Báo cáo Tổng quan các nghiên cứu về ngành rau quả của Việt Nam

VIỆN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP<br /> <br /> BÁO CÁO TỔNG QUAN<br /> CÁC NGHIÊN CỨU<br /> VỀ NGÀNH RAU QUẢ CỦA VIỆT NAM<br /> <br /> Hà nội, tháng 4 năm 2005<br /> <br /> Mục lục<br /> <br /> PHẦN 1. Tổng quan nghiên cứu rau quả Việt Nam.................................................... 1<br /> 1.1. Xu hướng phát triển sản xuất rau quả Việt Nam................................................... 1<br /> 1.2. Tình hình tiêu thụ trong nước................................................................................ 4<br /> 1.3. Tác động của chi tiêu và giá đối với cầu rau quả ................................................. 5<br /> 1.4. Xuất khẩu............................................................................................................... 7<br /> 1.5. Kiến nghị phát triển ngành rau quả Việt Nam .................................................... 14<br /> PHẦN 2. CÁC NGHIÊN CỨU VỀ RAU QUẢ VIỆT NAM.................................... 17<br /> 2.1. Viện nghiên cứu chính sách lương thực quốc tế, “Ngành rau quả ở Việt Nam:<br /> Tăng giá trị từ khâu sản xuất đến tiêu dùng”, 2002................................................... 17<br /> 2.2. Nghiên cứu thị trường quả của Trung Quốc “Product market study: fruit market<br /> in China” .................................................................................................................... 18<br /> 2.3. RIFAV và VASI, Chiến lược của các tác nhân trong kênh cung cấp rau cho Hà<br /> Nội (Strategies of stakeholders in vegetable commodity chain supplying Hanoi<br /> market), 2002.............................................................................................................. 19<br /> 2.4. Nguyễn Đỗ Tuấn, Những biện pháp chủ yếu nhằm phát triển sản xuất rau ở<br /> huyện Gia Lâm, Hà Nội, 2001.................................................................................... 20<br /> 2.5. Lê Anh Tuấn, Tìm hiểu hệ thống thị trường tiêu thụ rau quả quận Đống Đa, 2001<br /> .................................................................................................................................... 20<br /> 2.6. Lê Thế Anh, Tìm hiểu hệ thống thị trường tiêu thụ rau quả tại quận Cầu Giấy,<br /> 2001 ............................................................................................................................ 21<br /> 2.7. Đinh Đức Huấn, “Nghiên cứu tình hình sản xuất và tiêu thụ rau sạch tại trung<br /> tâm kỹ thuật rau hoa quả Hà Nội”, 2001 ................................................................... 21<br /> 2.8. Paule Moustier (MALICA), Một số vấn đề về tổ chức và hiệu quả thị trường rau<br /> Hà Nội (Some insights on the organization and efficiency of vegetable markets<br /> supplying Hanoi) ........................................................................................................ 22<br /> 2.9. CIRAD, Nhận thức của người tiêu dùng rau Hà Nội (cà chua và rau muống) về Consumer perception of vegetable (tomatoes and water morning glories) quality in<br /> Hanoi), 2003............................................................................................................... 23<br /> 2.10. Bộ Thương mại, “Đề án Đẩy mạnh xuất khẩu rau hoa quả thời kỳ 2001 –<br /> 2010”, 2000 ................................................................................................................ 23<br /> 2.11. MALICA, Tổ chức thị trường rau Hà Nội, 2003 ............................................... 24<br /> 2.12. Ngành hàng rau quả Việt Nam .......................................................................... 24<br /> 2.13. Dự án SUSPER (Viện Rau quả cùng CIRAD), “Thông tin thị trường rau theo<br /> mùa ở Hà Nội”, 2003 ................................................................................................. 25<br /> 2.14. Dự án Thúc đẩy sản xuất khoai tây ở Việt nam, Thị trường khoai tây ở Việt<br /> Nam, 2003................................................................................................................... 25<br /> 2.15. Muriel Figuié (CIRAD), “Hành vi tiêu thụ rau ở Việt Nam” (“Vegetable<br /> consumption behaviour in Vietnam”), tháng 4/2003 ................................................. 26<br /> 2.16. Hoàng Tuyết Minh, Trần Minh Nhật và Vũ Tuyết Lan, Chính sách và giải pháp<br /> đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm rau quả, 2000............................................................ 27<br /> 2.17. Lê Văn Hưng, Phát triển nông nghiệp hữu cơ trên thế giới và hướng phát triển<br /> ở Việt Nam, 2004 ........................................................................................................ 27<br /> 2.18. Nguyễn Thế Nhã, Sự phát triển của một số tiểu ngành trong nông nghiệp Việt<br /> Nam: Tiểu ngành rau và quả, Nhà xuất bản nông nghiệp, 2004 ............................... 28<br /> 2.19. Ngô Văn Hải, Nghiên cứu đề xuất các giải pháp và chính sách phát triển các<br /> ngành hàng sữa và dứa của nước ta, Đề tài khoa học cấp Bộ, 2004......................... 28<br /> i<br /> <br /> 2.20. Bộ Thương Mại, Dự thảo đề án đẩy mạnh xuất khẩu rau hoa quả thời kỳ 20012010 ............................................................................................................................ 29<br /> 2.21. Pham Van Hung, Bui Thi Gia, Nguyen Thi Minh Hien và Tsuji Kazunari, An<br /> empirical study on vegetable marketing system in the Red River Delta, Northern<br /> Vietnam, 2001............................................................................................................. 30<br /> 2.22. PhD. Đào Thế Anh, Hàng Thanh Tùng và Bc. Hồ Thanh Sơn, Review of<br /> structure of perishable commodity chains vegetables, fruits and some industral crops<br /> of Vietnam 1990 - 2004 .............................................................................................. 30<br /> 2.23. UBND thành phố Hồ Chí Minh, Chương trình phát triển rau sạch an toàn trên<br /> địa bàn thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2002 - 2005 ............................................ 31<br /> 2.24. Vũ Đình Hải, Kết quả điều tra đánh giá hiện trạng trồng dứa cayen ở một số<br /> tỉnh duyên hải miền Trung và Trung du miền Núi phía Bắc, 2002 ........................... 31<br /> 2.25. TS. Ngô Hồng Bình, Thực trạng và một số giải pháp chủ yếu phát triển cây ăn<br /> quả ở các tỉnh vùng Bắc Trung bộ, 2005 .................................................................. 32<br /> 2.26. GS.TSKH. Trần Thế Tục - PGS.TS Vũ Mạnh Hải và TS. Đỗ Đình Ca, Các vùng<br /> trồng cam quýt chính ở Việt Nam, 2005..................................................................... 32<br /> 2.27. ThS. Hoàng Bằng An, Đánh giá bước đầu về hiệu quả kinh tế sản xuất rau, hoa,<br /> quả ở vùng đồng bằng sông Hồng, 2005.................................................................... 33<br /> 2.28. Hồ Thanh Sơn, Bùi Thị Thái và Nguyễn Văn Tình, Báo cáo đánh giá hoạt động<br /> sản xuất rau sạch tại huyện Tam Dương, Bình Xuyên, 2001 ..................................... 34<br /> 2.29. GS.TS.KH Lê Doãn Diên, Nghiên cứu và đánh giá thực trạng ô nhiễm môi<br /> trường ở một số vùng sản xuất rau quả trọng điểm, định hướng quy hoạch vùng sản<br /> xuất rau quả an toàn về mặt vệ sinh thực phẩm, 2000............................................... 34<br /> 2.30. PGS.TS Trần Khắc Thi, Phát triển sản suất cà chua trong xu thế cạnh tranh<br /> ASEAN, 2000 .............................................................................................................. 35<br /> 2.31. MARD, Đề án phát triển rau quả và hoa, cây cảnh thời kỳ 1999-2010............ 36<br /> 2.32. Trần Thế Tục và PTS. Lê Bá Thăng, Các phương pháp sử dụng trong thị trường<br /> thu mua, bán buôn, bán lẻ và các dịch vụ hỗ trợ cho thị trường rau quả .................. 36<br /> 2.33. Trần Khắc Thi (Chủ biên), Kỹ thuật trồng và công nghệ bảo quản, chế biến một<br /> số loại rau, hoa xuất khẩu, (Thuộc chương trình KC.06 - Đề tài KC.06.10NN - Đề tài<br /> trọng điểm cấp nhà nước), Nhà xuất bản Nông nghiệp, 2003 ................................... 37<br /> 2.34. TS. Chu Doãn Thành và cộng sự, “Nghiên cứu công nghệ bảo quản cà chua”37<br /> 2.35. PSG.TS. Lê Văn Ái, Lê Văn Hoan, Ngô Văn Khoa và Trần Tiến Dũng, Các giải<br /> pháp tài chính mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản hàng hoá................................. 38<br /> 2.36. Nguyễn Thị Tân Lộc, Sự phát triển của các cửa hàng, siêu thị trong ngành hàng<br /> rau tươi tại Hà Nội và TPHCM - Việt Nam, 2002...................................................... 39<br /> 2.37. Viện Nghiên cứu thương mại, Một số ý kiến chuyên gia về Chính sách và chiến<br /> lược xuất khẩu gia vị của Việt Nam............................................................................ 39<br /> 2.38. Nguyễn Văn Diểm, Một số giải pháp chủ yếu phát triển thị trường tiêu thụ nông<br /> sản hàng hoá miền núi nước ta thời kỳ đến 2010, 2004............................................. 40<br /> 2.39. Bui Thi Gia, Dang Van Tien, Tran The Tuc và Satoshi Kai, Agricultural<br /> Products Marketing in Japan and Vietnam, 2001...................................................... 40<br /> 2.40. Nguyễn Thị Tân Lộc, Phát triển các cửa hàng và siêu thị trong ngành hàng rau<br /> tươi trên địa bàn thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, 2003 ..................... 41<br /> 2.41. PGS.TS. Trần Khắc Thi, Một số kết quả nghiên cứu ứng dụng các giải pháp<br /> khoa học công nghệ và thị trường để phục vụ chương trình xuất khẩu rau và hoa... 42<br /> 2.42. Nguyễn Thị Tân Lộc, Tổ chức và quản lý chất lượng rau ở các kênh tiêu thụ tại<br /> Hà Nội, 2002 .............................................................................................................. 42<br /> 2.43. Ths. Nguyễn Xuân Hoản - VASI, Nghiên cứu ngành hàng rau ở Bắc Ninh ...... 43<br /> <br /> ii<br /> <br /> Danh sách bảng<br /> <br /> Bảng 1.1. Diện tích và sản lượng rau của Việt Nam, 1991-2004..................................... 1<br /> Bảng 1.2. Tỷ lệ thiêu thụ đối với từng sản phẩm theo vùng............................................. 4<br /> Bảng 1.3. Độ co giãn chi tiêu đối với rau và quả ............................................................. 6<br /> Bảng 1.4. Hệ số co giãn của cầu giá đối với giá............................................................... 6<br /> Bảng 1.5. Thị phần của một số nước châu Á trên thị trường rau quả thế giới giai đoạn<br /> 1997-2001....................................................................................................................... 11<br /> Bảng 1.6. Phân tích điểm mạnh, yếu, cơ hội và thách thức của xuất khẩu rau quả ....... 12<br /> <br /> iii<br /> <br /> Danh sách hình<br /> <br /> Hình 1.1. Diện tích cây ăn quả ......................................................................................... 2<br /> Hình 1.2. Biến động diện tích một số loại cây ăn quả (nghìn ha) .................................... 2<br /> Hình 1.3. Tỷ suất hàng hoá năm 2002.............................................................................. 3<br /> Hình 1.4. Tiêu thụ rau quả theo vùng ............................................................................... 5<br /> Hình 1.5. Mức tiêu thụ rau quả phân theo nhóm chi tiêu ................................................ 5<br /> Hình 1.6. Kim ngạch xuất khẩu rau quả Việt Nam, 1991-2004 (nghìn USD) ................. 7<br /> Hình 1.7. Thị trường xuất khẩu rau quả chính của Việt Nam năm 2000 và 2004............ 8<br /> Hình 1.8. Kim ngạch và tỷ trọng xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang Trung Quốc..... 8<br /> <br /> Danh sách hộp<br /> <br /> Hộp 1.1. Việt Nam - Thái Lan, chạy đua xuất khẩu vào Trung Quốc.............................. 9<br /> Hộp 1.2. Việt nam mất hàng trăm triệu USD mỗi năm vì không thương hiệu............... 12<br /> Hộp 1.3. Nhận định một số thị trường xuất khẩu rau quả .............................................. 13<br /> <br /> iv<br /> <br />