Báo cáo khoa học: Thực trạng bệnh Gumboro ở các đàn gà thịt nuôi tập trung trong gia đình

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

156
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

đ-ợc nuôi tập trung trong gia đình ở các địa ph-ơng, mặc dù đF sử dụng vacxin phòng bệnh Gumboro nh-ng bệnh vẫn xảy ra gây thiệt hại đáng kể cho ng-ời chăn nuôi. Vấn đề đặt ra l: chất l-ợng con giống, lịch v: kỹ thuật sử dụng vacxin phòng bệnh, chẩn đoán phát hiện bệnh v: biện pháp can thiệp có đảm bảo hay không? Vì vậy chúng tôi đF tiến h:nh điều tra trên một số giống g: đ-ợc nuôi phổ biến trong những năm gần đây nhằm l:m sáng tỏ các vấn đề trên....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Thực trạng bệnh Gumboro ở các đàn gà thịt nuôi tập trung trong gia đình

Báo cáo khoa học: Thực trạng bệnh Gumboro ở các đàn gà thịt nuôi tập trung trong gia đình
T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, TËp 1, sè 4/2003 thùc tr¹ng bÖnh Gumboro ë c¸c ®µn gµ thÞt nu«i tËp trung trong gia ®×nh Infection of Gumboro disease in broiler chicken intensively raised in households Tr−¬ng Quang1 summary Although having been vaccinated against Gumboro disease, Broiler chicken intensively raised in households are still infected with it. The present study was thus undertaken to determine the actual status of infection and causes of the disease. A survey was carried out to find the incidence of disease and mortality of chicken in different periods of age. The presence of Gumboro virus was identified by means of artificial infection of 9- day- old chicken fetus using Fabricius fluid. Results showed that the incidence of disease and mortality were dependent on chicken breed and age. For ISA breed, birds affected during the first 3 weeks of age had high mortality (13,71 - 15,85%). Birds of Tam Hoang and Luong Phuong breeds had their mortalities of 3,45 - 5,10% and 3,71 - 6,14%, respectively. It was concluded that unknown origins of birds and inappropriate history of medicine use were the causes of the infection of Gumboro disease in broiler chicken flocks. Keywords: Gumboro, broiler chicken, infection, disease, mortality. 1. §Æt vÊn ®Ò Theo dâi triÖu chøng, mæ kh¸m x¸c ®Þnh Trong nh÷ng n¨m qua rÊt nhiÒu ® n g thÞt bÖnh tÝch ®Æc tr−ng. ®−îc nu«i tËp trung trong gia ®×nh ë c¸c ®Þa G©y nhiÔm ph«i kh¼ng ®Þnh sù cã mÆt cña ph−¬ng, mÆc dï ® sö dông vacxin phßng virut Gumboro bÖnh Gumboro nh−ng bÖnh vÉn x¶y ra g©y Tû lÖ g chÕt ë c¸c ® n g sö dông vacxin thiÖt h¹i ®¸ng kÓ cho ng−êi ch¨n nu«i. VÊn ®Ò theo lÞch phßng bÖnh kh¸c nhau. 2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Æt ra l chÊt l−îng con gièng, lÞch v kü thuËt sö dông vacxin phßng bÖnh, chÈn ®o¸n ph¸t Xö lý th«ng tin cÇn thiÕt trong phiÕu ®iÒu hiÖn bÖnh v biÖn ph¸p can thiÖp cã ®¶m b¶o tra ®Ó x¸c ®Þnh t×nh h×nh bÖnh (løa tuæi, tû lÖ hay kh«ng? V× vËy chóng t«i ® tiÕn h nh ®iÒu bÖnh), lÞch dïng vacxin, triÖu chøng, bÖnh tÝch tra trªn mét sè gièng g ®−îc nu«i phæ biÕn ®Æc tr−ng. trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nh»m l m s¸ng tá X¸c ®Þnh sù cã mÆt cña virus Gumboro c¸c vÊn ®Ò trªn. b»ng ph−¬ng ph¸p g©y nhiÔm huyÔn dÞch bÖnh phÈm (tói Fabricius) cho ph«i g 9 ng y tuæi. 2. Néi dung, nguyªn liÖu, ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 3. KÕt qu¶ v th¶o luËn 2.1. Néi dung 3.1. Tû lÖ chÕt do bÖnh Gumboro ë g c¸c løa tuæi cña c¸c gièng kh¸c nhau Tû lÖ g bÞ bÖnh Gumboro ë c¸c løa tuæi cña c¸c gièng g kh¸c nhau. KÕt qu¶ tæng hîp trong suèt qu¸ tr×nh theo 297
thùc tr¹ng bÖnh gumboro ë c¸c ®µn gµ thÞt... B¶ng 1. Tû lÖ chÕt do bÞ bÖnh Gumboro cña c¸c gièng g nu«i tËp trung trong hé gia ®×nh Sè KÕt qu¶ theo dâi Giång Løa tuæi ®n Sè ® n bÞ Sè g trong Sè g chÕt Tû lÖ chÕt g (ng y) theo bÖnh ® n theo dâi (con) (%) dâi 1 - 21 2 350 48 13,71 ISA 19 22 - 42 5 1868 168 9,69 mu > 42 1 286 19 6,64 1 - 21 1 246 39 15,85 ISA 16 22 - 42 5 782 90 11,50 tr¾ng > 42 1 143 13 9,09 1 - 21 1 115 4 3,47 Tam 12 22 - 42 2 196 10 5,10 Ho ng > 42 1 204 7 3,43 1 - 21 1 128 7 5,46 L−¬ng 9 22 - 42 2 244 15 6,14 Ph−îng > 42 2 296 11 3,71 dâi ®−îc tr×nh b y t¹i b¶ng 1. nu«i… (NguyÔn TiÕn Dòng, 2000) KÕt qu¶ trong b¶ng cho thÊy: tû lÖ g chÕt ë 3.2. TriÖu chøng, bÖnh tÝch ®Æc tr−ng c¸c løa tuæi, nhÊt l 3 tuÇn tuæi ®Çu cña 2 gièng ISA m u v ISA tr¾ng cao h¬n nhiÒu so Nh÷ng ® n g theo dâi ®−îc uèng vacxin víi gièng g Tam Ho ng v L−¬ng Ph−îng nh−ng ®¸p øng miÔn dÞch kh«ng tèt nªn g (13,71% v 15,85% so víi 3,47% v 5,46%). vÉn bÞ bÖnh v chÕt, mæ kh¸m kiÓm tra thÊy Tuæi cña hai gièng g siªu thÞt (ISA) c ng nh÷ng biÓu hiÖn bÖnh tÝch ®Æc tr−ng cã tû lÖ lín, tû lÖ chÕt c ng gi¶m. ë gièng g Tam kh«ng cao. KÕt qu¶ ®−îc tr×nh b y t¹i b¶ng 2. Ho ng v L−¬ng Ph−îng thÓ hiÖn ®iÒu n y Trong sè 186 con g bÞ bÖnh ®−îc mæ kh«ng râ, løa tuæi 22- 42 ng y cã tû lÖ chÕt kh¸m, tû lÖ g cã biÓu hiÖn xuÊt huyÕt c¬ ®ïi, cao h¬n 2 løa tuæi tr−íc v sau ®«i chót. c¬ ngùc (mét trong nh÷ng bÖnh tÝch ®Æc tr−ng Nguyªn nh©n cña thùc tr¹ng trªn l do møc cña bÖnh Gumboro) chiÕm 38,70- 41,93% ®é mÉn c¶m víi mÇm bÖnh kh¸c nhau cña (Ph¹m Xu©n Tý, 1998) tõng gièng g . Hai gièng g ISA siªu thÞt cã Tû lÖ g kiÓm tra cã tói Fabricius viªm søc ®Ò kh¸ng yÕu h¬n gièng Tam Ho ng v s−ng, xuÊt huyÕt chiÕm 36,56% sè g . V× thÕ L−¬ng Ph−îng. MÆt kh¸c cÇn xem xÐt ®Õn kh¶ viÖc mæ kh¸m, x¸c ®Þnh bÖnh ë nh÷ng ® n g n¨ng ®¸p øng miÔn dÞch thô ®éng ë g con ® sö dông vacxin nh−ng kh«ng b¶o hé tèi ®a trong nh÷ng tuÇn tuæi ®Çu, ®Õn thêi gian ph¸t thùc sù gÆp khã kh¨n, cÇn thËn träng c©n nh¾c hiÖn bÖnh, tuæi cña g khi sö dông vacxin lÇn ®Ó kÕt luËn. NÕu cã ®iÒu kiÖn cÇn tiÕn h nh ®Çu tiªn, mËt ®é g , ®iÒu kiÖn ch¨m sãc nu«i x¸c ®Þnh sù cã mÆt cña virut Gumboro g©y d−ìng v t×nh tr¹ng vÖ sinh cña m«i tr−êng bÖnh trong ® n g (NguyÔn Nh− Thanh, 2001) 298
Tr−¬ng Quang B¶ng 2. TriÖu chøng v bÖnh tÝch ®¹i thÓ ®Æc tr−ng ë g bÞ bÖnh Gumboro trong c¸c ® n g nu«i tËp trung trong gia ®×nh (n= 186) C¬ quan Sè con cã bÖnh quan s¸t BÖnh tÝch ®Æc tr−ng tÝch TriÖu chøng trong ® n n Tû lÖ (%) C¬ ngùc XuÊt huyÕt ®iÓm hoÆc/v vÖt 72 38,70 C¬ ®ïi XuÊt huyÕt ®iÓm hoÆc/v vÖt 78 41,39 S−ng, xuÊt huyÕt l¾ng ®äng muèi ThËn 36 19,35 urat trong niÖu qu¶n - G kh¸t n−íc n»m bÖt Lßng ruét chøa dÞch nhên m u - G Øa ch¶y, ph©n lo ng, Ruét non 58 31,18 hang, xuÊt huyÕt niªm m¹c nhiÒu n−íc, nhít v ng tr¾ng hoÆc v ng xanh D¹ ® y tuyÕn XuÊt huyÕt niªm m¹c 12 6,45 - G rÆn Øa khã TuyÕn XuÊt huyÕt 6 3,22 - ChÕt tËp trung 4-5 ng y sau Thymus khi ph¸t bÖnh Viªm, søc to, xuÊt huyÕt niªm m¹c, dÞch nhÇy m u v ng trong suèt bao 68 36,56 Tói fabricius bäc mÆt ngo i B¾t ®Çu teo 18 9,67 3.3. X¸c ®Þnh virut Gumboro 3.4. T×nh h×nh bÖnh Gumboro ë c¸c ® n g sö dông vacxin víi c¸c lÞch h−íng dÉn kh¸c ChÝnh v× tû lÖ g cã bÖnh tÝch ®Æc tr−ng nhau kh«ng cao nªn viÖc x¸c ®Þnh sù cã mÆt cña virut Gumboro ë nh÷ng g chÕt l hÕt søc Thùc tÕ cã nhiÒu lÞch sö dông vacxin quan träng, quyÕt ®Þnh viÖc chÈn ®o¸n ® n g Gumboro phßng bÖnh, nh−ng ng−êi ch¨n nu«i cã bÞ bÖnh hay kh«ng? kÕt qu¶ kiÓm tra ®−îc phÇn v× Ýt hiÓu biÕt, phÇn chñ quan xem nhÑ tr×nh b y ë b¶ng 3. hoÆc cã sö dông nh−ng kh«ng ®óng kü thuËt B¶ng 3 cho thÊy: sau 3 lÇn thÝ nghiÖm cã (chÊt l−îng n−íc pha vacxin kh«ng ®¶m b¶o, 78,18% ph«i ®−îc tiªm huyÔn dÞch tói n−íc pha vacxin qu¸ nhiÒu, v× vËy g kh«ng Fabricius lÊy tõ g nghi m¾c bÖnh bÞ chÕt sau uèng hÕt vacxin…) nªn bÖnh diÔn biÕn phøc khi g©y nhiÔm tõ 3-5 ng y víi bÖnh tÝch ®Æc t¹p, kh«ng ®iÓn h×nh, g©y nhiÒu tæn thÊt (TrÇn tr−ng, ® kh¼ng ®Þnh g chÕt l do bÞ bÖnh thÞ Liªn, 2001). §iÒu ®−îc kh¼ng ®Þnh ch¾c Gumboro. ch¾n l nh÷ng g kh«ng uèng vacxin th× To n bé sè ph«i ®−îc g©y nhiÔm huyÔn kh«ng thÓ tr¸nh ®−îc bÖnh, chÕt tíi 28,64%. dÞch tói fabricius cña g bÞ bÖnh Gumboro ®Òu G chØ ®−îc uèng vacxin 1 lÇn (lóc 10 ng y chÕt tõ ng y thø 3 - 7 sau khi tiªm, kh«ng cã tuæi) hoÆc 2 lÇn nh−ng qu¸ sím (1 v 7 ng y ph«i n o chÕt tr−íc 3 ng y. Tuy nhiªn sè ph«i tuæi) bÖnh vÉn x¶y ra v g©y chÕt nhiÒu chÕt tËp trung v o 3 ng y tõ ng y thø 3 ®Õn (16,28- 19,80%). NÕu uèng 2 lÇn sím (7 v 14 ng y thø 5 sau khi g©y nhiÔm (70 - 85%). Nh− ng y tuæi) th× tû lÖ chÕt cao h¬n (10,47%) so vËy ® cã mÆt cña virus Gumboro c−êng ®éc víi uèng 2 lÇn nh−ng muén h¬n (v o lóc 10 v trong c¸c ® n g trªn. 25 ng y tuæi) g chØ chÕt 6,62%. Ng−îc l¹i 299
thùc tr¹ng bÖnh gumboro ë c¸c ®µn gµ thÞt... B¶ng 3. KÕt qu¶ g©y nhiÔm ph«i g b»ng huyÔn dÞch bÖnh phÈm (tói fabricius) cña g bÞ bÖnh Gumboro trong tù nhiªn Sè KÕt qu¶ g©y chÕt ph«i sau khi tiªm §ît l−îng ChÊt §−êng Tr−íc 3 BÖnh tÝch thÝ L« ph«i 3 -5 ng y 6 - 7 ng y tiªm tiªm ng y ®Æc tr−ng ë nghiÖm g©y ph«i nhiÔm n % n % n % HuyÔn dÞch Xoang - Ph«i cßi TN 15 0 - 12 80,0 3 20,0 tói Fa (1/1) niÖu cäc I -M ng ph«i N−íc sinh Xoang §C 5 0 - 0 - 0 - thuû thòng lý niÖu -XuÊt huyÕt HuyÔn dÞch Xoang TN 20 0 - 17 85,0 3 15,0 ®iÓm v tói Fa (1/1) niÖu II th nh vÖt N−íc sinh Xoang §C 5 0 - 0 - 0 - d−íi da vïng lý niÖu ®Çu, cæ, hai HuyÔn dÞch Xoang TN 20 0 - 14 70,0 6 30,0 bªn l−ên. tói Fa (1/1) niÖu III Gan, l¸ch N−íc sinh Xoang §C 5 0 - 0 - 0 - s−ng, nh¹t lý niÖu m u, ®iÓm HuyÔn dÞch Xoang TN 55 0 - 43 78,18 12 21,81 ho¹i tö nhá tói Fa (1/1) niÖu Tæng m u x¸m. Xoang hîp N−íc sinh -ThËn s−ng, §C 15 0 - 0 - 0 - niÖu lý nh¹t m u B¶ng 4. T×nh h×nh bÖnh Gumboro ë c¸c ® n g sö dông vacxin theo c¸c lÞch h−íng dÉn kh¸c nhau Nguån gèc con gièng C¬ së s¶n xuÊt gièng t− nh©n C¬ së s¶n xuÊt gièng tËp trung Sè lÇn Ng y tuæi Ng y sö Ng y tu«i Sè ® n g sö dông Sè ® n Sè ® n Sè ® n tu«i xuÊt dông Tû lÖ xuÊt hiÖn g Tû lÖ vacxin g theo g bÞ g bÞ hiÖn vacxin (%) bÖnh ®Çu theo (%) dâi bÖnh bÖnh bÖnh ®Çu tiªn dâi tiªn 0 - 18 18 100 18-19 16 16 100 22-23 1 10 16 14 87,50 24-25 12 7 58,33 24-25 2 1v 7 22 19 86,36 24-25 18 16 88,88 24-25 2 7 v 14 14 3 21,42 34-35 17 3 17,64 32-33 2 10 v 25 12 2 16,66 33-35 14 2 14,28 32-34 3 1-7 v 14 16 3 18,75 33-35 15 2 13,33 33-34 300
Tr−¬ng Quang nÕu uèng 3 lÇn nh−ng sím (1, 7 v 14 ng y BÖnh Gumboro x¶y ra chñ yÕu ë c¸c ® n tuæi) th× hiÖu qu¶ kh«ng cao (B¶ng 4). g cã con gièng kh«ng roc ngußn gèc, lÞch Nh÷ng kÕt qu¶ n y tr¶ lêi mét thùc tÕ l ding vacxin kh«ng thÝch hîp. lÞch uèng vacxin quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ phßng NÕu cho g uèng vacxin Gumboro 2 lÇn bÖnh. Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i biÕt râ nguån v o lóc 10 v 25 ng y tuæi th× tû lÖ bÞ bÖnh gèc con gièng, g con në ra tõ nh÷ng trøng thÊp nhÊt (6,62%) so víi c¸c lÞch sö dông cña th¸ng n o, gÇn hay xa ng y bè mÑ ®−îc kh¸c. tiªm mòi vacxin cuèi cïng, ®Ó quyÕt ®Þnh T i liÖu tham kh¶o ng y tuæi cho g con uèng vacxin lÇn ®Çu tiªn tr¸nh l m ¶nh h−ëng tíi miÔn dÞch thô ®éng TrÇn thÞ Liªn, 2001. “Nghiªn cøu s¶n xuÊt v øng ®−îc nhËn tõ mÑ qua lßng ®á (NguyÔn TiÕn dông vacxin Gumboro nh−îc ®éc ®«ng kh« Dòng, 2001) chñng 2512 trªn tÕ b o s¬ ph«i g ”. LuËn ¸n tiÔn sÜ n«ng nghiÖp. H Néi. Tr 49-50. 4. KÕt luËn NguyÔn TiÕn Dòng, 1996. “Nh×n l¹i bÖnh G h−íng thÞt c¸c gièng kh¸c nhau nu«i Gumboro ë ViÖt Nam”. T¹p chÝ KHKT Thó tËp trung trong gia ®×nh bÞ bÖnh Gumboro víi Y. Héi Thó Y ViÖt Nam, TËp III. sè 1. Tr 94- c¸c tû lÖ kh¸c nhau: gièng g ISA siªu thÞt cã 100. tû lÖ chÐt thÊp h¬n nÕu løa tuæi bÞ bÖnh cao; NguyÔn TiÕn Dòng v céng sù, 2000. “ BiÕn ®éng nh÷ng g bÞ bÖnh v o 3 tuÇn tuæi ®Çu cã tû lÖ h m l−îng kh¸ng thÓ kh¸ng bÖnh Gumboro chÕt cao h¬n c¶ (13,71% v 15,85%). Gièng sau tiªm phßng b»ng vacxin nh−îc ®éc ë ® n g Tam Ho ng v L−¬ng Ph−îng chÕt Ýt h¬n g Broiler”. KÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc thó ISA; g bÞ bÖnh ë løa tuæi 4-6 tuÇn chÕt víi tû y. Nxb N«ng nghiÖp. H Néi. tr 48-51. lÖ cao nhÊt (5,1% v 6,14%) NguyÔn Nh− Thanh, 2001. “Vi sinh vËt thó y” Nxb Mæ kh¸m g trong ® n g ® uèng vacxin N«ng nghiÖp, H Néi, Tr 292 - 298 Gumboro bÞ bÖnh chÕt th× tû lÖ cã bÖnh tÝch Ph¹m Xu©n Tý, 1998. “Nghiªn cøu s¶n xuÊt chÕ ®Æc tr−ng kh«ng cao, nh−ng vÉn x¸c ®Þnh ®−îc phÈm sinh häc phßng trÞ bÖnh Gumboro”. virut g©y bÖnh: 78,18% ph«i g 9 ng y tuæi bÞ LuËn v¨n th¹c sÜ khoa häc n«ng nghiÖp. H chÕt sau khi g©y nhiÔm 3-5 ng y b»ng huyÔn Néi. Tr 45- 48. dÞch tói Fabricius. 301