intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Sự hỗ trợ của cơ quan tư pháp đối với hoạt động của trọng tài thương mại theo Pháp lệnh trọng tài thương mại năm 2003 "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

72
lượt xem
9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sự hỗ trợ của cơ quan tư pháp đối với hoạt động của trọng tài thương mại theo Pháp lệnh trọng tài thương mại năm 2003 Bổ sung thêm quy định về việc thành lập Thanh tra Quốc hội và Kiểm toán Quốc hội, các quy định về Thanh tra Quốc hội và Kiểm toán Quốc hội sẽ được quy định trong một luật riêng. Về cơ cấu tổ chức của Quốc hội, để quy trình làm luật chặt chẽ hơn, cần chuyển Quốc hội từ một viện sang Quốc hội hai viện, bao gồm thượng viện và hạ viện, các...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Sự hỗ trợ của cơ quan tư pháp đối với hoạt động của trọng tài thương mại theo Pháp lệnh trọng tài thương mại năm 2003 "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi NguyÔn ThÞ YÕn * T r ng tài phi chính ph không ph i là hình th c gi i quy t tranh ch p m i xu t hi n trong n n kinh t nư c ta. Ngay t tranh ch p ư c ưa n Trung tâm tr ng tài qu c t Vi t Nam r t ít (t năm 1993 n 1997 th lý 83 v ; năm 1998 th lý 18 v ; nh ng năm 63, 64 c a th k XX, khi chúng năm 1999 th lý 16 v ; năm 2000 th lý 21 ta xây d ng n n kinh t theo mô hình kinh t v ; năm 2001 th lý 14 v ; năm 2002 th lý k ho ch t p trung, tr ng tài phi chính ph 16 v , năm 2003 th lý 14 v , n 31/7/2004 ã xu t hi n dư i hình th c h i ng tr ng th lý 26 v ).(1) Còn i v i các trung tâm tài ngo i thương và h i ng tr ng tài hàng tr ng tài kinh t thì h u như không gi i quy t h i, có th m quy n gi i quy t các tranh ch p ư c v nào. ơn c như Trung tâm tr ng phát sinh trong mua bán ngo i thương và tài kinh t Sài gòn là m t trong năm trung ho t ng hàng h i v i ít nh t m t bên tranh tâm tr ng tài ư c thành l p theo Ngh nh ch p là ch th nư c ngoài. Chuy n sang s 116/CP ngày 05/09/1994 c a Chính ph n n kinh t th trư ng, h i ng tr ng tài thì “năm u tiên thành l p (1998) th lý 10 ngo i thương và h i ng tr ng tài hàng h i h sơ; năm 1999 còn 7 h sơ; năm 2000 th ã ư c h p nh t l i và i tên thành Trung lý 6 h sơ; năm 2001 còn l i 3 v ; năm 2002 tâm tr ng tài qu c t Vi t Nam t bên c nh ch còn 2 h sơ. T năm 2003 n nay, Phòng thương m i và công nghi p Vi t không có ngư i tìm n. Trong s 30 h sơ, Nam. ng th i, v i s ra i c a Ngh nh ch gi i quy t ư c 16 trư ng h p (12 v s 116/CP 5/9/1994 c a Chính ph v t hoà gi i thành, 4 v ra phán quy t).(2) ch c và ho t ng c a tr ng tài kinh t , các Nguyên nhân c a tình tr ng trên thì có nhi u trung tâm tr ng tài kinh t ã ra i. Các nhưng nguyên nhân cơ b n nh t là thi u s trung tâm tr ng tài có th m quy n gi i quy t h tr t phía các cơ quan tư pháp i v i các tranh ch p phát sinh trong ho t ng ho t ng tr ng tài. Theo quy nh c a các kinh doanh không phân bi t qu c t ch c a văn b n quy ph m pháp lu t trư c ây (Ngh các bên tranh ch p, ch ph thu c vào s l a nh s 116/CP 5/9/1994, Quy t nh s ch n c a ch th có tranh ch p. 204/TTg 28/4/1993, Quy t nh s 114/TTg Tuy nhiên, trên th c t , các ch th kinh 16/2/1996 và các quy t c t t ng tr ng tài), doanh khi có tranh ch p nhi u khi không l a phán quy t tr ng tài không ư c toà án công ch n tr ng tài yêu c u gi i quy t cho * Gi ng viên Khoa pháp lu t kinh t mình. i u này ư c minh ch ng b i s v Trư ng i h c Lu t Hà N i 46 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005
  2. nghiªn cøu - trao ®æi nh n và cư ng ch thi hành. i u 31 Ngh quan tư pháp i v i ho t ng tr ng tài xu t nh s 116/CP quy nh: “Trong trư ng phát t b n ch t c a tr ng tài. Tr ng tài là t h p quy t nh tr ng tài không ư c m t bên ch c xã h i ngh nghi p có th m quy n gi i ch p hành thì bên kia có quy n yêu c u toà quy t các tranh ch p phát sinh trong lĩnh v c án nhân dân có th m quy n xét x theo th kinh doanh thương m i, do các tr ng tài viên t c gi i quy t các v án kinh t ”. Quy nh t thành l p nên ho c do các bên ương s này ã làm vô hi u hoá toàn b hi u l c c a tho thu n thành l p. Tr ng tài không ph i là phán quy t tr ng tài, làm n n lòng các ch cơ quan xét x c a Nhà nư c như toà án. th tranh ch p khi cân nh c l a ch n tr ng Do v y khi gi i quy t tranh ch p, tr ng tài tài là cơ quan gi i quy t tranh ch p cho không nhân danh quy n l c nhà nư c mà mình. B i vì, v tranh ch p ã ư c tr ng nhân danh s công b ng, l ph i, nhân danh tài gi i quy t nhưng khi m t bên không t công lý ra các phán quy t. Ho t ng nguy n thi hành thì cũng không ư c toà án tr ng tài mang tính “quy n l c tư” nhi u công nh n và cư ng ch thi hành mà toà án hơn. Chính vì v y, khi gi i quy t tranh l i xét x l i tranh ch p ó. Như v y, v a ch p, nhi u khi tr ng tài g p khó khăn, ví làm cho các ch th tranh ch p m t th i d , khi mu n b o toàn tài s n c a ương s gian và ti n b c theo ki n m t l n n a, b o m thi hành phán quy t; hay khi v a làm m t giá tr hi u l c c a phán quy t phán quy t tr ng tài không ư c m t bên t tr ng tài. nguy n thi hành… Pháp l nh tr ng tài thương m i năm Theo Pháp l nh tr ng tài thương m i 2003 ã kh c ph c ư c i m y u này c a năm 2003, có hai cơ quan tư pháp tham gia các văn b n pháp lu t trư c ây v tr ng tài. h tr chñ yÕu cho ho t ng tr ng tài, ó là C th : Pháp l nh ã quy nh v s h tr toà án và cơ quan thi hành án. c a các cơ quan tư pháp i v i ho t ng Th nh t, v s h tr c a cơ quan toà c a tr ng tài, t vi c ch nh, thay i tr ng án i v i ho t ng tr ng tài. Toà án h tài viên; lưu tr h sơ tr ng tài; áp d ng, tr ho t ng tr ng tài thông qua các bi n thay i, hu b bi n pháp kh n c p t m pháp sau: th i; hu quy t nh tr ng tài n vi c cư ng - Ch nh, thay i tr ng tài viên i v i ch thi hành phán quy t tr ng tài. ây là m t tr ng tài v vi c s thay i r t có ý nghĩa i v i ho t ng Trong t t ng tr ng tài v vi c hay tr ng tài, làm cho các phán quy t tr ng tài thư ng tr c, vi c thành l p h i ng tr ng th c s có tính kh thi. Vì v y, các bên tranh tài gi i quy t v tranh ch p hoàn toàn là ch p ã d dàng trong vi c l a ch n tr ng tài quy n c a các bên tranh ch p. Bên nguyên như m t hình th c gi i quy t tranh ch p t i ơn và bên b ơn có quy n l a ch n ho c ưu cho mình ng th i nâng cao hi u qu thành l p h i ng tr ng tài g m 3 tr ng tài c a ho t ng tr ng tài. viên ho c h i ng tr ng tài ch có m t tr ng Lý do c n ph i có s h tr c a các cơ tài viên duy nh t gi i quy t tranh ch p T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005 47
  3. nghiªn cøu - trao ®æi cho mình. Tuy nhiên, i v i hình th c tr ng gi i quy t v tranh ch p mà các bên không tài v vi c, n u b ơn không ch n ư c thương lư ng, hoà gi i ư c và s t gi i th tr ng tài viên; ho c các b ơn không ch n khi tranh ch p ã ư c gi i quy t. Do v y, ư c tr ng tài viên; ho c hai tr ng tài viên t ra v n c n ph i có m t cơ quan ho c ư c ch n hay ch nh không ch n ư c t ch c lưu gi h sơ tr ng tài khi c n, h tr ng tài viên th ba; ho c các bên ương s sơ tr ng tài ó s ư c s d ng, ví d : Khi không ch n ư c tr ng tài viên duy nh t thì m t bên mu n yêu c u hu quy t nh tr ng có quy n yêu c u toà án c p t nh nơi b ơn tài vì tho thu n tr ng tài vô hi u ( i u 54 có tr s ho c cư trú ch nh tr ng tài viên Pháp l nh tr ng tài thương m i). ây, toà ( i u 26 Pháp l nh tr ng tài thương m i). án c p t nh nơi h i ng tr ng tài ra quy t Ngoài ra, tòa án c p t nh nơi b ơn có tr s nh tr ng tài ho c l p biên b n hoà gi i là ho c cư trú cũng h tr i v i tr ng tài v cơ quan ư c l a ch n lưu gi toàn b h vi c trong trư ng h p các bên ho c b n thân sơ gi i quy t v tranh ch p c a tr ng tài v các tr ng tài viên ã ư c ch n mu n thay vi c. V i tư cách là cơ quan xét x c a Nhà i hay t ch i gi i quy t v tranh ch p nư c, toà án h tr tr ng tài trong vi c lưu ( i u 27 Pháp l nh tr ng tài thương m i). gi h sơ gi i quy t tranh ch p là r t phù Quy nh này nh m tránh b t c trong t h p, v a m b o cho tr ng tài v vi c có t ng tr ng tài ng th i m b o v tranh th ho t ng t t, v a t o tin c y cao i ch p s ư c tr ng tài gi i quy t. B i vì, v v i các ương s khi h l a ch n tr ng tài. tranh ch p ã ư c các bên tho thu n trư c - Áp d ng các bi n pháp kh n c p t m th i là s gi i quy t theo th t c tr ng tài, vì v y, L n u tiên, Pháp l nh tr ng tài thương toà án không th lý gi i quy t. Trong trư ng m i quy nh v s h tr c a toà án i v i h p này, n u vì lý do không thành l p ư c ho t ng tr ng tài trong vi c áp d ng các h i ng tr ng tài ho c không ch n ư c bi n pháp kh n c p t m th i b o toàn tài tr ng tài viên duy nh t mà tranh ch p ó không ư c tr ng tài gi i quy t thì cũng s s n ang có nguy cơ b t u tán. Các bi n không ư c gi i quy t t i toà án. Vì th , s pháp kh n c p t m th i ư c quy nh t i không b o m ư c quy n l i c a các bên i u 33 Pháp l nh cũng tương t như nh ng tranh ch p, c bi t là bên có quy n và l i bi n pháp ư c toà áp d ng cho m t v án ích b xâm ph m. Do ó, s h tr c a toà ư c gi i quy t t i toà.(3) i u này cho th y án i v i ho t ng tr ng tài trong vi c pháp lu t ã có nh ng can thi p áng k ch nh, thay i tr ng tài viên là h t s c b ng s c m nh c a quy n l c nhà nư c i c n thi t. v i ho t ng c a tr ng tài, giúp cho tr ng - Lưu tr h sơ tr ng tài i v i tr ng tài tài ho t ng có hi u qu hơn và b o v t t v vi c hơn quy n l i c a các ương s tham gia v i v i hình th c tr ng tài v vi c, h i ki n. So v i các văn b n pháp lu t trư c ây ng tr ng tài ư c các bên thành l p ra v tr ng tài, c th là: Ngh nh s 116/CP 48 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005
  4. nghiªn cøu - trao ®æi ngày 5/9/1994 v t ch c và ho t ng c a - Hu hay không hu quy t nh tr ng tài tr ng tài kinh t , Quy t c t t ng áp d ng Th t c hu quy t nh tr ng tài c a toà i v i tranh ch p phát sinh trong lĩnh v c án không ph i là th t c xét x l i quy t kinh t qu c t c a Trung tâm tr ng tài nh tr ng tài như th t c phúc th m trong qu c t Vi t Nam th× c¸c v¨n b¶n n y hoàn tè tông toà án. Toà án khi nh n ư c ơn toàn không có quy nh v s h tr c a toà yêu c u hu quy t nh tr ng tài i v i v án trong vi c áp d ng các bi n pháp kh n tranh ch p ã ư c tr ng tài gi i quy t c p t m th i i v i v tranh ch p ư c không xét x l i v tranh ch p mà ch i tr ng tài kinh t gi i quy t. Ch có Quy t c chi u v i các trư ng h p hu quy t nh t t ng áp d ng i v i các tranh ch p phát tr ng tài theo Pháp l nh ra quy t nh. sinh t các quan h kinh doanh trong nư c N u bên yêu c u ch ng minh ư c quy t c a trung tâm träng tài qu c t Vi t Nam là nh tr ng tài ư c tuyên rơi vào m t trong có quy nh nhưng cũng r t sơ sài, không nh ng trư ng h p b hu thì toà án s ra ch rõ các bi n pháp b o toàn ư c áp d ng quy t nh hu quy t nh tr ng tài. Như là nh ng biÖn pháp nào, th t c áp d ng các v y, v i quy nh này, có th kh c ph c bi n pháp ó như th nào… Vì th , bên có ư c nh ng sai ph m (n u có) c a h i ng quy n và l i ích b xâm h i khó có kh năng tr ng tài khi gi i quy t tranh ch p; làm cho ư c b o m v quy n l i. B i vì, bên kia v tranh ch p ư c gi i quy t th c s khách khi có nh ng hành vi t u tán tài s n, bán tài quan, công b ng, úng pháp lu t. Còn n u s n th p hơn th c giá, tr n v i nh ng quy t nh tr ng tài ã tuyên không rơi vào kho n n chưa n h n… v i m c ích nh ng trư ng h p b hu thì m t l n n a nh m làm cho kh i tài s n c a mình còn ít kh ng nh r ng h i ng tr ng tài ã làm nh t tr n tránh nghĩa v v tài s n i vi c công tâm, úng pháp lu t; b o m v i bên có quy n l i thì tr ng tài cũng quy n và l i ích h p pháp c a các bên; và không th x lý ư c. Do ó, có th khi phán quy t ó c n ư c các bên tôn tr ng phán quy t tr ng tài ã ư c tuyên, bên và t nguy n thi hành ho c ư c cư ng ch thua ki n chính là bên ã có hành vi t u tán thi hành. tài s n thì h ã không còn tài s n gì thi Th hai, v s h tr c a cơ quan thi hành phán quy t tr ng tài. hành án i v i ho t ng tr ng tài. Cơ Vi c Pháp l nh tr ng tài thương m i quan thi hành án h tr ho t ng tr ng tài năm 2003 có quy nh v các bi n pháp trong vi c thi hành quy t nh tr ng tài. kh n c p t m th i; v th t c áp d ng; v ây là s h tr có ý nghĩa căn b n nh t thay i, hu b các bi n pháp kh n c p i v i ho t ng c a tr ng tài thương m i. t m th i b o m quy n l i cho bên có Tr ng tài như trên ã phân tích là m t t nguy cơ b xâm ph m là m t vi c c n thi t ch c xã h i ngh nghi p, ho t ng không và r t có ý nghĩa. nhân danh quy n l c nhà nư c mà nhân T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005 49
  5. nghiªn cøu - trao ®æi danh “quy n l c tư”, nhân danh s công ư c t tương ương như giá tr c a m t b ng và l ph i. Quy t nh tr ng tài vì th b n án hay quy t nh c a toà án. Vi c cũng kh«ng mang tính cư ng ch nhà nư c quy t ®Þnh tr ng tài ư c thi hành ngay b i mà ch y u mang tính hoà gi i và khuy n cơ quan thi hành án làm cho vi c thi hành ngh . Khi tr ng tài ã ra quy t nh, vi c thi quy t nh tr ng tài ư c ơn gi n, nhanh hành ch y u ph thu c vào s t nguy n chóng nh m gi i quy t d t i m v tranh c a các bên. Vì th , toàn b quá trình gi i ch p. Tuy nhiên, cũng làm cho vi c thi quy t c a tr ng tài, dù khách quan, vô tư, hành quy t nh tr ng tài theo Pháp l nh úng pháp lu t; dù gi i quy t tho áng m i tr ng tài thương m i cã sù khác biÖt so v i v n trong v tranh ch p… nÕu kh«ng vi c thi hành ph¸n quy t cña tr ng tài nư c ®−îc thi h nh cũng tr nên không còn ý ngoài theo Công ư c New York năm 1958 nghĩa. Hơn th n a, v i quy nh c a Ngh v công nh n và thi hành các phán quy t nh s 116/CP như ã nêu trên, l i càng c a tr ng tài nư c ngoài và Pháp l nh công kh ng nh s b t l c c a tr ng tài trong nh n và thi hành t i Vi t Nam quy t nh vi c thi hành quy t nh do chính mình c a tr ng tài nư c ngoài năm 1995. B i vì, tuyên. Còn các quy t c t t ng c a Trung theo Công ư c New York và Pháp l nh tâm tr ng tài qu c t Vi t Nam cũng ch công nh n và thi hành t i Vi t Nam quy t quy nh chung chung r ng: N u phán nh c a tr ng tài nư c ngoài, phán quy t quy t không ư c t nguy n thi hành trong c a tr ng tài nư c ngoài ph i ư c toà án th i h n quy nh, s áp d ng các bi n pháp c p t nh c a Vi t Nam - nơi t ch c ph i thi cư ng ch theo quy nh c a pháp lu t(4) hành có tr s chính; n¬i cá nhân ph i thi nhưng cũng ch ng tìm th y quy nh nào hành cư trú, làm vi c ho c n¬i cã tài s n c a pháp lu t nói v v n này. L n u liên quan n vi c thi hành công nh n thì cơ tiên, Pháp l nh tr ng tài thương m i quy quan thi hành án Vi t Nam m i cư ng ch nh v v n cư ng ch thi hành quy t thi hành. N u quy t nh c a tr ng tài nư c nh tr ng tài. Hay nói cách khác, quy t ngoài không tho mãn các i u ki n theo nh tr ng tài - quy t nh c a m t t ch c quy nh c a Pháp l nh(5) thì s không ư c xã h i ngh nghi p v gi i quy t các tranh công nh n và do ó cũng s không ư c ch p phát sinh trong ho t ng thương m i cư ng ch thi hành t i Vi t Nam. l n u tiên ư c cư ng ch thi hành n u Như v y, hi n t i, v i hai văn b n pháp bên ph i thi hành không t nguy n thi hành. lu t khác nhau v tr ng tài, v n thi hành H¬n n÷a, vi c thi hành quy t nh tr ng tài phán quy t tr ng tài ư c quy nh tương l¹i không thông qua toà án công nh n và i khác nhau. S khác nhau này có th cư ng ch thi hành mà ư c ưa th ng n xu t phát t các lý do khác nhau như: Ch cơ quan thi hành án cư ng ch thi hành. th ph i thi hành phán quy t là khác nhau; Như v y, giá tr c a quy t nh tr ng tài ph m vi áp d ng c a các văn b n pháp lu t 50 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005
  6. nghiªn cøu - trao ®æi là khác nhau; k thu t l p pháp m i th i Tóm l i, s h tr c a các cơ quan tư i m là khác nhau... Nhưng dù xu t phát t pháp nói chung i v i ho t ng c a tr ng lý do gì thì s khác nhau này cũng t o ra tài thương m i là i m r t m i c a Pháp môi trư ng pháp lý không ng nh t và t o l nh tr ng tài thương m i so v i các văn ra s không bình ng trong vi c thi hành b n pháp lu t trư c ây v tr ng tài. i m phán quy t c a tr ng tài trong nư c và b sung này có ý nghĩa r t quan tr ng i tr ng tài nư c ngoài. ó là chưa k n v i ho t ng c a tr ng tài thương m i, trư ng h p phán quy t c a tr ng tài nư c kh c ph c ư c nh ng i m y u căn b n ngoài ã tuyên và bên nư c ngoài là bên c a t t ng tr ng tài, làm cho ho t ng th ng ki n nhưng khi yêu c u toà án Vi t tr ng tài mang tính hi u qu và tính kh thi Nam công nh n và cư ng ch thi hành phán cao. Hy v ng r ng v i s h tr hi u qu quy t i v i bên Vi t Nam thua ki n thì này c a các cơ quan tư pháp, tr ng tài s là toà án Vi t Nam l i không công nh n và cư ng ch thi hành (ví d : Phán quy t c a hình th c gi i quy t tranh ch p ư c các tr ng tài bang Queensland, nư c Úc i v i nhà kinh doanh Vi t Nam ưa chu ng gi ng Công ty Tyco Servicess Singapo Pte.Ltd và như các nư c có n n kinh t th trư ng Công ty trách nhi m h u h n tư v n và xây phát tri n, kh c ph c tình tr ng “v ng v ” d ng H i Vân Thiess, nay i là Công ty hi n nay các trung tâm tr ng tài./. Leighton Contractors Ltd (Vi t Nam); sau khi ư c Toà án nhân dân thành ph H (1). Th ng kê c a Văn phòng Trung tâm tr ng tài Chí Minh x sơ th m công nh n và cho thi qu c t Vi t Nam. (2).Xem: Hoàng Tu n, Tr ng tài thương m i v n hành t i Vi t Nam ã không ư c Toà phúc trong c nh... “th t nghi p”, Báo Pháp lu t s 102 th m Toà án nhân dân t i cao t i thành ph ngày 28/04/2004). H Chí Minh công nh n).(6) Lý do là trư c (3).Xem: i u 102 B lu t t t ng dân s năm 2004. khi có Pháp l nh tr ng tài thương m i năm (4).Xem: i u 31 Quy t c t t ng c a Trung tâm 2003, ho t ng thương m i ư c i u tr ng tài qu c t Vi t Nam. ch nh b i Lu t thương m i Vi t Nam năm (5).Xem: Kho n 1 i u 16 Pháp l nh công nh n và 1997 ư c hi u theo nghĩa h p.(7) Do ó, thi hành t i Vi t Nam phán quy t c a tr ng tài tranh ch p thương m i ã ư c tr ng tài nư c ngoài. nư c ngoài gi i quy t n u không ph i là (6).Xem: ng Trung Hà, “Bàn v công nh n và thi tranh ch p phát sinh t ho t ng thương hành quy t nh c a tr ng tài nư c ngoài t i Vi t m i hi u theo Lu t thương m i Vi t Nam Nam qua m t v ki n”, T p chí nghiên c u l p pháp 1997 thì s không ư c công nh n và cư ng s 5, tháng 5/2003. ch thi hành t i Vi t Nam, vì “theo pháp (7).Xem: Kho n 3 i u 5 Lu t thương m i năm 1997. lu t Vi t Nam, v tranh ch p không ư c (8).Xem: Kho n 2 i u 16 Pháp l nh công nh n và thi gi i quy t theo th th c tr ng tài”.(8) hành t i Vi t Nam phán quy t c a tr ng tài nư c ngoài. T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005 51
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2