Báo cáo một trường hợp nhiễm trùng huyết do Kocuria varians trên bệnh nhân nhiễm HIV-AIDS

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 21 * Số 1 * 2017<br /> <br /> <br /> BÁO CÁO MỘT TRƯỜNG HỢP NHIỄM TRÙNG HUYẾT DO KOCURIA<br /> VARIANS TRÊN BỆNH NHÂN NHIỄM HIV-AIDS<br /> Võ Triều Lý*<br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Kocuria sp gần đây được xem là tác nhân nhiễm trùng mới trổi dậy trên cơ địa suy giảm miễn<br /> dịch. Tác nhân này gây ra nhiều bệnh cảnh lâm sàng khác nhau như nhiễm trùng huyết, viêm phúc mạc, áp xe<br /> não, nhiễm trùng đường mật.<br /> Đối tượng và phương pháp: Báo cáo một ca lâm sàng đặc biệt.<br /> Kết quả: Chúng tôi ghi nhận một trường hợp nhiễm trùng huyết do Kocuria varians được chẩn đoán và<br /> điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới. Đây là một bệnh nhân nam, 32 tuổi, nhiễm HIV/AIDS,1 tế bào<br /> TCD4+,đang điều trị ARV. Lâm sàng đáp ứng tốt với Vancomycin.<br /> Kết luận: Nhiễm trùng huyết do Kocuria varians trên cơ địa nhiễm HIV/AIDS là trường hợp đầu tiên được<br /> ghi nhận tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới. Đây là tác nhân gây nhiễm trùng hiếm gặp. Vancomycin có thể là một<br /> chọn lựa thích hợp để điều trị tác nhân gây bệnh này.<br /> Từ khóa: HIV/AIDS, thuốc ARV, tế bào TCD4+,Kocuria varians, Vancomycin.<br /> ABSTRACT<br /> A CASE OF KOCURIA VARIANS SEPSIS IN HIV/AIDS PATIENT<br /> Vo Trieu Ly * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 21 - No 1 - 2017: 42 - 45<br /> Background: Kocuria sp has been recently considered as human pathogen in compromised hosts. There are a<br /> number of clinical performances with this pathogen such as sepsis, peritonitis, brain abcess, cholangitis.<br /> Methods: This is a case report.<br /> Results: We report a case of Kocuria varians sepsis diagnosed and treated at Hospital for Tropical Diseases.<br /> It was a male patient, 32 years old, HIV/AIDS, 1TCD4+, on ARV treatment. The clinical performance well-<br /> improved with Vancomycin.<br /> Conclusion: Kocuria varians sepsis in HIV/AIDS patient is the first case reported at Hospital for Tropical<br /> Diseases. This is a rare pathogen. Vancomycin could be a good option for treatment.<br /> Keywords: HIV/AIDS, ARV, TCD4+, Kocuria varians, Vancomycin<br /> TỔNG QUAN mà nguyên nhân có thể do chẩn đoán nhầm<br /> Kocuria varians thuộc họ Micrococcaceae, lẫn với Staphylococci(1,6,7,8).<br /> bộ Actinomycetales, lớp Actinobacteria. Đâylà Chúng tôi báo cáo một trường hợp nhiễm<br /> cầu khuẩn Gram dương, dạng tứ cầu (tetrads), trùng huyết do Kocuria varians trên cơ địa<br /> có thể tạo chùm, catalase dương tính và HIV/AIDS với mức độ suy giảm miễn dịch trầm<br /> coagulase âm tính. Kocuria sp. gây ra nhiều<br /> trọng (1 tế bào TCD4+) đồng thời tổng hợp các<br /> bệnh cảnh nhiễm trùng khác nhau như nhiễm<br /> trường hợp nhiễm trùng Kocuria sp. khác đã<br /> trùng huyết, viêm phúc mạc, áp xe não, nhiễm<br /> trùng đường mật trên cơ địa suy giảm miễn được ghi nhận trên thế giới; từ đó góp phần làm<br /> dịch, bệnh nền trầm trọng. Tuy nhiên, tỉ lệ rõ thêm dịch tễ, bệnh cảnh lâm sàng và điều trị<br /> hiện mắc của Kocuria sp. chưa ước tính được đối với mầm bệnh này.<br /> <br /> *Bộ môn Nhiễm, Đại học Y Dược TP. HCM<br /> Tác giả liên lạc: BS.Võ Triều Lý ĐT: 090.741.1200 Email: votrieulytinandk@gmail.com<br /> 42 Chuyên Đề Nội Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 21 * Số 1 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> GIỚI THIỆU BỆNH ÁN Tổng phân tích nước tiểu: chưa gì lạ.<br /> Bệnh nhân Bùi Lê Miên V, nam, 32 tuổi; Chẩn đoán lúc nhập viện<br /> nghề nghiệp công nhân. Địa chỉ: Quận Tân Bình, Viêm phổi do vi trùng/AIDS. Phân biệt: Lao<br /> TP.HCM. phổi bội nhiễm/AIDS.<br /> Lý do nhập viện Xử trí<br /> Sốt và ho. Ceftriaxone 2 gram/ ngày.<br /> Bệnh sử (6 ngày) Diễn tiến sau khi nhập viện:<br /> Ngày 1-3: sốt, ớn lạnh, không rõ nhiệt độ, ho Ngày bệnh 67 89 1020<br /> 0 0<br /> khan, không khó thở, tiêu tiểu bình thường, Nhiệt độ Từ 39 39,5 C Sốt giảm, hết<br /> sốt N18<br /> không đau bụng, tự mua thuốc uống không rõ Kháng sinh Ceftriaxone<br /> Vancomycin 2 gram/ngày<br /> loại, sốt và ho không giảm. 2gram/ngày<br /> Ngày 4-6: sốt không giảm, ho đàm vàng tăng Cấy máu Cầu trùng Kocuria<br /> Gram dương varians<br /> dần, khó thở ít, nên đến khám và nhập viện tại đứng chùm<br /> bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới.<br /> Kết quả kháng sinh đồ<br /> Tiền căn Kháng sinh Nhạy Trung gian Kháng<br /> Nhiễm HIV 6.2015, nghi lây truyền qua quan Ciprofloxacin x<br /> Oxacillin X<br /> hệ tình dục, điều trị ARV khoảng 2 tháng với<br /> Penicillin X<br /> TDF/3TC/EFV, TCD4+ trước điều trị 1 tế Rifampicin x<br /> bào/mm3máu, tuân thủ điều trị kém. TPM-SMX x<br /> Không ghi nhận tiền căn nhiễm trùng cơ hội Tetracycline x<br /> hay bệnh lý nội-ngoại khoa gì đặc biệt. Vancomycin x<br /> <br /> Khám lâm sàng (9h 23.11.15) BÀN LUẬN<br /> Bệnh nhân tỉnh, thể trạng trung bình, sinh Số lượng các trường hợp nhiễm trùng do<br /> hiệu: t0 39,50C, mạch, huyết áp bình thường, thở Kocuria sp. gây ra gia tăng trong các năm qua<br /> co kéo nhẹ 22 lần/phút, SpO2 96% (khí trời), có thể nhờ vào kỹ thuật chẩn đoán vi sinh lâm<br /> niêm hồng vừa, không sang thương da, hạch sàng phát triển. Trong số các nhiễm trùng do<br /> ngoại vi không sờ chạm. Họng sạch, không giả Kocuria sp, tác nhân Kocuria varians đã được ghi<br /> mạc. Phổi ran nổ rải rác 2 phế trường, tập trung nhận. Tsai CY. và cs báo cáo một trường hợp<br /> nhiều ở 1/3 dưới phổi trái. áp xe não do Kocuria varians và được điều trị<br /> Các cơ quan khác không ghi nhận khỏi bằng kháng sinh tĩnh mạch và phẫu thuật<br /> bất thường. cắt bỏ áp xe(10). Kocuria varians cũng đã được<br /> ghi nhận là nguyên nhân gây viêm phúc mạc ở<br /> Xét nghiệm tại thời điểm nhập viện<br /> bệnh nhân lọc máu và nhiễm trùng huyết ở<br /> Công thức máu: Bạch cầu: 5970 tb/uL, bệnh nhân đặt shunt não thất-tâm nhĩ<br /> Neutrophil: 3760 tb/uL (63%), Lymphocyte: 1170 (ventriculoatrial –VA)(2,5).<br /> tb/uL (19,6%), Hb: 9,7g%, tiểu cầu: 557000 tb/uL.<br /> Các trường hợp nhiễm trùng do các Kocuria<br /> Procalcitonin: 1,45 ng/mL.<br /> sp khác cũng đã được ghi nhận. Theo Lee J.Y và<br /> Sinh hóa máu: chưa gì lạ.<br /> cs, Kocuria marina gây viêm phúc mạc ở bệnh<br /> X-Quang phổi thẳng: đám mờ không đồng<br /> nhân suy thận mạn được lọc màng bụng lưu<br /> nhất vùng đáy phổi trái, tổn thương mô kẽ<br /> rải rác. động liên tục (CAPD - Continuous Ambulatory<br /> Soi đàm tìm AFP âm tính 3 ngày liên tiếp. Peritoneal Dialysis). Bệnh nhân được điều trị<br /> <br /> <br /> <br /> Bệnh Nhiễm 43<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 21 * Số 1 * 2017<br /> <br /> <br /> bằng nhiều kháng sinh; tuy nhiên, nhiễm trùng sinh Vancomycin kịp thời khi có kết quả cấy<br /> chỉ ổn định khi bệnh nhân được rút bỏ máu dương tính với cầu trùng Gram dương<br /> catheter . Một trường hợp nhiễm trùng huyết<br /> (4) đứng chùm. Điều này đã góp phần điều trị<br /> do Kocuria rhizophila trên cơ địa tăng axit thành công cho bệnh nhân.<br /> methylmalonic máu đãđược ghi nhận. Tình KẾT LUẬN<br /> trạng nhiễm trùng tái đi tái lại nhiều lần và chỉ Nhiễm trùng huyết do Kocuria varians trên cơ<br /> khỏi khi bệnh nhân được rút bỏ buồng tiêm tĩnh địa nhiễm HIV/AIDS là trường hợp đầu tiên<br /> mạch dưới da (Port-a-Cath)(1). được ghi nhận tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới.<br /> Kocuria rosea cũng là một tác nhân có khả Đây là tác nhân gây nhiễm trùng hiếm gặp<br /> năng gây bệnh trên người. Mầm bệnh này cũng nhưng có thể xảy ra trên bệnh nhân suy giảm<br /> gây ra bệnh cảnh viêm phúc mạc ở bệnh nhân miễn dịch nặng, có bệnh nền trầm trọng, trên cơ<br /> suy thận mạn được lọc màng bụng lưu động liên địa có đặt catheter. Tác nhân này có thể chẩn<br /> tục (CAPD - Continuous Ambulatory Peritoneal đoán nhầm với Staphylococci do có dạng hình<br /> Dialysis) như Kocuria marina. Mặc dù tác nhân cầu, có thể đứng thành chùm. Mức độ nhạy cảm<br /> nhạy cảm tốt vớiVancomycin nhưng lâm sàng kháng sinh thu hẹp dần. Vancomycin có thể là<br /> chỉ ổn định sau khi catheter được rút bỏ . (3)<br /> một chọn lựa thích hợp để điều trị tác nhân gây<br /> Như vậy, các trường hợp nhiễm trùng do bệnh này.<br /> Kocuria sp hầu hết có liên quan đến catheter. TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Bệnh cảnh lâm sàng chỉ cải thiện sau khi sử 1. Becker K, Rutsch F, Uekotter A, Kipp F, Konig J, et al (2008),<br /> "Kocuria rhizophila adds to the emerging spectrum of<br /> dụng kháng sinh thích hợp và rút bỏ catheter. micrococcal species involved in human<br /> Hiện nay vẫn chưa có một hướng dẫn chọn infections".JClinMicrobiol,46 (10), pp. 3537-9.<br /> 2. Ben-Ami R, Navon-Venezia S, Schwartz D,Carmeli Y (2003),<br /> lựa kháng sinh thích hợp để điều trị nhiễm trùng "Infection of a ventriculoatrial shunt with phenotypically<br /> variable Staphylococcus epidermidis masquerading as<br /> do Kocuria sp. Tuy nhiên, dựa vào một số báo<br /> polymicrobial bacteremia due to various coagulase-negative<br /> cáo, Szczerba I. đề nghị rằng Staphylococci and Kocuria varians".JClinMicrobiol,41(6), pp.<br /> 2444-7.<br /> amoxicillin/clavulanate, ceftriaxone, cefuroxime, 3. Kaya KE, Kurtoglu Y, Cesur S, Bulut C, Kinikli S, et al (2009),<br /> doxycycline và amikacin có thể chọn lựa đầu "Peritonitis due to Kocuria rosea in a continuous ambulatory<br /> peritoneal dialysis case".Mikrobiyol Bul,43(2), pp. 335-7.<br /> tay(9). Tuy vậy, sự đề kháng kháng sinh của 4. Lee JY, Kim SH, Jeong HS, Oh SH, Kim HR, et al (2009), "Two<br /> Kocuria sp. ngày càng gia tăng do cơ chế bơm cases of peritonitis caused by Kocuria marina in patients<br /> undergoing continuous ambulatory peritoneal dialysis".J Clin<br /> đẩy và giảm tính thấm vách tế bào, làm tăng Microbiol,47(10), pp. 3376-8.<br /> 5. Meletis G, Gogou V, Palamouti M, Spiropoulos P,<br /> thêm thách thức trong việc lựa chọn kháng<br /> Xanthopoulou K, et al (2012), "Catheter-related relapsing<br /> sinh(7). Mặc khác, việc điều trị khỏi nhiễm trùng peritonitis due to Kocuria varians in a patient undergoing<br /> continuous ambulatory peritoneal dialysis".Nefrologia,32(4), pp.<br /> do Kocuria sp còn phụ thuộc vào việc rút bỏ 541-2.<br /> catheter khỏi cơ thể bệnh nhân(1,3,4). 6. Purty S, Saranathan R, PrashanthK,NarayananK,Asir J,Sheela<br /> DeviC,Kumar Amarnath S(2013), "The expanding spectrum of<br /> Bệnh nhân trong báo cáo của chúng tôi có human infections caused by Kocuriaspecies: a case report and<br /> literature review".Emerg Microbes Infect,10, pp. 1038.<br /> mức độ suy giảm miễn dịch trầm trọng, tác nhân<br /> 7. Savini V, Catavitello C, Masciarelli G, Astolfi D, Balbinot A, et<br /> chỉ còn nhạy cảm với một số ít kháng sinh al (2010), "Drug sensitivity and clinical impact of members of<br /> the genus Kocuria".J Med Microbiol,59(Pt 12), pp. 1395-402.<br /> nhưng không ghi nhận có catheter trên cơ thể. 8. Stackebrandt E, Koch C, Gvozdiak O,Schumann P (1995),<br /> Tuy nhiên, bệnh nhân được chuyển đổi kháng "Taxonomic dissection of the genus Micrococcus: Kocuria gen.<br /> nov, Nesterenkonia gen. nov, Kytococcus gen. nov,<br /> <br /> <br /> <br /> 44 Chuyên Đề Nội Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 21 * Số 1 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Dermacoccus gen. nov, and Micrococcus Cohn 1872 gen.<br /> emend".Int J Syst Bacteriol,45(4), pp. 682-92.<br /> 9. Szczerba I (2003), "Susceptibility to antibiotics of bacteria from Ngày nhận bài báo: 29/11/2016<br /> genera Micrococcus, Kocuria, Nesterenkonia, Kytococcus and Ngày phản biện nhận xét bài báo: 21/12/2016<br /> Dermacoccus".Med Dosw Mikrobiol,55(1), pp. 75-80.<br /> 10. Tsai CY, Su SH, Cheng YH, Chou YL, Tsai TH, et al (2010), Ngày bài báo được đăng: 01/03/2017<br /> "Kocuria varians infection associated with brain abscess: a case<br /> report".BMC Infect Dis,10, pp. 102.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bệnh Nhiễm 45<br />