phÝ lµm ngoµi giê - Sè l−îng, lo¹i, ®iÒu kiÖn khai th¸c 5. Kü thuËt x©y dùng - Kh¶o s¸t hiÖn tr−êng - Ph−¬ng ph¸p, c«ng nghÖ x©y dùng, kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é x©y dùng cã xÐt ®Õn kinh nghiÖm cña c¸c c«ng tr×nh ®· thùc hiÖn - Kü thuËt kiÓm tra, kh¶ n¨ng gi¸m s¸t 6. T¸c ®éng cña t− vÊn thiÕt kÕ - Kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c yªu cÇu ph¸t sinh cña chñ ®Çu t− 7. T¸c ®éng cña chñ ®Çu t− - Kh¶ n¨ng øng phã víi c¸c thay ®æi trong thiÕt kÕ 8. Nhµ m¸y c«ng tr−êng x©y dùng - Bè trÝ lao ®éng, m¸y mãc thiÕt bÞ - N¨ng lùc tæ chøc, s¾p xÕp t¹i c«ng tr−êng x©y dùng 9. Chi phÝ chung - Møc yªu cÇu riªng cña mçi nhµ thÇu 10. Thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tr−íc - Møc t¨ng chi phÝ trong t−¬ng lai KT-ML Tµi liÖu tham kh¶o [1]. NCS. TrÞnh Thuú Anh. Chuyªn ®Ò sè 2 “Lý thuyÕt vÒ rñi ro vµ qu¶n lý rñi ro trong c¸c dù ¸n ®Çu t−”. Tr−êng §¹i häc Giao th«ng vËn t¶i, 2004. [2]. TS. NguyÔn Xu©n Hoμn, ThS. TrÞnh Thuú Anh. Bµi gi¶ng “Qu¶n trÞ dù ¸n ®Çu t− giao th«ng vËn t¶i”. Tr−êng §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i. Hµ Néi, 2003. [3]. NguyÔn Xu©n H¶i. Qu¶n lý dù ¸n x©y dùng nh×n tõ gãc ®é nhµ n−íc, nhµ ®Çu t−, nhµ t− vÊn, nhµ thÇu. Nhµ xuÊt b¶n X©y dùng, 2002. [4]. Roger Flanagan and George Norman. Risk Management and Construction. Blackwell Scientific Publication, 1993. [5]. Thomas. Papageorge, ra R.S.Risk Management for Building Professionals. Means Company, Inc. [6]. Jay Christensen. Project Risk Management. CADENCE Management Corporation. [7]. Project Risk Management Handbook 1st Edition. Caltrans - Office of Project Management Process Improvement [8]. Dr. David Hilson. Paper: Managing Risk. Project Management Review January 1998. p31. [9]. Dr. David Hilson. Paper: Extending the risk process to manage opportunities. International Journal of Project Management 20 (2002) p235 - 240. [10]. Dr. David Hilson. Paper: Success in Risk Management. Project Management Review July/August 2002. p24 - 25. [11]. Dr. David Hilson. Defining Professionalism: Introducing the Risk Management Professionalism Manifesto♦